REPORT NL 2015 NEDERLANDSE PALMOLIE SCORECARD 2015 OP WEG NAAR 100% VERANTWOORDE PALMOLIE

Transcriptie

1 REPORT NL 2015 NEDERLANDSE PALMOLIE SCORECARD 2015 OP WEG NAAR VERANTWOORDE PALMOLIE

2 Foto: James Morgan / WWF-International DE NEDERLANDSE PALMOLIE SCORECARD Palmolie is een belangrijke grondstof voor veel producten die we dagelijks gebruiken, zoals margarine, koekjes, chocolade, cosmetica en zeep. De vraag naar palmolie stijgt hard. Maar de uitbreiding van oliepalmplantages in Zuidoost-Azië en andere tropische gebieden leidt tot grootschalige ontbossing en brengt soms ook problemen voor lokale gemeenschappen met zich mee. WNF is niet tegen het gebruik van palmolie, maar zet in op productie die niet ten koste gaat van mens en natuur. 2 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

3 Verschillende brancheorganisaties, verenigd in de Task Force Duurzame Palmolie i, hebben in 2010 toegezegd dat alle palmolie die in Nederland wordt verwerkt in voedingsmiddelen en veevoer verantwoord geproduceerd moet zijn. De afgelopen jaren heeft het Wereld Natuur Fonds (WNF) het palmoliegebruik van een aantal grote, veelal internationaal actieve, Nederlandse bedrijven gevolgd, via een drietal internationale scorecards ii. In deze eerste Nederlandse scorecard wordt voor het eerst ingezoomd op het palmoliegebruik van een bredere groep (middel) grote Nederlandse bedrijven, omdat ook deze aanzienlijke hoeveelheden palmolie gebruiken. Zo moet, met nog zes maanden te gaan tot eind 2015, duidelijk worden hoe ver het Nederlandse bedrijfsleven momenteel is met het gebruik van verantwoorde palmolie en welke stappen de bedrijven nog moeten maken. Helaas zien we ook nog een aanzienlijke groep achterblijvers die nog geen of beperkte actie heeft uitgevoerd. Hoewel we de transparantie op prijs stellen, is dit nog maar het begin. RSPO lidmaatschap en een tijdsgebonden & meetbaar actieplan naar segregated palmolie ziet WNF als een haalbaar doel, waarbij in de tussentijd tot aankoop van book&claim certificaten dient te worden overgegaan. In deze eerste Nederlandse Palmolie Scorecard zijn 53 bedrijven gecontacteerd, waarvan 35 hebben gereageerd (66%). Hiervan zijn 5 bedrijven niet in de score opgenomen omdat deze bedrijven, op basis van de ontvangen data, buiten de scope van de scorecard bleken te vallen. Uiteindelijk omvat de scorecard 30 bedrijven met scores, en 18 non respondents (NR). De uitslagen van het onderzoek zijn per bedrijf te vinden in de tabellen vanaf pagina 10. WNF s eerste Nederlandse Palmolie Scorecard laat bemoedigende resultaten zien. Tegelijkertijd blijkt uit de analyse dat de meeste bedrijven hun inspanningen nog flink moeten opvoeren om een verandering in de markt teweeg te brengen en volledig verantwoord palmoliegebruik te garanderen. Teleurstellend is dat ongeveer eenderde van de bedrijven, ondanks dat enkele malen is geprobeerd contact te zoeken, geen informatie heeft ingestuurd. WNF hoopt dat deze scorecard bijdraagt aan een toename van de bewustwording en verwacht dat bedrijven snel in actie komen om hun ketens te verduurzamen. Veel bedrijven dekken hun palmolieverbruik af met zogenaamde book&claim certificaten (zie figuur 1). Het WNF wil dat bedrijven nog dit jaar de overstap naar fysieke stromen verantwoorde palmolie steviger oppakken en doorzetten (met fysieke stromen wordt bedoeld: mass balance, segregated en identity preserved, zie figuur 1). Koplopers laten zien dat het mogelijk is die overstap te maken. WNF roept daarom op om de doelen aan te scherpen naar het gebruik van segregated RSPO palmolie en hiervoor een tijdsgebonden & meetbaar actieplan op te stellen. Figuur 1: RSPO-certificering met supply chain opties MINST STRINGENT B&C MB B&C = Book&claim ook wel (Green Palm) certificaten genoemd. Bij deze optie verkopen RSPO-gecertificeerde palmolie producenten certificaten aan bedrijven die hiermee de verantwoorde productie van palmolie steunen. De aankoop van certificaten is niet gekoppeld aan de fysieke (traceerbare) aankoop van palmolie. MB = Mass Balance. De gecertificeerde (verantwoorde) palmolie wordt tijdens de verwerking, transport en opslag gemixt met ongecertificeerde palmolie. Om de transitie naar duurzame palmolie en het terugdringen van ontbossing voor nieuwe oliepalmplantages, verder te versnellen, vraagt WNF van bedrijven ook om hun toeleveranciers te verzoeken palmolie te kopen van producenten die best practices laten zien, die onafhankelijk worden geverifieerd. Dit betekent o.a. geen uitbreiding van plantages in veengebieden en aanzienlijke reductie van broeikasgasemissies. SG IP MEEST STRINGENT SG = Segregated. De gecertificeerde (verantwoorde) palmolie blijft in de hele keten fysiek gescheiden van ongecertificeerde palmolie. Door menging met gecertificeerde palmolie van andere plantages is geen unieke herleidbaarheid meer mogelijk. IP = Identity preserved. De gecertificeerde (verantwoorde) palmolie, afkomstig van een plantage, blijft in de hele keten fysiek gescheiden van ongecertificeerde palmolie én van gecertificeerde palmolie van andere plantages, zodat deze herleidbaar blijft tot een unieke bron. WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

4 Foto: Edward Parker, inzet onder: naturepl.com / Fiona Rogers / WWF PALMOLIE ALS GRONDSTOF: WAT IS HET PROBLEEM? Palmolie is de meest gebruikte plantaardige olie op aarde en de vraag ernaar stijgt hard. Palmolie kan het gehele jaar geoogst worden, is goedkoop en veelzijdig in het gebruik. Door de boterachtige smaak en structuur is het ideaal voor de productie van voedingsmiddelen (waaronder margarines, koekjes). Ook wordt het veel toegepast in producten voor persoonlijke verzorging (zepen, shampoos), huishoudelijke artikelen (wasmiddelen), diervoeder, en technische producten. Palmolie wordt voor het overgrote deel geproduceerd in Indonesië en Maleisië. Het oppervlak aan oliepalmplantages was in 2010 ruim 13 miljoen ha, vergelijkbaar met het oppervlakte van drie keer Nederland. De uitbreiding van de oliepalmplantages in Zuidoost-Azië en andere tropische gebieden leidt tot grootschalige ontbossing. Tussen 1990 en 2010 is naar schatting 3,5 miljoen hectare bos gekapt voor de aanleg van oliepalmplantages. Dat is iets meer dan de oppervlakte van Nederland iii. Negatieve effecten zijn: Kwetsbare diersoorten zoals de olifant, de neushoorn, de orang-oetan en de tijger verdwijnen, omdat hun leefgebied wordt vernietigd door de aanleg van nieuwe oliepalmplantages. Het oprukken van deze plantages kan als gevolg hebben dat de lokale bevolking van haar geboortegrond moet vertrekken en haar middelen van bestaan verliest. De grootschalige productie van palmolie gaat vaak gepaard met watervervuiling, luchtvervuiling en erosie. Oliepalmplantages bieden relatief weinig werkgelegenheid voor de lokale bevolking. Op mondiaal niveau draagt de aanleg van oliepalmplantages bij aan klimaatverandering door het vrijkomen van broeikassen veroorzaakt door het verbranden van de oorspronkelijke vegetatie en de ontwatering en verdroging van veengronden. 4 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

5 VERANTWOORDE PALMOLIE Ondanks de negatieve effecten is het WNF niet tegen de productie van palmolie. Die olie vormt immers een belangrijke bron van inkomsten voor mensen en landen en is een belangrijk voedingsmiddel. Het WNF vindt echter dat de productie van palmolie op een verantwoorde manier moet gebeuren. Sinds 2003 werkt het internationale WNF aan regels voor de productie van verantwoorde palmolie in het zogenaamde Ronde Tafel overleg voor Duurzame Palmolie (RSPO). WWF doet dit samen met bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de teelt, handel en gebruik van palmolie, financiële instellingen en andere maatschappelijke organisaties. Resultaat zijn criteria die ervoor moeten zorgen dat bij palmolieproductie strenge sociale en milieueisen gelden en dat de productie alleen daar plaatsvindt waar dit niet ten koste gaat van mensen en waardevolle natuur. Het is aan bedrijven die palmolie produceren, maar ook aan bedrijven die palmolie verwerken in hun producten, om deze regels toe te passen. Voor meer informatie over de certificering, klik hier. Medio 2015 ligt de productie van deze verantwoorde (RSPO) palmolie op ruim 12,5 miljoen ton per jaar, wat overeenkomt met 20% van de wereldproductie iv. Nu is het zaak dat voedsel- en cosmeticafabrikanten, diervoederbedrijven en supermarkten zo snel mogelijk overschakelen op het gebruik van verantwoorde palmolie in hun producten. Figuur 2: RSPO-principes & - criteria voor verantwoorde palmolieteelt 1 5 Transparantie staat hoog in het vaandel 2 6 In acht nemen van geldende wetten en regels 3 7 Werken aan economische en financiële levensvatbaarheid van de bedrijfsvoering 4 8 Toepassen van best practices door producenten Verantwoordelijkheid nemen voor het milieu en behoud van natuurlijke bronnen en biodiversiteit Goed werkgeverschap uitdragen en verantwoord gedrag tentoonspreiden jegens lokale gemeenschappen Verantwoorde ontwikkeling van nieuwe plantages (met inachtneming van belangen van mens en natuur) Werken aan continue verbetering van de palmolieproductie VRIJ VERTAALD NAAR: RSPO WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

6 72% van alle palmolie die de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie verwerkte, is RSPO-gecertificeerd Foto: James Morgan / WWF-International PALMOLIE IN NEDERLAND Nederland is in de Europese Unie de grootste palmolie-importeur v. Deze palmolie wordt deels in Nederland verwerkt en deels doorgevoerd. Daarnaast zijn Nederlandse bedrijven ook buiten de landsgrenzen grote palmoliegebruikers: Unilever koopt jaarlijks wereldwijd alleen al ongeveer 1,5 miljoen ton palmolie (en afgeleide producten) in, ongeveer 3% van de totale wereldproductie. Verschillende brancheorganisaties, verenigd in de Task Force Duurzame Palmolie vi, hebben in 2010 toegezegd dat eind 2015 alle palmolie die in Nederland wordt verwerkt in voedingsmiddelen en veevoer, RSPO-gecertificeerd moet zijn. In 2014 was volgens onderzoek van de Task Force Duurzame Palmolie, 72% van alle palmolie die de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie verwerkte, RSPO-gecertificeerd. Deze producten kunnen bedoeld zijn voor de Nederlandse markt, maar ook voor de export. Doorvoer van palmolie of verbruik in het buitenland door Nederlandse bedrijven vielen niet onder deze doelstelling en de meting. Veel individuele bedrijven, met name multinationals, hebben daar bovenop eigen doelen voor het gebruik van verantwoorde palmolie opgesteld, voor hun wereldwijde gebruik, en veelal te bereiken in Scorecard resultaten In deze scorecard is een brede groep (middel)grote Nederlandse bedrijven beoordeeld op hun beleid en implementatie van verantwoorde palmolie, zowel in Nederland als daarbuiten. In tabel 1 zijn de bedrijven opgenomen, met de door WNF toegekende scores. 6 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

7 RESULTATEN IN 2014 (van het totaal aantal respondenten, 30) 2 bedrijven scoorden segregated Foto: WWF / Richard Stonehouse 21 bedrijven (70% van alle respondenten) hebben zich publiekelijk gecommitteerd om voor het eind van 2015 overgestapt te zijn op verantwoorde RSPO-gecertificeerde palmolie bedrijven (87%) geven inzicht in volumes verwerkte palmolieproducten (palmolie, palmpitolie, derivaten). Het totale gerapporteerde volume is ruim 1,8 miljoen waarvan 1,7 miljoen ton (94%) RSPO gecertificeerd. Wanneer Unilever (met 1,5 miljoen ton palmoliegebruik veruit de grootste) wordt uitgezonderd is dit ongeveer ton, waarvan ton (61%) gecertificeerd. 17 bedrijven (57%) rapporteren verantwoord palmoliegebruik. Hier wordt ook de inkoop van book&claim certificaten meegerekend. 26 SG 19 bedrijven (63%) zijn gestart met de inkoop van fysieke stromen verantwoorde palmolie (segregated en mass balance). 26 bedrijven, het grootste deel van de rapporterende bedrijven (87%) zijn RSPO lid, één bedrijf heeft de intentie om lid te worden en drie bedrijven zijn (nog) geen lid. Peeters Produkten (Penotti) en Vika (kaasproducten) scoren als hoogste van alle bedrijven in deze scorecard. Beide hebben segregated geïmplementeerd, voor al hun producten. Het palmolieverbruik van deze twee bedrijven is minder dan 2500 ton. WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

8 Figuur 3: Resultaten in 2014 (van het totaal aantal respondenten) Aantal bedrijven gescoord Aantal RSPO-leden Aantal bedrijven met een publiek commitment voor 2015 Aantal bedrijven dat rapporteert RSPOpalmolie te gebruiken Aantal bedrijven dat RSPOpalmolie gebruikt (voor eigen merk) Totaal gerapporteerd palmoliegebruik Totaal RSPO Exclusief Unilever TON TON TON Exclusief Unilever TON Het totale gerapporteerde jaarlijkse gebruik van palmolie door de onderzochte Nederlandse bedrijven is 1,8 miljoen ton. De totale palmolievoetafdruk van Nederlandse bedrijven is daarmee aanmerkelijk groter dan het gebruik van de Nederlandse voedingsmiddelen- en diervoederindustrie in Nederland alleen, ton ( ton vii resp ton viii per jaar) 8 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

9 TRENDS PER SECTOR / BEDRIJF De Bakkerij & Zoetwaren sector presteert goed vergeleken met de rest van de sectoren. Peeters Produkten (Penotti), Continental Bakeries Haust, Daelmans, Hellema en Lonka komen op 12 of meer punten uit (van het maximum 18, zie bijlage). We zien echter ook dat een relatief grote groep - vier van de twaalf - bedrijven binnen deze sector geen informatie heeft aangeleverd. Hoewel twee van de vier bedrijven wel al informatie hebben aangeleverd, loopt de Diervoeder sector achter vergeleken met de andere sectoren. Nutreco is als enige RSPO lid en heeft een commitment voor ForFarmers heeft voor de productie in het Verenigd Koninkrijk eind 2014 afspraken gemaakt om certificaten aan te laten schaffen door hun toeleveranciers, maar heeft nog geen eigen book&claim certificaten direct gekocht. De twee Nederlandse Aardappelverwerkende bedrijven (Aviko en Farm Frites) hebben goede eerste stappen genomen door de aankoop van book&claim certificaten, maar hebben helaas nog maar een zeer beperkte of geen overstap naar de inkoop van fysieke stromen gemaakt. Voor zover de Voedingsmiddelen sector (o.a. margarines, sauzen, zuivelvervangers) volumes heeft aangeleverd, zijn meeste de bedrijven nu RSPO gecertificeerd, door aankoop van book&claim certificaten voor het merendeel of totaal van hun palmoliegebruik voor eigen merken. Uitschieter naar boven is koploper Vika, maar ook Wessanen, FrieslandCampina, Unilever en Royal Smilde zijn bezig met de aankoop van mass balance en/of segregated. Unilever is het enige bedrijf dat kleinere boeren wereldwijd ondersteunt door de aankoop van speciale smallholder certificaten, om de productiviteit van kleine landbouwers te verhogen en de productie tegelijkertijd duurzamer te maken. De Retail sector is op dit moment bezig met de overstap van book&claim naar fysieke stromen. Terwijl Jumbo nog rapporteert voor certificaten te hebben gekocht en aangeeft dat het bezig is de eisen aan leveranciers aan te scherpen, gaat Ahold een stap verder en rapporteert voor het eerst op een deel fysieke (traceerbare) aankoop van palmolie, onder andere 20% segregated. Ook Superunie geeft aan bezig te zijn met de overstap maar kan nog geen volumes aangeven. De Ingrediënten sector die veel verschillende bedrijven omvat, geeft een wisselend beeld, Zeelandia, DSM Nutritional Products en Acatris zijn koploper. Twee van de drie Cosmetica bedrijven, Rituals en Hegron, hebben beide aangegeven minder dan 500 ton palmolie te gebruiken, een aanzienlijk stuk minder dan de rest van de groep, en zijn daarom niet meegenomen in de scorecard. Het derde bedrijf rapporteerde niet. De Catering/food service sector is nog niet terug te vinden in de lijst van respondenten. KLM is actief in de overstap naar verantwoorde palmolie, maar gebruikt aanzienlijk minder palmolie dan de rest van de groep (minder dan 500 ton palmolie). Albron geeft aan geen eigen merken te hebben. WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

10 Foto: WWF-Malaysia / Mazidi Abd Ghani 10 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

11 WNF verwacht het volgende van bedrijven: 1. Word (actief) lid van RSPO. 2. Wees transparant over het eigen palmoliegebruik. 3. Geef een publiek commitment af, met een tijdgebonden en meetbaar actieplan, voor segregated palmolie, per 2015, of een ander moment in de nabije toekomst. 4. Dek van het palmoliegebruik direct af met verantwoorde palmolie (elke handelsketenoptie), maar investeer zoveel mogelijk in fysieke handelsstromen, bij voorkeur segregated. 5. Koop verantwoorde palmolie van RSPO-leden die best practices laten zien, zoals geen uitbreiding op veengronden (en onafhankelijk geverifieerd). 6. Neem verantwoordelijkheid voor al het palmoliegebruik, niet alleen de eigen merken. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Nederlandse consumenten kunnen er, op een paar uitzonderingen na, nog niet zeker van zijn dat de palmolie die in hun producten is verwerkt, daadwerkelijk verantwoord geproduceerd is (segregated). Wel is via de aankoop van mass balance of book&claim certificaten voor een aanzienlijk deel van de producten bijgedragen aan de verantwoorde productie van palmolie. Het WNF ziet dit als een belangrijke tussenstap, maar geen einddoel. Alleen segregated en identity preserved palmolie sluiten in de supply chain het gebruik van onverantwoord geproduceerde palmolie daadwerkelijk uit. De Nederlandse Palmolie Scorecard 2015 van WNF laat zien dat een groot deel van de bedrijven goed op weg is naar RSPO gecertificeerd, maar dat een aanzienlijke groep nog wel een tandje bij moet zetten om de doelen voor 2015 te halen. Book&claim certificaten zijn ruim voorhanden, dus er is geen enkele reden voor bedrijven om niet onmiddellijk over te gaan tot aankoop van certificaten. Daarbij laten de koplopers zien dat het ook al mogelijk is om over te stappen naar fysieke stromen. Alleen op die manier wordt onverantwoorde palmolie uit de supply chain verwijderd en kan worden uitgesloten dat voor de gebruikte palmolie waardevolle natuur is verdwenen. WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

12 Tabel 1: Scores Bedrijven Bedrijfsnaam Peeters Produkten Sector RSPO lidmaatschap Commitment voor RSPO Termijn commitment Totaal % B&C Totaal % MB Totaal % SG Totaal % RSPO (B&C, MB, SG) Ja Ja % 0% 18 Vika Voedings middelen Ja Ja % 0% 18 Continental Bakeries Haust Wessanen Holding Daelmans Bakkerijen Hellema Hallum Lonka Sales Bakkersland Ja Ja % 66% 34% 14 Voedings middelen Ja Ja % 12% 67% 14 Ja Ja % 0% 12 Ja Ja % 0% 12 Ja Ja % 0% 12 Ja Ja % 80% 0% 80% 11 FrieslandCampina Voedings middelen Ja Ja % 43% 21% 11 Royal Ahold Retail Ja Ja % 25% 21% 11 Unilever Voedings middelen Ja Ja % 1% 9% 11 Zeelandia Ingrediënten Ja Ja % 79% 13% 92% 11 Royal Smilde Voedings middelen Ja Ja % 28% 1% 10 DSM Nutritional Products Van Delft Biscuits Acatris Netherlands Farm Frites Jumbo Supermarkten Ingrediënten Ja Ja % 50% 0% 9 Ja Ja % 30% 0% 9 Ingrediënten Ja Ja % 63% 0% 63% 8 Aardappelverwerkende industrie Ja Ja % 0% 7 Retail Ja Ja % 0% 7 Remia Voedings middelen Ja Ja % 4% 0% 64% 7 Superunie Retail Ja Ja % 0% 7 Aviko Aardappelverwerkende industrie Ja Nee NA 58% 1% 0% 59% 6 Van Geloven Voedings middelen Nee Ja % 0% 6 Corbion Ingrediënten Ja Nee NA 0% 6% 0% 6% 4 Nutreco Diervoeder Ja Ja % 0% 0% 0% 3 ForFarmers Diervoeder Nee Ja 2015/ 2020 Totale Score 0% 0% 0% 0% 2 Marvesa Ingrediënten Ja Nee NA 0% 0% 0% 0% 2 Pally Biscuits Ja Ja 2015 Conf. Conf. Conf. Conf. 2 Struik Foods Europe Voedingsmiddelen Ja Ja % 0% 0% 0% 2 Elburg Global Handel/verwerker Nee Nee NA 0% 0% 0% 0% 1 Sligro Food Group Horeca groothandel Nee Ja % 0% 0% 0% 1 12 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

13 Tabel 1: Scores Bedrijven (vervolg) Bedrijfsnaam Sector RSPO lidmaatschap Commitment voor RSPO Termijn commitment Totaal % B&C Totaal % MB Totaal % SG Totaal % RSPO (B&C, MB, SG) Totale Score Agrifirm Diervoeder NR NR NR NR NR NR NR 0 Aviateur Banketbakkerijen Banketbakkerij Merba NR NR NR NR NR NR NR 0 NR NR NR NR NR NR NR 0 Barentz Europe Ingrediënten NR NR NR NR NR NR NR 0 Bart's Retail Retail NR NR NR NR NR NR NR 0 Bolsius Int. Kaarsen NR NR NR NR NR NR NR 0 De Banketgroep NR NR NR NR NR NR NR 0 De Heus Voeders Diervoeder NR NR NR NR NR NR NR 0 DO-IT Ingrediënten NR NR NR NR NR NR NR 0 Hanos Horeca groothandel NR NR NR NR NR NR NR 0 Koninklijke Van den Boer Groep Catering NR NR NR NR NR NR NR 0 LEVO Produktenmij Margarines NR NR NR NR NR NR NR 0 Marine Olie Handelmij Handel/verwerker NR NR NR NR NR NR NR 0 Menken Orlando NR NR NR NR NR NR NR 0 Onion Specialties Int. Voedingsmiddelen NR NR NR NR NR NR NR 0 Royaan Voedingsmiddelen NR NR NR NR NR NR NR 0 Royal Sanders Cosmetica NR NR NR NR NR NR NR 0 TOP Onions Groep Voedingsmiddelen NR NR NR NR NR NR NR 0 Tabel 1 geeft een overzicht van de scores per bedrijf. In de bijlage staat een toelichting van de methodologie. De rangschikking in de lijst is gebeurd op basis van het totaal aantal punten. Bij gelijke scores zijn de bedrijven alfabetisch geordend. Door de enorme diversiteit aan bedrijven, qua volume en complexiteit van de handelsketen, is er in de tabel en analyse geen verder onderscheid gemaakt. Binnen de scope van dit onderzoek was het niet mogelijk alle informatie onafhankelijk te toetsen. Waar mogelijk zijn verifieerbare data en publieke informatie gebruikt, maar de scores zijn deels gebaseerd op de door de bedrijven zelf aangeleverde informatie. WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

14 Figuur 4: Overzicht van de geïmplementeerde supply chain opties, van segregated naar book&claim 0% Peeters Produkten (Penotti) Vika Continental Bakeries Haust 34% 66% Wessanen Holding 67% 12% 21% Daelmans Bakkerijen Hellema Hallum Lonka Sales Bakkersland 80% 20% FrieslandCampina 21% 43% 36% Royal Ahold 21% 25% 54% Unilever 9% 1% 90% Zeelandia 13% 79% 8% Royal Smilde 1% 28% 71% DSM Nutritional Products 50% 50% Van Delft Biscuits 30% 70% Acatris Netherlands 63% 37% Farm Frites Jumbo Supermarkten Remia 4% 60% 36% Superunie Aviko 1% 58% 41% Van Geloven Corbion 6% 94% Nutreco Totaal % SG Totaal % MB Totaal % B&C Niet RSPO-gecertificeerd Vertrouwelijk Non-Respondent 14 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

15 Figuur 4: Overzicht van de geïmplementeerde supply chain opties, van segregated naar book&claim (vervolg) 0% ForFarmers Marvesa Pally Biscuits Struik Foods Europe Elburg Global Sligro Food Group Agrifirm Aviateur Banketbakkerijen Banketbakkerij Merba Barentz Europe Bart s Retail Bolsius Int. De Banketgroep De Heus Voeders DO-IT Hanos Koninklijke Van den Boer Groep LEVO Produktenmij Marine Olie Handelmij Menken Orlando Onion Specialties Int. Royaan Royal Sanders TOP Onions Groep Totaal % SG Totaal % MB Totaal % B&C Niet RSPO-gecertificeerd Vertrouwelijk Non-Respondent WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

16 BIJLAGE: METHODOLOGIE NEDERLANDSE PALMOLIE SCORECARD 2015 SELECTIE BEDRIJVEN De afgelopen jaren heeft het WNF het palmoliegebruik van de grote, veelal internationaal actieve, Nederlandse bedrijven gevolgd. In deze scorecard wordt voor het eerst ook ingezoomd op een bredere groep Nederlandse (middel)grote bedrijven. De selectie van de bedrijven voor dit onderzoek is vooral gebaseerd op het totale volume palmolieproducten dat door een bedrijf wordt verwerkt of verhandeld. Palmolieproducten zijn onder andere palmolie, palmpitolie of daarvan afgeleide producten ix. Daarbij is een ondergrens van 500 ton gehanteerd per bedrijf x. Deze informatie is meestal niet eenvoudig te vinden. Het WNF heeft zich gebaseerd op informatie die voorhanden is via de RSPO, MVO (de ketenorganisatie voor oliën en vetten) en diverse publieke bronnen waaronder websites van de bedrijven zelf. Indien bedrijven hebben aangegeven dat het eigen verbruik kleiner is dan 500 ton zijn hun gegevens niet meegenomen (dit betreft cosmeticabedrijven Hegron en Rituals, en KLM). Waardering & score Door acht vragen, afgestemd op de vragen die RSPO jaarlijks aan haar leden stelt, is een maximale score van 18 punten te behalen. Het WNF bekijkt of bedrijven RSPO-lid zijn (1 punt) Transparant zijn over hun palmoliegebruik (1 punt) Een publiek commitment hebben om uiterlijk in 2015 over te stappen op RSPO- gecertificeerde palmolie (1 punt) Daadwerkelijk RSPO-gecertificeerde palmolie hebben aangekocht, en volgens welke supply chain optie (book&claim, mass balance, segregated/identity preserved). Totaal % RSPO palmoliegebruik (B&C, MB, SG) Aantal punten % mass balance Extra aantal punten % segregated/identity preserved Extra aantal punten 1-24,9% % % ,9% % % ,9% % % ,9% ,9% Aankoop smallholder (kleine boeren) certificaten (1 punt) 16 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

17 TOELICHTING OP DE SCORES Andere scorecards en rapportages Deze scorecard is niet één op één vergelijkbaar met voorgaande versies van de internationale WWF Palm Oil Buyers Scorecard. Anders dan bij de internationale WWF Palm Oil Buyers Scorecard van 2013, is in deze Nederlandse Scorecard ook gescoord voor/waardering gegeven aan de manier waarop de verantwoorde palmolie wordt aangekocht (supply chain opties, zie figuur 1). Scores wijken zodoende af van de Internationale WWF Palm Oil Buyers Scorecard van twee jaar geleden. Ook wijkt de rapportage af van eerder voor Nederland gepubliceerde cijfers door de Taskforce Duurzame Palmolie. De Taskforce rapporteert totalen per sector in de voedingsmiddelenindustrie in Nederland. In deze scorecard wordt de handel en verwerking bekeken van (verantwoorde) palmolie van individuele Nederlandse bedrijven, in diverse sectoren. Er is daarbij ook gekeken naar hun palmoliegebruik in het buitenland. Segregated en mass balance Het WNF geeft al langer aan dat de overstap naar zogenaamde fysieke stromen palmolie, in de vorm van segregated palmolie, noodzakelijk is en ook proactief moet worden ingezet. In die situaties waar segregated palmolie nog niet kan worden gebruikt, bijvoorbeeld door de complexiteit van de samenstelling van producten, is mass balance een zinvolle tijdelijke tussenstap. De afgelopen jaar is de beschikbaarheid van segregated verantwoorde palmolie op de Nederlandse markt toegenomen. Daarom zijn in deze scorecard, in tegenstelling tot de internationale WWF Palm Oil Buyers Scorecard 2013, extra punten gegeven aan implementatie van segregated en in mindere mate mass balance palmolie. Smallholders Naast de inkoop van fysieke stromen verantwoorde palmolie, scoorden we ook de aankoop van certificaten (book&claim) van smallholders -kleine boeren-, vanwege het belang om ook deze kleine, vaak minder kapitaalkrachtige, boeren te stimuleren over te stappen op een duurzame productie. Mochten bedrijven nog niet zijn overgestapt naar fysieke stromen van verantwoorde palmolie, dan kunnen zij door het kopen van book&claim certificaten van lokale kleine boeren, hen actief ondersteunen. Een goed voorbeeld hiervan is het project van WWF Indonesië met Amanah Association, Riau, Indonesië. Unilever sloot in 2013 een contract met de groep boeren om tot 2018 certificaten te kopen. Eigen merken (fabrikanten consumentenproducten en retail) De score voor wat aankoop van gecertificeerde palmolie betreft is voor fabrikanten van consumentenproducten en retailers alleen bepaald op basis van de hoeveelheid palmolie die zij voor hun eigen merken gebruiken, omdat dit ook de wijze is die RSPO tot nu toe hanteert. Echter, het WNF is van mening dat bedrijven voor alle palmolie die zij verwerken verantwoordelijkheid dragen. Ook voor producten die ze maken voor een private label van bijvoorbeeld retailers. Vandaar dat het WNF de bedrijven oproept om voor al hun producten verantwoorde palmolie toe te passen. Een aantal bedrijven in deze scorecard doet dat overigens al. Speciaal geval is Albron, die aan gaf geen eigen merken te produceren en daarom niet kon worden gescoord. WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

18 EINDNOTEN i De Task Force Duurzame Palmolie is een samenwerkingsverband van in Nederland gevestigde brancheorganisaties in de palmolieketen. Dit zijn de raffinaderijen van palmolie, verschillende sectoren die de palmolie verwerken (voedingsmiddelen- en diervoederindustrie) en de retail die consumentenproducten aanbiedt waarin palmolie verwerkt is. Deze partijen werken samen aan het stimuleren van de productie en het gebruik van verantwoord geproduceerde palmolie. Gezamenlijk spraken zij in 2010 de ambitie uit dat uiterlijk eind 2015 alle in Nederland verwerkte palmolie voor de Nederlandse markt verantwoord is geproduceerd. ii WWF, WWF 2013 Palm Oil Buyers Scorecard. iii Gunarso, P, et.al., Oil Palm and Land Use Change in Indonesia, Malaysia and Papua New Guinea. Reports from the Technical Panels of the 2nd Greenhouse Gas Working Group of the Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) iv data 7 mei 2015 v Planbureau voor de Leefomgeving, Duurzame handelsketens onder de loep. Achtergronden bij verduurzaming van internationale handelsketens. Achtergrondstudie. vi Zie i vii Taskforce Duurzame Palmolie, Rapportage Rapport van de Taskforce Duurzame Palmolie. viii Hoste, R., Palmolieverbruik in de Nederlandse diervoederindustrie , LEI Wageningen UR rapport. ix N.b. in deze scorecard is geen palm kernel expeller (palmpitmeel) meegenomen. x Deze grens hanteert RSPO voor onderscheid kleine bedrijven met (middel)grote bedrijven, zie 18 WNF Nederlandse Palmolie Scorecard 2015

19 Foto: Howard Buffett / WWF-US WNF Nederlandse Palmolie Scorecard

20 Colofon Wereld Natuur Fonds Juni 2015 Redactie Lot Folgering, Jorien van Hoogen, Robert Jan Kuijpers, Sandra Mulder, Natascha Zwaal Onderzoek en analyse Judith de Haan, Jorien van Hoogen, Sandra Mulder Vormgeving Shootmedia in opdracht van LBL Fotografie Mazidi Abd Ghani/WWF Malaysia James Morgan / WWF-International WWF / Richard Stonehouse naturepl.com / Fiona Rogers / WWF Casper Schrijver Howard Buffett / WWF-US Edward Parker Met dank aan Willem Vermeulen Voor meer informatie over de Nederlandse Palmolie Scorecard van WNF neem contact op met Wereld Natuur Fonds Driebergseweg JB Zeist Jorien van Hoogen jhoogen@wwf.nl Sandra Mulder smulder@wwf.nl