KVAB. Lezing warmtenetten. 29 september 2016 Paul Gistelinck, EANDIS. Welkom. 29 september 2016 Lezing warmte

Transcriptie

1 KVAB Lezing warmtenetten 29 september 2016 Paul Gistelinck, EANDIS Welkom 1

2 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

3 Filmpje wat is een warmtenet 3

4 Warmtenet systeem Ondergronds leidingsysteem dat warm water transporteert. Koppelt plaatsen met een warmteoverschot (warmtebron of restwarmte) aan plaatsen met een warmtevraag (verwarming, warm tapwater, industrieel proces). 4

5 Warmtenet niets nieuws Vandaag al heetwaternet in: Diksmuide Roeselare Brugge Gent 5

6 Warmtenet opbouw Leidingsystemen met verschillende druk en temperatuur om warmte te vervoeren. Warmtestations om warmte over te dragen en een hydraulische scheiding te maken. Afgiftestation en meetinrichting om warmte over te dragen aan de binneninstallatie bij de klant. 6

7 Warmtenet opbouw Transportnet op hoge temperaturen. Distributienet op middelhoge temperaturen. Transportnet, distributienet en de binneninstallatie kunnen hydraulisch worden gescheiden door warmtewisselaars. 7

8 Warmtenet eigenschappen Wisselende temperaturen van het water Transportnet tot 110 C Distributienet 90 C aanvoer - 40 C retour (winterregime) 65 C aanvoer - 40 C retour (zomerregime) Wisselende druk op de leidingen 6 tot 12 bar voor het transportnet 3 tot 6 bar in het distributienet Uitzetten en krimpen van de leidingen 8

9 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

10 Warmtebronnen mogelijkheden Geothermie Rest warmte van een verbrandingsoven Biomassa-installatie Restwarmte uit de industrie of de elektriciteitsproductie Klassieke ketel op gas of stookolie Eandis prefereert een warmtebron van het type rest- of duurzame warmte 10

11 Warmtebronnen geothermie 11

12 Warmtebronnen verbrandingsoven 12

13 Warmtebronnen biomassa 13

14 Warmtebronnen restwarmte WKK, industrie, elektriciteitsproductie, afval, enz 14

15 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

16 Warmtenet techniek leidingen Voorgeïsoleerde leidingen in ST-PUR-PE Voorbeeldtype Staal PN 16 Temperatuur tot 109 C Met lekdetectie aanvoer en retourleiding in aparte buizen 16

17 Warmtenet techniek aanleg net Voorgeïsoleerde buizen in ST-PUR-PE type met aanvoer en retour in één omhulsel. 17

18 Warmtenet techniek aanleg net Voorgeïsoleerde kunststofbuizen in PEX-PUR-PE PB-PE-PE 18

19 Warmtenet techniek aanleg net Uitzettingsvoorzieningen in het distributienet Wisselende temperaturen 109 C - 65 C in normale uitbating Uitzettingsvoorzieningen voor het opvangen van uitzetting en krimpen 19

20 Warmtenet techniek distributiestation De overgang van transport- naar distributienet Van 109 C naar 80 C Van 16 bar naar 6 bar 20

21 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

22 Warmtenet aanleg aanpak Impact op de omgeving Aanleg transportnet Bij voorkeur in de rijweg met impact op de omgeving. Aanleg distributienet Bij voorkeur in de berm of het voetpad met beperkte hinder. 22

23 Warmtenet aanleg aanpak De netbeheerder streeft naar een maximale synergie met andere nutsvoorzieningen. 23

24 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

25 Warmtenet aansluiting woning Schets detail woningaansluiting PRINCIPE DETAIL HUISAANSLUITING 25

26 Warmtenet aansluiting woning Eandis plaatst een afgiftestation met één warmtewisselaar voor ruimteverwarming en één warmtewisselaar voor sanitair warm water per woning. 26

27 Warmtenet aansluiting woning Voorbeeld afgiftestation bij de klant Afmetingen (±) H x B x D : 72cm x 42cm x 32cm 27

28 Warmtenet aansluiting woning De energiemeter Elektronisch meettoestel Meterstand wordt automatisch doorgegeven (draadloos) Handig uitleesschermpje Gegevens zijn beschermd Afmetingen (±) H x B x D : 10cm x 12cm x 3cm 28

29 Warmtenet aansluiting appartement Optie 1 Eandis plaatst 1 centraal warmtestation in het appartementsgebouw. Eandis plaatst 1 warmtestation per appartement. Binneninstallatie (stijgleiding en pompen) is ten laste van de bouwheer. Afrekening per klant en een afrekening naar de VME (warmteverliezen in het gebouw). 29

30 Warmtenet aansluiting appartement Optie 2 Eandis plaatst 1 centraal warmtestation in het appartementsgebouw. Binneninstallatie is ten laste van de bouwheer (pompen, stijgleidingen, warmtestations, meters). Eandis plaatst 1 centrale meter. 30

31 Warmtenet aansluiting bedrijf Eandis plaatst 1 centraal onderstation per gebouw. Binneninstallatie is ten laste van de bouwheer Eandis plaatst 1 centrale meter 31

32 Warmtenet techniek onderstation Voorbeeld onderstation onderstation met dubbele warmtewisselaar 32

33 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

34 Warmtenet preventie en bescherming Veiligheidsaspecten Bij transport van energie zijn steeds risico s aanwezig. Risico s warmte Temperatuur brandwonden door het uittreden van heet water. Stoom- en of heetwateruittreding. Verstikking ten gevolge van stoomvorming. Verdrinking ten gevolge van grote hoeveelheden warm water. Bedelving als gevolg van grote lekkages. 34

35 Warmtenet preventie en bescherming Beheersmaatregelen Geschikte materialen die hun degelijkheid bewezen hebben (staal/pe). Leidingen met voldoende dekking plaatsen. 60 cm aansluitingen 80 cm transport- en distributieleidingen Raadplegen KLIM/KLIP bij graafwerkzaamheden. Geïsoleerde leidingen -beschermingsplaat op aansluitingsleiding. Beperkte lengte warmteleiding binnen in huis. Geïsoleerde warmteafgiftestation. Streven naar laagste temperaturen om het gewenste vermogen te leveren. 35

36 Warmtenet preventie en bescherming Vitale 5 warmte 36

37 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

38 Warmtenet impact op het milieu Impact temperatuur op de omgeving van een warmteleiding 38

39 Warmtenet impact op het milieu De waterkwaliteit van het warmtenet 39

40 Warmtenet impact op het milieu Niet lozen in de natuur ingevolge verhoogde Ph en temperatuur > 40 C. Lozen in riolering vergt een lozingsvergunning. Bij accidentele lozing: Geen ernstige verontreiniging van de bodem. Wel meldingsplicht aan Aquafin en de Milieuinspectie. 40

41 Agenda 41

42 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

43 Warmtenet waarom Behalen klimaatdoelstellingen via het Burgemeesterconvenant. Geprikkeld vanuit het REG besef en de Europese 27/27/40/10-doelstellingen. 27% hernieuwbare energie 27% energieverbruik 40% CO 2 -reductie 10% interconnectiviteit tussen de verschillende lidstaten te behalen tegen 2030 Dubbele investeringen vermijden aardgas/warmte. Focus = langetermijninvesteringen. 43

44 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

45 Warmtenet voordelen voor de klant Geen installatiezorgen: warmtewisselaar wordt geleverd door netbeheerder - 24/24, 7/7 service. Gegarandeerde warmte (back-up en piek). Geen herinvestering na 15 j. Binneninstallatie = vrijheid op lage temperatuur. Geen schouw, onderhoud, verzekering, nodig. Degelijke techniek reeds 50 j in gebruik in Scandinavië en Nederland. Positieve bijdrage EPB. NMDA. 45

46 Warmtenet tarieven Tariefopbouw NMDA principe Niet meer dan Anders Aansluitbijdrage Jaarlijks vast Jaarlijks variabel Aanschafwaarde CV ketel + installatiekost Alternatieve investering hernieuwbare energie (ref: zonneboiler) Aansluitkost aardgas Onderhoud en herstellingen incl. eventuele wisselstukken Voorziening vervanging = afschrijving In functie van het aansluitvermogen In functie van het verbruik 46

47 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

48 Warmtenet EPB Impact EPB regelgeving Het EPB peil daalt naar E-30 in 2021 Voor de bouwheer wordt het steeds moeilijker om te voldoen aan de eisen: K-peil: dakisolatie, muurisolatie, U-waarden beglazing, luchtdichtheid, E-peil: balansventilatie, hernieuwbare energie (PV panelen, zonneboiler, warmtepomp, ) 48

49 Warmtenet EPB Impact EPB regelgeving Hier staan extra kosten en materiaalverbruik tegenover. Naar E-30 via individuele maatregelen: laatste punten zijn erg duur. Bron: rapport bouwunie in samenwerking met groot bouwbedrijf Voorbeeld Een project met 100 wooneenheden met verplicht E-peil = E-30 Extra bouwkost E-30 ipv E-40 = /wooneenheid 49

50 Warmtenet EPB Verplichting hernieuwbare energie wordt opgevangen door hernieuwbare restwarmte. Geen bijkomende investering in zonnepanelen of extra isolatie. Regelgeving in volle ontwikkeling Technologische evolutie sneller dan de wetgever kan reageren. Zeer grote hoeveelheden restwarmte op lage temperatuur (nog) niet ontgonnen. 50

51 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

52 Warmtenet regulering Juridisch & politiek kader (*) (Nog) geen regulering warmtenetten. Prijszetting warmte (NMDA) Concurrentiële omgeving Sociale klanten Energiedecreet: metering warmte individueel (indien financieel mogelijk). Buitenland stimulerende maatregelen via Belasting op uitstoot CO 2 (niet benutte restwarmte) Verplichting rond energie-efficiëntie Ruimtelijke ordening 52 * In het huidige kader dat nog in volle evolutie is.

53 Warmtenet regulering Rollen in de markt 53

54 Warmtenet rol netbeheerders (*) Als netbeheerder warmte transporteren van bron naar verbruiker tegen een netvergoeding (core business) Studie (van haalbaarheid tem engineering) Aanleg, uitbating, aansluiting Metering en databeheer Als marktfacilitator voor warmte Geen leverancier (tenzij in start-up) Geen producent (uitzonderlijk piek en back-up) Evenwichtsfunctie (bij meerdere leveranciers) Als partner van de gemeenten om klimaatdoelstellingen te behalen via Sustainable Energy Action Plans (SEAP). 54 * In het huidige kader dat nog in volle evolutie is.

55 Agenda Warmtenet werking Warmtenet warmtebronnen Warmtenet techniek Warmtenet aanleg Warmtenet aansluitingen Warmtenet preventie en bescherming Warmtenet impact milieu Warmtenet waarom Warmtenet de klant Warmtenet EPB Warmtenet regulering Warmtenet toekomst 2

56 Warmtenet de toekomst Lagere E-peilen en lagere nettemperaturen. Belang SWW stijgt tov verwarming. Geen warmtenetten in gans Vlaanderen. Alleen waar rest of duurzame warmte realistisch haalbaar is (ecologie/economie/milieu). Samenwerken 56

57 Vragen 57

58 Bedankt 15