Jaarverslag Jaarverslag Bedrijfspensioenfonds voor de l andbouw

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 10 10 Jaarverslag Bedrijfspensioenfonds voor de l andbouw"

Transcriptie

1 10 Jaarverslag

2 Jaarverslag 2010 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw

3 Samenvatting Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Aantallen en percentages Aangesloten werkgevers Deelnemers Deelnemers BPL-plus 1) Arbeidsongeschikte deelnemers premievrije voortzetting Gepensioneerden: Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen BPL-Flexpensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Slapers Feitelijke premie ouderdoms- en partnerpensioen 14,6% 14,6% 14,6% 14,6% 13,8% 16,6% Reglementaire premie 15,7% 15,7% 15,7% 15,7% - BPL-Flexpensioen ,6% 2,45% 1) De BPL Plus regeling is per 31 december 2008 beeindigd. Financiële gegevens Bedragen x EUR Premiebaten Kostendekkende premie Gedempte premie Uitkeringen Uitvoeringskosten Belegd vermogen (incl. rentehedge) Beleggingsopbrengst (incl. rentehedge) Gemiddeld rendement op beleggingen (excl. rentehedge) 6,1% 9,8% -6,4% 3,7% 6,4% 11,6% Reserves Technische voorzieningen Dekkingsgraad tegen 4% rekenrente ,7% 138,2% FTK-dekkingsgraad 110,4% 117,8% 112,2% 141,3% 137,7% 132,5% Vereiste dekkingsgraad 117,2% 113,7% 111,2% 112,8% 113,4% - Resultaat Alle bedragen in deze paragraaf zijn vermeld in duizenden euro s. 2 BPL Jaarverslag 2010

4 Aangesloten deelnemers Het aantal deelnemers is in 2010 in tegenstelling tot 2009 aanzienlijk gestegen. De stijging in de eindstand aantal actieve deelnemers kan (deels) worden verklaard door een forse toename in het aantal hertoetreders, dit zijn deelnemers die eerder actief geweest zijn en in 2010 weer actief deelnemer geworden zijn. Daarnaast is het aantal afmeldingen in 2010 fors lager ten opzichte van 2009, terwijl het aantal aanmeldingen minder sterk gedaald is. Een ander effect is dat in 2010 een aantal relatief grote werkgevers (vrijwillig) zijn aangesloten. Premie Het percentage feitelijke premie ouderdoms- en partnerpensioen bestaat uit 14,2% premie voor ouderdoms- en partnerpensioen en 0,4% premie voor ANW-hiaat. Het is een percentage van de pensioengrondslag. Pensioenuitkeringen In 2010 is in totaal aan pensioen uitbetaald (2009: ). U vindt op pagina 84 hierover meer informatie. Beleggingsopbrengst Het totaalrendement in 2010 bedroeg 6,1% (2009: 9,8%). Het rendement van de normportefeuille bedroeg 6,2%. Over 2010 is een z-score behaald van -0,12. De performancetoets over de periode 2006 tot en met december 2010 bedraagt 1,13. Daarmee blijft de performancetoets ruimschoots boven het vereiste minimum. Het fonds voert sinds 2006 het strategische beleid om het renterisico voor het fonds te beperken. Door dit beleid is de dekkingsgraad minder gevoelig voor renteveranderingen. Hiervoor heeft het fonds een portefeuille opgezet met renteinstrumenten (swaps en swaptions) die op een vergelijkbare manier reageert op renteveranderingen als de verplichtingen van het fonds. Zo neemt bij een dalende rente deze portefeuille in waarde toe, net als de waarde van de verplichtingen, waardoor de dekkingsgraad minder daalt dan zonder de afdekking. Bij een stijgende rente neemt de portefeuille in waarde af, net als de verplichtingen, waardoor de dekkingsgraad minder stijgt. In het jaar 2010 is de kapitaalmarktrente gedaald om tegen het einde van het jaar weer op te lopen. De waarde van de verplichtingen is daardoor toegenomen met een negatief effect op de dekkingsgraad. De rentehedge is in waarde toegenomen wat het negatieve effect op de dekkingsgraad heeft beperkt. In totaal heeft de rentehedge per saldo een positief effect op het rendement gehad. In 2010 is besloten om de swaptions af te bouwen. In hoofdstuk 3.8. staat een nadere toelichting op het rendement van vermogensbeheer. Dekkingsgraad De financiële positie van het fonds kan worden beoordeeld aan de hand van de dekkingsgraad. In het overzicht staan drie verschillende dekkingsgraden. De dekkingsgraad tegen 4% rekenrente is de dekkingsgraad die t/m 2006 werd gehanteerd in het kader van de Actuariële Principes Pensioenfondsen (gebaseerd op een rekenrente van 4% of de marktrente, indien deze lager is dan 4%). Vanaf 2007 is deze niet meer beschikbaar. De FTK dekkingsgraad is de aanwezige dekkingsgraad volgens het in de Pensioenwet opgenomen Financiële Toetsingskader Pensioenfondsen (gebaseerd op de actuele rentetermijnstructuur zoals gepubliceerd door DNB). De aanwezige dekkingsgraad geeft de verhouding aan van het pensioenvermogen en de (technische) voorziening om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen. Als derde is vermeld de vereiste dekkingsgraad volgens het in de Pensioenwet opgenomen Financiële Toetsingskader Pensioenfondsen (gebaseerd op de actuele rentetermijnstructuur zoals gepubliceerd door DNB). Met de gestandaardiseerde methode van DNB kan het gewenste, minimum eigen vermogen worden vastgesteld. Dit gewenst minimum eigen vermogen is voldoende indien dit groter is dan de uitkomst van de som van de diverse risico s (zogenaamde S-en). Door middel van een statistische formule kan hiermee worden bepaald welk minimum vereist eigen vermogen aanwezig moet zijn om de genoemde risico s op te kunnen vangen. Het totaal van deze formule, als afgeleide van de technische voorziening geeft de waarde van het minimum vereist eigen vermogen. De aanwezige dekkingsraad ligt onder het niveau van de vereiste dekkingsgraad. De aanwezige dekkingsgraad kan worden gedefinieerd als de Technische Voorziening ad plus reserves ad , totaal , gedeeld door de Technische Voorziening. Dit geeft ultimo 2010 een dekkingsgraad van 110,4% (2009: 117,8%). BPL Jaarverslag

5 Resultaat en reserves Het resultaat over het verslagjaar bedroeg negatief (2009: positief). Het bestuur heeft besloten tot de volgende resultaatbestemming: werd onttrokken aan de algemene reserve; werd onttrokken aan de reserve ANW-hiaat; werd toegevoegd aan de beleggingsreserve. De reserves bestaan uit beleidsreserves en een beleggingsreserve. De beleggingsreserve bedraagt De stand van de beleidsreserves is als volgt opgebouwd: De algemene reserve bedraagt negatief; De reserve Anw-hiaat bedraagt negatief. De pensioenverplichtingen, op basis van FTK, van de deelnemers en gewezen deelnemers namen in 2010 toe met Technische voorziening De technische voorziening omvat de verplichtingen van het pensioenfonds met betrekking tot de verschillende pensioenvoorzieningen. 4 BPL Jaarverslag 2010

6 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2010 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw ( BPL). In dit jaarverslag presenteren wij eerst de kerncijfers over 2010 en voorgaande jaren. In hoofdstuk 2 leest u meer over de statutaire doelstelling, het bestuur, de commissies die het bestuur ondersteunen, de medezeggenschapsorganen en de uitvoering en uitbesteding van taken. In de daaropvolgende hoofdstukken zijn ontwikkelingen op het gebied van pensioenen beschreven die in het verslagjaar van invloed waren op het fonds, het financiële beleid en ook doet het bestuur verslag over de uitvoering van de pensioenregeling. In hoofdstuk 5 doet de deelnemersraad verslag over het afgelopen jaar. In hoofdstuk 6 leest u wat de bevindingen zijn van het verantwoordingsorgaan over het jaarverslag. In hoofdstuk 7 vindt u een samenvatting van de bevindingen van de visitatiecommissie over het verslagjaar In hoofdstuk 8 komt de jaarrekening aan bod. Het jaarverslag wordt afgesloten met de verklaringen van de accountant en de certificerend actuaris was een hectisch jaar voor BPL. Een aantal externe ontwikkelingen (overlevingstafels, rentedaling) heeft er toe geleid dat BPL eind 2010 in een situatie van dekkingstekort belandde. Een dekkingsgraad die nog nooit onder het minimaal vereiste niveau van 105% is gezakt is relatief gezien geen slecht resultaat, maar omdat de dekkingsgraad wel onder het vereiste niveau zakte moest er een herstelplan worden ingediend bij DNB. Gelukkig slechts een lange termijn-herstelplan waardoor het fonds 15 jaar de tijd heeft om er voor te zorgen dat de dekkingsgraad stijgt tot boven het vereiste niveau. Het herstelplan is op moment van schrijven nog niet geaccordeerd door DNB, er vinden op dit moment nog gesprekken over plaats. Voordat het herstelplan werd vastgesteld waren sociale partners al tot overeenstemming gekomen om de te heffen premie in 2 stappen te laten groeien naar het nieuwe kostendekkend niveau, inclusief de gestegen levensverwachting. Op beleggingsbeleid is er voor gekozen om de afdekking van het rente-risico te verlagen en daarvoor in de plaats een gedeelte van het inflatie-risico af te gaan dekken. Teleurstellend maar in de ogen van het bestuur noodzakelijk was het besluit om over 2010 geen indexatie toe te kennen. In 2010 is ook vanuit eigen kracht gewerkt. De banden met de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan zijn aangehaald waardoor de discussie over de invulling van het herstelplan en de noodzaak van de premieverhoging op een constructieve manier is gevoerd. In het beleggingsbeleid heeft er nadere invulling plaats gevonden op het gebied van maatschappelijk verantwoord beleggen, ondermeer in de Portefeuille van Kansen, speerpunt van dit bestuur. In 2010 is er ook gekeken naar de verdere invulling van risicomanagement, hoe het draagvlak van BPL verbreed kan worden en is een voorschot genomen op de aflopende contracten met de pensioenuitvoerder. Deze strategische discussies zijn onder meer gevoerd tijdens 6 studiedagen. Deze studiedagen zijn bedoeld om belangrijke beleidsonderwerpen uitvoerig te kunnen bespreken zonder de druk van het moeten nemen van besluiten. Hierdoor probeert het bestuur zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de toekomst. Voor de komende jaren voorziet het bestuur, mede als gevolg van de discussie omtrent het pensioenakkoord, aanhoudende hectiek. Vanwege de steeds concretere invulling van het risicomanagement, de herijking van diverse beleidsonderwerpen en de verdere aanpak inzake de verbreding van het draagvlak is het bestuur er van overtuigd goed voorbereid de komende jaren in te gaan. Zodat de deelnemers aan pensioenuitkering kunnen blijven krijgen wat er op hun UPO staat. Want dat is en blijft de doelstelling van het bestuur van BPL. Het bestuur wil iedereen die op de een of andere manier in 2010 ondersteuning heeft geboden om BPL een gezond en gedegen fonds te houden van harte daarvoor bedanken. Zeker de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan, waardoor besluiten over de verhoging van de premie, het niet indexeren en het herstelplan op een gedragen manier genomen konden worden. Met vriendelijke groet, H.Th.J. Vulto Voorzitter werkgevers g.p.m.j. Roest voorzitter werknemers BPL Jaarverslag

7 Inhoud 1 Stichting bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Inleiding Over het fonds Naam en vestigingsplaats Statutaire doelstelling Samenwerkende organisaties Het bestuur Rol voorzitters Bestuurlijke commissies Visitatiecommissie Commissie van Beroep Adviescommissie bezwaarschriften vrijstellingsbesluiten Deelnemersraad en werkgeversraad Het verantwoordingsorgaan Uitbesteding Bestuursbureau Externe partijen 17 2 Ontwikkelingen Wet- en regelgeving Verhoging AOW leeftijd Opzet nieuw pensioenstelsel Ontwikkelingen financiële positie BPL Communicatie Goed pensioenfondsbestuur Toezichthouder AFM en DNB 25 3 Financieel beleid Inleiding Asset Liability Management Premies Franchise Toeslagen Samenvatting financiële positie Actuariële analyse Uitkomsten van de solvabiliteitstoets Oordeel van de waarmerkend actuaris over de financiële positie Risico en beheersing/beleid Actuariële risico s Renterisico Beleggingen Terugblik economie en financiële markten Gevoerd beleid Verantwoord beleggen Vooruitzichten Z-Score Risicoparagraaf 38 4 Uitvoering van de pensioenregeling Inleiding De pensioenregeling Wijzigingen statuten en reglementen Overige ontwikkelingen in de pensioenuitvoering Aantallen deelnemers en pensioengerechtigden 45 6 BPL Jaarverslag 2010

8 5 Deelnemersraad Inleiding Verslag Bevindingen ten aanzien van het jaarverslag en de jaarrekening Advies jaarverslag 53 6 Verslag van het Verantwoordingsorgaan Inleiding Verslag Bevindingen ten aanzien van het in 2010 gevoerde beleid Reactie van het bestuur op de rapportage van het verantwoordingsorgaan 58 7 Visitatiecommissie Bevindingen Reactie bestuur 63 8 Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht over Algemene toelichting Inleiding Overeenstemmingverklaring Grondslagen voor de waardering Grondslagen voor de resultaatbepaling Grondslagen kasstroomoverzicht Toelichting op de Balans Beleggingen voor risico fonds Vorderingen en overlopende activa Overige activa Stichtingskapitaal en reserves Technische voorzieningen Overige schulden en overlopende passiva Risicobeheer en derivaten Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Toelichting op de staat van baten en lasten Premiebijdragen risico fonds Beleggingsresultaten risico fonds Overige baten Pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen Rentetoevoeging technische voorzieningen Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoeringskosten Aantal personeelsleden Bezoldiging bestuurders Wijziging marktrente Wijziging overige actuariële uitgangspunten Overige wijzigingen in de technische voorziening Saldo overdracht van rechten Overige lasten Belastingen Vaststelling van de jaarrekening door het bestuur 96 9 Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten Actuariële verklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 99 BPL Jaarverslag

9 8 BPL Jaarverslag 2010

10 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw1 BPL Jaarverslag

11 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw 1.1 Inleiding Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw heeft verschillende organen, zoals het bestuur, de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan. Ook heeft het pensioenfonds een bestuursbureau. Daarnaast is een aantal externe partijen intensief bij het fonds betrokken. In dit hoofdstuk stelt het fonds de bestuursorganen, het bestuursbureau en de externe partijen voor. Allereerst volgen de doelstelling en een aantal algemene gegevens van het fonds. 1.2 Over het fonds Naam en vestigingsplaats De Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw (hierna: het fonds of BPL) is opgericht in 1948 en gevestigd in Zoetermeer. Het fonds is een bedrijfstakpensioenfonds en is aangesloten bij de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer De statuten zijn voor het laatst gewijzigd per 1 januari Statutaire doelstelling Het doel van het pensioenfonds is om nu en in de toekomst uitkeringen te verstrekken aan gepensioneerden en nabestaanden bij ouderdom, overlijden en arbeidsongeschiktheid. Om dit doel te realiseren int het fonds premies bij de aangesloten ondernemingen in overeenstemming met de statuten en het pensioenreglement. De verkregen gelden worden beheerd en belegd Samenwerkende organisaties De volgende organisaties benoemen leden in het bestuur, deelnemersraad en verantwoordingsorgaan. Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO Nederland); CUMELA Nederland; Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG). FNV Bondgenoten; CNV Vakmensen. 1.3 Het bestuur Het bestuur bestaat uit een even aantal van minimaal tien bestuursleden. Voor elk bestuurslid kan ook een plaatsvervangend bestuurslid worden benoemd. De helft van de bestuursleden wordt benoemd door de volgende werkgeversorganisaties: Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO Nederland); CUMELA Nederland; Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG). De andere helft van de bestuursleden wordt benoemd door de werknemersorganisaties: FNV Bondgenoten; CNV Vakmensen. 10 BPL Jaarverslag 2010

12 Samenstelling Bestuur per 31 december 2010 Leden werkgeverszijde Plaatsvervangende leden Organisatie Einde zittingsduur Bestuursleden H. Th. J. Vulto (werkgeversvoorzitter) G.A.M. van der Grind LTO Nederland 1 januari 2011 R. le Clercq A. Hekman LTO Nederland 1 januari 2011 J.W.J. van Leeuwen J.J.J. Langeslag LTO Nederland 1 juli 2011 F.M. Crucq J.A.H. Zijlmans VHG 1 januari 2011 J. Maris Mw. J.H. Zweverink-Bosch CUMELA Nederland 1 januari 2011 Leden werknemerszijde Plaatsvervangende leden Organisatie Einde zittingsduur Bestuursleden G.P.M.J. Roest (werknemersvoorzitter) W.J.M. Baltussen FNV Bondgenoten 1 januari 2011 Mw. C.H.L. Kwakkelstein Mw. M.C. Bense FNV Bondgenoten 1 mei 2012 Mw. M.J.A.M. Daamen Vacature FNV Bondgenoten 1 maart 2012 Vacature Vacature FNV Bondgenoten G.H. Koudys J. Bosma CNV Vakmensen 1 januari 2011 In het verslagjaar is de samenstelling van het bestuur niet gewijzigd. Het bestuur heeft in 2010 elf keer vergaderd. In 2010 is besloten om de einddatum van de zittingsduur vanaf 2011 beter te spreiden zodat er per jaar maximaal 2 bestuursleden af kunnen treden als gevolg van het einde van hun zittingsduur. De bestuursleden met een einde zittingsduur op 1 januari 2011 zijn allen herbenoemd Rol voorzitters De werkgevers- en werknemersvoorzitter fungeren per kalenderjaar beurtelings als voorzitter en plaatsvervangend voorzitter van het bestuur. In 2010 was de heer Roest voorzitter en de heer Vulto plaatsvervangend voorzitter. Het bestuur is belast met de leiding, het algemene beleid en het beheer van het fonds. De beide voorzitters vertegenwoordigen het fonds in en buiten rechte Bestuurlijke commissies Het fonds heeft vier bestuurlijke commissies ingesteld: het voorzittersoverleg, een beleggingsadviescommissie, een technische commissie en een dienstverleningsovereenkomstcommissie. De taak van deze commissies is het voorbereiden van onderwerpen waarover het bestuur een besluit moet nemen. Voorzittersoverleg In het voorzittersoverleg worden voorleggers, dringende maar niet beleidsbepalende kwesties, en specifieke onderwerpen waar het bestuur mandaat voor heeft gegeven zoals risicomanagement aan de orde gesteld. In 2010 heeft dit overleg elf keer plaatsgevonden. Samenstelling per 31 december 2010 Leden Organisatie H. Th. J. Vulto (werkgeversvoorzitter) LTO Nederland G.P.M.J. Roest (werknemersvoorzitter) FNV Bondgenoten De samenstelling van dit overleg is in 2010 niet gewijzigd. Beleggingsadviescommissie De beleggingsadviescommissie adviseert het bestuur over strategische beleggingen, investeringen in onroerend goed en wijzigingen op het gebied van vermogensbeheer en risicobeheersing. De commissie houdt toezicht op het financieel pensioenmanagement en het vermogensbeheer. In dat kader beoordeelt zij de betreffende rapportages. Daarnaast is de commissie betrokken bij het uitvoeren van ALM-studies. De taken en bevoegdheden van de beleggingsadviescommissie zijn vastgelegd in een beleggingsreglement. De beleggingsadviescommissie is in het verslagjaar zes keer bij elkaar geweest. De werkgevers- en werknemersvoorzitter fungeren per kalenderjaar beurtelings als voorzitter en plaatsvervangend voorzitter van de beleggingsadviescommissie. In 2010 was de heer Crucq voorzitter en mevrouw Kwakkelstein plaatsvervangend voorzitter. BPL Jaarverslag

13 Samenstelling per 31 december 2010 Leden Organisatie F.M. Crucq (werkgeversvoorzitter) VHG H. Th. J. Vulto LTO Nederland G.P.M.J. Roest FNV Bondgenoten Mw. C.H.L. Kwakkelstein (werknemersvoorzitter) FNV Bondgenoten In het verslagjaar is de samenstelling van de commissie niet gewijzigd. Technische Commissie De technische commissie adviseert het bestuur over nieuwe regelgeving en over communicatie. In het verslagjaar kwam de commissie zes keer bij elkaar. De werkgevers- en werknemersvoorzitter fungeren per kalenderjaar beurtelings als voorzitter en plaatsvervangend voorzitter van de technische commissie. In 2010 was de heer Koudys voorzitter en de heer Maris plaatsvervangend voorzitter. Samenstelling per 31 december 2010 Leden Organisatie J. Maris (werkgeversvoorzitter) CUMELA Nederland G.A.M. van der Grind LTO Nederland Mw. C.H.L. Kwakkelstein FNV Bondgenoten G.H. Koudys (werknemersvoorzitter) CNV Vakmensen Dienstverleningsovereenkomst Commissie De DVO commissie adviseert het bestuur over de DVO-rapportages. De taken en bevoegdheden van de commissie zijn vastgelegd in een reglement. De commissie is in 2009 ingesteld en is in 2010 vijf keer bij elkaar geweest. De werkgevers- en werknemersvoorzitter fungeren per kalenderjaar beurtelings als voorzitter en plaatsvervangend voorzitter van de commissie. In 2010 was de heer Van Leeuwen voorzitter en mevrouw Daamen plaatsvervangend voorzitter. Samenstelling per 31 december 2010 Leden J.W.J. van Leeuwen (werkgeversvoorzitter) Mw. M.J.A.M. Daamen (werknemersvoorzitter) Organisatie LTO Nederland FNV Bondgenoten De samenstelling van de commissie is in 2010 niet gewijzigd. Naast deze bestuurlijke commissies heeft het bestuur een commissie van beroep, een adviescommissie bezwaarschriften en een visitatiecommissie ingesteld. 1.4 Visitatiecommissie De visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke deskundigen en heeft als taak om het functioneren van het fonds en het bestuur kritisch te bezien. Het bestuur zorgt door het verlenen van deze opdracht aan de visitatiecommissie, voor een transparant intern toezicht. De visitatiecommissie beoordeelt in ieder geval de volgende zaken: beleidsprocedures, bestuursprocessen en checks and balances binnen het fonds; de wijze waarop het bestuur het fonds aanstuurt; de wijze waarop het bestuur omgaat met risico s op de langere termijn. De visitatiecommissie rapporteert aan het bestuur. Het bestuur bespreekt de rapportage van de visitatiecommissie en de eventueel daarop gebaseerde (voorgenomen) bestuursbesluiten met het verantwoordingsorgaan. Het bestuur heeft de dames N. van Altenburg, J. Thole en de heer J. van Harten in de visitatiecommissie benoemd. De bevindingen van het meest recente onderzoek van de visitatiecommissie zijn in dit jaarverslag opgenomen. In 2010 is de heer van Harten terug getreden en opgevolgd door de heer A. Hoekstra. 12 BPL Jaarverslag 2010

14 1.5 Commissie van Beroep De commissie van beroep adviseert bij geschillen over besluiten van het bestuur. Het kan gaan om geschillen met deelnemers, gewezen deelnemers, andere aanspraakgerechtigden, pensioengerechtigden of werkgevers. Samenstelling per 31 december 2010: Leden Organisatie N. Ruiter (voorzitter) Bosch & Ruiter Advocaten Mw. L.H.F.M. Jansen FNV Bondgenoten W. van den Beucken LTO Nederland H.J. Vetter (plv. voorzitter) Van Till Advocaten Uitvoering secretariaat Mw. K. Tusveld Organisatie Actor Bureau voor Sectoradvies De commissie heeft in het verslagjaar één voorlegger behandeld. 1.6 Adviescommissie bezwaarschriften vrijstellingsbesluiten De adviescommissie bezwaarschriften vrijstellingsbesluiten adviseert het bestuur bij bezwaren van belanghebbenden wegens het niet verlenen van een vrijstelling. Samenstelling per 31 december 2010 Leden Organisatie M. van Maaren (voorzitter) Syntrus Achmea H.Th.J. Vulto LTO Nederland Dhr. L.S. Rietema Syntrus Achmea Mw. K. Tusveld (secretaris) Actor Bureau voor Sectoradvies De Commissie heeft in het verslagjaar niet vergaderd. BPL Jaarverslag

15 1.7 Deelnemersraad en werkgeversraad De deelnemersraad adviseert het bestuur gevraagd en ongevraagd over onderwerpen die het pensioenfonds aangaan. De raad adviseert in elk geval over voorgenomen besluiten tot statuten- en reglementswijziging, vaststelling van het jaarverslag en vaststelling van de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN). Naast het adviesrecht heeft de deelnemersraad in bepaalde omstandigheden een beroeps- en klachtrecht, bijvoorbeeld wanneer het bestuur een advies van de deelnemersraad niet opvolgt. Actor Bureau voor Sectoradvies verzorgt het secretariaat van de deelnemersraad. Vanaf 1 januari 2010 bestaat de deelnemersraad uit zestien leden. Elf leden namens de deelnemers en vijf leden namens de gepensioneerden. De heer Binda was in 2010 voorzitter van de deelnemersraad. De deelnemersraad vergadert minimaal twee keer per jaar. In het verslagjaar heeft de deelnemersraad vijf keer vergaderd, waarvan drie keer met het bestuur. Samenstelling Deelnemersraad per 31 december 2010 Leden namens actieve deelnemers Plaatsvervangende leden Organisatie S. Binda (voorzitter) A. Hettinga FNV Bondgenoten D. Aaldring Vacature FNV Bondgenoten A. Marijt Vacature FNV Bondgenoten H. van der Werf Vacature FNV Bondgenoten W. Korstanje Vacature FNV Bondgenoten J. van der Oest Vacature FNV Bondgenoten C. de Greeve Vacature FNV Bondgenoten F.B. M. Kemps Vacature FNV Bondgenoten G. Borsboom Vacature CNV Vakmensen C. Aangeenbrug Vacature CNV Vakmensen Y. Hylkema (plv. voorzitter) Vacature CNV Vakmensen Namens de gepensioneerden Plaatsvervangende leden Organisatie H. Bos Vacature FNV Bondgenoten H. Wolters Vacature FNV Bondgenoten E. van Hulst H. Konjer CNV Vakmensen A.T. Burger (plv. voorzitter) F. van Puffelen CSO H. Ligtenberg F. van Puffelen CSO 14 BPL Jaarverslag 2010

16 1.8 Het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan beoordeelt het handelen van het bestuur, het gevoerde beleid en de beleidskeuzes voor de toekomst. Het verantwoordingsorgaan legt zijn oordeel tenminste één keer per jaar schriftelijk vast. Dit oordeel wordt, samen met de reactie van het bestuur daarop, opgenomen in het jaarverslag van het betreffende jaar. Het bestuursbureau Actor verzorgt het secretariaat van het verantwoordingsorgaan. Vanaf 1 januari 2010 bestaat het verantwoordingsorgaan uit vierentwintig leden. Acht leden namens de deelnemers, acht leden namens de gepensioneerden en acht leden namens de werkgevers. Elke geleding draagt een voorzitter voor. De drie voorzitters fungeren per periode van een kalenderjaar beurtelings als voorzitter van het verantwoordingsorgaan. De heer Schrijver was in 2010 voorzitter. De heren Binda en Burger waren plaatsvervangend voorzitters. In het verslagjaar heeft het verantwoordingsorgaan vijf keer vergaderd, waarvan drie keer met het bestuur. Samenstelling verantwoordingsorgaan per 31 december 2010: Leden namens actieve deelnemers Plaatsvervangende leden Organisatie S. Binda (voorzitter) Vacature FNV Bondgenoten H. van der Werf Vacature FNV Bondgenoten W. Korstanje Vacature FNV Bondgenoten J. van der Oest Vacature FNV Bondgenoten F.B. M. Kemps Vacature FNV Bondgenoten G. Borsboom Vacature CNV Vakmensen C. Aangeenbrug Vacature CNV Vakmensen Y. Hylkema Vacature CNV Vakmensen Namens de gepensioneerden Plaatsvervangende leden Organisatie H. Bos Vacature FNV Bondgenoten H. Wolters Vacature FNV Bondgenoten C. van Doesburg Vacature FNV Bondgenoten H. Kerssies E. van Hulst CNV Vakmensen H. Konjer E. van Hulst CNV Vakmensen A.T. Burger (plv. voorzitter) F. van Puffelen CSO H. Ligtenberg F. van Puffelen CSO Namens de werkgevers Plaatsvervangende leden Organisatie G.H. Schrijver (plv. voorzitter) J. Sanders (G)LTO B.B. Hasselo S. van der Schaar (G)LTO J.W.A. van Paassen J. Mulder (W)LTO A.W. Hokken R. van t Westeinde (Z)LTO B. Leenders C. Lebens (L)LTB J.H.J. Schoot Uiterkamp Mw. R. Zweistra CUMELA Mw. K. Miedema-Lammertsma Mw. J. Tuinenga CUMELA T. Greeve N. Benamar VHG BPL Jaarverslag

17 1.9 Uitbesteding Het bestuur is verantwoordelijk voor het beleid en voor de uitvoering van de pensioenregeling. Het bestuur heeft de uitvoering van het pensioenbeheer en het vermogens- en vastgoedbeheer uitbesteed aan Syntrus Achmea. Het bestuur heeft dit bedrijf gemandateerd voor de hieraan verbonden werkzaamheden. Syntrus Achmea bestaat uit drie rechtspersonen: Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. Syntrus Achmea Vastgoed B.V. Het fonds en Syntrus Achmea hebben hun afspraken over uitbesteding vastgelegd in overeenkomsten van pensioenbeheer, vermogensbeheer en vastgoed. Bij deze overeenkomst zijn het fonds en de genoemde bedrijfsonderdelen van Syntrus Achmea partij. Nadere afspraken over de kwaliteit van de dienstverlening zijn vastgelegd in aparte dienstverleningsovereenkomsten (DVO s) voor pensioenbeheer, vermogensbeheer en vastgoedbeheer. Het fonds heeft begin 2009 een nieuwe dienstverleningsovereenkomst (DVO) met Syntrus Achmea Pensioenbeheer afgesloten. Deze is in 2010 op enkele punten aangepast. Alle overeenkomsten bieden de mogelijkheid om de bestaande dienstverlening tussentijds aan te passen of nieuwe diensten toe te voegen. Het bestuur en de uitvoerder leggen eventuele nieuwe afspraken altijd contractueel vast. Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. heeft na elk kwartaal aan het bestuur gerapporteerd over de DVO-afspraken. Van Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V., -Vermogensbeheer B.V. en -Vastgoed B.V. ontvangt het bestuur een jaarrapportage over Het bestuur ziet erop toe dat de risico s die verbonden zijn aan het uitbesteden van deze werkzaamheden adequaat worden beheerst. Op dagelijks niveau gebeurt dat door het bestuursbureau. Daarnaast monitort de DVO-commissie op kwartaalbasis de prestaties van de uitvoerder ten opzichte van de gemaakte afspraken Bestuursbureau Ter ondersteuning van de besturen van diverse fondsen in de agrarische en groene sector hebben sociale partners een bestuursbureau opgericht. Het bestuursbureau ondersteunt en adviseert het bestuur, het voorzittersoverleg, de technische commissie, de beleggingsadviescommissie, de DVO-commissie, de werkgevers- en deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan. Met ingang van 2009 verzorgt het bestuursbureau ook het secretariaat van het bestuur, de verschillende commissies en de medezeggenschapsorganen. Actor Bureau voor Sectoradvies Boerhaavelaan 30 Postbus AA Zoetermeer 16 BPL Jaarverslag 2010

18 1.11 Externe partijen Adviserend actuaris Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V., De Meern en Mercer Nederland B.V., Amstelveen Accountant Deloitte Accountants B.V., Amsterdam Waarmerkend actuaris Mercer Certificering B.V., Amstelveen Uitvoeringsorganisatie Pensioenbeheer Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. (handelsnaam Syntrus Achmea Pensioenbeheer) Vermogensbeheer Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. (handelsnaam Syntrus Achmea Vermogensbeheer) Syntrus Achmea Vastgoed B.V. (handelsnaam Syntrus Achmea Vastgoed) Compliance Officer Ernst & Young Fraud Investigation & Dispute Services B.V., Amsterdam (tot ) BPL Jaarverslag

19 18 BPL Jaarverslag 2010

20 Ontwikkelingen 2 BPL Jaarverslag

21 2. Ontwikkelingen In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste ontwikkelingen in en rond het fonds beschreven. Eerst de externe en vervolgens de interne ontwikkelingen. 2.1 Wet- en regelgeving Waardeoverdracht en onderdekking Als een werknemer van baan verandert, mag hij zijn pensioen overdragen naar zijn nieuwe pensioenfonds. Dit heet waardeoverdracht. Als de dekkingsgraad van een pensioenfonds dat bij waardeoverdracht is betrokken lager is dan 100%, dan mag het pensioenfonds de betreffende waardeoverdracht niet uitvoeren. De waardeoverdracht moet dan worden opgeschort. Het fonds verkeerde zelf niet in onderdekking, maar doordat veel andere pensioenfondsen daarmee wel te maken hadden, lagen de betreffende waardeoverdrachten stil. Pensioenregister van start In de Pensioenwet is bepaald dat de pensioenuitvoerders een pensioenregister inrichten. Het register gaat alle Nederlandse pensioenregelingen via internet toegankelijk maken. Iedereen tussen de 15 en 65 jaar met een burgerservicenummer en een DigiD kan inloggen en een overzicht opvragen van zijn eigen pensioenregelingen en AOW-rechten. Zo kan iedere Nederlander zien hoe hoog zijn totale oudedagsvoorziening is, bij welke pensioenuitvoerder het pensioen is opgebouwd en waar hij terecht kan voor meer informatie. In 2008 is de Stichting Pensioenregister opgericht, een samenwerkingsverband van de pensioenkoepels, verzekeraars en Sociale Verzekeringsbank. De stichting begeleidt de ontwikkeling van het pensioenregister. De pensioensector draagt de kosten zelf. Het pensioenregister ging op 6 januari 2011 van start. Het fonds is op tijd aangesloten bij het pensioenregister. FVP regeling: bijdrage werklozen 2010 waarschijnlijk gehalveerd De Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP) helpt werklozen van 40 jaar en ouder pensioen op te bouwen. Het FVP-bestuur maakte op 20 mei bekend dat de FVP-bijdrage lager dan 50% is voor alle instroom na 1 januari Het uiteindelijke verstrekkingspercentage hangt af van de werkelijke ontwikkelingen. Begin 2013 neemt het FVPbestuur daarover een definitieve beslissing. De instroom in de FVP-regeling is geheel gestopt per 1 januari Hoewel er gedachten zijn om een soortgelijke regeling vanuit het fonds verder te financieren heeft het bestuur tot op heden niet in deze richting besloten. 2.2 Verhoging AOW leeftijd Kabinet wil AOW-leeftijd verhogen, maar valt Het pensioen dat via het pensioenfonds BPL is verzekerd is een aanvulling op de AOW-uitkering van de overheid. Sociale partners stemmen de aanvullende pensioenregeling af op de ingangsdatum en de hoogte van de AOW. De inhoud van de AOW-regeling is daarom van belang voor de pensioenregeling (in de bedrijfstak). Het kabinet Balkenende IV kondigde in 2009 plannen aan om de AOW-leeftijd in twee stappen te verhogen naar 67 jaar. Maar op 20 februari 2010 viel het kabinet en de AOW-onderwerpen werden vervolgens controversieel verklaard. Ondertussen sloten sociale partners op 4 juni een Pensioenakkoord. In dit akkoord geven zij hun visie op de aanvullende pensioenen én de AOW. Sociale partners willen dat de AOW- en pensioenleeftijd structureel gekoppeld wordt aan de levensverwachting. De eerste twee stappen in de verhoging van de AOW leeftijd naar 67 jaar zijn gepland. Ze willen ook dat de AOW wordt gekoppeld aan de verdiende lonen. De AOW-leeftijd wordt flexibel vanaf 65 jaar. Na verhoging van de AOW-leeftijd kan de werknemer een jaar eerder stoppen met een 6,5% lagere uitkering, voor twee jaar eerder is de korting 13%. Uitstel levert andersom per jaar 6,5% op. Sociale partners willen voor de aanvulling op de AOW naar een pensioencontract dat opeenvolgende generaties dezelfde uitkeringsrechten geeft bij hetzelfde aantal opbouwjaren. Dit moet premieneutraal gebeuren op grond van de fondsspecifieke situatie. In juni 2010 was de bedoeling dat per 2012 de pensioencontracten gemoderniseerd zijn om uitgaande van een stabiele premie schokken op de financiële markten (rente, inflatie en rendement) te kunnen opvangen. 20 BPL Jaarverslag 2010

22 Het kabinet Rutte startte op 14 oktober. In het regeerakkoord is aangekondigd dat de AOW-leeftijd wordt verhoogd naar 66 jaar en wordt gekoppeld aan de levensverwachting. Ook is afgesproken dat de fiscale bijdrage aan de pensioenopbouw die maximaal mogelijk is wordt verlaagd in verband met de verhoging van de pensioenleeftijd. Op 1 december schreef minister Kamp aan de Tweede Kamer dat hij in het voorjaar van 2011 met sociale partners en toezichthouders na wil gaan welke aanpassingen nodig zijn in de pensioenwetgeving om voorwaardelijke pensioenen mogelijk te maken en welke communicatievoorschriften daarbij moeten gelden. 2.3 Opzet nieuw pensioenstelsel Vanaf 2012 (2011) nieuwe randvoorwaarden In de Pensioenwet is voor de financiering van pensioenfondsen een Financieel Toetsingskader (FTK) vastgesteld. Hierin staat met welke financiële randvoorwaarden (parameters) pensioenfondsen rekening moeten houden. In 2010 is veel gediscussieerd over de rendementen waarmee een pensioenfonds maximaal rekening mag houden. En over de manier waarop je de rente mag verwerken in de berekening van de benodigde premie. De uitkomst is dat een pensioenfonds vanaf januari 2012 moet rekenen met de nieuwe parameters. Gedempte premie In 2011 mogen pensioenfondsen nog met een gedempte premie werken. Rente van invloed op dekkingsgraad De rentestand is van belang voor het bepalen van de hoogte van de verplichtingen van het pensioenfonds. Is de rente laag dan moet er meer geld in kas zijn, dan wanneer de rente hoog is. De STAR, de Pensioenfederatie en diverse wetenschappers vinden dat de marktrente verstoord is. DNB erkent dat de rente extreem laag is, maar vindt de markt niet verstoord. Minister Kamp kondigde in zijn brief van 12 november 2010 aan de Tweede Kamer aan dat onderzoek zal plaatsvinden naar alternatieve risicovrije rentes. Kamp vond het niet verstandig de rekenrente meteen aan te passen. De uitkomsten van dit onderzoek worden ingebracht in het overleg met sociale partners over de houdbaarheid van het pensioenstelsel. Rapport Commissie Goudswaard De Commissie Toekomstbestendigheid aanvullende pensioenregelingen (Commissie Goudswaard) heeft op 27 januari 2010 een rapport uitgebracht. Daarin geeft de commissie te kennen dat zij het Nederlands pensioenstelsel niet toekomstbestendig vindt. Door de vergrijzing en de langere levensverwachting en de kwetsbaarheid voor financiële risico s zijn schokken aan het systeem minder goed met premies op te vangen. De commissie ziet mogelijke oplossingen in het bieden van een lager ambitieniveau of de pensioentoezegging zachter (voorwaardelijker) te maken. Met een zachtere pensioentoezegging zijn er meer risico s voor de deelnemer. Rapport Commissie Frijns De Commissie beleggingsbeleid en risicobeheer (ook wel bekend als de Commissie Frijns) heeft het beleggingsbeleid van pensioenfondsen, de uitvoering en governance onderzocht en vestigde speciale aandacht op de beheersing van risico s. Op 19 januari 2010 werd een rapport door deze commissie uitgebracht. Daarin zijn de volgende conclusies te vinden: De pensioenfondssector is heterogeen en wordt steeds complexer. De pensioenfondsen worden mede door ontgroening en vergrijzing steeds kwetsbaarder. Pensioenfondsen hebben structureel te weinig aandacht voor risicobeheer en uitvoering van beleggingsbeleid. Reëel kader dient leidend te zijn; nu ligt door het Financieel toetsingskader (FTK) te veel nadruk op nominale dekkingsgraad. Specifieke kenmerken van pensioenfondsen worden onvoldoende vertaald in beleggingsbeleid. Maatschappelijk verantwoord handelen is geen geïntegreerd onderdeel van risicobeheer en beleggingsbeleid. Het governance model behoeft verbetering. 2.4 Ontwikkelingen financiële positie BPL In absolute zin heeft het fonds over 2010 geen onaardig resultaat geboekt; een verhoging van het belegd vermogen (inclusief rentehedge) met 1 miljard, een beleggingsopbrengst van ongeveer 760 miljoen en een rendement (exclusief rentehedge) van 6,1% zijn geen slechte cijfers. Toch is het resultaat onder aan de streep negatief. Dit heeft vooral te maken met een lage BPL Jaarverslag

23 rekenrente en een verbetering van de overlevingstafels waardoor de pensioenverplichtingen flink verhoogd moesten worden. Er moet immers rekening gehouden worden met een langere uitkeringsduur per deelnemer, terwijl tegen een lagere rente contant gemaakt moest worden. Over het verslagjaar 2009 was reeds gedeeltelijk rekening gehouden met een verbetering van de overlevingstafels. Hierdoor werd ook weer de discussie omtrent een kostendekkende premie opportuun. Het bestuur heeft sociale partners verzocht om de situatie te bezien. Sociale partners hebben in het najaar een akkoord bereikt over aanpassingen in de premie dat door het bestuur is overgenomen. Enkele punten uit dit akkoord zijn: De premie voor BPL zal met ingang van 2011 met 2,2% verhoogd worden van 14,6% naar 16,8%. Ingaande 2012 zal de premie nogmaals verhoogd worden. Dit keer met 2,7% van 16,8% naar 19,5%, dus naar het kostendekkend niveau (basis 2010). Voor beide premieverhogingen geldt een premieverdeling van 60 : 40 wat betreft werkgeverspremie : werknemerspremie. De nieuwe kostendekkende premie per 2010 (19,5%) zal zowel als bodem als ook als plafond gelden. Dit betekent dat tegenvallers leiden tot verslechteringen in indexatie en/of regeling en meevallers tot verbeteringen in indexatie en/of regeling en/of buffervorming. In het derde kwartaal van 2010 daalde de dekkingsgraad van BPL onder het vereiste niveau. Hierdoor ontstond een dekkingstekort en de verplichting een herstelplan te schrijven. Het bestuur heeft naar aanleiding hiervan het beleid op het gebied van beleggingen, indexatie en de regeling tegen het licht gehouden en op basis daarvan het herstelplan zo prudent mogelijk ingevuld. Het nieuwe premiebeleid is daarbij meegenomen. Na indiening van het herstelplan heeft het bestuur diverse vragen van DNB hierover beantwoord. DNB heeft aangegeven het herstelplan nog niet te kunnen accorderen. Op moment van schrijven vinden hierover gesprekken plaats. 2.5 Communicatie Per 2009 heeft het fonds een nieuwe huisstijl. In 2010 zijn diverse middelen aangepast en/of ontwikkeld in deze huisstijl. Voor de gezamenlijke communicatie naar werkgevers over gegevensinwinning en facturatie heeft het bestuur gekozen voor een blanco huisstijl. In 2010 heeft het bestuur een workshop gevolgd over pensioencommunicatie. Onder meer op basis van de resultaten van deze workshop is er een nieuw beleidsplan geschreven. Nieuwe website Het fonds heeft in 2009 een nieuwe website in gebruik genomen. De nieuwe website is meer vraaggestuurd, gebruikersvriendelijk en ook geschikt voor mensen met een functiebeperking. Met deze nieuwe website wil het bestuur de betrokkenheid bij het pensioen en het kennisniveau vergroten. Naast een startpagina voor deelnemers en werkgevers heeft de website nu ook een ingang voor gepensioneerden. Om betrokkenen uit te nodigen een bezoek te brengen aan de nieuwe website zijn ook in 2010 verschillende middelen ingezet. Pilot deelnemersbijeenkomst In november 2010 heeft het bestuur als proef een deelnemersbijeenkomst georganiseerd waarbij naast enkele algemene presentaties ook vragen gesteld konden worden over de pensioenregeling en de persoonlijke situatie. Op basis van de positieve reacties heeft het bestuur besloten om in 2011 weer een deelnemersbijeenkomst te organiseren. Daarna wordt bekeken of dit middel structureel kan worden ingezet. Pensioenkranten Het fonds heeft alle actieve deelnemers in 2010 via twee pensioenkranten (januari en september) geïnformeerd over de reglementswijzigingen en andere actuele zaken, bijvoorbeeld het beleggingsbeleid en de mogelijkheden van uitruil. Digitaal aanleveren Door middel van artikelen in het werkgeversmagazine, een mailing en telefonische ondersteuning zijn werkgevers gestimuleerd loon- en dienstverbandgegevens digitaal aan te leveren. 22 BPL Jaarverslag 2010

24 Deelnemerspanel Het fonds toetst sinds begin 2010 de communicatie op begrijpelijkheid, aantrekkelijkheid en communicatieve waarde door het inzetten van een deelnemerspanel. Werkgeversmagazine In de vijf uitgaven van de VanColland zijn artikelen verschenen over pensioenen. Onderwerpen die aan bod kwamen zijn de kredietcrisis, dekkingsgraad, pensioenconsulenten, pensioenplanner, het Uniform Pensioenoverzicht, het pensioenregister, invoering van een boetebeleid en het beleggingsbeleid van het fonds. Toeslagenlabel Voor een begrijpelijke communicatie over het toeslagenbeleid van pensioenfondsen voerde de Pensioenwet een toeslagenlabel in. Hiermee maakt het pensioenfonds duidelijk of de pensioenen de komende jaren naar verwachting kunnen stijgen. Het bestuur van het fonds beslist jaarlijks of een toeslag op de pensioenen verleend wordt. Dit kan alleen als het daarvoor voldoende geld in kas heeft. Naast het label hanteert het fonds een voorwaardelijkheidsverklaring. Daarin legt het fonds het toeslagenbeleid verder uit: de ambities die er zijn, hoe die worden betaald en in hoeverre ambities zijn waargemaakt in de voorafgaande drie jaar. Het BPL heeft in 2010 het toeslagenlabel en de voorwaardelijkheidsverklaring gebruikt in de communicatie met de deelnemers. VB Campagne Het BPL ondersteunt de campagne van de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen Samen sta jij sterk. Doel van de campagne is om aan iedereen de voordelen van collectiviteit en solidariteit duidelijk te maken. Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemers en afkoop kleine slapers Het fonds heeft een schoningsactie achter de rug om adressen te achterhalen van een groot aantal deelnemers dat in het verleden een (klein) pensioen bij het fonds heeft opgebouwd. Na de schoningsactie heeft het fonds de slapers met een klein pensioen (lager dan 150) voorgesteld het pensioen af te kopen. De resterende slapers ontvangen tezijnertijd een Uniform Pensioenoverzicht. 2.6 Goed pensioenfondsbestuur In 2005 publiceerde de Stichting van de Arbeid (STAR) de Principes voor goed Pensioenfondsbestuur. Deze principes bieden kaders voor zorgvuldig bestuur, intern toezicht, verantwoording, deskundigheid, openheid en communicatie. Maar ook andere regels spelen daarbij een rol. Sinds 2007 zijn de Principes voor goed Pensioenfondsbestuur van de STAR verankerd in de Pensioenwet. De bedoeling van de principes is dat een pensioenfondsbestuur weet waarvoor het verantwoordelijk is en hoe het die verantwoordelijkheid moet dragen en verantwoording moet afleggen. Risicobeheer Het jaar 2010 stond, net als 2009 overigens, in het teken van risicobeheer. Kernvraag daarbij is of het fonds risico s voldoende in beeld heeft. Dat geldt voor zowel beleggingen als voor de verplichtingen. In het voorzittersoverleg is een werkwijze en een rapportagemodel afgesproken. Vervolgens zijn respectievelijk de mogelijk aanwezige risico s op het gebied van vastgoed, vermogensbeheer en pensioenbeheer besproken en in kaart gebracht. Eén vergadering per jaar heeft als thema Risicomanagement, daarin worden de in kaart gebrachte risico s besproken en besloten tot het nemen van eventuele maatregelen. Zelfevaluatie Het bestuur heeft in 2008 een procedure vastgesteld voor een periodieke zelfevaluatie. Het gaat om het functioneren van het bestuur als geheel en van de individuele bestuursleden afzonderlijk. Doel van de zelfevaluatie is de kwaliteit van het bestuur in stand te houden en/of te verbeteren. In 2009 hebben evaluatiegesprekken plaatsgevonden. Onderwerpen die in alle gesprekken aan de orde komen zijn ondermeer deskundigheid, wijze van voorbereiding op vergaderingen, vergadercultuur en naleving van statutaire en reglementaire verplichtingen. De rapportage met de bevindingen van de zelfevaluatie is in 2010 in het bestuur behandeld, verbeterpunten zijn in gang gezet. In 2011 zullen opnieuw evaluatiegesprekken worden gevoerd. Principes bij beloningsbeleid Op 6 mei 2009 hebben DNB en AFM de Principes voor beheerst beloningsbeleid gepubliceerd (hierna: de Principes). In de kern is het doel van de Principes: het tegengaan van perverse beloningsprikkels. Met naleving van de Principes zijn BPL Jaarverslag

25 soliditeit, integriteit en voldoen aan verwachtingen bij belanghebbenden van het pensioenfonds gediend. Pensioenfondsen moeten de Principes concreet toepassen op hun situatie en daartoe hun beloningsbeleid kritisch tegen het licht houden en waar nodig aanpassen. Het gaat daarbij niet alleen om de beloning van bestuurders, maar ook om uitbestede werkzaamheden van het pensioenfonds. Het beheerste beloningsbeleid past binnen het thema risicobeheer van een pensioenfonds. Het beloningsbeleid heeft ook in 2010 de aandacht van het bestuur gehad. Ook bij de uitvoerder zijn verklaringen opgevraagd. Het bestuur heeft in 2010 kunnen verklaren dat het de principes onderschrijft en toepast. Intern toezicht In de periode maart april 2011 heeft voor de 2e keer visitatie plaatsgevonden. De commissie heeft eerst de belangrijkste documenten van het fonds bestudeerd. Daarna zijn gesprekken gevoerd met bestuursleden, leden van de medezeggenschapsorganen en bestuursbureau. De bevindingen, conclusies en aanbevelingen zijn in april 2011 besproken in het bestuur. Een samenvatting van deze bevindingen vindt u in hoofdstuk 7. Medezeggenschap Het fonds heeft per 1 januari 2010 de medezeggenschapsstructuur gewijzigd. Voor de bestaande regelgeving over medezeggenschap kende het fonds sinds 2000 een medezeggenschapsraad waarin werkgevers, gepensioneerden en deelnemers zijn vertegenwoordigd. Na de start van het verantwoordingsorgaan in 2008 is de medezeggenschapsraad blijven bestaan, maar vervulde alleen de deelnemersraad daaruit een wettelijke rol. Er bestond een personele unie tussen verantwoordingsorgaan en medezeggenschapsraad. De wijzigingen, die zijn ingaan op 1 januari 2010, houden in dat de werkgeversraad wordt opgeheven en dat het aantal leden van de deelnemersraad wordt teruggebracht tot 16 leden (was 18) en het aantal leden in het verantwoordingsorgaan wordt teruggebracht tot 24 (was 36). Verder gaan deelnemersraad en verantwoordingsorgaan meer op afstand van elkaar functioneren, door in beide organen zoveel mogelijk verschillende personen te benoemen. Compliance Het bestuur heeft een externe compliance officer aangesteld die verantwoordelijk is voor het bewaken van de correcte naleving van de gedragscode door alle verbonden personen. Doel van de gedragscode is het stellen van regels en richtlijnen voor bestuursleden. Deze regels moeten belangenconflicten tussen het fonds en betrokkenen in privé voorkomen. Daarnaast regelen zij hoe betrokkenen moeten omgaan met vertrouwelijke informatie van het fonds. De gedragscode bevordert de transparantie van het fonds en zorgt ervoor dat alle betrokkenen, ook voor hun eigen bescherming, duidelijk weten wat wel en wat niet geoorloofd is. Elk bestuurslid verklaart schriftelijk de gedragscode te zullen naleven. De compliance officer concludeerde dat niet is gebleken van enig handelen in strijd met de gedragscode. Deskundigheid In 2008 is het deskundigheidsplan aangepast aan de nieuwste eisen op basis van een voorstel van de pensioenkoepels (VB, Opf en UvB). In het deskundigheidsplan beschrijft het bestuur hoe het als collectief de vereiste deskundigheid wil waarborgen. Bij elke mutatie in het bestuur wordt bekeken of die deskundigheid nog aanwezig is. Het bestuur stelt jaarlijks een opleidingsplan vast. Hierin beschrijft het bestuur op welke onderdelen de bestuursleden hun deskundigheid via cursussen op peil willen houden of willen uitbreiden. De kennis en ervaring van het bestuur als geheel is op alle te onderscheiden kennisgebieden toereikend blijkt uit de deskundigheidsmatrix. Om op specifieke onderdelen en individueel niveau de deskundigheid te verbeteren heeft het bestuur in het verslagjaar extra kennis opgedaan over de onderwerpen: Pensioen- en financiële actualiteiten (inclusief pensioenakkoord). Het bestuursbureau heeft in 2010 diverse studiedagen voor het bestuur georganiseerd. Eind 2010 hebben alle bestuursleden meegedaan aan de SPO Kennisreflector. De uitkomsten zijn door het bestuur besproken en waar nodig wordt in 2011 het opleidingsplan van het fonds aangepast. 24 BPL Jaarverslag 2010

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram 02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen

stichting pensioenfonds wonen stichting pensioenfonds wonen Verkort Jaarverslag 2007 Kerncijfers Aantallen per 31-12 2007 2006 Werkgevers 4.331 4.161 Deelnemers 33.009 31.705 Gewezen deelnemers 70.948 62.860 Gepensioneerden 8.468 7.735

Nadere informatie

Jaarverslag 09 Jaarverslag 0 Bedrijfspensioenfonds voor de l andbouw

Jaarverslag 09 Jaarverslag 0 Bedrijfspensioenfonds voor de l andbouw 09 Jaarverslag Groot in kleinschaligheid Jaarverslag 2009 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Samenvatting Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Aantallen en percentages 2009 2008

Nadere informatie

Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw

Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Jaarverslag 2011 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw datum Juni 2012 Versie 5.0 Samenvatting KERNCIJFERS 2011 2010 2009

Nadere informatie

Terugblik 2011 in cijfers

Terugblik 2011 in cijfers Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

Jaarverslag 2012 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw

Jaarverslag 2012 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Jaarverslag 12 Jaarverslag 2012 Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw datum Juni 2013 Samenvatting Stichting Bedrijfspensioenfonds

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

TRANSPARANTIEDOCUMENT

TRANSPARANTIEDOCUMENT TRANSPARANTIEDOCUMENT Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie en aanverwante Bedrijven (VNPS) Dit is een uitgave van de Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Datum 15 juni 2012 1 Voorwoord

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Strengere regels voor pensioenfondsen

Strengere regels voor pensioenfondsen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag November 2015 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018 Profielschets lid Raad van Toezicht 6 maart 2018 71649 092004 1. INLEIDING In dit document zijn achtereenvolgens de kenmerken van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (Bpf Kappers)

Nadere informatie

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Later AOW en pensioen

Later AOW en pensioen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019 Profielschets lid Raad van Toezicht 20 mei 2019 71649 092004 1. INLEIDING Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (hierna: Pensioenfonds Kappers) is het pensioenfonds voor de kappersbranche.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

Verkort jaarverslag PHI 2012

Verkort jaarverslag PHI 2012 Verkort jaarverslag PHI 2012 Uitgave van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Voorwoord Eén sterk, toekomstbestendig pensioenfonds. Met dat doel gingen het

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw

Nadere informatie

Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen

Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen Dit is een uitgave van Stichting Pensioenfonds Wonen Voorwoord In dit document beschrijft het bestuur van Stichting Pensioenfonds Wonen

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen Verkort jaarverslag 2008

stichting pensioenfonds wonen Verkort jaarverslag 2008 stichting pensioenfonds wonen Verkort jaarverslag 2008 01 Voorwoord Over een paar jaar kijken we terug op 2008 en 2009 als een periode van economisch zwaar weer. We zitten midden in een wereldwijde crisis.

Nadere informatie

Jaarverslag verkorte versie STICHTING BEROEPSPENSIOENFONDS LOODSEN

Jaarverslag verkorte versie STICHTING BEROEPSPENSIOENFONDS LOODSEN Jaarverslag 2013 - verkorte versie STICHTING BEROEPSPENSIOENFONDS LOODSEN Verkort jaarverslag 2013 In deze verkorte versie van het jaarverslag 2013 leest u de belangrijkste ontwikkelingen van het afgelopen

Nadere informatie

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 10 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Voorwoord 2013 was een bijzonder jaar. Het was het eerste jaar samen voor het Pensioenfonds

Nadere informatie

Verkort jaarverslag

Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag 2014 1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven Hoe deed ons pensioenfonds het in 2014? Waar hield het bestuur zich mee bezig? En wat waren

Nadere informatie

stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2007

stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2007 stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2007 Voorwoord Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel heeft de ontwikkelingen, die zich in 2006

Nadere informatie

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie. Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2014. In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen.

Verkort jaarverslag 2014. In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen. Verkort jaarverslag 2014 In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen. U kunt het volledige jaarverslag downloaden op www.bpfmedewerkersnotariaat.nl.

Nadere informatie

Actuariële en Bedrijfstechnische Nota. Nota, waarin het beleid van het fonds op alle relevante gebieden beschreven wordt.

Actuariële en Bedrijfstechnische Nota. Nota, waarin het beleid van het fonds op alle relevante gebieden beschreven wordt. ABTN A-Factor AFM Afkoop Anw AOW Arbeidsongeschiktheidspensioen Actuariële en Bedrijfstechnische Nota. Nota, waarin het beleid van het fonds op alle relevante gebieden beschreven wordt. Aanduiding voor

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Wat waren in 2013 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2013. Naast deze bondige versie treft u ook

Nadere informatie

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Kenmerken Fonds Stichting Pensioenfonds ING (hierna: het Fonds) is op 1 januari

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018 Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Verkort jaarverslag 2009 2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Het jaar 2009 stond in het teken van het treffen van maatregelen om de financiële positie van het fonds weer op het gewenste

Nadere informatie

Verkort jaarverslag PHI 2010

Verkort jaarverslag PHI 2010 Verkort jaarverslag PHI 2010 uitgave van stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de houtverwerkende industrie Voorwoord 2010 was een roerig jaar. Ook voor Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Thales Nederland. 20 juni 2013

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Thales Nederland. 20 juni 2013 Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 1. Agenda 1. Opening 2. Notulen van de vergadering van 26 juni 2012 3. Financiële gegevens uit Verslag en jaarrekening 2012 4.

Nadere informatie

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan

De pensioenleeftijd zal omhoog gaan Jaarbericht 2011 Ruim 1.600 mensen ontvangen op dit moment een pensioenuitkering via ons pensioenfonds. Nog eens ruim 2.300 (oud) DuPont-medewerkers zullen in de toekomst een pensioenuitkering ontvangen.

Nadere informatie

Verkort jaarverslag SBZ 2011

Verkort jaarverslag SBZ 2011 Verkort jaarverslag SBZ 2011 uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars Verkort jaarverslag SBZ 2011 1 Voorwoord Hoe ging het in 2011 met SBZ? In het complete jaarverslag 2011 gaan

Nadere informatie

In september 2016 werd het contract met Syntrus Achmea Pensioenbeheer opgezegd. In 2017 werd een nieuwe pensioenuitvoeringsorganisatie

In september 2016 werd het contract met Syntrus Achmea Pensioenbeheer opgezegd. In 2017 werd een nieuwe pensioenuitvoeringsorganisatie 2017in vogelvlucht Deelnemers Financieel Beleggingen Kosten Communicatie In juni 2018 hebben we ons jaarverslag 2017 uitgebracht. We hebben de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 voor u samengevat. Het

Nadere informatie

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.

Nadere informatie

Beknopt jaarverslag 2016

Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Inleiding Dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties voor het eerst een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een

Nadere informatie

Jaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012. (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012)

Jaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012. (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012) Jaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012 (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012) 1 1 Inhoud Algemeen 5 De bestuursleden van Pensioenfonds C1000 6 Uw pensioen van Pensioenfonds

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Juni 2015

NIEUWSBRIEF Juni 2015 NIEUWSBRIEF Juni 2015 De financiële positie van het fonds De dekkingsgraad van een pensioenfonds geeft de verhouding weer tussen de bezittingen van het pensioenfonds (het vermogen) en de verplichtingen

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument Stichting Pensioenfonds Ahold (versie: 28 april 2015) Hoofdstuk 1 - Inleiding 1.1 Voorwoord Stichting Pensioenfonds Ahold is de financiële dienstverlener voor Koninklijke Ahold N.V.

Nadere informatie

Profielschets lid Verantwoordingsorgaan oktober 2016

Profielschets lid Verantwoordingsorgaan oktober 2016 71649 092004 Profielschets lid Verantwoordingsorgaan oktober 2016 postadres postbus 3183 3502 GD Utrecht telefoon (030) 245 39 22 fax (030) 245 35 72 KvK 41178959 1. INLEIDING In dit document zijn achtereenvolgens

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen Verkort jaarverslag 2009

stichting pensioenfonds wonen Verkort jaarverslag 2009 stichting pensioenfonds wonen Verkort jaarverslag 2009 Inhoud Voorwoord 03 Uw bestuur 04 Deelnemersraad 05 Verantwoordingsorgaan 06 Algemene ontwikkelingen 07 Financiële cijfers en aantallen 09 02 Voorwoord

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2012

Verkort jaarverslag 2012 1 Verkort jaarverslag 2012 Het jaarverslag 2012 voor u samengevat Stichting Pensioenfonds van de Grolsche Bierbrouwerij houdt u graag op de hoogte. Daarom bieden wij u deze samenvatting van ons jaarverslag

Nadere informatie

Uw pensioen in de Groothandel in Eieren

Uw pensioen in de Groothandel in Eieren Uw pensioen in de Groothandel in Eieren Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH). Bpf AVH verzorgt al 55 jaar de oudedagsvoorziening

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Verkort Jaarverslag 2009 Inleiding 2009 is voor de Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics (hierna Pensioenfonds SABIC-IP) weer een bijzonder

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2016

Verkort jaarverslag 2016 Verkort jaarverslag 2016 Wat waren in 2016 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag. Naast deze bondige versie treft u ook het

Nadere informatie

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009 Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT. [Versie 1 januari 2019]

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT. [Versie 1 januari 2019] REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT [Versie 1 januari 2019] ARTIKEL 1 BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN Voor dit reglement zijn de begripsomschrijvingen zoals opgenomen in de statuten van Stichting Pensioenfonds Achmea van

Nadere informatie

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen

Nadere informatie

Kamervragen van de leden Omtzigt en Van Hijum (beiden CDA)

Kamervragen van de leden Omtzigt en Van Hijum (beiden CDA) De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

Taakopdracht, bevoegdheden en samenstelling commissies. van het Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf

Taakopdracht, bevoegdheden en samenstelling commissies. van het Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Taakopdracht, bevoegdheden en samenstelling commissies van het Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Versie: mei 2013 1 Visitatiecommissie De visitatiecommissie heeft

Nadere informatie

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 XY 13996-0513 In dit Jaarbericht leest u wat er in 2012 bij ons pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële zaken.

Nadere informatie

STICHTING VUT FONDS ECI IN LIQUIDATIE

STICHTING VUT FONDS ECI IN LIQUIDATIE STICHTING VUT FONDS ECI IN LIQUIDATIE LIQUIDATIERAPPORT 2014 INHOUD A. Kerncijfers 2 B. Vereffenaar en functionarissen 4 C. Liquidatieverslag 6 D. Liquidatierekening 9 E. Overige gegevens 17 STICHTING

Nadere informatie

Stichting Uitvoering WW-aanvulling Agrarische Sectoren (SUWAS II)

Stichting Uitvoering WW-aanvulling Agrarische Sectoren (SUWAS II) Stichting Uitvoering WW-aanvulling Agrarische Sectoren (SUWAS II) Jaarverslag 2011 administrateur Syntrus Achmea Pensioenbeheer Rijnzathe 10, 3454 PV De Meern Postbus 3183, 3502 GD Utrecht telefoon 0900

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in de Pensioenregeling Westland Utrecht Hypotheekbank (WUH). Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw

Nadere informatie

Bijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014

Bijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014 Bijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014 2 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Achtergrond Wet versterking bestuur pensioenfondsen 3. Wet versterking bestuur pensioenfondsen 4. Wijzigingen

Nadere informatie

Dit jaarbericht is een verkorte en eenvoudiger te lezen versie van het jaarverslag Met het jaarbericht willen we u de gelegenheid bieden om

Dit jaarbericht is een verkorte en eenvoudiger te lezen versie van het jaarverslag Met het jaarbericht willen we u de gelegenheid bieden om 1 Jaarbericht 2011 Dit jaarbericht is een verkorte en eenvoudiger te lezen versie van het jaarverslag 2011. Met het jaarbericht willen we u de gelegenheid bieden om kennis te nemen van de belangrijkste

Nadere informatie

2010: jaar van herstel

2010: jaar van herstel Verkort jaarverslag 2010 2010: jaar van herstel Hoe presteerde Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen in 2010? Wat waren de belangrijkste ontwikkelingen? In dit verkort jaarverslag

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014. Stichting Pensioenfonds Invista

Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014. Stichting Pensioenfonds Invista Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014 Pensioen INVISTA (Nederland) BV Uitvoering door December 2008 in onderdekking. Maart 2009 korte termijnherstelplan ingediend bij en goedgekeurd

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 25 juni 2015 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 26

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst deelnemers SPF 2016

Informatiebijeenkomst deelnemers SPF 2016 Informatiebijeenkomst deelnemers SPF 2016 1 Programma Agenda 1. Pensioenbewustzijn 2. Governance SPF 3. SPF 2015 4. SPF 2016 Q1 (recente ontwikkelingen) 5. Slotopmerkingen en rondvraag 2 1. Pensioenbewustzijn:

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2006. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel

Verkort jaarverslag 2006. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2006 stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Inleiding Hierbij ontvangt u het verkorte jaarverslag 2006 van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018 Stichting Pensioenfonds Avery Dennison Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 4 september 2017 3.

Nadere informatie

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende

Nadere informatie

Verkort jaarverslag PHI 2011

Verkort jaarverslag PHI 2011 Verkort jaarverslag PHI 2011 uitgave van stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de houtverwerkende industrie Voorwoord Het afgelopen jaar stond in het teken van de financiële crisis en de gevolgen daarvan.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent gewezen deelnemer (slaper), u neemt niet meer deel aan deze pensioenregeling; - U bent gewezen deelnemer

Nadere informatie

Haarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019

Haarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019 Haarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019 Opening, mededelingen Toelichting organisatie van het fonds Ontwikkelingen 2018 & 2019 - IORP II & Bestuursmodel - Pensioenakkoord Beleggingen,

Nadere informatie

AANVULLENDE PENSIOENREGELING

AANVULLENDE PENSIOENREGELING AANVULLENDE PENSIOENREGELING Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Uw pensioen is onze zorg. Inleiding Voor u ligt de brochure over de aanvullende pensioenregelingen

Nadere informatie

Verkorte kerngegevens fonds

Verkorte kerngegevens fonds Samenvatting jaarverslag 2010 Deze samenvatting is een ingekorte versie van het Jaar verslag 2010 van Pensioenfonds Horeca & Catering (PH&C). Hierin leest u over de belangrijkste onderwerpen en ontwikkelingen

Nadere informatie

2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers

2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers Verkort jaarverslag 2010 nr 13 - januari 2009 Stichting Pensioen fonds KPN 2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers Inleiding Het jaar 2010 is wederom een enerverend jaar geweest voor de pensioenwereld.

Nadere informatie

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016

Uw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Uw pensioen bij SPOA Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Agenda De pensioenregeling van SPOA Dekkingsgraad: Korten of niet? Premie voldoende voor pensioendoel? Uw pensioenoverzicht: wat staat er nu op?

Nadere informatie

Pensioenfonds DSM Nederland

Pensioenfonds DSM Nederland Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Stichting Pensioenfonds DHV Informatiebijeenkomst 24 september 2013 2013 Royal HaskoningDHV, All rights reserved Alleen voor intern gebruik Agenda Opening Jaarverslag 2012 Paul Canisius Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015 Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de

Nadere informatie

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar

Nadere informatie

Uw pensioen in de Groothandel in Groenten en Fruit

Uw pensioen in de Groothandel in Groenten en Fruit Uw pensioen in de Groothandel in Groenten en Fruit Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH). Bpf AVH verzorgt al 55 jaar

Nadere informatie