Rapportage Luchtmetingen in het Havengebied Amsterdam 2016

Transcriptie

1 Rapportage Luchtmetingen in het Havengebied Amsterdam 2016 In opdracht van: Havenbedrijf Amsterdam N.V. M. Hooijboer afdeling Ruimte en Milieu postbus GK Amsterdam Amsterdam, Auteur: D. de Jonge GGD Amsterdam LO team Luchtkwaliteit Postbus CE Amsterdam auteur D. de Jonge doc beoordeeld J.H. Visser projectnr blz 93 blz incl de 8 bijlagen goedgekeurd H. Helmink

2 Aan de totstandkoming van deze rapportage werkten mee: Peter Wallast (GGD Amsterdam, opbouw en onderhoud op de meetstations) Jennes Meijdam (GGD Amsterdam, Onderhoud Met-one BAM) Mariska Hoonhout (GGD Amsterdam, Onderhoud en uitvoering referentiemethode PM) Peter Koopman (GGD Amsterdam, Onderhoud en uitvoering referentiemethode PM) Jorrit van der Laan (GGD Amsterdam, validatie en kwaliteitscontrole) Dave de Jonge (GGD Amsterdam, projectleiding, validatie en rapportage) GGD, Amsterdam, Nederland. Alle rechten voorbehouden. GGD Amsterdam en/of de met haar gelieerde maatschappijen zijn niet aansprakelijk voor enige directe indirecte, bijkomstige of gevolgschade ontstaan door of bij het gebruik van de informatie of gegevens uit dit document, of door de onmogelijkheid die informatie of gegevens te gebruiken. De inhoud van dit rapport mag aan derden niet anders dan als één geheel worden ontsloten, voorzien van bovengenoemde aanduidingen met betrekking tot auteursrechten en aansprakelijkheid.

3 Inhoud Samenvatting 5 1 Inleiding Gerelateerde rapportages 7 2 Methoden Meetlocaties 8 3 Resultaten Jaargemiddelden 2009 tot Bijdragen PM 10 en NO 2 havengebied Amsterdam Trendanalyse Validatie en Datacapture Grenswaarden Vergelijking met de GCN Meteorologie en windrozen Meteorologie Windrozen Windrozen NO Verschilwindrozen NO Windrozen PM Verschilwindrozen PM Windrozen PM Verschilwindrozen PM Windrozen benzeen Windrozen tolueen Windrozen xyleen Windrozen SO Windrozen Black carbon Concentraties per dag van de week NO 2, PM 10, PM 2.5, SO 2, Benzeen en BC in Stank- en stofklachten over het Westelijk Havengebied Klachten en metingen op 25 januari Klachten en metingen op 15 juni Klachten en metingen op 22 november Pieken in BTX metingen 47 4 Conclusies en aanbevelingen 48 Bijlage 1: Coördinaten en typering meetstations 50 3

4 Bijlage 2: Meetresultaten Bijlage 3: Concentraties per dag van de week 82 Bijlage 4: Meetmethoden 85 Bijlage 5: Datacaptures Bijlage 6: Vaststelling van de regionale achtergrond 88 Bijlage 7: Windkarakteristieken 89 Bijlage 8: De Accreditatie van de GGD Amsterdam geldig voor

5 Samenvatting Dit rapport beschrijft de resultaten van de luchtkwaliteitsmetingen over het jaar 2016 in en om rond Westpoort. In en rond het havengebied staan sinds 2009 vijf permanente meetstations waar continu de concentraties van PM 10, NO 2, SO 2, BC, PM 2.5 en BTX worden gemeten. Per gemeten component is een beeld gegeven van de trend, de lokale bijdrage en de vergelijkbaarheid met de landelijk berekende concentraties. De metingen zijn zonder noemenswaardige problemen volgens de ISO kwaliteitseisen verlopen en geven een duidelijk beeld van de luchtkwaliteit van de Haven Amsterdam. Uit de metingen blijkt dat in 2016 op alle meetlocaties wordt voldaan aan de wettelijke grenswaarden. Voor de jaargemiddeldeconcentraties in 2016 ten opzichte van 2015 geldt het volgende: De NO, NO 2 en PM 10 concentraties zijn op bijna alle locaties gestegen o Uitzondering is Hemkade. Hier is de NO 2 concentratie in 2016 gelijk aan 2015 en voor PM 10 lager. De PM 2.5 en SO 2 concentraties zijn op bijna alle locaties gedaald. o Uitzondering is Westerpark waar een stijging is gemeten in Mogelijk houdt dit verband met de aanleg van de Spaarndammertunnel. o De SO 2 concentraties zijn de laagste ooit. Mogelijk heeft dit een verband met de emissiemaatregelen bij de scheepvaart waarbij er wetgeving met betrekking tot het zwavelgehalte in de brandstof is ingesteld. o Uitzondering is de tolueenconcentratie op meetstation Spaarnwoude waar in 2016 een stijging van 0,4 µg/m 3 ten opzichte van 2015 is gemeten. De meteorologie in 2016 was ongunstiger voor de luchtkwaliteit dan die in o Een van de oorzaken hiervoor is een hoger percentage oosten- en zuidenwind in Bij wind uit deze windrichtingen worden in heel Nederland hogere concentraties gemeten dan bij de overige windrichtingen. De trendanalyse laat zien dat vanaf 2009 de concentraties PM 10, PM 2.5 en NO 2 dalen. In ongeveer de helft van de gevallen is er sprake van een statistisch significante daling. Uit de (verschil)windrozen blijkt duidelijk dat lokale bronnen invloed hebben op de concentraties NO 2, PM 10 en BTX. 5

6 Het aantal stof- en stankklachten waarbij als oorzaak het havengebied is geregistreerd, is met 98 klachten hoger dan 2014 maar lager dan in Op slechts enkele momenten valt een piek in de klachten ook daadwerkelijk samen met verhoogde concentratie van BTX. Pieken van de BTX concentraties zijn in 2016 niet boven de gezondheidskundige grenswaarden gekomen. Een oorzaak kan ook zijn dat de klachten veroorzaakt worden door een product dat geen BTX bevat en daardoor niet gedetecteerd wordt in het meetnet. Aanbevolen wordt om het aantal klachten nader te analyseren, mede met het oog op de bouw van een nieuwe woonwijk ten oosten van de haven in de Spaarndammerbuurt en op het Hembrug terrein ten noorden van de haven. Onderzoeken of de BTX (piek)emissies verder kunnen worden gereduceerd is daarbij een voor de hand liggende stap. 6

7 1 Inleiding Dit rapport beschrijft de resultaten van de luchtkwaliteitsmetingen over het jaar 2016 rond Westpoort. In en rond het havengebied staan sinds 2009 vijf permanente meetstations waar continu de concentraties van acht verschillende stoffen worden gemeten. Deze stoffen zijn: Stikstofmonoxide (NO); Stikstofdioxide (NO 2 ); Zwaveldioxide (SO 2 ); Fijnstof (fractie PM 10, fractie PM 2.5 ); Benzeen, Tolueen en Xyleen, samen ook wel BTX genoemd Black carbon (BC) In bijlage 4 zijn enkele details over de meetmethoden opgenomen. De gemeten jaargemiddelden van 2016 zijn voor PM 10, NO 2, Benzeen en PM 2.5 vergeleken met de grenswaarden en met de GCN waarden van Om de invloed van de activiteiten in het havengebied op de luchtkwaliteit nader te duiden zijn diverse analyses aan de meetresultaten uitgevoerd. Onder meer zijn (verschil) windrozen berekend, de concentraties per dag van de week bepaald, diverse meteorologische omstandigheden onderzocht en bijzondere momenten (pieken) geanalyseerd. Met de opdrachtgever Havenbedrijf Amsterdam N.V. en met de mede-eigenaren van de meetgegevens, de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied en de Gemeente Zaanstad, zijn afspraken gemaakt over deze rapportage die met (mondelinge) toestemming van de eigenaren is opgesteld. 1.1 Gerelateerde rapportages In de voorgaande jaren zijn eveneens (jaar)rapporten gemaakt van de luchtkwaliteit in het havengebied van Amsterdam. Deze zijn, naast andere rapportages van de provincie Noord-Holland, terug te vinden op: Daarnaast zijn er rapportages van de gemeente Amsterdam en de gemeente Zaanstad. Gemeente Amsterdam en Gemeente Zaanstad: 7

8 2 Methoden 2.1 Meetlocaties De vijf in deze rapportage betrokken meetstations met bijbehorende stationscode zijn weergegeven in figuur 1. Figuur 1: De meetstations in en rondom het Havengebied van Amsterdam Bron ondergrond van de figuur: Havenbedrijf Amsterdam N.V.. In bijlage 1 is een typering van de meetstations en de x en y coördinaten weergegeven. In tabel 1 is een overzicht weergegeven van de gemeten componenten per meetstation. In bijlage 4 zijn de details opgenomen over de meetmethoden en de windkarakteristieken. n.b. Meetstation 003 Nieuwendammerdijk valt buiten de afbeeldingsgrenzen. In 2016 is op meetstation Zaandam gestart met black carbon (BC, roet) metingen. Deze gegevens zijn in dit rapport ook opgenomen en vergeleken met het meetstation Nieuwendammerdijk in Amsterdam Noord. 8

9 Alle meetresultaten zijn tot stand gekomen onder de scope van de (L426 EN/ISO 17025) accreditatie van de GGD Amsterdam. Deze accreditatie (zoals geldig in 2016) is opgenomen in bijlage 8. Voor de metingen in deze rapportage zijn de verrichtingen van toepassing. Tabel 1: Overzicht van de gemeten componenten, beheerder en opdrachtgever per meetstation. Nummer Naam Componenten Opdrachtgever Nieuwendammerdijk BC e Gemeente Amsterdam 016 Westerpark PM 10, PM 2.5 en SO 2 Gemeente Amsterdam Hemkade PM 10, NO x en BTX Provincie Noord-Holland Zaandam PM 10, PM 2.5, BC en NO x Gemeente Zaanstad 703 Spaarnwoude PM 10, PM 2.5, NO x en BTX Havenbedrijf Amsterdam N.V. 704 Hoogtij PM 10, PM 2.5, NO x, BTX en SO 2 Havenbedrijf Amsterdam N.V. 1 Op meetstation 003 Nieuwendammerdijk worden ook andere componenten gemeten, zoals NOx en O3. NO x is wel meegenomen in de bepaling van de regionale achtergrond maar zowel O 3 als NO x zijn verder geen onderdeel van deze rapportage. 2 Per 1/1/2012 is het beheer van het RIVM van meetstation 546 door de GGD Amsterdam overgenomen. 3 De metingen van O3 zijn op meetstation Zaandam per 1 janauri 2016 gestopt. Daarvoor in de plaats zijn BC metingen gekomen (start op 1 januari 2016). 9

10 3 Resultaten 3.1 Jaargemiddelden 2009 tot In tabel 2a tot en met 2j zijn de jaargemiddelden van 2009 tot en met 2016 in µg/m 3 weergegeven. In figuur 2a en 2b zijn van PM 10 en NO 2, ter verduidelijking de jaargemiddelde concentraties grafisch weergegeven. De statistische details en de daggemiddelden zijn weergegeven in bijlage 2. Tabel 2a: jaargemiddelde concentraties 2009 tot NO Jaar Westerpark Hemkade Zaandam Spaarnwoude Hoogtij Op meetstation 016 Westerpark wordt geen NO en NO 2 gemeten. 2 Metingen vanaf september 2009 Tabel 2b: jaargemiddelde concentraties Jaar NO Westerpark 546 Hemkade Zaandam Spaarnwoude Hoogtij ) Metingen vanaf september 2009 Tabel 2c: jaargemiddelde concentraties Jaar SO Westerpark 2,6 2,5 1,6 1,7 1,3 1,3 1,1 0,9 546 Hemkade 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij 6,3 3,1 2,4 2,4 1,9 2,4 1,7 1,2 10

11 Tabel 2d: jaargemiddelde concentraties Jaar PM Westerpark Hemkade Zaandam Spaarnwoude Hoogtij Tabel 2e: Aantal dagoverschrijdingen (>50 µg/m 3 ) PM PM 10 Jaar Westerpark Hemkade Zaandam Spaarnwoude Hoogtij Tabel 2f: jaargemiddelde concentraties Jaar PM Westerpark Hemkade 701 Zaandam Spaarnwoude * # 704 Hoogtij *: Het jaargemiddelde PM 2.5 op meetstation Spaarnwoude is in 2014 op basis van de uurgemiddelden 13 en op basis van de daggemiddelden 13,6; afgerond 14 µg/m 3. #: Het jaargemiddelde PM2.5 op meetstation Spaarnwoude is in 2014 op basis van uurgemiddelden 9,3 en op basis van de daggemiddelde 9,5 (afgerond 10) ug/m 3. Tabel 2g: jaargemiddelde concentraties Jaar Benzeen Westerpark 546 Hemkade 0,8 0,3 0,5 0,7 0,8 0,8 0,8 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 0,8 0,7 0,6 0,7 0,7 0,5 0,6 704 Hoogtij 1,5 0,8 1,0 0,9 1,1 1,2 0,9 0,8 Tabel 2h: jaargemiddelde concentraties Jaar Tolueen Westerpark 546 Hemkade 1,6 1,0 1,2 1,8 1,7 1,5 1,5 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 1,5 1,1 1,0 1,2 1,7 0,8 1,2 704 Hoogtij 3,2 2,1 2,0 1,9 2,1 2,7 2,2 2,1 11

12 Tabel 2i: jaargemiddelde concentraties Jaar Xyleen Westerpark 546 Hemkade 0,6 0,9 0,9 1,1 0,9 1,0 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 0,6 0,5 0,3 0,6 0,6 * 0,2 704 Hoogtij 1,5 1,1 1,5 0,5 0,4 0,7 1,1 1,0 * Door technische problemen zijn geen valide gegevens verzameld voor xyleen over 2015 op meetstation Spaarnwoude. Tabel 2j: jaargemiddelde concentraties BC (black carbon, roet) BC Jaar Amsterdam, 1,00 1,01 0,85 0,92 Nieuwendammerdijk 701 Zaandam 0,98 Figuur 2a en 2b: De jaargemiddelde PM 10 en NO 2 concentraties van 2009 tot en met

13 µg/m3 NO2 GGD Amsterdam 40 Jaargemiddelde NO Hemkade 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij jaar 13

14 3.1 Bijdragen PM 10 en NO 2 havengebied Amsterdam De trend van de bijdrage van het havengebied PM 10 en NO 2 vertoont tussen 2009 en 2016 een wisselend beeld. De bijdragen 2015 en 2016 liggen met bijdragen boven 1,0 µg/m 3 wel hoger dan de meeste voorgaande jaren. Ter verduidelijking van de trend van de bijdrage van de emissies van de activiteiten binnen het havengebied is in figuur 3 per jaar een berekening gemaakt voor PM 10 en NO 2. Deze berekening geeft aan wat het verschil tussen het gemiddelde van de drie (Hemkade, Hoogtij en Spaarnwoude) meetstations en de achtergrond is. De achtergrond is bepaald op basis van het gemiddelde van dezelfde locaties als welke zijn gebruikt voor de verschilwindrozen (zie bijlage 6). Het verloop van de bijdrage (in µg/m 3 ) is een indicatie voor de trend van de gevolgen van de activiteiten binnen het havengebied op de luchtkwaliteit. Deze trend is daarmee minder afhankelijk de meteorologische omstandigheden. Figuur 3: De jaargemiddelde bijdragen NO 2 en PM 10 door de Haven Amsterdam 14

15 3.2 Trendanalyse De ontwikkeling van de concentraties (per stof en per locatie) is, met behulp van een zogenaamde trendanalyse, nader onderzocht. Een trendanalyse bepaalt de gemiddelde daling of stijging per jaar met een bijbehorende statistische onzekerheidsmarge. Als de marge klein genoeg is (p-waarde <0,05) dan kan worden gesteld dat de berekende concentratieverandering ook daadwerkelijk statistisch significant is. Met verandering wordt hier bedoeld hoeveel microgram per kuub per jaar gemiddeld de jaargemiddeldeconcentratie af- of toeneemt. Een negatieve waarde is een afname, een positieve een toename. Tabel 3 toont een samenvatting van de trendanalyse voor de componenten PM 10, PM 2.5 en NO 2. In vet is aangegeven welke afname statistisch significant is. Tabel 3: De verandering van de jaargemiddelde concentratie en de bijbehorende p-waarde. locatie verandering p-waarde/ Component [µg/m 3 /jaar] onzekerheid 016 Westerpark PM 10-0,7 0, Westerpark PM 2.5-0,3 0, Hemkade PM 10-0,8 0, Hemkade NO 2-0,9 0, Zaandam PM 10-0,4 0, Zaandam PM 2.5-0,6 0, Zaandam NO 2-0,6 0, Spaarnwoude PM 10-0,7 0, Spaarnwoude PM 2.5-0,8 0, Spaarnwoude NO 2-0,7 0, Hoogtij PM 10-0,7 0, Hoogtij PM 2.5-0,9 0, Hoogtij NO 2-0,2 0, Validatie en Datacapture Alle meetresultaten zijn gevalideerd volgens vaststaande criteria zoals vastgelegd in de kwaliteitsdocumentatie. Indien hieraan niet is voldaan volgt onmiddellijke afkeuring van het analyseresultaat. Uiteindelijk kan dit leiden tot afkeur van een berekend uur-, dag- of jaargemiddelde. In bijlage 2 zijn het aantal goedgekeurde waarnemingen waarop het gemiddelde is gebaseerd weergegeven onder aantal uren en aantal dagen. Om te voldoen aan de criteria uit de Europese regelgeving moet voor de meeste componenten 90% van de tijd waarop een gemiddelde is gebaseerd ook daadwerkelijk zijn gemeten. In bijlage 5 zijn de zogenaamde datacaptures opgenomen. 15

16 3.4 Grenswaarden Alle gemeten concentraties voldoen aan de wettelijke grenswaarden. De meetresultaten zijn getoetst aan de wettelijke grenswaarden (zie tabel 4) zoals die zijn opgenomen in bijlage 2 van de Wet Milieubeheer. Voor wat betreft deze grenswaarden wordt opgemerkt dat 7 april 2009 door de Europese Commissie aan Nederland uitstel is verleend om te voldoen aan de luchtkwaliteitsnormen (derogatie EC). Dit uitstel is verleend op basis van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Voor fijnstof PM 10 moet Nederland voldoen aan de Europese grenswaarden vanaf 11 juni Voor PM 10 kan een reductie als gevolg van het aandeel zeezout toegepast worden( de zogenaamde zeezoutaftrek). Deze reductie is juridisch vastgelegd en is per regio verschillend. Deze regeling is eind 2012 aangepast. Voor het Havengebied geeft dit een overgang van -6 µg/m 3 naar -3 µg/m 3 op het jaargemiddelde en van 6 naar 4 reductie op de overschrijdingsdagen. De data in tabel 4 zijn niet gecorrigeerd voor deze reducties. (toepassing van de zeezoutaftrek is alleen van belang bij dreigende overschrijding van de grenswaarden). Ook de GCN concentraties zijn niet gecorrigeerd voor zeezoutgehaltes. Voor NO 2 geldt de grenswaarde van 40 μg/m 3 vanaf 1 januari

17 Tabel 4: De gemeten concentraties en grenswaarden in Component en grenswaarden: NO 2 40 µg/m 3 PM µg/m 3 1 PM µg/m 3 PM 10 max. 35 dagen >50 µg/m 3 2 Benzeen 5 µg/m 3 SO 2 N uur of dag > 350 resp Westerpark Hemkade ,8 701 Zaandam Spaarnwoude # ,6 704 Hoogtij ,8 0 #: Het jaargemiddelde PM2.5 op meetstation Spaarnwoude is in 2014 op basis van uurgemiddelden 9,3 en op basis van de daggemiddelde 9,5 (afgerond 10) ug/m3. µg/m Vergelijking met de GCN 2016 Uit de vergelijking tussen de metingen en de GCN over 2016 blijk dat; - Voor NO 2 de gemeten jaargemiddelde concentraties in 2016, net als in bijna alle voorgaande jaren, hoger zijn dan de GCN waarden. De achtergrondstations Zaandam en Spaarnwoude, die zijn meegenomen in de kalibratie van de GCN, wijken voor wat NO2 betreft +1,0 tot +2,0 μg/m 3 af. De GCN kaarten worden gemiddeld gefit met data van alle (stad)achtergrond stations. Dit betekent dat verschillen met meetwaarden van individuele achtergrondlocaties zowel lager als hoger kunnen zijn dan de GCN. De belaste meetstations tonen over 2016 tot ruim 7 μg/m 3 hogere concentraties ten opzichte van de GCN waarde. De afwijking tussen de belaste meetstations en de GCN hangt mogelijk samen met de schaalgrootte van de GCN, waarbij de bijdragen van de bronnen in een grid worden uitgesmeerd over het hele grid. - Er voor NO 2 van 2009 tot en met 2016 geen trend waarneembaar lijkt te zijn in de verschillen tussen de gemeten NO2 concentraties en de GCN. Dit duidt erop dat er waarschijnlijk geen structurele aanpassingen in de berekeningen van NO2 concentraties plaatsvinden. - Er voor de verschillen in de PM10 concentraties tussen het gemeten jaargemiddelde en de GCN waarde over 2016 voor 3 van de 5 stations (Westerpark, Zaandam en Hoogtij) in 2016 een duidelijke verhoging ten opzichte van 2015 waarneembaar is. Een oorzaak voor deze 1 Grenswaarde voor PM 2.5 van 2015: 25 µg/m 3. Ook geldt er voor PM 2.5 met ingang van 1 januari 2015 een blootstellingsconcentratieverplichting van ten hoogste 20 microgram per m 3, gedefinieerd als gemiddelde blootstellingsindex. Daarnaast is er een richtwaarde inzake vermindering van de blootstelling van de mens die met ingang van 1 januari 2020 voor zover mogelijk moet worden bereikt, in Nederland van 15%. Hierbij hanteert het RIVM een periode van 2009 t/m 2011 ten opzichte van 2018 t/m 2020 waarin de reducties moeten worden bereikt (zie de voorschriften 4.4 tot 4.7 in Bijlage 2 in de wet milieubeheer). 2 Bij de meetstations in deze rapportage mogen, voor een vergelijking met de grenswaarden van PM 10 voor het jaargemiddelde 3 µg/m 3 en voor het aantal dagen boven de 50 µg/m 3 met 4 (zeezout)dagen worden verminderd. 17

18 stijging is, op Westerpark na( zie onderstaande toelichting), lastig aan te geven. De andere twee meetstations (Spaarnwoude en Hemkade) zijn licht gedaald. - Het verschil met de GCN en de gemeten concentratie PM10 op meetstation Westerpark is opvallend hoog. De oorzaak van dit verschil (5 μg/m 3 meer in 2016 ten opzichte van 2015) kan mogelijk worden gevonden door aanleg van een nieuwe nabij gelegen tunnel en woonwijk. - Voor PM 2.5 dalen de verschillen in 2016 ten opzichte van 2015 voor drie van de vier locaties. Wederom is er een uitzondering voor Westerpark. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk dezelfde als die voor PM10. - Voor benzeen en SO 2 lijken de verschillen tussen de metingen en de GCN door de jaren heen marginaal en stabiel. 18

19 Tabel 5: Gemeten concentraties vergeleken met de GCN; jaargemiddelde concentraties Jaar: NO Westerpark 546 Hemkade 9,0 9,0 6,6 6,9 8,0 7,3 701 Zaandam 0,7-0,9-0,5 3,0 2,3 2,9 0,6 1,0 703 Spaarnwoude 2,9 2,9 1,0 1,0 1,7 1,4 1,6 2,0 704 Hoogtij 4,8 6,9 6,0 5,0 3,8 6,4 4,8 7,4 Jaar: PM Westerpark -5,5-5,0-5,1-3,2-4,4 0,5 546 Hemkade -0,3-3,0-3,2 0,0 3,8 0,0 0,4-0,9 701 Zaandam -3,8-2,6-0,1 1,0 1,6 2,0 0,4 2,3 703 Spaarnwoude -3,3 0,4-1,5 0,0 1,2 0,6-0,3-0,7 704 Hoogtij -3,0 1,9 2,8-1,0 0,1-0,6-1,7 1,7 Jaar: PM Westerpark 0,2-1,0-0,1-0,7-0,2 3,3 546 Hemkade 701 Zaandam -2,2-0,6 0,2 2,0 1,5 2,7 1,4 0,4 703 Spaarnwoude -0,5-0,2 0,3 2,0 2,1 0,5 1,8-0,6 704 Hoogtij -0,7 2,7 2,2 1,0 3,4 1,0 1,6-0,1 Jaar: Benzeen Westerpark 546 Hemkade -2,2-0,3-0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 701 Zaandam 703 Spaarnwoude -0,1 0,1 0,0 0,1 0,1-0,1 0,0 704 Hoogtij 0,2-0,4 0,3 0,2 0,4 0,5 0,2 0,1 Jaar: SO Westerpark 0,2-0,6 0,0-0,2-0,4-0,1-0,1 546 Hemkade 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij 3,4 0,4 0,1 0,7 0,4 0,6 0,4 0,3 In figuur 4a tot en met 4e zijn voor NO 2 en PM 10 de verschillen tussen de meting en de GCN van 2009 tot en met 2016 grafisch weergegeven. Hieruit is af te leiden of de berekende (GCN) waarden beter (kleinere verschillen) of slechter (grotere verschillen) worden. 19

20 Figuur 4a: Vergelijking tussen de metingen en de GCN voor NO tot en met Vergelijking Meting-GCN NO 2 10,0 546 Hemkade 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij 8,0 6,0 ug/m 3 4,0 2,0 0,0-2, Figuur 4b: Vergelijking tussen de metingen en de GCN 2009 tot en met 2016 PM 10. Vergelijking Meting-GCN PM Westerpark 546 Hemkade 701 Zaandam 6,0 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij 4,0 2,0 ug/m 3 0,0-2, ,0-6,0 20

21 Figuur 4c Vergelijking tussen de metingen en de GCN 2009 tot en met 2016 PM 2.5. Vergelijking Meting-GCN PM 2.5 4,0 3,0 2,0 016 Westerpark 701 Zaandam 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij ug/m 3 1,0 0,0-1, ,0-3,0 Figuur 4d Vergelijking tussen de metingen en de GCN 2009 tot en met 2016 benzeen. Vergelijking Meting-GCN Benzeen 1,0 546 Hemkade 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij 0,5 ug/m 3 0,0-0,5-1, ,5-2,0-2,5 21

22 Figuur 4e Vergelijking tussen de metingen en de GCN 2009 tot en met 2016 SO 2. Vergelijking Meting-GCN SO2 016 Westerpark 546 Hemkade 701 Zaandam ug/m 3 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0 703 Spaarnwoude 704 Hoogtij

23 3.6 Meteorologie en windrozen Meteorologie 2016 Tabel 6: Meteorologie tijdens de meetperiode en in vergelijking met het langjarig gemiddelde ( ). Alle meetgegevens zijn afkomstig van KNMI station Schiphol. Meetperiode 2016 Meetperiode 2015 Meetperiode 2014 Meetperiode 2013 Langjarig gemiddelde Temperatuur ºC 10,9 11,0 11,8 9,9 10,7 neerslag (mm) 862,6 885, ,9 834 windsnelheid (m/s) 4,7 5,2 4,8 5,0 4,9 % noordenwind ( ) 15,6 14,3 15,5 22,4 17,6 % oostenwind ( ) 21,6 17,5 20,6 21,8 19,7 % zuidenwind ( ) 32,7 34,1 36,7 28,6 27,9 % westenwind ( ) 28,7 32,8 25,9 26,1 33,3 % windstil/variabel 1,5 1,3 1,2 1,2 1,6 De meteogegevens over 2016 tonen ten opzichte van het langjarig gemiddelde en vooral ten opzichte van 2015 meer oosten- en zuidenwind, minder westen wind en een lagere windsnelheid Ten opzichte van het langjarig gemiddelde viel er in 2016 meer neerslag, al was de hoeveelheid neerslag in 2016 lager dan in Gemiddeld levert dit iets hogere concentraties op ten opzichte van Windrozen De windrozen zijn bepaald met behulp van de meteorologische gegevens van KNMI station Schiphol. De details staan beschreven in bijlage 4 en Windrozen NO In 2016 zijn op 3 van de 4 stations hogere NO 2 concentraties gemeten en op 1 (Hemkade) gelijke concentraties aan De vormen van de windrozen zijn in 2015 en 2016 niet duidelijk verschillend. Dit suggereert dat er geen nieuwe (lokale) bronnen van NO 2 zijn en dat de toename grootschalig zijn en mogelijk samenhangen met de meteorologische omstandigheden. Uit de windrozen blijkt verder dat de vier meetstations in 2016, net als alle voorgaande jaren, duidelijk verhoogde NO 2 concentraties uit het zuidoosten meten. Dit geeft aan dat de verhogingen vanuit het zuidoosten niet door lokale invloeden veroorzaakt worden. Om dit fenomeen te elimineren (voor lokale bronherkenning) zijn er verschilwindrozen gemaakt. 23

24 In figuur 5 zijn de gemiddelde stikstofdioxide concentraties per windrichtingen in windrozen weergegeven. Figuur 5. De jaargemiddelde NO 2 windrozen, 2009 (blauw), 2010 (groen), 2011 (rood), 2012 (zwart), 2013 (oranje), 2014(paars), 2015(roze) en 2016 (geel). 24

25 3.6.4 Verschilwindrozen NO Uit figuur 6 valt het volgende af te leiden: o Hemkade heeft de bronbijdragen uit een groot gebied voornamelijk uit zuidoostelijke-, zuidelijke- en westelijke richtingen tot 13 µg/m 3. Dit beeld kom overeen met In 2016 is deze 13 µg/m 3 uit zuidwestelijke richting (220º) de hoogste bronbijdrage van de vier onderzochte meetstations. o De bronnen voor de verhoging aan de Hemkade uit zuidwestelijke en westelijke richtingen zijn, gezien het feit dat de andere stations deze verhoging niet in die mate tonen, voor een belangrijk deel waarschijnlijk van zeer lokaal niveau. Dit was in voorgaande jaren ook het geval. Mogelijk speelt de scheepvaart en de industrie in Westpoort) hierin een rol. De verhogingen uit zuidoostelijke richting bij zowel Zaandam, Hoogtij als Hemkade, zijn lastig te verklaren. o Hoogtij heeft de hoogste bijdrage van 12 µg/m 3 uit oostelijke (110º) en zuidelijke richting (160º). o De NO 2 bijdrage bij Spaarnwoude uit oostelijke richting is, waarschijnlijk van lokaal niveau, mogelijk de lokale scheepvaart of het lokale wegverkeer. o De meetstations Zaandam, Hemkade, Spaarnwoude en Hoogtij tonen lagere NO 2 concentraties uit noordelijke richtingen ten opzichte van de regionale achtergrond. De gemiddelde achtergrond NO 2 concentratie, bepaalt uit de achtergrondstations in de regio, is uit noordelijke richtingen dus hoger dan de meetstations Zaandam, Hemkade, Spaarnwoude en Hoogtij. Dit geeft aan dat de regionale achtergrondmeetstations lokaal uit noordelijke richtingen worden beïnvloed door NO 2 bronnen. 25

26 In figuur 6 zijn de verschillen tussen Spaarnwoude, Hoogtij, Hemkade en Zaandam met de regionale achtergrond voor NO 2 per windrichting in verschilwindrozen weergegeven. In deze rapportage is er gekozen voor een verschil met de regionale achtergrond. In bijlage 6 is een beschrijving opgenomen van de regionale achtergrond. Figuur 6: Verschilwindrozen NO Windrozen PM De PM 10 concentraties in 2016 ten opzichte van 2015 vertonen een diffuus beeld. Op 3 locaties (Hoogtij, Zaandam en Westerpark) zijn de PM 10 concentraties tot meer dan 4 µg/m 3 hoger dan in 2015, Hierbij wordt opgemerkt dat de PM 10 concentraties in 2015 relatief laag waren. De concentraties PM 10 op de locaties Spaarnwoude is in 2016 gelijk aan die van Die op meetstation Hemkade is 1 µg/m 3 gedaald. Figuur 10 toont dat de windrozen op de verschillende meetlocaties gelijkvormig zijn. Ook de totale bijdrage per windrichting toont voor alle meetstations exact dezelfde hoeken. Er zijn wel onderlinge verschillen in de hoogte van de concentratie. De figuren 7 tot en met 10 geven daarmee aan dat; o geen specifieke lokale bron kan worden aangewezen die de verhoging in december 2016 heeft veroorzaakt. o onderlinge verschillen tussen de hoogte van de PM 10 concentraties moeilijk te verklaren zijn. De onderlinge verschillen in de trend van de PM 10 concentratie tussen de meetstations zijn eveneens niet direct verklaarbaar. Uit de windrozen blijkt verder dat op alle stations hogere PM 10 concentraties worden waargenomen bij wind uit het oosten tot zuiden. Dit beeld stemt overeen met wat op vrijwel alle meetstations in Nederland wordt gevonden en hangt samen met de aanvoer van verontreinigde lucht uit Europa. De jaargemiddelden PM 10 zijn per windrichting in figuur 8 weergegeven. 26

27 Figuur 7: PM 10 jaargemiddeldeconcentraties 2009 (blauw), 2010 (groen), 2011 (rood), 2012 (zwart), 2013 (oranje), 2014 (paars), 2015 (roze) en 2016 (geel). Om de oorzaak te onderzoeken zijn voor PM 10 enkele aanvullende grafieken gemaakt (zie de figuren 8 en 9).Om de lokale bronnen beter in beeld te brengen zijn er PM 10 verschilwindrozen gemaakt. Figuur 8: de PM 10 maandgemiddelden in 2016 Figuur 8 toont dat de PM 10 concentraties op alle meetstations over december 2016 opvallend verhoogd waren. Het hoogste maandgemiddelde over december werd gemeten op meetstation Zaandam. In figuur 8 is een windroos gemaakt voor alle meetstations van de PM 10 concentraties in december. 27

28 Figuur 9: Windrozen van de PM 10 concentraties over de maand december 2016 De PM 10 windrozen tonen over december 2016 overeenkomstige vormen. De meteorologische situatie over deze periode, met rustig winterweer en een stabiele atmosfeer waardoor weinig menging met hogere luchtlagen voorkomt, veroorzaakt de sterk verhoogde concentratie PM 10 over nagenoeg heel Nederland. 28

29 Figuur 10: De bijdragen van de PM 10 concentratie per windrichting over december

30 3.6.6 Verschilwindrozen PM Uit de verschilwindrozen voor PM 10 kan worden opgemaakt dat in 2016 ten opzichte van de achtergrondconcentratie: o o o o de hoogste bijdrage van 11 µg/m 3 uit zuidoostelijke richting gemeten wordt op het meetstation Hoogtij en dat hiermee, in afwijking van de voorgaande jaren,de hoogste lokale bijdrage van PM 10 niet meer gevonden op meetstation Hemkade. Meetstation Hemkade wordt beïnvloed door de bronnen van de lokale industrie in Westpoort en/of de scheepvaart. Bij meetstation Hoogtij speelt daarbij waarschijnlijk de bouw van een industrieterrein in wording noordoostelijk van het meetstation een rol bij de gemeten verhoging van de PM 10 concentratie. De verhoogde bijdragen PM 10 op de meetstations Hoogtij, Hemkade, Spaarnwoude en Westerpark die min of meer per meetstation uit unieke windrichtingen komen, geven in 2016 (net als voorgaande jaren) duidelijk aan waar de lokale bijdragen van PM 10 zijn gemeten. Voorbeelden daarvan zijn die van Hemkade uit het zuiden, van Hoogtij uit het oosten en zuidoosten en die van Westerpark uit het noordwesten. Een aantal mogelijke lokale bronnen die hierin een rol spelen zijn de Coentunnel bij meetstation Westerpark, bij de overige meetstations (op Zaandam na) de lokale industrie en scheepvaart. Meetstation Zaandam toont een verhoging van de PM 10 concentratie uit nagenoeg alle windrichtingen. Waarschijnlijk afkomstig van een aantal lokale bronnen in de nabije omgeving. In figuur 11 zijn de verschilwindrozen met de regionale achtergrond weergegeven. 30

31 Figuur 11: Verschilwindrozen PM Windrozen PM Uit figuur 12 blijkt dat: o Meetstation Westerpark een toename toont in 2016 van 3,5 µg/m 3 ten opzichte van 2015 (+30%). Westerpark toont als enige meetstation een toename. De PM 2.5 concentraties op de overige meetstations dalen in 2016 ten opzicht van 2015 alle rond de 1 a 2 µg/m 3. o De oorzaak van de (afwijkende) stijging van de PM 2.5 concentratie bij Westerpark is lastig te verklaren. Mogelijk speelt de aanleg van de Spaarndammertunnel zuidelijk van het meetstation een rol, al toont de verschilwindroos (zie figuur 13) uit deze richting geen specifieke verhoging. Daarnaast wordt er ten oosten van het meetstation een nieuwe woonwijk gebouwd. De bouwwerkzaamheden kunnen een verhoging veroorzaken, maar dat zou dan ook zichtbaar moeten zijn in de PM 10 concentraties. Dit is niet of nauwelijks het geval. o Opvallend is de lagere PM 2.5 concentratie over 2016 ten opzichte van voorgaande jaren op het meetstation Spaarnwoude. In mindere mate geldt dit ook voor Hoogtij o De hoogste PM 2.5 concentraties komen uit oostelijke tot noordoostelijke windrichtingen, de laagste uit westelijke richtingen. o De vorm van de windrozen over 2016 zijn (net als in voorgaande jaren) voor de 4 meetlocaties bijna identiek aan elkaar. 31

32 In figuur 12: zijn de windrozen van PM 2.5 op de locaties Westerpark, Spaarnwoude, Hoogtij en Zaandam opgenomen. Figuur 12: Windrozen PM 2.5 jaargemiddeldeconcentraties 2009 (blauw), 2010 (groen), 2011 (rood), 2012 (zwart), 2013 (oranje), 2014 (paars), 2015 (roze) en 2016 (geel). 32

33 3.6.8 Verschilwindrozen PM Uit de verschilwindrozen voor PM 2.5 kan worden opgemaakt dat in 2016: o Meetstation Westerpark toont, in tegenstelling tot voorgaande jaren waar Westerpark juist de laagste lokale bijdragen toont, de hoogste (4,3 µg/m 3 bijdrage uit noordelijke richting. Opvallend is dat de aanleg van een Spaarndammertunnel (zie link naar de website van de bouw) aan de zuidkant van dit meetpunt niet zichtbaar is in de verschilwindroos. o De grootste verscheidenheid aan aantal windrichtingen met lokale bijdragen komt voor bij meetstation Zaandam. Deze bijdragen -tot maximaal 1 µg/m 3 - komen uit zuid(oost)elijke richting doorlopend tot en met (noord)westelijke windrichting. o De concentratie op meetstation Spaarnwoude is in 2016 uit alle windrichtingen lager dan de regionale achtergrond. Figuur 13 toont de verschilwindrozen van PM 2.5 met de regionale achtergrond. Figuur 13: Verschilwindrozen PM

34 3.6.9 Windrozen benzeen 2016 Uit de windrozen voor benzeen kan worden opgemaakt dat in 2016: o De lokale bronnen van benzeen, gezien de vorm van de windrozen, net als voorgaande jaren, duidelijk herkenbaar zijn. Op station Spaarnwoude een opvallende hogere concentratie te zien uit oostelijke richting tot 1,7 µg/m 3. De vorm en richting verschilt enigszins van voorgaande jaren. Op Hoogtij een concentratie uit zuidelijke richtingen tot 1,9 µg/m 3 wordt gemeten. Op meetstation Hemkade worden verhogingen tot 1,5 µg/m 3 gemeten uit voornamelijk zuidoostelijke richtingen. o De vorm en niveaus van benzeen in 2016 op de meetstations Hoogtij en Hemkade zijn gelijk aan die van de voorgaande jaren en wijzen vooral in de richting van de op- en overslag locaties van olieproducten in het Westelijkhavengebied. De gemiddelde achtergrondconcentraties benzeen zijn nagenoeg nihil. Figuur 14 toont de windrozen van benzeen op de meetstations Hemkade, Hoogtij en Spaarnwoude. Figuur 14. Windroos benzeen van Hemkade 546, Spaarnwoude 703 en Hoogtij 704: 2009 (blauw), 2010 (groen), 2011 (rood), 2012 (zwart), 2013 (oranje), 2014 (paars), 2015 (roze) en 2016 (geel). 34

35 Windrozen tolueen 2016 Uit de windrozen voor tolueen kan worden opgemaakt dat in 2016: o De lokale bronnen van tolueen, op basis van de vorm van de windrozen, duidelijk herkenbaar zijn en waarschijnlijk (grotendeels) dezelfde bronnen zijn als die voor benzeen. Er zijn concentraties te zien uit oostelijke richtingen tot 5 µg/m 3 op meetstation Spaarnwoude. Opvallend is dat de verhoging tolueen op dit meetstations qua windrichting niet exact overeenkomt met de verhoging van benzeen. Eveneens zijn concentraties uit zuidelijke richtingen op meetstation Hoogtij meetbaar tot 5,5 µg/m 3. Op meetstation Hemkade zijn concentraties tot 3,5 µg/m 3 gemeten uit zuidoostelijke richtingen. o De niveaus van tolueen in 2016 op de meetstations Hoogtij en Spaarnwoude zijn gelijk gebleven ten opzichte van die van de voorgaande jaren. o De pieken van de windrozen tolueen wijzen vooral uit de richting van de op- en overslag locaties van olieproducten in het Westelijkhavengebied. Figuur 15 toont de windrozen van tolueen gemeten op de meetstations Hemkade, Hoogtij en Spaarnwoude. Figuur 15. Windroos tolueen van Hemkade 546, Spaarnwoude 703 en Hoogtij 704: 2009 (blauw), 2010 (groen), 2011 (rood), 2012 (zwart), 2013 (oranje), 2014 (paars), 2015 (roze) en 2016 (geel). 35

36 Windrozen xyleen 2016 Uit de windrozen voor xyleen kan worden opgemaakt dat in 2016: o De lokale bronnen van xyleen, op basis van de vorm van de windrozen, herkenbaar zijn. Er zijn verhogingen gemeten uit zuid en zuidoostelijke richtingen op meetstation Hoogtij tot 2,7 µg/m 3. Op meetstation Hemkade zijn verhogingen gemeten tot 2,1 µg/m 3 uit zuidoostelijke richtingen. o Enkele pieken van de windrozen wijzen vooral in de richting van de op- en overslag locaties van olieproducten in het Westelijkhavengebied. o De concentraties in 2016 zijn op de meetstations Hoogtij en Hemkade vergelijkbaar met die van o De concentraties xyleen zijn in 2016 duidelijk lager dan in voorgaande jaren. Figuur 16 toont de windrozen van xyleen gemeten op de meetstations Hemkade, Hoogtij en Spaarnwoude. Figuur 16: Windroos xyleen van Hemkade 546, Spaarnwoude 703* en Hoogtij 704: 2009 (blauw), 2010 (groen), 2011 (rood), 2012 (zwart), 2013 (oranje), 2014 (paars), 2015 (roze) en 2016 (geel). 36

37 Windrozen SO Uit de windrozen voor SO 2 kan worden opgemaakt dat in 2016: o De lokale bronnen van SO 2, op basis van de vorm van de windrozen, vooral zuidelijk liggen ten opzichte van meetstation Hoogtij. Hoogtij is zeer waarschijnlijk beïnvloed door het lokale scheepvaart verkeer. Deze bron is in de loop van de jaren duidelijk afgenomen Waarschijnlijk heeft het wettelijk verplichte verlaagde zwavelgehalte in de brandstof van de scheepvaart een rol in de gedaalde concentraties. o De niveaus en de vorm van de windrozen van SO 2 in 2016 op de meetstations Hoogtij en Westerpark zijn de laagste gerekend vanaf de start van de metingen in de Haven van Amsterdam (2009). Ook de regio Rijnmond kent een dergelijke daling voor SO 2. Figuur 17 toont de windrozen van SO 2 gemeten op de meetstations Hemkade, Hoogtij en Spaarnwoude. Figuur 17: Windroos SO 2 van Westerpark 16 en Hoogtij 704: 2009 (blauw), 2010 (groen), 2011 (rood), 2012 (zwart), 2013 (oranje), 2014 (paars), 2015 (roze) en 2016 (geel). 37

38 Windrozen Black carbon 2016 Uit de figuren 18a en 18b blijkt dat de vormen van de BC windrozen in Nieuwendammerdijk en Zaandam nagenoeg gelijk zijn. o De hoogste concentraties komen uit zuidoostelijke richting. Bij meetstation Nieuwendammerdijk is dit 1,7 en bij meetstation Zaandam 1,9 µg/m 3.De vormen van de BC windrozen tonen overeenkomst met de PM 2.5 windrozen. Figuur 18a: Windroos van blackcarbon (BC) in 2016 (geel). Bron: Openstreetmap In figuur 18b zijn de windrozen weergegeven van BC op meetstation 014 Vondelpark, 701 Zaandam en de PM 2.5 concentraties van 701 Zaandam. Het Vondelpark is opgenomen als (extra) vergelijking van de BC windroos van Zaandam. De PM 2.5 windroos van Zaandam (om schaal redenen gedeeld door 10) is opgenomen om de vorm met die van BC te vergelijken. 38

39 Figuur 18b. Windrozen van BC op meetstation 014 Vondelpark, BC 701 Zaandam en de PM 2.5 concentraties van 701 Zaandam 39

40 3.7 Concentraties per dag van de week NO 2, PM 10, PM 2.5, SO 2, Benzeen en BC in 2016 Een grafische weergave van de concentraties gemiddeld per dag van de week in 2016 is afgebeeld in bijlage 3. Uit deze grafieken is het volgende af te leiden: o o o o o De verdeling van de gemiddelde NO 2 concentraties per dag in 2016 is nagenoeg gelijk aan die van Het verschil tussen de laagste (zondag) en hoogste (dinsdag) dag is tot 13 µg/m 3 (ofwel tot 90%). De PM 10 en PM 2.5 concentratieverdeling over de week in 2016 verschilt van In 2016 is het gemiddelde over de donderdagen het hoogst en over de maandagen (opvallend) laag. In 2015 werd op de vrijdagen gemiddeld het hoogst gemeten. Net als in 2015 zijn in 2016 de verschillen tussen de gemiddeld hoogste en laagste dagen van PM 10 en PM 2.5 enkele microgrammen (tot 40%). De verdeling van de gemiddelde benzeenconcentraties is in 2016 per meetstation verschillend. De concentraties op meetstation Hoogtij zijn gemiddeld op dinsdag het hoogst. Op maandag wordt op meetstation Spaarnwoude dehoogste concentratie gemeten en op woensdag bij Hemkade. Op alle locaties wordt op de zondag de laagste concentratie gemeten. De gemiddelde SO 2 concentraties zijn op zowel meetstation Westerpark als Hoogtij het laagst op zondag. Meetstation Hoogtij geeft duidelijke verhogingen (tot 80% toename) op dinsdag en woensdag. Westerpark toont deze verhogingen minder (tot 40%). De verdeling van de gemiddelde BC concentraties per dag in de week is op de meetstations Nieuwendammerdijk en Zaandam min of meer gelijk. 40

41 jan-10 jan-11 jan-12 jan-13 jan-14 jan-15 jan-16 GGD Amsterdam 3.8 Stank- en stofklachten over het Westelijk Havengebied Het totaal aan (stank)klachten 3, vermoedelijk veroorzaakt door de bedrijvigheid in het havengebied van Amsterdam, die zijn binnengekomen bij de Provincie Noord-Holland en de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied vanaf februari 2010 tot december 2016, is weergegeven in figuur 19. In november 2014 zijn een aantal wijzigingen in de registratie van de klachten doorgevoerd door het gebruik van nieuwe software. Met de nieuwe software zijn de ingevoerde klachten niet (gemakkelijk) met het gewenste detailniveau uit het klachtenregistratiesysteem te halen. Hierdoor is het niet meer mogelijk gebleken de klachten uit deze periode te koppelen aan de locatie van de klager, waarmee mogelijke oorzaken lastig of niet kunnen worden achterhaald. Figuur 19: Aantal klachten per maand en per jaar 250 Klachten Havengebied bron: Prov. N-H (tot nov '14), Mozard ODNZKG vanaf nov ' Uit figuur 19 blijkt dat met een totaal van 98 klachten, 2016 op een niveau zit tussen het aantal van 2014(lager) en 2015(hoger). De meeste klachten (totaal 13) komen in 2016 in de maand november voor. 3 Het is niet duidelijk of alle klachten hiermee in beeld zijn, omdat ook kan worden geklaagd bij de gemeenten Amsterdam en Zaanstad. 41

42 In 2016 zijn op zowel 25 januari, 15 juni en 22 november het hoogst aantal klachten per dag geregistreerd, namelijk 3 stuks/dag. In onderstaande paragraven worden de klachten en metingen op deze drie dagen nader geanalyseerd. Figuur 20: Nieuwbouw van woningen in de Houthaven nabij de Spaarndammerbuurt. Bron van de figuur: NB: Een aandachtspunt voor de toekomst is de bouw van een nieuwe woonwijk (zie rode vakje in figuur 20) aan de oostkant van de haven. Daarmee komen meer woningen op kortere afstand van de (mogelijke) klachtenbronnen over stank en stof. 42

43 3.8.1 Klachten en metingen op 25 januari 2016 Op 25 januari zijn klachten over een olieachtige lucht in de ochtend (rond 08:00) geregistreerd. Uit tabel 7 blijkt dat die ochtend een matige zuidenwind stond tijdens een milde winterdag. Geen enkele meetwaarde op de meetstations in het havengebied en Zaanstad is verhoogd rond dit tijdstip. Gezien de aard van de klachten (olieachtige lucht) kan worden verwacht dat de benzeen, tolueen en/of xyleen concentraties verhoogd kunnen zijn. Van de drie meetstations waar deze componenten worden gemeten wordt alleen voor tolueen een verhoging geconstateerd om 04:00 in de ochtend. In tabel 8 is weergegeven hoe de metingen van tolueen zijn verlopen op drie meetstations in de ochtend van 25 januari. Hieruit blijkt dat rond 04:00 een piek is gemeten op meetstation Hemkade van bijna 60 µg/m 3 tolueen. Hoogst waarschijnlijk (gezien de matige zuidenwind) is dit ook de oorzaak geweest van de stankklachten. Alle andere componenten zijn niet of nauwelijks verhoogd in de ochtend van 25 januari. Tabel 7: Windrichting, snelheid en temperatuur tijdens de klachten op Dag + uur Windrichting [º] Windsnelheid [m/s] Temperatuur [ºC] 25-jan-16 01: ,5 25-jan-16 02: ,0 25-jan-16 03: ,0 25-jan-16 04: ,5 25-jan-16 05: ,5 25-jan-16 06: ,5 25-jan-16 07: ,2 25-jan-16 08: ,5 25-jan-16 09: ,2 25-jan-16 10: ,2 Tabel 8: Tolueenmetingen in de ochtend van 25 januari Dag + uur Hemkade 546 [µg/m 3 ] Spaarnwoude 703 [µg/m 3 ] Hoogtij 704 [µg/m 3 ] 25-jan-16 01: jan-16 02: jan-16 03: jan-16 04: jan-16 05: jan-16 06: jan-16 07: jan-16 08: jan-16 09:00 25-jan-16 10:

44 3.8.2 Klachten en metingen op 15 juni 2016 Op 15 juni rond het middaguur worden 2 klachten geregistreerd over benzine en chemische lucht. In de avond (rond 19u) komt daar nog een klacht bij over afvalstank. In tabel 9 staan de gegevens over onder andere de windrichting op 15 juni Tabel 9: Windrichting, snelheid en temperatuur tijdens de klachten op Dag + uur Windrichting [º] Windsnelheid [m/s] Temperatuur [ºC] : , : , : , : , : , : , : , : , : , : ,8 Tabel 9 toont dat tussen 11:00 en 16:00 uur de wind uit variabele richtingen komt. Vanaf 16:00 uur is de matige wind zuidelijk. Geen enkel station meet componenten met enige verhoging op 15 juni Alle gemeten concentraties liggen gedurende de hele dag rondom het (jaar)gemiddelde concentratieniveau. 44

45 3.8.3 Klachten en metingen op 22 november 2016 Op 22 november worden 3 klachten geregistreerd. Een daarvan is in de ochtend (rond 08:00) over verbrande rubberlucht. De andere twee betreffen een afvallucht (beide later op avond). In tabel 10 is een overzicht gemaakt van onder andere de windrichting. Uit tabel 10 blijkt dat gedurende de gehele dag een harde zuidenwind stond, die in de avond afnam in kracht. Op een verhoging van xyleen op meetstation Hoogtij na, zijn nergens verhoogde concentraties gemeten. De meeste concentraties liggen (zelfs) onder de (jaar)gemiddelden. Tabel 10: Windrichting, snelheid en temperatuur tijdens de klachten op Dag + uur Windrichting [º] Windsnelheid [m/s] Temperatuur [ºC] : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : : , : , : , : , : , : , : , : ,1 Tabel 11: Benzeen, tolueen en xyleenmetingen in de avond van 22 november 2016 op meetstation Hoogtij.. Dag + uur Benzeen [µg/m 3 ] Tolueen [µg/m 3 ] Xyleen [µg/m 3 ] : : : : : : : : : :

46 Uit tabel 11 blijkt dat van 16:00 tot 18:00 verhoogde xyleen concentraties zijn gemeten. Mogelijk hangt deze verhoging samen met de klachten in de avond van 22 november over een afvallucht. Het door de klagers genoemde bedrijf lijkt echter, gezien de lage concentraties BTX op meetstation Hemkade en de windrichting van zuid tot zuidoost, niet de oorzaak van de piek op meetstation Hoogtij. 46

47 3.8.4 Pieken in BTX metingen Vermoedelijk kunnen tijdelijk verhoogde BTX concentraties gerelateerd zijn aan stankklachten. Om die reden zijn de hoogste gemeten concentraties (uurgemiddelde) van de BTX concentraties vergeleken met mogelijk gerelateerde klachten. Tabel 12: BTX piekconcentraties, datum en mogelijk gerelateerde klachten Locatie Datum en tijd Component Gemeten uurconcentratie [µg/m 3 ] Windrichting Klachten (tijdstip) :00 Benzeen 41,1 variabel :00 Tolueen 140,9 wzw :00 Xyleen 259,1 oost :00 Benzeen 74,1 variabel :00 Tolueen 88,8 noord :00 Xyleen 26,4 noord :00 Benzeen 25,7 variabel 1 (12:50u) :00 Tolueen 122,6 zuidoost 3 (08:40,20h en 23h) :00 Xyleen 116,1 zuidoost 0 Voor BTX zijn, naast de jaargemiddelde wettelijke norm, ook gezondheidskundige normen voor korte termijn blootstelling. Voor benzeen geldt een gezondheidskundige grenswaarde (ATSDR Minimal Risk Level 24h-14dagen) van 30 μg/m 3, Tolueen 3800 μg/m 3 en voor Xyleen geldt 8800 μg/m 3. De uurgemiddelde pieken kunnen niet direct vergeleken worden met deze grenswaarde die pas geldt over een langer tijdsbestek (van daggemiddelden). Daarvoor geldt dat die in 2016 met respectievelijk voor Hemkade, Spaarnwoude en Hoogtij 3,8, 7,5 en 4,4 μg/m 3 niet worden overschreden en zijn hiervan geen gezondheidskundige effecten te verwachten. Overigens geldt voor de emissie van benzeen een minimalisatie verplichting, waarmee het belangrijk blijft om de emissie van benzeen zo laag mogelijk te krijgen. 47

48 4 Conclusies en aanbevelingen Uit de metingen blijkt dat in 2016 op alle gemeten locaties ruim wordt voldaan aan de wettelijke grenswaarden. Voor de jaargemiddeldeconcentraties in 2016 ten opzichte van 2015 geldt het volgende: De NO, NO 2 en PM 10 concentraties zijn op bijna alle locaties gestegen o Uitzondering is Hemkade. Hier is de NO 2 concentratie in 2016 gelijk aan 2015 en voor PM 10 lager. De PM 2.5 en SO 2 concentraties zijn op bijna alle locaties gedaald o Uitzondering is Westerpark waar een stijging is gemeten in Mogelijk houdt dit verband met de aanleg van een tunnel. o De SO 2 concentraties zijn de laagste ooit. Mogelijk heeft dit een verband met de emissiemaatregelen bij de scheepvaart waarbij er wetgeving met betrekking tot het zwavelgehalte in de brandstof is ingesteld. De benzeen, tolueen, xyleen en BC concentraties zijn op bijna alle locaties in 2016 vergelijkbaar aan voorgaande jaren. o Uitzondering is de tolueen concentratie op meetstation Spaarnwoude waar in 2016 een stijging van 0,4 µg/m 3 ten opzichte van 2015 is gemeten. De meteorologie in 2016 was ongunstiger voor de luchtkwaliteit dan die in De trendanalyse laat zien dat vanaf 2009 de concentraties PM 10, PM 2.5 en NO 2 op alle meetstations dalen. In ongeveer de helft van de gevallen is er sprake van een statistisch significante daling. Uit de (verschil)windrozen blijkt dat er voor NO 2, PM 10 en BTX duidelijk lokale bronnen invloed hebben op de concentraties. Het aantal stof- en stankklachten waarbij de oorzaak uit het havengebied is geregistreerd is met 98 klachten hoger dan 2014 (67 klachten) maar lager dan in 2015 (148 klachten). In enkele gevallen lijkt er sprake van een relatie tussen een piek in de klachten en een verhoogde concentratie van BTX. Een oorzaak kan ook zijn dat de klachten veroorzaakt worden door een product dat geen BTX bevat en daardoor niet gedetecteerd wordt in het meetnet. Begin 2017 is het ontgassen van schepen met benzeen(houdende stoffen) verboden met een provinciale verordening. Dit zal mogelijk een daling hiervan opleveren. Aanbevolen wordt om een nadere analyse te maken van de stank en stofklachten. Met name waar deze vandaan komen kan aanvullende informatie geven over de oorsprong en de oplossing van de klachten. Ondanks dat er geen sterke relaties zijn gevonden tussen de klachten en (piek)verhogingen in BTX concentraties is het toch aannemelijk dat een reductie van de (piek) emissies van BTX een afname van het aantal klachten zal bewerkstelligen. Met name de nieuwe woningen in de Houthaven nabij de Spaarndammerbuurt en bouw van woningen op het Hembrugterrein zouden in de toekomst voor een 48

49 toename van het aantal klachten kunnen zorgen. Het verdient de aanbeveling om rekening te houden met deze ontwikkelingen en stelselmatig (piek) emissies van aromaten aan te pakken. 49

50 Bijlage 1: Coördinaten en typering meetstations Meetstation Naam Type X Y 003 Nieuwendammerdijk Stadsachtergrond Westerpark Stadsachtergrond Hemkade Industrie Zaandam Stadsachtergrond Spaarnwoude Regionaal Hoogtij Industrie Het type meetstation is door het RIVM vastgesteld in het rapport; Evaluation of the presentativeness of the Dutch air quality monitoring stations : The National, Amsterdam, Noord-Holland, Rijnmond-area, Limburg and Noord-Brabant networks uit augustus n_of_the_presentativeness_of_the_dutch_air_quality_monitoring_stations_the_national_amsterdam _Noord_Holland_Rijnmond_area_Limburg_and_Noord_Brabant_networks 50

51 Bijlage 2: Meetresultaten

52 Meetstation : Nieuwendammerdijk Component : Zwarte rook (MAAP) Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,62 0,78 1 1,33 1,91 2,54 3,78 6,2 0, ,73 7,79 7,93 8,07 8,94 9,65 10,5 14,1 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,7 0,8 1,0 1,3 1,9 2,2 2,8 4,2 0, ,8 3,0 3,1 3,2 3,3 3,8 6,1 6,2 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 1,3 0,8 0,8 0,6 0,5 0,6 0,6 0,7 1,0 1,1 1,2 1,9 52

53 Meetstation : Westerpark Component : SO2 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,5 0,7 0,9 1,3 2,1 3,0 4,5 6,7 0, Aantal uren met: c > grenswaarde ,0 10,2 10,5 10,5 11,5 12,3 13,2 15,0 0 (maximaal 24 overschrijdingen per jaar toegestaan) Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,7 0,9 1,1 1,3 1,8 2,1 2,7 3,6 0, Aantal dagen met: c > grenswaarde 125 2,8 2,8 2,9 3,2 3,4 3,5 3,9 5,2 0 (maximaal 3 overschrijdingen per jaar toegestaan) Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R SO2 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 0,9 0,8 0,7 0,8 0,9 1,0 1,0 0,7 1,1 0,6 0,8 1,5 53

54 Meetstation : Westerpark Component : PM2,5 gecorrigeerd met factor 0,93 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 11,6 14,2 17, ,7 34,2 42,5 55,9 15, ,9 87,9 88,5 97,7 99,0 133,2 169,0 261,7 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen Grenswaarde (2015) GPU LAU 12,4 14,3 16,7 20,7 27,9 31,0 36,6 47,3 15, ,8 36,9 39,6 43,8 44,1 46,8 48,7 69,4 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM2,5 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 15,6 12,6 15,3 10,8 14,5 14,1 12,1 12,9 15,6 14,7 16,1 25,2 54

55 Meetstation : Westerpark Component : PM10 gecorrigeerd met factor 0,91 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren aandeel zeezout Jaargemiddelde 19,4 22,4 25,8 30,2 36,8 43,7 53,7 69,5 21, ,7 96,2 115,8 115,9 118,8 120,5 144,0 185,7 293,5 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen aandeel zeezout: Jaargemiddelde EU - grenswaarde GPU LAU 19,9 22,3 25,6 28,8 33,6 38,3 44,6 54,3 21, , Aantal dagen met: Aantal correctie dagen gecorrigeerd aantal c > grenswaarde 50 t.g.v. zeezout: overschrijdingsdagen 44,7 45,6 46,2 46,6 48,6 54,1 55,0 71, (maximaal 35 overschrijdingen per jaar toegestaan) Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM10 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 20,3 17,4 20,5 16,2 22,8 21,7 17,9 19,6 25,7 22,8 22,6 31,5 55

56 Meetstation : Hemkade Component : NO Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 4,9 7,3 10,3 15,8 31,2 52,8 91, , , ,3 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 7,5 9,6 12,0 19,5 28,2 44,3 62,4 85,8 12, ,5 64,5 64,6 74,6 78,6 85,2 88,7 151,4 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 15,6 13,8 9,9 8,0 4,7 5,6 7,5 6,7 10,6 14,1 21,5 32,5 56

57 Meetstation : Hemkade Component : NO2 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren EU - grenswaarde (2015) 25,6 31,2 38,4 47,1 59,4 68,6 78,3 90,5 29, aantal uren met: aantal uren met: c > 200 c > , ,1 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan) 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan, geldt voor (snel)wegen > mtv/etmaal) Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 28,8 32,6 37,0 42,5 51,3 58,6 65,1 73,3 29, ,2 65,4 66,4 67,0 69,0 73,0 74,8 76,6 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO2 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 36,6 32,4 28,3 27,2 22,2 20,1 24,0 24,8 33,2 27,3 37,6 44,7 57

58 Meetstation : Hemkade Component : Benzeen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,5 0,7 0,8 1,1 1,6 2,1 3,0 4,1 0, ,7 7,7 8,0 10,4 15,9 18,5 19,8 41,1 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,6 0,7 0,9 1,1 1,5 1,7 2,0 2,5 0, ,0 2,1 2,2 2,2 2,2 2,3 3,2 3,8 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,4 0,4 0,4 0,6 0,5 0,5 0,6 0,7 0,9 1,0 1,4 1,4 1,5 1,5 1,4 1,2 1,2 1,1 1,1 0,8 0,7 0,6 0,4 0,5 0,7 0,6 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,6 0,4 0,4 0,4 1,3 1,0 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 2,2 1,3 0,8 1,3 1,2 3,8 1,8 0,9 1,5 0,7 1, ,8 0,8 0,6 0,8 1,2 2,3 1,2 1,9 1,6 0,8 0,7 -- 0,6 0,5 0,5 0,6 0,6 0,6 Feb 0,6 0,6 0,8 0,9 0,7 0,7 0,5 0,6 0,7 0,7 0,8 1,2 0,8 0,8 -- 1,7 1,5 1,5 1,5 0,6 0,4 0,5 0,7 1,0 0,9 1,2 0,8 0,5 0,7 Mrt 1,6 0,6 -- 1,4 1,8 1,3 0,9 1,1 1,0 0,9 1,2 0,9 0,6 0,6 0,6 0,6 0,7 0,4 0,4 0,5 0,4 0,5 0,4 0,7 0,6 1,3 0,5 0,5 0,4 0,5 -- Apr -- 1,4 1,0 1,0 1,3 0,5 0,7 1,7 1,1 0,4 0,5 1,1 1,3 1,1 0,7 0,5 0,4 0,5 0,3 0,4 0,5 0,3 0,4 0,4 0,5 0,3 0,3 0,5 0,4 0,5 Mei 0,4 1,1 0,4 0,7 0,6 1,9 1,8 0,9 0,4 0,7 0,7 0,4 0,3 0,2 0,2 0,3 0,5 1,0 0,7 0,4 2,2 1,1 0,3 0,3 0,3 0,6 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 Juni 0,4 0,3 0,7 1,4 0,2 1,2 0,3 0,3 0,5 0,5 0,2 0,6 0, ,5 0,4 0,3 0,2 0,7 0,4 -- 0,9 0,9 0,6 2,0 0,4 0,8 0,4 0,3 Juli 0,3 0,3 0,3 0,9 0,4 0,4 0,8 1,0 0,8 0,5 0,1 0,3 0,5 0,2 0,3 0,5 0,4 0,6 0,6 1,0 0,7 0,7 0,2 0,5 0,4 0,6 0,3 0,7 0,4 0,3 0,4 Aug 0,7 0,6 0,2 0,3 0,5 0,4 0,4 0,2 0,3 0,3 0,7 0,2 0,3 0,8 0,2 0,1 0,1 0,2 0,6 0,4 0,2 0,2 0,7 2,1 1,5 0,7 0,2 0,9 0,3 1,0 1,5 Sept 0,9 0,6 0,5 0,2 0,3 1,0 1,7 0,8 0,9 0,8 0,3 1,0 0,7 0,6 0,5 0,8 0,5 0,2 0,3 0, ,5 1,3 1,1 0,8 1,2 0,3 0,3 0,6 Okt 0,7 0,3 0,2 0,1 0, ,2 0,3 0,4 0,7 0,4 0,6 0,6 1,1 1,4 0,8 0,9 0,5 0,5 0,9 0,7 1,7 0,6 0,8 1,5 0,9 0,4 1,2 2,0 2,2 Nov 1,1 0,3 0,9 1,2 0,8 0,8 0,7 1,5 1,0 0,7 0,8 1,8 1,6 1,9 1,1 0,7 0,5 0,5 0,7 0,5 1,1 0,5 1,1 0,3 0,3 1,1 0,5 0,5 1,6 1,2 Dec 0,5 0,4 0,9 0,8 2,0 3,2 1,6 1,1 0,8 0,9 0,3 1,0 1,0 1,6 1,3 1,1 1,2 1,2 1,4 0,9 1,2 0,8 0,7 0,4 0,3 0,2 0,5 1,2 1,4 1,6 1,3 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 1,2 0,9 0,8 0,7 0,6 0,6 0,5 0,5 0,7 0,8 0,9 1,0 58

59 Meetstation : Hemkade Component : Tolueen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,8 1,1 1,5 2,2 3,4 4,7 7,2 11,5 1, ,9 34,5 44,0 47,8 57,5 84,8 93,8 140,9 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 1,1 1,5 1,9 2,3 3,0 3,6 5,4 6,7 1, ,4 5,4 5,5 6,4 6,5 6,7 6,9 8,3 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,7 0,7 0,7 0,7 1,3 1,0 1,0 1,3 1,9 2,2 3,1 3,3 3,3 3,5 2,9 2,5 2,4 2,3 1,9 1,5 1,1 1,1 0,7 0,9 1,4 1,1 1,0 1,7 0,9 0,7 0,8 0,7 0,8 0,7 0,8 0,9 4,5 2,1 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 2,6 1,5 1,3 2,5 1,9 2,8 2,3 1,4 1,7 0,6 2, ,1 1,5 0,5 1,1 1,9 3,8 2,6 3,7 2,5 1,2 0,7 -- 0,7 0,4 0,5 0,5 0,3 0,7 Feb 0,5 0,7 0,9 1,2 0,7 0,7 0,3 0,4 0,8 0,8 1,6 2,0 0,7 0,4 -- 4,5 2,5 2,3 2,4 0,7 0,3 0,7 0,7 1,9 1,9 3,4 1,1 0,3 1,3 Mrt 2,9 0,9 -- 3,5 3,2 1,9 1,4 1,5 1,5 1,0 1,3 0,7 0,3 0,3 0,5 0,5 0,6 0,7 0,4 0,4 0,3 0,2 0,4 1,1 1,0 2,2 0,4 0,3 0,4 0,6 -- Apr -- 2,5 1,3 1,8 2,3 0,5 0,9 1,8 1,7 0,5 0,6 2,3 2,9 2,5 1,3 0,6 0,6 0,7 0,3 0,5 0,6 0,4 0,4 0,3 0,6 0,3 0,3 0,7 0,4 0,8 Mei 0,9 1,8 0,6 1,7 1,2 6,5 4,7 1,7 0,7 2,5 1,3 0,6 0,4 0,2 0,2 0,7 0,7 2,1 1,5 0,6 2,6 1,6 0,4 0,3 0,5 1,5 0,8 1,0 0,7 0,4 0,6 Juni 0,6 0,6 1,1 3,4 0,3 5,4 0,7 0,4 1,3 0,7 0,7 1,6 0, ,4 1,2 0,5 0,5 1,1 1,0 -- 2,9 2,0 1,3 2,2 0,7 1,9 1,1 0,6 Juli 0,5 0,7 0,5 1,8 0,8 0,8 2,0 2,6 2,0 0,8 0,2 0,6 1,1 0,4 0,5 1,1 0,5 1,3 2,4 3,3 1,1 1,6 0,6 0,9 1,0 1,3 0,8 2,0 1,3 0,6 1,3 Aug 1,1 1,5 0,2 0,6 1,1 1,1 0,9 0,4 0,8 0,9 3,1 0,6 1,2 2,8 0,5 0,5 0,4 0,5 2,0 0,8 0,5 0,8 1,8 4,2 5,5 1,5 0,6 2,5 0,8 2,4 3,7 Sept 1,9 1,3 1,1 6,7 1,4 3,8 6,9 2,7 2,9 2,2 1,3 3,3 2,2 2,8 1,7 2,2 1,2 0,7 1,1 1, ,8 3,4 2,3 3,0 2,9 1,0 0,7 1,5 Okt 1,6 0,5 0,4 0,3 0,3 -- 1,0 0,5 1,0 1,5 1,8 0,4 0,6 0,7 1,9 2,5 1,9 1,7 1,3 0,7 3,4 1,6 4,3 0,9 1,6 2,9 1,8 0,8 3,6 5,4 6,4 Nov 2,9 0,7 2,1 2,0 1,1 2,0 0,9 3,5 1,9 1,2 1,9 3,2 3,4 3,2 3,7 1,4 0,9 1,4 0,9 0,7 2,7 0,9 3,5 0,3 0,6 3,0 0,8 1,0 2,7 2,2 Dec 0,6 0,6 2,2 1,2 4,6 8,3 2,7 1,4 1,2 1,2 0,3 2,3 1,8 3,2 2,1 2,5 2,2 2,8 2,7 1,9 1,5 1,3 1,1 0,5 0,2 0,1 0,7 2,3 2,3 2,4 1,3 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 1,6 1,3 1,0 1,0 1,3 1,3 1,2 1,5 2,3 1,8 1,9 1,9 59

60 Meetstation : Hemkade Component : Xyleen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,5 0,6 0,9 1,2 2,1 3,2 5,0 9,8 1, ,9 37,8 46,9 50,4 66,3 79,1 100,7 259,1 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,7 0,8 1,1 1,3 1,8 2,9 3,3 7,1 1, ,3 3,3 3,4 3,5 4,0 6,1 10,0 22,3 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,4 0,7 0,7 1,2 1,0 1,4 1,9 1,0 1,2 1,4 2,1 2,1 1,9 1,6 1,8 1,5 1,5 1,5 1,3 1,0 0,7 0,7 0,4 0,4 0,5 0,5 0,7 0,4 0,5 0,5 0,5 0,4 0,5 0,4 0,5 0,4 2,7 1,6 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 1,0 0,5 0,4 1,2 0,7 0,7 0,6 0,7 0,6 0,2 0, ,6 0,4 0,2 0,9 0,6 1,8 0,8 1,5 0,8 0,3 0,1 -- 0,3 0,2 0,1 0,4 0,1 0,1 Feb 0,2 0,2 0,4 0,7 0,3 0,3 0,1 0,3 0,3 0,3 0,6 1,0 0,6 0,0 -- 2,1 1,0 1,3 1,4 0,2 0,1 0,1 0,3 0,7 0,5 1,9 1,4 0,1 0,6 Mrt 1,1 0,3 -- 1,4 1,7 0,7 0,6 0,4 0,5 1,5 1,5 1,0 0,2 0,1 0,5 1,2 0, ,1 0,1 0,4 0,3 0,2 0,6 0,2 0,2 0,1 0,1 -- Apr -- 1,1 0,6 0,7 1,3 0,9 0,2 3,3 2,2 1,1 1,1 1,3 1,6 1,7 1,1 0,4 0,5 0,5 0,3 0,5 1,5 0,9 0,3 0,2 0,3 0,3 0,2 0,5 0,4 0,5 Mei 0,3 1,3 0,3 3,5 0,7 3,0 2,7 1,0 0,4 1,0 0,7 1,3 0,6 0,2 0,1 0,5 0,5 1,3 0,5 0,3 1,0 0,8 0,2 0,2 0,4 1,3 0,5 0,4 0,5 0,2 0,6 Juni 0,5 0,5 0,5 1,1 0,2 3,0 0,7 0,8 0,7 0,5 0,4 0,7 0, ,2 0,6 0,2 0,5 0,9 0,6 -- 2,0 1,1 0,8 0,5 0,5 1,2 0,5 0,6 Juli 1,0 0,4 0,4 1,1 0,7 0,6 0,9 1,3 0,8 0,7 0,2 0,3 0,7 0,6 0,4 0,6 0,3 0,9 1,7 1,6 0,5 1,2 0,6 0,4 0,6 1,1 0,7 1,6 0,7 0,4 0,4 Aug 0,6 1,9 0,3 0,5 0,6 0,6 0,6 0,5 0,5 0,4 1,2 0,6 0,6 1,0 0,4 0,6 0,7 0,4 1,2 0,7 0,4 0,5 1,5 3,0 3,3 1,1 0,7 1,2 0,9 1,2 1,7 Sept 0,9 1,3 0,4 1,0 0,7 2,4 3,3 1,3 1,5 1,4 0,5 1,7 2,3 2,2 1,3 1,7 0,5 0,4 0,8 0, ,1 1,4 0,8 1,3 3,1 0,4 0,5 0,9 Okt 1,1 0,3 0,2 0,6 0, ,5 0,8 1,1 1,1 0,6 0,7 0,5 0,8 0,8 1,3 1,6 0,7 0,3 1,3 0,8 2,3 0,7 1,2 2,4 1,4 0,4 1,7 3,0 4,0 Nov 1,7 0,4 1,2 1,1 0,7 0,8 0,7 1,8 0,9 0,7 1,4 1,4 1,0 1,8 3,0 1,2 0,6 0,5 0,5 0,5 1,4 0,8 10,0 0,4 0,5 1,5 0,4 1,0 1,8 1,8 Dec 0,6 0,4 1,5 0,7 2,9 6,1 2,9 1,3 0,6 0,6 0,3 3,1 1,4 2,9 1,4 1,5 1,2 3,4 22,3 1,3 1,2 1,0 1,3 0,4 0,2 0,1 0,4 2,0 1,3 1,3 0,6 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 0,6 0,6 0,6 0,9 0,8 0,8 0,8 0,9 1,3 1,1 1,4 2,1 60

61 Meetstation : Hemkade Component : PM 10 gecorrigeerd met factor 0,91 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren aandeel zeezout Jaargemiddelde 16,7 19,4 22,8 27,8 34,9 42,9 53,1 65,7 19, ,4 85,2 86,9 87,2 90,5 93,8 117,3 135,7 139,6 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen aandeel zeezout: Jaargemiddelde EU - grenswaarde GPU LAU 17,5 19,7 22,4 25,6 31,0 37,6 43,8 49,0 19, , Aantal dagen met: Aantal correctie dagen gecorrigeerd aantal c > grenswaarde 50 t.g.v. zeezout: overschrijdingsdagen 44,2 44,5 46,1 46,1 47,0 47,2 56,4 72, (maximaal 35 overschrijdingen per jaar toegestaan) Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM10 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 21,8 18,9 22,1 18,6 18,4 15,9 14,7 16,0 18,5 17,9 19,1 30,8 61

62 Meetstation : Zaandam Component : NO Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 1,3 1,9 3,1 6,3 19,5 38,0 74, , , ,7 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 2,2 3,2 4,8 9,1 19,9 37,0 47,7 87,1 7, ,7 52,1 54,6 65,3 81,7 85,2 91,1 183,7 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 9,8 6,8 5,2 4,7 1,8 1,8 2,1 2,5 5, ,9 27,3 62

63 Meetstation : Zaandam Component : NO2 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren EU - grenswaarde (2015) 17,2 22, ,1 51,4 61,1 71,9 83,1 23, aantal uren met: aantal uren met: c > 200 c > , ,8 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan) 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan, geldt voor (snel)wegen > mtv/etmaal) Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 20,4 24,3 29,5 34,4 45,0 50,7 59,6 67,7 23, ,1 60,8 62,5 63,5 66,3 66,3 70,7 72,6 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO2 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 30,3 24,5 23,9 21,8 16,1 14,6 15,4 17,2 25, ,2 38,2 63

64 Meetstation : Zaandam Component : PM2,5 gecorrigeerd met factor 0,93 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 8,74 10,8 14,2 19,1 25,9 31,2 39,0 52,7 12, ,9 81,3 81,8 83,5 85,7 91,3 115,6 193,5 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen Grenswaarde (2015) GPU LAU 9,1 11,1 14,2 18,2 24,4 28,0 32,9 44,9 12, ,9 36,3 36,7 37,6 40,3 44,7 45,7 68,9 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM2,5 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 14,6 10,8 15,0 10,8 12,3 10,4 6,7 6,7 9,4 12,7 12,6 21,6 64

65 Meetstation : Zaandam Component : PM10 BAM1020 gecorrigeerd met factor 0,91 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren aandeel zeezout Jaargemiddelde 19,9 22,8 26,2 31,1 38,9 45,4 54,2 71,0 22, ,4 88,7 90,2 91,6 102,4 109,4 134,6 211,1 274,3 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen aandeel zeezout: Jaargemiddelde EU - grenswaarde GPU LAU 20,0 21,9 24,5 29,9 37,0 42,9 49,8 58,6 22, , Aantal dagen met: Aantal correctie dagen gecorrigeerd aantal c > grenswaarde 50 t.g.v. zeezout: overschrijdingsdagen 49,6 50,0 50,3 52,9 53,5 54,1 66,8 75, (maximaal 35 overschrijdingen per jaar toegestaan) Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM10 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 22,8 19,2 22,8 20, ,8 18,5 15,1 19,6 22,6 26,1 39,3 65

66 Meetstation : Zaandam Component : Zwarte Rook Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,62 0,82 1,06 1,45 2,16 3,01 4,31 6,34 0, ,01 10,62 11,37 11,48 14,97 15,21 15,41 16,20 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,72 0,87 1,10 1,52 2,08 2,43 3,18 4,89 0, ,20 3,21 3,90 3,92 4,26 4,50 6,51 6,72 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,5 0,6 0,6 0,6 0,8 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,9 1,7 1,6 1,7 1,9 1,6 1,7 1,5 1,4 1,3 1,1 0,8 0,5 0,4 0,5 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,5 0,4 0,5 0,4 0,4 0,4 2,2 1,4 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 2,7 1,0 0,5 1,1 1,7 6,5 2,1 0,8 1,2 0,5 1,0 0,5 0,6 1,0 1,2 0,4 0,8 1,5 3,9 1,9 3,1 2,3 0,7 0,8 1,5 0,6 0,3 0,4 0,3 0,2 0,4 Feb 0,2 0,2 0,2 0,6 0,8 0,8 0,4 0,3 0,5 0,3 0,7 1,7 1,3 0,9 0,5 1,7 1,8 2,0 2,1 0,4 0,2 0,3 0,4 0,7 0,5 1,8 0,9 0,4 0,5 Mrt 1,5 0,3 0,8 1,5 2,3 1,6 0,6 0,9 0,9 1,4 1,9 1,3 0,7 0,8 0,8 0,7 1,2 0,4 0,2 0,4 0,7 0,7 0,5 1,2 0,6 0,9 0,3 0,2 0,3 0,4 1,1 Apr 1,5 2,1 1,3 1,8 4,5 0,9 0,5 0,6 1,1 0,4 0,6 0,6 1,2 1,4 0,7 0,3 0,2 0,5 0,3 0,3 0,3 0,2 0,1 0,1 0,3 0,2 0,2 0,7 0,4 0,4 Mei 0,5 1,0 0,3 1,4 0,6 1,1 1,8 0,7 0,6 0,9 0,9 0,8 0,4 0,1 0,1 0,1 0,8 0,9 0,7 0,4 0,9 0,7 0,3 0,2 0,2 0,8 0,5 0,6 0,5 0,5 0,4 Juni ,6 0,8 0,3 0,3 0,5 0,3 0,2 0,3 0,6 0,7 0,4 0,4 0,7 0,8 0,5 0,2 0,3 0,6 0,7 0,8 0,7 1,0 0,8 0, ,4 0,4 Juli 0,4 0,2 0,3 0,7 0,3 0,2 0,9 0,9 0,6 0,5 0,2 0,4 0,5 0,3 0,3 0,5 0,4 1,0 1,1 0,9 0,8 0,7 0,5 0,5 0,5 0,9 0,5 0,7 0,4 0,2 0,2 Aug 0,6 0,7 0,2 0,2 0,3 0,8 0,5 0,2 0,7 0,3 0,7 0,3 0,3 0,7 0,3 0,3 0,4 0,6 1,1 0,4 0,2 0,3 1,3 1,7 2,1 1,3 0,5 1,0 0,3 1,4 1,4 Sept 1,2 0,9 0,4 0,1 0,3 1,6 2,1 1,4 1,3 1,0 0,5 1,6 1,7 1,8 1,5 0,9 0,8 0,3 0,8 1,1 0,9 2,0 1,1 1,3 0,9 1,2 1,9 0,4 0,4 0,7 Okt 1,1 0,4 0,3 0,3 0,3 0,4 0,5 0,5 0,5 0,9 1,0 0,5 0,6 1,1 1,7 1,1 1,3 0,9 0,4 0,6 0,9 1,7 2,2 1,1 1,3 2,6 1,7 0,7 1,5 3,2 3,9 Nov 2,3 0,4 1,4 1,6 0,9 1,0 0,6 1,9 1,3 1,0 1,9 2,1 1,9 2,7 1,1 0,7 0,6 0,5 0,7 0,4 0,9 0,8 2,1 0,3 0,7 2,3 0,5 0,8 3,1 2,6 Dec 0,7 0,6 2,5 2,2 4,3 6,7 3,2 2,2 1,9 2,3 0,4 2,3 1,7 3,0 1,6 2,3 2,9 1,8 2,2 1,8 1,9 1,4 1,2 0,3 0,3 0,2 0,5 1,8 2,3 2,5 2,4 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 1,34 0,79 0,87 0,79 0,64 0,54 0,54 0,68 1,07 1,14 1,30 1,98 66

67 Meetstation : Spaarnwoude Component : NO Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 1 1,4 2,3 4,7 14,4 31,9 67, , , ,6 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 1,8 2,5 4,0 7,8 14,3 31,8 44,9 67,4 6, ,3 47,4 47,7 48,4 61,4 67,1 68,5 129,9 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 7,6 5,8 4,6 2,1 1,7 1,8 1,4 1,9 4,4 8,6 12,8 20,8 67

68 Meetstation : Spaarnwoude Component : NO2 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren EU - grenswaarde (2015) 15,4 19,7 25,5 33,4 44,1 52,3 61,8 75,6 20, aantal uren met: aantal uren met: c > 200 c > ,2 91,1 99, ,7 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan) 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan, geldt voor (snel)wegen > mtv/etmaal) Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 17,9 21,2 24,6 30,4 38,7 44,1 51,0 55,4 20, ,2 51,6 52,7 53,1 54,4 55,3 55,7 64,9 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO2 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 24,6 21,1 21,3 16,5 14,7 13,4 11,6 14,3 23,2 22,1 27,5 33,2 68

69 Meetstation : Spaarnwoude Component : Benzeen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,3 0,4 0,6 0,9 1,3 1,8 2,7 4,2 0, ,0 9,2 9,3 12,1 15,9 26,0 67,7 74,1 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,4 0,5 0,7 0,9 1,2 1,4 1,8 3,2 0, ,9 2,0 2,0 2,2 2,3 2,8 4,3 7,5 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,4 0,7 0,9 0,7 0,9 0,9 1,0 1,2 1,2 0,9 1,7 0,7 0,7 0,6 0,8 0,7 0,8 0,7 0,7 0,6 0,5 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 1,2 0,8 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 0,9 0,6 0,3 0,5 0,6 4,3 1,2 0,3 0,6 0,3 0,4 0,3 0,4 0,4 0,3 0,3 0,4 0,8 2,0 0,8 0,2 0,6 0,3 0,3 0,7 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3 Feb 0,2 0,2 0,3 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,4 0,8 1,2 0,8 0,4 0,7 0,9 1,1 0,8 0,2 0,1 0,2 0,3 0,3 0,2 0,6 1,0 0,7 0,4 Mrt 0,7 0,2 0,2 0,6 1,0 1,0 0,3 0,5 0,5 1,2 -- 1,2 0,7 1,2 0,9 0,6 1,2 0,1 0,2 0,2 0,3 0,5 0,2 0,3 0,2 0,4 0,1 0,2 0,2 0,2 0,5 Apr 0,3 0,5 0,4 0,3 0,4 0,2 0,2 1,0 0,4 0,3 0,3 0,2 0,4 0,9 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3 0,8 0,6 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 Mei 0,2 0,3 0,2 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,3 0,4 0,3 0,5 0,0 0,0 0,1 0,2 0,2 0,2 0,1 1,5 0,2 0,1 0,0 0,1 0,6 0,5 0,4 0,4 -- 1,2 Juni 0,2 0,1 0,3 0,5 0,8 0,8 1,1 0,2 0,1 0,3 0,3 0,4 0,1 0,1 0,2 0,3 0,2 0,1 -- 0,2 0,1 0,3 0,5 0,3 0,3 0,1 0,1 0,3 0,1 0,1 Juli 0,1 0,0 0,1 0,5 0,2 0,1 0,4 0,4 0,3 0,2 0,0 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0,1 0,3 1,8 0,2 0,3 0,5 0,3 0,5 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,1 Aug 0,4 0,2 0,0 0,1 0,1 0,2 0,2 0,0 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,5 0,8 0,6 0,7 1,0 1,0 0,3 0,1 0,1 0,5 0,9 0,7 0,5 1,1 0,4 -- 0,8 0,8 Sept 0,5 0,3 0,2 0,0 0,2 0,6 0,9 1,4 0,4 0,4 0,2 0,6 1, ,4 0,5 1,1 7,5 0,9 0,4 0,7 0,4 0,5 0,4 0,4 0,9 0,1 0,1 0,2 Okt 0,5 0,2 0,3 1,1 0,6 0,5 0,3 0,7 0,8 -- 0,7 1,1 1,0 1,2 1,2 0,6 0,6 0,5 0,3 0,6 0,9 1,4 2,0 1,6 1,3 1,2 0,8 0,2 0,6 1,4 2,2 Nov 1,2 0,3 0,7 0,9 0,5 0,6 1,0 1,1 0,8 1,0 1,2 1,1 1,0 1,7 0,5 0,3 0,3 0,3 0,4 0,3 0,4 0,5 1,9 0,4 0,6 1,8 0,7 1,6 1,2 1,3 Dec 0,4 0,4 1,3 2,3 1,7 2,8 1,7 1,2 0,9 1,0 0,3 1,1 0,9 1,5 0,8 0,9 1,1 0,6 1,1 1,4 1,1 1, ,4 1,1 1,3 1,8 1,4 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 0,6 0,5 0,5 0,3 0,3 0,3 0,3 0,4 0,8 0,9 0,8 1,2 69

70 Meetstation : Spaarnwoude Component : Tolueen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,4 0,7 1,1 1,7 3,0 4,6 7,0 14,3 1, ,5 28,0 28,3 29,7 30,0 35,4 38,4 88,8 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,7 0,9 1,5 2,0 2,9 3,7 5,7 7,4 1, ,8 6,2 6,2 6,5 6,7 7,1 8,3 8,6 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,7 1,8 2,2 1,6 2,7 2,5 2,7 3,6 3,3 2,2 2,1 1,5 1,4 1,3 1,6 1,5 1,5 1,5 1,3 1,1 0,9 0,6 0,3 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,3 0,4 0,3 0,3 0,4 0,5 0,3 2,3 2,2 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 0,7 0,4 0,2 0,6 0,6 4,7 0,7 0,4 0,5 0,2 0,4 0,2 0,5 0,4 0,5 0,2 0,4 0,7 2,9 1,3 0,3 0,7 0,2 0,2 0,7 0,3 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 Feb 0,1 0,0 0,1 0,2 0,3 0,2 0,1 0,0 0,2 0,1 0,3 1,4 3,1 0,4 0,2 1,0 0,9 1,0 0,8 0,1 0,0 0,0 0,2 0,4 0,1 0,9 3,4 1,0 0,5 Mrt 0,8 0,0 0,2 0,7 1,5 2,3 0,2 0,4 0,3 2,8 -- 2,0 1,0 2,5 0,9 1,7 8,6 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,3 0,1 0,4 0,0 0,0 0,0 0,1 1,0 Apr 0,5 0,7 0,5 0,5 0,4 0,1 0,0 0,3 0,5 0,4 0,6 0,2 0,6 2,9 0,9 0,0 0,1 0,2 0,0 0,3 2,1 0,3 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 Mei 0,1 0,7 0,1 0,9 0,6 0,8 0,7 0,2 0,3 0,8 2,0 2,6 0,8 0,0 0,0 0,0 0,2 0,5 0,4 0,1 1,0 0,3 0,0 0,0 0,0 1,6 1,6 0,8 1,0 -- 6,5 Juni 0,5 0,1 0,4 1,1 1,3 3,2 4,7 0,4 0,1 0,3 1,1 1,0 0,2 0,2 0,6 1,3 0,4 0,1 -- 0,5 0,3 0,9 1,5 1,0 0,9 0,3 0,3 1,1 0,3 0,3 Juli 0,2 0,1 0,2 0,9 0,3 0,2 1,0 0,7 0,7 0,4 0,0 0,3 0,5 0,1 0,2 0,3 0,2 1,1 8,3 0,8 0,4 1,0 0,6 0,5 0,4 0,9 0,4 0,5 0,2 0,2 0,3 Aug 0,7 0,6 0,1 0,2 0,3 0,8 0,5 0,1 0,5 0,2 0,5 0,2 0,3 1,0 1,9 1,9 3,1 3,1 3,1 0,5 0,2 0,2 1,3 1,8 2,7 1,4 4,8 1,2 -- 2,7 2,5 Sept 1,6 1,0 0,3 0,1 0,8 2,7 4,4 5,8 1,4 1,5 0,8 2,0 6, ,2 1,6 2,3 3,9 3,3 1,6 2,5 1,6 1,6 0,9 1,7 3,0 0,3 0,3 0,6 Okt 1,6 0,4 0,9 3,2 2,3 2,8 0,9 2,1 2,1 -- 1,6 3,0 1,8 2,0 2,3 1,2 1,4 0,9 0,7 0,7 2,0 2,7 4,6 3,7 2,1 2,8 1,9 0,3 2,0 3,8 7,1 Nov 3,4 0,6 2,3 1,7 0,8 0,9 2,3 2,8 1,5 2,2 2,2 1,7 1,3 2,9 1,0 0,6 0,5 0,4 0,5 0,3 0,7 0,9 3,8 0,4 1,3 4,4 1,1 2,9 3,0 2,8 Dec 0,5 0,7 2,6 6,2 3,6 6,7 3,3 1,9 1,5 1,5 0,3 2,5 1,7 2,6 1,6 2,3 2,3 1,1 2,6 4,0 1,8 1, ,3 2,2 1,9 2,8 1,9 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 0,6 0,6 0,9 0,4 0,8 0,8 0,7 1,3 2,0 2,2 1,7 2,3 70

71 Meetstation : Spaarnwoude Component : Xyleen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,1 0,1 0,2 0,3 0,5 0,8 1,5 3,1 0, ,2 7,6 7,7 8,4 8,8 9,2 10,3 26,4 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,1 0,1 0,2 0,3 0,5 0,7 1,2 1,7 0, ,2 1,2 1,3 1,4 1,5 1,7 1,9 2,0 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,1 0,3 0,3 0,2 0,3 0,4 0,4 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,1 0,1 0,1 0,4 0,4 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,6 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Feb 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 Mrt 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 -- 0,1 0,0 0,0 0,4 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 Apr 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,8 0,0 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,6 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Mei 0,0 0,2 0,0 0,5 0,2 0,2 0,2 0,0 0,1 0,2 0,3 0,2 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,2 0,4 0,1 0,3 -- 1,7 Juni 0,1 0,0 0,1 0,2 0,2 0,3 0,8 0,1 0,0 0,1 0,2 0,1 0,0 0,0 0,1 0,2 0,1 0,0 -- 0,1 0,0 0,2 0,3 0,2 0,1 0,0 0,1 0,2 0,0 0,0 Juli 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,2 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 2,0 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 Aug 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,1 0,2 0,2 0,4 0,4 0,4 0,1 0,0 0,0 0,2 0,2 0,3 0,1 0,4 0,2 -- 0,5 0,5 Sept 0,3 0,2 0,1 0,0 0,2 0,6 0,9 1,3 0,2 0,3 0,1 0,3 1, ,2 0,2 0,2 0,3 0,6 0,2 0,5 0,3 0,3 0,1 0,3 0,7 0,0 0,0 0,1 Okt 0,3 0,1 0,1 0,7 0,3 0,3 0,2 0,3 0,2 -- 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,1 0,2 0,2 0,1 0,1 0,3 0,4 0,7 0,5 0,3 0,6 0,4 0,1 0,4 0,7 1,5 Nov 0,9 0,1 0,4 0,3 0,1 0,1 0,2 0,6 0,2 0,3 0,3 0,2 0,1 0,5 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1 0,2 1,1 0,1 0,2 1,2 0,2 0,4 0,8 1,0 Dec 0,2 0,1 0,4 1,2 0,8 1,9 0,8 0,5 0,3 0,2 0,0 0,6 0,4 0,6 0,3 0,5 0,5 0,2 0,5 0,8 0,3 0, ,0 0,6 0,4 0,5 0,2 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 0,0 0,0 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,2 0,4 0,4 0,3 0,5 71

72 Meetstation : Spaarnwoude Component : PM2,5 gecorrigeerd 1/1/ /8/16 BAM*0,9-4,5 en vaaf 31/8/16 BAM*0,93 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 6,26 8,33 11,3 15,8 22,3 27,2 34,0 45,6 9, ,0 77,9 84,2 86,5 87,0 88,8 116,1 120,1 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen Grenswaarde (2015) GPU LAU 7,1 9,0 11,0 15,4 21,0 24,0 28,8 38,7 9, ,7 30,8 31,3 31,7 34,8 38,5 39,5 61,1 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM2,5 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 10,6 8,5 11,3 7,5 9,9 7,6 5,5 5,1 11,5 9,6 9,6 16,9 72

73 Meetstation : Spaarnwoude Component : PM 10 gecorrigeerd met factor 0,91 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren aandeel zeezout Jaargemiddelde 15,4 17,7 20,6 24,3 29,7 35,3 44,2 57,6 17, ,3 88,5 94,9 100,9 104,2 106,0 133,7 139,6 194,8 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen aandeel zeezout: Jaargemiddelde EU - grenswaarde GPU LAU 16,0 17,8 20,3 23,4 28,4 30,7 36,9 45,3 17, , Aantal dagen met: Aantal correctie dagen gecorrigeerd aantal c > grenswaarde 50 t.g.v. zeezout: overschrijdingsdagen 36,9 38,0 39,6 43,1 44,2 44,7 47,3 67, (maximaal 35 overschrijdingen per jaar toegestaan) Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM10 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 17,4 14,5 18,0 14,8 18,2 17,9 15,8 17,6 19,1 15,6 15,3 23,8 73

74 Meetstation : Hoogtij Component : NO Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 4,8 6,7 9,9 15,9 32,4 52,1 88, , , ,9 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 7,0 9,0 11,6 16,3 29,1 43,2 61,0 101,9 12, ,3 61,5 63,2 74,8 89,1 100,3 108,6 160,1 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 16,1 11,7 9,8 8,9 6,6 5,5 5,5 5,9 10,4 15,1 19,7 34,6 74

75 Meetstation : Hoogtij Component : NO2 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren EU - grenswaarde (2015) 21,2 27,3 34,8 44,8 57,1 66,1 77,1 92,2 27, aantal uren met: aantal uren met: c > 200 c > , ,6 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan) 0 (maximaal 18 overschrijdingen per jaar toegestaan, geldt voor (snel)wegen > mtv/etmaal) Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 23,7 28,6 33,8 40,9 49,8 56,5 63,2 72,1 27, ,4 63,4 67,6 68,0 68,7 71,9 73,2 77,0 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R NO2 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 33,5 26,5 26,0 25,7 22,9 18,6 18,4 22,0 32,1 26,7 33,8 42,5 75

76 Meetstation : Hoogtij Component : SO2 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,9 1,1 1,4 1,9 3,2 4,2 5,7 8,1 1, Aantal uren met: c > grenswaarde ,3 14,2 14,3 15,2 15,6 17,7 21,0 23,4 0 (maximaal 24 overschrijdingen per jaar toegestaan) Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 1,1 1,3 1,5 2,0 2,8 3,4 4,3 4,8 1, Aantal dagen met: c > grenswaarde 125 4,3 4,6 4,6 4,7 4,7 4,7 5,1 6,3 0 (maximaal 3 overschrijdingen per jaar toegestaan) Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R SO2 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 1,9 1,4 1,5 1,2 1,2 0,8 1,2 0,8 1,5 0,8 1,1 1,8 76

77 Meetstation : Hoogtij Component : Benzeen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,4 0,6 0,8 1,2 1,9 3,0 4,6 8,3 0, ,5 12,8 13,4 13,9 15,7 21,6 22,4 25,7 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,6 0,8 1,0 1,4 1,8 2,4 3,4 4,3 0, ,3 3,7 3,8 3,9 4,1 4,3 4,3 4,4 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,3 0,4 0,4 0,4 0,6 0,5 0,6 0,8 1,2 1,2 1,2 1,3 1,3 1,3 1,7 1,7 1,7 1,9 1,6 1,1 0,9 0,8 0,6 0,5 0,5 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,4 0,3 0,6 0,3 0,3 0,3 1,9 1,2 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 1,8 0,9 0,7 1,1 1,1 4,1 1,6 0,7 1,1 0,9 0,9 0,5 0,7 1,1 0,6 0,6 0,8 1,2 3,3 1,5 2,3 1,2 0,5 0,8 1,5 0,6 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 Feb 0,3 1,8 0,4 0,7 0,6 1,0 0,5 0,4 0,5 0,4 0,5 1,3 0,8 0,8 0,6 2,6 1,4 2, ,3 0,3 0,5 1,2 0,7 1,5 0,6 0,4 0,5 Mrt 1,4 0,4 1,0 1,5 3,2 1, ,9 0,9 1,1 1,0 0,6 0,6 0,6 0,5 0,7 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3 0,2 0,4 0,3 0,7 0,2 0,2 0,3 0,6 1,1 Apr -- 0,4 0,1 0, ,4 0,8 0,8 0,4 0,3 0,2 0,3 0,2 0,2 0,1 -- 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,3 0,3 0,3 Mei 0,2 1,3 0,2 1,3 0,3 0,5 0,9 0,4 0,3 0,4 0, ,0 0,0 0,1 0,3 0,4 0,3 0,1 3,8 0,3 0,1 0,0 0,1 0,3 0,2 0,1 0,1 0,2 -- Juni ,3 0,6 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 0,5 0,2 0,4 1,0 0,8 0,2 0,2 0,1 0,5 0,3 0,5 0,6 0,4 1,2 0,2 0,2 0,6 0,3 0,2 Juli 0,4 0,1 0,3 0,7 0,3 0,1 0,9 2,0 0,8 0,6 0,3 0,1 0,4 0,1 0,1 0,2 0,2 0,4 0,5 0,5 0,4 0,4 0,2 0,2 0,2 1,2 0,3 0,3 0,5 0,2 0,1 Aug 1,3 0,6 0,3 0,2 0,1 0,7 1,1 0,1 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 1,6 0,3 0,1 0,1 0,2 0,7 0,9 0,3 0,3 1,6 1,5 1,4 0,6 0,3 0, ,5 Sept 0,8 1,4 0,4 0,1 0,2 1,3 1,8 1,1 1, ,2 1,0 0,9 0,6 1,5 0,5 0,1 0,6 0,6 0,6 1,8 1,1 1,0 1,0 1,9 2,8 0,4 0,5 1,0 Okt 1,7 0,5 0,2 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,4 1,0 0,7 0,6 0,9 0,9 1,6 0,9 2,1 3,2 0,3 0,7 0,9 1,2 3,7 1,0 1,1 2,2 1,5 0,3 2,8 4,3 4,4 Nov 2,1 0,3 2,1 1,8 1,1 1,2 0,7 2,6 -- 1,0 1,5 2,0 1,6 3,9 0,7 2,9 0,7 0,8 1,3 1,2 0,8 0,5 1,4 0,5 0,5 1,7 0,7 0,8 2,3 1,8 Dec 0,5 0,6 1,7 1,2 2,7 4,3 2,4 1,6 1,1 1,5 0,4 2,1 1,3 2, ,9 2,4 1,5 1,3 1,7 1,3 1,1 0,3 0,3 0,3 0,4 2,3 1,7 2,3 1,7 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 1,1 0,9 0,7 0,3 0,4 0,4 0,4 0,6 1,0 1,3 1,4 1,5 77

78 Meetstation : Hoogtij Component : Tolueen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,8 1,2 1,9 2,9 5,2 8,1 12,2 22,0 2, ,4 48,6 48,6 49,5 59,9 60,0 101,9 122,6 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 1,3 1,8 2,6 3,4 4,7 6,6 8,8 11,0 2, ,6 9,7 10,5 10,7 10,7 11,0 11,0 11,6 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,6 0,7 0,7 0,8 0,9 1,1 1,3 1,6 2,3 3,0 3,3 3,1 3,7 3,6 5,1 5,5 4,5 5,3 4,2 2,7 2,1 2,0 1,2 1,2 1,3 0,6 0,7 0,7 0,5 0,5 0,7 0,5 0,7 0,7 0,7 0,8 5,4 3,8 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 2,9 1,4 1,3 2,2 2,1 3,8 2,2 1,6 3,1 2,3 2,4 0,6 1,3 2,7 1,4 1,0 1,7 2,3 7,6 3,3 8,6 3,5 1,3 2,9 2,4 0,8 0,5 0,4 0,5 0,6 0,7 Feb 0,4 3,6 0,3 1,0 1,1 2,3 0,8 0,5 1,0 0,4 0,9 3,4 1,2 0,6 0,7 6,1 3,4 6, ,3 0,3 0,5 2,5 1,8 4,5 1,1 0,5 0,7 Mrt 3,5 0,8 2,7 4,0 11,0 4, ,3 1,0 1,2 1,1 0,5 0,6 1,1 0,5 1,3 0,3 0,2 0,1 0,2 0,2 0,2 0,6 0,5 2,0 0,2 0,4 0,7 2,9 3,5 Apr -- 0,9 0,3 0, ,3 2,8 2,7 1,4 0,6 0,7 0,4 0,3 0,5 0,2 -- 0,1 0,2 0,3 0,1 0,1 1,3 0,8 0,5 Mei 0,4 5,8 0,4 2,6 1,1 1,5 2,8 0,8 0,6 1,8 1, ,1 0,1 0,3 0,9 1,9 1,1 0,6 3,8 1,1 0,1 0,1 0,2 1,3 0,4 0,3 0,3 0,3 -- Juni ,5 1,1 0,3 0,5 0,5 0,4 0,4 0,4 0,6 1,4 0,6 0,8 2,7 2,2 0,7 0,3 0,3 3,0 1,2 1,9 2,1 1,3 3,0 0,6 0,6 2,5 1,9 0,8 Juli 0,5 0,7 1,2 1,5 1,0 0,2 1,7 2,8 2,1 2,0 0,7 0,3 1,4 0,3 0,3 0,4 1,6 1,2 2,2 1,8 0,7 0,6 0,3 0,6 0,9 3,3 1,1 1,6 1,0 0,5 0,3 Aug 2,5 2,2 0,7 0,6 0,4 2,1 3,2 0,3 1,1 0,5 0,7 0,5 0,4 3,5 1,0 0,4 0,4 0,7 2,9 2,8 1,5 1,1 6,6 3,1 5,0 2,1 0,6 3, ,0 Sept 3,2 6,7 1,0 0,8 0,8 4,7 6,1 3,9 3, ,3 3,4 3,2 1,6 4,5 1,5 0,4 1,8 1,8 1,8 9,7 3,5 4,4 3,5 5,5 8,6 1,1 0,9 2,5 Okt 5,4 1,5 0,6 0,4 0,4 0,7 0,5 0,6 1,3 3,2 1,7 0,6 0,9 1,0 3,7 2,6 7,1 4,7 0,7 1,0 2,2 1,8 10,5 1,3 1,6 4,6 2,9 0,4 6,7 11,0 11,6 Nov 4,9 0,6 5,3 3,9 1,8 2,4 1,0 6,0 -- 1,9 2,7 5,1 4,6 7,2 1,1 10,7 1,7 2,9 3,2 7,7 1,9 1,4 3,5 0,4 0,7 3,6 1,2 1,3 5,4 3,7 Dec 0,6 1,3 4,0 2,3 6,9 10,7 5,3 2,6 1,8 2,8 0,4 6,8 3,6 5, ,9 2,4 3,8 3,2 4,2 2,8 2,5 0,2 0,4 0,2 0,4 6,6 3,6 4,5 2,3 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 2,2 1,7 1,6 0,7 1,1 1,2 1,1 1,9 3,4 3,0 3,4 3,3 78

79 Meetstation : Hoogtij Component : Xyleen Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 0,3 0,5 0,8 1,4 2,7 4,4 6,9 12,2 1, ,5 21,9 22,9 24,1 25,1 25,8 76,7 116,1 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen GPU LAU 0,6 0,8 1,1 1,6 2,4 3,3 4,4 7,3 1, ,2 4,9 5,0 6,4 6,8 6,8 8,2 13,4 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc 0,3 0,3 0,3 0,3 0,5 0,5 0,6 0,8 1,3 2,3 2,7 1,7 2,3 2,0 2,4 2,4 2,1 2,3 2,0 1,4 1,1 0,9 0,4 0,5 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,3 0,2 0,2 0,3 0,3 0,4 2,4 1,5 Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan 1,7 0,5 0,4 1,8 1,3 2,2 1,6 1,1 1,3 0,7 1,1 0,2 0,4 1,1 0,6 0,5 1,1 1,3 6,4 2,5 13,4 2,4 0,6 0,8 1,9 1,0 0,1 0,1 0,3 0,1 0,2 Feb 0,0 2,2 0,0 0,4 0,6 1,0 0,3 0,1 0,4 0,0 0,7 2,4 0,8 0,1 0,5 4,0 2,3 3, ,0 0,0 0,2 2,0 1,0 3,2 0,9 0,1 -- Mrt -- 0,4 1,4 2,4 6,8 1, ,7 0,8 0,9 0,6 0,1 0,1 0,6 0,3 0,5 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,1 0,6 0,0 0,1 0,1 0,3 0,7 Apr -- 0,2 0,0 0, ,7 1,8 1,2 0,6 0,2 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1 -- 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,6 0,2 0,2 Mei 0,1 2,1 0,1 1,5 0,7 1,5 2,2 0,5 0,3 0,6 0, ,0 0,0 0,0 0,5 1,3 0,4 0,2 1,2 0,4 0,0 0,0 0,1 0,6 0,2 0,1 0,2 0,4 -- Juni ,3 0,3 0,1 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,4 0,5 0,2 0,2 1,2 0,9 0,2 0,0 0,1 1,0 0,3 0,8 1,2 0,6 1,0 0,1 0,3 1,1 0,4 0,2 Juli 0,2 0,2 0,3 0,5 0,3 0,1 0,7 0,9 0,6 1,5 0,1 0,1 0,6 0,1 0,0 0,1 0,5 0,6 1,1 0,8 0,2 0,2 0,0 0,2 0,3 1,5 0,3 0,7 0,2 0,2 0,1 Aug 0,7 1,3 0,1 0,2 0,1 1,6 1,5 0,1 0,3 0,1 0,4 0,1 0,3 1,2 0,3 0,2 0,2 0,2 1,1 0,7 0,3 0,2 1,9 1,4 3,3 1,0 0,2 1, ,5 Sept 1,1 2,3 0,3 0,1 0,3 2,7 3,1 1,7 1, ,4 2,0 2,1 0,7 1,6 0,5 0,1 0,8 0,8 1,0 3,3 1,5 1,6 1,1 2,1 4,0 0,3 0,2 0,7 Okt 1,9 1,1 0,2 0,2 0,3 0,2 0,1 0,2 0,5 1,8 0,7 0,2 0,5 0,4 1,2 0,8 2,4 2,3 0,2 0,4 0,6 0,8 4,9 0,5 0,6 2,6 1,2 0,1 2,1 5,0 6,8 Nov 2,6 0,1 3,3 1,7 0,5 1,1 0,4 2,6 -- 1,1 1,3 1,8 1,8 2,8 0,5 3,1 0,7 1,9 0,7 1,6 1,0 2,9 1,8 0,2 0,3 1,7 0,6 0,7 3,2 4,0 Dec 0,5 0,6 1,7 1,2 4,0 8,2 4,2 2,4 0,8 0,8 0,2 2,9 1,8 3, ,6 0,7 3,8 1,7 1,6 1,2 1,1 0,0 0,0 0,0 0,1 4,1 1,6 2,2 1,0 Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R BC-BTX-H2S Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 1,6 1,0 0,7 0,3 0,6 0,4 0,4 0,7 1,4 1,3 1,6 1,9 79

80 Meetstation : Hoogtij Component : PM2,5 gecorrigeerd met formule PM2,5 x 0,9-3,57 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren 7, ,2 17,8 24,2 30,0 37, , ,9 72,7 73,3 75,2 75,3 79,4 119,8 127,6 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen Grenswaarde (2015) GPU LAU 8,1 10,0 12,8 16,4 22,9 26,3 30,3 42,1 10, ,4 30,6 31,3 34,1 35,6 41,5 44,1 62,0 Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM2,5 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 11,9 9,1 12,2 7,9 9,1 7,8 7,8 7,5 10,2 11,6 12,4 20,5 80

81 Meetstation : Hoogtij Component : PM 10 gecorrigeerd met factor 0,91 Meetperiode : 2016 Percentielen en maxima op basis van uurgemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal uren aandeel zeezout Jaargemiddelde 18,7 21,6 25,0 29,5 36,5 43,4 54,2 69,1 21, ,5 94,4 95,3 98,4 102,6 104,6 144,2 159,7 172,1 Percentielen en maxima op basis van daggemiddelden in µg/m3 Zeezout correctie P 50 P 60 P 70 P 80 P 90 P 95 P 98 P 99,5 Jaargemiddelde aantal dagen aandeel zeezout: Jaargemiddelde EU - grenswaarde GPU LAU 19,2 22,0 25,1 29,7 34,4 37,8 43,0 54,4 21, , Aantal dagen met: Aantal correctie dagen gecorrigeerd aantal c > grenswaarde 50 t.g.v. zeezout: overschrijdingsdagen 43,0 43,0 43,4 44,6 46,1 52,0 62,4 78, (maximaal 35 overschrijdingen per jaar toegestaan) Concentraties per windrichting in µg/m3 op basis van KNMI gegevens Schiphol WR STIL VAR Conc Aantal Daggemiddelde concentraties in µg/m Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Maandgemiddelde concentratie in µg/m3 R PM10 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 23,5 18,7 22,9 19,6 22,8 20,8 18,6 18,9 22,9 19,9 19,2 30,0 81

82 Bijlage 3: Concentraties per dag van de week 82

83 83

84 PM10 concentraties per dag van de week ' PM10 Zaandam PM10 Spaarnwoude PM10 Hoogtij PM10 Westerpark Hemkade PM µg/m zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag 84

85 Bijlage 4: Meetmethoden Alle meetresultaten zijn tot stand gekomen onder de scope van de (L426 EN/ISO 17025) accreditatie van de GGD Amsterdam. Deze accreditatie (zoals geldig in 2016) is opgenomen in bijlage 8. Voor de metingen in deze rapportage zijn de verrichtingen 1,3,4,8,9 en 10 van toepassing. De automatische PM 10 en PM 2.5 met de Met-one BAM 1020a monitoren zijn op basis van referentiemetingen gecorrigeerd en getoetst op equivalentie met de referentiemethode (zie GGD rapport ).Net als in voorgaande jaren is er voor 2016 gezamenlijk met (o.a.) het RIVM voor de Met-one Bam 1020a een landelijke correctie bepaald. In 2016 zijn de correctie voor PM10 0,91 en voor PM2.5 0,93. In 2015 was deze BAM*0, voor PM 10 en 0,96 voor PM 2.5. Op alle locaties wordt er vanaf januari 2015 gebruik gemaakt van een EU PM 10 afscheider. Per meetstation is aangegeven welke merk en type meetinstrument is toegepast. In 2016 is gestart met roetmetingen op meetlocatie Zaandam. Uit onderzoek blijkt dat met name het dieselroet, een van de bestanddelen van PM 10, schadelijke effecten op de gezondheid heeft. Mede hierom is -bijvoorbeeld- in het luchtkwaliteitsbeleid van de gemeente Amsterdam sterk ingezet op het terugdringen van de uitstoot van dieselmotoren. Roet is een algemene term, het gehalte roet kan op verschillende manieren worden vastgesteld. Tot voor kort werd roet in Amsterdam en in het landelijk meetnet van het RIVM gemeten op basis van optische reflectie (Black Smoke). Deze methode, die in 1964 is ontwikkeld, is inmiddels echter gedateerd en de monitoren verouderd. Vanaf 2012 wordt de roetconcentratie in het Amsterdamse meetnet gemeten als Black Carbon. Bij deze methode wordt een telkens zwarter wordend filter doorschenen met een of meer soorten (laser)licht, hier is de verzwakking van de lichtbundel de maat voor het gehalte roet. Deze methode is momenteel de algemeen toegepaste automatisch werkende techniek in Nederland. Alle hier genoemde verrichtingen worden conform de aangegeven normvoorschriften uitgevoerd. Als nauwkeurigheidseisen zijn de geldende Europese criteria overgenomen, alleen voor de meting van zwaveldioxide kon hieraan niet worden voldaan. De hoogte van de gemeten concentraties zwaveldioxide liggen echter ver onder de geldende grenswaarden, waarmee de grotere meetfout (>15% van de meetwaarde uitgedrukt als 95%BI) voor de toetsing aan normen geen specifiek probleem levert. Nadere informatie over de meetonzekerheid van de verrichtingen die onder accreditatie zijn gebracht kan op verzoek worden verkregen bij GGD Amsterdam, Cluster leefomgeving, afdeling luchtkwaliteit. Meetnauwkeurigheid en toegepaste apparatuur component apparatuur Meetprincipe Meetfrequentie nauwkeurigheid bij de jaarlimiet (95%BI) PM 2.5 PM 10 Benzeen, Tolueen en Metone BAM 1020 Metone BAM 1020 Beta verzwakking Controle met gravimetrie Beta verzwakking Controle met gravimetrie GGD Document uurlijks ± 17,7 % uurlijks ± 12,2% Syntec 955 Gas Chromatografie 20 minuten ± 16,7%

86 Xyleen BC MAAP transmissie 10 seconden ± 12 % NO/NO x Thermo 42i Chemiluminescentie 10 seconden ± 9,9% API 200e ± 8,1% SO 2 Thermo 43 API 100E U.V-fluorescentie 10 seconden ± 21,4% ± 25,8% Gemiddelden De meetgegevens zijn op uurbasis geanalyseerd. De term n wordt gebruikt voor het aantal metingen. De term gem wordt gebruikt voor gemiddelde. Daggemiddelden worden berekend uit de uurgemiddelden. Om tot een daggemiddelde te komen zijn minimaal 13 uurgemiddelden vereist. Voor PM 2.5 is dit minimaal 18 uur. Maandgemiddelden worden berekend uit de daggemiddelden. Er zijn minimaal 16 daggemiddelden nodig om tot een maandgemiddelde te komen. Het toetsbare jaargemiddelde is voor de gasvormige componenten berekend uit de uurgemiddelden. Voor PM 10 en PM 2.5 is het toetsbare jaargemiddelde uit de daggemiddelden bepaald. In de databladen zijn zowel de jaargemiddelden die zijn bepaald uit de uurgemiddelden als die van de daggemiddelde weergegeven. Percentielen en maxima Of percentielen en maxima berekend mogen worden hangt af van de GPU. GPU = Grootste Periodieke Uitval: het grootste aantal dagen in een schuivende periode van 30 dagen waarop geen daggemiddelden beschikbaar zijn. Er worden geen percentielen of maxima berekend als de GPU groter dan 10 dagen is. Voor SO 2 geldt een andere norm, namelijk de LAU; Langste Aaneengesloten Uitval. Dit is het grootste aantal op elkaar volgende dagen, binnen de meetperiode, waarop geen daggemiddelden beschikbaar zijn. Voor SO 2 geldt een LAU van maximaal 5 in de winterperiode en 10 in de zomerperiode. Het p98 wil zeggen de 98 percentielwaarde van de op grootte gesorteerde (van laag naar hoog) gegevensreeks. De 98 percentielwaarde is de waarde van het getal op de gesorteerde getallen reeks welke hoort bij het 98/100 getal van die reeks. Pollutieroos Er wordt gewerkt met een pollutieroos bestaande uit 36 sectoren van 10 o. sector 1 loopt van 5-14 o. sector 2 loopt van o sector 36 loopt van o. In de pollutieroos is de hoogte van de gemiddelde concentratie van die stof, en uit welke richting deze komt, af te lezen. Dat wil zeggen, hoe langer de vector vanuit het hart van de cirkel, des te hoger de concentratie van die stof uit die richting. Een pollutieroos wordt ook wel een windroos genoemd. Een nadere uitleg over windrozen staat opgenomen in bijlage 7. Voor de gemiddelde concentratie per windrichtingssector wordt uitgegaan van de uurgemiddelden. De windsnelheid van het uurgemiddelde moet minimaal 0,5 m/s zijn. 86

87 Bijlage 5: Datacaptures 2016 Datacaptures in 2016 Meetstation Langste uitval [dagen] Component [tijdseenheid] Datacapture [%] 016 SO 2 [u] 97 4 PM 10 [dag] 97 4 PM 2.5 [dag] NO 2 [u] NO[u] PM 10 [dag] 99 3 BTX[u] NO 2 [u] NO[u] PM 10 [dag] PM 2.5 [dag] 99 2 BC [u] NO 2 [u] 99 2 NO [u] 99 2 PM 10 [dag] 96 4 PM 2.5 [dag] 96 5 BTX[u] SO 2 [u] 99 2 NO 2 [u] 99 2 NO[u] 99 2 PM 10 [dag] 97 3 PM 2.5 [dag] 97 4 BTX[u] BC [u] 99 4 Alle datacaptures liggen in 2016 boven de vereiste 90%. 87

88 Bijlage 6: Vaststelling van de regionale achtergrond Om te bepalen wat de bijdrage van de lokale activiteiten op een component is, zijn zogenaamde verschilwindrozen gemaakt. In deze verschilwindrozen zijn de gemeten concentraties verminderd met het gemiddelde van de regionale achtergrond. De regionale achtergrond is vastgesteld door de metingen (per windrichting) te middelen van de regionale en stadsachtergrondstations uit Noord-Holland. Hiervoor zijn gebruikt: Nieuwendammerdijk, Westerpark, Vondelpark, Oude Schans, Kantershof, Ma Braun pad Osdorp, De Rijp, Oude Meer, Spaarnwoude, Hoofddorp en Zaandam. In tabel 6 zijn de gemiddelde van deze stations per component per windrichting weergegeven. Tabel 6: De berekende regionale achtergrond concentraties in 2016 WR: NO PM PM WR: NO PM PM WR in NO 2, PM 10 en PM 2.5 in µg/m 3. 88

89 Bijlage 7: Windkarakteristieken In deze bijlage zijn de windgegevens opgenomen over het jaar 2015 afkomstig van het KNMI station Schiphol 240. De verdeling van de windrichting is op basis van uurgemiddelden weergegeven in de eerste windroos. De tweede windroos geeft weer hoe per windrichting de verdeling is van de windsnelheid. Op basis van deze gegevens zijn de pollutierozen opgetekend. Meetpunt KNMI Schiphol (240), aantal uren wind uit betreffende windrichting Schaal uur 89

90 Meetpunt KNMI Schiphol (240), gemiddelde windsnelheid uit betreffende windrichting Schaal 0 9 m/s 90