Als de dood nabij is. 16 april casuïstiekbespreking

Transcriptie

1 Als de dood nabij is 16 april casuïstiekbespreking

2 Programma Leed India, The Tree Markering palliatieve zorg Carolien Raap Tijdig praten over overlijden Allert Vos Signalerende rol verpleegkundige/verzorgende Jose van der Ven PAUZE Besluitvorming in de palliatieve fase: Een casus Palliatief Team Bernhoven & Regionale Consultatieteam Vragen 2

3 Certificaat wordt digitaal toegestuurd. Nadat het evaluatieformulier is ingevuld. Evaluatieformulier is te vinden op de website. Per mail ontvangt u na vanavond nog de directe link.

4 Leed Indian The Tree 13 november2014

5 Palliatieve zorg Pallium = mantel Synoniem voor zorg 5

6 Palliatieve zorg Wat houdt voor jou goede palliatieve zorg in? 6

7 Doelen palliatieve zorgverlening Vermindering van klachten en symptomen (direct comfort) Verkleinen kans op nieuwe of verergering van bestaande problemen (pro-actief) Aansturen op een zorgvuldig levenseinde (scenario) 7

8 Markering palliatieve zorg Curatief en palliatief lopen in elkaar over. Multidisciplinaire benadering aan de hand van het palliatief redeneren. Waardig sterven. Palliatieve zorg begint met het slechtnieuwsgesprek. 8

9 9

10 10

11 De surprise question 11

12 12

13 Casus Vrouw 83 jaar, kanker in de hersenen. Geen behandelingen voor kanker. Vanuit ander ziekenhuis ontslagen naar huis met terminale zorg. Patiënt wil thuis sterven. Weekeinde nacht braken en hoofdpijn. Ingestuurd ziekenhuis. 13

14 Casus Opname met infuus en antimisselijkheidsmiddelen. Maandagochtend duidelijk dat dit niet de bedoeling was. Patiënt comateus. Een dag later in ziekenhuis overleden. 14

15 Tijdig praten over overlijden. Er wordt veel onnodig gedaan. 75% wil thuis sterven. 25% sterft thuis. Bespreek op tijd zodat je zelf regie houdt

16 Medische beslissingen rond levenseinde (Zinloos) behandelen. Abstineren/ geen complicaties behandelen. Versterven. Palliatief behandelen. Palliatieve sedatie. Levensbeëindiging niet op verzoek. Euthanasie

17 Behandelverbod Dwingend voorschrift. Geen verzoek. WGBO

18 Negatieve wilsverklaring Patiënt heeft recht een behandeling te weigeren. Arts MOET dit respecteren. Helder aangeven welke omstandigheden en wat wel en wat niet. Dagtekening en handtekening. (niet verplicht) Bekend bij partner, naasten en arts

19 Positieve wilsverklaring Patiënt kan aangeven dat hij vindt dat een behandeling door moet gaan. Patiënt kan aangeven wat hij nog wel wil. Arts heeft plicht zinloos handelen niet te starten of dit te staken

20 Wils(on)bekwaam Bv: coma, beroerte. Vooraf vertegenwoordiger benoemen. Vertegenwoordiger schriftelijk machtigen. Anders familie. Curator of mentor gaat boven de andere vertegenwoordigers

21 21

22 Vragen vanuit werkveld : Spraakverwarring over de termen terminale fase en stervensfase. Is verhelderend als hierbij duidelijke omschrijvingen gehanteerd zouden worden. Wordt niet altijd een duidelijk onderscheid in gemaakt.

23 Inschatten overleving bij gemetastaseerde ziekte. Is belangrijk in m.n. laatste fase van de ziekte. Patient moet dingen kunnen regelen. Schatten gaat niet goed.

24

25 Karnofsky Diverse studies laten verschillende uitkomsten zien. Karnofsky < 50 bij patienten die geen actieve therapie krijgen: Overleving < 8 weken.

26 dinsdag 14 april

27 Andere voorspellers

28 Wat zijn fysieke tekenen van een naderende dood? Insufficiënte ademhaling, apneus. Reutelen Snelle pols Verminderde urineproduktie Koude handen en voeten Facies Hippocratica Lijkvlekken

29

30 Signalerende rol verpleegkundige/verzorgende Verpleegkundige/verzorgenden kunnen beter voorspellen dan artsen wanneer iemand gaat overlijden. Wat is jullie rol in de terminale fase? Wat zie je en wat doe je? Wat is je rol bij het gesprek over de laatste levensfase? Wat gaat goed en wat zou beter kunnen? 30

31 Signalerende rol verpleegkundige/verzorgende Visie V&VN palliatieve zorg veel problemen niet voorspelbaar proactief in te spelen op (te verwachten) problemen empatisch vermogen én kennis zorgverleners elkaar ondersteunen 31

32 Signalerende rol verpleegkundige/verzorgende Kent patiënt meestal goed, veel contactmomenten met patiënt en familie. Veranderingen kunnen snel gesignaleerd worden. Klachten van patiënt op lichamelijk, psychisch, sociaal en spiritueel gebied. Ondersteuning zoeken binnen organisatie bij collega s. 32

33 Hulpmiddelen bij signalering Signaleringsbox voor verzorgenden Besluitvorming palliatieve zorg Gebaseerd op boek: Palliatieve zorg, richtlijnen voor de praktijk. 33

34 Meetinstrumenten Dos delier Pijnscore: NRS Repos/ Pacslac-D patiënten met een uitingsbeperking Enz. 34

35 Informatie symptomen/ziektebeelden Signaleringskaart via Regionaal consultatieteam IKNL:

36 Vuistregels voor nazorg aan zorgverleners Hoe is de laatste levensfase verlopen? Wat zou ik een volgende keer anders aanpakken? Hoe zijn de beslissingen genomen en welke beslissingen op welk moment? Hoe verliep het overleg tussen verschillende disciplines? Behoefte MDO? Hoe verliep de omgang met de emoties van zorgvrager en naasten? Hoe zit het met de eigen emoties? 36

37 PAUZE 37

38 Kennis delen 38

39 Besluitvorming in de palliatieve fase 39

40 Besluitvorming in de palliatieve fase zorgvuldige afweging tussen effectiviteit van behandeling en zorg en zinvolheid vanuit patiëntperspectief 40

41 Casus Januari 2013 Man 68 jaar klachten van zeurende pijn in de bovenbuik. Lab: leverwaarden niet goed Echo: beeld van uitzaaiingen in de lever. Ziekenhuis 41

42 Vg: hypertensie Casus Med: hydrochloorthiazide, fluvoxamine. Biopt: adenocarcinoom passend bij oorsprong in de dikke darm. CT: beeld van levermetastasen en tumor in de dikker darm Conclusie: uitgezaaide darmkanker. 42

43 Casus Wat wil/moet ik nog meer weten. 43

44 Casus Familie? Getrouwd? Kinderen? Werk? Hobbies? Doelen en verlangens? Waarom fluvoxamine? 44

45 Casus Start palliatieve chemotherapie. Goede respons Acceptabele bijwerkingen. Na 4 kuren stop een soort chemo, rest door. Na 18 kuren progressie. 45

46 Casus Februari 2014 Weinig klachten. Hoe verder? Wat wil je weten? 46

47 Casus Tweede lijns chemo kansen? Wat is de kans dat hij over een jaar er niet meer is? Reanimatie/IC Als hij verder wil met behandeling voor wie? 47

48 Casus Start met irinotecan. Na eerste kuur diarree en koorts. Dosisaanpassing. Respons na 3 en na 9 kuren progressie. Kwaliteit van leven slechter, moe, komt niet meer tot klussen. dinsdag 14 april

49 Casus September Even niets 6 weken later, geen klachten, energie weer deels terug, is weer actief. Start derde lijns behandeling. 49

50 Casus December 2014 Progressie van ziekte. Geen behandelopties meer voor de kanker. Supportive care. 50

51 Casus Januari 2015 Pijn in de bovenbuik. Eetlust minder. -2 kg, moe en geen energie, doet niets de hele dag. 51

52 Casus Welke problemen signaleer je? En wat wil je nog meer weten? 52

53 Consult palliatief team Problemen: Pijn, eetlust, afvallen, moe. Verborgen: angst over stervensproces, zorgen over echtgenoot, depressie (?), schuldgevoel tegenover mantelzorg, was vroeger altijd weg, weinig contact met kinderen gehad. 53

54 Interventies gedaan Feb 2015: Casus Pijn VAS 2, eetlust slecht maar niet als probleem, moeheid iets minder met medicatie. Misselijk en overgeven, bolle buik. Alles wat hij eet en drinkt komt er uit. 54

55 Casus Maart 2015 Wat nu? Diagnose?? Levensverwachting?? 55

56 Ascites drainage Maag hevel Dexamethason Casus Niet meer misselijk, geen productie maagsonde, buikpijn minder. Maagsonde uit. Bedlegerig. Afscheid genomen van kinderen en kleinkinderen. 56

57 Casus Twee weken later zelfde klachten. Patiënt wil geen maagsonde meer. 57

58 58

59 Aandachtspunten stervensfase Verminderde behoefte aan eten en drinken Ademhaling Pijn Mondproblemen Circulatie Verminderd bewustzijn Onrust / verwardheid / delier / terminale onrust Naasten 59

60 Palliatief Team Bernhoven Werkwijze Consultverlening door Palliatief team Bernhoven Huidige ontwikkeling m.b.t. consultvoorziening in de regio 60

61 Vragen is niet stom 61

62 62

63 Dank voor uw aandacht 63