Faillissement voorkomen. Hoe houdt u uw bedrijf gezond?

Transcriptie

1 Faillissement voorkomen. Hoe houdt u uw bedrijf gezond?

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. De meest voorkomende faillissementsoorzaken 4 3. De gevolgen voor de ondernemer 6 4. Adviezen voor een gezond bedrijf: wat kunt u doen? 8 5. Meer informatie 12 2 Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V.

3 Inleiding Niemand wil failliet gaan en toch gebeurt het. Ondernemers merken de problemen pas op als het te laat is, vaak omdat de ondernemer zelf niet wil inzien wat er aan de hand is. Zo blijkt uit onderzoek dat 40 procent van de faillissementen voorkomen had kunnen worden door het signaleren van knelpunten in de onderneming en gerichte actie te ondernemen. Wat zijn de oorzaken en gevolgen van een faillissement? Hoe houdt u uw bedrijf gezond en wat kunt u doen als er sprake is van een bedrijfscrisis? Onderzoek Graydon voerde een onderzoek uit onder 319 gefailleerden en 221 curatoren om deze vragen te beantwoorden. Op basis van het onderzoek werd een profiel van een kwetsbare ondernemer en onderneming gemaakt. In deze white paper krijgt u uitgebreide informatie over faillissementen, adviezen om knelpunten in de onderneming te achterhalen en een bedrijfscrisis of faillissement te voorkomen. Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V. 3

4 De meest voorkomende faillissementsoorzaken Veel ondernemers denken dat een opleving in de economie voor goede bedrijfsresultaten zorgt en een recessie een grotere kans op faillissement geeft. Toch blijkt dit niet zo te zijn. Vaak gaat er een lang proces aan het faillissement vooraf en zijn zaken vanaf de start van het bedrijf niet goed geregeld. Ondernemers bereiden zich bijvoorbeeld niet goed voor en de administratie is chaotisch. Onvoldoende kennis van zaken Zo blijkt dat veel ondernemers een bedrijf starten zonder gedegen voorwerk. Ze hebben onvoldoende kennis van zaken en missen bijvoorbeeld ervaring, vakkennis of een relevante opleiding. Vervolgens zijn ze niet in staat de concurrentie de baas te blijven en zich van andere aanbieders te onderscheiden. Ook vinden veel ondernemers het lastig een marktaandeel te verwerven. Ze zijn te lokaal gericht, terwijl het product zich bijvoorbeeld leent voor een landelijk marktaandeel. Wat daarnaast de kans op een faillissement vergroot, is als het bedrijf met verouderde bedrijfsmiddelen werkt, onvoldoende of slecht geautomatiseerd is of over een reeks van jaren een verouderd assortiment voert. Financieringsproblemen Bovendien ervaren ondernemers problemen met de financiering. Bijvoorbeeld doordat te veel partijen de financiering voor hun rekening nemen en er sprake is van fraude (bijvoorbeeld boekhoudfraude). Ook persoonlijke omstandigheden spelen een rol bij faillissement, denk aan ziekte of een ongeval. Opvallend is dat curatoren schatten dat 40 procent van de faillissementen voorkomen kan worden en ondernemers deze knelpunten dus konden verhelpen. Oorzaken faillissement Ondeskundig ondernemerschap (27%) Bedrijfseconomische oorzaken (18%) Financieringsproblemen (15%) Fraude-oorzaken (11%) Gemis aan ervaring, vakkennis en/of opleiding (9%) Persoonlijke omstandigheden (9%) Concurrentie-oorzaken (6%) Verouderde bedrijfsvoering (5%) 4 Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V.

5 Profiel kwetsbare onderneming. Hoe ziet een kwetsbaar bedrijf eruit? Het blijkt vaak een jonge onderneming te zijn die maximaal vier jaar geleden is opgericht, meestal een eenmanszaak of een kleine bv met hooguit één medewerker. De ondernemer is gemiddeld jonger dan 36 jaar met een lagere tot middelbare opleiding, hij beschikt niet over een vakdiploma, heeft geringe vakkennis en weinig ervaring in de branche. De onderneming is gevestigd op een dure locatie in een duur kantoorpand om de praktisch reden dat dit pand dicht bij de woonplaats ligt. Exportactiviteiten verhogen de kwetsbaarheid en ondernemingen starten daar vroeg mee. Vaak zijn de financiën niet op orde: zo krijgt slechts een klein deel financiering bij de bank en de rest bij de leveranciers. Bovendien is het debiteurenbeheer zwak, waardoor een faillietgevoelige onderneming al snel in financiële problemen kan komen. 40 procent van de faillissementen kan voorkomen worden. Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V. 5

6 De gevolgen voor de ondernemer Als een ondernemer failliet gaat, komt er veel op hem af. De gang naar de rechtbank is gemaakt en de curator legt beslag op goederen en geld. Het luidt het einde in van zijn ondernemerschap en heeft grote financiële en emotionele gevolgen, die elke ondernemer op zijn eigen manier ervaart. Nieuwe onderneming De meeste ondernemers voelen zich schuldig tegenover de omgeving en hebben financiële problemen. Volgens curatoren is het faillissement dan ook vaak het directe gevolg van het handelen van de ondernemer, die vervolgens persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld voor de schulden. Dit was bij ruim 28 procent van de ondernemers uit het onderzoek van Graydon het geval. Opmerkelijk is dat ondernemers het faillissement niet of nauwelijks hebben zien aankomen. Toch laat een groot deel zich niet uit het veld slaan en is van plan een nieuwe onderneming te starten en zich dit keer beter voor te bereiden. Profiel gefailleerde ondernemer Hoe ervaart een ondernemer het faillissement? Bijna 35 procent van de ondernemers geeft aan dat ze door willen gaan en een nieuw bedrijf willen oprichten. Hiervan zoekt het overgrote deel het in de sector waarin hij werkzaam was, een kleiner deel overweegt een geheel nieuwe sector. De meerderheid geeft aan het een volgende keer als ondernemer veel beter te doen en 38 procent stelt te goed van vertrouwen te zijn geweest tegenover de bank, de leveranciers en de debiteuren. De ondernemer wil voortaan klein blijven, op de kosten letten en zo min mogelijk gebruikmaken van kredietverlening. Bijna 42 procent ziet de toekomst somber in en 39 procent meent beschadigd te zijn door het faillissement. De gefailleerde ondernemer worstelt met financiële-, huisvestings- of relatieproblemen en is soms ziek. 6 Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V.

7 Faillissement: hoe werkt het? Elk faillissement begint met een faillissementsaanvraag bij de rechtbank door een schuldeiser of schuldenaar, zowel bij een natuurlijk persoon als een rechtspersoon. De aanvrager van het faillissement moet bij de aanvraag kunnen aantonen dat de schuldenaar zijn rekeningen niet meer kan betalen. Na het faillissement zorgen de rechter-commissaris en de curator voor de afwikkeling van de zaak in samenspraak met de schuldeiser(s). Vervolgens gaat de curator met de gefailleerde in overleg om een gedetailleerd overzicht te maken van de schulden en bezittingen en legt beslag op het gehele vermogen van de gefailleerde. Het faillissement eindigt als de schuld is betaald, er een akkoord is met de schuldeisers of als blijkt dat schuldenaar onvoldoende vermogen heeft om de schulden te betalen. De schulden blijven dan wel gewoon staan. Ondernemers zien het faillissement niet of nauwelijks aankomen. Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V. 7

8 Adviezen voor een gezond bedrijf: wat kunt u doen? In de praktijk blijkt dat bedrijfsproblemen een sluipend karakter hebben. De ondernemer herkent de signalen niet en plotseling is er sprake van een bedrijfscrisis. Het goede nieuws is dat er wat aan te doen is. Hoe zorgt u dat u de problemen tijdig opmerkt en voorkomt u een faillissement? Signaleer problemen tijdig Alle ondernemers lopen tegen bepaalde problemen aan. Vaak blijkt een crisis het gevolg te zijn van uit de hand gelopen kosten, een onverwachte tegenslag, bijvoorbeeld een slecht seizoen of frauderende werknemers. Belangrijk is hoe u ermee omgaat: stel bijvoorbeeld een noodplan op voor onverwachte gebeurtenissen, regel vervanging voor als u onverhoopt ziek wordt en bedenk dat u in bijna elke situatie maatregelen kunt nemen. Wees dus alert en handel voortvarend. Stel een overlevingsplan op Een overlevingsplan lijkt op een ondernemingsplan, maar is gericht op het voortbestaan van het bedrijf. Het overlevingsplan zorgt voor een diepgaande analyse van uw onderneming. Hierna is het zaak snel en open te handelen. Laat bijvoorbeeld een bedrijfskundige met een frisse blik naar uw onderneming kijken, praat met de leveranciers, de bank, de accountant en de schuldeisers en kijk naar de toekomstmogelijkheden en de levensvatbaarheid. Bepaal vervolgens uw strategie. 8 Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V.

9 Welke vragen moet een overlevingsplan beantwoorden? Is er sprake van: verliesgevende producten verliesgevende vestigingen onrendabele activiteiten te veel personeel fouten van de leiding verlies van grote klanten externe omstandigheden Is het mogelijk om: productieprocessen te verbeteren kosten te besparen opbrengsten te verhogen activa te verminderen (te verkopen) aanvullende financiering te krijgen extra zekerheden te verstrekken managementkwaliteiten te versterken Hoe staat het met: de commerciële vooruitzichten de concurrentiepositie de vooruitzichten in de branche de kwaliteit van de producten het marktaandeel en de groei de geschiktheid van de vestigingsplaats de (verouderde) bedrijfsvoering En analyseer: de kwaliteit van het ondernemerschap de kwaliteit van het relatiebeheer de kwaliteit van het personeel de mogelijkheid tot samenwerken of een fusie de mogelijkheid van betalingsregelingen de verwachtingen voor de toekomst de kwaliteit van de bedrijfsvoering Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V. 9

10 Zorg voor een effectief debiteurenbeheer Bij ongeveer 25 procent van de ondernemers is het debiteurenbeheer de directe oorzaak van het faillissement. Ondernemers controleren de kredietwaardigheid van hun klanten niet, terwijl 90 procent van de debiteuren te laat betaalt en de meerderheid van de ondernemers daardoor in de financiële problemen komt. Merkt u verandering in het betalingsgedrag van een klant? Is er veel wisseling van personeel of sluiting van filialen? Het zou best kunnen dat uw klant failliet gaat, dus praat met uw klant, win bedrijfsinformatie in en houd deze acht adviezen in het oog. 8 Adviezen: 1. Maak uw factuur op tijd Stel de factuur onmiddellijk na de levering of uitvoering van een opdracht op of reserveer hiervoor een vast tijdstip in de week. 2. Geef een precieze betalingstermijn Een precieze betalingstermijn voorkomt onduidelijkheden en meningsverschillen. Vermeld bij voorkeur de uiterste datum van betaling in plaats van een betalingstermijn. Dat is duidelijker en eenvoudiger. Geef niet te veel uitstel. Houd er rekening mee dat veel klanten pas betalen na de eerste herinnering. 3. Maak werk van uw algemene verkoopvoorwaarden De algemene verkoop- en betalingsvoorwaarden zijn een belangrijk middel om facturen zo efficiënt mogelijk te innen. U kunt artikelen opnemen over de betalingstermijn, de kosten bij niet- of te late betaling, het schadebeding of de bevoegdheid van de rechtbank bij een geschil. Vermeld deze voorwaarden duidelijk op uw factuur en de bestelbon: uw klant moet ze immers kennen en aanvaarden als hij ondertekent. Zet de voorwaarden op uw website en op eventuele digitale formulieren. 4. Vermeld verwijlintresten bij de factuurvoorwaarden Een intrestpercentage in de algemene voorwaarden is een compensatie voor de geleden schade bij te late betaling. Het schrikt bovendien wanbetalers af. Wees echter behoedzaam met de hoogte van het intrestpercentage. Wanneer een rechter oordeelt dat de intresten buitensporig zijn, kan hij deze nietig verklaren of herleiden tot een lager bedrag. 5. Vraag een voorschot en laat de leveringsbon ondertekenen Aarzel niet om een voorschot te vragen bij de bestelling of de levering, zeker als het om aanzienlijke bedragen gaat. De meeste klanten hebben daar alle begrip voor. Bij volledige contante betaling vooraf of bij levering kunt u eventueel een kleine korting geven. Laat ook de offerte, de bestelbon of de leveringsbon door de klant ondertekenen met duidelijke vermelding van de naam van de ondertekenaar. U staat dan sterker in uw schoenen bij eventuele betalingsproblemen. 10 Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V.

11 6. Herinner uw klant voldoende aan de betaling Onderneem direct actie zodra de betalingsdatum of -termijn door de klant is overschreden. Stuur eerst een herinnering en neem enkele dagen later telefonisch contact op met de vraag of de herinnering is ontvangen. Krijgt u geen respons, aarzel dan niet en verstuur nog een tweede herinnering. Tijdens dit laatste rappel maakt u uw voornemen tot het nemen van gerechtelijke stappen bekend. Veel wanbetalers zullen dan onmiddellijk betalen. 7. Verstuur een aangetekend schrijven Als uw herinneringen geen resultaat hebben, verstuurt u een aangetekende aanmaning. Dat is de allerlaatste waarschuwing en een noodzakelijke handeling als u later juridische stappen wilt nemen. Een aangetekende aanmaning geldt als juridisch bewijs. 8. Wees voorbereid, ken uw klant Soms kan het geen kwaad vooraf te informeren of een (mogelijke) klant kredietwaardig is. Zeker bij nieuwe klanten, grote bestellingen of leveringen voor zeer grote bedragen. Het kan een aanwijzing zijn van de betalingsmogelijkheden van de klant en eventueel later problemen voorkomen. U kunt bij een gespecialiseerd bureau zoals Graydon terecht voor deze informatie. Graydon whitepaper 2011 Graydon B.V. 11

12 Meer informatie Wilt u meer informatie over dit onderwerp of advies over de kredietwaardigheid van uw zakenrelaties? Neem dan gerust contact met ons op. Ook voor het uitvoeren van incassotrajecten, trainingen en detacheren van specialisten kunt u bij ons terecht. In een vrijblijvend gesprek bespreken we wat Graydon voor u kan betekenen. U kunt ons bereiken via telefoonnummer (020) of adres info@graydon.nl. Graydon is van oorsprong (1888) een Nederlandse organisatie. In de meer dan honderd jaar van ons bestaan zijn we uitgegroeid tot één van de meest vooraanstaande Risk & Finance Services met een wereldwijd netwerk. Graydon bedient ruim elfduizend relaties in binnen- en buitenland op het gebied van bedrijfsinformatie en incasso. De gegevensbestanden omvatten informatie over alle Nederlandse bedrijven en Graydon beschikt over de meest uitgebreide en actuele informatie over faillissementen. Graydon Nederland BV Hullenbergweg BV Amsterdam Telefoon: (020) Fax: (020) Graydon Nederland BV Hullenbergweg BV Amsterdam Telefoon: (020) Fax: (020)