Verslag Bijeenkomst onderzoekers Zelfmanagement 28 juni 2012
|
|
- Alfred Gerritsen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag Bijeenkomst onderzoekers Zelfmanagement 28 juni 2012 Op donderdag 28 juni 2012 organiseerden TNO, CBO en Vilans een bijeenkomst voor onderzoekers die actief zijn op het onderwerp zelfmanagement. Deze bijeenkomst stond in het teken van de Routekaart Zelfmanagement. Deze Routekaart Zelfmanagement is door TNO, CBO en Vilans ontwikkeld in opdracht van de Kerngroep Zelfmanagement. De Routekaart omschrijft een aanpak voor een brede en succesvolle toepassing van zelfmanagement in Nederland. TNO, CBO en Vilans ondersteunen de Kerngroep om samen met andere veldpartijen de aanpak uit te werken. Eén van de onderdelen hiervan is de onderzoeksagenda zelfmanagement (pijler 6 van de Routekaart). Bij het uitnodigen van deelnemers werd afgewogen de representatie van verschillende organisaties op het gebied van onderzoek naar zelfmanagement en de mogelijkheid voor onderlinge discussie. De bijeenkomst werd bijgewoond door 30 deelnemers (zie bijlage deelnemerslijst). Doelstellingen bijeenkomst 1. Inzicht verkrijgen in de onderwerpen waarop onderzoek naar zelfmanagement in Nederland plaats vindt 2. Inzicht verkrijgen in de witte vlekken / hiaten op het gebied van onderzoek naar zelfmanagement en zelfmanagementondersteuning in Nederland 3. Inzicht verkrijgen of het huidige onderzoek naar zelfmanagement in Nederland de vragen uit de Routekaart en de vragen uit de praktijk voldoende beantwoordt 4. Inzicht verkrijgen in de mogelijkheden om een meer uniforme wijze van onderzoek naar zelfmanagement in Nederland te realiseren aansluitend op internationale ontwikkelingen (methodologie en meetinstrumenten) Onder voorzitterschap van prof. dr. Andrea Evers (hoogleraar Psychobiologie bij somatische aandoeningen, UMC St Radboud Nijmegen) zijn genoemde doelstellingen van de bijeenkomst besproken. De volgende presentaties zijn gegeven (zie bijlage de presentaties): 1. Routekaart Zelfmanagement door Haske van Veenendaal (CBO) 2. Conclusie Overzichtsstudies: zorg voor chronisch zieken: door Mieke Rijken (NIVEL) 3. Resultaten toekomstig onderzoek naar zelfmanagement in Nederland door Wilma Otten (TNO) N.a.v. presentatie over de Routekaart: pijler onderzoek - Secretariaat van de routekaart ligt bij het CBO; organisaties kunnen zich aanmelden als ze willen meewerken aan uitwerking van de pijler onderzoek of één van de andere pijlers die vermeld staan in de routekaart. Inbreng is welkom, hetzij vanuit expertise, hetzij vanuit onderzoek.
2 Bijeenkomst onderzoekers zelfmanagement 28 juni Opgemerkt wordt dat de pijler onderzoek ook een dwarspijler zou kunnen zijn door de ander pijlers heen. - Deelnemers zien het draagvlak voor de routekaart; vooral de samenwerking met meerdere organisaties en de afstemming van verschillende initiatieven wordt gewaardeerd. - Een opmerking wordt gemaakt over dat er meer aandacht mag zijn voor interdisciplinair samenwerken. - Wat betreft het vervolgtraject van de routekaart: De kerngroep spreekt binnenkort over de communicatie naar buiten toe, en daarin zal ook communicatie over het vervolgtraject in meegenomen worden. - Onderzoeksinstellingen bijv. NFU zou wellicht ook onderdeel moeten zijn van de kerngroep. N.a.v. Overzichtsstudies: zorg voor chronisch zieken - Korte discussie over investeringen en kostenbesparing op korte en lange termijn van zelfmanagement. - Belang van tailoren op kenmerken patiënten wordt benadrukt, zoals ouderen, lage SES, geen sociaal netwerk, patiënten die twijfelen. N.a.v. Resultaten toekomstig onderzoek - Enkelen hadden bij open vraag niet meer de thema s van de gesloten vraag genoemd. Desondanks veel overeenstemming tussen beide vormen van vragen. Twee stellingen vormden de aanzet tot de discussie. Toekomstig onderzoek moet zich richten op (technologische) ondersteuning van zelfmanagement van de individuele patiënt/cliënt. [Achtergrond: samenstelling van de top drie van toekomstige onderzoeksthema s]. Er waren slecht 2 tegenstanders, met als motieven: (1) onderzoek moet zich niet alleen daarop richten, en (2) zorgprofessional hoort daar ook bij. (ZM=ZelfManagement) Rol van de zorgprofessional. Enerzijds wordt de zorgprofessional gezien als essentieel onderdeel van ZM. Het onderzoek dient zich dan te richten op het willen van de zorgverlener ( meer begrip, meer besef toekomstige problemen), maar ook op het kunnen. Vragen zijn: waar liggen de (financiële, organisatorische) barrières voor ZM, wat zijn de benodigde competenties, heeft de zorgverlener zicht op evidence-based (lange termijn) meerwaarde van ZM, en is er voldoende evidence? Anderzijds wordt het grootste deel van ZM zonder zorgprofessional gedaan. Dat wijst op het belang van de bredere sociale context. (Sociale) Context. ZM doet iemand thuis, op het werk. Deze (sociale) context rondom zelfmanagementondersteuning dient ook betrokken te worden in het toekomstig onderzoek gericht op (technologische) ondersteuning van zelfmanagement van de individuele patiënt/cliënt. Patiënten leren juist ook van elkaar, bijvoorbeeld verhalen vertellen onder migrantengroepen of op internet (patientslikeme.com). In het onderzoek dient ook nadruk gelegd te worden op de invloed van de (fysieke) omgeving (collectieve voorzieningen, WMO) op ZM. Implementatie bestaande interventies. Het onderzoek dient met name gericht te zijn op reeds ontwikkelde interventies, waarmee nagegaan wordt wat het effect is bij bepaalde persoonsprofielen en specifieke situaties. Het onderzoek dient zich vooral te richten op de implementatie en het bereik van de huidige ZM
3 Bijeenkomst onderzoekers zelfmanagement 28 juni interventies. Bijvoorbeeld is ehealth wel voor iedereen bereikbaar? Onderzoek naar de randvoorwaarden van ZM interventies bij de gemiddelde Nederlander is nodig, maar tegelijkertijd dient ook ingezet te worden op het onderzoek onder minderheids-/subgroepen. Onderzoek naar effectiviteit en implementatie zou hand in hand moeten gaan in de praktijk. Kunt niet alle interventies bij alle groepen onderzoeken. Het gaat om het vaststellen van de werkzame, generieke elementen. Het idee komt om een raamwerk op te stellen rondom de evaluatie van ZM interventies, cf. de database van het Centrum Gezond Leven en de bevindingen uit het programma Disease Management voor Chronische Zieken (wat is het effect bij andere aandoeningen, andere groepen, andere regio s). Uit een dergelijk raamwerk kunnen de randvoorwaarden worden gedefinieerd. Dit raamwerk dient wel opgesteld te worden in samenwerking met de praktijk. Wat moet je minimaal documenteren bij evaluatieonderzoek? De vraag aan het publiek: Wat wil men als de drie onderdelen uit de stelling apart worden benoemd? 1. Tailoring (met stip op 1) 2. Ondersteuning van ZM 3. Technologie, ehealth Samenvatting - Minder nadruk op techniek - Meer nadruk op risicoprofielen: multimorbiditeit, naasten, laag opgeleiden, culturele minderheden. Bij start nog generiek en dan versmallen naar specifieke doelgroepen en tailoring. - De context moet er bij: de sociale omgeving, sociale voorzieningen (WMO) en de zorgverlener (barrières). Huidige onderzoek sluit voldoende aan op vragen uit de praktijk en beleid. [Achtergrond: gaat om relatie Beleid-Onderzoek-Praktijk, en dan vanuit onderzoekerskant] Er waren slechts 2 voorstanders. Sluiten praktijk en beleid op elkaar aan? Beleid wordt gemaakt, en wanneer implementatie van dat beleid in de praktijk niet lukt, wordt gevraagd naar onderzoek. De discussie richten op de relatie onderzoekpraktijk. Onderzoeksresultaten worden moeizaam opgepakt door de praktijk. Het is nodig meer inzicht te krijgen in de barrières die er in de praktijk bestaan. De onderzoeksomgeving verschilt nogal van de praktijksituatie. De focus moet zijn: laagdrempelig implementatieonderzoek. Meetinstrumenten. Andere meetinstrumenten zijn nodig (bijv. voor participatie), en soms kan het dan gaan om minder gevalideerde meetinstrumenten. Het gaat om uitkomstmaten die voor de patiënt relevant zijn: Patient Relevant (ipv reported) Outcomes measures. Gaat niet alleen om gezondheidswinst over 3 jaar, maar ook winst nu. Bijvoorbeeld, meten of de patiënt zijn eigen doelen heeft bereikt. Echter er bestaan al heel veel (betaalde) meetinstrumenten, bijvoorbeeld voor Kwaliteit van Leven. Naast behoefte aan ontwikkeling, bestaat dan ook noodzaak aan prioritering en afspraken. Bij de keuze van meetinstrumenten zou ook het perspectief van zorgverleners meegenomen moeten worden. Het zou mooi zijn om een handleiding te maken voor de praktijk om de implementatie en standaardisering van meetinstrumenten te bevorderen. Het gaat om uniforme meetinstrumenten die aansluiten bij verschillende stakeholders (patiënten, zorgverleners, ).
4 Bijeenkomst onderzoekers zelfmanagement 28 juni Onderzoeksopzet. Een RCT is lastig, vooral randomiseren naar een controlegroep in de praktijk is moeilijk. Dan is combinatie met kwalitatief onderzoek vaak nuttig. Interventie moet passen in de organisatie, vandaar aandacht voor implementatie en randvoorwaarden. De ontwikkeling van ZM interventies en het onderzoek naar effectiviteit en implementatie moeten hand in hand gaan. Dit kan via participerend actie onderzoek. Participatie bij onderzoek. Eerder het patiënten perspectief betrekken bij opzetten van het onderzoek. Perspectief ook al meenemen bij ontwikkelen van de interventie. Dit is ook thema bij kwetsbare ouderen (Nationaal Programma Ouderenzorg). Wie formuleert het probleem dat opgelost moet worden? Bijvoorbeeld bij technologie, maakt industrie een apparaat, maar is daar behoefte aan bij de doelgroep. Participatie van andere stakeholders, zoals zorgverleners, is ook van belang. Onderzoeksthema s. Er mag meer nadruk komen op interdisciplinaire samenwerking in het veld; het team moet goed samenwerken om ZM tot stand te laten brengen. Het gaat om vertrouwen tussen professionals en mogelijke barrières (zoals hiërarchie, financiën). Ook om vertrouwen van patiënt in het team. Verder heeft de cliënt soms geen beeld van wat ZM concreet voor hem zou kunnen inhouden. Ik doe wat de arts zegt. De patiënt moet ook empoweren, bijv. door e-learning. Empoweren is veel meer dan kennisoverdracht wat de zorgverleners vaak doen. Het gaat ook om gedragsverandering, en nog wezenlijker over de doelen die gesteld worden. Zorgverleners hebben vaak een medisch inhoudelijke agenda, terwijl patiënten ook een persoonlijke/sociale/maatschappelijke agenda hebben. Bij de implementatie van ZM en Gedeelde Besluitvorming is cruciaal wanneer de arts en cliënt van mening verschillen over de behandeling ongeacht welke interventie/ondersteuning. Dan prevaleert meestal de mening van de arts. Welke identiteitsverandering van de zorgverlener is nodig (onbewust onbekwaam)? Hoe kan dat via onderwijs bewerkstelligd worden? Gaat ook om identiteit van de cliënt (empowerment), deze moet niet passief verwachten dat de dokter altijd gaat behandelen en genezen. Samenvattend - Implementatieonderzoek waarbij aandacht voor de meetinstrumenten; zorg dat dit aansluit op stakeholders (patiënten- en zorgverlenersperspectief, zorgverzekeraars, ). - Patiënt-relevant onderzoek: richtlijnen voor meetinstrumenten bieden (combinatie met pijler 7 routekaart). Gaat niet om opleggen, maar elkaar hierin vinden. Wat zou het vervolg moeten zijn? 1. Er is behoefte aan een open platform voor onderzoek(ers) op het gebied van zelfmanagement. Er bestaat al veel, meer zoeken naar verbinding en eenheid. 2. Het is belangrijk om ook andere partijen/stakeholders bij het onderzoek te betrekken: waar hebben zij behoefte aan? 3. Er is behoefte aan een verdieping van onderwerpen. Er zijn methoden om op transparante wijze een onderzoeksagenda op te stellen (bijvoorbeeld VU/Athena instituut). Daarnaast verdient de financiering van een dergelijke agenda aandacht.
5 Bijlage: Deelnemers bijeenkomst onderzoekers zelfmanagement 28 juni 2012 NIVEL Dr. Monique Heijmans Dr. Mieke Rijken RIVM Dr. Caroline Baan Jan van Es instituut Drs. Chantal Hillebregt Pharos Prof. Dr. W (Walter) Devillé Universiteit van Tilburg / TRANZO Drs. Corline Brouwers Radboud Universiteit Nijmegen. / Radboud Universiteit Medisch Centrum / IQ Health Care Drs. Nathalie Eikelenboom Prof. dr. Andrea Evers (voorzitter) Dr. Betsie van Gaal Drs. Sjenny Winters Universiteit Leiden / Leids Universitair Medisch centrum Dr. Paul van der Boog Dr. Sandra van Dijk Dr. Jaap Sont Universiteit Groningen / Universitair Medisch Centrum Groningen Drs. Hilde Geraedts Universiteit van Amsterdam / Amsterdam Medisch Centrum Drs. Anne-Marieke Wiggers Erasmus Universiteit Rotterdam / Erasmus MC Drs. Marie-Louise Lenssinck Universiteit Utrecht / Universitair Medisch Centrum Utrecht / Julius Centrum Dr. Jaap Trappenburg Hogeschool Rotterdam Dr. Susan Jedeloo Hogeschool Zuyd Dr. Ramon Daniels Centrum eetstoornissen Drs. Jiska Aardoom
6 Bijeenkomst onderzoekers zelfmanagement 28 juni Gezondheidscentrum Noord Drs. Gert G. Haringsma V & VN Drs. Meike van Halm-Walters Revalidatiefonds Drs. Sara van der Weerd ZonMw Dr. Renata Klop Kerngroep Zelfmanagement Drs. Andrea Nijhuis Vilans (organisatie) Drs. Stannie Driessen Drs. Béatrice Dijcks CBO (organisatie) Drs. Haske van Veenendaal Dr. Helene Voogdt TNO (organisatie) Dr. W. Otten
Integrale zorg voor chronisch zieken; het spel en de knikkers
Integrale zorg voor chronisch zieken; het spel en de knikkers uitnodiging 12 april 2011 ZonMw programmadag 2011 Diseasemanagement chronische ziekten gecombineerd met inspiratiemiddag Vilans Programmadag
Nadere informatieWorkshop Zelfmanagement
Workshop Zelfmanagement Maaike van der Linden, ervaringsdeskundige Josine van Hamersveld, ADF Stichting, Werkgroep Zelfmanagement Depressie Hanke Timmermans, Kwaliteitsinstituut CBO, Zelfmanagementprogramma
Nadere informatieZelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012
Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012 Jeroen Havers CBO j.havers@cbo.nl Zelfmanagement Programma NPCF CBO Financiering: VWS Opdrachtgevers: NPCF & patiëntenorganisaties Uitvoering: CBO, looptijd
Nadere informatieImpressies van AKC bijeenkomst Arbeid als Medicijn
Impressies van AKC bijeenkomst Arbeid als Medicijn En kleine 80 deelnemers bestaande uit ervaringsdeskundigen, wetenschappers, arbodeskundigen, bedrijfsgeneeskundigen, onderzoekers, kennisinstellingen
Nadere informatieZorginnovatie bij CZ
Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid
Nadere informatieLeren van wat goed gaat, hebben we daar tijd voor?
S Y M P O S I U M 19 november 2015, 11.45 17.00 uur Erasmus Universiteit Rotterdam, Erasmus Paviljoen Leren van wat goed gaat, hebben we daar tijd voor? Dit symposium wordt georganiseerd door het Kenniscentrum
Nadere informatieGezondheidsvaardigheden in Nederland
Gezondheidsvaardigheden in Nederland ontwikkelingen in onderzoek, beleid en praktijk Jany Rademakers NIVEL, Utrecht Gezondheidsvaardigheden op de agenda in Nederland (1) 2010 Alliantie Gezondheidsvaardigheden
Nadere informatieHelpt het hulpmiddel?
Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht
Nadere informatieklaar voor de toekomst!
Jongeren met chronische aandoeningen klaar voor de toekomst! gratis Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners
Nadere informatieZelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen
Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny
Nadere informatieUzelf. Samenwerken aan Utrecht gezond. Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam
Uzelf Samenwerken aan Utrecht gezond Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam UMC Utrecht Hogeschool Utrecht Universiteit Utrecht EBU Gemeente Utrecht U CREATE Rabobank Raedelijn Thinc. One Shoe
Nadere informatieSamenvatting. Succesvol ouder worden kan ook bij ziekte
Samenvatting Ouderdom komt met gebreken, en vaak met één of meer chronische ziekten. Behandeling betekent dan lang niet altijd genezing, maar vaak het voorkómen van erger, door het tegengaan of verminderen
Nadere informatieGedeelde Besluitvorming in de spreekkamer: hoe pak je dat aan bij mensen met een chronische aandoening? Frederik Vogelzang Sandra Beurskens.
Gedeelde Besluitvorming in de spreekkamer: hoe pak je dat aan bij mensen met een chronische aandoening? Frederik Vogelzang Sandra Beurskens Inhoud Individueel zorgplan en doelen stellen Project: gedeelde
Nadere informatiePresentatie Onderzoek MijnCOPD Coach
Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach ONLINE WERKEN AAN VERBETERD ZELFMANAGEMENT VOOR COPD PATIENTEN Chantal Hillebregt Onderzoeker Jan van Es Instituut 1 Toename ziektelast van COPD 3 de plaats ranglijst
Nadere informatieDisclosure belangen sprekers
Disclosure belangen sprekers (potentiële) Belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven n.v.t. Centrale zorgverlener Welke rol kan zij spelen? dr. ir. Helene Voogdt
Nadere informatieProcesevaluatie Effectief Actief 2013. Drs. L. Ooms Dr. C.Veenhof
Procesevaluatie Effectief Actief 2013 Drs. L. Ooms Dr. C.Veenhof VOORWOORD Effectief Actief (EA) is een programma geïnitieerd door het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB). Het heeft als doel
Nadere informatieBepaal je koers met het Zelfmanagementkompas. zelf. management
Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas zelf management Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas Patiënten helpen zelf regie te voeren over hun gezondheid. Dat is waar zelfmanagementondersteuning
Nadere informatieVerdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen
Verdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen 2013, code L13-4 Voor huisartsen, managers en bestuurders van gezondheidscentra, managers en bestuurders
Nadere informatieWorkshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012
Workshop -onderzoek Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012 Centrale vragen Workshop: Hoe kunnen hulpbehoeften van mensen met een chronische
Nadere informatieDoorsudderen of klaarstomen?
Workshop Doorsudderen of klaarstomen? Zelfmanagementondersteuning in de opleiding tot zorgverlener (ontwerpsessie) 2-5-2012 Doorsudderen of klaarstomen? 1 Doel workshop Ingrediënten verzamelen om de opleiding
Nadere informatieRuimte voor duurzame innovatie in de zorg
Ruimte voor duurzame innovatie in de zorg De Doelen 22 november 2012 Kim Putters Erasmus Universiteit Rotterdam Koen Harms Achmea Programma Opening Kim Putters: Innoveren in een meervoudige omgeving Presentatie
Nadere informatieZELFMANAGEMENT. Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd. Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011
ZELFMANAGEMENT Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011 Er is iets gaande! Er is iets gaande! Google combinatie zelfmanagement en zorg: 106.000 hits Er is iets gaande! LandelijkActieprogrammaZelfmanagement
Nadere informatieBepaal je koers met het Zelfmanagementkompas. zelf. management
Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas zelf management Bepaal je koers met het Zelfmanagementkompas Patiënten helpen zelf regie te voeren over hun gezondheid. Dat is waar zelfmanagementondersteuning
Nadere informatieMethoden om zorgverleners te ondersteunen bij gedragsverandering. Corrine Brinkman, Beatrijs vd Poel - NDF Stephan Hermsen - Vilans
Methoden om zorgverleners te ondersteunen bij gedragsverandering Corrine Brinkman, Beatrijs vd Poel - NDF Stephan Hermsen - Vilans Inhoud Workshop Inleiding met aandacht voor: Visie op rol zorgverlener
Nadere informatieLUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT:
Op weg naar een Kamer Mondzorg Josef Bruers LUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT: Quality for the future 4 oktober 2013 Kamer Mondzorg Werktitel voor een initiatief om in Nederland te komen
Nadere informatieAanbestedingsdocument AKC Onderzoekprogramma: Onderzoek Thema: Ronde 6: Titel: Projectnummer: AKC 27 1. Aanleiding 2. Context en hoofddoelen
Aanbestedingsdocument AKC Onderzoekprogramma: Professionalisering Arbeidsdeskundig Handelen Onderzoek Thema: Arbeidsparticipatie en Chronische Ziekte Ronde 6: AKC PAH 2015 Titel: Implementatie en verbreding
Nadere informatieOp weg naar een generiek web- based zelfmanagement platform
Op weg naar een generiek web- based zelfmanagement platform Dr Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum j.k.sont@lumc.nl Symposium zelfmanagement
Nadere informatieZelfmanagement voor iedereen haalbaar?
Zelfmanagement voor iedereen haalbaar? dr. Monique Heijmans NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg 29 juni academische werkplaats Context Groeiende zorgvraag door toename chronische
Nadere informatieuitdagingen en ambities
Ouderenzorg van de toekomst; uitdagingen en ambities Prof. dr. Niek J de Wit, huisarts Julius Centrum voor Eerstelijns Geneeskunde UMC Utrecht Achtergrond Agenda Oud worden ; trends en feiten Maatschappelijk
Nadere informatieInnovatie in de Zorg en in de farmacie
Innovatie in de Zorg en in de farmacie niets nieuws onder de horizon, wel bitter noodzakelijk Patrick Edgar Senior Manager Zorginkoop Is innovatie in de zorg nodig? Het gaat toch goed? Nederlanders leven
Nadere informatiePROMs Outcome Measures. Wat zijn PROMs De toepassing van PROMs De toegevoegde waarde van PROMs Onze visie op PROMs
PROMs Outcome Measures Wat zijn PROMs De toepassing van PROMs De toegevoegde waarde van PROMs Onze visie op PROMs Wat zijn PROMs? PROMs, wat zijn het? Definitie: Patient Reported Outcome Measures (PROMs)
Nadere informatieOndersteuning bij implementatie zelfmanagement
Ondersteuning bij implementatie zelfmanagement Implementatie ondersteunde zelfzorg opschalen Chronische zieke mensen helpen aan hun eigen gezondheid te werken, ondersteund door de zorgverlener, ehealth,
Nadere informatieZorg Voorzitter: Walter Amerika Sprekers: Robbert Gobbens en Marjolein Albers Sprekers: Katja van Vliet en Anneloes van Staa
Maatschappelijke Impact van Praktijkgericht Onderzoek Parallelsessie 27 juni 2019, Rotterdam Zorg Voorzitter: Walter Amerika Sprekers: Robbert Gobbens en Marjolein Albers Sprekers: Katja van Vliet en Anneloes
Nadere informatieZelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl
Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011 Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl Agenda Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement Zelfmanagement = Ondersteuning van zelfmanagement
Nadere informatieVan Diseasemanagement naar Gezondheidsmanagement
Van Diseasemanagement naar Gezondheidsmanagement Drie jaar ervaring in de praktijk van Diseasemanagement 29 juni 2012 Stannie Driessen Opbouw 1. Ontwikkelingen en publicaties in de afgelopen 12 maanden
Nadere informatieRonde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen
Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Integraal willen we allemaal maar hoe? 1. Klaske Wynia, onderzoeker Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)
Nadere informatieINNOVATIE OF INTEGRATIE?
INNOVATIE OF INTEGRATIE? Integratie van zorg in Vlaanderen Steven Dhondt KU Leuven Hanneke Molema TNO Bert Vrijhoef VUB PROGRAMMA Tijd Thema Presentator 12.00-12.20u 12.20-13.45u Welkom en samenvatting
Nadere informatieSMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN
SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN Inhoud presentatie Wat is Smart4U Doel van het onderzoek
Nadere informatieEen hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren
Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research
Nadere informatieDe kunst van elkaar begrijpen
De kunst van elkaar begrijpen Omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de dagelijkse praktijk Congres De patiënt aan het roer in de zorg!? Utrecht, 12 april 2019 2 Zorg op maat; beter aansluiten
Nadere informatieZelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012
Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen
Nadere informatiePersoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe. Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam
Persoonsgerichte preventie: wie, wat, waar, hoe Roderik Kraaijenhagen NIPED, Amsterdam Chronic disease burden - hart- en vaatziekten - diabetes - COPD - depressie / angst - obesitas Adequate preventie
Nadere informatieCoCo -zelfm@nagement in beweging
CoCo -zelfm@nagement in beweging M. Vollenbroek-Hutten, R. Huis in t Veld 1 CoCo achtergrond Lichamelijke fitheid is een belangrijke peiler in preventie en behandeling van chronisch zieken. Huidige zorg
Nadere informatieKunst, positieve gezondheid en ouderen. Kunstkracht 55+, 22 maart 2018, Delft
Kunst, positieve gezondheid en ouderen Kunstkracht 55+, 22 maart 2018, Delft Wat gaan we deze middag doen? Welkom en kennismaken Presentatie onderzoek Kunst en Positieve Gezondheid Presentatie Wat-werkt-dossier
Nadere informatieKwaliteit meetbaar maken en verantwoorden
Kwaliteit meetbaar maken en verantwoorden Inspectie voor de Gezondheidszorg drs. Jenneke van Veen Algemene leden vergadering VGN 27 juni 2006 Hoofdinspecteur Verpleging en chronische zorg www.igz.nl WAT
Nadere informatieOntwerpen van een telemedicine systeem Deelsessie: W304
Ontwerpen van een telemedicine systeem Deelsessie: W304 KIVI NIRIA jaarcongres 11 oktober 2012 Prof.dr.ir. Hermie Hermens Dr. Rianne Huis in t Veld Ir. Monique Tabak Doel van vandaag Wat is telemedicine?
Nadere informatiePraktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk
Symposium Kwetsbare ouderen Praktische toepassing in de dagelijkse verpleegkundige praktijk Eendaags symposium, te volgen op Dinsdag 19 juni 2012 of Vrijdag 22 juni 2012 Hogeschool Windesheim Zwolle Hogeschool
Nadere informatieSamenvatting Rapport Nudging in de praktijk
Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Kansen en barrières in beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk Den Haag, 5 juli 2017 Schuttelaar & Partners In opdracht van ZonMw Inleiding Nudging staat volop
Nadere informatieDe brug tussen zorg, sport en bewegen. Hans Arends Donderdag 21 september 2012
De brug tussen zorg, sport en bewegen Hans Arends Donderdag 21 september 2012 Samenwerking tussen sport en zorg in de Sportimpuls Big Move, Start2run, Bewegen op Recept en BeweegKuur zijn goede voorbeelden
Nadere informatiePatiëntenparticipatie bij de ontwikkeling en evaluatie van E-health zorgontwikkelingen
Patiëntenparticipatie bij de ontwikkeling en evaluatie van E-health zorgontwikkelingen Aanbevelingen Projectgroepleden Onderzoekers Andrea Evers Henriët van Middendorp Maaike Ferwerda Onderzoekspartners
Nadere informatieGIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren
GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân
Nadere informatieVerdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen
Tweede uitvoering 2013-2014 Verdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen 2013, (Code L13-4) Voor professionals, managers en bestuurders, beleidsontwikkelaars
Nadere informatieE-HEALTH EN DE OUDERENZORG
E-HEALTH EN DE OUDERENZORG Donderdag 6 februari 2014 Toelichting PAO Heyendael organiseert, samen met de doelgroepcommissie Ouderengeneeskunde op donderdag 6 februari 2014 de cursus: E-HEALTH EN DE OUDERENZORG
Nadere informatieRonde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen
Ronde 2: sessie 1 Verbinding tussen eerstelijnszorg en sociaal werk: winst voor ouderen Persoonsgerichte en geïntegreerde ouderenzorg: Kenmerken, uitkomsten en borging Dr. Klaske Wynia, onderzoeker persoonsgerichte
Nadere informatieWelkom. Sessie 2.1 Gezondheidsvaardigheden in Zorg en Welzijn opleidingen. Namens de werkgroep Opleiding en Onderwijs
Welkom Sessie 2.1 Gezondheidsvaardigheden in Zorg en Welzijn opleidingen Namens de werkgroep Opleiding en Onderwijs Alja Bosch Fontys HRM en Psychologie #gezondheidsvaardigheden Alja Bosch Fontys Hogeschool
Nadere informatieZelfmanagementondersteuning: HOE doe je dat?
Zelfmanagementondersteuning: HOE doe je dat? HGZO CONGRES Dr. Ada ter Maten-Speksnijder Dr. Susanne van Hooft Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam Opbouw Workshop Introductie Visie op zelfmanagement
Nadere informatieVerdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen
Verdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen 2012, code L1-2 Voor huisartsen, managers en bestuurders van gezondheidscentra, managers en bestuurders
Nadere informatieOpleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud
Opleiden voor Public Health Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Public Health = alles wat we doen om de volksgezondheid te verbeteren Cellen > individuen -> maatschappij Preventie Effectiviteit
Nadere informatieOrganisatiescan persoonsgerichte zorg
Organisatiescan persoonsgerichte zorg Doel organisatiescan: bijdragen aan implementatie (-bereidheid) van persoonsgerichte zorg en gezamenlijke besluitvorming in de organisatie. Insteek is op organisatieniveau.
Nadere informatiePositieve gezondheid en het gemeentegesprek
Positieve gezondheid en het gemeentegesprek Toelichting op ontwikkelde materialen en resultaten van de pilot in het kader van de ZONMW kennisvoucher Positieve gezondheid in de praktijk Projectnummer 50-53100-98-084
Nadere informatieuitnodiging 9 december 2015 symposium Eigen regie van werkenden met arbeidsrelevante klachten Lectoraat Arbeid & Gezondheid onderzoek
uitnodiging 9 december 2015 symposium Eigen regie van werkenden met arbeidsrelevante klachten Lectoraat Arbeid & Gezondheid onderzoek lectoraat arbeid & gezondheid symposium Eigen regie van werkenden met
Nadere informatieZelfmanagement: De uitdaging
Zelfmanagement: De uitdaging Dr. Sasja Huisman Medisch Psycholoog/Onderzoeker (LUMC) Docent Gezondheidspsychologie (Universiteit Leiden) Ijsland Hoe doe je dat eigenlijk, jezelf en je diabetes managen?
Nadere informatieTerugkomdag Richtlijnontwikkeling
Terugkomdag Richtlijnontwikkeling Martine Versluijs, PGOsupport Ilse Raats, CBO 5 maart 2015 Programma 10.00 Afgeleide producten van richtlijnen Patiëntenversies Keuzehulpen en gedeelde besluitvorming
Nadere informatieMeedoen, meedenken, meebeslissen
Meedoen, meedenken, meebeslissen Participatie van allochtonen in gezondheidsbevordering De gezondheidssituatie van allochtonen is vaak slechter dan die van autochtone Nederlanders, maar ze worden minder
Nadere informatieImplementatie: stappen, tips en trucs
Implementatie: stappen, tips en trucs - DR. CLAUDIA LOBO (HUISARTS, DOCENT HUISARTSOPLEIDING NIJMEGEN UMC ST RADBOUD) - MARJOLEIN TEN WOLDE (MSC, HEALTHCARE POLICY, INNOVATION AND MANAGEMENT, UNIV. MAASTRICHT).
Nadere informatieOnderwerpen. Wat is kantelen? Waarom kantelen? Kantelen doen we samen Stip aan de horizon
Onderwerpen Wat is kantelen? Waarom kantelen? Hoe gaan we kantelen Kantelen doen we samen Stip aan de horizon Wat is kantelen? Invoeren bedoeling Wmo: - Zelfredzaamheid en zelfstandigheid - Van zorg naar
Nadere informatieDr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1
Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en
Nadere informatieEEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM
EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM PROGRAMMA Relatie onderzoek - praktijk Een gedeelde onderzoeksagenda Methoden Resultaten
Nadere informatieOver ehealth-innovaties en ondernemerschap in de zorg
Over ehealth-innovaties en ondernemerschap in de zorg Perspectief van een zorgverzekeraar Hans Hopmans Achmea Zorg & Gezondheid nov.2013 1 Waarom we (ehealth)innovaties nodig hebben. Stijgende Zorgvraag
Nadere informatieHet gekantelde gesprek aan de keukentafel: Een methodiek. Seminar tijdens Supportbeurs - 10 mei 2012 door Bart van den Eijnde
Het gekantelde gesprek aan de keukentafel: Een methodiek Seminar tijdens Supportbeurs - 10 mei 2012 door Bart van den Eijnde Het gekantelde gesprek Welkom Het keukentafelgesprek De ontwikkeling van een
Nadere informatieUitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem
Uitnodiging Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem Aan de slag! Kwaliteitsinstrumenten in de Palliatieve Zorg Platform Palliatieve zorg provincie
Nadere informatieVisie Ehealth Longfonds
Visie Ehealth Longfonds Dit document beschrijft de visie en standpuntbepaling van het Longfonds in relatie tot E-health. En is de basis voor de ontwikkelde checklist voor toetsing van E-health initiatieven
Nadere informatieVTV-2014: themarapport de rol van de burger in preventie en zorg
VTV-2014: themarapport de rol van de burger in preventie en zorg Sjoerd Kooiker (SCP) en Nancy Hoeymans (RIVM) 1 Tussenstand, januari 2013 Themarapport de rol van de burger Inzicht geven in veranderende
Nadere informatieTerug in het heden: een nuchtere blik op de zin en onzin van meten in de zorg. Sandra Beurskens
Terug in het heden: een nuchtere blik op de zin en onzin van meten in de zorg Sandra Beurskens Patient/client centred SDM (RVZ, 2013) Evidence Based Practice Context Multi/inter-disciplinair Doelgerichte
Nadere informatieNieuwsbrief. NIEUWSBRIEF Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014. De uitdagingen in de palliatieve zorg
Nieuwsbrief Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014 INDEX Mensen in de palliatieve fase centraal...2 Project Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg...3 Eerste resultaten met hospices positief...4
Nadere informatieInfrastructuur van de Gezonde Wijk Samen Zelfzorg 11 december 2015
Infrastructuur van de Gezonde Wijk Samen Zelfzorg 11 december 2015 GezondNL Anja van der Aa, directeur GezondNL Karolien van den Brekel, huisarts Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra Website: www.gezondnl.nl
Nadere informatieKader notitie Academische werkplaats
Kader notitie Academische werkplaats Het UWV en het KCVG hebben gekozen voor de Academische Werkplaats als samenwerkingsvorm tussen universiteit en UWV-regio om de doelstelling van academisering te bereiken.
Nadere informatie2016D07727 LIJST VAN VRAGEN
2016D07727 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister en de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over
Nadere informatieProfessor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees
Professor dr. A van der Heide Dr. L van Zuylen Drs. E Geijteman Professor dr. E van Leeuwen Dr. W Dekkers Dr. M Dees Professor dr. Zuurmond Dr. R Perez Drs. B Huisman Medicatiemanagement in de laatste
Nadere informatieInterprofessioneel Samenwerken
Interprofessioneel Samenwerken Nascholing ZIO 22 september & 13 oktober 2016 Wie zijn wij.. Jerôme van Dongen Wim Goossens Jeanny Huveneers Anne van Pol Warming up Inhoud 1. Achtergrond & aanleiding 2.
Nadere informatieNEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam
NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 S A M E N I N V E S T E R E N I N G E Z O N D H E I D VOLKSGEZONDHEID 2 0 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam Volksgezondheidsprijs 2011 Fikse korting
Nadere informatieEigen regie in de palliatieve fase
Verwante begrippen Eigen regie in de palliatieve fase zelfmanagement Hanke Timmermans Opdracht film ZM Er volgt zo meteen een korte film van ca. 6 minuten, waarin zes mensen met een chronische ziekte aan
Nadere informatie- kiezen voor het gebruik van goede digitale informatiesystemen in de zorgpraktijk.
SAMENVATTING Het aantal mensen met een chronische aandoening neemt toe. Chronische aandoeningen leiden tot (ervaren) ongezondheid, tot beperkingen en vermindering van participatie in arbeid en in andere
Nadere informatie23-1-2014. Patient-Reported Outcome Measures in de fysiotherapiepraktijk. De presentatie op hoofdlijnen. Patiënt Reported Outcome (PRO) Het wat en hoe
Patient-Reported Outcome Measures in de fysiotherapiepraktijk Het wat en hoe Philip van der Wees Guus Meerhoff De presentatie op hoofdlijnen Introductie Patiënt Reported Outcome (Measure) (PRO(M)) Uitleg
Nadere informatieOndersteunen eigen regie van de zorgvrager
Ondersteunen eigen regie van de zorgvrager Tot stand gekomen in samenwerking met Jeroen Havers (CBO), Angela de Rooij- Peek (DVN) en Dennis van de Rijt en mede gebaseerd op workshop tijdens de kennissessie
Nadere informatieJulius Academy. COPD Ketenzorg. Uitnodiging voor het congres. 8 e nationale congres op 12 februari 2015 Locatie: UMC Utrecht
Julius Academy Uitnodiging voor het congres COPD Ketenzorg 8 e nationale congres op 12 februari 2015 Locatie: UMC Utrecht Samen sterk voor COPD Op veel verschillende manieren trachten professionals, managers,
Nadere informatieVerslag lanceringsbijeenkomst Handreiking patiëntenparticipatie van migranten in de gezondheidszorg
Verslag lanceringsbijeenkomst Handreiking patiëntenparticipatie van migranten in de gezondheidszorg CBO en Pharos hebben de handen ineen geslagen om samen met de migranten organisaties SIGN en NOOM een
Nadere informatieEen academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015
Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015 Bernard Teunis & Nienke van der Steeg b.teunis@poraad.nl n.vandersteeg@poraad.nl Opzet workshop 1. Voorstellen 2. Answergarden
Nadere informatieWat heeft u gisteren gedaan om uw gezondheid op peil te houden?
Wat heeft u gisteren gedaan om uw gezondheid op peil te houden? Nooit te oud om te leren Gelderse bijeenkomst Consultatiebureaus voor Ouderen, 12-01- 2010, Provinciehuis, Arnhem Bankjes, buurtsuper, betaalbaar
Nadere informatieZiN en kwaliteitsbeleid
ZiN en kwaliteitsbeleid Ineen Werkconferentie kwaliteit 24 april 2014 Prof Niek J de Wit, huisarts Lid advies commissie kwaliteit achtergrond Agenda Organisatie ZiN Visie op kwaliteit Kwaliteitsregister
Nadere informatieProject: Beter omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de curatieve zorg
Project: Beter omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de curatieve zorg Verslag van de Nivel-verbindt-bijeenkomst op 26 september 2018 Tijdens een invitational conference zijn de resultaten van
Nadere informatieRelatie sociaal domein en aanpak van gezondheidsachterstanden
Relatie sociaal domein en aanpak van gezondheidsachterstanden Monica van Berkum, directeur Pharos Daphne Ketelaars, programmaleider Gezond in... Edith Smulders, strategisch adviseur Gezond in... NETWERK
Nadere informatieBetere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden
Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute
Nadere informatieAan de slag met ondersteunen van zelfmanagement en eigen regie
Aan de slag met ondersteunen van zelfmanagement en eigen regie Workshop: Zoek het uit! Praktijk en wetenschap dichter bij elkaar 31-01-2019, Nieuwegein Dr. AnneLoes van Staa & Lausanne Mies Hogeschool
Nadere informatieComorbiditeit & richtlijnen: gaat dat samen?
Comorbiditeit & richtlijnen: gaat dat samen? TRANZO ZORGSALON 14 oktober 2010 Marjolein Lugtenberg TRANZO, UvT/ PZO, RIVM Richtlijnen o Ter verbetering van kwaliteit van zorg o Bron van evidence-based
Nadere informatieZorgondersteuningsfonds Oproep kortdurende praktijkgerelateerde onderzoeken Programma Onderzoeken in de Praktijk Vastgesteld, 19 september 2016
Oproep tot het indienen van aanvragen kortdurende, praktijkgerelateerde onderzoeken voor het Programma Onderzoeken in de Praktijk Programma van het Zorgondersteuningsfonds Doel van het programma De veranderingen
Nadere informatieHet heft in eigen handen - De implementatie van 16 miljoen netwerken Conferentie Pharos & RVZ, 1 november 2011
Het heft in eigen handen - De implementatie van 16 miljoen netwerken Conferentie Pharos & RVZ, 1 november 2011 Dr. Marjan Faber IQ healthcare, UMC St Radboud, Nijmegen MijnZorgnet, Nijmegen m.faber@iq.umcn.nl
Nadere informatieVerslag. Inleiding. Opening door voorzitter Loes van Ruijven
Verslag Organisatie : Platform Zelfredzaam Rivierenland Onderwerp : Regionale Inkoop Wmo en Jeugdhulp De weg naar goede en betaalbare zorg Datum : Donderdag 23 november 2017 Locatie : Restaurant De Vergulde
Nadere informatieUtrecht modelregio voor zelfmanagement
Utrecht modelregio voor zelfmanagement Jaap Trappenburg Kwartiermakers: Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam UMC Utrecht Hogeschool Utrecht Universiteit Utrecht EBU Gemeente Utrecht U CREATE
Nadere informatie