Pedagogische Plan van Aanpak (PPA) PSS Klein Duimpje. Piramide

Transcriptie

1 Pedagogische Plan van Aanpak (PPA) PSS Klein Duimpje Piramide Datum laatste herziening: maart 2014

2 INLEIDING Hartelijk welkom op peuterspeelschool Klein Duimpje. Voor u ligt het Pedagogisch Plan van Aanpak van peuterspeelschool Klein Duimpje. Klein Duimpje valt onder cluster Wereldplek. Voor cluster Wereldplek hanteren wij een apart Pedagogisch Plan van Aanpak. De SRK kent 3 belangrijke pedagogische beleidsdocumenten: 1. Algemeen Pedagogisch Beleid Hierin wordt beschreven hoe de SRK kinderen kwalitatief goede opvang en opvoeding wil bieden. 2. Documentenwijzer Pedagogisch Werken Dit handboek is een naslagwerk voor de groepsleiding. Dit handboek ligt ter inzage op iedere groep binnen ons kindercentrum. Groepsleiding kan zo lezen op welke manieren de pedagogische doelstellingen bereikt kunnen worden. 3. Pedagogisch Plan van Aanpak Om de eigenheid van de verschillende locaties te benadrukken is per locatie een PPA ontwikkeld. Binnen het kader van het algemeen pedagogisch beleid van de SRK worden hierin de pedagogische richtlijnen uit de Documentenwijzer Pedagogisch Werken vertaald naar locatiespecifieke afspraken en instructies. Dit gebeurt aan de hand van een voor elke locatie passend thema. Het thema van De Wereldplek is Respect. Het PPA is gemaakt door het team zelf aan de hand van de vier doelstellingen uit het Algemeen Pedagogisch Beleid. Wij willen kinderen: 1. Begeleiden in een klimaat van emotionele veiligheid 2. Helpen zichzelf te kennen en een positief zelfbeeld te hebben of krijgen (= persoonlijke competentie) 3. Helpen te profiteren van het samenspelen in een groep (= sociale competentie) 4. Kinderen helpen bij het zich eigen maken van normen, waarden en helpen respect te hebben voor anderen ongeacht achtergrond, leeftijd, nationaliteit. Aan de hand van de vier onderstaande middelen hebben wij de subdoelstellingen vertaald naar werkafspraken: De omgang met kinderen Samenwerking met ouders en andere opvoeders Het spelmateriaal en de inrichting van de binnen- en buitenruimte De pedagogische organisatie (dagritme, de groep, activiteitenaanbod) Bij het samenstellen van dit PPA is rekening gehouden met de volgende voorwaarden: Het PPA bevat duidelijke instructies en werkafspraken voor de pedagogisch medewerkers. Het PPA is tot stand gekomen door deelname van het gehele team. De afspraken moeten praktisch uitvoerbaar zijn en ook zichtbaar uitgevoerd kunnen worden

3 (Nieuwe) pedagogisch medewerkers moeten zich op de hoogte kunnen stellen van de instructies/werkafspraken De Oudercommissie van De Wereldplek is bij de samenstelling van dit PPA nauw betrokken Ieder jaar wordt het PPA opnieuw besproken en geëvalueerd en ter goedkeuring voorgelegd aan de manager kinderopvang.

4 Peuterspeelschool Klein Duimpje Peuterspeelschool Klein Duimpje is zes dagdelen per week geopend. De peuters komen in twee aparte groepen op zes dagdelen, in totaal 10 uur per week. De groep bestaat uit maximaal 16 kinderen. Alle dagdelen zijn twee dezelfde Pedagogisch Medewerkers (pmw) aanwezig. Wij werken met de Piramide methode, ons thema is dan ook Piramide. Bij eventuele afwezigheid van een vaste pmw, komt een invalster. Het PPA is gemaakt door de twee pmw van Klein Duimpje in samenwerking met de clustermanager en staf Pedagogisch werk. We hebben nog geen ouder commissielid. Klein Duimpje valt onder het cluster Wereldplek waar een oudercommissie aanwezig is. De ouders hebben de mogelijkheid gehad het document te lezen en te beoordelen. Het PPA is ingedeeld naar de vier doelstellingen van de Pedagogische visie van de SRK.: Het bieden van emotionele veiligheid Het bevorderen van de persoonlijke competentie Het bevorderen van de sociale competentie Kinderen helpen bij het zich eigen maken van Normen en Waarden. Emotionele veiligheid Omgang met de kinderen: Ieder kind komt drie dagdelen per week spelen met dezelfde kinderen bij dezelfde leidsters. Dat zorgt voor houvast. Bij binnenkomst zorgen wij er voor dat het kind zich welkom voelt door het met de naam te begroeten en een hand te geven. De pmw s zorgen voor een opgewekte sfeer en een positief sociaal klimaat, waarin het kind zich veilig kan voelen. Wij communiceren respectvol met elkaar, met ouders en met de kinderen; wij schreeuwen niet, wij zijn beleefd. Met de kinderen praten wij op ooghoogte, gebruiken geen kindertaal of verkleinwoordjes. Het dagritme pakket van Piramide zorgt voor structuur en een veilig gevoel. Op kaarten staat duidelijk met plaatjes aangegeven welke activiteiten er plaatsvinden. Zo kan het kind zien hoe de dag zal verlopen. Wij gebruiken ook de Piramide liedjes om de volgende activiteit aan te kondigen. Dit zorgt voor herkenning en biedt ook houvast.

5 Samenwerking met de ouders: Het dagdeel begint altijd met de spelinloop. Ouders worden gestimuleerd mee naar binnen te komen met hun kind en nog even samen te spelen, om zo de overgang van thuis naar speelschool makkelijker te maken. Tijdens de spelinloop zien ouders waar hun kind mee bezig is en leren zij ook de andere kinderen, ouders en pmw s beter kennen. De ouders worden daarnaast ook geïnformeerd via de ouderfolder van Piramide. Bij ieder project krijgen zij een folder mee met informatie over het thema, liedjes, spelletjes, woordjes die aan bod komen en tips om zelf thuis met het kind te doen. Binnen- en buitenruimte: Peuterspeelschool Klein Duimpje beschikt over een groot licht speellokaal voor de kinderen. Het lokaal is veilig ingericht voor de peuters. Het spelmateriaal is overzichtelijk geplaatst in handzame bakken in open kasten. Op de bakken is een plaatje geplakt van het speelgoed dat er in zit. Zo kan het kind het zelf pakken en ook weer zelf opruimen. Per thema wordt een deel van het spelmateriaal gewisseld, zodat het aansluit bij het onderwerp. Bijvoorbeeld bij het thema kleur en vorm wordt materiaal neer gezet waarmee dat geoefend kan worden. Bij het thema verkeer liggen de puzzels van auto s en vliegtuigen in de kast, de treinbaan, het stoplicht enzovoort. Dit zorgt voor herkenning en afwisseling. Wij zorgen ervoor dat er voldoende keuze is in materiaal, maar waken voor overdaad. Bij een te overweldigende hoeveelheid aan materiaal verliest het kind het overzicht. Door de overzichtelijke indeling in hoeken vindt het kind makkelijk zijn weg in ons lokaal. De aparte bakken en open kasten zorgen ervoor dat het kind zelf weet waar het materiaal moet worden opgeruimd. Pedagogische organisatie: De groep heeft een vaste samenstelling van kinderen en pmw s. Dit zorgt snel voor een vertrouwd gevoel. Tijdens de groepsexploratie zitten alle kinderen en pmw s met elkaar in een kring. Ieder kind wordt bij deze activiteit betrokken en komt aan bod. Tijdens het vrije spel ligt het initiatief in eerste instantie bij de kinderen. De pmw s observeren en indien nodig begeleiden of stimuleren zij een kind in zijn spel. Kinderen die achterstanden vertonen of dreigen vast te lopen, krijgen tutoring. Een van de pmw s neemt één of twee kinderen even apart meestal in het lokaal zelf, om ze te ondersteunen. Bij preventieve tutoring maakt het kind al kennis met het doel van de activiteit, voordat deze in de groepsexploratie aan de orde komt. Het kind heeft dan meer kans mee te kunnen doen met de andere kinderen, zodat het zelfvertrouwen vergroot wordt. Hierdoor kan een positieve spiraal ontstaan en kunnen faalervaringen succeservaringen worden. Bij remediërende tutoring krijgt het kind tijdens en aan het einde van een project extra oefeningen en herhaling aangeboden.

6 Persoonlijke competentie Omgang met de kinderen: De pmw s zorgen ervoor dat er al spelmateriaal klaarligt, wanneer de kinderen binnen komen. Zo wordt het kind uitgenodigd om te gaan spelen. De ouders kunnen tijdens de spelinloop samen met hun kind een keuze maken uit het materiaal: knutselen, boekje lezen, spelletje, puzzel, verkleden enzovoort. Wanneer een kind zelf niet tot spel komt, zal de pmw hierbij helpen door samen rond te kijken wat er te doen is. Tijdens de tutoring wordt het kind individueel begeleid Kinderen die geen tutoring nodig hebben krijgen extra uitdaging en verdieping aangeboden. Samenwerking met de ouders: Tijdens de spelinloop krijgen de ouders informatie over het thema waaraan gewerkt wordt. Bij ieder thema ontvangen zij ook een ouderfolder, waarin alles uitgelegd wordt. Ouders krijgen de gelegenheid om met pmw s en met elkaar over opvoeding en eventuele problemen daarbij te praten tijdens de haal- en brengmomenten. Eenmaal per maand is er iemand van het Opvoedburo aanwezig. Ouders kunnen hier terecht met vragen. Tijdens koffie ochtenden en speciaal georganiseerde themabijeenkomsten is er gelegenheid om dieper in te gaan op opvoedkundige zaken. Wij hebben een boekje te koop voor ouders. Hierin staan de praatplaten, de platen die bij de verschillende projecten worden gebruikt. Bij het boekje wordt ook de cd geleverd, waarop de liedjes staan die gebruikt worden bij de piramide methode. Tijdens de oudergesprekken wordt de pedagogische aanpak besproken met de ouders. Binnen- en buitenruimte: Het lokaal is ingericht in verschillende hoeken zoals de creatieve hoek, ontdekhoek, huishoek, bouwhoek, leeshoek en kasten met spelmateriaal. Het lokaal en het aanwezige materiaal zijn veilig voor de kinderen. De pmw s zorgen ervoor dat het veilig blijft door bepaalde regels: niet rennen, niet op de stoelen staan, torens van grote blokken niet te hoog bouwen enzovoort. Per project wordt een deel van het speelgoed gewisseld. Dit zorgt voor herkenning en afwisseling en zo voor nieuwe uitdagingen. Kinderen zijn vrij zelf te experimenteren met de verschillende materialen. In de creatieve hoek wordt kosteloos materiaal aangeboden met bijvoorbeeld lijm, kwasten en kinderscharen, maar zonder instructie. Zo kan het kind zelf beslissen wat en hoe hij het wil maken. Ook met het spelmateriaal mag geëxperimenteerd worden om bijvoorbeeld te ontdekken dat je blokken makkelijker kunt stapelen dan autootjes. De regels over het omgaan met

7 spelmateriaal zijn: we gaan voorzichtig met het materiaal om, we gooien er niet mee, maken het niet expres kapot, we ruimen het weer netjes op. Pedagogische organisatie: Ieder kind wordt geobserveerd door de pmw s en begeleid in het spel en de sociale omgang met de andere kinderen. Wij betrekken de kinderen bij het groepsgebeuren en leren ze interesse te krijgen in de wereld om hen heen. Wij doen dit door te benoemen wat wij zien. Bijvoorbeeld: Zien jullie wat een mooie toren X heeft gemaakt? Dat is knap hè!? Wie wil dat ook eens proberen? Wil jij het misschien of willen jullie het samen doen? Eventueel begeleiden we het bouwen van nog meer torens. Tijdens de groepsexploratie leren de kinderen samen en van elkaar meer over het thema. De tutor steunt de tutorkinderen tijdens deze activiteit. Tijdens het eten zitten de kinderen en pmw s aan tafel in een opstelling waarbij iedereen elkaar kan zien. Kinderen leren op hun beurt te wachten, dank je wel te zeggen, netjes te eten en te drinken. Ook leren zij om naar elkaar te luisteren en niet door elkaar te praten. Positief gedrag verdient altijd een complimentje en dat werkt ook zeer stimulerend voor de andere kinderen. De piramide methode zorgt ervoor dat alle kinderen op hun eigen ontwikkelingsniveau begeleid kunnen worden. Sociale competentie Omgang met de kinderen: Door dat de kinderen elkaar vdrie dagdelen per week zien, leren zij elkaar snel kennen. De kinderen leren respect te krijgen voor elkaar door naar elkaar te kijken. Wanneer een kind bijvoorbeeld iets van een ander afpakt, laten wij het kijken naar de reactie van het andere kind. Wij vragen dan Kijk eens naar X, kijkt hij nu blij? Denk je dat hij het goed vindt wat je deed? Vraag het maar eens aan hem. Of tegen het andere kind Vind je het goed wat hij deed? Vertel hem maar dat je het niet wilt. Zo leren wij de kinderen naar elkaar te kijken en te luisteren en conflicten op te lossen door te praten. De kinderen leren samen te spelen en samen te delen. Ook leren zij op hun beurt te wachten of op elkaar te wachten tot bijvoorbeeld iedereen zijn jas aan heeft. De pmw s observeren de interactie tussen de kinderen onderling en grijpen alleen in wanneer dit nodig is. Dan leggen zij aan beide partijen uit hoe het anders kan of moet.

8 Samenwerking met de ouders: Tijdens het kennismakingsgesprek wordt met de ouders gesproken wat de meerwaarde is van het deel uitmaken van een groep. Tijdens het gesprek vertellen wij hoe het kind gaat leren om: samen met andere kinderen te spelen, samen te delen, op de beurt te wachten, op te ruimen enzovoort. Tijdens de spelinloop kunnen de ouders zelf zien hoe het er in de groep aan toe gaat en hoe hun kind daarmee omgaat. Binnen- en buitenruimte: Wij beschikken over een grote lichte ruimte, die overzichtelijk is ingedeeld in hoeken. Hierdoor is er voldoende ruimte om met meerdere kinderen samen in de verschillende hoeken te spelen. De huishoek is bij uitstek geschikt om de sociale vaardigheden te leren, door situaties na te spelen. Maar ook samen bouwen, samen met de treinbaan, samen in de zandbak of samen knutselen vraagt om sociale vaardigheden. Al het aanwezige materiaal is bestemd voor kinderen van 2 tot 4 jaar en er is voor elk wat wils. Pedagogische organisatie: We stimuleren de kinderen om samen te spelen, rekening te houden met elkaar, elkaar te helpen, op elkaar te wachten, samen te delen enzovoort. Eigen maken van normen, waarden, cultuur. Omgang met de kinderen: Peuterspeelschool Klein Duimpje is een multiculturele speelzaal. Hoewel iedereen een andere achtergrond heeft, willen wij benadrukken dat alle kinderen gelijk zijn. Wij staan open voor kennis van allerlei culturele gebruiken en gewoontes. Juist door de verscheidenheid aan culturen hebben wij bewust gekozen voor het hanteren van de Nederlandse cultuur en de in Nederland algemeen geldende normen en waarden. De rol van de pmw s begint bij het geven van het goede voorbeeld. Wij leggen de kinderen en de ouders uit wat wij van hen verwachten en waarom en ook wat zij van ons mogen verwachten. Bijvoorbeeld: bij binnenkomst en vertrek kijken wij elkaar aan, geven een hand en zeggen elkaar gedag.

9 Samenwerking met de ouders: De ouders worden tijdens het intakegesprek geïnformeerd over de regels die worden gehanteerd op de peuterspeelschool. Tijdens de spelinloop ervaren zij hoe deze regels worden toegepast. Ouders kunnen altijd uitleg vragen over de door de pmw s gehanteerde normen en waarden. In een persoonlijk gesprek, of tijdens een koffie ochtend met andere ouders bestaat de mogelijkheid om met elkaar te praten over de normen en waarden. Van de in Nederland algemeen geldende normen en waarden wordt niet afgeweken. Binnen- en buitenruimte: De afspraken die zijn gemaakt: Het speelgoed blijft zo veel mogelijk in de daarvoor bestemde hoeken. De kinderen letten erop dat ze elkaar niet storen in hun spel. Bijvoorbeeld niet met de poppenwagen over de treinbaan. De kinderen moeten samen delen en niet iets afpakken van een ander. Binnen wordt niet gerend, gegooid, geschreeuwd. Puzzelen, knutselen, tekenen doen we aan tafel. Stoelen, banken en tafels zijn niet om op te staan. Er word niet geslagen of geduwd. We gaan voorzichtig met de spullen om, maken niets kapot. Pedagogische organisatie: Goed gedrag word extra benoemd en geprezen. We wijzen kinderen erop als iemand iets goed doet, bijvoorbeeld dank je wel zeggen als je iets krijgt. Het kind krijgt een complimentje voor het gedrag. Dit is stimulerend voor het kind en voor de anderen. We benoemen hoe fijn het is als iemand je helpt, op je wacht, je bedankt enzovoort. Door de situatie en het effect te benoemen in bijvoorbeeld de groepsexploratie, wordt het voor de kinderen duidelijk wat je bedoelt. In de groepsexploratie laten wij bijvoorbeeld zien op welke verschillende mannieren je elkaar kunt begroeten. Kinderen krijgen de gelegenheid om zelf iets te vertellen of voor te doen. Op deze mannier komen zowel de verschillen als de overeenkomsten naar voren. Visie Bij de PSS Klein Duimpje werken we volgens een bepaalde methode. Deze methode heet Piramide. Wij staan erg achter deze methode en zijn trots hiermee te mogen werken. Piramide is een educatieve totaalmethode van Cito. Voor de methode zijn materialen ontwikkeld die alle speelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen kunnen gebruiken. Uit onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit van Groningen en het SCO-Kohnstamminstituut is bewezen dat de Piramidemethode effectief is.

10 Piramide stimuleert jonge kinderen op een speelse manier in hun ontwikkeling. De methode heeft een sterke pedagogische basis, een krachtige leeromgeving en geeft een stevige stimulering van de ontwikkeling van vooral kinderen uit kansarme gezinnen en allochtone kinderen. De methode biedt een afwisseling van vrije en gerichte activiteiten. Piramide is opgebouwd rondom projecten. Deze gaan over vertrouwde dingen, zoals lente, huis, kleuren. Ieder jaar staan dezelfde thema s op het programma. Ieder project is opgebouwd uit vier vaste stappen: Oriënteren, Demonstreren, Verbreden en Verdiepen. Daarmee wordt elk onderwerp dat aan bod komt telkens verder verkend. Piramide is een totaal programma. Dat betekent dat er aandacht is voor alle ontwikkelingsgebieden: Persoonlijkheid- ontwikkeling en redzaamheid. Sociaal emotionele ontwikkeling. Motorische ontwikkeling. Creatieve kunstzinnige ontwikkeling. Ontwikkeling van de waarneming. Taalontwikkeling. Denkontwikkeling. Oriëntatie op ruimte en tijd. Deze ontwikkelingsgebieden komen in elk thema in samenhang aan bod.

11 Pedagogisch Thema: Piramide Wij zijn zo enthousiast over de werkwijze van piramide, dat wij ervoor gekozen hebben deze werkwijze in ons PPA centraal te stellen. Om de werkwijze beter toe te lichten hebben wij hieronder de Piramide theorie uitgebreid beschreven. Piramide Kinderen ontdekken de wereld spelenderwijs. Met de uitdagende activiteiten van Piramide wordt dit een feest. Het initiatief ligt in eerste instantie bij de kinderen. Waar nodig begeleiden de leidsters, de pedagogisch medewerkers of de leerkrachten bij het spelen en leren. Daarbij worden vier vaste stappen gevolgd: Oriënteren, Demonstreren, Verbreden en Verdiepen. Piramide is een totaalprogramma. Dat betekent dat er aandacht is voor acht ontwikkelingsgebieden. Deze ontwikkelingsgebieden komen altijd evenwichtig en in samenhang aan bod. Zo leren kinderen prettig om te gaan met elkaar en plezier te hebben in het spel. Naast cognitieve vaardigheden leren ze ook emotionele, motorische en een keur aan andere vaardigheden. Acht ontwikkelingsgebieden De Piramide-methode richt zich op acht ontwikkelingsgebieden. Deze ontwikkelingsgebieden vormen de inhoud van het spel (de speel-leer omgeving) en van de projectthema s. Alle ontwikkelingsgebieden komen evenwichtig én in samenhang aan bod. Kinderen breiden bijvoorbeeld hun woordenschat uit en ze leren tellen, maar ze leren ook om prettig om te gaan met elkaar en plezier te hebben in het spel. De acht ontwikkelingsgebieden zijn: Persoonlijkheidsontwikkeling Zelfredzaamheid, zelfvertrouwen, zelfstandigheid, zelfcontrole en doorzettingsvermogen. Piramide legt de basis. Zo groeien kinderen op tot zelfstandige individuen. Sociaal-emotionele ontwikkeling Leren omgaan met zowel de eigen gevoelens als die van anderen. Piramide stimuleert een sociale en emotioneel ontwikkelde persoonlijkheid Ontwikkeling van de waarneming Voelen, proeven, ruiken, zien en horen. Piramide stimuleert kinderen al hun zintuigen te gebruiken. Een belangrijke voorwaarde om de wereld te ontdekken. Taalontwikkeling en ontwikkeling van lezen en schrijven Communiceren met kinderen én volwassenen, de woordenschat uitbreiden, interactief voorlezen. Piramide nodigt kinderen uit om te praten en bereidt ze voor op het leren lezen en schrijven. De taallijn VVE is in de Piramide-methode verwerkt. Denkontwikkeling en ontwikkeling van rekenen

12 Ordenen van kleuren en vormen, classificeren, seriëren, maar ook omgaan met getallen, tellen en vergelijken. Piramide bereidt de kinderen voor op het leren rekenen. Oriëntatie op ruimte en tijd en wereldverkenning Benoemen van lichaamsdelen, de kamers in een huis, de buurt of op reis gaan. Met de thema s van Piramide exploreren kinderen de wereld om hen heen. Ook krijgen ze besef van volgorden waarin gebeurtenissen plaatsvinden. Motorische ontwikkeling Grote en kleine motorische vaardigheden. Piramide laat kinderen springen, mikken en dansen, maar ook omgaan met stiften, potloden, schaar en bereidt kinderen tevens voor op het schrijven van letters en cijfers. Kunstzinnige ontwikkeling Muzikale en beeldende ontwikkeling. Piramide stimuleert de creativiteit door samen muziek te maken en te beleven en door te dansen. De kinderen werken aan hun beeldende ontwikkeling door op een creatieve manier thema s als kleur, vorm, licht en ruimte bezig te zijn. Technisch leren ze diverse materialen hanteren, zoals klei, verf, papier of textiel, tot en met kleur, vorm, licht en ruimte. Speelleeromgeving De basis voor een effectief speel- en leerproces is een uitdagende speelleeromgeving. Zo worden er onder andere suggesties gegeven voor een ontdekhoek, huishoek, bouwhoek, taalhoek en een kunsthoek. Leerkrachten en leidsters krijgen handige tips om deze speelleeromgeving op helder gestructureerde wijze in te richten. Aantrekkelijke materialen maken kinderen enthousiast om te spelen of leren. Jonge kinderen verkennen zo de wereld. Een rijke speelleeromgeving stimuleert hen om zelf initiatieven te nemen en keuzes te maken. Een belangrijke voorwaarde om te leren. Spelen Kinderen spelen graag. Door spelen ontdekken ze hun creativiteit, leren ze hun emoties te verwerken en kennis op te nemen. Piramide kent vrij spel en gericht spel. Bij het vrije spel ligt het initiatief bij het kind dat zelf kiest waarmee het wil spelen. Zijn de kinderen met een project bezig, dan spelen ze gericht spel. U verandert hoeken en plaatsen in het kader van het projectthema en geeft kinderen zo iedere keer nieuwe impulsen om te gaan spelen. Spelprogramma Bij het Spelprogramma van Piramide, draait het om het initiatief van het kind. Toch heeft ook de leerkracht of leidster een belangrijke taak door de kinderen te observeren en waar nodig een nieuwe impuls aan het spel te geven. In het Spelprogramma, beschreven in de projectboeken, staan leuke suggesties om het spel van de kinderen in de hoeken op gang te brengen.

13 Spelsoorten De Piramide-methode kent vijf soorten spel, die uitgewerkt worden per leeftijdsgroep: 1 Spel met materiaal 2 Motorisch- of bewegingsspel 3 Doen alsof spel4 Beleving- en verwerkingsspel 5 Regelspel. Piramide Spelboek In het Piramide Spelboek zijn deze spelsoorten per leeftijdsgroep uitgewerkt. Het boek geeft adviezen om het spel te begeleiden én te creëren en biedt tips om kinderen pedagogisch en didactisch te ondersteunen. Zelfstandig leren Kinderen zijn nieuwsgierig en willen zelf de wereld ontdekken: ze willen nieuwe dingen leren. In de Piramide-methode is volop ruimte voor zelfstandig leren. Kinderen krijgen een rijke leeromgeving aangereikt, waarin ze eigen initiatieven kunnen ontplooien. Tijdens de projecten wordt bijvoorbeeld een aantal hoeken aangepast aan het thema. Piramide motiveert de kinderen en prikkelt hun nieuwsgierigheid. Projecten Piramide is opgebouwd rond projecten. Een Piramideproject is een geheel van activiteiten waarin één ontwikkelingsgebied centraal staat en de andere ontwikkelingsgebieden ondersteunend werken. Elk project duurt twee tot drie weken. De activiteiten worden uitgevoerd in vier fasen: oriënteren, demonstreren, verbreden en verdiepen. In ieder leerjaar komen dezelfde onderwerpen aan bod, maar steeds op een hoger niveau. De onderwerpen van de projecten zijn heel verschillend, maar ze hebben één ding gemeen: ze zijn afkomstig uit de wereld van kinderen. In de projecten vindt u allerlei activiteiten, toepassingen, ideeën, spelletjes, liedjes en natuurlijk een veelheid aan verwerkingsmogelijkheden. De basis van ieder project is een netwerk van begrippen. Deze begrippen gebruikt u eerst bij het Spelprogramma. Bij het Groepsprogramma en bij het Tutorprogramma kunt u de begrippen gebruiken in de activiteiten en in de woordenschatuitbreiding. De basisbegrippen kunt u aan het eind toetsen. Voert u gedurende een jaar alle projecten van een groep uit, dan heeft u een leerlijn gevolgd waarin alle belangrijke ontwikkelingsgebieden aan bod komen. Doet u dat over een periode van meerdere jaren, dan heeft u een totale doorlopende leerlijn. Een Piramide project bestaat uit een mix van drie programma's: Spelprogramma Bij het Spelprogramma staat het initiatief van het kind voorop. U observeert of het kind voldoende initiatief neemt, hoe betrokken het is bij zijn spel en wat zijn spelniveau is. Voor elk project brengt u de hoeken van het lokaal in de sfeer van het nieuwe thema. Groepsprogramma

14 Het Groepsprogramma is de kern van ieder project. Vanuit uw initiatief onderzoeken de kinderen een bepaald thema. Daarnaast voeren ze een aantal cursorische activiteiten uit. De Groepsexploratie bestaat uit vier stappen: Oriënteren, Demonstreren, Verbreden en Verdiepen. Met behulp van deze stappen onderzoekt u samen met de kinderen stapsgewijs een onderwerp. Tutorprogramma Tutoring is individuele hulp in de groep aan kinderen die extra stimulering nodig hebben. De tutoring van iedere stap gaat vooraf aan de Groepsexploratie. Het tutorprogramma heeft in hoofdlijnen dezelfde opbouw als het Groepsprogramma. Kinderen die aan het eind van het project de basisbegrippen nog niet kennen, krijgen remediërende tutoring. Evaluatie Dagelijks observeert u de kinderen in de groep. Hoe rijk is hun spel? Hoe zelfstandig leren zij? Wat is het ontwikkelingsniveau van het kind? U registreert welke activiteiten het kind heeft uitgevoerd. Bij de groepsactiviteiten let u op de betrokkenheid van de kinderen en of ze actief leren. Om zicht te houden op wat de kinderen gemaakt hebben, gebruikt u een portfolio. Halfjaarlijkse evaluatie Elk halfjaar evalueert u de ontwikkeling van alle kinderen met behulp van observatielijsten en enkele toetsen. Hebben de kinderen voldoende geleerd? Moet het programma voor het komende halfjaar bijgesteld worden? Komen er kinderen in aanmerking voor het tutorprogramma? Er zijn observatielijsten voor peuters en kleuters voor sociaal-emotionele ontwikkeling, motoriek en speelwerkgedrag. Voor groep 1 en 2 gebruikt u de methodeonafhankelijke toetsen van het Leerling- en onderwijs-volgsysteem. Er zijn toetsen voor Ordenen, Taal en Ruimte en Tijd. Van deze domeinen zijn er ook toetsen beschikbaar voor peuters in het Peutervolgsysteem. Diagnostische evaluatie Vermoedt u dat een kind problemen heeft? Is er misschien sprake van een achterstand? Dan gebruikt u de Observatie- en Hulpprogramma's. Hiermee stelt u eenvoudig vast waar de problemen zich voordoen. Zo kunt u tijdig gerichte hulp bieden. Leidster/leerkrachtevaluatie Hoe gaat u om met de kinderen? Bent u in staat uw kinderen zo te begeleiden dat ze goede resultaten behalen? U kunt ook uzelf evalueren met behulp van onze Bekwaamheidsspiegel.

15 Algemene zaken In dit hoofdstuk zullen we een aantal algemene zaken bespreken die door de GGD voorgeschreven worden en dus ook vastgelegd moeten zijn. De onderwerpen die onder de algemene zaken worden voorzien zijn: Basisgroepen Buitenruimte Feesten Basisgroepen Buitenruimte De buitenruimte bij Kleine Duimpje is vrij ruim. Het is plein is kindvriendelijk ingericht met een aantal speeltoestellen. Daarnaast hebben we voldoende speelmateriaal aanwezig. De verschillende fietsen en loopauto worden door de kinderen veel gebruikt. Feesten Verjaardagen worden gevierd in de kring en er wordt gezongen door de kinderen. Er wordt indien geregeld ook uitgedeeld door de jarige en wij zorgen voor een klein cadeau. Het sinterklaasfeest wordt ieder jaar gevierd in samenwerking met de basisschool. Wij kopen of een groot cadeau voor de groep of voor ieder kind een kleinigheid (of combinatie) Tijdens de kerst richten wij ons met name op het knutselen van kaarten en kerstwerkjes. Gebouw Voor het ondernemen van allerlei binnenactiviteiten zijn de kinderen aangewezen op één lokaal. De kinderen zijn beneden en zij hebben ook de speelgang tot hun beschikking. De kinderen spelen buiten onder het toeziend oog van een pedagogisch medewerker. Daarnaast kan gebruik worden gemaakt van de gymzaal in het schoolgebouw. De kinderen mogen niet zelfstandig de groepsruimte verlaten: er gaat een pedagogisch medewerker mee. Alle locaties van de SRK beschikken over een aantal beleidsdocumenten en protocollen over pesten, kindermishandeling, kinderparticipatie en uitstapjes. Opleiding De pedagogische medewerkers hebben een afgeronde relevante opleiding voor de kinderopvang genoten. Daarnaast hebben de medewerkers een EHBO-diploma en/of BHVdiploma. Ook volgen de medewerkers regelmatig speciale cursussen en trainingen op het gebied van kinderopvang. Bij SRK wordt het proces welbevinden en ontwikkeling van kinderen uit het Handboek Kwaliteit gehanteerd. Pedagogisch medewerkers zijn opgeleid om kinderen en hun ontwikkeling te begeleiden. Wanneer een afwijking in de ontwikkeling wordt gesignaleerd wordt dit geobserveerd en besproken door de pedagogisch medewerkers met de

16 Clustermanager. De pedagogische staf van SRK kan altijd geraadpleegd worden voor ondersteuning. Een ondersteunend document ontwikkelingsproblemen bij kinderen, is aanwezig in de Documentenwijzer Pedagogisch Werken. Bij SRK is ook een proces indicatie en plaatsing met bijbehorende werkinstructie als blijkt dat de ontwikkeling van een kind stagneert, waardoor de plaats in de opvang niet gegarandeerd kan zijn. Observaties en/of bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen worden verslag gelegd en in een kinddossier bewaard. Pedagogisch medewerkers zijn toegerust door hun opleiding om kinderen te begeleiden in hun welbevinden en ontwikkeling bij de opvang. Tijdens werkoverleggen, teamvergaderingen en individuele gesprekken worden pedagogisch medewerkers gestimuleerd in hun functioneren. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren in externe instanties (fysiotherapie, logopedie, e.d.). Doorverwijzing naar externe instanties zoals jeugdzorg e.d. geschiedt door tussenkomst van leidinggevende en/of pedagogische staf. Huisregels Hieronder volgen de afspraken op het gebied van pedagogisch handelen, omgeving, groepsproces, activiteiten en (spel-) materiaal. De pedagogisch medewerker geeft het kind vertrouwen door een positieve houding naar het kind te hebben; De kinderen zijn veelal vrij zelf te kiezen wat ze willen gaan doen op het kindercentrum; De kinderen worden uitdagend materiaal en spellen aangeboden rekening houdend met hun ontwikkelingsniveau; Een voorwaarde is dat er nadruk wordt gelegd op het proces en niet op het product of resultaat. De kinderen elkaar laten stimuleren in het ontdekken van hun eigen mogelijkheden; De kinderen worden onder meer de mogelijkheden geboden om hun ideeën uit te werken door gebruik te maken van creatief materiaal, de ruimte zoals de gymzaal en spelmaterialen; De kinderen worden gestimuleerd zelf conflicten onderling op te lossen. In onze wegwijzer staan de huisregels uitgelegd. Voor de Ouders Wij willen graag dat U zelf de kinderen ophaalt. Uit veiligheidsoverweging sturen wij geen kinderen naar de auto toe. Graag horen wij van u als uw kind(eren) door iemand anders word(t)(en) opgehaald. Indien uw telefoonnummer of adres wijzigt, vergeet dit dan niet door te geven aan ons. Speelgoed van thuis mag worden meegenomen. Bij kwijtraken of kapot gaan van het speelgoed kunnen wij niet aansprakelijk gesteld worden. Wilt u laten weten als u om dringende reden later komt? Wilt u ons op de hoogte stellen als u kind last van hoofdluis heeft. Dit om verspreiding te voorkomen. Kinderen mogen geen snoep van huis op de opvang eten. Dit blijft indien van toepassing in de tas zitten en mag niet worden opgegeten in het bijzijn van andere kinderen.

17

18

19