Maatschappelijk Jaarverslag

Transcriptie

1 Maatschappelijk Jaarverslag 2016

2 Inhoudsopgave Bij de titel van het Jaarverslag/ verantwoording 3 Deel 1 - Over het IJsselland Ziekenhuis 4 Profiel 4 Externe ontwikkelingen 5 Strategie en toekomstvisie 6 Maatschappelijke verantwoordelijkheid 8 Bestuur en toezicht 8 Organisatiestructuur 8 en medezeggenschap Gelieerde entiteiten 10 Deel 2 - Beleid en prestaties Mensen 11 Patiënten 11 Aantoonbare kwaliteit 11 Veiligheid 13 Ervaringen van onze patiënten 19 Klachten(opvang) 20 Ontwikkelingen in het zorgaanbod 22 Cliëntenraad 26 Medewerkers 29 Leerhuis 29 Wetenschap 29 Gezamenlijk arbeidsmarktbeleid 33 Middelen 34 Financiën en productie 34 Integraal risicomanagement 36 ICT 36 Facilitair 37 Bouw en renovatie 38 Milieu 40 Afval 40 Verbruik in Bijlagen 42 Specialismen 42 Samenwerkingspartners 43 Nevenfuncties en declaraties Raad van Bestuur 44 Raad van Toezicht - Jaarverslag Raad van Toezicht 50 2

3 Bij de titel van dit jaarverslag/verantwoording Voor u ligt het jaarverslag 2016 van Stichting IJsselland Ziekenhuis te Capelle aan den IJssel. Met het jaarverslag legt het ziekenhuis naar alle belanghebbenden en naar de maatschappij verantwoording af over het beleid, de inspanningen en de prestaties over het jaar Als maatschappelijke organisatie vinden we het vanzelfsprekend om verantwoording af te leggen. Dit is ook in lijn met de Zorgbrede Governancecode. Daarom is expliciet gekozen om een jaarverslag op te stellen dat de volle breedte bestrijkt van de onderwerpen die in 2016 actueel waren voor het ziekenhuis. Naast het jaarverslag organiseren wij jaarlijks onze stakeholdersbijeenkomst waarin een toelichting wordt gegeven op het jaarverslag en de actualiteit en gaan wij met onze stakeholders in gesprek over onze strategie. Het jaarverslag is vastgesteld door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Raad van Toezicht. De externe accountant heeft het jaarverslag gecontroleerd op verenigbaarheid met de jaarrekening In deel 1 van het jaarverslag volgt een beknopte beschrijving van het IJsselland Ziekenhuis. In deel 2 worden de prestaties over 2016 behandeld. Wij hebben ervoor gekozen om de prestaties te structureren naar de drie pijlers van maatschappelijk verantwoord handelen: mensen, middelen en milieu. Uit respect voor het milieu wordt het jaarverslag alleen digitaal aangeboden en niet gedrukt. Het is voor iedereen te raadplegen op onze website Mei 2017 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting IJsselland Ziekenhuis Adres Prins Constantijnweg ZC Capelle aan den IJssel Postbus AR Capelle aan den IJssel Telefoonnummer Website Facebook adres communicatie@ysl.nl Nummer Kamer van Koophandel

4 Deel 1 Over het IJsselland Ziekenhuis Profiel Het IJsselland Ziekenhuis is een algemeen regionaal ziekenhuis. Het ziekenhuis heeft een buitenpolikliniek in Rotterdam Nesselande en een buitenpolikliniek in Krimpen aan den IJssel. Wij bieden een breed aanbod aan medisch specialistische zorg. Onze focus ligt op het samen werken aan de best denkbare zorg voor elke patiënt en zijn naasten. Onze 1537 medewerkers, 125 medisch specialisten en 214 vrijwilligers spannen zich hier elke dag weer met veel energie en betrokkenheid voor in. Een overzicht van de specialismen is opgenomen als bijlage 1. Maag-, darm en leverzorg (MDL) is het speerpunt van het ziekenhuis. Op het gebied van MDL streven wij naar een topklinisch zorgaanbod. Zorg voor moeder & kind en zorg voor kwetsbare ouderen zijn prioriteiten van het ziekenhuis. Als algemeen ziekenhuis bedienen wij in eerste instantie onze directe omgeving, dat in vaktermen het adherentiegebied heet (zie figuur 1). Het adherentiegebied strekt zich voor ca 50% uit over Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Nieuwerkerk aan den IJssel, de Krimpenerwaard en voor 50% over (de oostelijke kant van) Rotterdam. Een uitzondering hierop vormt de MDL-zorg die een duidelijke bovenregionale functie kent. Het adherentiegebied voor deze zorg is meer dan twee maal groter dan het adherentiegebied voor het reguliere zorgaanbod. Missie Elke dag en elk moment samen werken aan de best denkbare zorg voor elke patiënt en zijn naasten. Wij zijn er van overtuigd dat de best denkbare zorg wordt geleverd door onze mensen. Door mensen die doen en voor wie zorg geven een tweede natuur is: elke dag en elk moment. Figuur 1: Adherentiegebied IJsselland Ziekenhuis De best denkbare zorg lever je nooit alleen. Het is zorg van alle mensen binnen het ziekenhuis, in de keten en samen met de patiënt en zijn naasten. De best denkbare zorg is nooit af of klaar. Het is zorg die door onze mensen elke dag beter wordt gemaakt. Elke dag samen werken aan de best denkbare zorg. Wij willen onze maatschappelijke rol vervullen in samenwerking met andere ziekenhuizen en (keten)partners. Ons motto is De best denkbare zorg, op de juiste plaats, zo dicht mogelijk bij de patiënt. Het IJsselland Ziekenhuis heeft zich ontwikkeld als een proactieve partner in verschillende regionale netwerken en samenwerkingsverbanden. Een overzicht van onze samenwerkingspartners is opgenomen als bijlage 2. Voor ons is belangrijk dat de zorg voor onze patiënten goed 4

5 is georganiseerd. En dat wij ruim voldoen aan minimum kwaliteit- en volumenormen. Als wij daarvoor zorgonderdelen over moeten dragen aan andere partners in de keten, dan regelen wij dat voor de patiënt. Als wij zorgonderdelen voor anderen moeten uitvoeren, dan zijn wij daar eveneens toe bereid. Wij zien ons zelf nadrukkelijk als onderdeel van de bredere zorgketen. Externe ontwikkelingen Externe ontwikkelingen hebben als vanzelfsprekend invloed op de toekomstvisie van het ziekenhuis. Er zijn tal van externe ontwikkelingen die relevant zijn voor het ziekenhuis en de toekomst: economische ontwikkelingen, technologische ontwikkelingen, overheidsbeleid, het beleid van zorgverzekeraars, verdiencapaciteit, kosten van investeringen, kosten en beschikbaarheid van professionals, kwaliteit, aanwezige expertise, beleving van patiënten, aantrekkingskracht van ziekenhuizen en/of speciale klinieken in de directe omgeving. We schetsen hieronder kort de hoofdlijn die wij voor de koers van het IJsselland Ziekenhuis bepalend vinden. In de afgelopen jaren is door het kabinet het beleid gevoerd om de stijging van de kosten van de zorg te beperken. Dit beleid wordt beargumenteerd met de verwijzing naar de noodzaak de belastingdruk te beperken en zorg betaalbaar te houden. In de praktijk krijgt dit beleid vorm via drastische ingrepen in de zorg in brede zin en via afwenteling van zorgkosten op de burgers via verhoging van het eigen risico. De combinatie van ontwikkelingen stelt in het huidige tijdsgewricht bijzondere eisen aan de strategie van ziekenhuizen. Er is sprake van een afname in de zorgvraag en tegelijk neemt de druk op de inkomsten toe als gevolg van een terughoudend inkoopbeleid van zorgverzekeraars. Daarnaast is er sprake van een toenemende selectieve inkoop op grond van concentratie-overwegingen voor laag volume-zorg. De tolerantie in de samenleving waar het gaat om kwaliteit issues neemt af, met als direct gevolg steeds hogere investeringen in bijvoorbeeld kostbare ICT-systemen. Met name de algemene ziekenhuizen zien zich voor grote uitdagingen gesteld om te anticiperen op al deze ontwikkelingen en dat is merkbaar in de sector. De verwachting is dat de landelijke, op beperking van zorgkosten gerichte, programma s ook het IJsselland Ziekenhuis in de komende jaren voor uitdagingen zullen stellen. De ingezette verschuiving van derde naar tweede en van tweede naar eerstelijns zorg is volop in beweging. Om binnen het IJsselland Ziekenhuis de voorwaarden te creëren voor blijvende investeringen in kwaliteit, patiëntenzorg, ICT, renovatie en innovatie is optimale benutting van onze capaciteit noodzakelijk. Alleen langs die weg kunnen we voorkomen dat de ontwikkeling in de reguliere bedrijfskosten de financiële ruimte volledig opsoupeert. Om de continuïteit van ons zorgaanbod te borgen en de inhoud en kwaliteit van onze zorg te kunnen blijven ontwikkelen heeft het IJsselland Ziekenhuis een strategische en duurzame samenwerkingspartner nodig. De ingrepen in de ziekenhuiszorg hebben betrekking op verschuiving van duurdere naar goedkopere zorg. Ook wordt getracht via normstelling efficiency af te dwingen door laag volume zorg te concentreren. Deze beleidswijzigingen hebben geleid tot een beperking in de zorgvraag. 5

6 Strategie en toekomstvisie Het IJsselland Ziekenhuis wil de komende jaren het huidige profiel verder versterken: een algemeen regionaal ziekenhuis, met een topklinisch aanbod op het gebied van MDL, stevig ingebed in de regio. Onze ambitie is om in de basis de gehele kwaliteit van zorg op hoog niveau te houden en, gericht op onze speerpunten, innovatie te stimuleren. Daarbij is het ook van belang om de passende voorzieningen zoals de Spoedeisende Eerste Hulp en de Intensive Care te behouden, evenals het opleidingskarakter van het ziekenhuis. Uitgangspunten bij deze toekomstvisie zijn: - Ingebed in onze directe omgeving, stakeholders binden aan het ziekenhuis; - Optimale zorg is leidend, organisatievorm is volgend; - Focus op onze kerntaak: medisch specialistische zorg, met als speerpunt Maag-, darm- en leverzorg; - Goede kwaliteit tegen lage kosten. Kwaliteit Onze filosofie ten aanzien van hoge kwaliteit in het IJsselland Ziekenhuis is dat er een diversiteit in complexiteit moet zitten in het zorgaanbod. Kwaliteit van zorg neemt in onze visie toe wanneer het zorgaanbod ook uitdagende elementen bevat waar extra inspanning voor geleverd moet worden. Dit topklinische deel trekt als het ware het reguliere zorgaanbod omhoog in kwaliteit, wat tevens innovatie en creativiteit stimuleert. Scherp blijven op de kwaliteit streven we na omdat het uiteraard onze eigen drive is om goede kwaliteit te leveren en omdat de externe omgeving hier veel waarde aan hecht. Samenwerking Zoals aangegeven heeft het IJsselland Ziekenhuis een strategische en duurzame samenwerkingspartner nodig om de ambities waar te maken. Partnerschap biedt mogelijkheden om te kunnen blijven voldoen aan stijgende kwaliteit- en volumenormen ten behoeve van een optimale zorgketen en om efficiënte ondersteunende processen te bewerkstelligen. Samenwerking met ziekenhuizen Duurzame inhoudelijke samenwerking met ziekenhuizen in de regio is nodig om ons profiel te kunnen behouden en te versterken. Het Erasmus Medisch Centrum en het IJsselland Ziekenhuis zijn complementair aan elkaar en vormen waardevolle en interessante samenwerkingspartners. In 2016 is de samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum verder geïntensiveerd, wat heeft geleid tot de ondertekening van een intentie overeenkomst tussen het IJsselland Ziekenhuis, het Erasmus Medisch Centrum en het Havenziekenhuis over verdergaande samenwerking in de toekomst. Door financiële problemen rond het Havenziekenhuis is inmiddels het accent weer volledig komen te liggen op het partnerschap tussen het Erasmus Medisch Centrum en het IJsselland Ziekenhuis. Samenwerking in de keten Het IJsselland Ziekenhuis werkt continu aan de samenwerking en optimalisatie van de zorgketen samen met de ketenpartners binnen de 1e lijn, verpleging-, verzorging- en thuiszorginstellingen (VVT-instellingen), revalidatie instellingen en de Gemeente. Daartoe heeft het ketenoverleg ook in 2016 een grote bijdrage geleverd. Een specifiek initiatief is de samenwerking in 2016 tussen de intensivisten van alle Intensive Care afdelingen in de regio Rijnmond. Zij hebben de handen ineengeslagen in het samenwerkingsverband IC Rijnmond. Op 17 mei is deze samenwerking officieel bekrachtigd. Specialistische kennis op het gebied van Intensive Care (IC) wordt gebundeld, waardoor de patiënt de best passende zorg krijgt op de voor hem beste plek. 6

7 Door de samenwerking wordt dezelfde excellente zorg geboden op alle betrokken zorglocaties in de regio Rijnmond. Samenwerking ten aanzien van ondersteunende diensten Samenwerking strekt zich verder uit dan de zorgketen alleen. Voor de ondersteunende processen binnen het ziekenhuis is efficiëntie het leidende principe. Vanzelfsprekend wordt ook naar service en kwaliteit gekeken. Daarom zoeken wij op een aantal onderdelen naar samenwerking met externe partijen. De jarenlange samenwerking met de firma Vermaat voor de winkel in het atrium is ultimo 2016 beëindigd. Met ingang van 2017 worden zowel deze winkel als het restaurant door Albron geëxploiteerd. Communicatiepositionering Het IJsselland Ziekenhuis wil graag een vanzelfsprekende en aantrekkelijke keuze zijn voor onze patiënten, de inwoners van ons verzorgingsgebied en voor onze verwijzers. Maar wat betekent dat precies en hoe geven wij daar inhoud aan en een gevoel bij? Daarbij gaat het erom dat wat het IJsselland Ziekenhuis extern laat zien, ook klopt met de binnenkant van de organisatie. Als we een belofte doen aan onze patiënten, beleven zij dat dan ook in ieder contact dat ze met ons hebben? En als wij voorop lopen in de behandeling van een bepaalde aandoening, of we starten een prachtig nieuw initiatief, laten we dat dan wel voldoende zien? In 2015 is met de input van ongeveer 200 collega s de identiteit van het IJsselland Ziekenhuis ontrafeld. Alle input en ideeën zijn samengevoegd tot het verhaal van het IJsselland dat in april 2016 intern is gelanceerd. Onderdeel daarvan zijn 9 beloften waarmee we patiënten, (interne) klanten en collega s een hier gaat het om u -gevoel geven. In september 2016 zijn we intern gestart met afdelingssessies waarin de 9 beloften centraal staan. De uitkomsten van deze sessies geven teams concrete handvatten waarmee zij zelf aan de slag kunnen gaan. Eind 2016 had 50% van de afdelingen een sessie achter de rug. Ontwikkeling en draagvlak van de strategie Langs de hierboven geschetste strategie denken wij de interne en vooral externe ontwikkelingen goed te kunnen sturen en onze maatschappelijke rol voor de inwoners van ons verzorgingsgebied te vervullen. De doelstellingen bevinden zich in een context van onder andere een aantal grote structurele investeringen in het ziekenhuis zoals het Ziekenhuis Informatie Systeem/Electronisch Patiënten Dossier ZIS/EPD en het omvangrijke bouw- en renovatieproject. Deze investeringen zijn noodzakelijk om de komende jaren goede, veilige en stateof-the-art patiëntenzorg. Het samenwerkingstraject met Erasmus MC en Havenziekenhuis is voor het IJsselland Ziekenhuis een zeer kansrijk antwoord op de uitdagingen waarmee het ziekenhuis op dit moment en in de komende jaren wordt geconfronteerd. Met zowel de Raad van Toezicht als ook met de medische Staf, de Ondernemingsraad, de Cliëntenraad en de Verpleegkundige Adviesraad wordt de strategie met regelmaat besproken. Wij bespreken en toetsen deze ook bij onze externe stakeholders, zoals verzekeraars, banken, gemeente en samenwerkingspartners. 25-jarig Jubileum Het IJsselland Ziekenhuis bestond op 1 juni jaar en dat is samen met patiënten, bezoekers en omwonenden gevierd. Wij zijn er trots op dat we al 25 jaar zorg verlenen aan de inwoners van ons verzorgingsgebied. De betrokkenheid en inzet van alle medewerkers, medisch specialisten en vrijwilligers vormen de basis voor de zorg aan onze patiënten. Met al deze betrokkenen hebben wij feestelijk stilgestaan bij dit 25-jarig bestaan. 7

8 Maatschappelijke verantwoordelijkheid Het IJsselland Ziekenhuis is een grote organisatie met een maatschappelijke opgave en verantwoordelijkheid: Als zorgverlener, als werkgever en een opgave op het gebied van duurzaamheid. Het IJsselland Ziekenhuis vervult een belangrijke rol in de continuïteit van de zorgverlening in de regio. Daarbij zijn de maatschappelijke opgave en uitdaging om de zorgkosten op macro niveau te beheersen een belangrijke drijfveer. Daarnaast willen wij zinnig en zuinig met onze middelen omgaan: goede kwaliteit tegen lage kosten. In Capelle aan den IJssel is het IJsselland Ziekenhuis de grootste werkgever en is pilotinstelling voor het vergroten van instroom van WAJongeren. In de regio Rijnmond participeren wij actief in het gezamenlijk arbeidsmarktbeleid en de instrumenten daarvoor binnen de Rotterdamse Zorg. Op het gebied van duurzaamheid ligt de focus vooral op het gebied van energie; verminderde CO2 uitstoot, inkoop van duurzame energie, opwekking van lokale energie en uitrol van energie(kosten)besparingsprojecten die gedurende de verbouwing steeds verder worden gerealiseerd. Bestuur en toezicht Het IJsselland Ziekenhuis hecht vanzelfsprekend belang aan goed bestuur, degelijk toezicht en adequate verantwoording. De scheiding tussen bestuurlijke en toezichthoudende functies enerzijds en een goede samenwerking daartussen anderzijds zijn belangrijk. De Raad van Bestuur is belast met het besturen van het ziekenhuis. De Raad van Toezicht vervult de toezichthoudende functie. Dit houdt onder meer in dat de Raad van Bestuur verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen van het ziekenhuis, de strategie en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling en voor de kwaliteit en veiligheid van zorg. De Raad van Bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De Governancecode Zorg vormt voor ons de norm voor goed bestuur en toezicht. De principes uit de code worden dan ook toegepast. Raad van Bestuur op Dhr. drs. P.H. Draaisma, voorzitter Mw. dr. J.G. Boonstra, lid De beloning van de leden van de Raad van Bestuur is vanzelfsprekend overeenkomstig de regelgeving van de Wet Normering Topinkomens en wordt vastgesteld door de Raad van Toezicht. In de jaarrekening is nadere informatie te vinden over de hoogte van de beloning. In bijlage 3 wordt verantwoording afgelegd over de declaraties van onkosten van de leden van de Raad van Bestuur en wordt opgave gedaan van relevante nevenfuncties. Deze declaraties zijn goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Organisatiestructuur en medezeggenschap De organisatie is opgebouwd uit verschillende onderdelen zoals uit het organogram (figuur 2) blijkt. De afdelingen van de Dienst Zorg en de Medisch ondersteunende diensten vormen gezamenlijk het Zorgdomein. Binnen het Zorgdomein vinden alle zorgprocessen en zorg-ondersteunende processen plaats. De facilitaire dienst, Informatie-zaken, PO&O, dienst Control en stafafdeling zijn gericht op de organisatie-ondersteunende taken en processen. Het IJsselland Ziekenhuis kent vier inspraak/adviesorganen die verschillende belangengroepen vertegenwoordigen: - Bestuur Vereniging Medische Staf; vertegenwoordiging van de medisch specialisten verenigd in de Vereniging Medische Staf; - Ondernemingsraad; vertegenwoordiging van medewerkers; - Verpleegkundige Adviesraad; vertegenwoordiging van verpleegkundigen; - Cliëntenraad; vertegenwoordiging van patiënten. 8

9 Deze organen geven gevraagd en ongevraagd advies aan de Raad van Bestuur over beleid en voorgenomen besluiten in het ziekenhuis. Figuur 2: Organogram Raad van Toezicht Vereniging Medische Staf Raad van Bestuur Stafafdeling Cliëntenraad Ondernemingsraad Secretaris RvB Patiëntenvoorlichting Bureau VMS Ambt. secretaris OR Ambt. secretaris CR Communicatie Klachtbehandeling VAR Stafbureau Kwaliteit en Veiligheid Medisch Ondersteunende Dienst Dienst Zorg Dienst Informatie en Facilitair Dienst PO&O Dienst Control AKL (KLC, MML) Apotheek Radiologie en nucl. gnk. Klin. psychologie OK, Endoscopie, CSA Paramedische disciplines Geestelijke verzorging Donatiefunctionaris Adviseurs Infectiepreventie Poliklinieken Verpleegafdelingen SEH Transferbureau Maatschappelijk werk Flexbureau Services Catering Logistiek Beheer Huisvesting Informatiezaken* * wordt organisatorisch aangestuurd door RvB Leerhuis Personeel & Organisatie Arbo & Milieu Ziekteverzuim Vertrouwenspersoon Trialbureau Medische bibliotheek Bedrijfsadministratie Salarisadministratie Rostarflexbeheer AO/IC CMA Stafbureau Planning & Control Medisch codeurs 9

10 Gelieerde entiteiten De volgende entiteiten zijn bestuurlijk verbonden met Stichting IJsselland Ziekenhuis: Stichting ZBC IJsselland Via Stichting ZBC (zelfstandig behandelcentrum) IJsselland wordt een aantal activiteiten voor de huisartsen gefinancierd. Sinds begin 2013 neemt Stichting ZBC IJsselland voor 25% deel in de ZBC IJsselkliniek BV. Deze ZBC is gericht op KNO-zorg en biedt op vier thema s zorg: slechthorendheid, allergie, snurken en apneu en stemproblematiek. Stichting ZBC IJsselland participeert daarnaast in DC (diagnostisch centrum) Skoop Schiedam BV en in DC Skoop Rotterdam. Stichting ZBC IJsselland bezit respectievelijk 12% en 49% van de aandelen. De MDL-artsen van het IJsselland Ziekenhuis verrichten binnen DC Skoop Schiedam en Rotterdam endoscopieën voor de eerste lijn. IJssel Parkeerbeheer BV Het beheer van de parkeervoorzieningen van het IJsselland Ziekenhuis is ondergebracht in IJssel Parkeerbeheer BV. Stichting IJsselland Ziekenhuis is enig aandeelhouder. Regioapotheek IJsselland BV De poliklinische apotheek op de locatie IJsselland Ziekenhuis, die in samenwerking met alle openbare apothekers tot stand is gebracht, is ondergebracht in Regioapotheek IJsselland BV. Stichting IJsselland Ziekenhuis is sinds % aandeelhouder. 10

11 Deel 2 Beleid en prestaties 2016 Mensen Patiënten In ons ziekenhuis willen we patiënten de beste denkbare zorg bieden. Het is voor de patiënt van belang dat de kwaliteit en veiligheid geborgd worden, wij de kwaliteit van zorg inzichtelijk maken, wij innoveren in het zorgaanbod en dat wij verbeteringen doorvoeren naar aanleiding van ervaringen en klachten van patiënten. Wij willen een betrouwbare zorgverlener zijn in een vertrouwde omgeving. uitgelicht Algemeen Klinisch Laboratorium ISO gecertificeerd Het IJsselland Ziekenhuis is er trots op dat het Algemeen Klinisch Laboratorium zich vanaf 2 januari 2017 een ISO gecertificeerd laboratorium mag noemen. Dit is een internationale accreditatie voor medische laboratoria en stelt hoge eisen aan de kwaliteit en competentie in medische laboratoria. Het behalen van deze certificering draagt bij aan internationale erkenning. Het betekent dat de laboratoriumdiagnostiek van goede kwaliteit is, professioneel wordt uitgevoerd en aantoonbaar gericht is op verbetering, waarmee we onze patiënten betrouwbare en kwalitatief hoogwaardige diagnostiek kunnen bieden. Kwaliteit van zorg is onze prioriteit. Het IJsselland Ziekenhuis werkt op basis van het managementmodel van het Instituut Nederlandse Kwaliteit. Dit betekent dat wij systematisch aandacht hebben voor kwaliteitsverbetering. Binnen het werken met het kwaliteitssysteem staat de Deming-cirkel (plan, do, check, act) centraal. De inrichting van het kwaliteitssysteem is geen doel op zich, maar staat ten dienste van veilige zorg, goede zorgresultaten, efficiënte organisatie van zorg en tevreden patiënten en medewerkers. Als norm hanteert het IJsselland Ziekenhuis het NIAZ normenkader. In 2014 zijn wij voor de derde achtereenvolgende keer NIAZ geaccrediteerd. Hiermee is weer aangetoond dat het IJsselland Ziekenhuis veilige en goede patiëntenzorg levert volgens de laatste inzichten en dat de bedrijfsvoering op orde is. Eveneens zijn er tijdens de audit aandachtpunten benoemd, waarvoor een plan van aanpak is geschreven. In het voorjaar van 2016 heeft het NIAZ de voortgang getoetst; de auditoren zijn hierbij tot de conclusie gekomen dat het ziekenhuis voldoende voortgang heeft geboekt bij de uitvoering van het actieplan. Het NIAZ heeft een nieuwe normenset gelanceerd, NIAZ 3.0. In 2016 zijn de eerste voorbereidende stappen gezet voor een externe audit in 2018 op basis van deze nieuwe norm. Aantoonbare kwaliteit De prestaties van alle ziekenhuizen worden gemeten en transparant gemaakt door middel van prestatie-indicatoren en kwaliteitsindicatoren. Het doel hiervan is de kwaliteit en de doelmatigheid binnen ziekenhuizen te verbeteren en de keuzevrijheid van patiënten te vergroten. Wij zien de kwaliteitsindicatoren als waardevolle stimulans voor het kwaliteitsbeleid. Jaarlijks leggen wij hierover verantwoording af. Daarnaast worden gegevens als klachten, analyses van calamiteiten, analyses naar aanleiding van (bijna) incidentmeldingen, patiënttevredenheidsonderzoeken, (prospectieve) risico analyses, veiligheids- 11

12 rondes en interne en externe audits gebruikt om kwaliteit van zorg en van ondersteunende processen te monitoren, te bewaken, tijdig bij te sturen en te verbeteren. In de stuurgroep Kwaliteit en Veiligheid komen al deze uitkomsten in periodieke rapportages samen. Daarnaast vindt ook bewaking plaats in de commissie Kwaliteit van de Raad van Toezicht. Met betrekking tot de (kwaliteits)indicatoren is de afgelopen jaren de kwaliteit van registratie steeds belangrijker geworden. Een groeiend aantal stakeholders vraagt om detailinformatie. Of het nu gaat om het vastleggen van aantallen, samenstelling of bedragen, de vastlegging van informatie vormt de basis voor het beantwoorden van de grote hoeveelheid vragen van diverse stakeholders. Een eenduidige en systematische aanpak van registreren, genereren en presenteren van indicatoren, alsmede terugkoppeling van de resultaten van de screening, blijft belangrijk. We zien dat onze inspanningen bijdragen tot betere uitkomsten en optimalisatie van zorg. De werkgroep indicatoren houdt zich, naast het registratieproces, bezig met het monitoren en het analyseren van uitkomsten op een aantal indicatoren. Indicatoren hebben een signaalfunctie voor de kwaliteit van zorg van het ziekenhuis. Wanneer uitkomsten afwijkend zijn, wordt geanalyseerd waar dit door veroorzaakt wordt en hoe dit verbeterd kan worden. In 2016 is gewerkt aan het ontwikkelingen van een dynamisch kwaliteitsdashboard dat vanaf begin 2017 maandelijks verstrekt gaat worden. uitgelicht Laboratorium IJsselland Ziekenhuis tekent voor 5 jaar hielprikscreening Tijdens een feestelijke bijeenkomst in december is het contract voor het uitvoeren van de hielprikscreening ondertekend door het RIVM en het IJsselland Ziekenhuis. Het laboratorium van het IJsselland Ziekenhuis blijft hiermee het grootste screeningslaboratorium van Nederland voor hielprikjes. In totaal worden hier jaarlijks kinderen gescreend. Het Algemeen Klinisch Laboratorium (AKL) van het IJsselland Ziekenhuis is een van de vijf laboratoria in Nederland waar de analyses in het kader van de hielprikscreening worden uitgevoerd. In Nederland worden alle pasgeboren baby s onderzocht op een aantal aangeboren ziekten. Het doel van de hielprikscreening is om deze aangeboren ziekten in een vroeg stadium op te sporen. Zo kan behandeling op tijd worden gestart en eventuele schade aan de gezondheid worden voorkomen of beperkt. HSMR HSMR staat voor Hospital Standardized Mortality Ratio (gestandaardiseerd sterftecijfer). De HSMR geeft aan in welke mate een ziekenhuis meer of minder sterfte heeft dan verwacht. Daarbij wordt rekening gehouden met de patiëntenmix van het betreffende ziekenhuis. Het is een belangrijke indicator voor interne signalering. Wanneer de HSMR 100 is, is de werkelijke sterfte gelijk aan de verwachte sterfte. In 2015 was de HSMR van het IJsselland Ziekenhuis 93. Dit is significant lager dan het landelijk gemiddelde. De HSMR wordt berekend over een periode van drie jaar, omdat dit een preciezer, zij het iets minder actueel, cijfer geeft. Het IJsselland Ziekenhuis heeft voor de periode een HSMR van 89 en ook voor deze periode is het cijfer significant lager dan het landelijk gemiddelde. Om de HSMR goed te kunnen bepalen is een goede Landelijke Medische Registratie (LMR) van belang. De afgelopen jaren heeft het ziekenhuis veel aandacht besteed aan het bewaken en verbeteren van de LMR registratie. Nu de medische registratie en verslaglegging in orde zijn en men aandacht heeft voor de Landelijke Basisregistratie Zorg (LBZ), is er ruimte om te leren van dossieronderzoek. 12

13 uitgelicht Pilot beveiligde informatieoverdracht In november 2016 heeft het IJsselland Ziekenhuis een pilot met vier thuiszorgorganisaties opgezet. Thuiszorgorganisaties kunnen een digitale beveiligde overdracht van de verpleegkundige gegevens náár het ziekenhuis sturen in plaats van deze alleen vanuit het ziekenhuis ontvangen. Het IJsselland Ziekenhuis is een van de eerste ziekenhuizen in Nederland dat deze overdracht zo regelt. Met de verpleegkundige overdracht heeft het ziekenhuis meer inzicht in hoe iemand thuis, voorafgaand aan de ziekenhuisopname, functioneerde. Met deze informatie kan direct specifieke zorg worden ingezet waarmee achteruitgang mogelijk worden voorkomen. Overdracht De Inspectie voor de GezondheidsZorg (IGZ) benadrukt het belang van een tijdige medische-, verpleegkundige- en medicatieoverdracht bij opname en ontslag van patiënten uit het ziekenhuis en heeft eisen opgesteld waaraan de overdracht moet voldoen. Het ziekenhuis heeft de opdracht de regie te nemen en samen met de betrokken ketenpartners en huisartsen de overdracht te optimaliseren. In februari 2016 is een audit gedaan op de volledigheid en tijdigheid van de medische-, verpleegkundige- en medicatie-overdacht vanuit het IJsselland Ziekenhuis naar de huisartsen en de Verpleging Verzorging Thuiszorg (VVT) sector. Uit deze audit komt naar voren dat de overdacht op veel punten is verbeterd; er is een klein aantal aandachtpunten. De IGZ heeft het auditverslag ontvangen. Betrokken partijen zijn gecomplimenteerd met het verbeteren van de overdrachten van kwetsbare ouderen. De verbeteracties worden door alle partijen opgepakt en begin 2017 zal opnieuw een audit op de overdracht plaatsvinden. De resultaten van deze audit en de daaruit voortkomende acties worden in de projectgroep besproken. Daarna wordt de projectgroep opgeheven en zal het optimaliseren van de overdracht een vast agendapunt worden van het reguliere regio overleg van het IJsselland Ziekenhuis met haar VVT partners op operationeel en bestuurlijk niveau. Veiligheid uitgelicht Prijs voor medicatiekaarten De apotheek heeft tijdens de Nederlandse Ziekenhuisfarmaciedagen 2016 een prijs gewonnen met de zogenaamde. rode medicatiekaarten die in ons ziekenhuis worden gebruikt. De rode medicatiekaarten zijn verkorte bijsluiters en beschrijven kort en krachtig de werking én bijwerking van de meeste voorgeschreven medicatie in ons ziekenhuis. De apothekersassistent biedt een patiënt de rode kaart aan rond de eerste medicatiedeling van het nieuw voorgeschreven middel: simpel, doeltreffend en zeer gewaardeerd door patiënten. De apotheek is verheugd dat ze met deze aanpak een landelijke Farmacieprijs heeft gewonnen! De eenvoud, doeltreffendheid, overdraagbaarheid aan andere ziekenhuizen, begeleidend onderzoek en de papieren en digitale beschikbaarheid van de bijsluiters waren doorslaggevend voor het toekennen van de prijs. VMS Veiligheidsprogramma Het VMS Veiligheidsprogramma bevat een veiligheidsmanagementsysteem (VMS) en tien grotendeels evidence-based zorg inhoudelijke thema s. De interventies rondom deze tien thema s en het later toegevoegde elfde thema Veilige zorg voor kinderen zijn geïmplementeerd in de organisatie. Echter, dit betekent niet dat het IJsselland 13

14 Ziekenhuis klaar is. Het is een proces waarin met behulp van de PDCA cyclus continue aandacht gevraagd wordt voor verbeteringen op de thema s. Met het VMS kunnen we continu risico s signaleren, verbeteringen doorvoeren en het beleid hierop bepalen. De voortgang op deze thema s wordt maandelijks gerapporteerd aan de afdelingshoofden van het Zorgdomein, de Stuurgroep Kwaliteit en Veiligheid en de Raad van Bestuur. Leren van incidenten Een onderdeel van het VMS is het leren van incidenten. Het IJsselland Ziekenhuis heeft een goed werkend systeem voor het melden van (bijna)incidenten op afdelingen: het veilig incidenten melden VIM). Elke afdeling heeft een eigen VIM-team dat de incidenten bekijkt, analyseert en afhandelt. Ernstige incidenten worden behandeld door de Centrale VIM-commissie (CVC). Daarnaast houdt de CVC zich bezig met het levendig houden van het VIM-systeem op de afdelingen en bij artsen. Twee keer per jaar verschijnt een trendanalyse over alle VIM-meldingen. Naast het optimaliseren van het veiligheidsmanagement systeem moet er focus zijn op het verbeteren van zorg. In 2016 lag daarbij de nadruk op vertrouwen. Vertrouwen is belangrijk bij het verbeteren van zorg om oneffenheden in zorgprocessen bloot te leggen en daarvan te leren. Daarnaast is het van belang dat er open wordt gesproken over incidenten en calamiteiten in de zorg. Binnen het IJsselland Ziekenhuis bevorderen we een veilige meldcultuur door open communicatie en door middel van voorlichting. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van verschillende gremia, waarin op diverse manieren onderwerpen worden besproken. Zo bestaat er het Platform De Twee Gebroeders waar door en met zorgprofessionals een calamiteit besproken wordt en dat voor iedere medewerker van het ziekenhuis toegankelijk is. Ook kennen wij Brein en Broodje, waarbij gedurende de lunch uiteenlopende onderwerpen aan de orde komen. Daarnaast voorzien wij in een Masterclass Tuchtrecht, zijn er jaarverslagen van afzonderlijke VIM teams, worden er besprekingen in werkoverleggen gehouden en hebben leidinggevenden een stimulerende rol bij zowel het melden als het opvolgen van aanbevelingen. In 2016 is in het IJsselland Ziekenhuis 1528 keer een VIM melding gedaan bij de 22 decentrale VIM teams. Deze teams zijn multidisciplinair samengesteld en elk kwartaal komen de voorzitters bijeen. Tijdens deze bijeenkomsten is er aandacht voor intervisie en trendanalyses op thema s. Het thema voor 2016 was medicatie. Het aantal meldingen in 2016 is lager dan in het voorgaande jaar. Hiervoor is geen duidelijk aanwijsbare reden te geven. Door het intensiveren van contacten tussen zowel VIM voorzitters onderling als tussen voorzitters en CVC samen, wil de Centrale VIM Commissie de focus op het goed afhandelen van meldingen vergroten. De verwachting is dat wanneer medewerkers ervaren dat snel actie wordt ondernomen, de bereidheid om te melden hoog zal blijven. uitgelicht Het Transmuraal Incident Melden (TIM) begint steeds meer vorm te krijgen Met verpleeg- en verzorgingshuizen heeft het IJsselland Ziekenhuis twee jaar de mogelijkheid om transmurale incident meldingen in het TIM systeem te zetten. In oktober 2016 zijn de huisartsenpost en/of de regioapotheek eveneens aangesloten op dit systeem. 14

15 In 2016 heeft het Transmuraal Incident Melden in de keten (TIM) verder vorm gekregen. De TIM commissie bespreekt eens per twee maanden de binnengekomen meldingen en zet naar aanleiding hiervan aanbevelingen uit. Instellingen zoals de regioapotheek en de Huisartsenpost, hebben zich aangesloten bij het TIM systeem. Tevens is een kleine werkgroep gevormd waarbinnen gekeken wordt hoe het melden door huisartsen opgezet kan worden. Ook zijn gesprekken met ziekenhuizen in de regio gaande. De voortgang in het veiligheidsmanagement systeem wordt jaarlijks beschreven in het jaarverslag Vereniging Medische Staf. In 2016 is verder gewerkt aan Peer Support in het IJsselland Ziekenhuis. Er is een werkwijze ontwikkeld om artsen die betrokken zijn bij medische incidenten en calamiteiten op te vangen en te begeleiden. Om dit te bewerkstelligen, is aangesloten bij het landelijk leernetwerk brug naar morgen Peer support Peer Support is ontwikkeld om de arts en het zorgteam die nauw betrokken zijn geweest bij de zorg aan de patiënt in het geval van een calamiteit te ondersteunen. Daarnaast is het een middel om de patiëntveiligheidscultuur te bevorderen. In de toekomst is uitbreiding van het programma voor paramedici en verpleegkundigen mogelijk. Peer Support in de Zorg. Aan alle artsen is in 2016 gevraagd van wie zij Peer Support zouden willen ontvangen, indien zij hier behoefte aan zouden hebben. Naar aanleiding van deze inventarisatie is een aantal medisch specialisten benaderd. Zes artsen hebben toegezegd deel te willen uitmaken van het Peer Support team en zij zullen in 2017 worden getraind. De verwachting is dat de vraag naar Peer Support zal toenemen wanneer dit breder bekend wordt. Hierdoor kunnen de getrainde artsen allen een aantal keer per jaar hun support aanbieden, waardoor zij ruime ervaring kunnen opbouwen. stond de bewustwording van de medewerker over zijn eigen bijdrage aan kwaliteit en veiligheid centraal met het thema: Jij bent belangrijk. Calamiteiten In 2016 zijn 8 calamiteiten aan de IGZ gemeld. De bereidheid tot melden is goed. In geval van een calamiteit wordt een ad-hoc onderzoekscommissie ingesteld die met behulp van de SIRE-methodiek onderzoek verricht naar het incident. Het doel hiervan is om aan de hand van feiten en omstandigheden de basisoorzaken op te sporen, zodat verbetermaatregelen kunnen worden ingezet. Jaarlijks wordt het proces rondom calamiteitenonderzoek en de voortgang van implementatie van aanbevelingen geëvalueerd. In 2016 is op basis van deze evaluatie de calamiteitenprocedure aangescherpt. Jaarlijks wordt een overzicht van de calamiteiten op geaggregeerd niveau gedeeld in de organisatie. PRI Naast analyse achteraf zijn er ook situaties waarin het zinvol is om vooraf risico s in kaart te brengen. Dit heet een prospectieve risico inventarisatie (PRI). Het aantal PRI s neemt toe doordat voorafgaand aan veranderingen in het werkproces geregeld een PRI gedaan wordt. Initiatieven voor PRI s bij nieuwe processen worden steeds vaker door de afdelingen zelf genomen. 15

16 Het IJsselland Ziekenhuis biedt structureel PRI scholingsaanbod aan voor medewerkers en medisch specialisten (momenteel zijn ruim 60 mensen intern geschoold). Onderstaande grafiek laat de groei van het aantal PRI s in de afgelopen zeven jaar zien Figuur 3: Aantal prospectieve risico inventarisaties Veiligheid in het vizier Naast het VIM zijn er andere activiteiten om met elkaar aan veiligheid te werken en het bewustzijn op risico s te vergroten. De Raad van Bestuur van het IJsselland Ziekenhuis en het Bestuur van de Vereniging Medische Staf lopen veiligheidsrondes over afdelingen, gaan in gesprek met medewerkers en bekijken op een aantal punten hoe het met de veiligheid is gesteld. Zowel medewerkers als bestuurders vinden deze rondes zeer informatief en leerzaam. In 2016 hebben in totaal 6 van deze veiligheidsrondes plaatsgevonden. Elk jaar wordt in november de Week van Kwaliteit en Veiligheid georganiseerd. Het doel hiervan is drieledig: medewerkers bewust maken van het belang van Kwaliteit en Veiligheid, inzicht geven in hoe eenieder hieraan kan bijdragen en kennisdeling. In 2016 is aan medewer- 16

17 uitgelicht Voorlees app Het IJsselland Ziekenhuis heeft in de landelijke Week van de Alfabetisering de nieuwe voorleesfunctie binnen de folder app gelanceerd. De voorleesfunctie is vooral gericht op oudere patiënten, laaggeletterden, mensen met minder goed zicht en dyslexiepatiënten. De folder app bestaat sinds begin 2016 en biedt patiënten de mogelijkheid informatie over een onderzoek of operatie digitaal te ontvangen, te raadplegen of door te sturen. kers gevraagd een poster te maken over de best denkbare zorg. Hier is erg enthousiast op gereageerd. In totaal zijn 22 posters gepresenteerd met uiteenlopende onderwerpen zoals: Het Optimaliseren van Keten Overdracht, Videotraining on the job, Denk aan sepsis!, In gesprek over passende zorg, Professional Performance, 8+!, Palliatieve sedatie, Pijnbehandeling, Voorleesfunctie folder app, Voedings- en bewegingsadviezen voor kwetsbare ouderen, Eiwitrijk in de Praktijk e.a. Deze posters zijn opgehangen in een postergallerij en gedurende één week zijn 330 stemmen uitgebracht, wat tevens een mooie indicatie is voor de belangstelling voor dit project. De makers van de beste poster zijn beloond met een bezoek aan het Institute for Healthcare Improvements congres in Londen in april Medicatieveiligheid Het IJsselland Ziekenhuis heeft een medicatieveiligheidscommissie. Deze commissie stuurt op het verbeteren van medicatieveiligheid door middel van monitoring en stimulatie van initiatieven die medicatieveiligheid vergroten. In 2016 heeft de commissie uiteenlopende onderwerpen opgepakt, waaronder het autoriseren van ongeplande giften en het digitaliseren van het diabetesboek. Ook is uitgelicht Gezellige ouderkamer in IJsselland Ziekenhuis dankzij Ronald McDonald Kinderfonds In augustus de nieuwe ouderkamer op de kinderafdeling van het IJsselland Ziekenhuis geopend. Ouders van opgenomen kinderen kunnen zich in deze gezellige ruimte even terugtrekken, bijvoorbeeld terwijl hun kind slaapt. De nieuwe ouderkamer is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Ronald McDonald Kinderfonds. Een ziek kind in het ziekenhuis geeft veel hectiek en spanning in een gezin. De kinderafdeling is dan ook blij dat er een fijne plek is waar ouders even tot rust kunnen komen. De ouderkamer is sfeervol en huiselijk ingericht, er is ruimte om te ontspannen en om te eten. een start gemaakt met beleid over hoog risico medicatie en het Veilig Toedienen en Gebruik van Medicatie (VTGM). Hierover wordt gerapporteerd in het jaarverslag van de commissie. Handen uit de Mouwen In dit project wordt binnen het verband van de Stichting Rotterdamse Ziekenhuizen (SRZ) gestreefd naar het veiliger maken van zorg voor patiënten door structurele aandacht voor naleving van kledingvoorschriften en regels voor handhygiëne door zorgprofessionals. Het IJsselland Ziekenhuis participeert in dit project, waarbij de Rijnmondse ziekenhuizen elkaar benchmarken op de resultaten. Diverse acties zijn uitgezet en de voortgang wordt structureel gemeten en teruggekoppeld. 17

18 uitgelicht Wilt u misschien een ijsje? Sinds januari 2016 is dit net zo n gewone vraag geworden op de uitslaapkamer van de OK als de vragen heeft u pijn? en wilt u een warme deken? Op grond van een artikel in het vakblad van de Beroepsvereniging Recovery Verpleegkundigen over het nut van het verstrekken van ijsjes, heeft het IJsselland Ziekenhuis dit ingevoerd. Patiënten blijken het te waarderen. Eindelijk weer iets in de maag, minder keelpijn en misselijkheid en afleiding van de pijn. Een patiëntgerichte actie dus en uit cijfers blijkt dat er met het verstrekken van ijsjes bespaard wordt op het gebruik van medicatie. 18

19 Ervaringen van onze patiënten Voor het IJsselland Ziekenhuis is het zeer waardevol om te weten hoe onze patiënten onze zorgverlening ervaren. CQI van de kliniek en polikliniek In 2016 heeft het IJsselland Ziekenhuis opnieuw geparticipeerd in de landelijke meting van de Consumer Quality Index (CQI) voor klinische opname. Dit jaar heeft ook de polikliniek meegedaan en is in de kliniek naast de CQi ook de Patient Reported Experience Measures (PREMS) gemeten. In september zijn de resultaten van het onderzoek gepresenteerd Landelijk gemiddelde 2016 Totaal cijfer kliniek 7,92 7,99 8,02 7,82 8,17 NPS 28,8% 32,0% 28% 27,5% 42% NPS REM % 40% Totaal cijfer poliklinieken ,25 8,29 NPS 36,8% 42,7% Tabel 1: Consumer Quality Index en PREM IJsselland Ziekenhuis De CQI van de kliniek laat een lichte daling zien ten opzichte van voorgaande jaren. De NetPromotor Score (NPS) van de PREM is lager dan die van de kliniek. Dit is ook zichtbaar in de landelijke cijfers. In 2016 is veel aandacht geweest voor de onderwerpen Inhoud van het opname gesprek en Informatie bij ontslag. Het IJsselland Ziekenhuis wordt op deze twee punten positief beoordeeld. Projecten op deze gebieden werpen hun vruchten af. De kliniek heeft aandachtpunten voor wat betreft eigen inbreng, communicatie arts & verpleging, uitleg bij behandeling, pijnbeleid en gevoel van veiligheid. De poliklinieken krijgen een beoordeling die rond het landelijke gemiddelde zit. De NPS is echter lager dan het landelijk gemiddelde. In de afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor gastvrijheidstraining binnen de poliklinieken. De meting geeft weer dat de poliklinieken die deze training hebben gevolgd betere resultaten boeken dan de poliklinieken die de training (nog) niet hebben gevolgd. Er zijn aandachtspunten voor de poliklinieken in relatie tot het verstrekken van informatie over medicatie, wachttijden en inspraak van de patiënt. ZorgkaartNederland Op de site van ZorgkaartNederland.nl kunnen patiënten hun waardering over het ziekenhuis en de medisch specialisten aangeven. Daarvoor kan online een korte vragenlijst in gevuld worden. Ook patiënten die behandeld worden in het IJsselland Ziekenhuis waarderen het ziekenhuis op ZorgkaartNederland.nl. In onderstaande tabel worden de gemiddelde waarderingscijfers van de afgelopen vijf jaar weergeven. Gemiddeld waarderingscijfer per jaar , , , , ,1 Tabel 2: Gemiddeld waarderingscijfer ZorgkaartNederland Het IJsselland Ziekenhuis krijgt in 2016 een 7,9 en ook in dit jaar beveelt 80% van de respondenten het ziekenhuis aan. 19

20 Patiënttevredenheidsonderzoek op afdelingen: In het IJsselland Ziekenhuis worden patiëntervaringen ook op andere manieren gemeten. Bij ontslag uit het ziekenhuis ontvangt iedere patiënt een reactiebriefkaart waarop deze, middels een aantal open vragen, tips en adviezen kan geven over het verblijf in ons ziekenhuis en het contact met artsen en verpleging. Teamleiders en medisch specialisten kunnen de resultaten op ieder moment digitaal opvragen en hier, indien nodig, direct op sturen. De patiënttevredenheid van MDL-Centrum patiënten die deel hebben genomen aan het bevolkingsonderzoekdarmkanker wordt gemeten. Deze patiënten geven aan zeer tevreden te zijn (8,75). Patiënten die een darmoperatie of een staaroperatie ondergaan, wordt gevraagd om online een enquête in te vullen over het resultaat van de operatie en de kwaliteit van leven, als onderdeel van de DICA-kwaliteitsmonitor. Op de poliklinieken kunnen patiënten hun ervaringen delen door het invullen van een groene of een rode kaart. In 2016 zijn twee spiegelgroep bijeenkomsten georganiseerd. Eind 2016 is op geaggregeerd niveau gekeken naar de resultaten van alle patiënttevredenheidsonderzoeken en klachten van de afgelopen twee jaar. De belangrikste aanbeveling van de werkgroep is dat onze patiënten behoefte hebben aan gepersonaliseerde aandacht. Met aandacht voor de persoonlijke behoefte van de patiënt wordt bekeken hoe, binnen de gestelde kaders, de best denkbare zorg geboden kan worden. Het project Aan de slag met DNA en de visie op kwaliteit sluiten goed aan op deze behoefte van onze patiënten. Klachten Naast de goede ervaringen, zijn er patiënten en bezoekers met minder goede ervaringen. Dit kan leiden tot een klacht. Wij nemen klachten uiterst serieus en trekken daaruit lering. Het streven is dat een klacht zoveel mogelijk wordt opgepakt op de plaats waar deze ontstaat. brug naar morgen Maatschappelijker werker aan de slag als trouwambtenaar De maatschappelijk werker van het IJsselland Ziekenhuis begeleidt regelmatig patiënten die in de terminale fase van hun leven verkeren. In deze fase maken mensen een proces door waarin zij soms zaken willen afronden of nog een keer iets bijzonders willen meemaken. In het laatste geval kan het ook betekenen dat mensen elkaar het jawoord willen geven voordat het niet meer mogelijk is. Dit is in het verleden al een aantal keer gebeurd, waarbij de maatschappelijk werker achter de schermen veel moest regelen om deze wens in vervulling te kunnen laten gaan. Om deze mogelijkheid voor patiënten te vergemakkelijken, heeft hij contact gezocht met de Gemeente Capelle om zich te laten beëdigen als buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand (BABS). De beëdiging heeft plaatsgevonden op 27 januari. We zijn er heel trots op dat de maatschappelijk werker deze keuze heeft gemaakt en dat hij op deze bijzondere manier een bijdrage kan leveren aan de laatste wens van patiënten in de terminale fase van hun leven. Patiënten wordt daarom zoveel mogelijk gevraagd met de betreffende medewerker en/of diens leidinggevende in gesprek te gaan. Indien patiënten meer informatie willen over de wijze van klachtopvang, kunnen zij terecht bij de balie van Patiëntenvoorlichting. Klachten(opvang) Balie van de afdeling Patiëntenvoorlichting Bij de balie van de afdeling Patiëntenvoorlichting kunnen patiënten voor de eerste klachtenopvang terecht. In 2016 hebben 204 patiënten en bezoekers hun onvrede of klacht gemeld bij de afdeling Patiënten- 20

21 voorlichting. Daarvan hebben 149 (= 73%) een vervolgcontact met de klachtenfunctionaris gehad. De overige klachten behoefden geen vervolg na een luisterend oor en/of een directe actie door de medewerker van de afdeling Patiëntenvoorlichting. Klachtenfunctionaris De patiënt kan een beroep doen op de klachtenfunctionaris, die, door middel van bemiddeling, samen met de patiënt tot een oplossing probeert te komen. De klachtenfunctionaris heeft in 2016 bij 337 klachten of verzoeken om informatie bemiddeld, waarvan er 315 naar tevredenheid van de klager zijn afgehandeld. Alle klachten zijn met de betrokkenen besproken. Onafhankelijke klachtencommissie Een patiënt kan ook een klacht indienen bij de onafhankelijke klachtencommissie (OKC). Aantal klachten in 2016 In 2016 zijn 46 klachten binnengekomen. Deze klachten zijn niet allemaal door de commissie afgehandeld. In onderstaande tabel staat vermeld hoe de klachten zijn afgehandeld Totaal aantal klachten binnengekomen Hiervan zijn afgehandeld door Commissie Niet ontvankelijk Doorgestuurd aan klachtenfunctionaris Doorgestuurd aan klachtenmanagement Overig Tabel 3: Klachtenafhandeling Klachtonderdelen De klachten die zijn binnengekomen, worden onderverdeeld in klachtonderdelen. Vanuit de 24 klachten die zijn afgehandeld, zijn 55 klachtonderdelen geformuleerd. In onderstaande tabel staat de verdeling Totaal aantal klachtonderdelen Medisch Verpleegkundig Communicatie/informatie Organisatorisch Bejegening Anders Tabel 4: Klachtonderdelen Beoordeling klachtonderdelen De klachtonderdelen worden gegrond, ongegrond, gedeeltelijk (on)gegrond of formeel ongegrond verklaard. De uitspraak volgt na gedegen dossieronderzoek, schriftelijke hoor en wederhoor en, indien vanuit de klager of aangeklaagde gewenst of vanuit de commissie noodzakelijk geacht, een hoorzitting. De klachtonderdelen zijn als volgt beoordeeld. Zeven van de 55 klachtonderdelen zijn gegrond verklaard. Soms ontkomt de commissie er niet aan een klacht formeel ongegrond te verklaren. Deze uitspraak wordt gedaan, als de feiten waar de klacht of het onderdeel van de klacht op doelt door tegenspraak niet 21

22 zijn vast komen te staan. Het beleid van de commissie is om in geval van tegenspraak klager en aangeklaagde in elkaars aanwezigheid te horen. Dit is in 2016 drie maal gebeurd. Onafhankelijke klachtencommissie De patiënt kan ook een klacht indienen bij de onafhankelijke klachtencommissie. Aantal ingediende klachten 46 Aantal behandelde klachten 24 - via klachtenfunctionaris 5 - via commissie klachtenmanagement 3 Niet ontvankelijk 5 5 Niet in behandeling genomen (3x rekening, 2x geen reactie klager, ondanks herinneringen) Gegrond verklaard 7 Aanbevelingen aan Raad van Bestuur 4 Tabel 5: Onafhankelijke klachtencommissie Financieel aansprakelijk stellen Het ziekenhuis is 19 keer financieel aansprakelijk gesteld in In 2015 was dit 22 keer. De aansprakelijkstellingen zijn doorgestuurd naar de verzekeraar MediRisk. uitgelicht De mammapoli in het IJsselland De mammapoli is een spreekuur voor vrouwen en mannen met een afwijking in de borst. Op deze polikliniek is het mogelijk om alle afspraken en onderzoeken op één dag plaats te laten vinden. De verpleegkundig specialist op de mammapoli, legt uit: Op de mammapoli werken we intensief samen met de afdeling radiologie van het ziekenhuis. Daar vinden de verschillende aanvullende onderzoeken, zoals de mammografie, echografie, punctie en biopsie, plaats. Soms is de uitslag meteen helder en kan de chirurg dit na de onderzoeken op dezelfde dag vertellen. Patiënten vinden dit heel prettig. Ontwikkelingen in het zorgaanbod Zorg waar het hoort Op basis van de visie op ketenzorg, neemt het IJsselland Ziekenhuis deel aan het programma Zorg waar het Hoort. Dit programma richtte zich in de afgelopen jaren op de optimalisatie van de instroom, de doorstroom en de uitstroom van de patiënt. Instroom - Waar zorg in de eerste lijn gegeven kan worden, organiseert het IJsselland Ziekenhuis dat ook. Dit is wordt mogelijk gemaakt door een verbetering van de samenwerking tussen SpoedEisendeHulp (SEH) en de HuisArtsenPost (HAP). Patiënten gaan altijd eerst naar de HAP, waar diagnostiek aangevraagd kan worden, zonder patiënt te hoeven doorverwijzen. Ook bij geboortezorg vindt intensieve samenwerking met de eerste lijn zorg plaats. Doorstroom - De kliniek besteedt veel aandacht aan de doorstroom. Dit wordt gedaan met behulp van procesoptimalisatie, bijvoorbeeld door het sturen op de voorlopige ontslagdatum, het ontwikkelen van zorgpaden en het vroegtijdig aanvragen van nazorg. 22

23 Uitstroom - Met de ketenpartners wordt gewerkt aan transmurale zorgpaden. Goede voorbeelden zijn de wond- en stomazorg, revalidatie, oncologie en behandelwijze kwetsbare ouderen, waardoor bereikt wordt dat iedere organisatie dezelfde kwaliteit levert. Optimale doorstroom vanuit het ziekenhuis of vanaf de polikliniek is bewerkstelligd door onder andere het voorafgaand aan de operatie regelen van nazorg en het laten uitvoeren van medisch specialistische verpleging thuis. De doelstellingen van ketenzorg die aan het begin van het programma zijn verwoord (2010) zijn inmiddels behaald. De werkwijzen zijn zo verankerd in de werkprocessen dat in 2016 het programma is overgedragen aan de lijnorganisatie. Om de zorg goed op elkaar afgestemd te houden, blijft het reguliere ketenpartner overleg op operationeel en bestuurlijk niveau bestaan. uitgelicht Fietstoer MDL artsen Op zaterdag 24 september 2016 organiseerde de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) de Zuiderzee Klassieker. Deelnemers fietsen 60, 120 of 180 kilometer en halen zoveel mogelijk geld op voor onderzoek naar darmkanker. Achttien artsen van het IJsselland Ziekenhuis namen deel aan dit mooie evenement. Met de Zuiderzee Klassieker heeft de Maag Lever Darm Stichting één doel voor ogen: zoveel mogelijk geld ophalen voor darmkankeronderzoek. Maag Darm en Lever Centrum Het IJsselland Ziekenhuis heeft al vele jaren een sterke reputatie op het gebied van MDL zorg. De adherentie en het marktaandeel van MDL zorg door gespecialiseerde artsen en chirurgen zijn aanmerkelijk groter dan die van de rest van het ziekenhuis. Het IJsselland biedt een breed pakket op dit vakgebied, verzorgt de screening van bevolkingsonderzoek darmkanker en loopt voorop in nieuwe ontwikkelingen. Door specifieke kennis en ervaring kunnen ook minder vaak voorkomende en gecompliceerde ziektebeelden worden behandeld. Het partnership met het Erasmus Medisch Cendtrum ondersteunt dit, wat tot uiting komt in uitbreiding van het aanbod van het MDL chirurgisch programma. In de zomer van 2016 heeft het MDL-centrum een audit door het RijksInstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) ondergaan op de uitvoering van de bevolkingsonderzoek-screening. Het auditteam was zeer te spreken over geleverde kwaliteit van zorg en de patiënttevredenheid. Geboortecentrum IJsselland In 2016 kwamen in het IJsselland Ziekenhuis 1982 baby s ter wereld, waarvan 385 geboorten begeleid werden door de eerste lijn verloskundigen en 1597 geboorten door de verloskundigen en gynaecologen uit het ziekenhuis. Het IJsselland Ziekenhuis is een WHO/Unicef Babyfriendly ziekenhuis (dit keurmerk is in 2016 weer voor vier jaar verlengd) en beschikt over een Smiley certificaat voor de kinderafdeling en voor het geboortecentrum. Zorg voor moeder en kind is al jaren een prioriteit van het ziekenhuis. Een team van gynaecologen, kinderartsen, verloskundigen, arts-assistenten, lactatiekundigen, verpleegkundigen en de verpleegkundig specialist neonatologie zet zich dagelijks in voor goede zorg voor moeder en kind. Er wordt intensief samengewerkt met Kraamzorg Rotterdam en eerstelijns verloskundigen. Zij werken gezamenlijk aan innovaties en geïntegreerde geboortezorg. Met de verschillende partners wordt gewerkt aan het vorm geven van een geïntegreerd geboortecentrum. Het IJsselland Ziekenhuis en het Geboortecentrum IJsselland hebben in 2016 het keurmerk voor goede zorg aan te vroeg geboren kinderen 23

24 uitgelicht Familiefabels in het IJsselland Ziekenhuis Familie die actief wordt betrokken, draagt bij aan kwalitatieve zorg in het ziekenhuis. Toch is het bereiken en betrekken van familie bij de zorg (nog) geen gemeengoed. Misverstanden staan participatie vaak ook in de weg. Hoe betrek je familie bij de zorg? En hoe doe je dat op een manier die voor alle betrokkenen goed werkt? Op initiatief van de verpleegkundig specialisten is voor iedereen in het IJsselland de interactieve voorstelling Familiefabels van Vilans gespeeld. De voorstelling zet het belang van familie op de kaart en met de typetjes wordt de problematiek tot leven gebracht. Na de voorstelling is met de bezoekers van voorstelling gediscussieerd over hoe familie betrokken kan worden bij de zorg. uitgelicht Lachgas beschikbaar in Geboortecentrum IJsselland In 2016 is het Geboortecentrum IJsselland gestart met het gebruik van lachgas als pijnbestrijding tijdens de bevalling. Het lachgas kan in de laatste fase van de bevalling gebruikt worden onder begeleiding van de verloskundige bij een poliklinische bevalling. De verloskundige die de bevalling in het ziekenhuis leidt, helpt bij de toediening van het lachgas. Lachgas werkt heel snel, het zorgt dat de moeder ontspannen wordt waardoor zij de pijn beter kan opvangen en de bevalling over het algemeen beter verloopt. Lachgas is ook beschikbaar voor vrouwen die onder begeleiding van een gynaecoloog bevallen. 24

25 ontvangen van de Vereniging Ouders van Couveusekinderen (VOC). Dit kwaliteitskeurmerk geeft aan dat de zorg voor te vroeg geboren kinderen gegeven wordt vanuit het perspectief van de ouders. De VOC was zeer onder de indruk van de wijze waarop het IJsselland de zorg voor te vroeg geboren kinderen heeft georganiseerd. Ook het Geboortecentrum IJsselland is positief beoordeeld. Het geboortecentrum voldoet aan alle criteria voor familiegerichte zorg vóór, tijdens en na de bevalling. Zorg voor ouderen De zorg voor kwetsbare ouderen is een prioriteit van het IJsselland Ziekenhuis. Door de vergrijzing zal de geriatrische zorgvraag in ons verzor- uitgelicht Klokken voor ouderen Dankzij de Vrienden van het IJsselland zijn 140 klokken geplaatst op de kamers van de verpleegafdelingen voor onze oudere patiënten. De klokken zijn extra groot en tevens wordt de datum vermeld. Heel fijn voor patiënten die wat langer in het ziekenhuis moeten verblijven en voor wie het besef van dagen en tijd moeilijker wordt. brug naar morgen Transmurale zorgbrug In 2016 is de transmurale zorgbrug geïmplementeerd in het IJsselland Ziekenhuis. In november 2015 werd de eerste patiënt geïncludeerd in de transmurale zorgbrug en eind 2016 zijn bijna 200 kwetsbare ouderen patiënten van 75 jaar en ouder ingestroomd. Alle partijen die deelnemen aan dit project zijn enthousiast. gingsgebied alleen maar toenemen. Geriatrie is een vanzelfsprekend onderdeel van het zorgaanbod. Het IJsselland Ziekenhuis beschikt over een klinische afdeling geriatrie en een geriatrisch team met klinisch geriaters, geriatrie verpleegkundigen en een geriatrisch fysiotherapeut. De geriaters ondersteunen alle specialismen in het ziekenhuis op het gebied van de ouderenzorg. Daarnaast werkt het team samen met huisartsen, thuiszorg en andere instellingen in de keten voor een goede afstemming en coördinatie van de brede zorg rondom kwetsbare ouderen. Ongeveer de helft van de ouderen wordt opgenomen vanaf de Spoed- Eisende Hulp (SEH). Het gaat hierbij om ruim 3500 patiënten per jaar. Het IJsselland Ziekenhuis verpleegt bij 60% van de ligdagen patiënten van 70 jaar of ouder. Deze groep patiënten wordt bij opname of voorafgaand aan een geplande ingreep gescreend op kwetsbaarheid. Zo nodig wordt extra verpleegkundige zorg, fysiotherapie, ergotherapie, diëtetiek of het geriatrieteam ingeschakeld. Er zijn verschillende speciale poliklinieken, zoals de geheugenpoli en de valpoli. Bij ontslag vanaf de SEH wordt gekeken of er extra zorg nodig is. De verpleegkundige zorgt ervoor dat deze hulp wordt ingezet als dat nodig is. Soms is dit thuiszorg, maar dit kan ook een bezoekje zijn van een van de welzijnsorganisaties in Rotterdam, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel of Zuidplas. Samen met de ketenpartners is het transmurale zorgpad kwetsbare ouderen geschreven. Een belangrijk onderdeel van de zorg aan ouderen is de Transmurale Zorgbrug (TZB). De doelstelling van de TZB is het voorkomen, dan wel tot een minimum beperken, van functieverlies na een acute ziekenhuisopname. Hiervoor is het van belang om bij een acute ziekenhuisopname ouderen met een verhoogd risico op functieverlies te identificeren. In november 2015 is gestart met de een pilot TZB bij patiënten van 80 jaar en ouder die acuut opgenomen werden. Vanaf januari 2016 is dit uitgebreid naar patiënten van 75 jaar en ouder en vanaf maart 2016 naar patiënten 70 jaar en ouder. Eind 2016/begin 2017 is begon- 25

26 nen met instroom van patiënten die gepland opgenomen worden en die aan de aanmeldcriteria voldoen. Om kwetsbare ouderen goed te kunnen identificeren worden alle patiënten van 70 jaar en ouder die worden opgenomen via de SEH gescreend op kwetsbaarheid. Wanneer een patiënt als kwetsbaar uit de screening komt, wordt het geriatrieteam ingezet. Vindt het geriatrieteam het nodig dat de patiënt thuis begeleid wordt door een wijkverpleegkundige, dan kan de patiënt instromen in de TZB. De wijkverpleegkundige bezoekt de patiënt in het ziekenhuis, waarop in een half jaar tijd drie tot vier huisbezoeken door de wijkverpleegkundigen volgen. De Transmurale Zorgbrug is een nieuwe werkwijze waarvan gedurende een pilot de effectiviteit wordt onderzocht. Verwacht wordt dat in 2017 de resultaten van dit onderzoek gepresenteerd kunnen worden. uitgelicht Onze transmurale zorgbrug gepubliceerd in Tijdschrift voor verpleegkundige experts Het tijdschrift voor verpleegkundige experts publiceerde in oktober 2016 een artikel van het IJsselland Ziekenhuis, geschreven door de beleidsadviseur Ketenzorg en de projectleider Transmurale Zorgbrug. In dit artikel is staat ouderenzorg in de spotlights. Hoe wordt deze zorg afgestemd tussen de verschillende velden? Het laat zien dat de Transmurale Zorgbrug in de regio van het IJsselland Ziekenhuis een brug slaat tussen professionals in ziekenhuizen en die in de eerste lijn. Een multidisciplinaire aanpak van verpleegkundigen van de SEH, verpleegafdelingen, het transferbureau en het geriatrieteam in het ziekenhuis en wijkverpleegkundigen thuis. Het IJsselland Ziekenhuis is van de eerste ziekenhuizen waar de Transmurale Zorgbrug voor alle kwetsbare ouderen die acuut worden opgenomen, ingezet kan worden. Cliëntenraad Conform de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen is in het IJsselland Ziekenhuis een Cliëntenraad actief. De doelstelling van de Cliëntenraad is de patiënt centraal te stellen. De doelstelling is vertaald in de missie: Om de beleving en het welbevinden van de patiënt blijvend te verbeteren, willen we de organisatie stimuleren om hierop gerichte activiteiten daadwerkelijk in de organisatie te verankeren. Belangrijke onderwerpen voor de Cliëntenraad in 2016 waren onder meer patiëntenervaringen, patiënttevredenheid en patiëntveiligheid. Deze onderwerpen worden regelmatig met de Raad van Bestuur besproken. De Cliëntenraad heeft in 2016 met betrekking tot de volgende onderwerpen gevraagd dan wel ongevraagd advies uitgebracht: - exploitatiebegroting wijzigingen BHV organisatie - privacy beleid - jaarrekening investeringsbegroting/businesscase renovatie en ZIS/EPD - beslisdocument: samenwerking/fusie IJsselland Ziekenhuis, Erasmus Medisch Centrum en Havenziekenhuis - beëindiging zondagse vieringen - benoeming OKC-lid - positionering en klantbelofte/project DNA - adviesaanvraag verlenging contract GOM - intentieovereenkomst samenwerking IJsselland Ziekenhuis, Erasmus Medisch Centrum en Havenziekenhuis De Raad van Bestuur heeft de adviezen en opmerkingen van de Cliëntenraad meegewogen in haar definitieve besluitvorming. De Cliëntenraad heeft vanuit patiëntperspectief een notitie opgesteld, waarin beschreven wordt hoe de gastvrijheid van het ziekenhuis kan 26

27 worden verbeterd. Deze is besproken met de Raad van Bestuur. In overleg worden verbeterpunten aangepakt. De Cliëntenraad bestaat uit zeven leden en vergadert maandelijks. Met de Raad van Bestuur heeft de Cliëntenraad minimaal vier keer per jaar overleg. Daarnaast onderhouden de leden contact met diverse personen binnen de organisatie. De Cliëntenraad neemt deel aan project- en werkgroepen. In 2016 waren dit de project/werkgroepen Transmurale Zorgbrug, Aanmeldzuilen polikliniek, Adviescommissie ouderen van het YSL, Patiënttevredenheid en DNA gezocht. De Cliëntenraad beschikt over een ouderenadviescommissie. Deze adviseert de Cliëntenraad en het management over zorg voor ouderen. In 2016 heeft de ouderenadviescommissie zich gebogen over de Transmurale Zorgbrug, de folderapp, familieparticipatie, ervaringen met thuiszorgorganisaties, het medicatieoverzicht, een aanspreekpunt in de organisatie en het gedrag van artsen naar de patiënt. De Cliëntenraad wordt bij de werkzaamheden ondersteund door een ambtelijk secretaris en er wordt jaarlijks een budget beschikbaar gesteld ten behoeve van het uitvoeren van de werkzaamheden. Het complete jaarverslag van de Cliëntenraad is te vinden op de website clientenraad Zorgverlening bij rampen Naast onze reguliere zorgverlening kan het gebeuren dat er in geval van een ramp buiten het ziekenhuis plots grotere aantallen slachtoffers worden binnen gebracht. Het IJsselland Ziekenhuis beschikt in dit kader over een Ziekenhuis Rampen Opvang Plan. Jaarlijks vindt er een rampenoefening plaats. Deze zogenoemde ETS (Emergo-Train-System)-oefening heeft tot doel de logistiek, de organisatie en de communicatie tijdens een noodsituatie te beoordelen. In 2016 is de kinderadviesraad geïnstalleerd. Het idee van een kinderadviesraad is ontstaan vanuit de gedachte dat kinderen door hun ervaring, mening en behoeftes een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van zorg voor andere kinderen. Daarom hebben de Cliëntenraad en de kinderartsen van het IJsselland Ziekenhuis dit idee ook daadwerkelijk in de praktijk gebracht. De kinderadviesraad bestaat uit tien jongeren in de leeftijd van 10 tot 16 jaar uit Capelle aan den IJssel of een van de omliggende gemeentes. De jongeren zijn bekend met het IJsselland Ziekenhuis, bijvoorbeeld omdat ze zelf patiënt zijn geweest. De adviesgroep komt iedere 3 maanden bij elkaar om onderwerpen die voor kinderen van belang zijn te bespreken, zoals bijvoorbeeld de inrichting van wachtkamers of onderzoeksruimtes of communicatie van artsen en verpleegkundigen naar kinderen. 27

28 uitgelicht Notitie gastvrijheid De Cliëntenraad heeft eind 2016 aan de Raad van Bestuur haar visie op het optimaliseren van de gastvrijheid gepresenteerd. In deze visie wordt vanuit het perfectief van de patiënt aangegeven waar patiënten behoefte aan hebben en waar verbetermogelijkheden liggen. Deze adviezen worden waar mogelijk door het ziekenhuis overgenomen en of verwerkt in lopende en nieuwe projecten. uitgelicht Laatste kerkdienst Op zondag 27 november 2016 was er voor het laatst een kerkdienst in ons ziekenhuis. Na 25 jaar is er een einde gekomen aan de wekelijkse vieringen. De belangstelling voor de kerkdiensten liep al enige tijd terug, waardoor het moment kwam om met de diensten te stoppen. We zijn dankbaar voor al die jaren dat er diensten zijn geweest en zijn blij met al die vrijwilligers die trouw de patiënten van de afdeling naar de Eudokiazaal hebben gebracht. Sommigen deden dit al 25 jaar lang! De dienst kreeg een extra accent door de medewerking van harpiste Lenie de Meij. 28

29 Medewerkers Medewerkers, medisch specialisten en vrijwilligers zijn de drijvende krachten achter het IJsseland ziekenhuis. Dankzij de deskundigheid en inzet van ruim 1537 medewerkers, 125 medisch specialisten en 214 vrijwilligers kan het ziekenhuis optimaal ten dienste staan van patiënten en inspelen op de ontwikkelingen in de omgeving en de samenleving. Daarom werkt het IJsselland Ziekenhuis continu aan een daadkrachtig en samenhangend personeelsbeleid. Aandacht voor een prettig en veilig werkklimaat, vitaliteit van medewerkers, onderlinge samenwerking en aandacht voor opleiding en ontwikkeling zijn hierin belangrijke pijlers. Door de eigen bevlogenheid voor het vak en trots op de organisatie aan te boren, worden mensen gestimuleerd in hun werk en worden zij in beweging gebracht. Leerhuis Het IJsselland Ziekenhuis heeft een opleidingstaak voor coassistenten, artsen in opleiding tot medisch specialist, verpleegkundigen en andere beroepsgerichte functies. Ook worden er diverse vervolgopleidingen aangeboden. Het opleiden en het creëren van een goed opleidingsklimaat binnen het ziekenhuis is van essentieel belang. Het helpt de organisatie niet alleen om in de personeelsbehoefte te voorzien en medewerkers de gelegenheid te geven zich te ontwikkelen. Het draagt ook bij aan het op peil houden van de vitaliteit, alertheid en het innovatievermogen van de organisatie. Mensen in opleiding brengen dynamiek teweeg en nemen de nieuwste kennis en inzichten mee. Wetenschap Het IJsselland Ziekenhuis stimuleert, ondersteunt en faciliteert klinisch wetenschappelijk onderzoek. In 2016 zijn 30 studies gestart. Medische vervolgopleidingen Artsen in opleiding kunnen in het IJsselland Ziekenhuis verschillende (voor)opleidingen of deelstages van deze opleidingen volgen. Voor de opleidingen tot chirurg, internist, anesthesioloog, uroloog, klinisch chemicus, klinisch psycholoog/gz psycholoog is het mogelijk de opleiding in het IJsselland Ziekenhuis te volgen. Er worden vooropleidingen aangeboden voor de opleiding tot: longarts, MDL-arts, cardioloog, reumatoloog (vooropleiding Interne Geneeskunde) en uroloog, orthopeed, plastisch chirurg en cardio-thoracale chirurg (vooropleiding Chirurgie). Deelstages die worden aangeboden zijn: huisarts (deelstages Heelkunde, Interne Geneeskunde, Gynaecologie, Klinische Geriatrie, Kindergeneeskunde) psychiater (deelstage Klinische Geriatrie) specialist ouderengeneeskunde (deelstage Klinische Geriatrie) SEH-arts (deelstage Anesthesiologie) tropenarts (deelstage Gynaecologie) Kwaliteitsmeting medische vervolgopleidingen Medische vervolgopleidingen worden periodiek intern geëvalueerd, onder andere door middel van enquêtes. De enquêtes SETQ en D RECT zijn geaccepteerde en veel gebruikte instrumenten om de kwaliteit van deze opleidingen te evalueren: D RECT meet het opleidingsklimaat van de gehele afdeling SETQ meet de opleiderskwaliteiten van individuele medisch specialisten Arts-assistenten kunnen kenbaar maken wat zij vinden van hun opleiding en opleiders. Jaarlijks wordt in november bij de opleidingen een kwaliteitsmeting afgenomen. Coschappen Het IJsselland Ziekenhuis werkt samen met het Erasmus MC en LUMC om studenten van de (Master)opleiding Geneeskunde de gelegenheid te bieden praktijkervaring op te doen. Na een start met aanvankelijk de vakgroepen KNO en Dermatologie worden nu bijna alle Rotterdamse coschappen aangeboden (zie tabel 2). 29

30 Daarnaast zijn er met enige regelmaat keuze- en oudste coassistenten of semi-artsen bij diverse disciplines. Interne geneeskunde Heelkunde Kinder geneeskunde Verloskunde & Dermatologie KNO Gynaecologie Neurologie Tabel 6: Aantal opgeleide coassistenten per specialisme in het IJsselland Ziekenhuis in 2016 De co-assistenten in het IJsselland Ziekenhuis waarderen de prettige werksfeer, de eigen verantwoordelijkheid die zij krijgen en de laagdrempeligheid van supervisoren. De co-schappen worden zeer gewaardeerd, heelkunde in het bijzonder. Het aantal en de variëteit van keuze- en oudste co-assistenten groeien ieder jaar gestaag door. In onderstaande tabel een overzicht van het aantal co-assistenten dat in 2016 een keuze- of oudste co-schap of semi-arts stage (vergelijkbaar met oudste co-schappen) heeft gevolgd in ons ziekenhuis. Specialisme Keuzeco-schap Oudste co-schap Interne geneeskunde 1 5 Heelkunde 1 6 Verloskunde & Vrouwenziekten 2 2 Anesthesiologie 7 1 Kindergeneeskunde 1 3 Klinische Geriatrie 1 1 KNO 1 SEH 1 Urologie 1 Neurologie Totaal Semi-arts stage Tabel 7: Aantal opgeleide keuze- oudste coassistenten en semi-artsen per specialisme We bieden als enige geaffilieerd ziekenhuis in de regio ook een oudste co-schap Klinische Geriatrie aan. Klinische geriatrie is geen regulier coschap maar wel een vakgebied dat steeds belangrijker wordt. Daarom vinden wij het van belang om co-assistenten de gelegenheid te bieden met dit vak kennis te maken. 30

31 Andere opleidingen Het IJsselland Ziekenhuis is erkend als leerbedrijf voor: Opleiding Aantal opleidingsplaatsen (gemiddeld op jaarbasis) Verpleegkunde (mbo, hbo) 65 Verpleegkundige vervolgopleidingen (diverse) 36 Doktersassistent 3 Functielaborant 4 Gipsverbandmeester 1 Radiodiagnostisch laborant (inservice en mbrt) 11 Operatieassistent en anesthesiemedewerker 22 Laboratoria (mbo, hbo) 1 Medewerker functieafdeling 2 Horeca, techniek, logistiek en administratie (mbo) 5 Verpleegkundig specialist 3 Tabel 8: Opleidingen in het IJsselland Ziekenhuis Daarnaast lopen er verschillende studenten van de Erasmus Universiteit en hogescholen stage in het IJsselland Ziekenhuis. Ziekenhuisbrede bij- en nascholing De lunchbijeenkomsten Brein&Broodje vormen een begrip in het ziekenhuis. Brede, veelal medische onderwerpen worden laagdrempelig gepresenteerd door de medische staf waarbij iedereen in het ziekenhuis welkom is. Ook vermeldenswaard zijn trainingen in het Omgaan met agressie en Omgaan met kinderzorg en huiselijk geweld, presentaties omtrent donatie en de training Communicatie rondom Donatie. Leren van calamiteiten in het platform De twee gebroeders Ondanks alle veiligheidsmaatregelen in het ziekenhuis kan iedereen te maken krijgen met een calamiteit. Omdat van calamiteiten, hoe ingrijpend voor alle betrokkenen dan ook, kan worden geleerd is De Twee Gebroeders opgezet. Dit is een platform waarbij een calamiteitencasus van het eigen ziekenhuis door een van de medisch specialisten interactief en vertrouwelijk wordt besproken. Hiermee kan de kwaliteit van zorg verder worden verbeterd. Het platform is toegankelijk voor alle medewerkers van het ziekenhuis. Videotraining on the job Videotraining on the Job is een individueel leertraject voor artsen en artsen in opleiding tot specialist. Het leertraject bestaat uit het opnemen van echte arts-patiëntgesprekken (na uitdrukkelijke toestemming van de laatste) en het bespreken van fragmenten met een coach. Het leertraject richt zich op de communicatie tussen de arts en de patiënt. Acht deelnemers hebben meegedaan aan de pilot. Deze is succesvol geweest en wordt in 2017 opnieuw aangeboden aan artsen (in opleiding). Medische technologie Sinds 2014 is het Convenant Veilige Toepassing van Medische Technologie in het ziekenhuis van kracht, dat onder andere eisen stelt aan de bekwaamheden van (toekomstige) gebruikers van medische apparatuur. Dit betekent dat, met name voor midden- en hoogrisico apparatuur, ziekenhuisbeleid is ontwikkeld voor training van gebruikers van deze apparatuur. De uitrol van deze trainingen is in volle gang. Kwaliteitsimpuls In het Strategisch Opleidingsplan van 2014, Excelleren, zijn de plannen ontvouwd voor de inzet van de Kwaliteitsimpulsgelden. In 2015 heeft Excelleren II het licht gezien. De activiteiten in beide plannen zijn een mix van loopbaangerichte opleidingen, leiderschapstrajecten, vakgerichte opleidingen, trainingen gericht op de verhoging van 31

32 patiëntgerichtheid en patiëntveiligheid en het versterken van de leerinfrastructuur. De meest in het oog springende resultaten in 2016 waren de afronding van de training Klinisch redeneren, de start van het programma Aan de slag met DNA, de eerste diplomeringen van de naar HBO-niveau doorgeschoolde MBO-verpleegkundigen, de uitrol van de Persoonlijke Opleidingsbudgetten en de Inhaalslag 6-VRH. In het IJsselland Ziekenhuis zijn er zes voorbehouden risicovolle handelingen. Alle verpleegkundigen die deze handelingen verrichten, worden om de drie jaar gevraagd hun bekwaamheid hierin middels een toets aan te tonen. Dankzij de inhaalslag 6-VRH heeft 97% van de verpleegkundigen van het IJsselland Ziekenhuis dit gedaan. Op iets kleinere schaal maar zeker ook vermeldenswaard zijn de op action learning gestoelde activiteiten: de coaching van teamleiders en videotraining on the job. Verder is veel werk gemaakt van de opbouw van de digitale infrastructuur voor leren: LMS. Sinds 2015 werkt het IJsselland ziekenhuis met een Leer Management Systeem (LMS). Dit systeem is een schakelstation tussen verschillende digitale systemen en het portfolio van de medewerkers (waarin de eisen waaraan medewerkers moeten voldoen om in een bepaald team of afdeling te kunnen blijven werken beschreven staan). Op het vlak van Patiëntgerichtheid zijn diverse activiteiten uitgerold. Kwaliteit van zorg betreft niet alleen de inhoudelijke kwaliteit van de behandeling maar zeker ook de manier waarop de patiënt wordt tegemoet getreden, de beleving van de patiënt en dat voldaan wordt aan de geldende veiligheidsnormen. Inmiddels is er een grote diversiteit aan trainingen en workshops georganiseerd op het terrein van patiëntbejegening. In de uitkomsten van CQ-metingen is te zien dat bijvoorbeeld poliklinieken die de trainingen hebben gehad hoger scoren op patiëntwaardering. Ook is een pilot gedaan met Videotraining on the job. uitgelicht Bijna 1000 medewerkers doen aanvraag Persoonlijk opleidingsbudget Elke medewerker die niet al een beroepsopleiding volgt, kreeg de mogelijkheid een persoonlijk leertraject aan te vragen waarvoor een budget van 700 beschikbaar was gesteld uit de Kwaliteitsimpulssubsidie. Bijna tweederde van de ongeveer 1500 medewerkers heeft een aanvraag ingediend en krijgt in de tweede helft 2016 en in 2017 extra scholing aangeboden. Het in het najaar van 2015 gestarte teamleiderprogramma voor de kliniek is voortgezet. Ook zijn er vergelijkbare coachingsprogramma s gedaan bij de Apotheek en Polikliniek. Deze programma s zijn gericht op het versterken van leiderschap en meer specifiek op de competenties van de teamleiders. Uit het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek (MTO) 2016 blijkt dat de operationeel leidinggevenden in de zorg tot de meest tevreden medewerkersgroepen behoren en een hoge waardering krijgen van hun medewerkers. In de Impulslijn Kwaliteit van complexer wordende zorg is ook in 2016 een uitvraag gedaan naar opleidingsbehoefte ten aanzien van recente ontwikkelingen in de zorgverlening. Op basis van deze inventarisatie zijn verschillende trainingen of opleidingen gevolgd door diverse afdelingen in het ziekenhuis. Het meest omvangrijke programmaonderdeel in 2016 was de uitrol van het onderdeel Individuele budgetten. In vorm en zeggenschap is dit traject gericht op de strategische doelstellingen samenwerking, ruimte krijgen en verantwoordelijkheid nemen. De individuele budgetten bieden de mogelijkheid om leerbehoeftes die uit collectieve programma s naar boven zijn gekomen op te pakken, een opleiding of training te kiezen die kennis verbredend is of waarin ondersteunende vaardig- 32

33 heden worden geleerd. Met een aantal leveranciers is raamcontracten met financiële kortingen afgesproken. Het inschrijvingsproces was een fors project dat uitstekend is verlopen. Meer dan 1000 medewerkers hebben een aanvraag gedaan, bij elkaar ruim 1500 leerinterventies. In 2016 zijn er bijna 300 van gevolgd, de rest volgt in Drie accenten zijn dominant: 1. Verdieping van competenties op het zorginhoudelijke vlak (medisch, verpleegkundig) 2. Versterking van persoonlijke vaardigheden: communicatie, presenteren, vergadertechniek, samenwerken, persoonlijke effectiviteit e.d. 3. Aanvullende kennis of vaardigheden die zinvol zijn in het werk of in het kader van duurzame inzetbaarheid. Medewerkersonderzoek In 2016 is er een medewerkersonderzoek gedaan. De uitkomsten hiervan lagen iets lager dan het onderzoek in De algemene tevredenheidsvraag scoorde 7,3. De thema s bevlogenheid en betrokkenheid scoorden 7,3 respectievelijk 7,4. Eén van de grootste stijgers was opleidingsmogelijkheden (van 6,1 naar 6,7), wat een bevestiging is van de vele activiteiten die in de afgelopen jaren op dit vlak zijn ondernomen. Verzuim Het verzuimpercentage steeg naar een voortschrijdend jaargemiddelde van 4,8% (doelstelling was 3,8%). Dit werd vooral veroorzaakt door een langdurige griepperiode in de winters van 2015/2016 én 2016/2017. De verzuimfrequentie is in 2016 redelijk stabiel gebleven; over geheel 2016 is deze 1,31. Gezamenlijk arbeidsmarktbeleid Het IJsselland Ziekenhuis werkt binnen het verband van de Rotterdamse Zorg aan het arbeidsmarktbeleid. Aan de Rotterdamse Zorg nemen de instellingen verbonden aan de Samenwerkende Rijnmond Ziekenhuizen als ook instellingen uit de VVT, GZ en GGZ deel. Ook in 2016 is deelgenomen aan diverse projecten van de Rotterdamse Zorg zoals de werving bij scholieren, de ontwikkeling van het digitale mobiliteitsplatform, duurzame inzetbaarheid en opleidingscapaciteitsplanning. Ook werkt het IJsselland Ziekenhuis actief mee aan Matchtafels, waarbij heel specifiek vraag en aanbod van medewerkers worden gematched. Het IJsselland Ziekenhuis is medeorganisator en initiatiefnemer van Het Talentenprogramma LEF. In 2016 zijn een vierde en vijfde groep van talentvolle medewerkers uit diverse instellingen gestart aan dit innovatieve leerprogramma. Het IJsselland Ziekenhuis biedt actief kansen voor de instroom van Wajongers. In 2016 zijn er 4 nieuwe plaatsingen geweest binnen het ziekenhuis. Een aantal plaatsingen is in voorbereiding. Vermeldenswaard is tenslotte dat samen met andere instellingen van derotterdamsezorg, gemeente Rotterdam en de instellingen voor beroepsonderwijs een Zorgpact is voorbereid. Hierin staat centraal het realiseren van verbeteringen in de aansluiting van het beroepsonderwijs op de vraag van de werkgevers. Vanuit het IJsselland Ziekenhuis zijn beroepsidentiteit en vakmanschap de belangrijkste items. uitgelicht Onderzoeken van drie arts-assistenten chirurgie/interne op toonaangevend congres in Milaan Het IJsselland Ziekenhuis staat bekend als populair opleidingsziekenhuis bij artsen in opleiding. De vakgroep chirurgie biedt verschillende opleidingsplaatsen. De artsen in opleiding worden vakkundig begeleid door onze chirurgen en zij krijgen de kans om interessante onderzoeken te doen tijdens hun opleiding in het IJsselland Ziekenhuis. Drie arts-assistenten in opleiding hebben een onderzoek uitgevoerd dat is uitgekozen voor presentatie op het vooraanstaande European Society of Coloproctology congres in Milaan. Een bijzonder resultaat waar we trots op te zijn! 33

34 Middelen Financiën en productie Het aantal patiënten dat in 2016 in het IJsselland Ziekenhuis behandeld is, is met 2,1% toegenomen ten opzichte van Ook het totaal aantal consulten (eerste en herhaal) is toegenomen ten opzichte van In de kliniek stuurt het IJsselland Ziekenhuis actief op ligduurverkorting en behandeling in dagbehandeling. Dat resulteert in een vrijwel constant aantal klinische opnames in 2016 ten opzichte van 2015, maar een forse groei van 11,3% in het aantal dagbehandelingen. Tevens is zichtbaar dat bij een gelijkblijvend aantal klinische opnames, het aantal verpleegdagen met 6,3% is gedaald. Dit betekent dat de gemiddelde ligduur is gedaald van 4,9 dagen naar 4,6 dagen Verschil Verschil % Polikliniek Totaal aantal consulten ,9% Unieke patiënten ,1% per specialisme Geopende zorgtrajecten ,7% met zorgtype 11 Kliniek Klinische opnamen, ,2% incl. spoed Dagbehandeling ,3% Verpleegdagen ,3% Ligduur 4,9 4,6-0,3-5,8% Tabel 9: Consulten en opnames Al met al ziet het IJsselland een gestage groei van het aantal patiënten. Hierbij is ook zichtbaar dat licht ambulante zorgverlening aan het afnemen is, terwijl zware zorgverlening toeneemt. Dit betekent een verzwaring van de complexiteit en variëteit van de zorgvraag. Rechtmatigheid en doelmatigheid declaraties Het afgelopen jaar heeft het IJsselland Ziekenhuis een inhaalslag gemaakt met betrekking tot het uitvoeren van het zelfonderzoek naar ontvangen facturen. Tijdens het opstellen van de jaarrekening 2016 is het zelfonderzoek 2014 en 2015 afgerond. Voor 2016 dient de controle van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) nog plaats te vinden. De fout- percentages zijn voor 2016 afgenomen als gevolg van het inregelen van maatregelen aan de bron. Voor alle jaren hanteerde het IJsselland Ziekenhuis de module van Casemix om het zelfonderzoek uit te voeren. Naast het verplichte zelfonderzoek doet het IJsselland Ziekenhuis sinds 2015 mee aan het project Direct Doelmatig Declareren van Zilveren Kruis. In dit project voert een trusted third party (i2i in dit geval) analyses uit op de doelmatigheid van de registratie en declaratie. Dit is een eerste stap op weg naar horizontaal toezicht. Het IJsselland Ziekenhuis is blij met deze afspraak, aangezien zij hiermee aan kan tonen dat er doelmatig wordt geregistreerd. In de eerste analyseronde zijn op zes na voor alle specialismen certificaten behaald. De doelstelling is om begin 2017 de overige zes specialismen ook gecertificeerd te krijgen. Op deze wijze draagt het IJsselland Ziekenhuis bij aan de transparantie met betrekking tot de declaraties die gedaan worden. Kosten Het IJsselland Ziekenhuis is eind 2015 gestart met een driejarig optimalisatie programma genaamd IJsselland KernGezond met als doel kosten te besparen door optimalisatie van processen. Deze optimalisaties leiden tot efficiency verbeteringen en daarmee tot kostenbesparingen. Dit programma is in 2016 volop ingezet en heeft de benodigde 34

35 besparingen opgeleverd. Conform de PDCA cyclus is het plan aangepast om, door middel van procesoptimalisatie, de resterende doelstellingen te behalen. Op enkele afdelingen zijn er meer kosten gemaakt dan beoogd. Hier staan echter ook extra externe opbrengsten tegenover die deze kosten dekken. Voor 2017 zijn alle doelstellingen en besparingsplannen aangepast op basis van de meest recente ontwikkelingen. De voortgang van dit programma wordt bewaakt door middel van maandelijkse review sessies tussen de budgethouders en het MIT (Monitoring Implementatie Team) en per kwartaal met de raad van bestuur. Tevens is er een stuurgroep IJsselland Kerngezond die de voortgang bewaakt. Dure geneesmiddelen In 2016 is een forse stijging (13%) zichtbaar in de kosten voor dure geneesmiddelen, die niet altijd gedekt worden door de zorgverzekeraars. Het IJsselland Ziekenhuis werkt sinds 2015 met een Dure Geneesmiddelen Commissie. Hierin zijn de belangrijkste voorschrijvers, de apotheek, de Raad van Bestuur en afdeling control vertegenwoordigd. Deze commissie ziet toe op zinnig en zuinig gebruik van dure geneesmiddelen, bewaakt de kostenontwikkeling en de doelmatige inkoop van middelen. De doelstelling voor 2017 is om met zorgverzekeraars tot risicodeling te komen, waarbij het volumerisico van dure geneesmiddelenontwikkeling bij de zorgverzekeraar ligt en het IJsselland Ziekenhuis transparantie biedt over de doelmatige inzet hiervan. Investeringen In het kader van de renovatie is in 2016 de compleet gerenoveerde IC afdeling opgeleverd en is de sprinklerinstallatie in het Atrium aangelegd. Daarnaast zijn er diverse andere investeringen gedaan: in renovatie en installaties is voor 4,5 miljoen aan projecten opgeleverd, in apparatuur en inventaris is 4,3 miljoen geïnvesteerd. Voor 2017 is een integrale investeringsbegroting opgesteld, waarin alle investeringen zijn opgenomen. Dit jaar staat met name in het teken van voorbereidingen op de renovatie van het OK complex en de verpleegafdelingen, de renovatie van de dagbehandeling en centrale hal en voorbereidingen voor de implementatie van een nieuw ZIS/EPD in Financiering Begin 2016 is het meerjarig businessplan van het IJsselland Ziekenhuis bijgewerkt op basis van de meest recente investeringsplannen. Op grond daarvan is met banken overleg gevoerd om aanvullende financiering aan te trekken. Dat heeft geresulteerd in een financial lease overeenkomst met de ABN AMRO, waarvan in 2016 een eerste transactie heeft plaatsgevonden. Met deze afspraak is voorzien in de financieringsbehoefte behorende bij de huidige investeringsplannen. Resultaat 2016 Het geconsolideerde resultaat over 2016 bedraagt 1,5 miljoen euro. Dit is bij een omzet van 150 miljoen een rendement van 1,0%. Dit resultaat is licht lager het begrote resultaat van De reden voor dit lagere resultaat is de reservering die eind april 2017 is getroffen voor de ORT kosten over verlofuren over de jaren 2012 t/m Het genormaiseerde resultaat (resultaat gecorrigeerd voor eenmalige baten en lasten) is hoger dan begroot. In tabel 10 op de volgende pagina staat een aantal financiële gegevens over Het IJsselland Ziekenhuis is financieel stabiel en solvent. De toename van de omzet in 2016 ten opzichte van 2015 ontstaat voornamelijk vanuit een eenmalige correctie op de omzet in 2015 aangaande de afwikkeling boekjaar

36 Opbrengsten Kosten Resultaat Solvabiliteit (EV/Omzet) 22,5% 21,8% Solvabiliteit (EV/Balanstotaal) 24,7% 25,6% DSCR 1,54 2,16 Nettomarge (netto winst/omzet) 1,4% 1,0% Tabel 10: Financiële gegevens over 2015, x eur 1.000, o.b.v. geconsolideerde jaarrekening Meer gedetailleerde informatie over de financiën is te vinden in de jaarrekening Integraal risicomanagement Jaarlijks wordt de strategiekaart en de risicomatrix met de top-10 strategische risico s vastgesteld. In de strategiekaart zijn zo concreet mogelijk onze strategische doelen zijn benoemd. Aan deze doelen zijn de kritische succesfactoren gekoppeld. Gekoppeld aan de strategiekaart is de risicomatrix opgesteld: een top-10 met de voornaamste risico s waar het ziekenhuis op moet anticiperen voorzien van bijbehorende beheersmaatregelen. Het voldoende borgen in de planning-&-controlcyclus gebeurt onder andere door deze risico s ook op te nemen in het ziekenhuisjaarplan. De voortgang van het ziekenhuisjaarplan wordt 2 keer per jaar in kaart gebracht. ICT In 2016 is de keuze gemaakt voor een nieuw Ziekenhuis Informatie Systeem (ZIS)/Elektronisch Patiëntendossier (EPD), te weten HiX van ChipSoft. Na een onderhandelingstraject in twee fasen is in eerste instantie het PDMS (bewakingssysteem voor met name de Intensive Care) en de OK-module aangeschaft en in tweede instantie het totale uitgelicht Het IJsselland Ziekenhuis gaat over naar het nieuwe elektronisch patiëntendossier (EPD) van ChipSoft, HiX genaamd Op 13 oktober 2016 ondertekenden beide partijen het samenwerkingscontract. Met HiX wordt het IJsselland Ziekenhuis volledig digitaal. Samenwerking tussen ziekenhuizen wordt steeds belangrijker. Het veilig en snel kunnen uitwisselen van patiëntgegevens maakt daarvan een essentieel onderdeel uit. Doordat het IJsselland Ziekenhuis straks, net als vrijwel alle andere ziekenhuizen in de regio Rotterdam, werkt met Hix wordt dat gemakkelijker. ziekenhuisinformatiessysteem en elektronisch patiëntendossier. Dit is een bijzonder grote stap in de geïntegreerde digitalisering van het primaire proces. Hiermee wordt bereikt dat op een digitale manier informatie over individuele diagnose en behandelingvan patiënten beschikbaar wordt gesteld. In mei 2017 wordt op de OK en IC de eerste stap uitgerold. In oktober 2018 volgen de overige afdelingen van het ziekenhuis. Voorafgaand aan deze implementatie moet een aantal technische randvoorwaarden worden ingevuld. Deze zijn voorzien in de ICT infrastructuur roadmap en zijn in 2016 en zullen verder in 2017 stap voor stap worden gerealiseerd. Een belangrijk onderdeel hiervan is de vernieuwing van het netwerk, zowel bedraad als draadloos. Hiervoor heeft in 2016 een selectietraject plaatsgevonden, wat heeft geresulteerd in de aanschaf van een vernieuwde versie van het netwerk. De afdeling Cardiologie heeft als eerste specialisme PACSII, een digitaal systeem om alle overige (niet-radiologische) beelden digitaal te bekijken en te archiveren, in gebruik genomen. Vrijwel alle modaliteiten (ECG s, echo s, etc.) zijn in 2016 gekoppeld, waardoor de cardiologen 36

37 bijna alle typen beelden vanuit 1 digitale werkplek kunnen beoordelen en autoriseren. Privacy Het IJsselland Ziekenhuis heeft een commissie voor de informatiebeveiliging. Hierin wordt het beleid ontwikkeld op het vlak van privacyvraagstukken en beveiliging. De wet Meldplicht Datalekken heeft informatiebeveiliging stevig onder de aandacht gebracht. In 2016 zijn beleidsdocumenten vastgesteld die privacy, informatiebeveiliging en het gebruik van wachtwoorden verder borgen. Ten aanzien van datalekken heeft het IJsselland Ziekenhuis tien meldingen aan de Autoriteit Persoonsgegevens gedaan en waar nodig zijn deze met betrokkenen besproken. Door uitgebreide en regelmatige communicatie en voorlichting is het bewustzijn van alle medewerkers en artsen op het voorkómen van datalekken flink gestegen. Facilitair In 2016 lag het accent op in control blijven, het evalueren van de relaties met externe partijen en het treffen van voorbereidingen voor aankomende renovaties. De facilitaire organisatie is op onderdelen opnieuw gestructureerd. Tevens is de basis gelegd voor de introductie van een Facility Management Informatie Systeem dat in 2017 in gebruik zal worden genomen. Gebouw Technisch Beheer 2016 stond in het teken van structurering en verdergaande afstemming met energieleverancier Engie. De samenwerking, waarbij de regie voor 100% in handen is van het IJsselland Ziekenhuis, blijkt zo goed te werken dat besloten is deze te continueren voor de komende jaren. Tevens zijn de eerste grote MeerJarenOnderhoudsplannen opgestart: Koude opwekking, Boilers warmtapwater, Verlichting techniek lagen, werkzaamheden in medische behandelruimtes, Diverse vervangingen regeltechniek, Vervangen Luchtbehandelingskast POPA Fysio, Deuraandrijvingen en Revisie afname punten medische gassen. Buiten deze projecten is de voorbereiding voor 2017 al opgestart en is met de in gebruikname van de nieuwe IC ook de eerste afdeling uitgerust met een nieuw verpleegoproepsysteem. Zorgservice XL Zorgservice XL, de inkooporganisatie waar het IJsselland Ziekenhuis bij aangesloten is, heeft na wat opstartproblemen met de webshop binnen het zorgportaal, vooral geïnvesteerd in het op niveau brengen van de dienstverlening. Gezien de complexiteit van alle processen blijft optimalisatie tussen ZXL en IJsselland Ziekenhuis onze aandacht vergen. Overlegstructuren zijn geïnventariseerd en daar waar processen verbeterd kunnen worden, wordt dit opgepakt. uitgelicht IJsselland Ziekenhuis wat betreft voeding op de derde plaats van Nederland! De afgelopen jaren zijn ziekenhuizen veel meer aandacht gaan besteden aan goede en gezonde voeding. Dat blijkt uit een onderzoek onder 80 (van de 83) ziekenhuizen. Het onderzoek vond plaats door de Stuurgroep Ondervoeding, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid naar voedingsconcepten in de Nederlandse ziekenhuizen. Goede voeding in ziekenhuizen is cruciaal. Het leidt tot een sneller herstel en korter verblijf. Uit dit onderzoek komt het IJsselland Ziekenhuis op de derde plaats in Nederland! Hierbij is gekeken naar de mate van flexibiliteit, de keuzevrijheid voor de patiënt, service en begeleiding door de voedingsassistent en aandacht voor voedingswaarde, kosteneffectiviteit en patiënttevredenheid. Het IJsselland Ziekenhuis scoorde hierop maar liefst 80%. 37

38 Eten en Drinken Het IJsselland Ziekenhuis scoort, met de derde plek in Nederland, zeer goed op het gebied van patiëntenvoeding.. In 2016 ging de aandacht vooral uit naar verdere kostenoptimalisatie (beperking van afval). Daarnaast is de menukaart Eiwitrijk ingevoerd waarop eiwitrijke gerechten staan met als doel ondervoeding tegen te gaan. Ook zijn er plannen ontwikkeld om aan de slag te gaan met smaaksturing. De samenwerking met cateraar Albron wordt verder geïntensiveerd door de verbouwing van de centrale hal waarin een nieuwe, gezamenlijk te exploiteren horecavoorziening in 2017 is voorzien. Bouw en renovatie Naast de succesvolle ingebruikname van de nieuwe IC en de voortschrijdende verbouwing, was de aandacht in 2016 vooral gericht op de voorbereiding van de grote renovatie projecten: Kliniek, Dagbehandeling en OK. Na de selectie van de architect, de installatieadviseur en het exact definiëren van uitgangspunten, zijn de ontwerptrajecten van deze afdelingen in volle gang. Om de renovatie mogelijk te maken, is er een compleet beddenfaseringsplan met de kliniek vastgesteld en zijn er flexibiliteitsscenario s voor OK en kliniek ontwikkeld. Medisch Instrumenteel beheer De afdeling medisch instrumenteel beheer heeft ruim binnen de benchmark voor preventief onderhoud haar werk gedaan; nagenoeg al het preventief onderhoud is on time, in full uitgevoerd, ondanks de soms fors zwaardere workload vanwege introductie van nieuwe apparatuur en in gebruik name van technologisch intensieve afdelingen, zoals de Intensive Care in Schoonmaak Het IJsselland Ziekenhuis hecht groot belang aan een schone omgeving en verblijfsruimten voor onze patiënten. Wij zijn gehouden aan hygiëneregels en geldende richtlijnen en het ziekenhuis moet schoon zijn en een frisse uitstraling hebben. Het IJsselland Ziekenhuis presteert ruim binnen de afgesproken kwaliteitsnormen, ondanks incidentele verzwarende omstandigheden zoals een uitbraak van het Norovirus. De schoonmaakprogramma s zijn afgestemd op de functie van de verschillende poli s; zo wordt op de poli longziekten extra aandacht besteed aan stofverwijdering en bij MDL aan het reinigen van sanitaire voorzieningen. De goede relatie tussen het IJsselland Ziekenhuis en de GOM (schoonmaakorganisatie) heeft geleid tot een continuering van het contract voor de komende jaren. 38

39 uitgelicht In het IJsseland Ziekenhuis is de eerste Intensive Care afdeling in Nederland met speciale Healwell verlichting geopend Op 17 juni opende de burgemeester van Capelle aan den IJssel, Peter Oskam, de eerste Intensive Care (IC) afdeling van Nederland met Healwell. Het uitgangspunt voor het ontwerp van de nieuwe ICafdeling was hoe de omgeving het welbevinden van de patiënt beïnvloedt. Er is gekozen voor het gebruik van veel glas en voor speciale verlichting. Licht heeft veel impact op de gezondheid en het welzijn. Het beïnvloedt niet alleen de stemming, maar regelt ook het natuurlijke bioritme. Voor patiënten op een IC afdeling, die de hele dag binnen zijn met veel apparatuur om zich heen, kan kunstlicht een gezonde slaap-waakcyclus ondersteunen door de patronen van het natuurlijke daglicht na te bootsen. Goed en passend licht op de verschillende momenten van de dag draagt bij aan comfort, aan patiënttevredenheid, aan het psychische en emotioneel welbevinden van een patiënt, en aan de kwaliteit van slaap. Het licht kan per individuele patiënt worden geregeld. IJsselland Ziekenhuis Jaarverslag