onze missie: passiefhuis en BEN bouwdetails praktijkbegeleiding en praktijkopleiding RTC scholenproject

Transcriptie

1 RTC scholenproject passiefhuis en BEN bouwdetails praktijkbegeleiding en praktijkopleiding onze missie: Omdat comfortabel wonen een behoefte is van iedereen, (ver-)bouwt Bostoen betaalbare, energiezuinige wooneenheden met respect voor mens en milieu. Klantentevredenheid is onze drijfveer, kwaliteit is ons DNA. 1

2 Passiefhuizen in Vlaanderen Bostoen 24,4% m² gecertificeerde vloeroppervlakte WAAROM: PEOPLE PLANET PROFIT Comfortabel Aangenaam Besparend Duurzaam Milieuvriendelijk Uniek Vooruitstrevend Kwalitatief CO 2 -uitstoot = wereldprobleem 2

3 Energieverbruik standaardwoning Wettelijke normering TIP: een huis dat vandaag niet passief gebouwd wordt, zal binnen 7 jaar al verouderd zijn Betaalbare Passiefhuizen zijn vandaag de enige verantwoorde keuze voor morgen Stephan BOSTOEN Afgevaardigd bestuurder Bostoen nv 3

4 1 het passiefhuis isolatie 40,1% 4

5 tochtvrij 13,5% 5

6 Convectie door lucht (warmte) lekken Tochtvrij: detail buitenschrijnwerk ventilatie 19,8% 6

7 Ventileren?! Ventilatie concept: Ventilatie concept: - in een vroege ontwerpfase. - voorberekening volgens recentste wetgeving en normen. - ventilatieplannen volledig uittekenen. - KIS: Keep It Simple dummy proofed - correct opgeleide uitvoerder voorzien. 7

8 Kwaliteitsgarantie = Comfortgarantie Voordelen Verhoogd leef-en wooncomfort Geen koudebruggen minder energieverbruik = lagere factuur 100% gegarandeerd 8

9 en vooroordelen Warm in de winter? Een raam openzetten: Mag dat? Een passiefhuis: is dat betaalbaar? Kan alles passief? 2 scholen project DOEL: Leerlingen van bouwscholen vertrouwd maken met de opbouw van een passieve woning. HOE: klein passiefhuisje construeren. MODULES: 1. Opleiding leerkrachten 2. Leerlingen voeren passieve constructie uit 3. Onderwijstalent kenbaar maken aan ouders 9

10 projectspecifieke materialen: - spouwisolatie: UNILIN 16cm 0 euro (20 x 30 m²) - pluggen: resto 0 euro - tape + folie: belgaclima 0 euro - dakpanelen: UNILIN (U <0,15) 0 euro (3 x 80br) -glaswol:? - deur (passiefdeur): kochs? (< 800 euro) - 2 ramen (glas <0,7): 0 euro - 1 dakraam: velux? (< 500 euro) - PU schuim:? materialen uit standaard school: 10

11 Workshop bouwdetails: van fundering tot dak Workshop bouwdetails: van fundering tot dak 3 koudebruggen 11

12 CONDENS = vocht + koud oppervlakte KOUD OPPERVLAKTE: definitie koudebrug? Bouwknopen: koudebruggen GEVAREN: Oppervlaktecondensatie schimmelvorming 12

13 Bouwknopen: koudebruggen THEORIE: koudebruggen = temperatuursfactor < 0,7. = verschil oppervlaktetemp. aan binnenzijde muur ie en buitentemperatuur e, indien verschil tussen binnentemperatuur i en buitentemperatuur e = 1K. WTCB, Vochthuishouding in gebouwen, Brussel, WTCB, Technische voorlichting 153, 1984, p. 19. Bouwknopen: koudebruggen REKENVOORBEELD 1: Oppervlaktetemptemperatuur koudebrug = 12 Buiten = 0 / Binnen = 20 = (12-0) / (20-0) = 0.6 = KOUDEBRUG Bouwknopen: koudebruggen REKENVOORBEELD 2: Oppervlaktetemptemp. koudebrug = 9 Buiten = -10 Binnen = 20 = (9 (-10)) / (20 (-10)) = = KOUDEBRUG 13

14 Bouwknopen: koudebruggen Oppervlaktetemperatuur van de koudebrug? ISOLEREN tot aan koudebrug mag! = warmer binnenoppervlak (computersimulatie én praktijkmeting) Kleiner risico op condensatie & schimmel bij gelijk binnenklimaat!! * * beter luchtdicht => VENTILATIE bestuderen Bouwknopen: koudebruggen Oppervlaktecondensatie voorkomen? 1. Binnentemperatuur verhogen door: Koudebrug vermijden / isoleren Lokalen verwarmen = oppervlaktetemperatuur stijgt (MAAR: achter kasten, gordijnen, komt de warmte niet) 2. Vochtigheid verlagen ventileren Bouwknopen: koudebruggen Term koudebruggen Negatieve connotatie (door de vocht- en schimmelproblemen) Duidt hoofdzakelijk op SLECHT ontworpen / slecht uitgevoerde bouwdetails Isolatie in spouw TE LAAG GESTOPT 14

15 Bouwknopen: koudebruggen Term koudebruggen Indien koudebrug GOED is ontworpen / goed uitgevoerd, is het eigenlijk geen koudebrug meer! Isolatie TOT BOVEN + aansluiting met ISOLERENDE STEEN Bouwknopen: koudebruggen PROBLEEM: Term koudebruggen Negatieve connotatie (b.v. vocht- en schimmelproblemen) Duidt hoofdzakelijk op slecht ontworpen/slecht uitgevoerde bouwdetails Indien koudebrug goed is ontworpen/ goed uitgevoerd, is het eigenlijk geen koudebrug meer! OPLOSSING: Vervangen door BOUWKNOPEN Positievere benadering Geeft geen oordeel over goed of slecht Workshop bouwdetails: van fundering tot dak 4 bouwknopen EPB 15

16 Bouwknopen: definities BOUWKNOPEN Positievere benadering Geeft geen oordeel over goed of slecht BOUWKNOPEN = Samenkomen van scheidingsconstructies = Doorboring van isolatielaag van scheidingsconstructie Bouwknopen: definities Wat is een SCHEIDINGSCONSTRUCTIE? verkorte benaming voor scheidingsconstructie van het verliesoppervlak (in wetgevende teksten) Wat is een SCHEIDINGSCONSTRUCTIE? = bouwdeel dat het beschermd volume afschermt van Buiten Grond/kelder/kruipruimte AOR 16

17 Scheidingsconstructies van het verliesoppervlak schermen het beschermd volume af van Aanpalende woning Bouwknopen: definities BESCHERMD VOLUME BUITEN GROND AOR AOR Aanpalende woning Bouwknopen: definities Scheidingsconstructies van het verliesoppervlak schermen het beschermd volume af van BESCHERMD VOLUME BUITEN GROND AOR AOR Aanpalende woning Bouwknopen: definities Scheidingsconstructies van het verliesoppervlak schermen het beschermd volume af van BESCHERMD VOLUME BUITEN GROND AOR AOR 17

18 Schematische synthese Bouwknopen: definities! Niet alle bouwknopen zijn aangeduid Bouwknopen: definities Hulpmiddel om bouwknopen van dit type te lokaliseren: Overal waar de uiterste grenslijnen van scheidingsconstructies samenkomen, ontstaan sowieso bouwknopen Bouwknopen: definities LINEAIRE bouwknopen Type 1: Samenkomen van 2 scheidingsconstructies Type 2: Doorboring van isolatielaag van éénzelfde scheidingsconstructie PUNT bouwknopen Doorboring van isolatielaag van éénzelfde scheidingsconstructie MAAR: Lineaire en puntvormige onderbrekingen EIGEN AAN EEN SCHEIDINGSCONSTRUCTIE en over het oppervlak ervan verdeeld, zijn GEEN bouwknopen In te rekenen in U-waarde van scheidingsconstructie b.v. houtskeletbouw, spouwankers, aansluiting raamprofiel+glas, 18

19 Bouwknopen: definities LINEAIRE bouwknoop TYPE 1: waar 2 scheidingsconstructies samenkomen Dakopstand (dak+gevel) Raam- en deuraansluitingen (raam+gevel) Funderingsaanzet (gevel + vloerplaat) Bouwknopen: definities LINEAIRE bouwknoop TYPE 1: waar 2 scheidingsconstructies samenkomen VOORBEELD: Gemene muur tegen onderdak = isolatie onderbroken Bouwknopen: definities LINEAIRE bouwknoop TYPE 2: daar waar de isolatielaag van een bepaalde scheidingsconstructie lijnvormig onderbroken wordt Balkons Kolommen Regenpijpen Enkel kijken in het vlak van de scheidingsconstructie zelf 19

20 Bouwknopen: definities LINEAIRE bouwknoop NIET: Wat zijn geen lineaire bouwknopen? Lijnvormige onderbrekingen eigen aan scheidingsconstructie in te rekenen in U-waarde Bouwknopen in scheidingsconstructie volledig in contact met grond Moeten niet ingerekend worden wegens verwaarloosbaar warmteverlies Bouwknopen: definities PUNT bouwknoop daar waar isolatielaag van bepaalde scheidingsconstructie puntvormig onderbroken wordt door materiaal met hogere warmtegeleidbaarheid Kolom parkeergarage bij isolatie tegen plafond Bevestigingspunten van b.v. zonnecollector op plat dak, borstwering, Bouwknopen: definities PUNT bouwknoop daar waar isolatielaag van bepaalde scheidingsconstructie puntvormig onderbroken wordt door materiaal met hogere warmtegeleidbaarheid VOORBEELD: Metalen kolom draagstructuur op thermische onderbreking! Nog steeds puntkoudebrug! WANT: metalen draadstangen door de isolatie 20

21 Bouwknopen: definities PUNT bouwknoop NIET: Wat zijn geen puntbouwknopen? Puntvormige onderbrekingen eigen aan scheidingsconstructie b.v. spouwankers, in te rekenen in U-waarde Ventilatiekanalen, rookgasafvoerkanalen etc. die isolatielaag doorboren Snijpunt van 2 of 3 lineaire bouwknopen Verwaarloosbaar warmteverlies Bouwknopen in scheidingsconstructie in volledig contact met de grond b.v. paalfunderingen Bouwknopen: berekening Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt = uitgedrukt in Ψ e [W/mK] = de extra warmtestroom t.o.v. de ééndimensionale referentie bij een temperatuursverschil van 1K tussen de omgevingen aan weerszijden van de bouwknoop T e Q Q W T T mk Q 2D/3D 2D/3D 1D e i e T i *Lengte bouwknoop = 1m Bouwknopen: berekening Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt Ψ e [W/mK] = het extra warmteverlies t.o.v. de ééndimensionale referentie bij een temperatuursverschil van 1K tussen de omgevingen aan weerszijden van de bouwknoop OP BASIS VAN BUITENAFMETINGEN Q 1D dak T e Q Ψe 2D/3D Q1D W e T T mk i e T i *Lengte bouwknoop = 1m Q 1D wand 21

22 Bouwknopen: berekening VOORBEELD U dak = W/m 2 K U wand = W/m 2 K FOUT: spouwisolatie stopt te laag FOUT: koudebrug boven draagvloer Ψ e = W/mK knooppunt KOUDEBRUGVRIJ!! = warmtebrug Ψ e = W/mK Bouwknopen: berekening VEREENVOUDIGDE WAARDEN voor de lineaire warmtedoorgangscoëfficiënten zijn vastgelegd in: NBN (2008) bijlage H = waarden bij ontstentenis Ψ die het maximale koudebrugeffect benaderen van de in de praktijk voorkomende gevallen, d.w.z. dat zij de warmteoverdracht doorheen de koudebrug niet onderschatten. HUIDIG: VOLGENS bijlage IV v.d. energieprestatieregelgeving, wijziging dd 20/03/2009 Bouwknopen: in EPB EPB-aanvaarde bouwknopen waarvoor forfaitaire toeslag geldt: Hoofdzakelijk a.d.h.v. databank met EPB-aanvaarde bouwknopen Eigen detail moet binnen strikte toepassingsvoorwaarden overeenkomen met detail uit databank Maar ook detail uit databank aanpassen in KOBRA numerieke berekeningen volgens EN ISO

23 Bouwknopen: in EPB VANAF 1 januari 2010: koudebruggen verplicht inrekenen in K-peil 3 opties (besluiten nog niet goedgekeurd door regering!): A. Het effect van alle koudebruggen wordt exact ingerekend, hetzij 3D hetzij 2D. B. Zoveel mogelijk te voldoen aan de voorschriften van koudebrugarm detailleren (basisregels,ψ limiet ) waardoor een kleine forfaitaire toeslag volstaat. Wat niet voldoet, wordt extra ingerekend. C. Er wordt geen moeite gedaan, met als gevolg een hoge, forfaitaire bestraffing. Workshop bouwdetails: van fundering tot dak 5 bouwknopen databanken Bouwknopen: databank WTCB Huidige databank raadpleegbaar: Niet meer als officieel beoordelingsinstrument! Wél als voorbeelddatabank en als bibliotheek voor beschikbare, in KOBRA aan te passen details Databank = moeilijk werkbaar als officiële basis voor goede details Heroriëntering noodzakelijk! Ander criterium nodig voor EPB-aanvaarde bouwknopen basisregels voor koudebrugarm detailleren in opmaak, moeten nog worden goedgekeurd door regering 23

24 Bouwknopen: databank WTCB Huidige databank raadpleegbaar: TETRA-project Koudebrug-IDEE = 150 oplossingensuggesties = lambda-waarden aanpasbaar in KOBRA-software (gratis!) Overzicht koudebrug-projecten uit het verleden/heden - IAKOB - EP-bridge & PAThB KOBRA-software - voor het aanpassen van de IDEE-details - gratis te downloaden op (onderaan site) Bouwknopen: databank WTCB Opgaande muur in hellend dak Voorbeeld uit databank: - Snelbouw loopt door tot onderdak Bouwknopen: databank WTCB Opgaande muur in hellend dak Voorbeeld uit databank: - In dakisolatielaag: ytong ipv snelbouw - Verbetering: ipv

25 Bouwknopen: databank WTCB Opgaande muur in hellend dak Aanpassing aan praktijk: - Isolatie op draagmuur - verbetering: ipv Bouwknopen: databank WTCB Muurisolatie naar vloerisolatie Voorbeeld uit databank: - Snelbouw loopt door tot op fundering Bouwknopen: databank WTCB Muurisolatie naar vloerisolatie Voorbeeld uit databank: - Aansluiting isolatie: perinsul ipv snelbouw - Verbetering: ipv

26 Bouwknopen: databank WTCB Muurisolatie naar vloerisolatie Voorbeeld uit databank: - Aansluiting isolatie: ytong ipv snelbouw - Verbetering: ipv 0.02 Workshop bouwdetails: van fundering tot dak 6 bouwdetails stad gent 26

27 muurvoet - fundering 27

28 muurvoet - fundering a bouwfolies doorbreking = cementering => berekenen? of 0,20 W/mK muurvoet - fundering b tussenvoeging isolerend deel - lambda 0,2 W/mK ytong = 0,120 -R min (R/2, R/2, 2) = 0.25/0.12 = dcont min (dins/2, dx/2) ext = 25 cm = OK int = 17 cm = OK bij folie 28

29 29

30 buitenschrijnwerk 30

31 buitenschrijnwerk a bouwfolies doorbreking (waarom folie?) buitenschrijnwerk b tussenvoeging isolerend deel - lambda 0,2 W/mK PUR = 0,040 -R min (R/2, 1,5) = 0.08/0.04 = 2 -dcont min (dins/2, dx/2) 5 iso = OK raam = OK buitenschrijnwerk c beperkte doorboring 31

32 buitenschrijnwerk x multiplex tegen raam? - lambda 0,2 W/mK MPX = 0,170 -R min (R/2, 1,5) = 0.32/0.17 = dcont min (dins/2, dx/2) dcont = OK (PU extra opl.) buitenschrijnwerk a bouwfolies doorbreking b tussenvoeging isolerend deel - lambda 0,2 W/mK -R min (R/2, 1,5) -dcont min (dins/2, dx/2) c beperkte doorboring x multiplex telt niet mee dagkantisolatie telt niet mee 32

33 33

34 Workshop bouwdetails: van fundering tot dak 7 oefening in groep 8 werfbezoeken OPLEIDING 23 januari 2014 praktijk: bredene: buitenschrijnwerk plaatsen (2 werven); > ploegen aanwezig tot 15u45 oostende: gevelsteen in uitvoering (pannen klaar) + zelf luchtdichtheid scharnierdak kleven. > plooiladders meenemen? 34

35 Bredene: zeekoetstraat Oostende: Prins Roselaan Bedankt voor uw aandacht! 35