Psychiatrische problematiek in het somatische verpleeghuis

Transcriptie

1 Psychiatrische problematiek in het somatische verpleeghuis Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde Onderzoeker

2 Casus Mw H, geboren in 1926 Weduwe, 1 zoon waar geen contact mee is Chronische vorm van Guillain-Barre Hierdoor: tetraparese Hierdoor: volledig ADL-afhankelijk 4 keer per dag thuiszorg

3 Casus Mw speelt medewerkers tegen elkaar uit Mw heeft privileges geregeld Leidinggevende van de thuiszorg grijpt in: gebruik van de tillift wordt verplicht Mw weigert, komt haar stoel niet meer uit Na 1 maand: opname in het verpleeghuis i.v.m. een enorme decubituswond op de stuit

4 Casus Na twee weken: overplaatsing van de somatische afdeling, naar de afdeling somatiek-plus Ook voor het team van deze afdeling is mw een moeilijke bewoner maar het lukt uiteindelijk mw te verzorgen en te behandelen

5 Somatiek-Plus Resultaten van een inventarisatie 35 bewoners 25 vrouwen, gemiddelde leeftijd 78 jaar en 7 maanden spreiding 50 jaar en 6 maanden 94 jaar en 4 maanden 10 mannen gemiddelde leeftijd 70 jaar spreiding 41 jaar en 9 maanden 85 jaar en 5 maanden

6 Somatiek-Plus Resultaten van een inventarisatie Verblijfsplaats voor opname op de somatiek-plus afdeling Thuis 7 (20%) Verzorgingshuis 5 (14,3%) Verpleeghuis somatiek 9 (25,7%) Verpleeghuis PG 2 (5,7%) GGZ 7 (20%) Algemeen ziekenhuis 3 (8,6%) Revalidatiecentrum 1 (2,9%) Gezinsvervangend tehuis 1 (2,9%)

7 Somatiek-Plus Resultaten van een inventarisatie Top-5 van somatische diagnosen bij opname Tussen haakjes: het percentage van de bewoners met betreffende diagnose Neurologische diagnosen totaal 25 (71,4%) CVA 15 (42,9%) Infecties in het CZS 3 (8,6%) Overige neurologische aandoeningen 7 (20%) Cardiologische diagnosen 14 (40%) Artrose en andere degeneratieve afwijkingen van het bewegingsapparaat 9 (25,7%) COPD 9 (25,7%) Hypertensie 9 (25,7%)

8 Somatiek-Plus Resultaten van een inventarisatie Psychiatrische problemen bij opname Tussen haakjes: het percentage van de bewoners met betreffende diagnose Persoonlijkheidsproblematiek 13 (37,1%) Stemmingsstoornissen 17 (48,6%) Somatiseren 6 (17,1%) Angst/Paniek 5 (14,3%) Psychose, wanen, hallucinaties 7 (20%) Aanpassingsstoornis 2 (5,7%) Alcoholmisbruik in het verleden 4 (11,4%) Vluchteling met traumatische ervaringen 2 (5,7%)

9 Somatiek-Plus Resultaten van een inventarisatie Psychiatrische problemen bij opname Tussen haakjes: het percentage van de bewoners met betreffende diagnose Gedragsproblemen 30 (85,7%) Claimend/dwangmatig gedrag 13 (37,1%) Agitatie/agressie/impulsief gedrag 6 (17,1%) Apathie/initiatiefloosheid/regressie 8 (22,9%) Overige gedragsproblemen 3 (8,6%) Cognitieve problemen 20 (57,1%)

10 Somatiek-Plus Resultaten van een inventarisatie Samengevat: Bij de 35 bewoners uit deze inventarisatie zijn in totaal 106 psychiatrische diagnosen en/of symptomen vermeld in de probleemlijsten bij opname. Van de somatische diagnosen bij opname zijn de neurologische aandoeningen veruit in de meerderheid.

11 Neurologie - Psychiatrie Luykx JJ, Wolters FJ, et al Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153: B21

12 Terug naar de casus Waar hebben we mee te maken? Door een somatisch probleem komt mw in contact met (somatisch geschoolde) hulpverleners Mw weigert zorg en behandeling op basis van persoonlijkheidsproblematiek (nooit gediagnosticeerd) en angst Hierdoor ontstaan zeer ernstige somatische complicaties Dus: sterke wederzijdse beïnvloeding van somatische en psychiatrische problemen

13 Naar aanleiding van de casus Wat is het probleem? Bij dit soort patiënten is vaak geen of slechts beperkt psychiatrische diagnostiek gedaan Dit soort patiënten wordt niet meegenomen in prevalentieonderzoek naar een psychiatrische diagnose; prevalentiecijfers geven dus naar alle waarschijnlijkheid een onderschatting van het probleem Diagnostiek is gecompliceerd doordat het traditionele diagnostisch instrumentarium niet toepasbaar is en patiënten psychiatrische diagnostiek weigeren

14 Wat is het probleem? Door onvolledige diagnostiek, weten we niet altijd waardoor gedragsproblemen veroorzaakt worden en hebben we maar beperkt zicht op de zorgvragen Hierdoor is het moeilijk een echt op deze doelgroep toegesneden zorgaanbod te ontwikkelen en duidelijk te maken over welke competenties zorgverleners en behandelaren dienen te beschikken Deze kennis is ook noodzakelijk voor o.a. scholing van medewerkers, de ontwikkeling van passende indicatoren, indicatiestelling en adequate financiering

15 Conclusie We weten nog veel te weinig!