Nuclear Magnetic Resonance
|
|
- Pieter Bauwens
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy (Kernspinresonantie spectroscopie) 1
2 Toepassingen van NMR-spectroscopie Structuuropheldering van (vaak) organische verbindingen Identificatie van onbekende stoffen (meestal in combinatie met andere technieken) Ruimtelijke structuur Moleculaire beweging Beeldvorming (MRI in ziekenhuis) 2
3 Doel van dit college: Uitleggen hoe je NMR kan gebruiken voor het identificeren van organische verbindingen, zonder ons al te druk te maken over de details van de fysische en mathematische achtergronden. 3
4 NMR Spectroscopie Gebaseerd op de magnetische aktiviteit van kernen met een oneven aantal protonen en / of neutronen. Spectroscopie i.h.a. is gebaseerd op overgangen tussen (energetisch) verschillende toestanden. Deze overgangen kunnen plaatsvinden als er straling wordt aangeboden waarvan de energie overeenkomt met het energieverschil tussen de toestanden (resonantie). E 2 E 2 E E 1 Absorptie E 1 Emissie 4
5 Deze toestanden ontstaan bij NMR uit de de magnetische aktiviteit van kernen met een oneven aantal protonen en / of neutronen Zo n kern heeft een (magnetische) spin I. In de aanwezigheid van een extern magneetveld is er een verschil in energie tussen spin omhoog en spin omlaag. 5
6 Zeeman diagram Energie Spin omlaag, anti-parallel 0 E B 0 Magnetic field Spin omhoog, parallel E = h/2π B 0 γ 6
7 E = h/2π B 0 γ = hν Planck constante Magnetische veldsterkte Gyromagnetische verhouding De gyromagnetische verhouding is verschillend voor verschillende soorten kernen. Conclusie: in een magneetveld B 0 (veldsterkte in tesla), komt elke kern in resonantie bij zijn eigen frequentie. 7
8 Laten we een magneetveld van 7 tesla nemen: H F CH 3 C O P O CH 3 CH 3 13 C 31 P 19 F 1 H ν (MHz) Straling zit in het radiogolfgebied Waar hoort zuurstof in dit plaatje? 8
9 Kernspin quantum getallen (I) en voorkomen Kern 1 H 2 H 12 C 13 C 14 N 16 O 19 F 29 Si 31 P I ½ 1 0 ½ 1 0 ½ ½ ½ Voorkomen (%)
10 NMR spectrometer, basaal 10
11 NMR spectrometer, uitgebreid. 11
12 MRI 12
13 Laten we naar 1 H kernen (protonen) kijken. We weten γ ( T -1 s -1 ) Onze NMR magneet heeft een veldsterkte van 7 T. De resonantiefrequentie is ongeveer 300 MHz. Is deze frequentie gelijk voor alle H-atomen in het molekuul? Gelukkig niet! De frequentie wordt beïnvloed door de chemische omgeving van de protonen, verschillende aangrenzende atomen/groepen zorgen voor verschillende resonantiefrequenties. 13
14 De resonantiefrequentie van een kern hangt af van B 0. Onthoud: ν = γ B 0 2 π In een molekuul wordt de kern afgeschermd door een elektronenwolk. De elektronen bewegen in een magneetveld en genereren zelf een klein magneetveld B EL, in de richting tegen B 0 in. Het locale veld B LOC gevoeld door de kern is B 0 B EL Verschillen in electronische omgeving leiden tot verschillen in resonantiefrequentie 14
15 NMR spectrum δ: chemische verschuiving (chemical shift) absorption ν δ = sample ν ν TMS TMS δ (ppm) TMS: Si(CH 3 ) 4 δ = 0 ppm 15
16 De chemische verschuiving δ is onafhankelijk van B 0. Spectra opgenomen met verschillende magneten kunnen vergeleken worden! δ heeft kleine waarden en wordt daarom vermenigvuldigd met 10 6 en uitgedrukt in ppm (parts per million). 16
17 Waarom TMS (tetramethylsilaan)? Het is een referentie voor zowel H, C als Si. Door de elektronegativiteit van Si, zijn de δ waarden van 1 H en 13 C in TMS lager dan in bijna elke andere verbinding. Het geeft slechts één signaal voor elke kern. Het heeft een laag kookpunt (26 o C) en kan dus eenvoudig uit een monster verwijderd worden. 17
18 Signaal Schaal van ppm voor 1 H Schaal van ppm voor 13 C afscherming TMS signaal minder meer δ (ppm) 18
19 1 H NMR chemical shifts 19
20 Invloeden op de chemical shift, een voorbeeld CH 3 Cl CH 3 Br CH 3 I Wat verwachten we? Halogenen trekken elektronen naar zich toe, waardoor de protonen minder afgeschermd zijn. Elektronegativiteit is het hoogst voor Cl, laagst voor I Protonen in CH 3 Cl zullen het minst afgeschermd zijn. Protonen van CH 3 Cl zullen de hoogste chemische shift hebben, die van CH 3 I hebben de laagste chemische shift. 20
21 CH 3 I bron: SDBS ( 21
22 CH 3 Br bron: SDBS ( 22
23 CH 3 Cl bron: SDBS ( 23
24 Wat gebeurt er wanneer we Cl-atomen toevoegen? Meer Cl-atomen meer elektronegatieve substituenten Elektronen worden meer van de protonen weggetrokken. De chemische shift van de protonen zal groter worden met toenemend aantal Cl-atomen. 24
25 CH 3 Cl Chloormethaan bron: SDBS ( 25
26 CH 2 Cl 2 Dichloormethaan bron: SDBS ( 26
27 CHCl 3 Chloroform bron: SDBS ( 27
28 ANDERE INVLOEDEN OP δ Hybridisatie (sp 3, sp 2, sp) Aromaticiteit H-brug vorming en nog andere faktoren 28
29 13 C NMR spectra 13 C-NMR is minder gevoelig dan 1 H-NMR. Slechts 1% van koolstof komt voor als 13 C in de natuur. Bovendien is koolstof minder gevoelig (γ). Langere metingen zijn nodig en grotere hoeveelheden monster worden gebruikt. In het spectrum staat elke lijn voor één soort koolstof in een molecuul. Chemisch equivalente koolstofatomen hebben dezelfde chemische shift. 29
30 CHEMISCHE VERSCHUIVINGEN X C X = Fl, Cl, Br, I R O C H R O C OH C C C C OCH 2 CH 2 CH δ (ppm) 30
31 Intensiteit van de signalen In 13 C spectra kan de integraal (=oppervlakte) van de pieken ruwweg gebruikt worden om de relatieve aantallen van chemisch verschillende koolstoffen te bepalen. Eén uitzondering: koolstofatomen zonder waterstof eraan hebben minder intense signalen. 31
32 1-Hexeen bron: SDBS ( 32
33 2-butanol bron: SDBS ( 33
34 3-pentanon bron: SDBS ( 34
35 Invloed van symmetrie: Dipropyl ether en ethyl propyl ether Hoeveel chemisch verschillende koolstofatomen in elk molecuul? 35
36 bron: SDBS ( 36
37 bron: SDBS ( 37
38 1 H-NMR Gevoeliger dan 13 C-NMR. Bijna alle waterstof komt voor als 1 H in de natuur. Een standaard spectrum is 16 scans, dat duurt 1 minuut. Spectra complexer dan 13 C-spectra, maar dat levert meer informatie op. Vaker gebruikt dan 13 C-NMR. 38
39 Chemische shift zit gewoonlijk tussen 0 en 12 ppm. 39
40 Integralen De oppervlakte onder de pieken in een 1 H-NMR spectrum kan worden gebruikt om de verhoudingen van protonen voor die signalen te bepalen (p ). Voorbeeld: ethanol CH 3 CH 2 OH 3 soorten H 3 signalen Intensiteit 3 : 2 : 1 Voorbeeld 2: butaan CH 3 CH 2 CH 2 CH 3 2 soorten H 2 signalen Intensiteit 6 : 4 = 3 : 2 40
41 Azijnzuur CH 3 COOH bron: SDBS ( 41
42 Wanneer een mengsel van stoffen wordt gemeten, zie je in het spectrum de som van de signalen van de individuele stoffen. Opgave 2 42
43 SPIN-SPIN KOPPELING Verschillende spins in elkaars nabijheid beinvloeden elkaar (door de bindingen) spin 2 spin 1 De aanwezigheid van spin 2 splitst het signaal van spin 1 in twee lijnen van gelijke intensiteit. Evenzeer wordt spin 2 opgesplitst door spin 1. Het energieverschil tussen de de lijnen wordt koppelingsconstante genoemd (in Hz). Effekt meestal (maar niet altijd) beperkt tot drie bindingen. 43 Protonen die elkaar opsplitsen hebben dezelfde koppelingsconstante.
44 KOPPELINGSPATRONEN 1 intensiteiten aantal buren patroon 0 singulet 1 doublet 2 triplet kwartet kwintet X H C H C H CH 2 signaal: kwartet CH 3 signaal: 1.00 triplet H H ppm (t1) Uit het koppelingspatroon kun je het aantal naburige H-atomen afleiden. 44 Identieke kernen splitsen elkaar niet op.
45 WAT VERTELT EEN 1 H NMR SPECTRUM JE? Aantal signalen: hoeveel verschillende typen H-atomen aanwezig? Chemische verschuiving: welke functionele groepen? Integraal: hoeveel H-atomen dragen bij aan een signaal? Koppelingspatroon (multipliciteit): hoeveel buren? 45
46 Signalen van het oplosmiddel Meestal worden gedeutereerde oplosmiddelen gebruikt. CDCl 3, C 6 D 6, aceton-d6, DMSO-d6, D 2 O Geen 1 H in het oplosmiddel, nou, bijna geen. In CDCl 3 is 0.1% CHCl 3 aanwezig. Signaal bij 7.26 ppm. Voor 13 C-NMR : dezelfde oplosmiddelen. CDCl 3 signalen: drie signalen (verhouding 1:1:1) bij 77 ppm. 46
47 Uitwisselbare protonen -COOH -OH -NH 2 Protonen die uitwisselen geven vaak brede pieken. De integraal wordt niet beïnvloed door deze verbreding. Koppeling van OH en NH 2 groepen met andere protonen wordt meestal niet waargenomen. De chemische verschuiving van dit soort protonen kan sterk varieren. 47
48 CH 3 CH 2 OH bron: SDBS ( 48
Nuclear Magnetic Resonance
Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy (Kernspin resonantie spectroscopie) Toepassingen van NMR spectroscopie Structuuropheldering van (vaak) organische verbindingen Identificatie van onbekende stoffen
Nadere informatieOpgave 1. γ gyromagnetische verhouding van waterstof (2, rad/t s) B magnetische veldsterkte (Tesla)
Hoofdstuk 14 Kernmagnetische resonantiespectrometrie (nmr) bladzijde 1 Opgave 1 Bereken de absorptiefrequentie (Hz) en golflengte (m) van het waterstofatoom in een magneetveld met als veldsterkte respectievelijk:
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
De Chemical Shift Vrije Universiteit Brussel 20 maart 2012 Outline 1 2 Outline 1 2 Herhaling: Energieniveau s van een Spin-1/2 Het Geïnduceerde Veld B 0 B 0 B 0 B 0 B 0 B = σb 0 B' B' B' B' B' B lokaal
Nadere informatieTENTAMEN KERNSPINRESONANTIE 17 december 2009 ( uur) Docent FJJ de Kanter. Er mag gebruik worden gemaakt van een rekenmachine
Theorie NMR (totaal 40 punten) TENTAMEN KERNSPINRESONANTIE 17 december 2009 (15.15 17.15 uur) Docent FJJ de Kanter Er mag gebruik worden gemaakt van een rekenmachine 1. (5 punten) Welke eigenschap van
Nadere informatieMaandag 29 oktober 2012, 9-11 uur, Educatorium, Zaal Beta
Toets Spectroscopie Maandag 29 oktober 2012, 9-11 uur, Educatorium, Zaal Beta Lees dit eerst! Graag op alle papieren die je inlevert je naam en studentnummer vermelden. Je mag bij het oplossen van de vragen
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
De Scalaire Koppeling Vrije Universiteit Brussel 13 maart 2012 Outline 1 De Invloed van Andere Kernen 2 Outline 1 De Invloed van Andere Kernen 2 Opnieuw Ethanol (1) Met een nauwkeuriger NMR-instrument
Nadere informatieToets Spectroscopie. Maandag 26 oktober 2015, 9:00-12:00 uur Educatorium, Zaal Alfa. Lees dit eerst!
Toets Spectroscopie Maandag 26 oktober 2015, 9:00-12:00 uur Educatorium, Zaal Alfa Lees dit eerst! Graag op alle papieren die je inlevert je naam en studentnummer vermelden. Je mag bij het oplossen van
Nadere informatieKernspinresonantie (NMR)
Kernspinresonantie (NMR NMR) Keuzeopdracht scheikunde voor 6 vwo Een verrijkende opdracht over koolstofchemie en analysetechnieken Voorkennis: Koolstofchemie Benodigde tijd: 8 SLU Junior College Utrecht
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
Inleiding & Kernmagnetisme Vrije Universiteit Brussel 19 maart 2012 Outline 1 Overzicht en Context 2 3 Outline 1 Overzicht en Context 2 3 Doelstelling Eiwitten (en andere biologische macromoleculen) Functionele
Nadere informatieElectron Paramagnetic Resonance and Electron Nuclear Double Resonance Spectroscopy at 275 GHz
Electron Paramagnetic Resonance and Electron Nuclear Double Resonance Spectroscopy at 275 GHz Proefschrift van H. Blok Verdediging 29 november 2006 Samenvatting In dit proefschrift wordt de constructie
Nadere informatieProfielwerkstuk Kernspinresonantiespectroscopie
Koen op 't oog & Rutger einen Inhoudsopgave Titelpagina blz. 1 Inhoudsopgave blz. 2 Voorwoord blz. 3 Inleiding blz. 4 oofdstuk 1: Spectroscopie blz. 5 Inleiding blz. 5 1.1: Spectroscopie blz. 5 1.2: et
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/31602 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Cuylle, Steven Hendrik Title: Hydrocarbons in interstellar ice analogues : UV-vis
Nadere informatie2-7-2014. Neuro & Revalidatie Congres 2014. Inhoud. MRI Veiligheid MRI. Magnetic Resonance Imaging
Neuro & Revalidatie Congres 2014 MRI Magnetic Resonance Imaging Guus Wisse Inhoud MRI Veiligheid MRI Techniek MRI Algemeen De MRI aanvraag Het radiologisch verslag Casuïstiek MRI Veiligheid 1 MRI Veiligheid
Nadere informatieOpgave 1. Reacties 16 punten
Eindtoets Organische Chemie, 6M1X1 10 april 2015 9:00 12:00 uur. Bij het begin van elke opgave staat het aantal punten dat te verdienen is. Er zijn in totaal 4 opgaven en 60 punten. Opgave 1. Reacties
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
Chemische Uitwisseling Chemische Uitwisseling (Chemical Exchange) Vrije Universiteit Brussel 7 mei 2012 Chemische Uitwisseling Outline 1 Chemische Uitwisseling 2 Outline Chemische Uitwisseling 1 Chemische
Nadere informatieToets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde
Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde Opgave 1 Op het etiket van een pot pindakaas staat als een van de ingrediënten magnesium genoemd. Scheikundig is dit niet juist. Pindakaas bevat geen magnesium
Nadere informatieTentamen Inleiding Quantumchemie (MST1171)
Datum: 3 April 7 Tentamen Inleiding Quantumchemie (MST1171) *** Schrijf duidelijk je naam, je Leidse studienummer en studierichting op je antwoordblad *** *** Het tentamen bestaat uit vijf opgaven. Maak
Nadere informatieINTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 5: ORGANISCHE CHEMIE
INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 5: ORGANISCHE CHEMIE OVERZICHT 1. Structuur van het koolstofatoom 2. Isomerie 3. De verzadigde koolwaterstoffen of alkanen 4. De alkenen 5. De alkynen 6. De alcoholen
Nadere informatieProef toets Massaspectrometrie Structuuranalyse
Proef toets Massaspectrometrie Structuuranalyse 1. Hieronder ziet u de 70 ev EI massaspectra van een onbekende verbinding. Exacte massabepaling geeft aan dat het gaat om C 9 H 9 FO. 123 95 75 152 69 Welke
Nadere informatieTentamen. Kwantumchemie & Fysica (4051QCHFY-1314FWN) Datum: 10 April Tijd/tijdsduur: 3 uur
Tentamen Kwantumchemie & Fysica (4051QCHFY-1314FWN) Datum: 10 April 2014 Tijd/tijdsduur: 3 uur Docent(en) en/of tweede lezer: Dr. F.C. Grozema Prof. dr. L.D.A. Siebbeles Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven:
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
Puls/FT-NMR Spindynamica & Puls/FT-Spectroscopie Vrije Universiteit Brussel 17 april 2012 Puls/FT-NMR Outline 1 Puls/FT-NMR 2 Outline Puls/FT-NMR 1 Puls/FT-NMR 2 Quantumbeschrijving van een Spin-1/2 Larmorprecessie
Nadere informatie07 MOLECUULFORMULES & CHEMISCHE BINDINGEN PROCESTECHNIEK
PROCESTECHNIEK Wat leer je? het verschil uitleggen tussen symbolenformules en molecuulformules; molecuulformules opstellen aan de hand van tekeningen van moleculen; het aantal en de soort atomen van een
Nadere informatieNederlandse samenvatting
De spectroscopie en de chemie van interstellaire ijs analogen Het onderzoek dat in dit proefschrift wordt beschreven richt zich op laboratorium experimenten die astrochemische processen nabootsen onder
Nadere informatieFluorescentie. dr. Th. W. Kool, N.G. Schultheiss
1 Fluorescentie dr. Th. W. Kool, N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module de Broglie. Het detecteren van kosmische straling in onze ski-boxen geschiedt met behulp van het organische
Nadere informatiePROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS. Mogelijkheden van metingen aan intacte wortelstelsels met fysische methoden waaronder kern spinresonantie (NMR)
II '' f p Bibliotheek Proefstation Naaldwijk 1 ölbi-iu ict-fck PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER QLAS TE NAALDWIJK zern... ^sa? U? t 55 PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS Mogelijkheden van metingen aan
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door W. 1173 woorden 23 juni 2016 6,9 16 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde Samenvatting H1 1 t/m 7 1 Atoombouw: Atoom: Opgebouwd uit
Nadere informatieNatuurkunde Practicum II. Nuclear Magnetic Resonance
Natuurkunde Practicum II Nuclear Magnetic Resonance Door: Jiri Tik Djiang Oen 5814685 September 2008 0 Samenvatting In dit verslag is te lezen hoe NMR werkt en hoe de relaxatietijden zich verhouden tot
Nadere informatieAlgemene Scheikunde. Academiejaar
1 Algemene Scheikunde Academiejaar 2013-2014 2 Deel 1 Bouw van de materie 3 I. Inleidende begrippen Scheikunde bestudeert materie eigenschappen van materie veranderingen van materie energieveranderingen
Nadere informatieOefenvragen Hoofdstuk 3 Bouwstenen van stoffen antwoorden
Vraag 1 Geef het symbool van: Oefenvragen Hoofdstuk 3 Bouwstenen van stoffen antwoorden I. IJzer Fe Aluminium Al Koolstof C IV. Lood Pb V. Chloor Cl VI. Silicium Si Vraag 2 Geef de naam van de atoomsoort.
Nadere informatieOefenopgaven ANALYSETECHNIEKEN
Oefenopgaven ANALYSETECHNIEKEN vwo Massaspectrometrie en IR-spectrometrie OPGAVE 1 MTBE is een stof die aan benzine wordt toegevoegd voor een betere verbranding (de klopvastheid wordt vergroot). Door middel
Nadere informatieIntermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION-
Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION- DIPOOLINTERACTIE EN HYDRATATIE, DIPOOL-DIPOOLINTERACTIE, WATERSTOFBRUG, LONDONINTERACTIE Paragrafen of subparagrafen
Nadere informatieInhoud. Scheidingsmethoden (onder- en bovenbouw)... 2 Massaspectrometrie(bovenbouw)... 3
Scheidingsmethoden Samenvattingen Je kunt bij een onderwerp komen door op de gewenste rubriek in de inhoud te klikken. Wil je vanuit een rubriek terug naar de inhoud, klik dan op de tekst van de rubriek
Nadere informatie-- IX (q)e - ie 2 t/h
-- IX - -- HOOFDSTUK IX TIJDSAFHANKELIJKE PROCESSEN Dit oofdstuk is bedoeld om enig inzict te geven in de manier waarop de intensiteiten van de lijnen in een spectrum berekend kunnen worden. Omdat een
Nadere informatieUitwerkingen Bio-organische Chemie Werkcollege 1. 1. Hoeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende elementen:
Uitwerkingen Bio-organische hemie Werkcollege 1 1. oeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende elementen: a. 39 K 19 c. 13 6 b. 32 S 16 d. 200 g 80 a. 19 protonen, 19 elektronen, 20 neutronen.
Nadere informatieParagraaf 1: Fossiele brandstoffen
Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,
Nadere informatieStoffen, structuur en bindingen
Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken
Nadere informatieElementen; atomen en moleculen
Elementen; atomen en moleculen In de natuur komen veel stoffen voor die we niet meer kunnen splitsen in andere stoffen. Ze zijn dus te beschouwen als de grondstoffen. Deze stoffen worden elementen genoemd.
Nadere informatieHelium atoom = kern met 2 protonen en 2 neutronen met eromheen draaiend 2 elektronen
Cursus Chemie 1-1 Hoofdstuk 1 : De atoombouw en het Periodiek Systeem 1. SAMENSTELLING VAN HET ATOOM Een atoom bestaat uit: een positief geladen kern, opgebouwd uit protonen en neutronen en (een of meer)
Nadere informatieModerne Instrumentele Analyse
Moderne Instrumentele Analyse Niels Jonker Time of Flight Infrarood en Massa Spectrometrie 2 Time of flight Infrarood en Massa Spectrometrie 3 Time of flight Voordelen Nadelen Extreem Hoge Massa Range
Nadere informatieUitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 19 Gaschromatografie bladzijde 1
Hoofdstuk 19 Gaschromatografie bladzijde 1 Opgave 1 a Welke voordelen heeft een capillaire kolom ten opzichte van een gepakte kolom? Veel betere scheiding: hoger schotelgetal b Welk nadeel is aan een capillaire
Nadere informatieSneller scannen helpt om de prijs van een MRI-opname laag te houden. Philips
Snel door de MRI Sneller scannen helpt om de prijs van een MRI-opname laag te houden. Philips werkt aan methoden om met minder metingen toch een goed beeld te krijgen. De Studiegroep Wiskunde met de Industrie
Nadere informatieNMR op de HF banden. 6 e RF Seminar 2017/2018. (ofwel Robert s NMR detector, WIP) September 2018 Herman Flick / VERON 1
(ofwel Robert s NMR detector, WIP) 6 e RF Seminar 2017/2018 September 2018 Herman Flick / VERON 1 (ofwel Robert s NMR detector,wip) Wat is NMR? Hoe werkt het? Wat is de historie? Hoe meet je het NMR verschijnsel?
Nadere informatieBiofysische Scheikunde: NMR-Spectroscopie
Relaxatie Relaxatie Vrije Universiteit Brussel 15 mei 2012 Relaxatie Outline 1 Relaxatie 2 Outline Relaxatie 1 Relaxatie 2 Relaxatie Instellen van het Thermisch Evenwicht Zoals eerder vermeld, wordt de
Nadere informatie38 e Nationale Scheikundeolympiade
8 e Nationale Scheikundeolympiade Rijksuniversiteit Groningen THEORIETOETS correctievoorschrift dinsdag juni 207 Deze theorietoets bestaat uit 6 opgaven met in totaal 4 deelvragen. Gebruik voor elke opgave
Nadere informatie35 e Nationale Scheikundeolympiade
35 e Nationale Scheikundeolympiade Universiteit van Amsterdam Amsterdam THEORIETOETS correctievoorschrift woensdag 4 juni 014 46th IChO HANOI, VIETNAM 014 Deze theorietoets bestaat uit 6 opgaven met in
Nadere informatieSamenvatting H5 straling Natuurkunde
Samenvatting H5 straling Natuurkunde Deze samenvatting bevat: Een begrippenlijst van dikgedrukte woorden uit de tekst Belangrijke getallen en/of eenheden (Alle) Formules van het hoofdstuk (Handige) tabellen
Nadere informatieChapter 8b Samenvatting Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Boven
Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Bovendien kan door middel van een katalysator de selectiviteit van een reactie,
Nadere informatieTENTAMEN. Van Quantum tot Materie
TENTMEN Van Quantum tot Materie Prof. Dr. C. Gooijer en Prof. Dr. R. Griessen Vrijdag 22 december 2006 12.00-14.45 Q105/ M143/ C121 Dit schriftelijk tentamen bestaat uit 5 opdrachten. Naast de titel van
Nadere informatieSamengesteld door Werner Poets. Nagelezen en aangevuld door het Belgische Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA), dr.
1 Rosetta, een venster op onze oorsprong, een springplank naar de toekomst Samengesteld door Werner Poets Nagelezen en aangevuld door het Belgische Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA), dr. Johan De
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38444 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Haan, Arthur den Title: Nuclear magnetic resonance force microscopy at millikelvin
Nadere informatieCorrectievoorschrift Schoolexamen Moderne Natuurkunde
Correctievoorschrift Schoolexamen Moderne Natuurkunde Natuurkunde 1, VWO 6 9 maart 004 Tijdsduur: 90 minuten Regels voor de beoordeling: In zijn algemeenheid geldt dat het werk wordt nagekeken volgens
Nadere informatieCursus Chemie 2-1. Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING
Cursus Chemie 2-1 Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING In hoofdstuk 1 hebben we geleerd over de atoombouw. De atoomstructuur bepaalt de chemische en fysische eigenschappen van de stoffen. In chemische
Nadere informatieToets 01 Algemene en Anorganische Chemie. 30 september 2015
Toets 01 Algemene en Anorganische Chemie 30 september 2015 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie
Nadere informatienatuurkunde vwo 2018-I
Uitrijden van een auto maximumscore 3 uitkomst: s =, 8 km (met een marge van 0, km) voorbeelden van een bepaling: methode De uitrij-afstand komt overeen met de oppervlakte onder de grafiek vanaf t = 0
Nadere informatieNATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE EINDTOETS THEORIE
NATINALE SHEIKUNDELYMPIADE EINDTETS THERIE Universiteit Twente Enschede maandag 2 juni 26, antwoordmodel Deze voorronde bestaat uit 28 deelvragen verdeeld over 6 opgaven De maximumscore voor dit werk bedraagt
Nadere informatieIV. Chemische binding
1 IV. Chemische binding De covalente binding 2 De covalente binding 3 delen elektronen covalente binding A-B elektrostatische interactie tussen kernen/elektronen ongelijk delen elektronen covalente binding
Nadere informatieAtoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4)
Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4) 1. Atoommodel van Bohr Uitgaande van het atoommodel van Rutherford (kern bestaande uit protonen en neutronen met daaromheen een elektronenwolk)
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H12
Samenvatting Scheikunde H12 Samenvatting door Jacco 2854 woorden 22 mei 2018 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 12 Molecuulbouw en stofeigenschappen 12.2 Lewisstructuren 12.2.1 Lewisstructuur
Nadere informatieFrequentie = aantal golven per seconde op gegeven plek = v/λ = ν. Golflengte x frequentie = golfsnelheid
Golflengte, frequentie Frequentie = aantal golven per seconde op gegeven plek = v/λ = ν λ v Golflengte x frequentie = golfsnelheid Snelheid van het licht Manen van Jupiter (Römer 1676) Eclipsen van Io
Nadere informatieUitwerking Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HAL 1, 12:30-15:30, 7 nov 2013
Uitwerking Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HAL 1, 12:30-15:30, 7 nov 2013 Vraag 1: Moleculaire Orbitalen (MO) diagram voor N 2 1a. Maak een MO diagram voor N 2, inclusief
Nadere informatieH7+8 kort les.notebook June 05, 2018
H78 kort les.notebook June 05, 2018 Hoofdstuk 7 en Materie We gaan eens goed naar die stoffen kijken. We gaan steeds een niveau dieper. Stoffen bijv. limonade (mengsel) Hoofdstuk 8 Straling Moleculen water
Nadere informatieInterstellair Medium. Wat en Waar? - Gas (neutraal en geioniseerd) - Stof - Magneetvelden - Kosmische stralingsdeeltjes
Interstellair Medium Wat en Waar? - Gas (neutraal en geioniseerd) - Stof - Magneetvelden - Kosmische stralingsdeeltjes Neutraal Waterstof 21-cm lijn-overgang van HI Waarneembaarheid voorspeld door Henk
Nadere informatienatuurkunde vwo 2018-II
Mechanische doping maximumscore 5 uitkomst: V =,7 0 m 4 3 voorbeeld van een berekening: Er geldt: Enuttig = Pt = 50 0,5 = 5 Wh. Enuttig 5 Dus geldt: Ein = = = 56 Wh. η 0,80 De batterij heeft een energiedichtheid
Nadere informatie32 e Nationale Scheikundeolympiade
32 e ationale Scheikundeolympiade Akzoobel Sassenheim afd. RD&I THERIETETS opgaven woensdag 8 juni 211 Deze theorietoets bestaat uit 7 opgaven met in totaal 21 (samengestelde) deelvragen. Gebruik voor
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door K. 1077 woorden 22 maart 2016 6,1 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Impact 3 vwo Scheikunde hoofdstuk 1 + 2 Paragraaf 1: Stoffen bijv. Glas en hout,
Nadere informatieScheikunde Samenvatting H4+H5
Scheikunde Samenvatting H4+H5 Hoofdstuk 4 4.2 Stoffen worden ingedeeld op grond van hun eigenschappen. Er zijn niet-ontleedbare stoffen en ontleedbare stoffen. De niet-ontleedbare stoffen zijn verdeeld
Nadere informatieWATER. Krachten tussen deeltjes. Intramoleculaire en intermoleculaire krachten
WATER Krachten tussen deeltjes Intramoleculaire en intermoleculaire krachten Intramoleculaire en intermoleculaire krachten De atomen in een molecuul blijven samen door intramoleculaire krachten (atoombinding)
Nadere informatieUitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11
Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11 Opgave 11.1 Definitie Definitie van een molecuul Een molecuul is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog alle chemische eigenschappen
Nadere informatieHet kunnen onderscheiden van verschillende isomeren is nodig voor het begrijpen van de unieke eigenschappen die isomeren bezitten.
Eindtoets Bio-organische Chemie (8RB19) Mandag, 7 april, 2014, 9:00 12:00 (3 uur) Bij het begin van elke opgave staat het aantal punten dat te verdienen is en de geadviseerde tijdsbesteding. Er zijn in
Nadere informatieTentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.068, 30 aug 2013
Tentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.068, 30 aug 013 Vraag 1: Valence bond theorie voor CH In de grondtoestand heeft het methyleen radicaal CH een H-C-H bindingshoek
Nadere informatieHertentamen Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers i.o. en operatie-assistenten i.o.
Hertentamen Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers i.o. en operatie-assistenten i.o. voorjaar 2008 - Antwoorden docent: drs. Ruben E. A. Musson Deze toets bestaat uit 25 vragen waarvan sommige
Nadere informatie4 11 juni EINDTOETS THEORIE antwoordmodel
29 e ATIALE SCEIKUDELYMPIADE 4 juni 2008 EIDTETS TERIE antwoordmodel maandag 9 juni 2008, 8.30 2.30u Deze eindtoets bestaat uit 32 deelvragen verdeeld over 7 opgaven Bij deze toets hoort een antwoordblad
Nadere informatieHerkansing Toets T1 en T2 AAC. 08 november 2013
Herkansing Toets T1 en T2 AAC 08 november 2013 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie en vervolgens
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen Stralingsfysica (3D100) d.d. 9 januari 2008 van 9:00 12:00 uur
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen Stralingsfysica (3D d.d. 9 januari 8 van 9: : uur Vul de presentiekaart in blokletters in en onderteken deze. Gebruik van boek, aantekeningen of notebook is niet
Nadere informatieAstrofysica. Ontstaan En Levensloop Van Sterren
Astrofysica Ontstaan En Levensloop Van Sterren 1 Astrofysica 9 avonden Deeltjestheorie als rode draad Energie van sterren Helderheden Straling en spectrografie HR diagram Diameters en massa 2 Astrofysica
Nadere informatieIn-situ emissie metingen
In-situ emissie metingen KHBO, Hobufonds EMCSYS ing. Wouter Debaets ing. Nico Dedeine ing. Alexander Dekeyser Debaets Wouter EMC SYS : Equipotentiale vlakken Pag. 1 INHOUDSTAFEL 1 Inleiding...2 2 Doelstelling...2
Nadere informatie7.1 Het deeltjesmodel
Samenvatting door Mira 1711 woorden 24 juni 2017 10 3 keer beoordeeld Vak NaSk 7.1 Het deeltjesmodel Een model van een stof Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen. Aangezien je niet kunt zien hoe een
Nadere informatieToets T1 Algemene en Anorganische Chemie. 02 oktober 2013
Toets T1 Algemene en Anorganische Chemie 02 oktober 2013 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie
Nadere informatieFaculteit Scheikunde Onderwijs Instituut Scheikunde Practicum
Faculteit Scheikunde nderwijs Instituut Scheikunde Practicum 2 e jaars cursus analysemethoden van Biomedische Wetenschappen, onderdeel Chemie & Spectroscopie TETS SPECTRSCPIE & ELECTRCEMIE EF-stroom: Vrijdag
Nadere informatieInformatieboekje NLD-1. "Bonding the World with Chemistry" 49 e INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD Nakhon Pathom, THAILAND
Informatieboekje "Bonding the World with Chemistry" 49 e INTERNATIONAL CHEMISTRY OLYMPIAD Nakhon Pathom, THAILAND Informatieboekje, 49 ste IChO 2017, Thailand 1 Constantes en formules constante van Avogadro,
Nadere informatieTentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.304/065, 17:30-20:30/21:30, 6 feb 2014
Tentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.304/065, 17:30-20:30/21:30, 6 feb 2014 Vraag 1: Moleculaire orbitalen diagram voor NO 1a. MaakeenMOdiagramvoorNO,inclusiefdecoreMOs.
Nadere informatieTechnische Universiteit Eindhoven Tentamen Thermische Fysica II 3NB65. 15 augustus 2011, 9.00-12.00 uur
Technische Universiteit Eindhoven Tentamen Thermische Fysica II 3NB65 15 augustus 2011, 9.00-12.00 uur Het tentamen bestaat uit drie, de hele stof omvattende opgaven, onderverdeeld in 15 deelopgaven die
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24306 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Verhagen, T.G.A. Title: Magnetism and magnetization dynamics in thin film ferromagnets
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan
Samenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan Inhoudsopgave 1 Atoommodel... 1 Moleculen... 1 De ontwikkeling van het atoommodel... 1 Atoommodel van Bohr... 2 Indicatoren van atomen... 3 2 Periodiek
Nadere informatieVerhaaltje ZX ronde 3 juli 2011
Verhaaltje ZX ronde 3 juli 2011 Magnetisme Eén van de geheimzinnigste krachten op aarde is het magnetisme. Het is een kracht die we allemaal in dagelijkse leven tegen komen. Het is een kracht waarvan gedacht
Nadere informatieOxidatieve Nucleofiele aromatische Substitutie van Waterstof (ONSH): alkylaminering Vergelijking van verschillende oxidantia en additieven.
Oxidatieve Nucleofiele aromatische Substitutie van Waterstof (ONSH): alkylaminering Vergelijking van verschillende oxidantia en additieven. Abstract S. De Souter Vorig onderzoek [1,2] heeft een beter oxidans
Nadere informatieOpgave 1. Lewis-elektronenstructuren 12 punten, 15 minuten
Tentamen rganische hemie A, 8S110 Donderdag 25 januari 2007 9.00-12.00 uur Bij het begin van de 8 opgaven staat het aantal punten dat te verdienen is en de geadviseerde tijdsbesteding. Succes! pgave 1.
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Oplossingen van 2018 Arts Geel 29 september 2018 Brenda Casteleyn, PhD Vraag 1 Welke waarden moeten worden toegekend aan x en y in de onderstaande reactievergelijking
Nadere informatieTentamen QCB juni 2007, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird
Aantal pagina s: 6 1 Tentamen QCB 3 27 juni 2007, 9:00-12:00 uur, A. van der Avoird Vraagstuk 1 1a. Teken een MO energieschema (correlatiediagram) van het molecuul O 2, uitgaande van de atomaire niveau
Nadere informatieFiguur 1 Schematische opstelling van de STM
Zdenko van Kesteren Scanning Tunneling Microscope Vorige keer bekeken we de Atomic Force Microscope (AFM). De krachtige kijker die een resolutie had in de orde van de grootte van een atoom. Een andere
Nadere informatie32 e Nationale Scheikundeolympiade
32 e ationale Scheikundeolympiade Akzoobel Sassenheim afd. RD&I TERIETETS antwoordmodel woensdag 8 juni 2011 Deze eindtoets bestaat uit 21 (samengestelde) deelvragen verdeeld over 7 opgaven. Gebruik voor
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatieUitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 11 Fluorimetrie bladzijde 1
Hoofdstuk 11 Fluorimetrie bladzijde 1 Opgave 1 Welke van de in afbeelding 11.7 getoonde moleculen zullen vermoedelijk fluoresceren en welke niet? Het zijn vooral moleculen met weinig vrije draaibaarheid,
Nadere informatieINTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 1: INLEIDING MOLECULEN EN ATOMEN
INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 1: INLEIDING MOLECULEN EN ATOMEN 1 OVERZICHT 1. Zuivere stof, moleculen en atomen 1. Moleculeformules 2. Elementen 3. Atoomtheorie 4. Atoommassa 5. Moleculemassa
Nadere informatieVraag 1: Ne-He en Ne-He +
Uitwerking tentamen chemische binding, MOL056, 4 januari 01 1 (Uitwerking versie 4 januari 01, dr. ir. Gerrit C. Groenenboom) Vraag 1: Ne-e en Ne-e + De elektronenconfiguratie van e is 1s en die van Ne
Nadere informatieEen reactie blijkt bij verdubbeling van alle concentraties 8 maal zo snel te verlopen. Van welke orde zou deze reactie zijn?
Hoofdstuk 19 Reactiesnelheid en evenwicht bladzijde 1 Opgave 1 Voor de volgende reactie: 4 NH 3(g) + 5 O 2(g) 4 NO(g) + 6 H 2O(g) blijkt onder bepaalde omstandigheden: S = 2,5 mol/l s. Hoe groot zijn:
Nadere informatieNATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE EINDTOETS THEORIE
NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE EINDTOETS THEORIE Universiteit Twente Enschede maandag 1 juni, opgaven Deze eindtoets bestaat uit deelvragen verdeeld over opgaven Gebruik voor elke opgave een apart antwoordvel,
Nadere informatieScheikunde II. Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers. 2 ste semester hoorcollege5
1 Scheikunde II Prof. Dr. I. De Vynck Prof. Dr. M.-F. Reyniers 2 ste semester 2002-2003 Scheikunde II 2 Belangrijke types chemische reacties 1. Substitutiereacties 3 nucleofiel elektrofiel radicalair 2.
Nadere informatieCursusinhoud. De spinecho pulssequentie 90 puls 180 puls sliceselectie fasecodering frequentiecodering gradiënt k vlak echo repetitietijd echotijd
1 Cursusinhoud Onderdelen en functie van de MRI resistieve / supergeleidende / permanente magneet open / gesloten MRI systemen RF en spoelen gradiënten veldsterkte magneet kooi van Faraday reconstructie
Nadere informatie