Actieplan. Integraal alcohol- en drugsbeleid voor jongeren in de gemeenten Leudal, Nederweert en Weert

Transcriptie

1 Actieplan Integraal alcohol- en drugsbeleid voor jongeren in de gemeenten Leudal, Nederweert en Weert

2 Inleiding In het beleidsplan Integraal alcohol- en drugsbeleid voor jongeren in de gemeenten Leudal, Nederweert en Weert zijn de volgende ambities en doelstellingen geformuleerd: Ambitie 1. Jongeren gaan verstandig om met alcohol: géén alcohol onder de 16 jaar en daarna alleen met mate 2. Het aandeel ouders dat de norm geen alcohol onder de 16 hanteert neemt toe ten opzichte van in Doelstelling 1.1 Kennis van jongeren over de schadelijke gevolgen van alcohol neemt toe 1.2 Afname van het aantal jongeren tussen de 10 en 16 jaar dat alcohol drinkt ten opzichte van Afname van de hoeveelheid alcohol, die door jongeren tussen de 16 en 24 jaar wordt gedronken ten opzichte van Ouders kennen de schadelijke gevolgen van (overmatig) alcoholgebruik Toename van het aantal ouders dat de norm geen alcohol onder de 16 hanteert ten opzichte 3. Aanbieders van alcohol dragen bij aan het verantwoord alcoholgebruik van jongeren van 16 jaar en ouder en: Geen 16? Geen druppel! 4. Het versterken van preventie door een integrale aanpak met behulp van regelgeving en handhaving 5. Jongeren en ouders zijn zich bewust van de risico s van drugsgebruik en het drugsgebruik onder jongeren neemt af ten opzichte van Vroegsignalering en adequate doorverwijzing naar een passend (hulp)aanbod bij overmatig alcoholen/of drugsgebruik van Aanbieders van alcohol kennen de schadelijke gevolgen van (overmatig) alcoholgebruik 3.2 Aanbieders van alcohol zijn op de hoogte van wet- en regelgeving hieromtrent en handelen hiernaar 4.1 Er is een meervoudige handhavingstrategie door inzet politie, voedsel- en warenautoriteit, en gemeente 4.2 Er zijn minder alcohol gerelateerde incidenten in de sfeer van openbare orde, agressie, geweld en ongevallen 5.1 Jongeren en hun ouders zijn zich bewust van de risico s van drugsgebruik 5.2 Het drugsgebruik onder jongeren neemt af ten opzichte van Goede signalering van (overmatig) alcoholen drugsgebruik onder jongeren van 10 tot 24 jaar en adequate toeleiding naar passende hulp/ ondersteuning 6.2 Doorontwikkelen van een passend hulpaanbod In dit actieplan staan de concrete acties die worden uitgevoerd om de ambities en doelstellingen te bereiken. In de tabel op de volgende pagina wordt bij elke actie aangegeven aan welke ambitie(s) en doelstelling(en) de actie bijdraagt. Vervolgens wordt elke activiteit beschreven volgens hetzelfde format en bevat informatie over: 1. wie is de trekker van de activiteit? 2. een korte omschrijving van de activiteit. 3. welke partijen zijn betrokken bij de activiteit? 4. producten, diensten, activiteiten die worden geleverd om de doelstellingen te realiseren. Output geeft bijvoorbeeld aan hoeveel activiteiten er worden aangeboden, wat het bereik is van de activiteiten (hoeveel deelnemers er meededen), welk percentage van de doelgroep is bereikt, de tevredenheid van deelnemers, etc. 5. waar komt de informatie over de output vandaan? 6. door wie wordt er geëvalueerd? 7. gemeentelijke bijdrage aan het project en vanuit welk gemeentelijk budget. 2

3 De acties voor 2011 en 2012 Totaaloverzicht ambitie 1 ambitie 2 ambitie 3 ambitie 4 ambitie 5 ambitie Gezonde en veilige school PO-VO-MBO (werkwijze) X X X 2 Gezonde school en genotmiddelen PO/VO/MBO (lespakket) X X X 3 Individuele voorlichting bij periodiek geneeskundig onderzoek X X X X X 4 ZAT-teams, op afroep deskundige alcohol & drugs X X X X X 5 Pilot Dialoog ouders en kinderen X X X X X 6 Alcoholvrije schoolfeesten X X X X X Preventieve brief ouders van kinderen (of kind zelf bij 18+) bij alcohol- of 7 drugsmisbruik X X X X X 8 Preventieve brief ouders van kinderen die 12 worden/alcohol nee contract X X X X X 9 Voorlichtingsavonden/Home party s/ oudercursus/ X X 10 Peer-to-peer voorlichting (MaS/helpende ouder in de wijk) X X X X X X X 11 Drugs informatie en monitor systeem (DIMS) X 12 Outreachende preventie X X X X X 13 Boete of kanskaart X X X X X 14 Cursus Eerste hulp bij drugsincidenten in het uitgaan (EHBD-u) X X 15 Instructie verantwoord alcoholgebruik (IVA) X X 16 Training Barcode X X X X 17 Tijdelijke werkgroep handhaving en regelgeving X X 18 Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan X X X X 19 Opstellen nota Keetbeleid X X X X X 20 Preventieproject Vroegsignalering Cannabis X X X X 21 Landelijke en lokale campagnes X X X X X X 22 Alcoholpoli SJG Weert X X X X X X X X X 23 Partnership Vroegsignalering Alcohol X X X X X 24 Preventie-op-maat gesprekken X X X X X X X 1. Gezonde en veilige school PO-VO-MBO (werkwijze) School en preventieadviseur stellen samen een programma op. Dit integrale programma bestaat uit lesmethodieken en andere maatregelen en zorgt voor een samenhangend geheel van activiteiten op het gebied van gezondheid en veiligheid. Kernpunten van deze werkwijze zijn: vraaggericht, planmatig en structureel, koppeling van preventie en individuele leerlingenzorg en regionale/lokale samenwerking Preventieadviseurs en andere samenwerkingspartners, scholen voor PO/VO/MBO Aantal deelnemende scholen Inzet preventieadviseur vanuit reguliere middelen /. Inzet deskundigheid en aanbod van alle samenwerkingspartners binnen de Gezonde en Veilige School (- HALT- Punt Welzijn RiaggZuid) deels vanuit reguliere middelen, deels aanvullend gefinancierd. 2. Gezonde school en genotmiddelen PO/VO/MBO (lespakket) Evidencebased programma om kinderen en jongeren bewust te maken van de schadelijke gevolgen van alcohol- en drugsgebruik. Ook ouderparticipatie. In dialoog met het onderwijs.,, scholen voor PO/VO/MBO Aantal scholen dat het programma gebruikt 3

4 Reguliere middelen / voor wat betreft (S)VO. MBO als innovatie vanuit reguliere middelen. PO aanvullend financiering. 3. Individuele voorlichting bij periodiek geneeskundig onderzoek Bij het periodiek geneeskundig onderzoek in de bovenbouw van het PO en het VO wordt indien nodig ook informatie/advies gegeven met betrekking tot alcohol- en drugsgebruik. Waar nodig wordt doorverwezen., jongeren, ouders, scholen voor PO en VO Aantal keer dat advies is verstrekt Reguliere middelen 4. ZATs, op afroep deskundige alcohol & drugs Zorg Advies Teams (ZATs) Op afroep kunnen de ZorgAdviesTeam s van de scholen gebruik maken van de expertise van de over alcohol en drugs. Scholen, Aantal keer dat advies is verstrekt Reguliere middelen 5. Pilot Dialoog ouders en kinderen Gemeenten Leudal, Nederweert en Weert Om ouders en kinderen met elkaar in gesprek te brengen over het thema alcohol wordt op een aantal basisscholen in groep 8 een pilotbijeenkomst gehouden. Met de vorm wordt geëxperimenteerd en als het project slaagt wordt dit als structureel project opgenomen in dit actieplan. Gemeenten,,, scholen Aantal gehouden bijeenkomsten Aantal deelnemende ouders en kinderen Waardering van de deelnemers (evaluatie) Registratie gemeenten Leudal, Nederweert en Weert Start 2011 Kosten nog bepalen; evt. alternatieve subsidie aanvragen 6. Pilot alcoholvrije schoolfeesten scholen Bij schoolfeesten wordt geen alcohol geschonken aan jongeren onder de 16 jaar en boven de 16 slechts een beperkt aantal consumpties. Door controles aan de poort (blaastesten) wordt indrinken voorkomen. Hierdoor neemt het alcoholgebruik af en de houding van jongeren ten opzichte van drank verandert (op termijn). 4

5 Streven is om op termijn te komen tot alcoholvrije feesten voor alle leeftijden. scholen voor VO en MBO,, gemeenten Aantal gehouden feesten Aantal bezoekers scholen, Start 2011 Kosten blaastest: 200,- per keer 7. Preventieve brief ouders van kinderen (of kind zelf bij 18+) bij alcohol- of drugsmisbruik Gemeenten Weert en Nederweert Ouders van (minderjarige) jongeren die door overmatig alcohol- en/of drugsgebruik (niet meer op de eigen benen kunnen staan, ziek/misselijk zijn, bewusteloosheid e.d.) in aanraking komen met politie of toezichthouders krijgen een brief van de gemeente. Nadat de brief is verstuurd legt de preventiemedewerker contact met de ouders en de jongere voor voorlichting en/of een training. Als de jongere meerderjarig is, ontvangt hij/zij zelf de brief en legt de contact met de jongere. Gemeenten Weert en Nederweert, politie, Aantal verstuurde brieven Registratie gemeente n.v.t. 8. Preventieve brief ouders van kinderen die 12 worden/alcohol nee contract Gemeenten Leudal, Nederweert en Weert Ouders van kinderen die 12 jaar worden, krijgen van hun gemeente een brief met over de schadelijke invloed van alcohol op het jonge kind en de tip tijdig met het kind de regel in te stellen: Géén 16? Géén druppel!. Ter ondersteuning van dit gesprek sturen de gemeenten het Alcohol NEE contract mee. Dit geeft ouders een goed handvat om afspraken met hun kind te maken. Gemeenten Leudal, Nederweert en Weert,, Aantal verstuurde brieven Registratie gemeente n.v.t. 9. Voorlichtingsavonden/Home party s/oudercursus Kennis van ouders over de schadelijke gevolgen van alcohol- en drugsgebruik vergroten door gerichte voorlichting in de vorm van voorlichtingsavonden (al dan niet gekoppeld met het onderwijs), home party s (het tupperware concept ) of oudercursus. Vorm afstemmen op behoefte!, ouders, scholen Aantal voorlichtingsavonden/deelnemers Aantal home party s/deelnemers Aantal oudercursussen/deelnemers 5

6 Reguliere middelen 10. Peer-to-peer voorlichting (maatschappelijke stage/helpende ouder in de wijk) Gemeenten Leudal, Nederweert en Weert Jongeren lichten jongeren voor (bijvoorbeeld als maatschappelijke stagiair bij een supermarkt, op school of bij evenementen) om kennis te verbeteren en daardoor ook het gedrag, zie voorbeeldproject Almere. Het project Helpende ouder in de wijk (Punt Welzijn) richt zich op het ondersteunen van ouders bij de opvoeding van hun kind door vrijwilligers uit de wijk, die zelf ook ouder zijn. Voorlichting over alcohol en drugs wordt hier een onderdeel van: ouders leren over de schadelijke gevolgen van alcohol- en drugsgebruik bij kinderen, leren grenzen te stellen en zijn zich bewust van hun voorbeeldrol. Gemeenten Leudal, Nederweert en Weert, welzijnsinstellingen, scholen, jongeren, ouders Aantal peers (jong en oud) Aantal gegeven voorlichtingen door jongeren en ouders Databank De Jonge Vrijwilliger (maatschappelijke stage) Welzijnsinstellingen die helpende ouder in de wijk uitvoeren Pilot 2011, daarna doorlopend Ontwikkelen promotiemateriaal, kosten: 2.000,- 11. Drugs informatie en monitor systeem (DIMS) Het Drugs Informatie- en Monitoringssysteem (DIMS) is een systeem dat drugs kan testen op kwaliteit. Consumenten kunnen hierdoor hun eigen drugs bij de laten testen. Ze weten dan welke kwaliteit de drugs heeft (veiliger gebruik) en de krijgt (een globaal) zicht op de kwaliteit van de in omloop zijnde drugs. In navolging van de gemeenten Venlo, Roermond en Venray, heeft ook de gemeente Weert sinds januari 2010 een DIMS. (regie), gemeente Weert Aantal jongeren dat jaarlijks gebruik maakt van het DIMS in Weert Registratie Door Reguliere middelen 12. Outreachende preventie Outreachende preventiemedewerker Noord- en Midden-Limburg. De outreachend preventiemedewerker benadert, naar aanleiding van een signaal, jongeren (op straat, op school en bij jongerenontmoetingsplekken). De preventiemedewerker monitort de aard, omvang en trends in het alcohol- en drugsgebruik, doet kortdurende interventies (zoals sociale vaardigheidstraining, preventie op maat) en verwijst door, indien nodig. Gemeente Leudal, Nederweert, Weert (regie),, Jongerenwerk Minimaal 20 jongeren in Weert hebben één of meer preventie op maat gesprekken gehad in Minimaal 7 jongeren in Weert worden doorverwezen naar een (verslavings)zorginstantie in Minimaal 2 voorlichtingsbijeenkomsten in Weert in Minimaal 500 contacten met jongeren op straat in Weert/Nederweert in

7 Bron outputindicatoren: Registratie Noord- en Midden-Limburg. Evaluatie door betrokken partijen. Subsidie Verslavingspreventie via centrumgemeente Venlo 13. Boete of kanskaart Wanneer een jongere een proces verbaal krijgt opgelegd voor openbare dronkenschap of voor een andere overtreding in relatie tot alcoholgebruik, kan de jongere kiezen voor een boete of een kans. In plaats van een geldboete, krijgt de jongere een verwijzing naar Halt. Als alternatieve straf krijgt de jongere de kans om bij de -preventie een training te volgen. De ouders wordt een ouderavond aangeboden. Wanneer de jongere de training niet goed doorloopt, wordt de boete alsnog opgelegd. Uitbreiding met soft drugs gerelateerde feiten is in voorbereiding (start 2011). (regie), bureau Halt, politie (doorverwijzing), openbaar ministerie, gemeenten - Aantal jongeren dat in 2011 kiest voor een training van de in plaats van een boete en aantal jongeren dat het leertraject succesvol afmaakt. - Aantal ouderavonden en aantal ouders dat op de ouderavond komt in Percentage respondenten dat na een gevolgde training in 2011 aangeeft dat de kennis rondom alcohol- en drugsgebruik en het omgaan met groepsdruk is verbeterd. Registratie Halt en Reguliere subsidie /Halt 14. Cursus Eerste hulp bij drank- en drugsincidenten in het uitgaanscircuit (EHBDu) Werknemers in het uitgaanscirsuit krijgen vroeg of laat te maken met mensen die onwel of onhandelbaar worden. Soms wordt een dergelijke gezondheidsverstoring of dit gedrag (mede) veroorzaakt door alcohol en/of drugs. Als dit gebeurt, is het belangrijk dat de aanwezige professionals adequaat kunnen reageren. De cursus EHBDu biedt handreikingen hiervoor. (regie), gemeenten Leudal, Nederweert, Weert, horecaondernemers Aantal gegeven EHBDu cursussen en lezingen, aantal deelnemers Registratie Evaluatie door betrokken partijen Reguliere subsidie 15. Instructie verantwoord alcoholschenken (IVA) Barvrijwilligers van verenigingen krijgen kennis over de Drank- en Horecawet en de effecten en risico s van alcohol. Tevens wordt een adequate houding gestimuleerd t.o.v. omgaan met riskant alcoholgebruik en onwelkom aankoopgedrag. Het uiteindelijke doel is het voorkomen van risicovolle of vervelende incidenten en het reduceren van alcohol aan jongeren. (regie), gemeenten Leudal, Nederweert, Weert, verenigingen Aantal gegeven IVA s, aantal deelnemers 7

8 Registratie Reguliere subsidie 16. Training Barcode Omgaan met alcohol en drugs in de horeca In de cursus Barcode leren medewerkers van horecabedrijven wat zij kunnen doen om riskant gebruik van alcohol en drugs te voorkomen of te beperken. (regie), gemeenten Leudal, Nederweert, Weert, horecabedrijven Aantal gegeven trainingen Barcode, aantal deelnemers Registratie Reguliere subsidie 17. Tijdelijke werkgroep handhaving en regelgeving Gemeenten Leudal, Nederweert en Weert Vanuit een integrale aanpak (welzijn, openbare orde en veiligheid, horeca en APV) wordt het beleid in de drie gemeenten geïnventariseerd, op elkaar en op de doelstellingen van het alcohol- en drugsbeleid voor jeugd afgestemd. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de instrumenten die bij het project Laat je niet flessen! (SRE) zijn ontwikkeld. Hieronder valt ook het maken van afspraken over de handhaving van regels. gemeenten Alcoholproof evenementenbeleid/apv/horecabeleid Gemaakte afspraken Aantal uitgevoerde controles Aantal geconstateerde overtredingen gemeenten 2011 n.v.t. n.v.t. 18. Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan Gemeente Weert Binnen het project Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) werken private en publieke partners samen aan een veiliger uitgaansgebied. De volgende speerpunten zijn benoemd: overlast van (allochtone) hangjongeren, drugsgebruik en overmatig alcoholgebruik, het vertrek van uitgaanspubliek, overlast van verontreiniging van de openbare ruimte en effectieve handhaving. De afspraken zijn vastgelegd in een convenant Veilig Uitgaan. Gemeente Weert (regie), horecaondernemers, Koninklijke Horeca Nederland, Stichting Oelemarkt Promotion, taxibedrijven, bewoners, bewonersorganisatie, Sinvest Management Toezicht en Handhaving, politie, openbaar ministerie. Uitvoeren plan van aanpak KVU binnenstad Weert in 2011 en 2012 Registratie gemeente Weert Vanaf 2006 (doorlopend) Evaluatie door betrokken partijen 8

9 1.000,- per jaar (budget integrale veiligheid) 19. Opstellen en uitvoeren nota Keetbeleid Gemeenten Leudal, Nederweert en Weert Insteek van de nota keetbeleid is preventief: (in)drinkgedrag onder jongeren beperken, (brand)veiligheid van keten verbeteren, zo mogelijk ouders betrekken bij de keet (een keet is vaak voor jeugd jaar). Gemeenten, politie, jongerenwerk,, brandweer Vastgestelde beleidsnota; uitvoering plan van aanpak Gemeenten Opstellen notitie 2012 Binnen reguliere inzet 20. Preventieproject Vroegsignalering Cannabis Vroegsignalering en vroeginterveniering voor jongeren tot 24 jaar die blowen of waarvan vermoedens zijn dat ze blowen. Docenten en mentoren worden geschoold om signalen te kunnen herkennen en jongeren tijdig door te kunnen verwijzen., gemeenten Leudal, Nederweert, Weert, onderwijs Aantal deelnemende scholen, aantal doorverwezen jongeren (en ouders) Registratie Pilot , daarna doorlopend Evaluatie met betrokken partijen Reguliere subsidie 21. Landelijke en lokale campagnes gemeenten Gemeenten,, Trimbos, regio Venray (project Lekker Friz!) Aantal publicaties/acties gemeenten doorlopend Inkoop materialen, kosten 7.000,- 22. Alcoholpoli SJG Weert St. Jans Gasthuis Doelstelling van de alcoholpoli is vroegsignalering, voorlichting en eventueel ingrijpen bij riskant alcoholgebruik door jongeren. Hierbij worden ook de ouders van minderjarige jongeren betrokken. Ook krijgt men door dit protocol een beter kwantitatief en kwalitatief beeld van alcoholgerelateerde contacten in het St. Jans Gasthuis. St. Jans Gasthuis,, gemeente Weert. Aantal jongeren opgenomen in de alcoholpoli in Weert in

10 Aantal gesprekken vanuit de poli met verslavingspreventie in Weert in Aantal verwijzingen vanuit verslavingspreventie naar de zorg in Weert in St. Jans Gasthuis Vanaf 2009 (doorlopend) Evaluatie door betrokken partijen N.v.t. 23. Partnership Vroegsignalering Alcohol Intermediairen gezondheidscentra worden getraind en ondersteund in het toepassen van screeningsmethoden en (gespreks)technieken om problematisch gebruik te signaleren, bespreekbaar te maken, te motiveren tot gedragsverandering en zo nodig door te verwijzen naar de reguliere verslavingszorg. Gemeenten Leudal, Nederweert, Weert,, huisartsen, gezondheidscentra - Minimaal twee huisartsenpraktijken dan wel gezondheidscentra is in 2011 verbonden aan het partnership vroegsignalering alcohol- en drugsgebruik. - In 2011 heeft deskundigheidsbevordering plaatsgevonden aan de 1e lijn medewerkers. - In 2011 zijn minimaal 20 consultatievragen 1e lijn bij PVA binnengekomen. - Er vinden in 2011 minimaal tien aanmeldingen plaats voor korte trajecten bij de Verslavingszorg. Registratie Reguliere middelen 24. Preventie-op-maat gesprekken Kort motiverend traject ter ondersteuning van zowel jongeren als ouders op het gebied van alcohol- en drugsgebruik, opvoeding, en/of middelenmisbruik. Afhankelijk van de problematiek kan ook psycho-educatie deel uitmaken van dit traject., gemeenten Leudal, Nederweert, Weert Aantal deelnemers Registratie Reguliere middelen 10