Normenkader rechtmatigheidscontrole. 1. Inleiding

Transcriptie

1 Normenkader rechtmatigheidscontrole 1. Inleiding Met ingang van de jaarrekening 2004 is de accountantsverklaring bij de jaarrekening van gemeenten vernieuwd. De verklaring bevat vanaf 2004 een oordeel over het getrouwe beeld en de rechtmatigheid in plaats van alleen het getrouwe beeld. In het kader van de rechtmatigheid moet worden vastgesteld dat baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Onder rechtmatig wordt hier verstaan in overeenstemming met de begroting en de van toepassing zijnde wettelijke regelingen, waaronder gemeentelijke verordeningen. De accountant hoeft echter niet vast te stellen of alle handelingen binnen de gemeente conform de geldende wet- en regelgeving zijn verricht. De aandacht blijft beperkt tot die handelingen waaruit financiële gevolgen voortkomen die als baten, lasten en/of balansmutaties in de jaarrekening dienen te worden verantwoord. Voorafgaande aan de accountantscontrole dient een normenkader voor de rechtmatigheidcontrole te worden vastgesteld. Dit normenkader betreft de inventarisatie van de voor de accountantscontrole relevante regelgeving van hogere overheden en van de gemeente zelf. Bij het opstellen van voorliggend normenkader is gebruik gemaakt van de kadernota rechtmatigheid die op 10 oktober jl. door het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG) is uitgebracht. 1.1 Doelstelling Dit normenkader heeft als doel nadere aanwijzingen te geven aan de accountant over de reikwijdte van de accountantscontrole, de daarvoor geldende normstellingen en de daarbij verder te hanteren goedkeuringsen rapporteringstoleranties voor de controle van de jaarrekening van de gemeente Gouda. 1.2 Wettelijk kader De gemeentewet(gw), art. 213, schrijft voor dat de gemeenteraad één of meer accountants aanwijst als bedoeld in art. 393 eerste lid Boek 2 Burgerlijk Wetboek voor de controle van de in art 197 GW bedoelde jaarrekening en het daarbij verstrekken van een accountantsverklaring en het uitbrengen van een verslag van bevindingen. In het kader van de opdrachtverstrekking aan de accountant kan de gemeenteraad nadere aanwijzingen geven voor te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties. Tevens zal in de opdrachtverstrekking duidelijk aangegeven moeten worden welke wet- en regelgeving in het kader van het financieel beheer onderwerp van rechtmatigheidscontrole zal zijn. De gemeenteraad heeft op 20 oktober 2003 de verordening ex art 213 GW voor de controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van de gemeente Gouda vastgesteld. Met dit normenkader stelt de gemeenteraad nadere aanwijzingen vast die specifiek van toepassing zijn voor de rechtmatigheidscontrole van de jaarrekening van de gemeente Gouda. 29_bijl_raad_051212_normenkader rechtmatigheidscontrole_v0.01.doc

2 1.3 Verdere procedure Van de gemeente wordt verwacht dat aan de accountant een volledig overzicht van de relevante wet- en regelgeving wordt gegeven. De accountant zal vervolgens beoordelen of het normenkader naar zijn mening voldoet. Het college stuurt het normenkader naar de raad. In de kadernota rechtmatigheid van de PRPG is aangegeven dat de raad het normenkader niet expliciet hoeft vast te stellen, maar dat zij het kader ook kan bevestigen door het voor kennisgeving aan te nemen. Doel van het versturen is dat de raad zich bewust is van welke verordeningen wel en niet zijn meegenomen in de accountantscontrole. Met andere woorden de raad heeft de mogelijkheid gehad het overzicht aan te vullen. Omdat de controle op rechtmatigheid nog nieuw is voor de gemeente en voorliggend kader jaar ongebonden is achten wij het van belang dat de raad zich expliciet uitspreekt over voorliggend normenkader. Om het normenkader te kunnen gebruiken voor de accountantscontrole moet het worden geoperationaliseerd. Dit gebeurt via een toetsingskader. Daartoe zijn inmiddels de volgende afspraken met de accountant gemaakt: voor de binnen de gemeente relevante processen worden de belangrijkste risico s in kaart gebracht (onderdeel daarvan is het nagaan welke bepalingen uit de verordeningen financiële consequenties hebben) voor de op deze wijze benoemde risico s wordt vervolgens bepaald welke beheersmaatregelen zijn getroffen om te verhinderen dat het betreffend risico optreedt. op basis van de getroffen beheersmaatregelen wordt vervolgens de controle aanpak bepaald. In deze controle aanpak wordt zowel ingegaan op de interne controle werkzaamheden die door de gemeente worden uitgevoerd als op de werkzaamheden die door de accountant worden verricht vervolgens zal de controle aanpak worden uitgevoerd tot slot doet de accountant een uitspraak over de rechtmatigheid 2. Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid én rechtmatigheid) Zoals in art 213 GW is voorgeschreven zal de controle van de in artikel 197 Gemeentewet bedoelde jaarrekening uitgevoerd door de door de raad benoemde accountant gericht zijn op het afgeven van een oordeel over: de getrouwe weergave van de in de jaarrekening gepresenteerde baten en lasten en de activa en passiva; het rechtmatig tot stand komen van de baten en lasten en balansmutaties in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen, waaronder gemeentelijke verordeningen; de inrichting van het financieel beheer en de financiële organisatie gericht op de vraag of deze een getrouwe en rechtmatige verantwoording mogelijk maken; het in overeenstemming zijn van de door het college opgestelde jaarrekening met de bij of krachtens algemene maatregel van bestuur te stellen regels bedoeld in artikel 186 Gemeentewet (Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten); de verenigbaarheid van het jaarverslag met de jaarrekening. Bij de controle zullen de nadere regels die bij of krachtens algemene maatregel van bestuur worden gesteld op grond van artikel 213, lid 6 Gemeentewet (Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten) alsmede de Richtlijnen voor de Accountantscontrole (NIVRA) bepalend zijn voor de uit te voeren werkzaamheden. Onder rechtmatigheid wordt begrepen de definitie volgens het Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten (BAPG) dat de in de rekening verantwoorde lasten, baten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen, dat wil zeggen in overeenstemming zijn met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen, waaronder gemeentelijke verordeningen. pagina 2

3 3. Te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties De accountant accepteert in de controle bepaalde toleranties en richt de controle daarop in. De accountant controleert niet ieder document of iedere financiële handeling, maar richt de controle zodanig in dat voldoende zekerheid wordt verkregen over het getrouwe beeld van de jaarrekening en de rechtmatigheid van de verantwoorde baten en lasten en balansmutaties en financiële beheershandelingen met een belang groter dan de vastgestelde goedkeuringstolerantie 1. De accountant richt de controle in op het ontdekken van belangrijke fouten en baseert zich daarbij op risicoanalyse, vastgestelde toleranties en statische deelwaarnemingen en extrapolaties. De goedkeuringstolerantie is het bedrag dat de som van fouten in de jaarrekening of onzekerheden in de controle aangeeft, die in een jaarrekening maximaal mogen voorkomen, zonder dat de bruikbaarheid van de jaarrekening voor de oordeelsvorming door de gebruikers kan worden beïnvloed. Het Besluit accountantscontrole Provincies en Gemeenten bepaalt dat de goedkeuringstolerantie ten aanzien van fouten in de jaarrekening 1% van de totale lasten van de gemeente bedraagt. Ten aanzien van onzekerheden in de controle bedraagt de goedkeuringstolerantie 3% van de totale lasten. De consequenties van overschrijding van toleranties laat zich in het volgende schema vertalen: Strekking accountantsverklaring: Goedkeuringstolerantie Goedkeurend Beperking Oordeelonthouding Afkeurend Fouten in de jaar- 1% >1%<3% - 3% rekening (% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten) 3% >3%<10% 10% - De gemeenteraad kan de goedkeuringstolerantie scherper vaststellen. Het aanscherpen van de goedkeuringstolerantie (dat wil zeggen de goedkeuringstolerantie lager dan 1% stellen) zal als consequentie hebben dat de accountant sneller een niet goedkeurende verklaring zal afgeven. Omdat de rechtmatigheidscontrole voor de gemeente Gouda nieuw is en er nog diverse acties lopen om Gouda in control te krijgen stellen wij voor om de toleranties niet scherper te stellen dan hetgeen in het besluit accountantscontrole Provincies en Gemeenten is voorgeschreven. Voorgesteld besluit: de goedkeuringstolerantie voor fouten op 1% van de lasten en voor onzekerheden op 3% van de lasten te stellen Naast de goedkeuringstoleranties wordt de rapporteringtolerantie onderkend. Deze kan als volgt worden gedefinieerd: De rapporteringtolerantie(s) is een bedrag dat gelijk is aan of lager is dan de bedragen voortvloeiend uit de goedkeuringstolerantie. Bij overschrijding van dit bedrag vindt rapportering plaats in het verslag van bevindingen. Een lagere rapporteringstolerantie leidt in beginsel niet tot aanvullende controlewerkzaamheden, maar wel tot een uitgebreidere rapportage van bevindingen. Voorgesteld besluit: de rapporteringstolerantie op te stellen 1 Door de toepassing van een risicoanalyse kan het zo zijn dat niet alle transacties die groter zijn dan de vastgestelde goedkeuringstolerantie individueel worden gecontroleerd. Ook kunnen andere gegevensgerichte werkzaamheden dan deelwaarnemingen worden toegepast. Met name door toepassing van cijferanalyse (verbandscontroles) kan het aantal deelwaarnemingen worden beperkt. pagina 3

4 Daarnaast stellen wij voor om na de jaarrekeningcontrole 2007 (dus medio 2008) de nu voorgestelde goedkeuringstolerantie en rapporteringstolerantie te evalueren. Op dat moment is de jaarrekening driemaal met de voorgestelde toleranties gecontroleerd. Onderzocht moet worden of er dan behoefte bestaat om de toleranties aan te scherpen. Voorgesteld besluit: medio 2008 de nu afgsproken goedkeurings- en rapporteringstoleranties te evalueren 4. Begrip rechtmatigheid 2 en de aanvullend te controleren rechtmatigheidscriteria In het kader van de rechtmatigheidscontrole kunnen 9 rechtmatigheidscriteria worden onderkend: het begrotingscriterium, het voorwaardencriterium, het misbruik en oneigenlijk gebruikcriterium, het calculatiecriterium, het valuteringscriterium, het adresseringscriterium, het volledigheidscriterium, het aanvaardbaarheidscriterium en het leveringscriterium. In het kader van het getrouwheidsonderzoek wordt al aandacht besteed aan de meeste van deze criteria. Voor de oordeelsvorming over de rechtmatigheid van het financieel beheer zal extra aandacht besteed moeten worden aan de volgende rechtmatigheidscriteria: 1. Het begrotingscriterium; 2. Het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium (M&O-criterium); 3. Het voorwaardencriterium. In de Audit Alert 13 van het NIVRA d.d. 15 juli 2004.is over deze rechtmatigheidscriteria onder meer het volgende opgenomen. Ad 1. Als blijkt dat de gerealiseerde lasten zoals weergegeven in de jaarrekening hoger zijn dan de geraamde bedragen met inbegrip van de laatste begrotingswijziging, is voor zover het de begrotingsoverschrijdingen betreft - mogelijk sprake van onrechtmatige uitgaven. De overschrijding kan namelijk in strijd zijn met het budgetrecht van de gemeenteraad zoals geregeld in de Gemeentewet. Voor de afsluitende oordeelsvorming is van belang in hoeverre de begrotingsoverschrijding past binnen het door de gemeenteraad geformuleerde beleid en/of wordt gecompenseerd door aan de lasten gerelateerde hogere inkomsten. Ad 2. Gemeenten zullen een beleid ter voorkoming en bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik moeten hebben. In het jaarverslag en/of de toelichting op de jaarrekening verantwoordt het college zich over de opzet, de uitvoering en de resultaten van het M&O-beleid. Indien een gemeente geen toereikend M&Obeleid voert kan dit gevolgen hebben voor het accountantsoordeel. Indien bij een toereikend M&O-beleid dat in voldoende mate is uitgevoerd toch een belangrijke (materiële) onzekerheid die inherent is aan de regeling blijft bestaan met betrekking tot de rechtmatigheid van de uitgaven of ontvangsten en deze niet verder kan worden gereduceerd, dient de accountant te beoordelen of deze onzekerheid in de toelichting bij de jaarrekening adequaat wordt weergegeven. 2 Voor een toelichting op het begrip rechtmatigheid in relatie tot de accountantscontrole bij gemeenten en provincies wordt verwezen naar de Nota van toelichting bij het Besluit accountantscontrole gemeenten (Staatsblad 2002, 68), het NIVRA-discussierapport Financiële rechtmatigheid(scontrole) bij gemeenten en provincies de NIVRA Audit Alert 13 (beide te raadplegen via en de ledenbrief van de VNG Accountantscontrole 2004 van 12 augustus 2004 (zie pagina 4

5 Ad 3. Besteding en inning van gelden door een gemeente zijn aan bepaalde voorwaarden verbonden waarop door de accountant moet worden getoetst. Deze voorwaarden liggen vast in wetten en regels van hogere overheden en de (eigen) gemeentelijke regelgeving. De gestelde voorwaarden hebben in het algemeen betrekking op: De omschrijving van de doelgroep respectievelijk het project; De heffings- en/of declaratiegrondslag; Normbedragen (denk aan hoogte en duur); De bevoegdheden; Het voeren van een administratie; Het verkrijgen en bewaren van bewijsstukken; Aan te houden termijnen besluitvorming, betaling, declaratie e.d. De precieze invulling verschilt per wet respectievelijk regeling respectievelijk verordening. De drie nieuwe criteria zijn nader uitgewerkt in : Voor punt 1: Via de door de raad vastgestelde financiële verordening ex. artikel 212 Gemeentewet is nader uitgewerkt hoe moet worden bepaald of de lasten binnen de omschrijving van de activiteiten en het bijbehorende bedrag van het programma passen. In de huidige verordening 212 is vastgelegd dat het college er zorg voor draagt dat de lasten van de programma s zoals geautoriseerd in de (gewijzigde) begroting niet worden overschreden. Dit heeft tot gevolg dat elke euro overschrijding van een programma gevolgen kan hebben voor de rechtmatigheid. Praktischer zou het zijn om een bepaalde bandbreedte af te spreken (bijvoorbeeld overschrijdingen groter dan moeten door de raad worden geautoriseerd). Wij stellen voor om in 2006 de financiële verordening ex. artikel 212 te evalueren en - indien nodig aan de raad een gewijzigde verordening ter vaststelling voor te leggen. Voorgesteld besluit: opdracht aan de Concernstaf te geven om in 2006 artikel 212 te evalueren en indien nodig een gewijzigde verordening ter besluitvorming aan de gemeenteraad voor te leggen Voor punt 2: In de kadernota rechtmatigheid van PRPG wordt aangegeven dat het niet verplicht is voor het voeren van het MenO-beleid een overkoepelende nota vast te stellen. De gemeente kan er ook voor kiezen om het MenO-beleid in de verschillende regelingen vorm te geven. De gemeente Gouda heeft in verschillende verordeningen en besluiten een M&O beleid 3 vastgesteld en kiest er voor als nog niet voor om een overkoepelende nota vast te stellen. Voor punt 3: Door de raad zijn in verschillende verordeningen en besluiten voorwaarden opgenomen. Met het vaststellen van de reikwijdte van de rechtmatigheidstoets door de accountant in dit normenkader wordt het voorwaardencriterium nader uitgewerkt (zie paragraaf 5). 3 Voorbeelden waaraan kan worden gedacht zijn: - bij het doen van een beroep op de wet voorziening gehandicapten zal de aanvrager moeten aantonen dat hij/zij aanspraak op deze regeling kan maken - bij het aanvragen van ouderschapsverlof zal betrokken werknemer moeten aantonen dat hij/zij aanspraak op deze regeling kan maken (dat betekent o.a. dat betrokken werknemer moet aantonen dat hij/zij kinderen heeft) pagina 5

6 5. Reikwijdte accountantscontrole rechtmatigheidtoetsing De accountantscontrole op rechtmatigheid van de jaarrekening is limitatief gericht op: 5.1 de naleving van wettelijke kaders, zoals die in de kolom Wetgeving extern van de Inventarisatie wet- en regelgeving in het kader van de rechtmatigheidcontrole bij gemeenten is opgenomen (bijlage 1 van dit protocol). Dit uitsluitend voor zover deze directe financiële beheershandelingen betreffen of kunnen betreffen; 5.2 de naleving van de volgende kaders: de begroting financiële verordening ex artikel 212 Gemeentewet 4 de controleverordening ex artikel 213 Gemeentewet 5 de verordening periodiek onderzoek doelmatigheid en doeltreffendheid ex art 213a Gemeentewet; 5.3 de naleving van de overige kaders zoals opgenomen in de kolom Regelgeving intern van de Inventarisatie wet- en regelgeving in het kader van de rechtmatigheidcontrole bij gemeenten (bijlage 1 van dit protocol). Dit laatste voor zover van toepassing en uitsluitend voor zover deze directe financiële beheershandelingen betreffen of kunnen betreffen. Indien en voor zover bij de accountantscontrole materiële financiële onrechtmatige handelingen worden geconstateerd worden deze in de rapportage en oordeelsweging uitsluitend betrokken indien en voor zover het door de raad of hogere overheden vastgestelde regels betreft. Met andere woorden: interne regels van college naar ambtelijke organisatie c.q. collegebesluiten vallen daar buiten. Deze interne regels kunnen overigens wel relevant zijn voor de nadere vaststelling van de invulling van hogere besluiten, maar zijn op zich geen object van onderzoek. Voorts kan een afwijking van deze lagere regelgeving passend zijn binnen de uitvoering van hogere besluiten. voorgesteld besluit: de in bijlage 1 opgenomen geïnventariseerde wet- en regelgeving onder de rechtmatigheidscontrole te laten vallen voorgesteld besluit: nieuwe door de raad vastgestelde verordeningen met financiële beheershandelingen onder de rechtmatigheidscontrole te laten vallen 4, uitgezonderd: - artikel 1 (definiëring begrip rechtmatigheid, het in deze verordening gedefinieerde rechtmatigheidsbegrip wordt gehanteerd) - artikel 2 lid 1,2 en 4 (betreft vaststellen door de raad van programmabegroting) - artikel 4 lid 2 (betreft vaststellen van de kaders voor de begroting door de raad) - artikel 8 lid 3 (betreft vaststelling van de jaarstukken door de raad) - artikel 9 lid 3 (betreft vaststelling van de financiële positie door de raad); 5 uitgezonderd: - artikel 4 (inrichting accountantscontrole) - artikel 7 (rapportering door accountant) pagina 6

7 Bijlage 1: Inventarisatie wet- en regelgeving in het kader van de rechtmatigheidscontrole bij gemeenten In het navolgende overzicht is een inventarisatie gegeven van de in het kader van de rechtmatigheidscontrole bij gemeenten relevante algemene wet- en regelgeving. Dit overzicht moet als volgt worden gelezen: In de eerste kolom wordt een algemene omschrijving gegeven die overeenkomt met een algemene aanduiding van programma s en/of producten. In de tweede kolom wordt e.e.a. nader uitgewerkt naar de specifieke activiteiten welke onder zo n programma/product kunnen vallen. In de kolom wetgeving extern wordt de te toetsen algemene wet- en regelgeving aangegeven die direct een relatie heeft met het financieel beheer en de inrichting van de financiële organisatie van de gemeente. In de laatste kolom zijn de door de gemeenteraad van Gouda vastgestelde verordeningen, beleidsregels en/of besluiten opgenomen. pagina 7

8 Programma s/ producten Algemeen Bestuur en ondersteunende processen Specifieke activiteit Algemeen financieel middelenbeheer Wetgeving extern Grondwet Burgerlijk Wetboek Gemeentewet Besluit Begroting en Verantwoording Wet gemeenschappelijke regelingen Algemene Wet Bestuursrecht Regelgeving intern ex art 212: financieel beleid, beheer en inrichting financiële organisatie ex art. 213: controle ex art 213a: doelmatigheids- en doeltreffendheids - onderzoeken. op de rekenkamercommissie Nota regeling reserves en voorzieningen Regeling waardering afschrijving vaste activa Organisatieverordening Mandatenbesluit 2004 Ondermandatenbesluit bedrijfsvoerings- en beleidsbudgetten sector ERZ Ondermandatenbesluit sectorhoofd ERZ Ondermandatenbesluit dienst onderwijs en welzijn Archief- en documentatieverordening instelling, samenstelling, taak en bevoegdheden van de raadscommissies van Gouda burgerinitiatief Ambtelijke Bijstand en Fractieondersteuning op het Presidium bezwaarschriftencommissie Algemene inspraakverordening geldelijke tegemoetkoming aan fracties in de gemeenteraad geldelijke voorzieningen raads- en commissieleden houdende regels inzake tegemoetkoming en vergoeding van kosten die verband houden met de vervulling van het wethoudersambt Administratieve voorschriften/bepalingen voor het uitvoeren van werken voor rekening van de gemeente Gouda Treasurybeheer Arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid Wet financiering decentrale overheden Ambtenarenwet Fiscale wetgeving Sociale verzekeringswetten pagina 8 CAR/UWO Treasurystatuut Arbeidsovereenkomsten verordening voor het personeel in dienst van de gemeente Gouda

9 Programma s/ producten Specifieke activiteit Inkopen en contractbeheer Wetgeving extern EUaanbestedingsregels Regelgeving intern Richtlijnen voor het gemeentelijk aanbestedingsbeleid Burgerzaken en Belastingen Burgerlijke stand en afgifte documenten Burgerlijke wetboek Gemeentewet Wet GBA Wet rechten burgerlijke stand verwerking persoonsgegevens basisadministratie op de heffing en invordering van leges persoonsregistraties Brandbeveiligingsvergunningen Gemeentewet Woonwagens Gemeentewet op het gebruik van standplaatsen op het toewijzen van standplaatsen op heffing en invordering van staangeld Vreemdelingenzaken en integratie OZB Parkeerbeheer Gemeentewet Wet waardering Onroerende Zaken Gemeentewet Wet Mulder administratiefrechteli verordening op de heffing en invordering OZB op de heffing en invordering parkeerbelasting Wegsleepregeling voor de gemeente Gouda jke heffingen Toeristenbelasting Gemeentewet op de heffing en invordering toeristenbelasting Forensenbelasting Gemeentewet Marktgelden Gemeentewet op de heffing en invordering marktgelden Marktverordening Gouda Reclame en Gemeentewet op de heffing en precariorechten invordering precariobelasting Baatbelasting Gemeentewet op de heffing en invordering van baatbelasting Kabels en Leidingen Gemeentewet kabels en leidingen Vreemdelingenzaken Integratie Vreemdelingenwet Wet inburgering nieuwkomers ROA/VVTV pagina 9

10 Programma s/ producten Verkeer en Vervoer Specifieke activiteit Wegenbeheer Wetgeving extern Wegenverkeerswet 1994 Regelgeving intern Parkeerverordening ontheffingen autovrij gebied binnenstad Groen en milieubeheer Stedelijke ontwikkeling, wonen en economie Havenbeheer Besluit administratieve bepalingen wegverkeer Wet personenvervoer Binnenschepenwet Besluit administratieve bepalingen wegverkeer heffing en invordering haven- en bruggelden Vaartuigenverordening betreffende het verkeer ter water Taxiwet Groenbeheer Boswet Bomenverordening Kaderwet LNVsubsidies Afvalstoffenbeheer Gemeentewet op heffing en invordering van afvalstoffenheffing en reinigingsrechten Rioolbeheer en reiniging Milieubeheer Grondexploitatie Gemeentewet Wet op de waterhuishouding Waterleidingwet Wet belastingen op milieugrondslag Wet ruimtelijke ordening Besluit op de ruimtelijke ordening Lozingsverordening riolering aansluitverordening riolering op de heffing en invordering van rioolrechten Geluidhinderverordening Exploitatie verordening Nota grondbeleid Bouwverordening (leges) Algemene voorwaarden van de gemeente Gouda voor de uitgifte van gronden in erfpacht Algemene voorwaarden van de gemeente Gouda voor de verkoop van gronden en/of opstallen pagina 10

11 Programma s/ producten Specifieke activiteit Wetgeving extern Regelgeving intern Intensivering Stedelijke Vernieuwing Telecommunicatie Wonen, economie en beheer gemeentelijke panden en accommodaties Wet ISV Telecommunicatiewet Leegstandswet Woningwet Huurprijzenwet woonruimte Huisvestingswet Huurwet Huursubsidiewet Besluit woninggebonden subsidies Wet bevordering eigen woningbezit Subsidieverordening stedelijke vernieuwing Huisvestingsverordening op welstandstoezicht regelende de aard bebouwing en gebruik gronden bebouwde kom regelde het gebruik van krotten op woningen kamerverhuurbureaus Procedure planschadevergoeding woninggebonden subsidies regelende de samenstelling en de bevoegdheden van de monumentencommissie Regeling renteloze leningen eigenaarbewoners ten behoeve van de stadsverieuwing Drank- en horecaverordening opslag gas-, huisbrand- en stookolie bezinepompen Subsidieregeling zonne energiesystemen Subsidieregeling duurzame energie gemeente Gouda pagina 11

12 Programma s/ producten Zorg, Welzijn en Sport Jeugd, onderwijs en cultuur Specifieke activiteit Wetgeving extern Regelgeving intern Algemeen welzijn en sport Gehandicaptenzorg Kinderopvang Verzorgen basis- en speciaal-onderwijs Welzijnswet Wet Voorziening Gehandicapten Wet basisvoorziening kinderopvang Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Wet primair onderwijs Wet op de basiseducatie GOA OALT Alg. subsidieverordening algemeen reglement voor huur en verhuur gemeentelijke sportaccomodaties Voorzieningen Gehandicapten Herzien financieel besluit voorzieningen gehandicapten kinderopvang speelautomaten voorzieningen huisvesting onderwijs overleg lokaal onderwijsbeleid materiele financiele gelijkstelling onderwijs procedure overleg huisvesting onderwijs Afvloeiingsregeling voor het personeel bij de goudse scholengemeenschap leerlingenvervoer gemeente Gouda Verzorgen voortgezet onderwijs Wet op het voortgezet onderwijs Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek Wet educatie- en beroepsonderwijs op de boekenfondsen van openbare scholen van voortgezet onderwijs pagina 12

13 Programma s/ producten Specifieke activiteit Wetgeving extern Regelgeving intern Cultuur en lokale media Mediawet Wet op het specifiek cultuurbeleid Volksgezondheid Ambulance vervoer Wet ambulancevervoer Ongediertebestrijdin Gemeentewet g Werk en inkomen Sociale inkomensvoorziening en Werkgelegenheid Schuldhulpverlening Wet Werk en Bijstand IOAW en IOAZ Sociale en Fiscale wetgeving Wet Werk en Bijstand Wet Inkomensvoorziening Kunstenaars Wet op het kredietbeheer openbare bibliotheek tot regeling van de samenstelling en de werkwijze van de commissie van advies voor Goudse musea inzake monumenten en archeologie Destructieverordening op heffing van rechten infectieziekten Afstemmingsverordening Boete Verordening Wet Inburgering Nieuwkomers Toeslagenverordening Reintegratieverordening reductie in de kosten van sociale participatie subsidiebeleid WIW en vrijlating van inkomsten ABW IOAW en IOAZ incentivebeleid en vrijlating van inkomsten Gouda pagina 13