Claude Monet in de Zaanstreek. Keizer Claude, door Martijn Couwenhoven Zaandam, 23 mei 2011

Transcriptie

1 HISTORIE Claude Monet in de Zaanstreek Keizer Claude, door Martijn Couwenhoven Zaandam, 23 mei 2011 Wat ik eigenlijk miste in alle uitingen die gepaard gingen bij de totstandkoming van het prachtige boekje 1871 Monet Zaandam, was een vlammend betoog. Niet dat ik u hier het vuur aan de schenen wil leggen, maar het feit dat een kunstenaar als Claude Monet in Zaandam op de vooravond van zijn roem 25 schilderijen maakt, is iets om je vingers bij af te likken. Wat velen wellicht nog niet beseffen: Claude Monet is niet zomaar de eerste de beste Franse schilder die besloot hier vier maanden te verblijven. Hij is een van de grote keizers uit de kunstgeschiedenis, die met ferme hand en onverstoorbare blik een wereldwijd vermaard oeuvre bij elkaar heeft geschilderd. In een Franse stad waar hij slechts één schilderij zou hebben gemaakt, zou men dat werk koesteren als een geschenk van God hemzelf. In Frankrijk staat Monet dan ook op eenzame hoogte, vergelijkbaar met Rembrandt en Van Gogh in Nederland. Maar Zaandam is geen Frankrijk en Monet is geen Nederlander. Het werk van een kunstenaar als Monet overstijgt echter alle grenzen. In Zaandam passeren 140 jaar eer er na zijn verblijf in 1871 een boekje met zijn Zaanse werken verschijnt. Hier is dus iets vreemds aan de hand. Claude Monet, een vrijgevochten schilder die met zijn werk de weg baande voor kunstenaars als Picasso en Matisse en Andy Warhol, is in Zaandam misschien nooit op waarde geschat. Zijn werk komt ons nu als vanzelfsprekend voor, maar is dat in de ontwikkeling van de moderne kunst aan het eind van de 19e en begin van de 20ste eeuw allerminst.

2 Monet stelde zijn leven in het teken van de schilderkunst. Een leven waarin hij leed en streed om los te komen van de heersende visies en wetten in de schilderkunst anno In dat licht moet ook zijn werk in Zaandam gezien worden. Het werk van een 31-jarige schilder die niets anders voor ogen had dan te schilderen wat het zonlicht hem openbaarde. Impressies, momenten gevat in verf. Claude Monet is een van de iconen uit de kunstgeschiedenis. Dat besef lijkt in Zaandam nog niet doorgedrongen te zijn. Maar dat komt nu goed. Hij maakte hier niet 1 schilderij, nee, maar liefst 25! Omdat hij het hier zo mooi vond. Sindsdien is er veel veranderd. Eén ding is duidelijk: het nieuwe Zaandam heeft nu twee gezichten. Dat van Sjoerd Soeters en, dankzij het boekje Monet in Zaandam, dat van keizer Claude Monet in Zaandam Stichting Uitgeverij Noord-Holland, 17 mei 2011 Door: Martijn Couwenhoven, Bas Husslage en Jacob Reitsma Claude Oscar Monet verbleef in 1871 vier maanden in Zaandam met vrouw en kind en maakte in die periode maar liefst 25 schilderijen. Zaandam is wel bijzonder opmerkelijk en er is genoeg te schilderen voor een heel leven, schreef Monet aan zijn vriend en collega Camille Pissarro. Huizen in alle kleuren, molens bij honderden en verrukkelijke boten. De Zaanse periode bleek achteraf belangrijk in zijn verdere ontwikkeling als schilder. Dit boekje toont alle schilderijen inclusief achtergrondinformatie en vormt een wandel- en fietsroute langs de plekken waar Monet heeft geschilderd. Het verschijnt in 4 talen en schetst een tijdsbeeld van Zaandam in het jaar Technische gegevens ISBN ??-? Formaat: 13 x 20 cm staand, 64 pagina s Verkoopprijs 10,00 Vanaf 25 mei 2011 leverbaar. Distributie: Stichting Uitgeverij Noord-Holland Postbus 40, 1520 AA Wormerveer bestellen@uitgeverij-noord-holland.nl Spreker bij Brunch in de Bieb op 15 mei 2011.

3 Jacob Reitsma van de stichting Monet in Zaandam Werd snel kenner van de wereldberoemde Franse schilder Claude Monet ( ) die 25 schilderijen maakte in de zomer van 1871 toen hij in hotel De Beurs logeerde. Wie Frankrijk bezoekt gaat naar musea om zijn werk te zien. Of naar plekken waar hij woonde, of legendarisch lekker kookte. Minder bekend is dat hij vier maanden in Zaandam verbleef. Zaandam is Monetstad, vindt Jacob. Een groot deel van zijn artistieke ontwikkeling dankte Monet aan de tijd dat hij hier was. Wat zou een belangrijke kunststroming als het Impressionisme zijn zonder Zaandam? In de stad verrezen al schermen met Zaanse schilderijen van Monet. Of met zijn recepten. Puur en zonder kunstgrepen. Aan de Hogendijk in Zaandam wordt gewerkt aan een reconstructie van Monet s mobiele moestuin. Monet op straat als toeristische route Bron: NHD 29 april 11 Op straat zijn de QR-codes en Monetafbeeldingen al te zien. De website die bij de code hoort, staat nog in de steigers. De tegels staan voor een nieuwe toeristische route door de Zaanstreek, de Monetroute. Deze route gaat langs de plaatsen in de Zaanstreek waar Monet in 1871 heeft geschilderd. De route komt te staan in het boekje 'Monet in Zaandam', gemaakt door stichting Monet. Het boekje is vanaf 25 mei verkrijgbaar. In het boekje komt behalve de route ook veel informatie over de schilderijen en het verblijf van Monet in de Zaanstreek te staan. Op de plaatsen waar de route langs gaat liggen tegels met QR-code (Quick Response-code). Als je de code scant met je smartphone (iphone, Blackberry) dan word je doorverwezen naar het schilderij dat bij de betreffende plaats hoort. De wereldberoemde impressionist Claude Monet verbleef in 1871 vier maanden in Zaandam. Daar moet iets mee worden gedaan, dachten Martijn Couwenhoven, Jacob Reitsma en Bas Husslage.,,Zo weinig mensen weten dit. Terwijl het zo bijzonder is dat een wereldberoemde schilder 25 schilderijen in de Zaanstreek heeft gemaakt", zegt Bas Husslage. Dus hebben de drie de stichting opgericht en maken zij zich sterk voor de Zaanse geschiedenis over de schilder. Zo is het beroemde schilderij 'Het Blauwe Huis' al terug te zien in de Zaanstreek. In hotel Inntel is tussen alle groene huisjes, een blauw huisje verwerkt. En er is een plan om het Blauwe Huis op de Hogendijk in Zaandam weer blauw te schilderen. Wandel- en fietstocht Claude Monet werd geïnspireerd door de kleurige Zaanse huisjes, de molens en de Zaan. De wandel- en de fietstocht gaan langs deze plaatsen. Bas Husslage:,,Startpunt van de route is hotel Inntel.,,De plaats waar het schilderij 'Molens in het Westzijderveld' is gemaakt, bestaat niet meer. De tocht gaat wel langs de Zaanse Schans, het eindpunt, om een idee te geven hoe deze plek er uitzag." Claude Monet in de Zaanstreek Bron Telegraaf, 18 november 2005 Hollandse Meesterwerken: onder deze noemer wordt een schilderij van Claude Monet aangekondigd bij de PAN, Amsterdam (Kunst- en Antiekbeurs). Claude Monet, die een van oorsprong Nederlandse vrouw had, verbleef van juni tot oktober 1871 in de Zaanstreek, waar hij ongeveer 25 schilderijen maakte. Een van de deelnemers aan de PAN, Amsterdam, Noortman, haalde een prachtig tafereel van karakteristieke huisjes aan de Zaan terug naar Nederland. Tot 1962 behoorde het to de privé-collectie van William Somerset Maughem. Het kost 3.6 miljoen dollar.

4 Alle 25 Monets Bron: NHDagblad Zaanstreek, 25 april 2009 In de aflevering over Monet (NoordHollands Dagblad 2009) konden we niet meer dan twintig schilderijen noemen van de 25 die Monet in de Zaanstreek heeft gemaakt. Hier volgt een complete lijst. Tenzij anders vermeld zijn de werken particulier bezit. De haven en de Dam, waar schepen langs de Hogendijk liggen afgemeerd, met op de achtergrond de Damstraat. De haven en de Dam. Bij avond, ondergaande zon. De haven en de Dam, vanaf hotel De Beurs. De Dam en de sluizen aan de Achterzaan. De Zuiddijk met het stadhuis en de Oostzijderkerk. (Parijs, Muse d Orsay) Tuinhuizen aan de Achterzaan. Westzijde 14. (New York. Metropolitan Museum of Art, Robert Lehman Collection) Huizen aan de Achterzaan. Westzijde 22. Tuinhuis. Westzijde 78. Huizen aan de Achterzaan. Oostzijde 221. (Frankfurt, Städelsches Kunstinstitut) Molens langs de Noordervaldeursloot. De Zaan. Op de Koger oever oliemolen De Reus, op de rechteroever De Juffer en De Jonker. De Zaan bij Zaandam. (The Glynn Vivian Art Gallery, Swansea Museum Service)

5 Molens in het Westzijderveld. (Verenigde Staten. William Kelly Simpson) Molens in het Westzijderveld. Het blauwe huis op de Hogendijk. Voetbrug. De brug is moeilijk te lokaliseren, maar waarschijnlijk in de buurt van de Zuiddijk. (Macon, Musée Municipal des Ursalines) Molen Het Oosterkattegat. Het Oosterkattegat. (Oxford, The Visitors of the Ashmolean Museum) Het Oosterkattegat. (The Earl of Jersey) Het Weerpad. (Baltimore, Walters Art Gallery) De Voorzaan en het IJ. (Stockholm, Nationalmuseum) Guurtje van de Stadt. (Otterloo, Rijksmuseum Kröller-Müller)