Jaarverslag Stichting Pensioenfonds Imtech

Transcriptie

1 Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Imtech

2 Het Bestuur van Stichting Pensioenfonds Imtech heeft het genoegen u het verslag over het boekjaar 2010 aan te bieden, welke is opgesteld overeenkomstig het bepaalde in artikel 22 van de statuten. Stichting Pensioenfonds Imtech Postbus BP Amersfoort Bezoekadres: Hardwareweg BL Amersfoort Telefoon: (033) Website: info.pensioenfonds@imtech.nl 2

3 Inhoud Meerjarenoverzicht van kerncijfers en kengetallen 4 Toelichting op kerncijfers en kengetallen 5 Verslag van het bestuur 6 1. Algemene informatie 6 2. Financiële informatie Beleggingenparagraaf Risicoparagraaf Bestuursaangelegenheden Rapportage over Pension Fund Governance Pensioenparagraaf Actuariële paragraaf Toekomstontwikkelingen Verslag van het verantwoordingsorgaan Verslag van de visitatiecommissie Slotverklaring 21 Jaarrekening 22 Balans per 31 december 2010 (na winstverdeling) 23 Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht over Toelichting op balans en staat van baten en lasten Algemene toelichting Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Grondslagen voor bepaling van het resultaat Beleggingen voor risico pensioenfonds Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Reserves (Overige) technische voorzieningen Schulden en overlopende passiva Risicobeheer Beleggingsopbrengsten Premiebijdragen Overgenomen en overgedragen pensioenverplichtingen Overige baten Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoeringskosten Bezoldiging bestuurders Informatie over dwangsommen en boetes 44 Overige gegevens 45 Bestemming saldo van baten en lasten 45 Verklaring waarmerkend actuaris 45 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 45 Bijlagen Actuariële verklaring 46 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 47 Verslag van het Verantwoordingsorgaan 48 Verslag Visitatiecommissie 50 3

4 Meerjarenoverzicht van kerncijfers en kengetallen Aantallen ) Aantal werkgevers Aantal verzekerden Actieve deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Pensioengerechtigden Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Bedragen x Pensioenkengetallen Kostendekkende premie Feitelijke premie FVP Bijdragen Uitvoeringskosten Uitkeringen Voorwaardelijke toeslagverlening per 1 januari komend jaar (In)actieve deelnemers 0,00% 0,00% 0,00% 1,29% 1,72% Vermogen en solvabiliteit Aanwezig eigen vermogen Minimum vereist eigen vermogen Vereist eigen vermogen Technische voorzieningen Overige technische voorzieningen Dekkingsgraad in % 99,0 99,4 95,2 136,5 131,2 Gemiddelde duration Actieve deelnemers 24,2 22,8 22,1 19 Gewezen deelnemers 22,0 20,4 19,9 18 Gepensioneerden 9,3 8,9 8,3 8 Rentetermijnstructuur (RTS) 3,4% 3,8% 3,6% 4,8% 2) 2) 2) 2) Beleggingen Balanswaarde beleggingen Beleggingsopbrengsten Beleggingsportefeuille Vastgoedbeleggingsfondsen Aandelen Vastrentende waarden Derivaten Overige beleggingen Beleggingsrendement Totale portefeuille 12,0% 9,8% -13,7% 1,2% 7,6% 1) 2) In 2008 heeft er collectieve waardeoverdracht plaatsgevonden van actieve deelnemers vanuit Stichting CPIM i.l. naar Stichting Pensioenfonds Imtech. Vergelijkende cijfers zijn niet beschikbaar. 4

5 Toelichting op kerncijfers en kengetallen Algemeen Het meerjarenoverzicht geeft een samenvatting van de omvang en van de financiële positie van het fonds en de ontwikkeling daarin gedurende het verslagjaar en voorgaande jaren. Het doel van het meerjarenoverzicht is inzicht te geven in de belangrijkste en meest kenmerkende kengetallen van het pensioenfonds. Hierna worden een aantal items nader toegelicht. Aantal werkgevers Het aantal aangesloten ondernemingen is licht afgenomen door herstructurering. De continuïteit blijft echter gewaarborgd. Aantal verzekerden Het aantal actieve verzekerden is door herstructurering van enkele aangesloten ondernemingen afgenomen. Dit laat zich ook vertalen naar een aanzienlijke toename van het aantal gewezen deelnemers. Verder is het aantal pensioengerechtigden licht toegenomen, waarbij voor het eerst ook sprake is van arbeidsongeschiktheidspensioen dat wordt uitgekeerd. Ondanks de verschuivingen blijft er sprake van een evenwichtige verdeling naar de diverse groepen. Pensioenkengetallen De feitelijke premie is, ondanks de afname van actieve deelnemers, in 2010 verder toegenomen door verhoging van de solvabiliteitsopslag van 13% naar 25%. De solvabiliteitsopslag is nodig om er voor te zorgen dat de feitelijke premie bijdraagt aan het herstel van de financiële positie van het pensioenfonds. De uitvoeringskosten zijn in 2010 afgenomen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de gemaakte eenmalige kosten in 2009 die verband hielden met de samenvoeging van de deelnemersadministratie. Toeslagverlening De voorwaardelijke toeslagverlening per 1 januari volgend op het boekjaar is achterwege gebleven. Op grond van het beleidskader van het fonds wordt er bij een dekkingsgraad van < 105% geen toeslag verleend. Vermogen en solvabiliteit Het voortdurende herstel van de financiële markten zorgde voor een positief effect op het eigen vermogen. De pensioenverplichtingen namen echter flink toe, doordat de rente daalde, wat weer een negatief effect had op het eigen vermogen. Daarnaast moest er een extra dotatie worden toegevoegd aan de pensioenverplichtingen in verband met de overgang op de in 2010 gepubliceerd AG Prognosetafel De dekkingsgraad is door deze diverse ontwikkelingen per saldo licht gedaald naar 99,0%, waardoor er nog steeds sprake is van een dekkingstekort. (Overige) technische voorzieningen In 2009 was in de technische voorzieningen al een extra voorziening opgenomen van 4,5% in afwachting van de nieuwe overlevingstafels van het AG (Actuarieel Genootschap). Vanuit zowel het NIVRA (Nederlands Instituut van Registeraccountants) als De Nederlandsche Bank diende, vooruitlopend op de nieuwe overlevingstafels van het AG, er namelijk al vorig jaar rekening te worden gehouden met een stijging van de voorziening gezien de verwachte stijging van de levensverwachting, zoals deze bleek uit nieuwe schattingen van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). In 2010 zijn de nieuwe overlevingstafels van het AG gepresenteerd, de AG Prognosetafel Deze overlevingstafels worden met ingang van 2010 door het pensioenfonds gehanteerd voor de vaststelling van de pensioenverplichtingen. Dit leidde naast de al getroffen voorziening van 4,5%, uit hoofde van de CBS-opslag, tot een additionele stijging van de technische voorziening van 1,8%. Balanswaarde van de beleggingen Het renterisico is door het pensioenfonds in aanzienlijke mate afgedekt. De daling van de rente heeft een positief effect gehad op de ontwikkeling van de beleggingsportefeuille in vastrentende waarden. De waarde van de beleggingen in de overige beleggingscategorieën heeft ook een toename laten zien, doordat het herstel van de financiële markten zich blijvend heeft voortgezet. 5

6 Verslag van het bestuur 1. Algemene informatie Herstelplan Historie Op 12 december 2008 is De Nederlandsche Bank op de hoogte gesteld van de situatie van dekkingstekort waarin Stichting Pensioenfonds Imtech sinds eind november 2008 terecht is gekomen. Per ultimo december 2008 bedroeg de vastgestelde dekkingsgraad van het pensioenfonds 95,2% wat betekende dat het fonds ultimo 2008 nog steeds in een situatie van dekkingstekort verkeerde. Op grond van de artikelen 138 en 140 van de Pensioenwet en conform de richtlijnen die De Nederlandsche Bank heeft gesteld is er een kortetermijn- en langetermijnherstelplan opgesteld door Stichting Pensioenfonds Imtech. In het herstelplan zijn door het bestuur de volgende maatregelen nader uitgewerkt: een verhoging van het premieniveau; een (voorwaardelijke) korting van 3% per 2012, van alle opgebouwde pensioenaanspraken en uitkeringen. Naar oordeel van het bestuur zijn hiermee adequate maatregelen getroffen. Het korte termijn herstelplan wordt periodiek geëvalueerd. Bij de vastgestelde dekkingsgraad van 95,2% (peilmoment 31 december 2008) zal naar verwachting herstel mogelijk zijn in 5 jaar bij effectuering van de genoemde 2 maatregelen. Voor de in het herstelplan opgenomen korting in 2012 is de financiële positie per 31 december 2011 bepalend. Indien de dekkingsgraad zodanig is hersteld, dat naar verwachting ultimo 2013 het Minimum Vereist Eigen Vermogen aanwezig is, kan de korting achterwege blijven. Het bestuur is van mening dat met het herstelplan recht is gedaan aan evenwichtige belangenbehartiging. De werkgever en deelnemers dragen een maximale premie bij. Daarnaast wordt als ultieme noodmaatregel een korting toegepast. Het bestuur zal een beleid voeren om een korting te voorkomen. Door het bestuur is aan de deelnemersraad gevraagd een advies uit te brengen over het ingediende herstelplan bij De Nederlandsche Bank. De deelnemersraad heeft hierop een positief advies afgegeven over het herstelplan. Op 29 december 2009 heeft het pensioenfonds goedkeuring ontvangen van De Nederlandsche Bank omtrent het ingediende herstelplan. Communicatie Alle pensioen- en aanspraakgerechtigden van het pensioenfonds zijn op 30 september 2009 voor de eerste maal schriftelijk geïnformeerd over het herstelplan en de gevolgen ervan voor hun pensioen. De brief was opgesteld conform de richtlijnen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Uit respons bleek dat een grotere mate van communicatie nodig was om de financiële positie, waarin het pensioenfonds was beland, alsmede de herstelmaatregelen nader toe te lichten. Het bestuur heeft vervolgens diverse communicatiemiddelen ingezet om nadere toelichting te geven. Zo is op 12 februari 2010 via een brief aanvullende informatie verstrekt inzake het herstelplan aan alle pensioen- en aanspraakgerechtigden. Op 23 maart 2010 is er een pensioenbijeenkomst georganiseerd, waarin de aanwezige pensioen- en aanspraakgerechtigden nader werden geïnformeerd en mogelijkheid was tot interactie met het bestuur. Tevens is in het jaarverslag 2009 nader ingegaan op het herstelplan en werd in juli 2010 een pensioenkrant geïntroduceerd om betrokkenen te informeren. Op 17 augustus 2010 zorgde een brief van, destijds, (demissionair) minister Donner ervoor dat er onrust ontstond over de herstelplannen bij pensioenfondsen. Voor Stichting Pensioenfonds Imtech had dit tot gevolg dat het fonds ten onrechte in de media verscheen als pensioenfonds dat moest korten op de pensioenaanspraken per 1 januari Het bestuur heeft hierop gereageerd door op 25 augustus 2010 met een persbericht te komen. Vervolgens is begin september 2010 een brief gestuurd naar alle pensioen- en aanspraakgerechtigden over de stand van zaken. In november 2010 is er aanvullend per brief gecommuniceerd dat door het bestuur, tot genoegen van De Nederlandsche Bank, is aangetoond dat korting van aanspraken per 1 januari 2011 niet behoeft te worden doorgevoerd. 6

7 In februari 2011 zijn de pensioen- en aanspraakgerechtigden geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het herstelplan. Aanleiding was de uitgevoerde evaluatie door het bestuur van het herstelplan op basis van de financiële positie van het pensioenfonds per 31 december Na communicatie via het jaarverslag 2010, zal het eerstvolgende communicatiemoment plaatsvinden in februari De pensioen- en aanspraakgerechtigden zullen dan worden geïnformeerd over de uitgevoerde evaluatie van het herstelplan ultimo Overigens zal in overige relevante situaties, welke zich voordoen in 2011 en welke in relatie staan tot het herstelplan zo spoedig mogelijk, met betrokkenen worden gecommuniceerd. Situatie herstelplan De voorlopige dekkingsgraad, op grond van schattingen per eind april 2011, bedraagt 102,1%. Op grond van het herstelplan zou de geprognosticeerde dekkingsgraad per 31 december 2011, rekening houdend met een korting van 3% in 2012, 98,9% moeten bedragen. Om korting achterwege te kunnen laten dient de dekkingsgraad per 31 december 2011 hoger te zijn dan 101,9%. Indien de dekkingsgraad tussen 98,9% en 101,9% ligt, zal er een gedeeltelijke korting moeten plaatsvinden. Bij een dekkingsgraad lager dan 98,9%, zoals verondersteld in het herstelplan, is het bestuur verplicht om de korting van 3% toe te passen en met nieuwe aanvullende maatregelen te komen om de financiële positie van het pensioenfonds te verbeteren. Zoals eerder gesteld blijft de dekkingsgraad per 31 december 2011 maatgevend of er al dan niet korting dient plaats te vinden dan wel aanvullende maatregelen benodigd zijn. Per eind april 2011 bestaat er een lichte voorsprong op het herstelplan, ervan uitgaande dat korting van aanspraken achterwege kan blijven. Juridische structuur Stichting Pensioenfonds Imtech is statutair gevestigd te Gouda. De stichting is ingeschreven in het stichtingenregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam. Het pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen (OPF). Op basis van een geïndexeerde middelloonregeling bouwen de deelnemers een financiële aanspraak op ten behoeve van de gevolgen van pensionering dan wel overlijden. Statutaire doelstellingen Het doel van de stichting is het, binnen de perken van zijn middelen en beleidskader, verlenen of doen verlenen van pensioenen en uitkeringen aan leden en gewezen leden van het personeel van de aangesloten ondernemingen en aan hun nabestaanden. Met de volgende ondernemingen heeft het pensioenfonds een uitvoeringsovereenkomst gesloten: Imtech N.V., Imtech B.V. alsmede de aangesloten ondernemingen waarvan zij direct of indirect statutair bestuurder is, Koninklijke Scheepsagentuur Dirkzwager B.V., Saval B.V., alsmede met het pensioenfonds. De rechten en plichten van de bij het pensioenfonds aangesloten rechtspersonen staan beschreven in de statuten van het pensioenfonds, de uitvoeringsovereenkomst en in de pensioenreglementen. Het pensioenfonds voert een beleid dat in overeenstemming is met de statutaire doelstelling. Dit beleid is vastgelegd in beleidsdocumenten, waarvan de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) de belangrijkste is. Deze ABTN is voor het laatst geactualiseerd in 2010 en is van toepassing vanaf 19 mei De ABTN zal vervolgens jaarlijks minimaal worden geactualiseerd met de meeste recente actuariële gegevens en het jaarlijkse beleggingsplan. Het fonds voert voor de deelnemers de volgende actieve regelingen uit: Pensioenreglement G: een geïndexeerde middelloonregeling met opbouw van ouderdoms- en nabestaandenen wezenpensioen. Indexatie van de opgebouwde rechten is voorwaardelijk, waarbij de ex-ante bepaalde maatstaf voor indexatie is de Consumentenprijsindex alle huishoudens. Algemeen pensioenreglement: een geïndexeerde middelloonregeling met opbouw van ouderdoms- en nabestaanden- en wezenpensioen. Indexatie van de opgebouwde rechten is onvoorwaardelijk, waarbij de ex-ante bepaalde maatstaf voor indexatie is de CAO-loonindex voor particuliere bedrijven. 7

8 Imtech pensioenreglement: een geïndexeerde middelloonregeling met opbouw van ouderdoms- en nabestaanden- en wezenpensioen. Indexatie van de opgebouwde rechten is onvoorwaardelijk, waarbij de ex-ante bepaalde maatstaf voor indexatie is de CAO-loonindex voor particuliere bedrijven. Deelnemers zijn voor hun basispensioen verzekerd bij het Bedrijfstakpensioenfonds Metaal en Techniek. Imtech ICT pensioenreglement: een geïndexeerde middelloonregeling met opbouw van ouderdomspensioen. Het nabestaanden- en wezenpensioen zijn verzekerd op risicobasis. Indexatie van de opgebouwde rechten is onvoorwaardelijk, waarbij de ex-ante bepaalde maatstaf voor indexatie is de CAO-loonindex voor particuliere bedrijven. Reglement aanvullend arbeidsongeschiktheidspensioen (WIA-excedent): een aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering indien men na 2 jaar ziekte voor meer dan 35% arbeidsongeschikt wordt. Voor arbeidsongeschikte deelnemers en pensioengerechtigden voert het pensioenfonds ook regelingen uit, welke niet meer open staan voor nieuwe toetredingen van actieve deelnemers. Voor een uitgebreidere toelichting op de diverse regelingen verwijzen wij u naar de website van Stichting Pensioenfonds Imtech. ( Uitvoeringsovereenkomst De overeenkomst tussen de aangesloten ondernemingen en het pensioenfonds is vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst. De algemene strekking van deze overeenkomst kan als volgt worden weergegeven: Het pensioenreglement de aangesloten onderneming stelt het fonds in kennis van de inhoud van de pensioenovereenkomst; het fonds stelt een of meer pensioenreglementen vast in overeenstemming met de pensioenovereenkomst en deze uitvoeringsovereenkomst en voert deze met inachtneming van de wettelijke regels uit; het fonds wijzigt zo nodig een of meer pensioenreglementen indien de werkgever aangeeft dat de pensioenovereenkomst is gewijzigd of indien deze uitvoeringsovereenkomst is gewijzigd. De financiële relatie het fonds stelt van jaar tot jaar, gehoord de actuaris van het fonds, vast welke premie de werkgever per deelnemer aan het fonds verschuldigd is om het fonds in staat te stellen aan de pensioenverplichtingen ingevolge het pensioenreglement te voldoen; de premie per deelnemer, welke verschuldigd is door de werkgever, dient minimaal de kostendekkende premie te zijn. Indien de premie niet kostendekkend is zullen pensioenfonds en werkgever hierover in overleg treden; de werkgever is jaarlijks zijn eigen bijdrage en de bijdrage van de deelnemers verschuldigd voor het betreffende kalenderjaar. Deze bijdragen zijn rentedragend per 1 januari van het betreffende kalenderjaar; de werkgever heeft zich in het pensioenreglement het recht voorbehouden de betaling van de premie voor zover zij die niet op haar werknemers kan verhalen te verminderen of te beëindigen ingeval van een ingrijpende wijziging van omstandigheden. De werkgever kan uitsluitend gebruik maken van dit voorbehoud indien hij daarbij een zodanig zwaarwichtig belang heeft dat het belang van de deelnemer dat door de wijziging zou worden geschaad daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken. Het toeslagbeleid Het fonds verleent toeslagen in de zin van de wet op basis van het bepaalde over toeslagen in het pensioenreglement. De informatieverstrekking door de werkgever De werkgever verstrekt het fonds alle informatie die het fonds nodig heeft om aan zijn verplichtingen uit hoofde van deze uitvoeringsovereenkomst en de daarmee samenhangende wettelijke verplichtingen te kunnen voldoen. De verstrekking van de startbrief door het fonds Het fonds zorgt ervoor dat alle daarvoor tijdig door de werkgever aangemelde werknemers binnen de wettelijke termijn een startbrief ontvangen in de zin van de wet. 8

9 Samenstelling van het bestuur Stichting Pensioenfonds Imtech heeft een paritair samengesteld bestuur. Het bestuur is samengesteld uit drie werkgeversvertegenwoordigers, twee werknemersvertegenwoordigers en een vertegenwoordiger namens de pensioengerechtigden. In verband met het verlaten van de onderneming is de heer B.J. Been teruggetreden uit het bestuur. Het bestuur dankt de heer Been voor de prettige en inspirerende samenwerking. De vrijgevallen plaats in het bestuur is opgevuld door de heer E.H.M. Pieterse die, op basis van een door het bestuur opgestelde profielschets, vanuit de deelnemersraad was voorgedragen. Het bestuur heeft de heer Pieterse benoemd, na formele goedkeuring door De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Door het terug treden van de heer Been is de heer H.L.A. van der Laan benoemd tot secretaris. De heer E.H.M. Pieterse, is vervolgens benoemd tot plaatsvervangend secretaris in plaats van de heer Van der Laan. Benoemd door de werkgever: A.F. Graauwmans (voorzitter), bestuurslid vanaf 2007; P.B.M. Smulders (plaatsvervangend voorzitter), bestuurslid vanaf 2005; Mr. M.E.J. Salomons, bestuurslid vanaf juli Benoemd door de deelnemersraad: H.L.A. van der Laan (secretaris), bestuurslid vanaf juli 2009; E.H.M. Pieterse (plaatsvervangend secretaris), bestuurslid vanaf februari Benoemd namens de pensioengerechtigden: P.J.A. van Rossum, bestuurslid vanaf Het bestuur zal, als onderdeel van het deskundigheidsplan, in 2011 een rooster van aftreden opstellen. Bestuur en dagelijkse leiding Het bestuur heeft uitsluitend bevoegdheden conform de statuten en reglementen van het pensioenfonds, alsmede overeenkomstig de vastlegging in de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN). Het bestuur vertegenwoordigt het pensioenfonds en draagt de (eind)verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de pensioenregelingen en het daartoe behorende pensioen- en beleggingsbeleid. Het bestuur vergadert minimaal één keer per jaar. Besluitvorming vereist een gewone meerderheid van stemmen van de aanwezige of vertegenwoordigde leden. Een bestuursbesluit kan eveneens worden genomen door middel van ondertekening door alle leden van een document, waarin zodanig besluit is vervat. Het bestuur wordt gevormd door de voorzitter, de plaatsvervangend voorzitter, de secretaris en de plaatsvervangend secretaris en twee bestuursleden zonder portefeuille. De voorzitter heeft de leiding van alle bestuurswerkzaamheden. Het bestuur kan het bepalen van het dagelijks beleid of onderdelen daarvan overlaten aan tenminste twee natuurlijke personen die deel uitmaken van het bestuur. Stukken en bescheiden uitgaande van het bestuur, worden namens het bestuur door de voorzitter en de secretaris of door hun plaatsvervangers getekend. Het bestuur laat zich terzijde staan door de directeur van het fonds, een adviserend actuaris, een externe accountant en een beleggingscommissie. Daarnaast is er een deelnemersraad en een verantwoordingsorgaan waarmee het bestuur overleg voert. Geschillenprocedure Het pensioenfonds beschikt over een reglement geschillenprocedure. Daarin wordt de samenstelling en de benoeming van een commissie van beroep geregeld. Volgens artikel 24 van de statuten kan een deelnemer zich wenden tot het bestuur voor een beslissing over alle uit en naar aanleiding van de statuten en reglementen voortspruitende geschillen. Er hebben zich in 2010 geen geschillen voorgedaan. 9

10 Uitvoering pensioenadministratie en financiële administratie De pensioenadministratie en financiële administratie van het pensioenfonds wordt in eigen beheer uitgevoerd door de eigen uitvoeringsorganisatie. De uitvoeringsorganisatie bestaat uit de volgende personeelsleden: J.F. Simon, actuarieel analist AG (directeur) H.P.W.A. de Ridder (medewerker financiële en uitkeringenadministratie) H. Akdogan (medewerkster deelnemersadministratie) J. Rodriquez (medewerkster deelnemersadministratie) De uitvoeringsorganisatie heeft tekenbevoegdheid voor de stukken die de uitvoering van de pensioenregeling betreffen. Het pensioenfonds hanteert het 4-ogen principe, als kwaliteitswaarborg en ter voorkoming van fraude. Deelnemersraad De deelnemersraad bestaat uit zes leden. De deelnemersraad is samengesteld op basis van evenredige vertegenwoordiging. Hierdoor bestaat de deelnemersraad uit vier werknemersvertegenwoordigers en twee vertegenwoordigers namens de pensioengerechtigden. De deelnemersraad heeft tot taak het bestuur desgevraagd of uit eigen beweging te adviseren over aangelegenheden die het fonds betreffen. Daarnaast wordt de deelnemersraad in de gelegenheid gesteld advies uit te brengen over een kortetermijnherstelplan en is de instemming van de deelnemersraad vereist in die gevallen waarin de statuten instemming voorschrijven. Door een ontstane vacature in het bestuur diende er een voordracht plaats te vinden vanuit de deelnemersraad om de opengevallen plek namens de werknemersvertegenwoordiging in te vullen. Op basis van een door het bestuur opgestelde profielschets is de heer E.H.M. Pieterse vanuit de deelnemersraad voorgedragen. Voor vervulling van de hierdoor ontstane vacature in de deelnemersraad zullen deelnemersraadverkiezingen worden georganiseerd. Deze zullen alleen betrekking hebben op de actieve deelnemers in verband met de evenredige vertegenwoordiging. De deelnemersraad kent de volgende deelnemersraadsleden: Gekozen uit de werknemersvertegenwoordiging: F.C. Bosse; D.T. van Noord (secretaris); D.N.P.R. Tak Labrijn; Vacature. Gekozen uit de pensioengerechtigden: A.L.A. van Gelder (voorzitter); J.F. Schoonenberg. Verantwoordingsorgaan Het pensioenfonds kent een verantwoordingsorgaan bestaande uit drie leden, welke benoemd zijn door het bestuur. Het verantwoordingsorgaan is als volgt samengesteld: drs. E. Dons - lid namens de werkgever; J.R. Rieteco - lid namens de actieve deelnemers; drs. H. Rozema - lid namens de pensioengerechtigden. Het verantwoordingsorgaan heeft tot taak een oordeel te geven over het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie, waaronder de bevindingen van de visitatiecommissie, over het door het bestuur uitgevoerde beleid, alsmede over beleidskeuzes voor de toekomst. Dit oordeel wordt, samen met de reactie van het bestuur daarop, bekend gemaakt en opgenomen in het jaarverslag. Visitatiecommissie Het bestuur heeft in 2010 een visitatiecommissie benoemd. Deze visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke leden en is als volgt samengesteld: C.C. van der Sluis RA CPC - voorzitter; W.F.E. Klaassen - lid; E.E. Hagen - lid. 10

11 De visitatie commissie ontvangt minstens eenmaal in de drie jaar opdracht om een oordeel te geven over: de beleids- en bestuursprocedures en processen en de checks en balances binnen het fonds; de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd; de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico s op de langere termijn. In 2010 is voor de eerste maal gestart met een visitatie, welke begin 2011 is afgerond. Een samenvatting van het verslag van de visitatiecommissie met de reactie van het bestuur daarop maakt onderdeel uit van dit jaarverslag. Naar aanleiding van de gehouden visitatie is door het bestuur besloten om driejaarlijks een volledige visitatie te laten uitvoeren. Daarnaast zal jaarlijks een visitatie worden uitgevoerd op deelgebieden. Hierbij zal het bestuur, in overleg met de visitatiecommissie, aangeven welke beleidsgebieden nader onderzocht dienen te worden. Beleggingscommissie Door het bestuur is een beleggingscommissie ingesteld. De verantwoordelijkheid van de beleggingscommissie is het bestuur te adviseren over beleggingsaangelegenheden in brede zin. Dit betreft zowel advies over het algemene beleggingsbeleid als over meer specifieke zaken, zoals het gebruik van derivaten en beleggingsrisico s. De beleggingscommissie is als volgt samengesteld: P.B.M. Smulders (voorzitter) - bestuurslid; P.J.A. van Rossum - bestuurslid; J.F. Simon - directeur uitvoeringsorganisatie; drs. H.J. Hoos RBA - extern zelfstandig adviseur. De belangrijkste taken zijn: het opstellen van het beleggingsplan; zorgen voor het feitelijk doen beheren van het vermogen van het fonds; overleg met de vermogensbeheerder en de bewaarnemer; advisering van bestuur over beleggingsaangelegenheden in brede zin. Vermogensbeheerders De externe vermogensbeheerder is Kempen Capital Management. Deze vermogensbeheerder is verantwoordelijk voor de selectie en de timing van de transacties in de door hem beheerde portefeuille binnen het geldende mandaat. Compliance officer De compliance officer ziet toe op de naleving van de gedragscode (die onder meer voorschrijft hoe belangenconflicten en misbruik of oneigenlijk gebruik van de bij het fonds aanwezige informatie of zaken moeten worden voorkomen) en op de naleving van de wettelijke regelingen in dat verband, ter waarborging van een beheerste en integere bedrijfsvoering door het fonds. Mevrouw Mr. L.J. Tutein Nolthenius-Harmsma, Legal Counsel van Imtech N.V., is aangesteld als compliance officer van het fonds. Adviseurs Het pensioenfonds wordt voor actuariaat en risicobeheersing op lange termijn ondersteund door de externe adviserend actuaris Ir. M.W. Heemskerk AAG van Mercer (Nederland) B.V. De waarmerkend actuaris van het pensioenfonds is de heer drs. F.J. Sier AAG van Mercer Certificering B.V. De accountant van het pensioenfonds is de heer drs. C.A. Harteveld RA van Mazars Paardekooper Hoffman Accountants N.V. 2. Financiële informatie Belegd vermogen Het belegd vermogen is per 31 december ,8 mln. (2009: 189,5 mln.). Het belegd vermogen is in belangrijke mate gestegen door een daling van de rente en het herstel van de financiële markten. Alle beleggingscategorieën hebben bijgedragen aan de toename van het belegd vermogen. 11

12 De feitelijke vermogensallocatie over de diverse beleggingscategorieën ziet er als volgt uit: Naam vermogensbeheerder Vermogensallocatie Kempen Capital Management 73% 75% Vastrentend 13% 11% Aandelen 5% 4% Vastgoedbeleggingen 5% 5% Absoluut rendement 1) 4% 5% Allocatie strategieën 1) 1) In de jaarrekening worden Absoluut rendement en Allocatie Strategieën verantwoord onder Overige Beleggingen. Het rendement De totale opbrengst van de beleggingen komt in 2010 uit op 22,4 mln. (2009: 15,0 mln.). Het rendement op beleggingen bestaat enerzijds uit directe beleggingsopbrengsten (rente, dividenden etc.) groot 2,8 mln. (2009: 4,2 mln.) en anderzijds uit indirecte beleggingsopbrengsten (waardeveranderingen) groot 19,9 mln. (2009: 11,8 mln.). Uitgedrukt in een percentage van het gemiddeld belegd vermogen werd een totaal rendement behaald van 12,0%. (2009: 9,8%). Het resultaat Het in 2010 door het pensioenfonds behaalde resultaat bedraagt - 1,0 mln. (2009: 7,6 mln.). Het resultaat wordt in belangrijke mate beïnvloed door de stijging van de verplichtingen in verband met een gedaalde rente. Tevens was er een additionele toevoeging nodig aan de reeds getroffen voorziening in verband met de aanpassing van de overlevingstafel en de hiermee samenhangende toegenomen overlevingskansen, namelijk 3,4 mln. 3. Beleggingenparagraaf Beleggingsbeleid Het beleggingsbeleid wordt vastgesteld door het bestuur na overleg met de beleggingscommissie. Eén en ander is vastgelegd in de verklaring inzake de beleggingsbeginselen. Binnen dit kader draagt de beleggingscommissie de verantwoordelijkheid voor de beleggingen en ziet toe op de uitvoering van dit beleid door de vermogensbeheerder. De beleggingscommissie komt eenmaal per kwartaal bijeen. In deze bijeenkomsten wordt de verslaglegging van de vermogensbeheerder besproken alsmede de marktomstandigheden waaronder het beleggingsbeleid dient te worden uitgevoerd. Daarnaast vindt aansluitend overleg plaats met de vermogensbeheerder over de te volgen strategie. Maandelijks rapporteert de beleggingscommissie schriftelijk aan het bestuur en tijdens elke bestuursvergadering wordt door de beleggingscommissie verslag gedaan over het gevoerde beleggingsbeleid. Strategisch en tactisch beleid Het Bestuur heeft, na advies van de beleggingscommissie, besloten om voor 2010 de strategische beleggingsmix als volgt vast te stellen: 75,5% vastrentende waarden, 10,5% aandelen, 4% vastgoedbeleggingen, 5% absoluut rendement en 5% allocatie strategieën. Afhankelijk van de korte termijn verwachtingen voor de verschillende beleggingsmarkten en rekening houdende met een positieve kasstroom kan van het strategisch beleid in beperkte mate worden afgeweken. De mate waarin dit geschiedt, hangt af van de door het bestuur vastgestelde bandbreedtes. Dit wordt ook wel het tactisch beleid genoemd. Uitvoering beleggingsbeleid In 2010 is zowel de swaprente als de rente op staatsleningen gedaald. De daling van de rente leidde ertoe dat de pensioenverplichtingen in 2010 aanzienlijk zijn toegenomen. Hiermee verband houdende zijn ook de vastrentende waarden in de beleggingsportefeuille in waarde toegenomen. Om het renterisico door de stijgende pensioenverplichtingen te verminderen, is het renterisico voor ongeveer 85% afgedekt door middel van beleggingen in swapfondsen en staatsleningen met een triple-a status. Deze beleggingsstrategie heeft er toe geleid dat, ondanks de dalende rente, de dekkingsgraad niet te ver is gedaald ten opzichte van de dekkingsgraad ultimo

13 De beleggingsportefeuille wordt voor de uitvoering van het beleggingsbeleid opgesplitst in een matchingportefeuille en een rendementsportefeuille. De beleggingen in de matchingportefeuille betreffen vastrentende waarden met looptijden van meer dan 10 jaar. Dit onderdeel van de beleggingsportefeuille wordt enkel gebruikt ter afdekking van het renterisico ten aanzien van nominale pensioenverplichtingen. De beleggingen in de rendementsportefeuille betreffen aandelen, vastgoedbeleggingen, vastrentende waarden, absoluut rendement producten en allocatie strategieën. De beleggingen in de rendementsportefeuille hebben tot doel, zoals de naam al zegt, rendement te genereren over de diverse beleggingscategorieën. Om te kunnen beoordelen of de behaalde beleggingsrendementen binnen de beleggingsportefeuille goed of slecht zijn, wordt de prestatie van de vermogensbeheerder beoordeeld met behulp van een objectieve maatstaf, de benchmark. Voor de vaststelling van de benchmark wordt gebruik gemaakt van relevante (samengestelde) benchmarks gerelateerd aan de betreffende beleggingscategorie. In onderstaand overzicht staan de beleggingsprestaties van het pensioenfonds uitgesplitst naar matchingportefeuille en rendementsportefeuille. Matchingportefeuille Portefeuillerendement Rendement benchmark Vastrentende waarden 15,2% 19,1% Rendementsportefeuille Portefeuillerendement Rendement benchmark Aandelen 25,0% 20,1% Vastgoedbeleggingen 16,2% 15,4% Vastrentende waarden 8,4% 4,8% Absoluut rendement 13,6% 3,7% Allocatiestrategieën 7,6% 3,7% In het laatste kwartaal van 2010 lijkt het economisch herstel door te zetten. Met als resultante dat de rente zich opwaarts begint te bewegen. Bij een ongewijzigd beleid zou dit voor 2011 inhouden dat er door een grote mate van afdekking van het renterisico onvoldoende geprofiteerd kan worden van deze positieve effecten op de financiële markten. Wat vervolgens ook weer zijn weerslag heeft op het herstel van de dekkingsgraad. Echter een mindere mate van afdekking van het renterisico heeft als consequentie dat het te lopen risico op de beleggingsportefeuille wordt verhoogd. In het beleidskader van het pensioenfonds is het (maximale) risico vastgelegd dat op de beleggingsportefeuille mag worden gelopen. Het (maximale) risico is hierbij gekoppeld aan de stand van de dekkingsgraad. Op basis van het beleidskader zou het renterisico in grote mate afgedekt dienen te blijven, waardoor de stijging van de dekkingsgraad beperkt zal blijven. Het bestuur heeft daarom besloten om voor 2011, tijdelijk, het risicobudget te verhogen van 5,0% naar 6,0%. Hierdoor is het mogelijk om de afdekking van de pensioenverplichtingen te verlagen naar ongeveer 80% om op deze wijze meer te kunnen profiteren van het herstel op de financiële markten. In januari 2011 is het bestuur gestart met een Asset Liability Management-studie (ALM-studie), welke wordt uitgevoerd in samenwerking met Mercer Investment Consulting. In deze studie worden de financiële verplichtingen van het pensioenfonds, de economische vooruitzichten met betrekking tot de beleggingscategorieën en de inflatie in een model samengebracht. De uitkomsten van deze studie zullen mede worden gebruikt om de beleggingsportefeuille verder te optimaliseren. Waardoor op een verantwoorde manier risico kan worden ingezet, met als verwachting extra beleggingsrendement, om de financiële positie van het pensioenfonds structureel te kunnen verbeteren. Jaarlijks laat het pensioenfonds een risicometing uitvoeren door een onafhankelijke derde. Met deze risicometing wordt getoetst of de vermogensbeheerder binnen het risicobudget blijft, zoals is vastgelegd in het beleidskader. In 2010 heeft de meting plaatsgevonden per 30 september 2010 en is uitgevoerd door Mercer Investment Consulting. Hieruit is gebleken dat de vermogensbeheerder binnen zijn mandaat blijft voor het inzetten van risico bij de uitvoering van het beleggingsbeleid. In 2010 is een marktonderzoek uitgevoerd door de beleggingscommissie onder custodians. Gezien het fiduciare mandaat van de vermogensbeheerder is gekeken welke custodians met hun dienstverlening het beste hierbij aansloten. Op advies van de beleggingscommissie heeft het bestuur besloten om BNY Mellon S.A./N.V. aan te stellen als custodian per 1 januari Per gelijke datum is afscheid genomen van de custodian Kas Bank N.V. 13

14 4. Risicoparagraaf Risico- en beheersingsbeleid Het bestuur heeft zijn beleid verwoord in de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN). Onderstaand treft u een nadere toelichting aan op de voornaamste risico s die door het bestuur zijn onderkend, alsmede het beleid van het bestuur voor het mitigeren van deze risico s: Beleggingsrisico s De belangrijkste beleggingsrisico s zijn het prijs- en kredietrisico. Prijsrisico De beleggingsdoelstellingen bepalen de strategie die de stichting volgt ten aanzien van het beleggingsrisico. In de dagelijkse praktijk ziet de beleggingscommissie toe op het prijsrisico conform de binnen het pensioenfonds aanwezige beleidskaders en de beleggingsrichtlijnen. De overallmarktposities worden periodiek gerapporteerd aan het bestuur. Daarnaast tracht het bestuur het prijsrisico te dempen door spreiding en diversificatie binnen de beleggingsportefeuille. Het prijsrisico is uit te splitsen in een renterisico, valutarisico en marktrisico: Renterisico Renterisico is het risico dat optreedt bij wijzigingen in de beleggingen als gevolg van de wijziging van de marktrente. Om het risico te beperken heeft het fonds een groot deel van de beleggingen afgestemd op de duration van de verplichtingen. Hierdoor wordt de dekkingsgraad (= verhouding tussen waarde bezittingen en waarde pensioenverplichtingen) minder gevoelig gemaakt voor bewegingen van de marktrente. Valutarisico Bij beleggingen in aandelen wordt (bijvoorbeeld) de Amerikaanse dollar strategisch afgedekt naar de euro. Het strategisch afdekken van risico s houdt in dat op basis van het beleggingsbeleid besloten wordt in hoeverre een risico wordt afgedekt, bijvoorbeeld volledig of voor 75%. Bij beleggingen in vastrentende waarden, vastgoed en alternatieve beleggingen worden alle valuta volledig strategisch afgedekt naar de euro. Marktrisico Marktrisico is het risico dat door de ontwikkeling van marktprijzen (veroorzaakt door factoren die samenhangen met een individuele belegging, de uitgevende instelling of generieke factoren) waardewijzigingen plaatsvinden. Wijzigingen in marktomstandigheden hebben altijd direct invloed op het beleggingsresultaat, omdat alle beleggingen worden gewaardeerd op reële waarde waarbij waardewijzigingen onmiddellijk worden verwerkt in het saldo van baten en lasten. Om dit marktrisico te dempen vindt er spreiding plaats binnen de portefeuille (diversificatie). Kredietrisico Dit betreft het risico van financiële verliezen voor het pensioenfonds als gevolg van faillissement of betalingsonmacht van tegenpartijen waarop het pensioenfonds vorderingen heeft. De grootste kredietrisico s voor het pensioenfonds schuilen in potentie in de vastrentende waarden portefeuille, mede gelet op de relatieve omvang daarvan binnen de beleggingsportefeuille. Er zijn in overleg met de externe vermogensbeheerders strikte criteria gesteld aan de kwaliteit van de leningnemers. Beheersing van het kredietrisico vindt plaats door een uitgebreide beoordeling van de credit rating van de tegenpartij alsmede het stellen van limieten aan tegenpartijen op totaalniveau (met inachtneming van schuldposities die het pensioenfonds heeft ten aanzien van deze tegenpartijen). Verzekeringstechnische risico s De voorziening pensioenverplichtingen wordt berekend op basis van een aantal actuariële veronderstellingen. Deze veronderstellingen kunnen niet juist blijken te zijn. Dit betreft met name de veronderstellingen ten aanzien van de levensverwachting van de (pensioengerechtigde) deelnemers en hun partners en de overlijdensrisico s in verband met nabestaandenpensioen. In verband hiermee hanteert Stichting Pensioenfonds Imtech voorzichtige grondslagen bij de bepaling van de voorzieningen. Zo wordt de AG Prognosetafel gebruikt. In deze tafel is de sterftetrend verdisconteerd. Door toepassing van de meest recente overlevingstafel wordt het langlevenrisico voor het pensioenfonds gereduceerd. Overige relevante verzekeringstechnische risico s zijn het overlijdens- en het arbeidsongeschiktheidsrisico. Het pensioenfonds heeft het overlijdens- en arbeidsongeschiktheidsrisico herverzekerd bij Zwitserleven. 14

15 Operationele risico s Het operationele risico is het risico dat optreedt bij de uitvoering van de pensioen- en beleggingsactiviteiten, als gevolg van niet-afdoende of falende interne processen, menselijk gedrag en systemen of als gevolg van externe gebeurtenissen. Dit risico wordt gemitigeerd door hantering van het 4-ogen principe en het toepassen van functiescheiding en documentatie van uitgevoerde interne controles, waardoor er sprake is van controleerbaarheid van activiteiten. Systeemrisico Het systeemrisico betreft het risico dat het mondiale financiële systeem (de internationale markten) niet langer naar behoren functioneert. Waardoor beleggingen van het pensioenfonds niet langer verhandelbaar zijn en zelfs, al dan niet tijdelijk, hun waarde kunnen verliezen. Net als voor andere marktpartijen is dit risico voor het pensioenfonds niet beheersbaar. De wereldwijde kredietcrisis heeft pijnlijk aangetoond in hoeverre marktpartijen afhankelijk zijn van de goede werking van financiële markten en systemen. Voor een verdere toelichting op de risico s en het beheersingsbeleid wordt verwezen naar de jaarrekening, hoofdstuk Bestuursaangelegenheden Bij bestuursaangelegenheden wordt een opsomming weergegeven van de ontwikkelingen aangaande het fonds. Vergaderingen Het bestuur vergaderde in de loop van het jaar zeven maal. Veel tijd werd besteed aan het monitoren van het herstelplan en aanpassen van de fondsdocumenten aan de huidige wet- en regelgeving. Tevens is het bestuur tweemaal bijeengekomen samen met de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan. Andere belangrijke onderwerpen die in de bestuursvergadering aan de orde zijn geweest zijn onder meer: Beleggingsbeleid; Communicatie; Toeslagen; Pension Fund Governance; Instelling visitatiecommissie; Overgang naar nieuwe overlevingstafel; Tarifering arbeidsongeschiktheidsverzekeringen; Aansluiting op het Pensioenregister. Bestuursvergoeding De tijdsinvestering voor het bestuur om op een adequate wijze de bestuursfunctie te blijven uitvoeren, blijft jaarlijks toenemen. Het bestuur overweegt daarom de werkgever voor de te derven loonkosten te compenseren. Door een bestuursvergoeding te introduceren, ontvangt de werkgever van het betreffende bestuurslid een gedeeltelijke compensatie van gederfde loonkosten. De vergoeding moet gaan gelden voor bestuur, beleggingscommissie en deelnemersraad. Conform de statuten is aan het verantwoordingsorgaan om advies gevraagd. Aangezien het verantwoordingsorgaan niet tot een unaniem positief advies kon komen, heeft het bestuur besloten de bestuursvergoeding, vooralsnog, niet te introduceren. Deelname Radio Holland aan aanvullend arbeidsongeschiktheidspensioen Vanuit Radio Holland is het verzoek gekomen om (toekomstige) deelnemers, met een salaris boven de WIAloongrens, te verzekeren voor het aanvullend arbeidsongeschiktheidspensioen bij Stichting Pensioenfonds Imech. Het bestuur heeft het verzoek positief gehonoreerd, waarmee de verzekering vanaf 1 januari 2011 verplicht van toepassing wordt op de betreffende (toekomstige) deelnemers van Radio Holland. Het inlooprisico voor het pensioenfonds is hierbij wel volledig uitgesloten door deelnemers die ziek zijn voor 1 januari 2011 niet toe te laten tot de verzekering. 15

16 Afkoop kleine pensioenen De uitvoeringsorganisatie wil de mogelijkheid om actief tot afkoop van kleine pensioenen over te kunnen gaan. Een klein pensioen wil zeggen, een jaarlijks pensioenbedrag kleiner dan 420,69 (2010). Het bestuur heeft besloten afkoop toe te staan indien de dekkingsgraad van het pensioenfonds hoger is dan 105%, onder de aanvullende voorwaarden zoals gesteld in de Pensioenwet. Waardeoverdracht De dekkingsgraad van Stichting Pensioenfonds Imtech bevindt zich sinds 31 december 2009 onder de 100%. Indien de dekkingsgraad zich onder de 100% bevindt mag het pensioenfonds, volgens de wet, tijdelijk geen waardeoverdrachten uitvoeren. Dit mag pas weer als de dekkingsgraad zich weer boven de 100% bevindt. Sinds 31 maart 2011 is de dekkingsgraad van Stichting Pensioenfonds Imtech boven de 100% uitgekomen, waardoor het pensioenfonds weer individuele waardeoverdrachten mag uitvoeren. 6. Rapportage over Pension Fund Governance Het bestuur heeft in 2010 verder vorm gegeven aan Pension Fund Governance. Het reglement verantwoordingsorgaan is aangepast aan de huidige governance structuur van het pensioenfonds, maar ook de pensioenreglementen en de statuten werden aangepast aan de laatste vereisten van de nieuwe Pensioenwet. Zelfevaluatie Het bestuur heeft besloten om de zelfevaluatie te verschuiven van 2010 naar 2011.Het bestuur heeft gewacht met de zelfevaluatie op het verslag van de visitatiecommissie. Hierdoor kunnen de aanbevelingen van de visitatiecommissie worden meegenomen in het proces van de zelfevaluatie. Geschillenprocedure De reglementen geschillenprocedure en klachtenprocedure zullen daar waar nodig worden gehanteerd. Geschillen kunnen bij het bestuur worden aangemeld. Dit is geregeld in de statuten. Het pensioenfonds is daarnaast aangesloten bij de Ombudsman Pensioenen voor het oplossen van klachten en geschillen. In 2010 heeft het bestuur geen klacht ontvangen dan wel geschil in behandeling genomen. Deelnemersraad In de deelnemersraad is er een vacature ontstaan nadat een van de leden, namens de werknemersvertegenwoordigers, is benoemd in het bestuur. Om de vacature in te vullen heeft in maart 2011 een kandidaatstelling plaatsgevonden voor een nieuw lid van de deelnemersraad. Naar aanleiding van deze kandidaatstelling hebben zich drie kandidaten gemeld, die voldeden aan de gestelde voorwaarden zoals vastgelegd in het voordrachtsreglement. Hierdoor zullen er verkiezingen nodig zijn. De verkiezingen zullen in mei 2011 plaatsvinden, zodat voor de zomer de vacature weer zal zijn vervuld. Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan moet een oordeel geven over het door het fondsbestuur gevoerde beleid en de beleidskeuzes die het fondsbestuur voor de toekomst heeft gemaakt. Het oordeel van het verantwoordingsorgaan moet in het jaarverslag van het pensioenfonds worden opgenomen. Het verantwoordingsorgaan zal in 2011 een oordeel geven over het beleid van Intern toezicht Het intern toezicht is bij Stichting Pensioenfonds Imtech geregeld via de instelling van een visitatiecommissie. Het intern toezicht heeft betrekking op het kritisch bezien van het functioneren van het bestuur van het pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen. Het intern toezicht richt zich op het beoordelen van beleidsprocedures, bestuursprocedures en bestuursprocessen en de checks en balances binnen het fonds. Het beoordeelt de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd en hoe wordt omgegaan met de risico s op de lange termijn. Het bestuur bespreekt de rapportage van het intern toezicht en de eventueel daarop gebaseerde (voorgenomen) bestuursbesluiten met het verantwoordingsorgaan. In het jaarverslag worden de resultaten van het intern toezicht vermeld. In 2010/2011 heeft er voor de eerst maal intern toezicht bij het pensioenfonds plaatsgevonden. Een samenvatting van het Verslag van de visitatiecommissie is bij dit jaarverslag opgenomen. 16

17 Compliance officer De compliance officer ziet toe op de naleving van de gedragscode (die onder meer voorschrijft hoe belangenconflicten en misbruik of oneigenlijk gebruik van de bij het fonds aanwezige informatie of zaken moeten worden voorkomen) en op de naleving van de wettelijke regelingen in dat verband, ter waarborging van een beheerste en integere bedrijfsvoering door het fonds. De compliance officer heeft over 2010 geen afwijkende bevindingen gemeld. Overige In 2010 zijn aan het pensioenfonds geen dwangsommen of boetes opgelegd. Er zijn door De Nederlandsche Bank (DNB) geen aanwijzingen aan het fonds gegeven, noch is er een bewindvoerder aangesteld of is bevoegdheidsuitoefening van organen van het fonds gebonden aan toestemming van DNB. 7. Pensioenparagraaf Het fonds voert voor de deelnemers de volgende actieve regelingen uit: Pensioenreglement G; Algemeen pensioenreglement; Imtech pensioenreglement; Imtech ICT pensioenreglement; Reglement aanvullend arbeidsongeschiktheidspensioen (WIA-excedent). Voor arbeidsongeschikte deelnemers en pensioengerechtigden voert het pensioenfonds ook regelingen uit, welke niet meer open staan voor nieuwe toetredingen van actieve deelnemers. Voor uitleg van de diverse regelingen verwijzen wij u naar de website van Stichting Pensioenfonds Imtech. ( Het bestuur volgt de pensioenontwikkelingen omtrent de nadere uitwerking van het pensioenakkoord. De verwachting is dat de pensioenregelingen, op basis van de huidige inzichten van het bestuur, moeten worden aangepast. Bij de uitvoering van de Asset Liability Management-studie (ALM-studie) is daarom o.a. rekening gehouden met een stijging van de pensioenleeftijd naar in eerste instantie 66 jaar en vervolgens 67 jaar. Tevens wordt hierbij betrokken de consequenties die het akkoord mogelijk kan hebben op het premiebeleid. 8. Actuariële paragraaf De (overige) technische voorzieningen De technische voorzieningen en de overige technische voorzieningen zijn per 31 december 2010 vastgesteld op mln. (2009: mln.). Deze zijn vastgesteld als de contante waarde van de op de balansdatum verkregen pensioenaanspraken. De waardering vindt hierbij plaats op basis van de rentetermijnstructuur ultimo van het jaar. De toename van de technische voorzieningen wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de wijziging van de rentetermijnstructuur. Als gevolg van de mutatie van de rentetermijnstructuur van 3,8% (ultimo 2009) naar 3,4% (ultimo 2010) namen de technische voorzieningen toe met 9,7%. Daarnaast zorgde de invoering van de AG-Prognosetafel voor een substantiële toename van de technische voorzieningen. In de technische voorzieningen per 31 december 2009 was hiervoor al een extra voorziening opgenomen van 4,5%. De aanleiding voor deze verhoging vormde de door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) waargenomen recente toename van de levensverwachting en de verdere stijging van de levensverwachting in de toekomst (de sterftetrend). Eind augustus 2010 werd door het Actuarieel Genootschap een nieuwe overlevingstafel gepubliceerd, de AG Prognosetafel In boekjaar 2010 is het fonds deze nieuwe overlevingstafel van het AG gaan gebruiken, met toepassing van fondsspecifieke correctiefactoren. De invoering van de AG Prognosetafel per 1 januari 2010 leidde ten opzichte van de oude AG Prognosetafel , naast de reeds in 2009 verwerkte CBS-opslag van 4,5% tot een additionele stijging van de technische voorzieningen van 1,8%. 17

18 De financiële positie van het fonds De dekkingsgraad per balansdatum is ten opzichte van eind 2009 licht gedaald van 99,4% naar 99,0%. Onder het FTK worden twee toetsingsgrenzen gedefinieerd, te weten het Minimum Vereist Eigen Vermogen en het Vereist Eigen Vermogen. Het Minimum Vereist Eigen Vermogen is gelijk aan de technische voorzieningen inclusief de sterftetrend en verhoogd met een opslag van 4,2% voor algemene risico s. Het Minimum Vereist Eigen Vermogen bedraagt derhalve 104,2%. Het Vereist Eigen Vermogen is gelijk aan de technische voorzieningen op marktwaarde, inclusief de sterftetrend en verhoogd met een opslag. Deze opslag dient zodanig te worden vastgesteld dat met de wettelijk vastgestelde zekerheidsmaat van 97,5% wordt voorkomen dat het fonds binnen één jaar beschikt over minder middelen dan de hoogte van de technische voorzieningen voor de pensioenverplichtingen. Voor de vaststelling van de opslag in de berekening van het Vereist Eigen Vermogen is door De Nederlandsche Bank (DNB) een formule ontwikkeld, de zogenaamde Solvabiliteitstoets formule. Elke S in de formule vertegenwoordigt een risicofactor. Met name het renterisico en het zakelijke waarden risico zijn belangrijke variabelen bij het bepalen van de uitkomst van deze toets. De risicofactoren zijn: renterisico; zakelijke waarden risico; valutarisico; commodities risico; kredietrisico; verzekeringstechnisch risico. Het fonds beschikt over een Vereist Eigen Vermogen indien per 31 december 2010 de dekkingsgraad groter of gelijk is aan 109,9%. De dekkingsgraad bedraagt per 31 december ,0%. Het fonds beschikt dus niet over het benodigde Vereist Eigen Vermogen. Indien het fonds op de balansdatum niet beschikt over het Minimum Vereist Eigen Vermogen is er sprake van dekkingstekort. Deze situatie dient binnen 5 jaar te worden opgelost. Indien het fonds op de balansdatum niet beschikt over het Vereist Eigen Vermogen is er sprake van een reservetekort. Het fonds dient dit binnen 15 jaar op te lossen. Met een dekkingsgraad van 99,0% voldoet het fonds ultimo 2010 niet aan het Minimum Vereist Eigen Vermogen noch aan het Vereist Eigen Vermogen evenals eind 2009 het geval was. Er is dus sprake van een dekkingstekort en van een reservetekort. Door het bestuur zijn daarom al in 2009 de vereiste herstelplannen ingediend bij De Nederlandsche Bank (DNB). Het weerstandsvermogen Wanneer de technische voorzieningen en de overige technische voorzieningen worden vergeleken met de bezittingen van het fonds resteert een weerstandsvermogen dat kan worden aangewend ter dekking van eventuele waardedalingen van de aanwezige middelen. Het weerstandsvermogen is gelijk aan het verschil tussen de aanwezige middelen enerzijds en de (overige) technische voorzieningen anderzijds. Aangezien in 2010 de aanwezige middelen lager gewaardeerd zijn dan de verplichtingen, is sprake van een negatief weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen bedraagt - 2,3 mln. ofwel - 1,0% van de (overige) technische voorzieningen. Volgens de waarderingen conform het FTK wordt er niet gesproken over een negatief weerstandsvermogen maar van een dekkingstekort. Toeslagverlening Het pensioenfonds streeft er naar ieder jaar het opgebouwde pensioen voor deelnemers aan pensioenreglement G en de inactieven te verhogen met de prijsontwikkeling. Het pensioenfonds betaalt deze verhogingen uit het beleggingsrendement. Eerdere verhogingen en de verwachting voor de komende jaren geven daarbij geen recht op verhogingen in de toekomst. In verband met de dekkingsgraad van 99,0% wordt er geen toeslag verleend per 1 januari Premie De verschuldigde premie wordt vastgesteld op basis van de 4% actuariële premie plus een opslag, welke afhankelijk is van de dekkingsgraad van het pensioenfonds. Voor 2010 bedroeg de verschuldigde premie 10,7 mln. In de verschuldigde premie is een bijdrage opgenomen van 25% voor solvabiliteitsopslag. 18

19 De kostendekkende premie is mede bepaald op basis van de rentetermijnstructuur per 31 december 2009 en bestaat uit de volgende onderdelen: jaarinkoop voor ouderdoms- en nabestaandenpensioenen alsmede de risicopremies en de in de technische voorziening op te nemen excassokosten; een kostenopslag op de premie; een solvabiliteitsopslag afhankelijk van het zogenaamde Vereist Eigen Vermogen ultimo vorig boekjaar. Een bijdrage voor voorwaardelijke onderdelen van de pensioenregeling is niet van toepassing voor het pensioenfonds en is dus geen onderdeel van de kostendekkende premie. De aldus bepaalde kostendekkende premie bedroeg in ,6 mln. Het pensioenfonds gaat in het pensioenbeleid voor de kostendekkende premie uit van een gedempte kostendekkende premie met als rentevoet het 36-maands rekenkundig gemiddelde van de rentetermijnstructuur, berekend tot en met 30 september voorafgaand aan het boekjaar en gebaseerd op publicaties van De Nederlandsche Bank. De aldus bepaalde gedempte kostendekkende premie bedroeg in ,3 mln. De feitelijke premie komt overeen met de verschuldigde premie en bedraagt 10,7 mln. Actuarieel resultaat over 2010 Bij het vaststellen van de technische voorzieningen wordt gebruik gemaakt van veronderstellingen. Deze veronderstellingen hebben o.a. betrekking op sterftekansen en (beleggings)rendementen. Wanneer de werkelijkheid afwijkt van deze (voorzichtige) veronderstellingen, ontstaan resultaten die ten gunste dan wel ten laste van het pensioenfonds komen. Het actuariële resultaat over het boekjaar 2010 bedraagt negatief 1,0 mln. (2009: positief 7,6 mln.) Het resultaat laat zich als volgt nader specificeren: Resultaat in mln.: Premies en koopsommen 1,6-0,4 Beleggingsresultaat 0,6 16,8 Toeslagverlening 0,0 0,0 Sterfte -0,2-1,3 Arbeidsongeschiktheid 0,0 0,0 Risicoherverzekering -0,1-0,1 Kosten 0,3 0,0 Mutaties 0,2 0,8 Collectieve waardeoverdracht 0,0 0,0 Omrekening overlevingstafels -3,4 + -8,2 + Totaal -1,0 7,6 Het beleggingsresultaat wordt bepaald door: de behaalde directe en indirecte beleggingsopbrengsten; de in het boekjaar toegerekende intrest aan de technische voorzieningen; de invloed van de wijziging van de rentetermijnstructuur van ultimo 2009 naar ultimo 2010 op de technische voorzieningen. In 2010 is de rente gedaald over alle looptijden. Dit had tot gevolgd dat de wijziging in overgang van de rentetermijnstructuur resulteerde in een negatieve invloed op het beleggingsresultaat van 18,7 mln. In 2009 resulteerde deze overgang nog in een positief resultaat van 6,7 mln. Het resultaat op toeslagverlening was zowel in 2010 als in 2009 gelijk aan 0,0 mln. i.v.m. het feit dat in beide jaren geen toeslag werd verleend over komend boekjaar. Er is er een eenmalig negatief resultaat in 2010 van 3,4 mln. in verband met het treffen van een additionele voorziening in verband met overgang naar de AG Prognosetafel per 1 januari

20 9. Toekomstontwikkelingen Omstandigheden m.b.t. ontwikkeling financiële positie Het feit dat het pensioenfonds zich in een situatie van dekkingstekort bevindt, is een blijvend aandachtspunt voor het bestuur. De aanpassing van de overlevingstafel zorgde voor een negatieve invloed op de dekkingsgraad. Het herstel van de dekkingsgraad liep hierdoor vertraging op. Desondanks is het bestuur van mening dat het herstelplan de ontwikkeling van de financiële positie van het pensioenfonds, in positieve zin zal beïnvloeden. Voortdurende waakzaamheid blijft geboden om eventuele nieuwe onzekerheden op de financiële markten het hoofd te bieden. Om het inzicht in mogelijke onzekerheden te vergroten voert het bestuur in 2011 een Asset Liability Management-studie (ALM-studie) uit. De uitkomsten van deze studie worden gebruikt om het beleidskader van het pensioenfonds hernieuwd vast te stellen met als doel de financiële positie van het pensioenfonds structureel te verbeteren en robuuster te maken. Pension Fund Governance In het kader van Pension Fund Governance heeft het bestuur het voornemen om de governancestructuur verder vorm te geven. Hierbij zal het bestuur nadere invulling gaan geven aan de deskundigheidsbevordering in samenhang met de deskundigheidsmatrix. Hierbij zal gestart worden met een nulmeting om de eventuele hiaten in deskundigheid vast te stellen. Tevens zal er een strategische kalender worden opgesteld om het beleid van het bestuur verder meetbaar te maken. Pensioencommunicatie Communicatie wordt door het bestuur als een belangrijk middel gezien om de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden te kunnen bereiken. Het pensioenfonds zal een communicatiebeleid opzetten, waarin nader wordt ingegaan op de diverse communicatiemiddelen en communicatiemomenten. Risicomanagement In de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) worden de risico s waarmee het pensioenfonds heeft te maken in algemene bewoordingen weergegeven. Tevens staat hierbij vermeld welke mogelijkheden het pensioenfonds heeft om de risico s te beheersen. De financiële crisis heeft er echter voor gezorgd, dat risicomanagement een steeds belangrijker beleidsterrein aan het worden is. Het bestuur is zich hiervan bewust en zal daarom in 2011 starten met het opzetten van een risicomanagementsysteem. Het risicomanagementsysteem dient het bestuur te helpen de risico s, welke van toepassing zijn voor het pensioenfonds, op een systematische wijze in kaart te brengen, te beheersen en te monitoren. 10. Verslag van het verantwoordingsorgaan Het bestuur dient verantwoording af te leggen aan het verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze waarop dit is uitgevoerd alsmede over de naleving van de principes voor goed pensioenfondsbestuur. Het verantwoordingsorgaan heeft de taak om hier een oordeel over te geven. Hiertoe heeft het bestuur aan het verantwoordingsorgaan het jaarverslag 2010, de jaarrekening 2010, het actuarieel rapport en het accountantsverslag doen toekomen. Het verslag van het verantwoordingsorgaan is als bijlage bij dit jaarverslag gevoegd, alsmede de reactie van het bestuur op het oordeel van het verantwoordingsorgaan. 11. Verslag van de visitatiecommissie Het intern toezicht heeft betrekking op het kritisch bezien van het functioneren van het bestuur van het pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen. Het intern toezicht richt zich op het beoordelen van beleidsprocedures, bestuursprocedures en bestuursprocessen en de checks en balances binnen het fonds. Het beoordeelt de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd en hoe wordt omgegaan met de risico s op de lange termijn. In 2010/2011 heeft er voor de eerst maal een visitatie bij het pensioenfonds plaatsgevonden. Het bestuur heeft de rapportage van het intern toezicht op 26 april 2011 met het verantwoordingsorgaan besproken. De samenvatting van het verslag van de visitatiecommissie is als bijlage bij dit jaarverslag gevoegd, alsmede de reactie van het bestuur op het verslag. 20