Ben Putman 24 oktober 2013 De geschiedenis van de Nederlanden en de rol van Brabant vanaf 1100 tot 1850

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ben Putman 24 oktober 2013 De geschiedenis van de Nederlanden en de rol van Brabant vanaf 1100 tot 1850"

Transcriptie

1 Ben Putman 24 oktober 2013 De geschiedenis van de Nederlanden en de rol van Brabant vanaf 1100 tot De 17 provinciën van 1100 tot de eerste opstand De periode van 1477 tot de 2 e opstand en het begin van de Gouden Eeuw 3. De Gouden Eeuw en de verschillen tussen Noord en Zuid De periode na de vrede van Munster in Brabant De Franse tijd in de Nederlanden en de start van het Koninkrijk der Nederlanden

2

3

4 De periode 1100 tot de eerste opstand in Brabant en de Zuidelijke Nederlanden 1106 tot De Noordelijke Nederlanden 1100 tot 1477

5 1. Brabant en de Zuidelijke Nederlanden van 1106 tot Graven van Leuven krijgen de Hertog titel van Brabant Tevens verwerven ze het Markgraafschap Antwerpen Het huidige Noord Brabant is onderdeel van dit graafschap (kwartier s Hertogenbosch) 1 e Hertog van Brabant Godfried met de Baard

6

7

8 Brabant wordt een groot en welvarend Hertogdom (4 kwartieren) 1288 Slag bij Woeringen, verovering van Limburg 1312 Charter van Kortenbergh Blijde Inkomst 3 januari standen maatschappij Adel, Geestelijkheid en Burgers

9

10 s Hertogenbosch De afbeelding kan niet worden weergegeven. Het is mogelijk dat er onvoldoende geheugen beschikbaar is op de computer om de afbeelding te openen of dat de afbeelding beschadigd is. Start de computer opnieuw op en open het bestand opnieuw. Als de afbeelding nog steeds wordt voorgesteld door een rode X, kunt u de afbeelding verwijderen en opnieuw invoegen.

11 Kwartier s Hertogenbosch Verkregen stasrechteh s Hertogenbosch 1184 Helmond 1225 Eindhoven 1232 Breda 1252 Bergen op Zoom 1287 Tilburg 1387

12 Den Bosch, Eindhoven en Helmond lagen op de handelsroutes van Brugge, Antwerpen en Keulen Veel textielnijverheid, handel, koperteuten, haarteuten en valkeniers. Grote landbouwontginningen werden vooral door de kloosters georganiseerd.

13 s Hertogenbosch Belangrijke vestingstad, stond bekend als de Moerasdraak. Bestuurlijk centrum voor dit deel van Brabant.

14 Leuven Eerste stad van Hertogdom Brabant 1106 Universiteit gesticht op 14 september 1426 eerste in de Nederlanden Van groot belang geweest voor de ontwikkeling van wetenschap, opleiding van bestuurders en hoge ambtenaren

15 Brussel 1229 (Broekzele) Nam in belang toe ten koste van Leuven Werd in de bourgondische tijd hoofdstad van de Nederlanden In 1531 regeringscentrum onder Karel V Troonsafstand van Karel in 1555

16 Antwerpen: in 1108 eigen stadszegel Nadat het Zwin in Brugge verzandde nam Antwerpen de handelspositie van Brugge grotendeels over Antwerpen werd, tot 1585, het financiële centrum voor Europa (val van Antwerpen) Daarna grote uittocht naar de Noordelijke Nederlanden

17 Vlaanderen Vruchtbaar gebied met veel landbouw, handel en nijverheid Sterke stedelijke ontwikkeling met steden als Gent, Brugge en Ieper Samen met Brabant en Noord Italië dichtstbevolkt en meest welvarend gebied van Europa

18 Brugge Vanaf 1100 belangrijkste handelsstad van Vlaanderen en de Nederlanden. Vele eeuwen directe verbinding met zee (stormvloed 1134) Lakenhandel, bouw- en schilderkunst van wereldfaam Belangrijkste Hanzestad in de Nederlanden (v.a excl. Stapelrechten)

19

20

21 Gent Grootste stad ( inw.) in de Nederlanden vanaf Vrijheidslievende stad Guldensporenslag 1302 Belangrijk in beide opstanden in 1477 en in 1576 (Pacificatie van Gent)

22 Brabant tot 1477 Door vererving en veroveringen groeit het Hertogdom Brabant sterk in omvang in Bourgondische handen Strakke centralistische politiek en gebiedsuitbreidingen In deze periode komt Brabant tot grote bloei Karel de Stoute sneuvelt in 1477 bij Nancy in een slag tegen de Zwitsers

23 De Noordelijke Nederlanden 1100 tot 1477 Oost Nederland welvarend Bloeiende handel door de Hanzebond Belangrijke kennisontwikkeling

24

25

26 Noordelijke Nederlanden Westelijk deel Gevaarlijk dun bevolkt gebied 1 e landaanwinningen vinden plaats Belangrijke steden : Dordrecht, Haarlem en Utrecht. Door landaanwinning geleidelijke groei bevolking Holland neemt snel aan belang toe

27

28

29 Ontwikkelingen in handel en scheepvaart Omstreeks 1320 wordt het haringkaken uitgevonden Later wordt de haringbuis een succes De handel neemt een vlucht Hout- en graanhandel zeer succesvol in de Oostzee en de Noordzee Zeer sterke groei van scheepsbouw en scheepvaart

30

31 Opkomst Noordelijke Nederlanden 13 e -14e eeuw cruciale periode Grootschalige dijkenbouw en landaanwinning Vorming van hoogheemraadschappen Aanzienlijke delen van Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland, Groningen en Vlaanderen werden drooggelegd en productief gemaakt voor landbouw, bewoning en scheepvaart

32 Positie van Holland Holland had zich in de lappendeken van kleine staatjes ten noorden van de grote rivieren een dominante machtspositie verworven. Dordrecht verwierf in 1334 de stapelrechten en werd daarmede de belangrijkste stad in Holland

33 Handelsoorlogen Holland voerde een handelsoorlog tegen de Hanzesteden De strijd werd in het voordeel van Holland beslist Door de Vrede van Utrecht in 1474 werd de Hanzebond sterk verzwakt ten voordele van Holland en Engeland Voor twee eeuwen had de Republiek de macht in de Oostzee in handen zowel militair als politiek

34

35 Verschillen en overeenkomsten tussen Noord en Zuid Vlaanderen en Brabant onderling sterk verdeeld binnen de regio s en de steden. In het noorden ontstaat door de strijd tegen het water juist een sterke samenwerking. Vorm gegeven in Waterschappen en Heemraadschappen die ook politieke steun kregen. Overeenkomsten tussen Noord en Zuid: sterke weerstand tegen het autoritaire en centralistische bestuur van de Bourgondische vorsten

36 Brabant in de vuurlinie Het Hertogdom Gelre was vanaf de 14 e eeuw het oorlogszuchtigste gewest binnen de 17 provinciën. In deze periode t/m begin 16e eeuw zijn er zeker 10 plunder- en brandschattochten uitgevoerd in het huidige Noord-Brabant. Eindhoven werd in 1486 volledig verwoest Helmond en deregio s Meierij en Kempenland werden ook zwaar getroffen. Pas in 1543 was Gelre door Karel V onder controle gebracht.

37

38

39 Inwoneraantallen 17 proviciën1477 platteland% stad % Totaal % Vlaanderen Brabant Holland ,5 Overige ,

40 Reformatie Het humanisme en de oorsprongen van de Reformatie Moderne Devotie Ontstaan in N O Nederland Geert Grote Thomas a Kempis Wessel Gansfort Beïnvloeding vanuit Italië

41 Agricola, Erasmus en het Humanisme Moderne Devotie heeft de basis gevormd voor het Christelijke Humanisme. Agricola was de grondlegger in Noord Europa Erasmus wilde van binnenuit de kerk beïnvloeden en verbeteren Luther gebruikte zijn kennis van het humanisme voor zijn stellingen in Worms 1517

42 Verbreiding Humanisme Vanaf 1490 snelle verbreiding van het Humanisme over de Nederlanden en Rijnland Situatie in de kerk is zeer problematisch Daardoor sterke drang tot heroriëntatie en reformatie Erasmus werken: Enchiridion 1503 en Lof der Zotheid 1511 grote inspiratiebronnen

43 Desiderius Erasmus Geboren: Rotterdam/Gouda, 28 oktober 1466/1467/1469 Overleden: Bazel, 12 juli 1536 Nationaliteit: Nederlandse Beroep: Filosoof, humanist, auteur Belangrijkste interesses: Christelijke filosofie, renaissancistisch humanisme

44

45 Reformatie en Inquisitie Instelling eerste Nederlandse inquisiteur: Generaal Frans van der Hulst 1522 Eerste verbranding van ketters op de grote markt in Brussel; Hendrik Voet en Jan van Etten 1523 Smeekschrift aan Karel V in 1524 Eerste boekverbrandingen op grote schaal 1526

46 Hanze stad Kampen

47 Contrareformatie Kerkelijke hervorming ingezet vanaf de 14e eeuw tot het Concilie van Trente ( ) Antwerpen het centrum van de Contrareformatie in de Nederlanden Jezuïeten: Antwerpen Boromeuskerk

48 1477 Noord en Zuid komen in opstand De dood van Karel De Stoute veroorzaakt een crisis, zowel bestuurlijk als economisch. Maria van Bourgondië volgt Karel op, De eerste opstand begint Binnen 3 weken tekent Maria het Groot Privilegie Maria trouwt met Maximiliaan van Oostenrijk

49 Habsburgse periode Maximiliaan probeert zoveel mogelijk van het Privilegie terug te draaien De weerstand groeit en er komt een hevige strijd die meer dan 10 jaar zal duren Hoge belastingen en inmenging van buitenlandse troepen Hoge adel stond aan de Habsburgse zijde

50 Filips I (de schone) Filips werd op 15 jarige leeftijd (in 1493) ingehuldigd als vorst van de Habsburgse Nederlanden Centraal gezag werd geleidelijk versterkt Het Noorden kwam steeds meer in verzet De hertog van Gelre was de belangrijkste tegenstander

51 Ontwikkeling cultuur en wetenschap Universiteit van Leuven; diverse wetenschappen Carthografie Schilderkunst; invloed vanuit Italië Vlaamse primitieven

52

53

54

55

56

57

58 Johan van Oldebarnevelt Advocaat Hof van Holland 1572 aansluiting bij Willem van Oranje 1587 Justificatie of Deductie Politieke macht voortaan bij de Staten Generaal 1586 Raadspensionaris en landsadvocaat Samenwerking met Maurits liep aanvankelijk prima later grote problemen

59 De 2 e opstand dient zich aan Karel V draagt het bestuur van de Nederlanden over aan Filips II in 1555 De reformatie rukt op en Filips verscherpt de jacht op protestanten De eerste beeldenstorm vindt plaats in Steenvoorde (Frans Vlaanderen) 10 aug Eerste vijandelijkheden in 1567 in Doornik en Vincennes

60 Alva in de Nederlanden 22 augustus 1567 Opdracht van Filips: met strakke hand de Reformatie bestrijden. Bloedraad wordt opgericht en Raad van Beroerten Verhoor van 9000 personen Gevolg 1000 executies september 1567 (waaronder de graven Egmont en van Horne)

61 De grote opstand begint 1568: eerste veldslagen en veel verliezen voor de opstandelingen onder leiding van Prins Willem van Oranje als Stadhouder van Holland en Zeeland Slag bij Heiligerlee wordt gewonnen (Adolf van Oranje sneuvelt) 1568 tot 1572 periode van overheersing door de Spanjaarden

62

63 Leidens ontzet 3 oktober 1574 Belegering door Requesens in 1574 Als beloning van Willem van Oranje wordt in 1575 de Leidse Universiteit opgericht Dit wordt formeel namens Filips II gedaan De opstandelingen vochten formeel slechts tegen de gehate landvoogd en hielden een mogelijke verzoening met Filips nog tot 1580 open.

64

65

66 De Reformatie in Noord Brabant In s Hertogenbosch en Eindhoven zijn veel aanhangers van de Reformatie Bisschop Metsius doet veel inspanningen om het katholieke geloof te behouden en de ketters te bekeren. Er ontstaan veel spanningen en in 1579 sluit dit deel van Brabant zich aan bij de Unie van Atrecht en blijft daarmee trouw aan de Spaanse koning

67 Migratiestromen uit Brabant komen op gang Tussen 1572/1629 vertrekt uit de regio s shertogenbosch en Eindhoven ongeveer 2/3 van de bevolking richting Noorden en Oosten De eerste stromen gaan naar Goch Daarna Haarlem en andere steden in Holland

68

69

70 Grote migratiestromen in West Europa Vlaanderen en Brabant naar: Oostkust Engeland Noord Nederland Noord Duitsland Frankrijk en Portugal naar: Noord Nederland en Noord Duitsland

71 Beslissende Politieke ontwikkelingen Smeekschrift 5 april 1566 (geuzen) Pacificatie van Gent 8 november 1576 Unie van Atrecht 8 januari 1579 Unie van Utrecht 23 januari 1579 Acte van Verlatinghe 26 juli 1581 (Anjou) Besluit om als Republiek verder te gaan 1588

72

73 Smeekschrift 5 april 1566

74 Pacificatie van Gent 8 november 1576

75 Unie van Utrecht 23 januari 1579

76

77 Acte van Verlatinghe 26 juli 1581

78

79

80 De Republiek wordt een grote mogendheid Handel en scheepvaart breiden enorm uit, evenals de steden. Financiële armslag van de Staat nam snel toe Het leger en de vloot werden kwantitatief en kwalitatief sterk verbeterd. De militaire tactieken en strategiën van de Romeinen werden diepgaand bestudeerd en aan de huidige tijd aangepast.

81 Rijke handel en de VOC Spaanse handelsblokkade 1598 De Zeven Provinciën kiezen voor eigen scheepvaartroute naar de Oost Oprichting VOC instroom vele duizenden Zuid Nederlanders Veel kennis en kapitaal Rijke handel een nieuwe succesvolle combinatie tussen Noord en Zuid

82

83 Twaalfjarig bestand Door Oldebarnevelt als Raadspensionaris gesloten bestand 1609 (met tegenzin van Maurits) Nieuwe godsdienstige en politieke verdeeldheid (remonstranten en contraremonstranten - Synode van Dordrecht) Oranjegezinden versus Republikeinen

84

85 Statenbijbel 19 juli 1637

86 Beleg van s Hertogenbosch 1629 Beslissende strijd tussen Noord en Zuid Zilvervloot Piet Hein 1628 Grootscheepse militaire operatie man start op 24 april Waterbouwkundige dubbele linies 5000 man Inname stad op 14 september 1629

87

88 Vrede van Munster jaar durende onderhandelingen Einde 30 jarige oorlog en 80 jarige oorlog 30 januari 1648 Officiële erkenning door Spanje van de Republiek der zeven verenigde Provinciën Engeland en Frankrijk erkende de Republiek al in 1596 Volledige heroriëntatie Europa

89 Noord Brabant na de Vrede van Munster Noord Brabant wordt Generaliteitsland en geen achtste Provincie De staats godsdienst wordt Protestants De kerken worden door de Protestanten geconfisceerd (schuilkerken) Katholieken mogen geen bestuursfuncties bekleden Hoge belastingen en lage investeringen

90

91 Schilderkunst Rembrandt

92 1 e Stadhoudersloze tijdperk Willem II volgt Frederik Hendrik op 1647 Autoritaire Willem II veroorzaakte grote weerstand Vroegtijdig overlijden Willem II in 1650 eerste stadhouderloze tijdperk

93 1672 Rampjaar Gebr de Witt op brute wijze vermoord Economische neergang Oorlog met Frankrijk

94

95 Stadhouder Koning Willem III In het rampjaar 1672 komt Willem III via een coup aan het bewind. Hij regeert met strakke hand Krijgt aanvankelijk veel weerstand Wordt succesvol met Michiel de Ruyter in zeeslag tegen Engeland en Frankrijk Verklaart gelijktijdig de oorlog aan Frank rijken Engeland 1688

96

97

98

99 Bataafse Grondwet 4 mei 1798

100

101

102

103 Proclamatie van 1813 november 1813

104 De Grondwet 29 maart 1814

105

NEDERLAND IN DE 16e EEUW

NEDERLAND IN DE 16e EEUW NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten

Nadere informatie

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift Habsburgs gezag Vanaf dat moment stonden de zuidelijke Nederlanden onder Habsburgs gezag. Noord-Nederlandse gewesten Door vererving en verovering vielen vanaf dat moment ook alle Noord- Nederlandse gewesten

Nadere informatie

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog In welk jaar publiceerde Luther zijn 95 stellingen? Welke Frans-Zwitserse hervormer kreeg veel aanhang in de Nederlanden? Welke vrede bepaalde, dat de vorst de religie van zijn volk bepaalt? 1517 Calvijn

Nadere informatie

4 De Nederlandse opstand

4 De Nederlandse opstand 4 De Nederlandse opstand Kenmerken Nederlanden: * veel water * weinig goede wegen * weinig steden * veel dorpen * aparte gewesten * gewesten zeer zelfstandig Habsburgse Nederlanden 1477-1581 * 17 gewesten

Nadere informatie

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance Tijdvakken Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance K.A. * Het begin van de Europese overzeese expansie * Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een

Nadere informatie

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek.

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek. HISTORISCHE BLINGO Korte omschrijving werkvorm Deze kennisquiz is een combinatie van Bingo en Lingo. De klas wordt verdeeld in zes teams. Ieder team heeft een bingokaart met daarop negen jaartallen. Het

Nadere informatie

Link it: Republiek in tijd van Vorsten

Link it: Republiek in tijd van Vorsten Link it: Republiek in tijd van Vorsten Uitleg Link it werkt in principe als een soort domino (hoewel je er andere varianten op kunt bedenken). Het idee is dat de leerlingen moeten proberen om een begrip

Nadere informatie

Het verhaal van de 80 jarige oorlog!

Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,

Nadere informatie

Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648)

Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) 1 Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) H!to"sche context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 meneervanempel.nl 2 Hoofdvraag Waardoor ontstond in de Republiek de Gouden Eeuw, 1588-1648?

Nadere informatie

Hoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland?

Hoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland? Hoofdstuk 1C8 Hoe ontstond Nederland? Cursus 8.1 De koning en de prins Wat leer je deze cursus? Dat hervormers de Katholieke kerk wilden veranderen Dat zij de Protestante kerk stichtten Wat de reformatie

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht

Nadere informatie

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

8,5. Samenvatting door K woorden 18 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

8,5. Samenvatting door K woorden 18 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Samenvatting door K. 1578 woorden 18 juni 2016 8,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Verklaring begin- en eindtijd: 1515: Erfenissen en huwelijken à

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588)

Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588) Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588) Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl 1555-1588 Politiek: Nederland onafhankelijk Economie: Amsterdam wordt de stapelmarkt van Europa Welke staatsvorm?

Nadere informatie

STEDELIJKE DYNAMIEK IN DE LAGE LANDEN ( ) Nascholingsconferentie geschiedenis 2019

STEDELIJKE DYNAMIEK IN DE LAGE LANDEN ( ) Nascholingsconferentie geschiedenis 2019 STEDELIJKE DYNAMIEK IN DE LAGE LANDEN (1050-1700) Nascholingsconferentie geschiedenis 2019 VANDAAG Programma: - Welkom - Kennismaking Historische Context Oriëntatiespellen (30 minuten) Pauze (10 minuten)

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1.1: Het begin van de Opstand

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1.1: Het begin van de Opstand Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1.1: Het begin van de Opstand Samenvatting door L. 1907 woorden 27 juli 2015 6,1 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1. Het begin van de Opstand (1515-1972)

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen een Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek

Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek Samenvatting door F. 1442 woorden 27 februari 2015 4,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Historische context; De republiek

Nadere informatie

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis deelcontext 1.

Samenvatting Geschiedenis deelcontext 1. Samenvatting Geschiedenis deelcontext 1. Samenvatting door een scholier 1675 woorden 5 mei 2018 4,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis deelcontext 1.1 1515 Karel V werd heerser

Nadere informatie

Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca Door A. F. Verstegen. 1. Heerlijkheid Hagestein. 2.

Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca Door A. F. Verstegen. 1. Heerlijkheid Hagestein. 2. Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca. 1555 Door A. F. Verstegen 1. Heerlijkheid Hagestein 2. Land van Vianen 1 3. Graafschap Culemborg 2 3 4. Land van Arckel 5. Graafschap

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621

Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621 Albrecht en Isabella Heersers van de Nederlanden Periode: 1598 1621 Voorganger: Filips II Opvolger: Filips IV Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621 Ook Albert

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door L. 1752 woorden 30 oktober 2012 5,8 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 1: Een keizer

Nadere informatie

1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II

1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II 1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II Wat wilden Karel V en Filips II bereiken? Op politiek gebied wilden ze dat de macht van de regering in Brussel vergroot werd Grote ontevredenheid onder

Nadere informatie

Roem rijkdom en macht; eigen staat, rijkdom en, handel in aflaten, veel luxe en onwetendheid

Roem rijkdom en macht; eigen staat, rijkdom en, handel in aflaten, veel luxe en onwetendheid Samenvatting door A. 1819 woorden 27 april 2016 7,1 5 keer beoordeeld Vak Geschiedenis HC de republiek Luther en de reformatie Begin 16 e eeuw kritiek van maarten Luther op de katholieke kerk: Roem rijkdom

Nadere informatie

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442 Johanna van Polanen is pas 11 jaar als ze trouwt. Dit komt doordat haar familie een verstandshuwelijk sluit. Ontvang 100 florijnen. 1403 Engelbrecht de Eerste van Nassau trouwt met Johanna van Polanen.

Nadere informatie

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 1: 1305-1354 De groei van de macht van het volk en het uitbreken van de Hoekse en Kabeljouwse twisten. In deze periode zien we de macht van de graafschappen en hertogdommen

Nadere informatie

Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Dit deel van 6.2 hoort bij de HC De republiek Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht.

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Maar volgens luthers heb je alleen de bijbel nodig, deze moest daarom in de volkstaal worden verspreid.

Maar volgens luthers heb je alleen de bijbel nodig, deze moest daarom in de volkstaal worden verspreid. Samenvatting door een scholier 2255 woorden 24 mei 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden. Katholieke kerk : roem rijkdom en macht en bijgeloof

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden in de tijd voor Karel V Het grondgebied van het huidige Nederland

Hoofdstuk 2. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden in de tijd voor Karel V Het grondgebied van het huidige Nederland Hoofdstuk 2. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden in de tijd voor Karel V Het grondgebied van het huidige Nederland behoorde sinds 925 tot het Duitse Rijk. In de 14 de en

Nadere informatie

Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog

Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog prehistorie 44 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Regenten en Vorsten Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog Een korenmolen maalt koren en een watermolen maalt Nee Jos, ik

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Republiek

Samenvatting Geschiedenis Republiek Samenvatting Geschiedenis Republiek Samenvatting door Y. 2588 woorden 5 juli 2017 6,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Paragraaf 1: Het begin van de Opstand 1515-1572 1515: Karel V

Nadere informatie

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 1 Waardoor brak er een opstand uit 1515 in de Nederlanden 1515-1572 Karel V Habsburg wordt heerser over een groot deel van de Nederlanden 1572 De

Nadere informatie

Geschiedenis Samenvatting. De Republiek. Hij respecteerde privileges, maar centralisatie werd gezien als bedreiging privileges.

Geschiedenis Samenvatting. De Republiek. Hij respecteerde privileges, maar centralisatie werd gezien als bedreiging privileges. Samenvatting door M. 1574 woorden 17 april 2016 7,6 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis Samenvatting De Republiek = leidt tot gekleurd = belangrijk Onderstreept = Paragraaf

Nadere informatie

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang.

Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang. Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1 Rouwdouwen Kleur de woorden: sol-daat = geel vecht = rood vrij-heid = groen held = blauw dit is Klaas Klaas is veer-tien jaar hij loopt al heel

Nadere informatie

Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482

Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Zij was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen,

Nadere informatie

Karel V stelde in 1521 een inquisitie in die ketters moest opsporen en berechten. Het protestantisme werd niet

Karel V stelde in 1521 een inquisitie in die ketters moest opsporen en berechten. Het protestantisme werd niet Samenvatting door Romie 1793 woorden 12 april 2015 2,4 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats De Republiek 1515-1648 Het Begin van de Opstand (1515-1572) Staatsvorming en centralisatie In

Nadere informatie

TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS 1500-1600 PERIODE: DE VROEGMODERNE TIJD

TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS 1500-1600 PERIODE: DE VROEGMODERNE TIJD TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS 1500-1600 PERIODE: DE VROEGMODERNE TIJD DE KENMERKEN VAN HET TIJDVAK het begin van de Europese overzeese expansie; het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern Samenvatting Geschiedenis Examenkatern Historische context 1 Republiek Karel V was van plan alle Nederlanden vanuit 1 plaats te besturen. Die plaats was brussel, want de Zuidelijke Nederlanden waren in

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

1c. Losse opdracht- Memoryspel

1c. Losse opdracht- Memoryspel 1c. Losse opdracht- Memoryspel Instructie: Op de volgende pagina van deze instructie vindt u het memory-spel met de portretten van de hoofdrolspelers tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Op elk portret staat

Nadere informatie

Afb Ingekleurde kaart van de zeven provinciën, naar een gravure van Jan Janssonius, Belgii Foederati nova descriptio (1658).

Afb Ingekleurde kaart van de zeven provinciën, naar een gravure van Jan Janssonius, Belgii Foederati nova descriptio (1658). HC 1 Afb. 1.1. Ingekleurde kaart van de zeven provinciën, naar een gravure van Jan Janssonius, Belgii Foederati nova descriptio (1658). DE REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE Het gebied dat we nu kennen als

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Republiek der Nederlanden

Samenvatting Geschiedenis Republiek der Nederlanden Samenvatting Geschiedenis Republiek der Neder Samenvatting door A. 2758 woorden 21 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Verenigde Neder Samenvatting Luther en de Reformatie Kritiek

Nadere informatie

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235 Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1

Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1 Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1 Samenvatting door een scholier 1543 woorden 18 januari 2016 7,1 54 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis 2.1 Deelvraag: waartoe leidde de modernisering

Nadere informatie

Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek)

Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek) Tips Geschiedenis GS examens 2014: een lijstje met belangrijke dode mensen (De Republiek) Tips door C. 3125 woorden 30 april 2014 7,2 31 keer beoordeeld Vak Geschiedenis HEEL BELANGRIJKE DODE MENSEN DEEL

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis De Nederlandse opstand

Werkstuk Geschiedenis De Nederlandse opstand Werkstuk Geschiedenis De Nederlandse opstand Werkstuk door een scholier 2412 woorden 19 januari 2002 6 627 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1, Oorzaken van de Nederlandse

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door W woorden 11 september keer beoordeeld. Geschiedenis. 1 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

7,5. Samenvatting door W woorden 11 september keer beoordeeld. Geschiedenis. 1 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Samenvatting door W. 1891 woorden 11 september 2014 7,5 136 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 1 De christelijke kerk in West-Europa valt uiteen Groeiende

Nadere informatie

Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384

Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384 Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384 Kasteel van Male, geboorteplaats van Lodewijk van Male Hij was enig kind en alzo opvolger van Lodewijk

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Werkvorm Escape Room. Voorbereidingen

Werkvorm Escape Room. Voorbereidingen Werkvorm Escape Room Voorbereidingen Materiaal in orde maken: - De puzzel kopiëren. Per groep twee exemplaren zodat elk groepslid mee kan denken. - Het blad met de stellingen van de Missie 50/50 kopiëren.

Nadere informatie

Antwoorden oefenopgaven HC Rep. Der Nederlanden

Antwoorden oefenopgaven HC Rep. Der Nederlanden Antwoorden oefenopgaven HC Rep. Der Nederlanden 5H Opgave 1 De Hollandse steden in het midden van de zestiende eeuw waren voor hun bevolkingsgroei afhankelijk van de invoer van graan uit het Oostzeegebied.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten

Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten Samenvatting door M. 4137 woorden 29 april 2014 6,5 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1.1 In 1485 Kwam Hendrik Tudor (Hendrik de 7 e )

Nadere informatie

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Vragenkapstok

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Vragenkapstok Vragenkapstok Kenmerkende aspecten: 17, 21 1. DE CHRISTELIJKE KERK IN WEST-EUROPA VALT UITEEN Groeiende kritiek op de katholieke Kerk rond 1500 De kritiek van Luther Verschillen tussen het lutheranisme

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2

Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2 Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2 Samenvatting door N. 1759 woorden 19 maart 2015 7,3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Historische context 1, de republiek

Nadere informatie

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)

DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 3: 1477-1555 De Habsburgse overheersing en Karel Het Hertogdom Bourgondië wordt overheerst door de Fransen. De Elzas, Lotharingen en Gelre zijn afgesplitst. Maria

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

1. Het begrip kan weg, omdat de overgebleven begrippen. Het begrip kan ook weg, omdat de overgebleven begrippen

1. Het begrip kan weg, omdat de overgebleven begrippen. Het begrip kan ook weg, omdat de overgebleven begrippen Welk Woord Weg Dynamiek en Stagnatie Aanloop 1. commerciële landbouw moedernegotie malthusiaanse spanning - nijverheid 2. waterschappen feodaliteit gilden - Hanze 3. stapelmarkt nijverheid Nederlanden

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Geloof in de Lage landen

Praktische opdracht Geschiedenis Geloof in de Lage landen Praktische opdracht Geschiedenis Geloof in de Lage landen Praktische-opdracht door Emily 2244 woorden 24 maart 2017 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geloof in de Lage Landen Een praktische

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le revolutie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le revolutie Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le revolutie Samenvatting door een scholier 3360 woorden 27 april 2016 5,7 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Republiek der Zeven Verenigde

Nadere informatie

Oefenexamen II vwo De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702

Oefenexamen II vwo De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Oefenexamen II vwo 1 Het gewest Holland werd in de zestiende eeuw een sterk verstedelijkt gebied. Leg uit: a. waarom de moedernegotie voor het voortbestaan van dit verstedelijkte gebied absoluut noodzakelijk

Nadere informatie

OEFEN SED V4 Tijdvak 1 t/m 6 juni 2008 GCD

OEFEN SED V4 Tijdvak 1 t/m 6 juni 2008 GCD OEFEN SED V4 Tijdvak 1 t/m 6 juni 2008 GCD 1. a.zet in een kolom de tijdvakken 1 t/m 6 onder elkaar, nummer ze van 1 t/m 6, zet er achter welke naam ze hebben en zet de tijdsindeling erachter b. Zet de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1: De Republiek in een tijd van vorsten

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door D. 1482 woorden 18 juni 2013 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks De Republiek in een tijd van

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Daar is een militaire oorzaak voor. Benoem die oorzaak

Nadere informatie

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Ferdinand II, was de zoon van Karel II van Oostenrijk, broer van keizer Maximiliaan II, de vader van keizer Matthias. Hij behoorde tot het

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door Sven 1848 woorden 18 december 2017 6,7 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 1: Het gebied dat tegenwoordig bestaat

Nadere informatie

3a. Denk opdracht- Wie ben ik?

3a. Denk opdracht- Wie ben ik? 3a. Denk opdracht- Wie ben ik? Instructie: Wie ben ik is een spel waarbij de kinderen gebruik maken van de hoofdpersonen uit de Opstand der Nederlanden: Johannes Calvijn, Angelus Merula, Willem van Oranje,

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Plakkaat van Verlatinghe 1581

Plakkaat van Verlatinghe 1581 Plakkaat van Verlatinghe 1581 DE NEDERLANDSE ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARING PROBUS 84 10 MEI 2012 JACQUES VAN DER JAGT Inhoudsopgave 1. Fasen Opstand 2. Totstandkoming Plakkaat 3. Inhoud algemeen 4. Politieke

Nadere informatie

1 keer beoordeeld 31 oktober Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

1 keer beoordeeld 31 oktober Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 6,5 Samenvatting door F. 2455 woorden 1 keer beoordeeld 31 oktober 2015 Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden in de tijd vóór Karel V Sinds 925 hoorde het

Nadere informatie

DE GROTE VERGADERING VAN 1651 KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM

DE GROTE VERGADERING VAN 1651 KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM DE GROTE VERGADERING VAN 1651 KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM Leerlingen spelen de Grote Vergadering van de Staten-Generaal in 1651 na. Deze vergadering was het beginpunt van het eerste stadhouderloze tijdperk.

Nadere informatie

Sinds 925 hoorde het grondgebied dat nu NL vormt tot het Duitse Rijk. Het hoogste gezag lag bij de Duits koning of keizer.

Sinds 925 hoorde het grondgebied dat nu NL vormt tot het Duitse Rijk. Het hoogste gezag lag bij de Duits koning of keizer. Samenvatting door een scholier 3164 woorden 31 januari 2016 5,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden voor de tijd van Karel V. Sinds 925

Nadere informatie

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan Emanuel Lodewijk Maria Jozef Cajetanus Anton Nicolaas Frans Ignatius Felix, kortweg Max Emanuel en bijgenaamd

Nadere informatie

2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan.

2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 1. Boeren gebruiken een tang om de nagels van hanen bij te knippen.

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 3190 woorden 21 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave

6,1. Werkstuk door een scholier 3190 woorden 21 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave Werkstuk door een scholier 3190 woorden 21 april 2001 6,1 439 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Hst 1: Het ontstaan van de Opstand Hst 2: De Hertog van Alva als landvoogd Hst 3: De Nederlandse

Nadere informatie

Eindexamen havo geschiedenis 2013-I

Eindexamen havo geschiedenis 2013-I De Republiek in een tijd van vorsten Toen Karel V in 1543 heer over alle Nederlanden werd, waren Vlaanderen en Brabant voor de uitvoering van zijn centralisatiebeleid de belangrijkste gewesten. 2p 1 Leg

Nadere informatie

KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden

KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE PO groep 7-8 en VO klas 1-2 Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden 2 INHOUD INHOUD 3 PLATTEGROND 4 1. KLEIN SCHAVERNEK 14 (GEVELSTEEN TREKSCHUIT): 6 Michiel de Ruyter

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Het Overkwartier van Gelre

Het Overkwartier van Gelre Het door: P.G.H. Vullings Het oude hertogdom Gelre bestond uit vier kwartieren; het kwartier van Arnhem, het kwartier van Nijmegen, het kwartier van Zutphen en het kwartier van Roermond of Overkwartier.

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H1

Samenvatting Geschiedenis H1 Samenvatting Geschiedenis H1 Samenvatting door Meryam 1203 woorden 23 oktober 2015 7 16 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1.1. Een nieuwe tijd: A: kunstenaars, klokken en kalenders Een

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Leerdoel Leerlingen horen spelenderwijs feiten langskomen over de staatsinrichting van de Republiek in de Gouden Eeuw.

Leerdoel Leerlingen horen spelenderwijs feiten langskomen over de staatsinrichting van de Republiek in de Gouden Eeuw. Geschiedenisquiz Korte omschrijving werkvorm De werkvorm is gebaseerd op het spel ren je rot. De inhoud van de quiz gaat over Nederland in de zeventiende eeuw. De leerlingen worden ingedeeld in teams.

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten

De Republiek in een tijd van vorsten De Republiek in een tijd van vorsten De moedernegotie droeg ertoe bij dat de Republiek in staat was handel te drijven met Azië. 2p 1 Leg dit met een voorbeeld uit. Twee gebeurtenissen rond het standbeeld

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door A woorden 28 april keer beoordeeld. Geschiedenis

6,1. Samenvatting door A woorden 28 april keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door A. 1648 woorden 28 april 2014 6,1 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1453: Constantinopel veroverd door de Islam 1464 : Eerste bijeenkomst Staten Generaal -> olv Fillips

Nadere informatie

3,6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 7 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. Jaartallen

3,6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 7 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. Jaartallen Samenvatting door een scholier 1458 woorden 7 februari 2011 3,6 18 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Centraal examen Jaartallen uitleg >1650< rond het jaartal 1650 >1650 voor het jaartal 1650 1650

Nadere informatie

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen

Nadere informatie

Par.1: In de Nederlanden, Frankrijk en Engeland pogen vorstten hun macht te vergroten:

Par.1: In de Nederlanden, Frankrijk en Engeland pogen vorstten hun macht te vergroten: Samenvatting door S. 3727 woorden 17 maart 2013 4 4 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting geschiedenis; boek: De Republiek: H.1: Periode 1477-1555: De Nederlanden onder Habsburg gezag: Eerste helft

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Republiek in een tijd van vorsten

Samenvatting Geschiedenis De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting Geschiedenis De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door J. 4348 woorden 13 januari 2014 6,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 1 Paragraaf 1 Filips de Goede

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie