Patiënteninformatie. Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies. (inguinale orchidectomie)

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies (inguinale orchidectomie) Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd :43

2

3 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies (inguinale orchidectomie) Polikliniek Urologie, route 2.5 Telefoon (050) Algemeen Neem bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ziekenhuispasje en een geldig identiteitsbewijs mee. Bent u verhinderd? Neem dan tijdig contact op met het secretariaat van de afdeling Opnameplanning (als het gaat om de ziekenhuisopname) of het secretariaat van de polikliniek Urologie (als het gaat om een afspraak op de polikliniek). Inleiding In overleg met uw uroloog is besloten om bij u één of beide zaadballen te verwijderen. Dit heet een orchidectomie. Er kunnen verschillende redenen zijn om één of beide zaadballen weg te nemen. Een reden kan bijvoorbeeld een blijvende of vaak terugkerende infectie van de zaadbal of bijbal zijn. Een andere reden kan een draaiing van een zaadbal met bloedvaten (torsio) zijn waardoor deze niet meer vitaal is. In deze gevallen is de ingreep meestal ook het einde van de behandeling. Als een zaadbal wordt verwijderd omdat er een vermoeden van zaadbalkanker bestaat, wordt de ingreep vrijwel altijd gevolgd door opvolgende behandelingen. De orchidectomie zal dan zo snel mogelijk plaatsvinden. Bij een geplande operatie wordt u op de dag van operatie opgenomen op de verpleegafdeling. U krijgt vooraf een brief met de opnamedatum thuis gestuurd. Het komt vaak voor dat de uroloog met u bespreekt dat u meteen aansluitend aan het bezoek op het spreekuur opgenomen wordt. In deze folder kunt u lezen hoe de ingreep verloopt en welke voorbereidingen u moet treffen. De folder is bedoeld als aanvulling op de mondelinge informatie van de uroloog. Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies 1

4 De zaadballen De uitwendige geslachtsorganen van de man bestaan uit de penis en de balzak (scrotum). In de balzak bevinden zich twee zaadballen (testes), met aan de achterzijde van elke zaadbal een bijbal (epidymis). Vanuit de bijbal loopt een zaadstreng door de prostaat naar de urinebuis. De zaadballen maken zaadcellen (sperma) aan. Het zaad wordt vervolgens voor een bepaalde periode opgeslagen in de bijballen. Bij een ejaculatie of zaadlozing verlaat het zaad vanuit de bijbal het lichaam via de zaadleider en de urinebuis. Daarnaast wordt in de zaadballen het mannelijk hormoon testosteron geproduceerd. Vruchtbaarheid (Fertiliteit) Als een zaadbal verwijderd wordt, heeft u meestal nog één zaadbal over die zaadcellen produceert. U bent dan na de operatie nog vruchtbaar en in staat om kinderen te verwekken. Als het noodzakelijk is om beide zaadballen te verwijderen, dan bent u na de ingreep minder vruchtbaar of onvruchtbaar. Dit geldt ook als de zaadbal die niet geopereerd wordt een verminderde of geen functie heeft. In dat geval kunt u voor de operatie doorverwezen worden naar het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG. Het is dan mogelijk om uw eigen zaad (sperma) in te vriezen. 2 Martini Ziekenhuis

5 Testosteron Testosteron is het mannelijke geslachtshormoon. Het heeft onder andere invloed op de seksualiteit: het zorgt voor opwinding en erectie van de penis. Als een zaadbal verwijderd wordt, zorgt de andere zaadbal over het algemeen voor voldoende productie van testosteron. Worden beide zaadballen verwijderd of heeft de zaadbal die niet geopereerd wordt een verminderde of geen functie dan daalt uw testosteronproductie. De uroloog bespreekt met u hoe het tekort aan testosteron behandeld kan worden. Voorbereiding Preoperatief spreekuur Voorafgaand aan de operatie heeft u een afspraak voor het preoperatief spreekuur op de polikliniek Anesthesiologie (route 0.1). In de folder Anesthesie en preoperatief spreekuur leest u hoe u zich kunt voorbereiden. Nuchter zijn U moet nuchter zijn voor de operatie. Wat u wel/niet mag eten en drinken, leest u in de folder Anesthesie en preoperatief spreekuur. Wordt u met spoed geopereerd? Dan mag u vanaf het moment dat de uroloog u vertelt dat u geopereerd wordt, niet meer eten en drinken. De opname U wordt ontvangen door een verpleegkundige die u uw kamer zal wijzen en u een rondleiding geeft over de afdeling. Tijdens dit gesprek hoort u ook het (verwachte) tijdstip waarop de operatie zal plaatsvinden. Wordt u acuut opgenomen kan het zijn dat u nog laat in de avond of pas de volgende dag geopereerd wordt. In het laatste geval krijgt u s avonds een maaltijd. Wanneer u acuut wordt opgenomen, heeft u de gelegenheid om met uw naaste te bellen en om benodigdheden te laten bezorgen. Soms heeft u de gelegenheid om zelf nog even naar huis te gaan. Neem vanuit huis alle medicijnen mee die u gebruikt en zorg voor een strakke onderbroek om aan te trekken na de operatie. De verpleegkundige scheert de huid van uw scrotum en de liezen, verder wordt er bloed afgenomen voor onderzoek. Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies 3

6 Voor de operatie helpt de verpleegkundige u in het operatiehemd en krijgt u een slaaptablet. Als u een gebitsprothese (zoals een kunstgebit) draagt, vraagt de verpleegkundige u deze uit te doen. Ook wordt u verzocht horloge en sieraden te verwijderen. De operatie De verpleegkundige rijdt u in uw bed naar de operatiekamer. De anesthesioloog dient voorafgaand aan de operatie de afgesproken verdoving toe. De uroloog maakt een horizontale snede net boven de lies en verwijdert de zaadbal en de bijbehorende zaadleider. Het verwijderde weefsel wordt opgestuurd naar het pathologisch anatomisch laboratorium voor weefselonderzoek. De balzak is na de operatie aan de kant van de verwijdering dus leeg. Het is mogelijk om de leegte op te vullen met een prothese. Dit gebeurt bij voorkeur op een later tijdstip. Na de operatie Dag van de operatie Als de operatie achter de rug is, wordt u naar de afdeling Recovery (uitslaapkamer) gebracht. De verpleegkundige belt met uw contactpersoon. Als alles goed gaat mag u terug naar de afdeling. Een verpleegkundige van de afdeling Urologie haalt u dan weer op. Op dat moment heeft u een infuus in uw arm voor het toedienen van vocht en eventuele medicijnen. Dit wordt verwijderd zodra u niet meer misselijk bent en geen koorts heeft. Mogelijk heeft u een wonddrain bij de operatiewond voor het afvoeren van wondvocht. Soms hebben mensen een slang (catheter) in de blaas. De verpleegkundige helpt u met het aantrekken van een strakke onderbroek en legt eventueel een opgerolde handdoek onder het scrotum om zwelling tegen te gaan. Als u pijn hebt of misselijk bent, kunt u dit melden aan de verpleegkundige. Dan kunt u medicijnen krijgen. Op de operatiedag blijft u in bed. U mag eten en drinken als u zich goed voelt. Ongeveer 6 uren na de operatie krijgt u een injectie in het bovenbeen om de vorming van een bloedpropje in de bloedvaten (trombose) te voorkomen. 4 Martini Ziekenhuis

7 Dag na de operatie De ochtend na de operatie verwijdert de verpleegkundige het verband. Heeft u een wonddrain, dan wordt deze verwijderd als de wond geen vocht meer produceert. De uroloog of zaalarts komt bij u langs, u kunt dan uw vragen stellen. Er wordt opnieuw bloed bij u afgenomen. Ontslag U mag naar huis op het moment dat u geen koorts heeft, de wond dicht is en er geen overmatige zwelling in het scrotum te zien is. U krijgt een afspraak mee: voor eventueel bloedonderzoek op de derde en vijfde dag na de operatie; voor eventueel aanvullend röntgenonderzoek (ct-scan); bij de uroloog voor de uitslag van het weefselonderzoek, bloedonderzoek en de ct-scan. Eenmaal thuis mag u douchen. In verband met mogelijke infecties mag u een week lang niet in bad. Gedurende een week draagt u een strakke onderbroek. Door de eerste dagen veel rust te nemen en het scrotum met een handdoek te ondersteunen, trekt eventuele pijn en zwelling weg. Vaak is het scrotum blauw vanwege een bloeduitstorting. Daar hoeft u niet van te schrikken. De bloeduitstorting trekt vanzelf langzaam weg. Tegen de pijn kunt u paracetamol innemen. Neem contact op met uw huisarts als u veel pijn houdt, de zwelling toeneemt en u koorts krijgt. Tevredenheid Wij gaan ervan uit dat de behandeling naar tevredenheid verloopt. Mocht dit niet het geval zijn, bespreekt u dit dan allereerst met degene die hiervoor direct verantwoordelijk is. U kunt in tweede instantie ook een afspraak maken met het hoofd van de afdeling of met de klachtenfunctionaris van het ziekenhuis. Meer informatie hierover vindt u op onze website of in de folder Uw tevredenheid, onze zorg. Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies 5

8 Tot slot Heeft u vragen naar aanleiding van uw gesprek met de uroloog of na het lezen van deze folder? Heeft u psychosociale begeleiding nodig? Of heeft u behoefte aan een gesprek over zaadbalkanker, uw behandeling en de nazorg, na ontslag uit het ziekenhuis? Neem dan contact op met de verpleegkundig specialist van de afdeling Urologie, tel. (050) U kunt ook de verpleegkundige op de verpleegafdeling vragen om de verpleegkundig specialist op te roepen. Andere informatiebronnen KWF Kankerbestrijding, tel. (020) : Stichting Zaadbalkanker: Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG: 6 Martini Ziekenhuis

9 Ruimte voor eigen aantekeningen Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies 7

10 8 Martini Ziekenhuis

11

12 Martini Ziekenhuis Postadres Postbus RM Groningen Bezoekadres Van Swietenplein 1 Groningen Algemeen telefoonnummer (050)