HERGEBRUIKEN RECYCLEREN VERBRANDEN

Transcriptie

1 DE LADDER VOORKOMEN HERGEBRUIKEN RECYCLEREN VERBRANDEN STORTEN Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 7/25

2 1. AFVAL VOORKOMEN Vaak gebeurt het dat we overbodige producten kopen of zaken die niet zo stevig zijn (en dus vlug stuk zijn). Heel wat dingen kunnen zelfs niet meer worden hersteld! Natuurlijk groeit op deze manier de afvalberg! Voorkom jij afval of ben jij een wegwerper? Een test! Probeer de vraagjes eerlijk te beantwoorden door de vuilnisbak en -zak groen (ja) of rood (neen) te kleuren. Gebruik je schrijfpapier meestal aan beide zijden? Gebruik je lege dozen om iets in op te bergen? Laat je kapotte schoenen nog herstellen? Geef je etensrestjes aan de dieren? Plak je een stripverhaal, dat uit elkaar valt, weer vast? Gebruik je een brooddoos om je boterhammen in op te bergen? Geef je kleren die voor jou te klein zijn aan anderen door? Neem je altijd een boodschappentas mee naar de winkel? Gebruik je oplaadbare batterijen? Gebruik je schoolspullen (stiften, lat, ) verscheidene jaren na elkaar? Tel nu op hoeveel vuilnisbakken je rood hebt gekleurd. 0-3 Prima! Doe zo verder. 4-6 Het kan nog beter! Blijf je inspannen Door jou wordt de afvalberg steeds hoger! Doe er wat aan. Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 8/25

3 Duid aan wie afval voorkomt (kleur het passende hokje groen). Bij het studeren schrijft An de beide kanten van haar blaadjes vol. Bea schrijft enkel op de voorzijde van de blaadjes, ze vindt dit makkelijker. Cindy vraagt in elke winkel een draagtas. Daan neemt altijd een rieten mandje mee om te winkelen. Evi koopt vooral voedingswaren die niet in wegwerpverpakking zitten. Frederik koopt altijd voorverpakte appels. Gerda snuit haar neus altijd in papieren zakdoekjes. Hans gebruikt linnen zakdoeken. Ina stopt haar boterhammen steeds in haar brooddoos. Jan verpakt zijn boterhammen in aluminiumfolie. Katlijn koopt altijd spuitwater in glazen flessen met statiegeld. Lies koopt heel vaak blikjes frisdrank. Mario vindt dat vliegengordijnen insecten goed buiten houden. Nele gebruikt altijd een spuitbus om vliegen te verwijderen. Olivier gebruikt een vaatdoek om de tafel schoon te vegen. Peggy neemt een stukje keukenrol als ze wat gemorst heeft. Rik koopt altijd groenten in blik. Sara vindt dat verse groenten gezonder zijn. Tiffany kiepert al het keukenafval gewoon in de vuilniszak. Willem gebruikt al jaren een compostvat. Heb je de tien vakjes gekleurd? Vergelijk dan de gekozen antwoorden even met je buur Ontdekte je wat beter kan om de afvalberg te verkleinen? Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 9/25

4 DUS:WAT KUNNEN WIJ DOEN OM AFVAL TE VOORKOMEN? VOORKOMEN Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 10/25

5 2. AFVAL HERGEBRUIKEN. Afval hergebruiken betekent dat je het opnieuw gaat gebruiken Hoe kan jij zelf afval hergebruiken? Verzamel de spullen die je niet meer nodig hebt en breng ze naar een tweedehandswinkel of naar een kringwinkel. Gebruik plastieken flessen als kegels voor je kegelspel. Koop glazen flessen met statiegeld. Verzamel oude kleren en schoenen voor in de verkleedkoffer. Verzamel oude kleren en schoenen om mee te geven bij inzamelacties. Gebruik geschenkpapier nog eens. Gebruik de achterzijde van gebruikt papier als kladblad. Gebruik foto s uit tijdschriften om je oude mappen te versieren. Maak zelf muziekinstrumenten met wegwerpmateriaal. Gebruik kranten om je schriften te kaften en cadeautjes te verpakken. Noem 10 spullen die je naar de kringwinkel of de tweedehandszaak kunt brengen Wat er gebeurt met papier en karton, glas, plastic, K.G.A., P.M.D. en G.F.T. merken we bij de volgende stap op de ladder. Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 11/25

6 DUS:HOE KUNNEN WIJ AFVAL HERGEBRUIKEN? HERGEBRUIKEN Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 12/25

7 Afval-inzamelkalender Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 13/25

8 3. AFVAL SORTEREN EN RECYCLEREN De verschillende soorten afval zijn: - Papier en karton - Glas - G.F.T. of G, F en T -afval - K.G.A. of K G A - P.M.D. of P, M en D - restafval A. PAPIER EN KARTON Papier en karton worden meestal afzonderlijk opgehaald. We zetten het buiten in kartonnen dozen of binden het samen met een touw. We kunnen ook terecht in het containerpark met ons oud papier en karton. WAAROM SORTEREN? Papier wordt van houtvezels gemaakt. Van het opgehaalde papier en karton kan men nieuw papier maken, dit noemen we kringlooppapier. Eerst wordt alle inkt, nietjes, verwijderd. Dan wordt het papier gemalen en vermengd met houtdeeg. Zo sneuvelen er minder bomen. Met 1000 kg kringlooppapier spaart men 17 bomen!!!!! Wat mag meegegeven worden? Teken een lachende gezichtje op de doos. Mag het niet meegegeven worden? Teken dan een boos gezichtje op de doos. oude kranten vettig papier tijdschriften ` briefomslagen gebruikte gebruikt huishoudmet plastic venster servetten papier(keukenrol) briefomslagen behangpapier inpakpapier zonder venster van de slager Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 14/25

9 B. GLAS Glas wordt meestal afzonderlijk opgehaald. In die gemeenten zetten we het buiten in plastic emmers of kuipen. In sommige gemeenten staan nog glasbollen. We kunnen ook terecht in het containerpark met ons glas : wit glas, groen glas en bruin glas. WAAROM SORTEREN? Van het opgehaalde glas kan men nieuw glas maken. Dat gebeurt in de glasfabriek waar men het glas smelt en er nieuw glas van maakt. Wat mag meegegeven worden? Kleur de pijl groen. Mag het niet meegegeven worden? Kleur de pijl rood. Propere glazen bokalen zonder deksel. Lampen en neonbuizen. Vensterglas. Propere glazen flessen. Kapotte drinkglazen. Spiegels. Bloempotten. Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 15/25

10 Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 16/25

11 Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 17/25

12 C. GROENTEN-, FRUIT- EN TUINAFVAL (G.F.T.) Afval van groenten, afval van fruit en afval uit de tuin wordt opgehaald in de G.F.T.-containers, de groene containers. WAAROM SORTEREN? Dit afval kan gecomposteerd worden en opnieuw gebruikt worden als voedingsstof voor planten. Bekijk de folder van ILvA over G.F.T. en los de opdracht op: Wat hoort er thuis in de G.F.T.-container? O de schil van een banaan O zand O eierschalen O koffiedik O kattenbakvulsel O grond O gras O beenderen of ander dierlijk afval O een theezakje O onkruid O een klokhuis O as uit de openhaard O luiers O verwelkte bloemen O kroonkurken O frietvet Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 18/25

13 D. KLEIN GEVAARLIJK AFVAL (K.G.A.) Dit zijn alle afvalstoffen die niet op een stortplaats mogen terechtkomen. We brengen dit afval zelf naar het containerpark, liefst in de groene milieubox. Dan wordt het naar een speciale oven gebracht. Gebruikte batterijen mogen in de speciale BEBAT-dozen. We vinden deze dozen in winkels en scholen. Deze batterijen worden dan gerecycleerd. WAAROM SORTEREN? Sommige gevaarlijke stoffen worden gerecycleerd: motorolie wordt verwerkt tot brandstof en uit oude batterijen worden de gebruikte materialen gerecycleerd. Wat mag in de milieubox? Omcirkel deze zaken. batterijen lege flesjes shampoo tl-buizen lege flessen toiletreiniger röntgenfoto s olieproducten lege verpakkingen van afwasmiddel lege verpakkingen van wasmiddel verfresten vernisresten thermometers gevaarlijke spuitbussen (vb. tegen insecten) cosmeticaproducten Sommige producten zoals vervallen medicijnen en röntgenfoto s moeten naar de apotheker. Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 19/25

14 E. PLASTICVERPAKKINGEN, METAALVERPAKKINGEN EN DRANKKARTONS (P.M.D.) Plastic flessen en flacons, blikjes en drankkartons worden in sommige gemeenten of steden afzonderlijk opgehaald in blauwe zakken. We kunnen die zaken ook naar het containerpark brengen. 1) Een container voor PET- en PVC-flessen Wat mag in deze container? Verbind deze zaken met de container. lege flessen plastic wasmanden emmers van mineraalwater lege flessen lege flessen van frisdrank van keukenolie boterkuipjes yoghurt- lege flessen van azijn bekertjes lege flessen van fruitsap plasticfolie 2) Een container voor PE-flessen en -flacons Wat mag in deze container? Verbind deze zaken met de container. lege flessen van vloeibare huishouddetergenten lege verpakkingen van frituurolie lege flessen van wasverzachters lege flessen van badschuim lege verpakkingen van motorolie lege flessen van shampoo WAAROM SORTEREN? Plastic wordt niet afgebroken in de natuur. Het gaat naar de fabriek waar het wordt gesmolten en opnieuw tot plastic wordt verwerkt (tuinbanken, paaltjes). Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 20/25

15 3) Een container voor drankkartons (brik). Hieronder zie je een lijstje met allerlei lege verpakkingen en kartons Doorstreep wat niet in deze container mag. lege kartons van slagroom lege kartons van fruitsap lege blikjes van cola lege kartons van chocomelk lege kartons van melk WAAROM SORTEREN? Van de oude drankkartons kan men papier of karton maken. De plastic is brandstof voor de cementoven en aluminiumfolie is een bindmiddel in het cement. 4) Een container voor metaalverpakkingen. Zet een kruisje als het in deze container mag. drankblikjes aluminiumfolie kroonkurken yoghurtbekertjes lege conserven metalen deksels van potten spuitbussen van cosmetica spuitbussen van voedingsmiddelen WAAROM SORTEREN? Metaal wordt gesmolten en er kunnen nieuwe metalen voorwerpen van gemaakt worden. Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 21/25

16 TAAK: Allerlei soorten afval 1) knip uit tijdschriften, reclameblaadjes en de knipblaadjes prenten of foto s van allerlei zaken die bij het vuilnis belanden. Bijvoorbeeld vruchten, lampen, verpakkingen, flessen, 2) Omdat al dit afval nog teveel zaken bevat die we kunnen hergebruiken, gaan wij ons afval soort bij soort doen. Alles wat bij elkaar hoort, komt in één zak of container terecht. We noemen dit. Datgene dat wij uitgeknipt hebben gaan wij ook soort per soort verzamelen en op een groot blad vastkleven. Groep 1: PAPIER & KARTON Groep 2: GLAS Groep 3: G.F.T. Groep 4: P.M.D. Groep 5: K.G.A. Groep 6: RESTAFVAL Groep 7: GROF HUISVUIL 3) Stel jouw afvalmap voor aan de rest van de klas en bespreek wat bij wat hoort. Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 22/25

17 Iedere Leerling Voorkomt Afval knipblad

18 Iedere Leerling Voorkomt Afval knipblad

19 4. VERBRANDEN Door ons huisvuil te verbranden zijn we er op het eerste zicht voor een groot deel van verlost. Toch zijn er aan afvalverbranding heel wat nadelen verbonden Denk maar aan de vuile rook. Als je afval zomaar verbrandt dan komen er heel wat vuile deeltjes samen met de rook in de lucht. Afvalverbranding gebeurt in een verbrandingsinstallatie.vroeger zorgden de verbrandingsinstallaties dan voor heel wat luchtvervuiling. Gelukkig zijn de moderne installaties voorzien van een filter. Men filtert dus de vuile deeltjes uit de rook. De warmte-energie die ontstaat bij de verbranding, laat men ook niet verloren gaan. Deze energie kan men bijvoorbeeld gebruiken om gebouwen te verwarmen Orden de letters tussen de haakjes tot een woord i.v.m. verbranding en duid aan of de uitspraak waar of niet waar is! Vroeger kwamen er door verbranding van afval in verbrandingsinstallaties heel veel (fitggie) stoffen vrij. waar/niet waar Moderne verbrandingsinstallaties zijn voorzien van een (lteifr). waar/niet waar De (rmwtea-renieeg) die ontstaat tijdens de verbranding laat men zomaar ontsnappen. waar/niet waar Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 23/25

20 5. STORTEN. Schrap wat niet past. Storten was tot voor kort de goedkoopste oplossing. Dit is intussen niet meer zo en bovendien zijn er belangrijke voordelen/nadelen aan verbonden: 1. Storten neemt veel/weinig plaats in Als wij er dus voor zorgen dat er minder afval ontstaat en er dus minder plaats nodig is voor stortplaatsen, dan hebben we meer plaats voor woonwijken, bossen of speelpleinen. 2. We storten alsmaar meer afval dat door de natuur wel/niet afbreekbaar is Plastic afval, bijvoorbeeld, is door de natuur wel/niet afbreekbaar. Wat dus wil zeggen dat een plastic fles die je gewoon op de grond laat liggen, jaren later nog steeds een plastic fles zal zijn. G.F.T. is wel/niet door de natuur afbreekbaar. Al na enkele maanden blijft er niks meer van over. Vroeger gooide men op een stortplaats alles letterlijk zomaar op een hoop. Kan je je inbeelden wat een stinkende smeerboel dat was? Heel wat ongedierte, zoals insecten, muizen en ratten kwamen er op af. Schadelijke stoffen konden in de grond en het water doordringen. Dat betekende dus een gevaar/geen gevaar voor ons milieu. Nu gaat het er op een stortplaats wel even anders aan toe. Graafmachines/vuilniswagens brengen het afval naar een goed afgebakende stortplaats. Eerst spant men er een stevige plastic onder. Daardoor kunnen schadelijke stoffen niet in de bodem dringen. Een bulldozer verspreidt het afval over het terrein. Daarna komt er een laag zand over. Weer vuilnis, dan weer aarde. Tot de stortplaats vol is. Op het einde komt er een hele dikke laag aarde over. Je ziet dan niets meer van het afval. Er kunnen zelfs achteraf planten en bomen op groeien! Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 24/25

21 Storten is geen goede oplossing voor het afvalprobleem want in plaats van het afval te verwijderen, slaan we het op en blijven we ermee zitten. Kijk eens naar de tekening, wat zie je allemaal? Is dit een stort zoals beschreven in de tekst? Leg uit! Iedere Leerling Voorkomt Afval Afvalwerkboekje 25/25