Appartementen Osseveld-Oost te Apeldoorn Windhinder op loopniveau, een empirische studie. Datum 6 mei 2009 Referentie

Transcriptie

1 Appartementen Osseveld-Oost te Apeldoorn Windhinder op loopniveau, een empirische studie Datum 6 mei 2009 Referentie

2 Referentie Rapporttitel Appartementen Osseveld-Oost te Apeldoorn Windhinder op loopniveau, een empirische studie Datum 6 mei 2009 Opdrachtgever Contactpersoon Mateboer Projectontwikkeling bv Postbus AB KAMPEN De heer C.J. Spanjer Behandeld door ir. J.A. Pleysier Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV Pettelaarpark PR 'S-HERTOGENBOSCH Postbus AP 'S-HERTOGENBOSCH Telefoon Fax Bladzijde 1

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Criteria Windhinder Het gevaarcriterium Meteorologische gegevens Bepalingsmethode van noodzaak van toetsing 6 3 Uitgangspunten Omgeving van het bouwplan Bouwplan Activiteiten Windstatistiek op locatie Van Osseveldlaan te Apeldoorn 7 4 Beoordeling Gevaarlijke situaties tengevolge van het windklimaat Entree Omgeving 9 5 Conclusie 12 Figuren Figuur 1 Figuur 2 Stedenbouwkundige locatie Terreinruwheid volgens NPR 6097 voor de bepaling van de windstatistiek Bijlagen Bijlage I Windstatistiek op 60 m hoogte; locatie Van Osseveldlaan, Apeldoorn, Coördinaten volgens Rijksdriehoekstelsel, X = , Y = Bladzijde 2

4 1 Inleiding In opdracht van Mateboer Projectontwikkeling bv is een indicatief onderzoek ingesteld naar het windklimaat op loopniveau voor het project Appartementen Ossenveld-Oost te Apeldoorn. De grootste bouwhoogte van het appartementengebouw bedraagt bijna 30 m. Doel van het onderzoek is globaal vast te stellen of aan de criteria, zoals gesteld in de norm NEN 8100 inzake windhinder in het plangebied, zal worden voldaan en welke aanpassingen eventueel gewenst zijn om een qua windklimaat acceptabele situatie te creëren. Het uitgevoerde onderzoek is een empirisch (theoretisch) onderzoek. In het in 2006 uitgebrachte rapport zijn de resultaten van het onderzoek gegeven op basis van de navolgende tekeningen: - IAA architecten en ingenieurs, werk aa, bladnrs. VO-01 t/m VO-09, gedateerd Dit rapport is aangepast naar aanleiding van de gewijzigde ontwerp. Voor de aangepaste beoordeling is uitgegaan van tekening: - IAA architecten en ingenieurs, werk aa, bladnrs. BA-06, laatste wijziging gedateerd Bladzijde 3

5 2 Criteria Voor de beoordeling van het windklimaat is de norm NEN 8100 recentelijk ontwikkeld. In deze norm wordt onderscheid gemaakt tussen hinder en gevaar ten gevolge van wind. 2.1 Windhinder Het criterium voor de beoordeling van windhinder is opgebouwd uit twee onderdelen: 1. een drempelsnelheid ter beoordeling van windhinder, deze bedraagt 5 m/s; 2. een overschrijdingskans van deze drempelsnelheid. De gevoeligheid van personen voor windhinder is mede afhankelijk van de activiteit die men op een zeker moment onderneemt. Bij de beoordeling van windhinder wordt onderscheid gemaakt tussen de activiteiten doorlopen, slenteren en langdurig zitten. In onderstaande tabel zijn deze drie categorieen vermeld waarbij is aangegeven of deze als windhindergevoelig worden aangemerkt. Tabel 1: windhindergevoeligheid Situatie Voorbeeld Windhindergevoeligheid I. Doorlopen, gericht lopen Parkeerterrein, trottoir Niet- nauwelijks Windhindergevoelig II. Slenteren, zitten, staan Winkelstraat, onoverdekt winkelcentrum, Wel windhindergevoelig park, gebouwingang III. Langdurig zitten Terras, bankje in park Wel windhindergevoelig Vervolgens zijn 5 kwaliteitsklassen aangegeven, Deze kwaliteitsklassen worden voorgesteld met de letters A (de hoogste windcomfortklasse) tot E (het laagste kwaliteitsniveau). De kwaliteitsklassen zijn gekoppeld aan de kans dat de drempelsnelheid van 5 m/s overschreden wordt. Afhankelijk van de kwaliteitsklasse wordt aangegeven of het lokale windklimaat als goed, matig of slecht voor bepaalde activiteiten beoordeeld moet worden, zoals aangegeven in tabel 2. Tabel 2: criteria voor windhinder Overschrijdingskans kwaliteitsklasse Activiteiten [%] I. Doorlopen II. Slenteren III. Langdurig zitten < 2,5 A Goed Goed Goed 2,5 5 B Goed Goed Matig 5 10 C Goed Matig Slecht D Matig Slecht Slecht > 20 E Slecht Slecht Slecht Bladzijde 4

6 De omrekening van de (uit metingen, bij een windtunnelonderzoek, uit kentallen of aan de hand van door inschatting, uit vergelijking met in hoofdmaten overeenkomende gebouwen bepaalde) vergrotingsfactoren naar het aantal windhinderdagen geschiedt met behulp van statistische windgegevens van een voor de betreffende locatie representatief geacht meteorologisch station Het gevaarcriterium Naar analogie voor de beoordeling van windhinder wordt het criterium ter beoordeling van windgevaar opgebouwd. Hierbij wordt een drempelsnelheid van 15 m/s (uurgemiddelde windsnelheid) aangehouden. Als windgevaar wordt in het algemeen de situatie bedoeld waarbij mensen tijdens een windvlaag kunnen vallen. Bij windvlagen neemt de snelheid in korte tijd toe. Tijdens een windvlaag kunnen windsnelheden voorkomen ter grootte van 1,5 tot 2 maal de uurgemiddelde windsnelheid. Ten aanzien van het beoordelen van windgevaar wordt de indeling zoals aangegeven in tabel 3 aangehouden. Tabel 3: criteria voor windgevaar Overschrijdingskans Kwalificatie [%] 0,0 Geen gevaar 0,0 < P < 0,3 Beperkt risico * > 0,3 Gevaarlijk * Slechts acceptabel bij niet windhindergevoelig gebruik (activiteitenklasse I) 2.2 Meteorologische gegevens Voor het bepalen van de lokale windstatistiek wordt, zoals voorgeschreven in de NEN 8100, gebruik gemaakt van NPR Bladzijde 5

7 2.3 Bepalingsmethode van noodzaak van toetsing In de norm NEN 8100 is een beslismodel opgezet om de noodzaak van toetsing van een bouwplan in te schatten. Uit dit beslismodel volgt dat de noodzaak van toetsing bepaald wordt door de ligging van het bouwplan (beschut of onbeschut) en de hoogte van het bouwplan. In het project Appartementen Osseveld-Oost te Apeldoorn bedraagt de grootste bouwhoogte bijna 30 meter. Het plan ligt aan de oostelijke zijde van Apeldoorn, nabij de kruising van de N345 (Laan van Ooseveld) en de Deventerstraat respectievelijk de N345 en de Veenhuizerweg en heeft, door de aan alle zijden aanwezige bebouwing, een beschutte ligging. Conform het beslismodel uit de NEN 8100 dient het windklimaat rondom de gebouwen hoger dan 30 meter dient onderzocht te worden met behulp van een windtunnelonderzoek of CFD-berekeningen. Met een hoogte van bijna 30 m zit het gebouw juist onder de grens waar op grond van de NEN 8100 een windtunnelonderzoek raadzaam is. Bladzijde 6

8 3 Uitgangspunten 3.1 Omgeving van het bouwplan In figuur 1 is een stadsplattegrond van Apeldoorn opgenomen. Uit deze plattegrond blijkt de beschutting door de omringende stadswijken. Met name bij de overheersende windrichtingen stroomt de wind over de stadswijken van Apeldoorn voordat het bouwplan Osseveld-Oost is bereikt. 3.2 Bouwplan Het bouwplan omvat een appartementengebouw van 9 bouwlagen, waarbij het appartementengebouw aan de noord- en de oostzijde aansluit op een door schanskorven ommuurd parkeerterrein. De entree ligt aan de oostelijke zijde van de hoogbouw. In vergelijking met het eerder beoordeelde bouwplan is de parkeergarage vervallen, en is op de locatie van de parkeergarage een parkeerterrein voorzien. De begrenzing van het parkeerterrein wordt gevormd door wanden bestaande uit schanskorven, op de positie van de oorspronkelijke wanden van de parkeergarage. Deze schanskorven kunnen beschouwd worden als beperkt doorlatende wanden. 3.3 Activiteiten In hoofdstuk 2 is aangegeven dat bij de criteria rekening wordt gehouden met de activiteiten die mensen uitvoeren in een bepaald gebied. Daarom wordt hierna een aantal deelgebieden in het plangebied onderscheiden (beoordelingsgebieden), waar vergelijkbare activiteiten worden uitgevoerd, waar dus een zelfde windhindergevoeligheid heerst. Het plangebied is voornamelijk bestemd voor woningbouw. De openbare ruimte rondom de bebouwing is niet tot nauwelijks windhindergevoelig en kan geclassificeerd worden als doorloopgebied. Binnen het plan zijn een aantal plekken te benoemen die wel windhindergevoelig zijn, deze gebieden kunnen worden geclassificeerd als slentergebieden. Hierbij valt te denken aan het entreegebied. Andere gebieden waar hogere eisen aan het windklimaat gesteld zouden moeten worden zijn niet bekend. 3.4 Windstatistiek op locatie Van Osseveldlaan te Apeldoorn Voor het bepalen van de lokale windstatistiek wordt, zoals voorgeschreven in de NEN 8100, gebruik gemaakt van NPR Figuur 2 geeft een grafisch overzicht van de ruwheidsverdeling volgens de NPR 6097, ter plaatse van het plangebied met de coördinaten volgens het Rijksdriehoekstelsel X = , Y = De windstatistiek op 60 m hoogte volgens de NEN 6097 is gegeven in bijlage I. Uit deze gegevens blijkt dat de jaargemiddelde windsnelheid op 60 m hoogte boven Apeldoorn 4,6 m/s bedraagt. In vergelijking met bijvoorbeeld de locatie Schiphol is dit vrij laag, daar is de jaargemiddelde snelheid op 60 m, 5,4 m/s. De maximale uurgemiddelde windsnelheid, die in de periode 1963 tot 2002 is voorgekomen, bedraagt 22 m/s. Ter vergelijking: voor Schiphol bedroeg de maximale uurgemiddelde snelheid 30 m/s. Bladzijde 7

9 Uit de windstatistiek voor de locatie van het bouwplan blijkt dat de overheersende windrichtingen voor de bouwlocatie liggen tussen zuidwest en west. Ook bij windrichtingen tussen noordoost en oost komen relatief hoge windsnelheden voor. Bij de overige windrichtingen liggen de maximale snelheden beduidend lager. Bladzijde 8

10 4 Beoordeling Op basis van de beschikbare tekeningen is een globale analyse van het windklimaat voor het plan Appartementen Osseveld-Oost uitgevoerd. 4.1 Gevaarlijke situaties tengevolge van het windklimaat De afmetingen van het gebouw en de beschutte ligging leiden tot de verwachting dat het gevaarcriterium op geen enkele positie overschreden zal worden. Zowel de classificatie gevaarlijk als beperkt risico behoeven op geen enkele positie rondom het appartementengebouw verwacht te worden. 4.2 Entree De entree ligt aan de oostelijke zijde van het gebouw, de looproute naar de entree wordt aan de noordelijke zijde afgeschermd door de schanskorven om het parkeerterrein, aan de zuidelijke zijde door een arcade. Verwacht mag worden dat het windklimaat ter plaatse van de entree ruimschoots voldoet aan de eisen die voor entrees worden voorgesteld in de NEN 8100 (kwaliteitsklasse B of beter). De looproute naar de entree zal, door de beschutte ligging, een beter windklimaat kennen dan de norm verlangt: klasse C. 4.3 Parkeerterrein Bij de noordwestelijke gebouwhoek wordt een matig windklimaat verwacht op het parkeerterrein. Direct bij de noordwestelijke gebouwhoek is het windklimaat naar verwachting kwaliteitsklasse D (voor doorlopen matig), op wat grotere afstand zal dit kwaliteitsklasse C of gunstiger zijn (voor doorlopen goed). Het daadwerkelijke gebruik van het parkeerterrein, i.q. de aanwezigheid van (veel) auto s heeft een positief effect op het windklimaat op loopniveau: de hogere windsnelheden worden vooral tot boven het niveau van de op het parkeerterrein lopende personen opgetild. Bij de noordoostelijke gebouwhoek is het windklimaat naar verwachting gunstig (kwaliteitsklasse C of beter), door de beschutting die op loophoogte bereikt wordt door de wand die uit schanskorven bestaat. 4.4 Omgeving Directe omgeving van het bouwplan Nabij de zuidwestelijke gebouwhoek zal het windklimaat naar verwachting in kwaliteitsklasse D liggen, dit is matig voor een doorloopgebied. Direct nabij de gebouwhoek valt een klein gebied mogelijk in kwaliteitsklasse E, als doorloopgebied slecht. Het betreffende gebied omvat echter geen looproute en is niet bedoeld als een voor personen toegankelijk gebied. Het maaiveld loopt in dit gebied tegen het gebouw op. In het midden voor de westgevel zal op maaiveldniveau een matig windklimaat heersen, tengevolge van de voor het gebouw naar beneden gerichte luchtstroming. Op de betreffende locatie is het maaiveld in een talud opgetild tegen het gebouw. Ook op deze positie is er geen looproute, evenmin is het een gebied waar recreëerde personen verwacht mogen worden. Bladzijde 9

11 De grootste invloed heeft het appartementengebouw op het trottoir aan de noordelijke zijde van de Veenhuizerweg, naast het bouwplan. Het windklimaat zal in dit gebied variëren tussen kwaliteitsklasse C á D (direct nabij de zuidwestelijke gebouwhoek) tot A á B (op grotere afstand van de gebouwhoek). Indien gewenst kan de invloed van het gebouw op het windklimaat op het trottoir beperkt worden door een haag of struiken langs het trottoir te realiseren. Deze voorziening kan het windklimaat verbeteren, maar wordt niet gezien als noodzakelijk. Openbare ruimte op grotere afstand van het bouwplan Het windklimaat in de openbare ruimte, op grotere afstand van het bouwplan zal beperkt worden beïnvloed door het bouwplan voor een appartementengebouw. Het windklimaat zal naar verwachting gerekend kunnen worden tot klasse C of beter. De gebieden van de openbare ruimte die dichter bij het bouwplan zijn gelegen zijn beschreven in de voorgaande paragraaf directe omgeving van het bouwplan ). Invloed bouwplan bij bestaande woningen In de navolgende beoordeling wordt de verwachte invloed van het bouwplan ter plaatse van de voorgevels van de woningen beschreven. Hierbij is aangenomen dat er geen windremmende beplantingen en dergelijke aanwezig zijn. Op die plaatsen waar deze beplantingen wel aanwezig zijn zal het daadwerkelijk windklimaat gunstiger kunnen zijn. Het windklimaat in de tuinen achter de woningen zal sterk beïnvloed worden door de aanwezige hagen en/of schuttingen tussen de tuinen. Gezien de afmetingen van de tuinen zal, bij de gebruikelijke erfafscheidingen (heggen of schuttingen) het windklimaat in de tuinen gunstiger zijn dan beschreven in de navolgende paragrafen. In de tuinen van ook de dichtst bij het bouwplan gelegen woningen kan een windklimaat worden verwacht dat valt in de klasse A of hooguit B: voor slenteren goed, voor terrassen goed, hooguit matig. Woningen Veenhuizerweg (noordzijde), ten oosten van het bouwplan De betreffende woningen aan de noordelijke zijde van de Veenhuizerweg liggen op een afstand van circa 40 m vanaf het hoge bouwvolume van het bouwplan. Het windklimaat ter plaatse van de woning aan de Veenhuizerweg hoek Vosweide zal naar verwachting in kwaliteitsklasse B, mogelijk in klasse C vallen. Het windklimaat is voor een doorloopgebied goed, mogelijk net matig. Het windklimaat de woningen aan de Veenhuizerweg hoek De Ontvangst zal naar verwachting niet merkbaar beïnvloed worden door het bouwplan. Woningen aan de Bloemenweide, zuidzijde van de straat Het windklimaat ter plaatse van de woning aan de Bloemenweide hoek Vosweide zal naar verwachting in kwaliteitsklasse B, mogelijk in klasse C vallen: een windklimaat dat voor een doorloopgebied naar verwachting goed zal zijn. Er zal een positieve invloed zijn van de bomen die aangrenzend aan de 16 parkeerplaatsen aan de Vosweide zijn geprojecteerd. Het windklimaat de woningen aan de Bloemenweide hoek De ontvangst zal naar verwachting niet noemenswaardig beïnvloed worden door het bouwplan. Woningen aan de Bloemenweide, noordzijde van de straat Bladzijde 10

12 Het windklimaat ter plaatse van de woning aan de Bloemenweide hoek Vosweide zal naar verwachting in kwaliteitsklasse B vallen: een windklimaat dat voor een doorloopgebied goed is. Ook bij deze woningen is er een positieve invloed van de bomen die aangrenzend aan de 16 parkeerplaatsen aan de Vosweide zijn geprojecteerd, evenals van de overige (geprojecteerde) bomen aan de Vosweide. Het windklimaat de woningen aan de noordelijke zijde van de Bloemenweide nabij De Ontvangst zal naar verwachting niet noemenswaardig beïnvloed worden door het bouwplan. Woningen aan de Veenhuizerweg, zuidzijde van de straat Het windklimaat ter plaatse van de woningen de zuidzijde van de Veenhuizerweg zal naar verwachting in kwaliteitsklasse A of B vallen: een windklimaat dat voor een doorloopgebied goed is. Woningen aan de Bloemenweide, noordzijde Het windklimaat ter plaatse van de woning aan de Bloemenweide hoek Vosweide zal naar verwachting in kwaliteitsklasse B vallen: een windklimaat dat voor een doorloopgebied goed is. Ook bij deze woningen is er een positieve invloed van de bomen die aangrenzend aan de 16 parkeerplaatsen aan de Vosweide zijn geprojecteerd, evenals van de overige (geprojecteerde) bomen aan de Vosweide. Het windklimaat de woningen aan de noordelijke zijde van de Bloemenweide nabij De Ontvangst zal naar verwachting niet noemenswaardig beïnvloed worden door het bouwplan. Woningen aan de Vosweide, westzijde van de straat Het windklimaat ter plaatse van de woning aan de Vosweide (westzijde) die het dichtst bij het bouwplan is gelegen zal beïnvloed worden door het bouwplan, en naar verwachting in kwaliteitsklasse C vallen: een windklimaat dat voor een doorloopgebied goed is. Op grotere afstand van het bouwplan neemt de invloed van het bouwplan op het windklimaat af. Woningen aan de Laan Van Osseveld, oostzijde van de straat Het windklimaat ter plaatse van de woning aan de Laan van Osseveld (oostzijde) die het dichtst bij het bouwplan is gelegen zal beïnvloed worden door het bouwplan, en naar verwachting in kwaliteitsklasse C vallen: een windklimaat dat voor een doorloopgebied goed is. Op grotere afstand van het bouwplan neemt de invloed van het bouwplan op het windklimaat af. Woningen en gebouwen aan de Laan Van Osseveld, westzijde van de straat Het windklimaat bij de woningen en andere gebouwen aan de westzijde van de Laan van Osseveld zal niet noemenswaardig worden beïnvloed door het bouwplan. Bladzijde 11

13 5 Conclusie In opdracht van Mateboer Projectontwikkeling bv is een indicatief onderzoek ingesteld naar het windklimaat op loopniveau voor het project Appartementen Ossenveld-Oost te Apeldoorn. Het gevaarcriterium zal naar verwachting nergens overschreden worden. Dit geldt zowel voor de kwalificatie gevaarlijk als beperkt risico. Op de meeste posities waar het windklimaat voor de activiteit doorlopen matig tot slecht is, is geen looproute geprojecteerd. Deze gebieden liggen direct nabij de gebouwhoeken en op het talud bij de zuidwestelijke gebouwhoek. Bij de entree en op de looproute naar de entree wordt een goed windklimaat verwacht. In de ruimere omgeving van het bouwplan voor een appartementengebouw wordt nergens de kwalificatie slecht (kwaliteitsklasse E) verwacht. Op het gebied van het door schanskorven omsloten parkeerterrein wordt plaatselijk een matig windklimaat voor doorlopen verwacht (klasse D), maar zal over het grootste deel van het oppervlak een voor doorlopen goed windklimaat worden gevonden (klasse C of beter). In de openbare ruimte rondom het gebouw zal kwaliteitsklasse C of beter gevonden worden, hetgeen een goed windklimaat voor een doorloopgebied impliceert. Op enkele locaties direct nabij het gebouw is het windklimaat slechter, de betreffende posities zijn niet bestemd voor voetgangers. Bij de woningen rondom het bouwplan zal het windklimaat naar verwachting alleen voor de meest nabij het gebouw gelegen woningen ten noordoosten van het bouwplan in klasse C vallen (voor een doorloopgebied een goed windklimaat, voor een slentergebied een matig windklimaat). Op iets grotere afstand van het bouwplan is de invloed van het bouwplan op het windklimaat bij de (verwaarloosbaar) klein. Er is geen reden om een nader onderzoek door middel van een windtunnel-onderzoek of door CFDberekeningen uit te voeren. Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV ir. J.A. Pleysier Bladzijde 12

14 Figuren Figuur 1 Figuur 2 Stedenbouwkundige locatie Terreinruwheid volgens NPR 6097 voor de bepaling van de windstatistiek A. Pleysier

15 Bijlagen Bijlage I Windstatistiek op 60 m hoogte; locatie Van Osseveldlaan, Apeldoorn, Coördinaten volgens Rijksdriehoekstelsel, X = , Y = A. Pleysier