Risicoverdeling bij hervorming van het aanvullend pensioen. Roel Mehlkopf Jan Bonenkamp Casper van Ewijk Harry ter Rele Ed Westerhout

Transcriptie

1 Risicoverdeling bij hervorming van het Roel Mehlkopf Jan Bonenkamp Casper van Ewijk Harry ter Rele Ed Westerhout

2 Inhoud Hoofdstuk 2: kosten en baten nominale garanties Hoofdstuk 4: risicoverdeling tussen jong en oud - Nominale garanties resulteren in gemiddeld lager pensioen - Leeftijdsdifferentiatie resulteert in betere afruil risico en rendement - Nominale garanties verhogen inflatiegevoeligheid pensioenen - Leeftijdsdifferentiatie resulteert in stabieler pensioen voor ouderen - Aantrekkelijk om harde rechten later in het leven op te bouwen - Leeftijdsdifferentiatie kan impliciet via herstelbeleid. Premie instrument is daarbij belangrijk 2

3 Veronderstellingen 3

4 Veronderstellingen Economie (SZW parameters) Bevolkingssamenstelling Onzekerheid: aandelen en inflatie Gemiddeld rendement obligaties 4,5% Deterministische levenscyclus: - Werkzame periode Pensioenperiode Gemiddeld rendement aandelen 8,5% Evenwichtige bestandsopbouw Volatiliteit rendement aandelen 20% Gemiddelde prijsinflatie: 2% Analyse beperkt tot traject boven de franchise: premie en vervangingsratio als percentage premiebasis (loonsom minus franchise) Reële loongroei: 1% 4

5 Deel 1 Kosten en baten van nominale garanties 5

6 Ontwerp combi contract Combi contract: Harde rechten opgebouwd via doorsnee systematiek Naar verwachting helft pensioenuitkering uit harde rechten Combi contract gefinancierd via ringfencing : - Combi contract heeft zelfde beleggingsmix als zacht contract, behalve wanneer nominale toezeggingen in gevaar komen 6

7 Rebalancing in ringfencing strategie Vaste beleggingsmix Ringfencing Stijgende aandelenprijzen Obligaties bijkopen Obligaties bijkopen Dalende aandelenprijzen Aandelen bijkopen Niets 7

8 Implicaties harde rechten voor pensioenuitkomsten Twee implicaties voor pensioenen: 1. Minder opwaarts potentieel Minimale hoeveelheid obligaties 2. Pensioenen inflatiegevoeliger Obligatieportefuille lange looptijd 8

9 Combi contract vs zacht contract 9

10 Combi contract heeft minder opwaarts potentieel Deel harde rechten Mediaan vervangingsratio Afname mediaan t.o.v. zacht contract Afname mediaan t.o.v. zacht contract als helft AOW Geen 70,0% 0,0% 0,0% Kwart 64,4% 5,6% 2,8% Helft 57,6% 12,4% 6,2% Volledig 47,1% 22,9% 11,5% 10

11 Meer opwaarts potentieel als harde rechten opgebouwd vanaf latere leeftijd Opbouw harde rechten vanaf 25-jarige leeftijd 35-jarige leeftijd 45-jarige leeftijd Mediaan vervangingsratio Afname mediaan t.o.v. zacht contract Afname mediaan t.o.v. zacht contract als helft AOW 57,6% 12,4% 6,2% 60,8% 9,2% 4,6% 63,5% 6,5% 3,2% 11

12 Afruil nominale garanties en inflatiebescherming 12

13 Conclusies kosten en baten nominale garanties 1. Nominale garanties resulteren in gemiddeld lager pensioen Afname mediaan 12.4 procentpunt 2. Nominale garanties verhogen inflatiegevoeligheid Lange-termijn obligaties slechte bescherming tegen inflatierisico Echter: lange termijn obligaties goede bescherming tegen reële rente risico (niet in model) 3. Aantrekkelijk om harde rechten later in het leven op te bouwen Afname mediaan half zo groot als harde rechten opgebouwd vanaf 45 Pensioenuitkering minder gevoelig voor inflatie 13

14 Deel 2: Risicoverdeling tussen jong en oud 14

15 Verdeling van risico s binnen een pensioenfonds Efficiente verdeling van risico: risico s spreiden door ze toe te delen aan deelnemers die het best in staat zijn om ze dragen (en hen bij voorkeur daarvoor te belonen) Jongeren hebben grotere risicocapaciteit dan ouderen: - Jongeren beschikken over grote hoeveelheid menselijk kapitaal met relatief laag risicoprofiel via toekomstig arbeidsinkomen - Jongeren kunnen schommelingen in aanspraken makkelijk dragen, omdat waarde van opgebouwde aanspraken klein in vergelijking tot hun menselijk kapitaal - Optimaal als aanspraken jongeren risicovoller dan aanspraken ouderen 15

16 Life-cycle vs constante beleggingsmix Life cycle beleggingsm ix Constante beleggings mix Gemiddelde vervangingsratio 80.1% 78.4% Kwantielen vervangingsratio 1% kwantiel 28.0% 26.1% 2.5% kwantiel 31.7% 29.5% 10% kwantiel 41.1% 40.1% 25% kwantiel 52.8% 51.7% Standaarddeviatie vervangingsratio over periode van 1 jaar 5.2% 8.8% over periode van 10 jaar 15.9% 26.8% 16

17 Impliciete leeftijdsdifferentiatie via herstelbeleid A Opgebouwd pensioenvermogen B Totaal pesnioenvermogen C Vermogens -verlies D = C / A Vermogens -verlies als fractie van opgebouw d vermogen E = C / B Vermogens -verlies als fractie van totaal vermogen F = D / 37.5% Impliciete aandelen exposure 35-jarige 1,1 x salaris 5,3 x salaris 0,3 x salaris 29% 6% 76% 55-jarige 5,8 x salaris 7,4 x salaris 1,5 x salaris 26% 20% 68% 75-jarige 6,1 x salaris 6,1 x salaris 0,8 x salaris 12% 12% 33% 17

18 Impliciete leeftijdsdifferentiatie via herstelbeleid Direct herstel Korte hersteltermijn Korte hersteltermijn Lange hersteltermijn Lange hersteltermijn Zonder premie instrument Met premie instrument Zonder premie instrument Met premie instrument 35-jarige 50% 76% 152% 161% 227% 55-jarige 50% 68% 59% 68% 51% 75-jarige 50% 33% 18% 15% 8% 18

19 Decompositie aandelen exposure Aandelen exposure 35-jarige 55-jarige 75-jarige Totaal 152% 59% 18% Via aanpassingen aan reeds opgebouwde rechten Via aanpassingen aan toekomstige pensioenopbouw 42% 39% 18% 11% 3% 0% Via preme instrument 99% 17% 0% 19

20 Impliciete vs explicieite leeftijdsdifferentiatie Expliciete leeftijdsdifferentiatie (aanpassing aan pensioenrechten proportioneel met gemiddelde looptijd uitkeringen) Impliciete leeftijdsdifferentiatie (uniform rechten aanpassen, waarin jaarlijks 1/10e deel van overschot of tekort wordt verrekend met rechten) 35-jarige 144% 161% 55-jarige 78% 68% 75-jarige 15% 15% 20

21 Conclusies risicoverdeling tussen jong en oud 1. Leeftijdsdifferentiatie resulteert in betere afruil risico en rendement 2. Leeftijdsdifferentiatie resulteert in stabieler pensioen voor ouderen 3. Leeftijdsdifferentiatie kan impliciet via herstelbeleid Premie instrument belangrijk 21