PDFLaTeX voor beginners - deel 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PDFLaTeX voor beginners - deel 2"

Transcriptie

1 PDFLaTeX voor beginners - deel 2 Installatie (Windows/Linux) Editor (Winshell/Geany) Wilfried Van Hirtum Versie januari 2016

2 Copyright 2016 Wilfried Van Hirtum Dit werk wordt vrij gegeven aan de gemeenschap en mag dus gekopieerd, verspreid en aangepast worden mits vermelding van de bron onder voorbehoud dat het resultaat blijft beantwoorden aan deze voorwaarden, dus vrij blijft voor de gemeenschap Doelstellingen van deze boekje pdflatex en aanverwante software installeren op een computer zodat je een bruikbaar systeem hebt Opdrachten 17 Af en toe staan er opdrachten in dit boekje Je herkent deze opdrachten aan een nummer (dit nummer 17 is maar een voorbeeld) in een grijs vierkantje

3 Voorwoord The ideal situation occurs when the things that we regard as beautiful are also regarded by other people as useful Donald Knuth Vroeg of laat wil je natuurlijk een LaTeX-systeem op je eigen computer Beginners willen een duidelijke handleiding voor de eerste stappen in de installatie van LaTeX Voor hen is deze inleiding bedoeld Het grote voordeel van het gebruik van open source software zoals LaTeX is de zeer goede ondersteuning door een levendige gemeenschap Stel een vraag en je vindt gegarandeerd een antwoord Als je een vraag over LaTeX googelt, kom je ongetwijfeld terecht op de de website LaTeX Stack Exchange Dit is de absolute nummer één vraag-en-antwooord website voor gebruikers van LaTeX, 100 % free, zonder registratie Veel succes met de installatie van LaTeX Wilfried Van Hirtum

4 Inhoudsopgave 1 LaTeX installeren op je eigen computer 5 11 LaTeX installeren in Linux/Windows 5 12 De installatie testen 5 13 De boomstructuur van de harde schijf 6 2 En nu kan je beginnen 6 Appendices 7 A Werken met de opdrachtprompt 7 B LaTeX installeren in Ubuntu 12 B1 Voorbereiding 12 B2 TeXLive installeren 12 B3 De teksteditor Geany installeren 12 C LaTeX installeren in Windows 15 C1 Voorbereiding 15 C2 MiKTeX 15 C3 MiKTeX downloaden en installeren 15 C4 Extra software installeren 16 C5 Spellingcontrole in WinShell 18 C6 De map instellen waar hulpbestanden terechtkomen 18 C7 Nederlandstalige afbreekroutine instellen 19 C8 Een root toevoegen 19 C9 MiKTeX onderhouden 20 Referenties 21 Referenties 21 Trefwoordenregister 21

5 1 LaTeX installeren op je eigen computer Je kunt op je eigen computer LaTeX installeren als gevorderd gebruiken is dit vroeg of laat nodig Het is handig om eerst enkele basisvaardigheden aan de opdrachtpromt te kunnen Zie appendix A We beschrijven in de volgende subparagrafen de werkwijze voor het installeren van LaTeX voor Linux en voor Windows 11 LaTeX installeren in Linux/Windows LaTeX installeren in Ubuntu Ikzelf gebruik uitsluitend open source software, dus ook Linux (Xubuntu) Voor een werkwijze voor een Ubuntu-platform, zie appendix B LaTeX installeren voor Windows Ik onderhoud niet meer actief deze werkwijze, maar wellicht is er in wezen nog niet veel veranderd Voor een werkwijze zoals die nog in 2010 geldig was, zie appendix C 12 De installatie testen Open de opdrachtprompt of terminal: Windows: Start cmd (zelf typen in het tekstvak linksonderaan) Ubuntu: Alt-F3 (ik heb deze sneltoets toegekend om de terminal te openen) Typ achter de prompt het volgende commando in: pdflatex sample2e pdflatex sample2e Het LaTeX-systeem reageert met enkele meldingen: This is pdftex, Version (TeX Live 2013/Debian) Output written on sample2epdf (3 pages, bytes) Transcript written on sample2elog Uit de laatste twee zinnen kun je opmaken dat het resultaat naar het bestand sample2epdf geschreven is Je kunt dit resultaat bekijken met de volgende opdracht: typ achter de prompt de volledige naam van het pdf-document in Als alles goed gaat, wordt een pdf geopend met een voorbeeldtekst die gezet is in LaTeX sample2epdf sample2epdf 5

6 13 De boomstructuur van de harde schijf MiKTeX installeert een heleboel bestanden op de pc (zie figuur 1 en figuur 2) Als je de installatie gevolgd hebt zoals in vorige paragraaf beschreven, zal MiKTeX (Windows) of TeXLive (Linux) in de volgende map staan: Windows: c:\program Files\MiKTeX 29 Ubuntu: /usr/share/texlive Opdat MiKTeX of TeXLive gemakkelijk zijn weg vindt in deze boomstructuur, heeft MiKTeX/TeXLive bij de installatie een database aangemaakt waarin alle belangrijke onderdelen kunnen gevonden worden zodat niet telkens de hele harde schijf moet doorzocht worden Deze database heet de fndb-database (File Name DataBase) Opgelet: de inhoud van deze mappen c:\program Files\MiKTeX 29 of /usr/share/texlive moet je beschouwen als read only Het is vooral de bedoeling dat je de doc-map raadpleegt Hierin staat een massa documentatie over LaTeX en aanverwanten Bij de meeste pakketten hoort een apart documentatie-bestand in de vorm van een pdf-bestand MiKTeX 29 doc miktex latex bin geometry graphics hyperref grfguidepdf pdflatexexe biberexe ImageMagick c:/program files Winshell Figuur 1 Massa s documentatie in de MikTeX-boom share/ texlive/ texmf-dist doc latex pdflatex makeindex geometry graphics hyperref grfguidepdf /usr bin biber geany convert Figuur 2 Een deel van de bestandenboom in Ubuntu 2 En nu kan je beginnen Je hebt nu een werkend LaTeX-systeem Je kunt nu beginnen met LaTeX te gebruiken Laat je daarbij leiden door de handleidingen (latbeg1 ), (Van Hirtum, LaTeX voor beginners - deel 2), (Van Hirtum, LaTeX voor beginners - deel 3), (Van Hirtum, LaTeX voor beginners - deel 4) Succes 6

7 Appendices A Werken met de opdrachtprompt 1 Maak op de harde schijf, in de map waar jij gewoonlijk jouw gegevens bewaart, bijvoorbeeld op de d:/username/-schijf (Windows) of in de home-map (Ubuntu) de volgende map aan: Maak nog een map vuilbak project Maak in de map project twee deelmappen: Je hebt nu de volgende mappenstructuur gemaakt: katten en rubik Windows: d:/username/ project katten rubik Ubuntu: /home/username/ project katten rubik vuilbak vuilbak Merk op: met user bedoelen we jouw gebruikersnaam, bijvoorbeeld als jouw gebruikersnaam annabel is, heb je bijvoorbeeld de volgende map: Windows: d:/annabel/project/katten Ubuntu: home/annabel/project/rubik Zoek afbeeldingen (in jpg-formaat) van katten en de puzzel van Rubik, en plaats deze respectievelijk in de volgende mappen: Windows: d:/username/project/katten Ubuntu: home/username/project/katten d:/username/project/rubik home/username/project/rubik Wijzig de naam van de afbeeldingen van de katten in felixjpg, funkyjpg en snoepiejpg 2 Af en toe moet je werken met de opdrachtprompt (Windows) of met de terminal (Ubuntu) Open de opdrachtprompt of terminal Je krijgt dan het zwarte venster van de opdrachtprompt of terminal Windows: Start cmd (zelf typen in het tekstvak linksonderaan) Ubuntu: Alt-F3 (ik heb deze sneltoets toegekend om de terminal te openen) Je kunt nu allerlei commando s typen achter de prompt De prompt is het >-teken (Windows) of het $-teken (Ubuntu) Typ bijvoorbeeld het volgende commando, gevolgd door Enter 7

8 cls clear Merk op dat dit commando verschillend is naargelang je met Windows of Ubuntu werkt Het opdrachtvenster (Windows) of de terminal(ubuntu) wordt dan gewist ( clear screen ) Let op: je kunt de muis niet gebruiken in een opdrachtprompt of terminal Je moet alle commando s typen Dit heeft zijn voordelen, vooral snelheid Het nadeel is wel dat je deze commando s moet kennen Je vindt verderop een lijstje van veelgebruikte commando s, de zogenaamde ms-dos(windows) of de shell-commando s (Ubuntu) Om de opdrachtprompt/terminal te verlaten: exit exit Merk op dat het commando hetzelfde is in Windows en in Ubuntu Naar een andere map gaan: cd cd Met dit commando ga je een stap hoger in de bestandenhiërarchie van de harde schijf Voor de prompt verschijnt het pad waar je je bevindt in de bestandenboom Geef nog eens een paar keer dit commando (cd ) totdat je op de hoofdmap van de harde schijf uitkomt: c:\ (Windows) of / (Ubuntu) Tip Als je het laatst ingetypte commando wilt oproepen, zonder het opnieuw te moeten typen, druk dan op de toets Je kunt op deze manier verschillende stappen terug gaan in de geschiedenis van ingetypte commando s Met kun je voorwaarts in de geschiedenis gaan Naar een andere schijf gaan: d: Merk op dat dit commando alleen in Windows bestaat Terug naar de c:\-schijf gaan: c: Naar een andere map gaan: 8

9 cd project cd project Een lijst tonen met alle bestanden in de huidige map, je ziet nu alle bestanden en deelmappen van de map project: dir dir Naar een deelmap gaan: cd rubik cd rubik Een niveau terug gaan: cd cd Naar een deelmap gaan: cd katten cd katten Direct naar de hoofdmap van een schijfstation gaan: cd \ cd / Direct naar een bepaalde deelmap gaan: cd d:\user\project\katten cd /home/user/project/katten Een programma starten, bijvoorbeeld Kladblok (Windows) of Geany (Ubuntu): notepad zomaartxt geany zomaartxt De editor Kladblok of Geany wordt geopend met een nieuw leeg bestand dat al een naam heeft, namelijk zomaartxt Typ enkele korte zinnetjes en bewaar de tekst in de map d:/username/project/katten (Windows) of /home/username/project/katten (Ubuntu) Sluit Kladblok of Geany Je zit nog steeds in de map d:/username/project/katten/ (Windows) of /home/username/project/katten/ (Ubuntu) Een lijst tonen met alle bestanden in de huidige map: 9

10 dir dir Je ziet nu onder andere de bestanden felixjpg, funkyjpg, snoepiejpg en zomaartxt Een lijst tonen met alle bestanden in de huidige map die met de letter f beginnen: dir f** dir f** Je ziet nu onder andere de bestanden felixjpg, funkyjpg, maar niet snoepiejpg en ook niet zomaartxt Een lijst tonen met jpg-bestanden in de huidige map dir *jpg dir *jpg Je ziet nu onder andere de bestanden felixjpg, funkyjpg, maar niet zomaartxt Een lijst tonen met jpg-bestanden in de huidige map die met de letter f beginnen: dir f*jpg dir f*jpg Je ziet nu onder andere de bestanden felixjpg, funkyjpg, maar niet zomaartxt 3 In de tabellen 2, 3, 4, en 1 staan enkele veelgebruikte opdrachten die je in de opdrachtprompt (Windows) of in de terminal (Ubuntu) kunt typen Loop ze allemaal nog eens door En ga na of je snapt wat ze doen (goed lezen en uitproberen) Tabel 1 Jokertekens * aan de opdrachtprompt (Windows) of aan de terminal (Ubuntu) Opdracht dir *pdf dir katten* dir ka*jpg dir ka** Betekenis Toon alle pdf-bestanden Toon alle bestanden met als bestandsnaam katten, maakt niet uit met welke bestandsextensie (tex, log, pdf, ) Toon alle bestanden waarvan de bestandsnaam begint met ka en met bestandsextensie jpg Toon alle bestanden waarvan de bestandsnaam begint met ka en met om het even welke bestandsextensie 10

11 Tabel 2 Sneltoetsen: geschiedenis van de opdrachtprompt Toets Betekenis Vorig commando Volgend commando Tabel 3 Navigeren in de mappenstructuur via de opdrachtprompt (Windows) of via de terminal (Ubuntu) Windows Ubuntu Betekenis cls clear Clear Screen d: Ga naar de d:\-schijf cd c:\ cd / Ga direct naar de hoofdmap cd xxx cd xxx Change directory: ga naar de map xxx cd cd Ga een stap hoger in de directorystructuur Als je deze opdracht een paar keer herhaalt, kom je altijd terecht bij de hoofdmap cd \xxx\yyy cd /xxx/yyy Ga naar deze map dir dir Toon de inhoud van de huidige map (directory) dir f: Toon de inhoud van de f:\-schijf Dit kan bijvoorbeeld een usb-stick zijn exit exit Verlaat de opdrachtprompt (Windows) of de terminal (Ubuntu) Tabel 4 Bewerkingen via de opdrachtprompt (Windows) of via de terminal (Ubuntu) Windows Ubuntu Betekenis md xxx mkdir xxx Make directory: maak een nieuwe map met als naam xxx notepad xxxtxt geany xxxtxt Start de editor Kladblok (Windows) of Geany (Ubuntu) met het bestand xxxtxt Dit bestand wordt aangemakt als het nog niet bestaat copy xxxtxt yyytxt cp xxxtxt yyytxt Maak een kopie van het bestand xxxtxt, en noem de kopie yyytxt rename xxxtxt yyytxt mv xxxtxt yyytxt Wijzig de naam van het bestand xxxtxt in yyytxt exit exit Verlaat de opdrachtprompt/terminal dir /s *kat*jpg find -name *kat*jpg Zoek het bestand waarin het woordje kat in de bestandsnaam voorkomt van het type jpg vanaf de huidige map en in alle deelmappen copy -s xxx yyy cp -r xxx yyy Kopieer de map xxx met al haar deelmappen en bestanden naar de map yyy In Windows: s betekent met alle submappen, in Ubuntu: r betekent recursief, dus inclusief alle submappen 11

12 B LaTeX installeren in Ubuntu Je moet echt geen computerspecialist zijn om op je eigen computer LaTeX aan de praat te krijgen De volgende instructies zijn van toepassing voor Ubuntu Als u LaTeX wilt installeren op een Windows-computer, ga dan naar sectie C op pagina 15 Voorzie ongeveer een uur voor de hele installatie B1 Voorbereiding Je beschikt over een computer waarop Ubuntu 1404 (of een latere versie) is geïnstalleerd B2 TeXLive installeren Typ de volgende commando s in een terminal sudo apt-get update sudo apt-get -y install texlive sudo apt-get -y install texlive-lang-dutch sudo apt-get -y install texlive-latex-extra sudo apt-get -y install texlive-extra-utils sudo apt-get -y install texlive-math-extra sudo apt-get -y install texlive-fonts-extra sudo apt-get -y install texlive-generic-extra sudo apt-get -y install biber Het installeren van deze pakketten neemt ongeveer een half uur in beslag De installatie en alle nodige instellingen gebeuren volledig automatisch B3 De teksteditor Geany installeren Het gebruik van een editor is sterk onderhevig aan persoonlijke voorkeuren Ik gebruik persoonlijk de editor Geany voor Linux, vooral voor de kolommodus (bewerken van hele kolommen tekst), en het snel kunnen verplaatsen, kopiëren en wissen van regels tekst Typ het volgende commando in een terminal sudo apt-get install geany sudo apt-get install geany-plugins-common sudo apt-get install geany-plugin-spellcheck B31 Spellingcontrole in Geany Kies in het menu van Geany Extra Plugin beheer Spellcheck Bewerken Plugin voorkeuren Spellcheck 12

13 Kies uit de keuzelijst de Nederlandse taal Je kunt nu in Geany de spellingscontrole gebruiken terwijl je typt Op de werkbalk verschijnt nu een wisselknop Toggle Spell check while typing (current language: nl) om de spellingscontrole tijdens het typen aan of uit te zetten B32 Geany configureren voor LaTeX Typ een minimaal voorbeeld van een tex-bestand in de editor Geany, bijvoorbeeld: \documentclass[twoside, a4paper]{article} \usepackage[dutch]{babel} \begin{document} Hallo \end{document} en bewaar deze tekst onder de volgende naam: zomaartex Nu herkent de editor Geany deze tekst als een LaTeX-bestand Je ziet dat aan de syntaxiskleuring De sleutelwoorden documentclass en usepackage zijn rood gekleurd De beginend-omgevingen zijn groen gekleurd Kies nu in het menu van Geany: Bouwen Bouwcommando s instellen LaTeX Bronbestand commando s Wijzig de naam van het tweede commando in pdflatex en vul het tekstvak in met het volgende commando pdflatex -interaction errorstopmode -file-line-error %f && evince %epdf Klik op OK Je kunt de brontekst nu compileren met behulp van de sneltoets F9 De compiler stopt als er een fout wordt ontdekt, en de foutmelding wordt in het rood weergegeven Als je op deze rood weergegeven foutmelding klikt, gaat de cursor naar de regel waar de fout is ontdekt B33 Knipsels gebruiken in Geany Het is handig dat je veel gebruikte stukjes code kunt typen door afkortingen te gebruiken Stel je wilt de volgende code typen: \begin{enumerate} \item \item \end{enumerate} Je kunt dit bereiken door alleen enum te typen, gevolgd door tab-toets Je kunt dit gedrag van de editor Geany instellen door middel van: Extra Configuratiebestanden Snippetsconf 13

14 Ik heb zelf al enkele knipsels (snippets) klaargemaakt in het bestand snippetsconf Je vindt dit bestand op mijn website (Van Hirtum, Denkende Handen) Download dit bestand en zet het in de volgende map: /home/username/config/geany/ Let op: config is een verborgen (hidden) map Je maakt deze zichtbaar met de sneltoets Crtl-H 4 Open een tex-bestand in Geany en typ letterlijk enum, gevolgd door Je ziet dat de code automatisch wordt aangevuld met een knipsel \begin{enumerate} \item \item \end{enumerate} B34 Geany configuren voor LaTeX door middel van een Makefile Ik heb eeen aangepaste Makefile gemaakt om het werken met LaTeX te vergemakkelijken Op die manier zorgt het systeem zelf ervoor dat er steeds het juist aantal keer wordt gecompileerd Je hoeft telkens maar een enkele sneltoets Shift - F9 te gebruiken om de broncode opnieuw te compileren en te bekijken in een keer, zodat alle verwijzingen naar figuren, tabellen, formules, referenties steeds goed staan Je vindt deze Makefile op mijn website (Van Hirtum, Denkende Handen) Je kunt deze Makefile verbinden aan de sneltoets Shift - F9 door middel van het menu Bouwen/Bouwcommando s instellen/make Typ daar het volgende commando in make -f /home/wolk/texmf/tex/latex/makefile pdf TEXFILE=%f 14

15 C LaTeX installeren in Windows C1 Voorbereiding Je moet echt geen computerspecialist zijn om op je eigen computer LaTeX aan de praat te krijgen De volgende instructies zijn van toepassing voor Windows Voorzie ongeveer een uur voor de hele installatie Herstart de computer, zodat de computer stabiel is Zorg er voor dat je computersysteem in orde en up-to-date is TEX bestaat uit een heel groot aantal kleine bestandjes, dus is het nodig dat de harde schijf in uitstekende staat verkeert Bestandsextensies en verborgen mappen zichtbaar maken In de verkenner van Windows is het handig dat de bestandsextensies van de bestanden ook weergegeven zijn Maak ook de verborgen mappen en bestanden zichtbaar C2 MiKTeX Een LaTeX-distributie is een geheel van alle software om LaTeX op een computer te installeren MiKTeX (spreek uit: mik-tech ) is een bekende LaTeX-distributie voor Windows Je kunt MiKTeX gratis downloaden Er is een zeer gebruiksvriendelijke download- en setup-wizard beschikbaar MiKTeX is beschikbaar in twee versies: basis of compleet Basis De Basic MiKTeX Installer installeert een MiKTeX-systeem met een minimaal aantal basispakketten Als je tijdens het schrijven van teksten bijkomende pakketten nodig hebt, die nog niet geïnstalleerd zijn, worden deze automatisch gedownload en geïnstalleerd Je moet dan uiteraard online zijn Men noemt dit on-the-fly installeren Door deze manier van werken blijft je systeem klein maar fijn Compleet De complete versie gebruiken is tegenwoordig geen overkill meer De (eenmalige) installatie duurt dan langer maar je hebt ineens alle pakketten Je gaat deze zeker niet allemaal gebruiken, maar als je vroeg of laat beslist om een speciaal pakket te gebruiken, dan is het alvast beschikbaar en reeds geïnstalleerd C3 MiKTeX downloaden en installeren Ga naar de website van MiKTeX ( Het installatieproces wijst zichzelf verder goed uit Op een bepaald ogenblik moet je nog enkele keuzen maken Kies dan de voor u geschikte versie en installatie-manier: 32-bit of 64-bit, naargelang uw computer; basis of volledig, naargelang uw wens; install for anyone who uses this computer all users ; Preferred paper: A4 ; Install missing packages on-the-fly: Ask me first 15

16 C4 Extra software installeren Je hebt nu juist een werkend LaTeX-systeem geïnstalleerd Om op een praktische manier te kunnen werken, heb je nog extra software nodig Deze is ook gratis te downloaden Let op: het is belangrijk dat je de volgorde van installeren respecteert: eerst Ghostscript, en dan pas WinShell Hier volgt een lijst van de extra te installeren software C41 Installeer een PDF-reader ( Deze software is waarschijnlijk reeds op uw computer geïnstalleerd, bijvoorbeeld Adobe Reader of Foxit Reader Foxit Reader is een kleine pdf-reader, waarmee je heel snel pdf-documenten kunt openen We raden aan om deze te installeren voor gebruik met LaTeX, omwille van de snelheid Desgewenst kun je ook Adobe Reader gebruiken om documenten af te drukken Kies voor een Default installatie Figuur 3 Let op: haal bij de installatie van Foxit alle vinkjes weg bij Ask toolbar en klik op Decline, anders wordt deze onnodige werkbalk in uw browser geïnstalleerd! Bevestig alle voorstellen en klik op Install en haal ten slotte ook het vinkje weg bij ebay snelkoppeling: Create desktop quick launch and starmenu icon to ebay Test Foxit Reader uit met een bestand, bijvoorbeeld sample2epdf Open een opdrachtprompt en typ het volgende commando C:\ sample2epdf Foxit Reader wordt geopend Stel de taal in op Nederlands: Language Dutch Foxit Reader wordt bijgewerkt Zorg ervoor dat de pagina s niet verkleind worden bij het afdrukken: Bestand Afdrukken Afdrukinstellingen Paginaschaal: Ware grootte In Adobe Reader: Bestand Afdrukken Pagina-afhandeling Pagina-schalen: Geen 16

17 C42 Installeer Ghostscript ( Ghostscript is een hulpprogramma dat nodig is bij het creëren van pdf-bestanden Dubbelklik op gs870w32exe Bevestig alle voorstellen C43 Installeer WinShell ( Let op: WinShell na Ghostscript installeren! WinShell is een eenvoudige editor speciaal op maat gemaakt voor (pdf)latex Dubbelklik op WinShell331exe Maak een snelkoppeling op het bureaublad Maak een snelkoppeling op de Snel Starten werkbalk pdflatex optimized Dutch De installatie van WinShell heeft automatisch het bestandstype tex verbonden met WinShell Dit wil zeggen: als je in de Windows Verkenner op een tex-bestand klikt, wordt dit bestand automatisch geopend met WinShell Sluit WinShell C44 Installeer ImageMagick( ImageMagick is een hulpprogramma dat grafische afbeeldingsformaten kan omzetten naar andere formaten, bijvoorbeeld een gif-afbeelding naar een png-afbeelding pdflatex kan geen gif s lezen, maar wel png s Vandaar dat een omzetting soms nodig is Dubbelklik op ImageMagick Q16-windows-dllexe Bevestig alle voorstellen en klik telkens op Volgende Sluit de webbrowser met informatie over ImageMagick Om te testen of ImageMagick goed werkt, typ het volgende aan een opdrachtprompt: C:\ convert logo: logopng identify logopng imdisplay logopng Als alles goed is gegaan, komt er een afbeelding met een tovenaar C45 Installeer de woordenlijst voor de spellingcontrole in WinShell Je kunt een woordenlijst voor Nederlands (en nog andere talen) gratis downloaden op de volgende website wikiservicesopenofficeorg/wiki/dictionaries Download het bestand nl_nlzip en pak de aff-, dic- en txt-bestanden uit in de volgende map c:\program Files\WinShell\Dictionaries 17

18 C46 Maak een lokale tex-boom Maak dan zelf de volgende map aan: met als deelmappen: c:/localtex/bib c:/localtex/tex/latex c:/localtex Deze mappen zijn nu nog leeg, maar je kunt later in deze mappen zelf de juiste bestanden plaatsen als het nodig is C5 Spellingcontrole in WinShell WinShell is uitgerust met een spellingcontrole voor verschillende talen: Uitvoeren Spellingcontrole Sneltoets: F12 Herstart WinShell en stel de spellingcontrole in op de Nederlandstalige woordenlijst: Opties Taal tabblad Algemeen kader Taal Kies in de keuzelijsten: WinShell: Dutch Spellingcontrole: nl_nl Open een nieuw bestand: Ctrl - O Typ eens de volgende zin in Hallo beeren Ga naar het begin van de tekst en druk op F12 De spellingcontrole werkt: fout gespelde woorden worden rood onderstreept en je kunt fouten corrigeren De spellingcontrole werkt vanaf de positie van de cursor in de tekst Je kunt woorden vervangen (kies uit de voorstellen of typ zelf het juiste woord), nieuwe woorden toevoegen, enzovoort Sluit WinShell C6 De map instellen waar hulpbestanden terechtkomen Bij het compileren van een LaTeX-bronbestand, maakt LaTeX automatisch enkele hulpbestanden aan Om de mappen met je kostbare teksten proper te houden, is het aangewezen om een aparte map te maken en deze in te stellen als map voor hulpbestanden 1 Maak de volgende map aan: 2 Start WinShell c:/latexvuilbak 18

19 3 Opties Programma-aanroep selecteeer rechts in de lijst: PDFLaTeX Wijzig links de inhoud van het veld cmd Line Er staat reeds: -interaction=nonstopmode "%stex" Typ hiervoor de volgende optie: -aux-directory=c:/latexvuilbak Zodat er staat: -aux-direcotry=c:\latexvuilbak -interaction=nonstopmode "%stex" Klik op Ok C7 Nederlandstalige afbreekroutine instellen MiKTeX is nu geïnstalleerd op je computer De installatie is ingesteld op Engelstalige afbreekroutines Als je wilt dat ook Nederlandstalige woorden correct afgebroken worden, ga je als volgt te werk: Start Alle programma s MiKTeX 29 Maintenance Settings (let op: *niet* als admin) Tabblad Languages Language Dutch OK Let op: de lijst met talen staat niet per se alfabetisch gerangschikt De andere talen die al aangevinkt staan, mogen aangevinkt blijven To apply the new settings, it is necessary to rebuild the format files OK Volg de verdere aanwijzigingen op het scherm Je kunt vanaf nu werken met Nederlandstalige teksten C8 Een root toevoegen MiKTeX is nu geïnstalleerd op je computer Het is verstandig om de pakketten van MiKTeX en de zelfgemaakte pakketten gescheiden te houden De bestanden van MiKTeX komen in de volgende map: c:\program files\miktex 29\ en de zelfgemaakte pakketten en stijlen komen in: c:\localtex\tex\latex We moeten aan MiKTeX vertellen dat de zelfgemaakte pakketten kunnen gevonden worden in deze zelfgemaakte map c:\localtex Dit noemen we een root toevoegen, en gaat als volgt: Start Alle programma s MiKTeX 29 Maintenance Settings (let op: *niet* als admin) Tabblad Roots 19

20 Add Blader naar c:\localtex OK To apply the new settings, it is necessary to rebuild the format files OK C9 MiKTeX onderhouden C91 On the fly installeren Af en toe gebeurt het dat je een pakket nodig hebt dat nog niet geïnstalleerd is Als je online bent, gebeurt het installeren on the fly Dit wil zeggen dat MiKTeX automatisch, terwijl je bezig bent, de ontbrekende pakketten installeert Je krijgt dan een melding om akkoord te gaan Soms moet je even geduld hebben vooraaleer de nodige bestanden binnengehaald zijn en geïnstalleerd zijn Meestal duurt dit enkele seconden Er verschijnt dan ook een zwart dos-venster met de melding dat het programma initexmf bezig is Wacht geduldig totdat het pakket binnengehaald is, en totdat de configuratie voltooid is Het dos-venster verdwijnt dan vanzelf C92 Pakketten updaten Af toe worden komen er nieuwe pakketten van MikTeX beschikbaar Het is dan interessant om de pakketten die je al geïnstalleerd hebt te updaten Dit gaat als volgt: Start Alle programma s MiKTeX 29 Update Volgende Er wordt een lijst van pakketten getoond waarvoor een update beschikbaar is Ga akkoord met alle updates C93 Pakketten manueel downloaden Je kunt zelf ook manueel pakketten binnenhalen Dit gaat met het volgende commando aan de opdrachtprompt C:\ mpm -update-package= Vul zelf de naam van het pakket op de plaats van de puntjes is Hier is een voorbeeld C:\ mpm -update-package=textpos Je kunt ook de pakketbrowser van MiKTeX gebruiken Start Alle programma s MiKTeX 29 Browse packages Selecteer (met ctrl -klik de pakketten die je wilt installeren Kies in het menu om te installeren, of klik op het plusteken + Handige pakketten om te installeren, en die niet in de basisversie van MikTeX zitten, zijn de volgende pakketten: babelbib booktabs caption colortbl fancybox fancyvrb sectsty subfig upquote 20

21 C94 De file name database verversen Na het installeren van nieuwe pakketten is het noodzakelijk dat MiKTeX weet waar deze staan We noemen dit het verversen van de file name database (fndb) Dit gaat als volgt: Start Alle programma s MiKTeX 29 Settings Tabblad General Refresh FNDB Referenties 1 Wilfried Van Hirtum Denkende Handen url: 2 Wilfried Van Hirtum LaTeX voor beginners - deel url: be/denkendehanden/ 3 Wilfried Van Hirtum LaTeX voor beginners - deel url: be/denkendehanden/ 4 Wilfried Van Hirtum LaTeX voor beginners - deel url: be/denkendehanden/ 21

22 Trefwoordenregister A Adobe Reader 16 afbreekroutine 19 kolommodus (Geany editor) 12 L localtex 18 B boomstructuur 6 C c: 8 cd 8, 9, 11 clear of cls 8, 11 D d: 8 dir 9 11 distributie 15 E editor 12, 17 exit 8, 11 F File Name Database (fndb) 6, 21 Foxit Reader 16 M \md 11 MiKTeX installeren 15 \mkdir 11 ms-dos 8 N Nederlands 19 notepad 9 O on-the-fly installeren 15, 20 opdrachtprompt 7, 8, 10 P pdf 5 pdf-reader 16 R root toevoegen 19 G Geany editor 9, 12, 14 geschiedenis opdrachtprompt/terminal 8 Ghostscript 17 S shell-commando s 8 spellingcontrole 18 I ide 12 ImageMagick 17 T terminal 7 TeXLive 5 TeXlLve 12 J jokerteken 10 jpg 10 K Donald Knuth 3 U Ubuntu 5, 7, 12 W Windows 5, 7, 15 WinShell 17 22

Waarom LaTeX? en niet Word of zoiets... Wilfried Van Hirtum. 30 augustus 2009

Waarom LaTeX? en niet Word of zoiets... Wilfried Van Hirtum. 30 augustus 2009 Waarom LaTeX? en niet Word of zoiets... Wilfried Van Hirtum 30 augustus 2009 2/13 1 Waarom LaTeX? 2 Download & install 3 Hoe werkt het? 4 Opdrachten 3/13 Tekstverwerker versus LaTeX Figuur: Ligaturen in

Nadere informatie

PDFLaTeX voor beginners - deel 1

PDFLaTeX voor beginners - deel 1 PDFLaTeX voor beginners - deel 1 Installatie (Windows/Ubuntu) Gebruik van een editor (Winshell, Geany) Wilfried Van Hirtum Versie 3.03 17 oktober 2012 Copyright 2012 Wilfried Van Hirtum Dit werk wordt

Nadere informatie

Berekening van de hash-code van een bestand of CD

Berekening van de hash-code van een bestand of CD 1 Berekening van de hash-code van een bestand of CD Berekening van de hash-code van een bestand of CD Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Te gebruiken commando bij verschillende besturingsomgevingen 2 3. Download

Nadere informatie

Test Joomla op je PC 1

Test Joomla op je PC 1 1 Disclaimer Bij de samenstelling van dit ebook is de grootst mogelijke zorg besteed aan de juistheid en correctheid van de informatie die in dit ebook wordt verstrekt. De auteur van dit ebook kan op geen

Nadere informatie

Hoe download en installeer ik de software 15.2? Lees voordat u begint dit document volledig door en sluit alle programma s af.

Hoe download en installeer ik de software 15.2? Lees voordat u begint dit document volledig door en sluit alle programma s af. Hoe download en installeer ik de software 15.2? Lees voordat u begint dit document volledig door en sluit alle programma s af. Let op! Als u nog offertes hebt opgeslagen in CBS 14.2, kunt u deze alleen

Nadere informatie

In dit artikel zal ik u uitleggen hoe u rechtstreeks vanuit Troublefree Retail kan afdrukken

In dit artikel zal ik u uitleggen hoe u rechtstreeks vanuit Troublefree Retail kan afdrukken Auteur: Evert-Jan Steenvoorden Datum: 24-06-2015 Printers configureren In dit artikel zal ik u uitleggen hoe u rechtstreeks vanuit Troublefree Retail kan afdrukken Wat heb je nodig Om rechtstreeks af te

Nadere informatie

Installeren van het programma:

Installeren van het programma: Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp.net Datum: 20-2-2011 Inhoudsopgave Installeren van het programma:...3 Configureren van het programma:...7 Mappen aanmaken:...9 Groepen

Nadere informatie

Nederlandse Culturele Sportbond Afdeling Wedstrijdzwemmen

Nederlandse Culturele Sportbond Afdeling Wedstrijdzwemmen Nederlandse Culturele Sportbond Afdeling Wedstrijdzwemmen Nederlandse Culturele Sportbond Afdeling Wedstrijdzwemmen 2005 NCS Commissie Wedstrijdzwemmen Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave

Nadere informatie

Installatiehandleiding bij overzetten op nieuwe computer

Installatiehandleiding bij overzetten op nieuwe computer Installatiehandleiding bij overzetten op nieuwe computer Dit stappenplan kunt u gebruiken als u een nieuwe computer heeft aangeschaft om een oude computer te vervangen. Er is een ander document voor de

Nadere informatie

Neem deze gelegenheid te baat om je persoonlijke map eerst op te ruimen. We denken hierbij aan:

Neem deze gelegenheid te baat om je persoonlijke map eerst op te ruimen. We denken hierbij aan: Handleiding migratie H-schijf naar OneDrive Inleiding In het kader van de hele beweging naar Office 365 hebben we al twee belangrijke stappen genomen: de mailmigratie en de installatie van Lync. De volgende

Nadere informatie

Handleiding: CitrixReceiver installeren voor thuisgebruik.

Handleiding: CitrixReceiver installeren voor thuisgebruik. Handleiding: CitrixReceiver installeren voor thuisgebruik. Deze handleiding is gemaakt om een privé pc geschikt te maken om op het netwerk van MEE te kunnen werken. Zodra het met de onderstaande stappen

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor Modelit Applicatieprogrammatuur

Installatie Handleiding voor Modelit Applicatieprogrammatuur Modelit Elisabethdreef 5 4101 KN Culemborg Telefoon +31 345 521121 info@modelit.nl www.modelit.nl Installatie Handleiding voor Modelit Applicatieprogrammatuur Datum 27 April 2007 Modelit KvK Rivierenland

Nadere informatie

Verkleinen- en uploaden van beelden

Verkleinen- en uploaden van beelden Verkleinen- en uploaden van beelden Deze handleiding is opgebouwd rond eenvoudig te gebruiken programma s die verkrijgbaar zijn in het Nederlands en te installeren zijn onder Windows XP, Vista en Windows

Nadere informatie

Handleiding aanmaak CSR

Handleiding aanmaak CSR Handleiding aanmaak CSR Voordat u begint: Om een Certificate Signing Request (CSR) te maken moet het programma OpenSSL geïnstalleerd worden. Dit programma kan geheel gratis gedownload worden vanaf de OpenSSL

Nadere informatie

Installatie. NB: de software wordt in principe altijd lokaal geïnstalleerd.

Installatie. NB: de software wordt in principe altijd lokaal geïnstalleerd. Installatie VR-plus bestaat eigenlijk uit twee gedeelten: 1. de database: deze bevat de vestigingsgegevens. 2. de software: dit programma is de schil om de database heen en stelt de gebruiker in staat

Nadere informatie

Linux Quickstart Cygwin

Linux Quickstart Cygwin Linux Quickstart Cygwin Deze Quickstart-installatie is bedoeld voor mensen welke overnieuw moeten beginnen omdat hun laptop is gecrashed, of op een andere manier hun gegevens zijn kwijtgeraakt. Let op:

Nadere informatie

Handleiding muziek spelen van een tablet.

Handleiding muziek spelen van een tablet. Handleiding muziek spelen van een tablet. Wat heb je nodig: een tablet minimum 8.4 groot (8.4, 9.7, 10.1, 105, 11.6, 12.2 13.3 zijn geschikt) Wanneer je die nog moet aanschaffen kan ik wel raad geven na

Nadere informatie

Downloaden beveiligingscertificaat BRON Voor Windows XP en eerdere versies van Windows

Downloaden beveiligingscertificaat BRON Voor Windows XP en eerdere versies van Windows BRON Voor Windows XP en eerdere versies van Windows DUO 137/Versie 1.7 26 juni 2014 Inhoud 1. INLEIDING 3 2. VOORBEREIDING 4 3. DOWNLOADEN VAN HET BEVEILIGINGSCERTIFICAAT 5 3.1 DOWNLOADEN MET INTERNET

Nadere informatie

Invoegen... 8 Invulpunt... 9 Nieuwe bouwsteen maken... 9 Bouwsteen opslaan... 10. Wijze van werken in Outlook... 11 Informatie...

Invoegen... 8 Invulpunt... 9 Nieuwe bouwsteen maken... 9 Bouwsteen opslaan... 10. Wijze van werken in Outlook... 11 Informatie... ProDoc Bouwstenen voor Word & Outlook 2007 Inhoud Kopiëren bestanden... 2 Hoofdmap Bouwstenen... 2 Bouwsteen.dotm... 2 Installatie Bouwstenenmodule onder Word 2007... 3 Installatie Bouwstenenmodule onder

Nadere informatie

Handleiding Sportlink Club

Handleiding Sportlink Club Handleiding Sportlink Club Dit document is automatisch gegenereerd. We raden u aan de handleiding online te raadplegen via www.sportlinkclub.nl/support. 1. Installatiehandleiding.........................................................................................

Nadere informatie

Handleiding aanmaak CSR

Handleiding aanmaak CSR Handleiding aanmaak CSR Voordat u begint: Om een Certificate Signing Request (CSR) te maken moet het programma OpenSSL geïnstalleerd worden. Dit programma kan geheel gratis gedownload worden vanaf de OpenSSL

Nadere informatie

1 Installatie van de server... 2

1 Installatie van de server... 2 Inhoudstafel 1 Installatie van de server... 2 1.1 Basis installatie Ubuntu server... 2 1.2 Aanpassingen Ubuntu server... 2 1.2.1 Updates installeren... 2 1.2.2 Vast IP-adres instellen naar 192.168.186.3...

Nadere informatie

Handleiding (Windows) Instellen Add-ons:

Handleiding (Windows) Instellen Add-ons: Handleiding (Windows) Instellen Add-ons: Click-to-dial Click-to-dial outlook / Thunderbird Call pop-up applicatie PBXonline.be De add-ons Click-to-dial, Outlook/Thunderbird/contacts plugin en de Call pop-up

Nadere informatie

Standaard Asta Powerproject Client Versie 13 Installatiedocument v1

Standaard Asta Powerproject Client Versie 13 Installatiedocument v1 Standaard Asta Powerproject Client Versie 13 Installatiedocument v1 22 oktober 2015 Voor vragen of problemen kunt u contact opnemen via: telefoonnummer 030-2729976. Of e-mail naar support@powerproject.nl.

Nadere informatie

Linux Quickstart Cygwin via HTTP

Linux Quickstart Cygwin via HTTP Linux Quickstart Cygwin via HTTP Deze Quickstart-installatie is bedoeld voor mensen welke overnieuw moeten beginnen omdat hun laptop is gecrashed, of op een andere manier hun gegevens zijn kwijtgeraakt.

Nadere informatie

Handleiding MyPrint Mac

Handleiding MyPrint Mac 1 Wat is Ricoh Myprint Met Ricoh Myprint kun je printen vanaf je PC, Laptop, smartphone of tablet. Je hoeft dus niet perse ingelogd te zijn in de Citrix-omgeving om te kunnen printen. Een uitgebreider

Nadere informatie

Installeren van het programma Shop Pro versie 6

Installeren van het programma Shop Pro versie 6 Installeren van het programma Shop Pro versie 6 HET PROGRAMMA WERKT ZOWEL ONDER WINDOWS XP, WINDOWS VISTA ALS WINDOWS 7. 1 Inhoud van de cd Op de cd staan 4 mappen Drivers Dit zijn bijkomende drivers voor

Nadere informatie

Fotoalbum installeren (ofwel hoe installeer ik een.tgz bestand)

Fotoalbum installeren (ofwel hoe installeer ik een.tgz bestand) Fotoalbum installeren (ofwel hoe installeer ik een.tgz bestand) Handleiding van Auteur: femke98 Augustus 2011 handleiding: Fotoalbum installeren (ofwel hoe installeer ik een.tgz bestand) Maak van je vakantiefoto's

Nadere informatie

OpenVPN Client Installatie

OpenVPN Client Installatie OpenVPN Client Installatie Windows Vista, Windows 7 Auteurs: Sven Dohmen Laatste wijziging: 23-09-2013 Laatst gewijzigd door: Sven Dohmen Versie: 2.4 Inhoud Ondersteuning... 3 Troubleshooting... 4 Windows

Nadere informatie

Linux Quickstart Cygwin via HTTP

Linux Quickstart Cygwin via HTTP Linux Quickstart Cygwin via HTTP Deze Quickstart-installatie is bedoeld voor mensen welke overnieuw moeten beginnen omdat hun laptop is gecrashed, of op een andere manier hun gegevens zijn kwijtgeraakt.

Nadere informatie

Installeren van het programma Shop Pro versie 6

Installeren van het programma Shop Pro versie 6 Installeren van het programma Shop Pro versie 6 HET PROGRAMMA WERKT ZOWEL ONDER WINDOWS XP, WINDOWS VISTA ALS WINDOWS 7. 1 Inhoud van de cd Op de cd staan 4 mappen Drivers Dit zijn bijkomende drivers voor

Nadere informatie

Installatie van Linux Mint 13

Installatie van Linux Mint 13 Installatie van Linux Mint 13 De installatie van Linux Mint 13 is zeer eenvoudig. Download de Mint 13 DVD ISO image van http://www.linuxmint.com/download.php en brand deze op een dvd en start uw computer

Nadere informatie

Een Windows XP-netwerk maken

Een Windows XP-netwerk maken Een Windows XP-netwerk maken Inleiding Deze beschrijving geldt voor Windows XP Professional (Home edition komt in zekere maten overeen met Professional), Nederlandse versie. Ook geldt dit document alleen

Nadere informatie

Handleiding Certificaat RDW

Handleiding Certificaat RDW Handleiding Certificaat RDW Versie: 11.0 Versiedatum: 27 juli 2015 Beheerder: RDW Veendam - R&I-OP-E&T 3 B 0921p Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie: - Gehele document herzien; - Afbeeldingen

Nadere informatie

Wat te doen na de aanschaf van:

Wat te doen na de aanschaf van: Wat te doen na de aanschaf van: - Een nieuw werkstation - Een nieuwe server Inhoud Inleiding... 2 De juiste werkomgeving... 2 Eén computer, één gebruiker... 2 De database op een server en één of meerdere

Nadere informatie

Handleiding Back-up Online

Handleiding Back-up Online Handleiding Back-up Online April 2015 2015 Copyright KPN Zakelijke Markt Alle rechten voorbehouden. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van KPN Zakelijke Markt mag niets uit dit document worden

Nadere informatie

Sick Beard installeren en configureren voor gebruik in combinatie met SABnzbd+...

Sick Beard installeren en configureren voor gebruik in combinatie met SABnzbd+... pagina 1 van 6 Sick Beard installeren en configureren voor gebruik in combinatie met SABnzbd+ (Windows) Introductie Sick Beard is een stukje software wat heel wat werk uit handen kan nemen. Het weet welke

Nadere informatie

Central Station. CS website

Central Station. CS website Central Station CS website Versie 1.0 18-05-2007 Inhoud Inleiding...3 1 De website...4 2 Het content management systeem...5 2.1 Inloggen in het CMS... 5 2.2 Boomstructuur... 5 2.3 Maptypen... 6 2.4 Aanmaken

Nadere informatie

DE MODULE FOTOGALERIJ

DE MODULE FOTOGALERIJ DE MODULE FOTOGALERIJ Inhoudsopgave Inhoud Pagina 1. INLEIDING... 2 2. PROCEDURE... 3 2.1. De module Fotogalerij openen... 3 2.2. Een galerij creëren.....4 2.2.1 Een galerij openen....4 2.2.2 Een galerij

Nadere informatie

Handleiding om uw website/webshop aan te passen

Handleiding om uw website/webshop aan te passen Handleiding om uw website/webshop aan te passen ONDERWERP PAGINA 1. Hoe moet ik inloggen in het beheer? 2 2. Hoe pas ik een bestaande pagina aan? 2 3. Hoe plaats ik een afbeelding? 3 4. Hoe maak ik een

Nadere informatie

Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp.net Datum: 8-6-2011

Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp.net Datum: 8-6-2011 Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp.net Datum: 8-6-2011 Whisper380-computerhulp.net 1 Inhoudsopgave Libreoffice downloaden:...3 Libreoffice installeren...4 Java runtime

Nadere informatie

Meerdere gebruikersaccounts aanmaken

Meerdere gebruikersaccounts aanmaken Meerdere gebruikersaccounts aanmaken In Windows XP heeft u de mogelijkheid om met meerdere gebruikersaccounts te werken. Werken er meerdere personen op de computer dan ontkomt u er al niet meer aan en

Nadere informatie

Leg de CD-rom Solid Edge ST3 in de cd-drive van je computer. Normaal verschijnt volgend kader vanzelf.

Leg de CD-rom Solid Edge ST3 in de cd-drive van je computer. Normaal verschijnt volgend kader vanzelf. Solid Edge ST3 Installeren Vooraleer je Solid Edge ST3 installeert, moet je er zeker van zijn dat de oude versie verwijderd is! Raadpleeg stappenplan "Solid Edge ST2 verwijderen". Je hebt minimaal Windows

Nadere informatie

AZO@Home installatie

AZO@Home installatie AZO@Home installatie OPGELET Deze nieuwe technologie kan enkel gebruikt worden op de door Microsoft courant ondersteunde versies van Windows. Momenteel is dit: Windows 7, Windows 8 en 8.1 0. Registratie

Nadere informatie

Werken met JCreator en JavaLogo

Werken met JCreator en JavaLogo Bijlage Werken met JCreator en JavaLogo 1 Installatie van de software We gaan JavaLogo-programma s schrijven en uitvoeren met behulp van het programma JCreator LE v3.1. JCreator is een ontwikkelomgeving

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified System Integrators Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server -

Nadere informatie

BASIS HANDLEIDING CLOUD ASSISTENT

BASIS HANDLEIDING CLOUD ASSISTENT BASIS HANDLEIDING CLOUD ASSISTENT 2018 web2work Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave 1. Installatie... 3 2. Instellingen... 5 3. Problemen/oplossingen... 7 2018 web2work Pagina 2 van 8 1. Installatie In dit hoofdstuk

Nadere informatie

GEEF UW INVESTERINGEN EEN BOOST MET LIVE TRADER

GEEF UW INVESTERINGEN EEN BOOST MET LIVE TRADER GEEF UW INVESTERINGEN EEN BOOST MET LIVE TRADER Klaar om LIVE TRADER te gebruiken? Ontdek de belangrijkste functies van deze tool. Het hoofdscherm gebruiken De modules organiseren Effecten zoeken Het overzicht

Nadere informatie

Een website maken met Joomla!

Een website maken met Joomla! Een website maken met Joomla! In deze workshop gaan we laten zien hoe werken met Joomla! Maar eerst, wat is Joomla!? Joomla is een Content Management Systeem (CMS). Het is een software die je op een webserver

Nadere informatie

Handleiding Telewerken met Windows. Inleiding. Systeemvereisten. Inhoudsopgave

Handleiding Telewerken met Windows. Inleiding. Systeemvereisten. Inhoudsopgave Handleiding Telewerken met Windows Inhoudsopgave Inleiding Systeemvereisten Software installatie Inloggen op de portal Problemen voorkomen Probleemoplossingen Inleiding Voor medewerkers van de GGD is het

Nadere informatie

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 HANDLEIDING VIEW DESKTOP Document: Auteur: Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 Handleiding VIEW Desktop M. Huibers P. de Gooijer Inleiding Het Hoornbeeck College en Van Lodenstein maakt gebruik van VMware View.

Nadere informatie

Eenvoudig een backup van je bestanden maken. G.v.Eijndhoven (7-11-2013) www.gerritentiny.nl

Eenvoudig een backup van je bestanden maken. G.v.Eijndhoven (7-11-2013) www.gerritentiny.nl Eenvoudig een backup van je bestanden maken. G.v.Eijndhoven (7-11-2013) www.gerritentiny.nl Voorwoord... 2 Allway Sync... 2 FreeFileSync... 2 Uitleg Allway Sync.... 3 Wat heb je nodig?... 3 De extra harde

Nadere informatie

Inhoudsopgave Disclaimer... 3 Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Het downloaden van XAMPP... 7 Het installeren van XAMPP... 8 Joomla installeren op

Inhoudsopgave Disclaimer... 3 Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Het downloaden van XAMPP... 7 Het installeren van XAMPP... 8 Joomla installeren op 1 Inhoudsopgave Disclaimer... 3 Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Het downloaden van XAMPP... 7 Het installeren van XAMPP.... 8 Joomla installeren op XAMPP... 15 Handige links... 16 2 Disclaimer Bij de samenstelling

Nadere informatie

Handleiding voor de update naar TouchSpeak 10 op Windows XP

Handleiding voor de update naar TouchSpeak 10 op Windows XP Handleiding voor de update naar TouchSpeak 10 op Windows XP Inhoudsopgave Fase 1: maak een backup... 3 Fase 2: Installatie TouchSpeak 10 op PC... 5 Fase 3: Updaten TouchSpeak 10 op PC... 6 Fase 4: TouchSpeak

Nadere informatie

Installatie van Linux Mint 13 (xfce)

Installatie van Linux Mint 13 (xfce) Installatie van Linux Mint 13 (xfce) Als u eenmaal bent opgestart via een cd/dvd of een USB stick, dan heeft u het volgende scherm voor u. U kunt nu op uw gemak Linux Mint verkennen en start gerust een

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Whisper380-computerhulp 2

Inhoudsopgave. Whisper380-computerhulp 2 Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp Datum: 23-11-2010 Inhoudsopgave Wat gaan we doen?...3 Wat hebben we nodig?...3 Downloaden van het programma:...3 Het programma registreren

Nadere informatie

OpenVPN Client Installatie

OpenVPN Client Installatie OpenVPN Client Installatie Windows 8 Auteurs: Sven Dohmen Laatste wijziging: 23-09-2013 Laatst gewijzigd door: Sven Dohmen Versie: 2.4 Inhoud Ondersteuning... 3 Troubleshooting... 4 Windows 8... 5 Benodigdheden...

Nadere informatie

Handleiding FileZilla

Handleiding FileZilla Handleiding FileZilla Deze handleiding beschrijft de installatie en configuratie van FileZilla. Met dit programma is het mogelijk om bestanden van uw computer te verplaatsen naar een zogeheten (web)server.

Nadere informatie

Installatiehandleiding AssuPortal met WampServer

Installatiehandleiding AssuPortal met WampServer Installatiehandleiding AssuPortal met WampServer IT B.V. www..nl info@.nl 2 / 19 Inhoudsopgave 1. WampServer downloaden... 3 2. WampServer installeren... 4 3. AssuPortal bestanden kopieren... 9 4. Database

Nadere informatie

Belangrijk: Voordat u een VPN tunnel creëert dient u ervoor te zorgen dat de datum en tijd instellingen van de router juist staan ingesteld.

Belangrijk: Voordat u een VPN tunnel creëert dient u ervoor te zorgen dat de datum en tijd instellingen van de router juist staan ingesteld. OpenVPN OpenVPN De Vigor3900 en Vigor2960 ondersteunen OpenVPN vanaf firmware versie 1.4.0. OpenVPN biedt vele configureerbare parameters. Een netwerkbeheerder kan ervoor kiezen om TCP of UDP te gebruiken

Nadere informatie

1 Nieuwe installatie Probleem met inladen startgegevens...2

1 Nieuwe installatie Probleem met inladen startgegevens...2 1 Nieuwe installatie...2 1.1 Probleem met inladen startgegevens...2 1.2 Reserve kopie maken/terugzetten lukt niet....3 1.2.1 Maken en/of terugzetten kopie naar/van andere locatie lukt niet....3 1.2.2 Getal

Nadere informatie

Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1

Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1 Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1 4 september 2012 Voor vragen of problemen kunt u contact opnemen via telefoonnummer 030-2729976. Of e-mail naar support@powerproject.nl.

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Server Back-up Online

Veelgestelde vragen Server Back-up Online Veelgestelde vragen Server Back-up Online Welkom bij de Veel gestelde vragen Server Back-up Online van KPN. Geachte Server Back-up Online gebruiker, Om u nog sneller te kunnen helpen zijn veel problemen

Nadere informatie

Navigator CMS 2009. Beknopte handleiding v1.0

Navigator CMS 2009. Beknopte handleiding v1.0 Navigator CMS 2009 Beknopte handleiding v1.0 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Inloggen... 4 3. Menustructuur... 5 4. Document Verkenner... 6 5. Mappen beheren... 7 5.2 Map hernoemen... 7 5.3 Map verplaatsen...

Nadere informatie

Introductie. Handleiding: Owncloud instellen

Introductie. Handleiding: Owncloud instellen Introductie QSIT Owncloud is de hollandse en 100% privacy-veilige variant van Dropbox of Google Drive. Het stelt u in staat om vanaf elk apparaat aan dezelfde bestanden te werken. Omdat wij onze servers

Nadere informatie

KPN Server Back-up Online

KPN Server Back-up Online KPN Server Back-up Online Snel aan de slag met Server Back-up Online Server Versie 6.1, built 2011 d.d. 20-08-2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Ondersteunde besturingssystemen... 3 2 Installatie...

Nadere informatie

1. Gebruik van de online tekstverwerker op de schoolwebsite.

1. Gebruik van de online tekstverwerker op de schoolwebsite. 1. Gebruik van de online tekstverwerker op de schoolwebsite. Stap 1: aanmelden op de schoolwebsite Gebruik je gebruikersnaam zoals in SchoolOnline. Stap 2: ga naar jouw leerjaar in het menu bovenaan. Klik

Nadere informatie

Kwalitan op de Mac. Kwalitan op de Mac pagina 1

Kwalitan op de Mac. Kwalitan op de Mac pagina 1 Kwalitan op de Mac Kwalitan is ontwikkeld als een programma dat werkt binnen een Windows omgeving. Er is geen aparte Mac-versie van Kwalitan. Toch kan Kwalitan ook gebruikt worden op een Mac, omdat er

Nadere informatie

HANDLEIDING CAMERASYSTEEM. Open eerst een webbrowser naar keuze: bij voorkeur

HANDLEIDING CAMERASYSTEEM. Open eerst een webbrowser naar keuze: bij voorkeur HANDLEIDING CAMERASYSTEEM Korte inhoud: 1. Java Installeren 2. Software Installeren. 3. Software gebruik 1. Java Installeren: Open eerst een webbrowser naar keuze: bij voorkeur firefox of internet explorer

Nadere informatie

5/5 Red Carpet. 5/5.1 Inleiding

5/5 Red Carpet. 5/5.1 Inleiding Management Services 5/5 Red Carpet 5/5.1 Inleiding Met de overname van Ximian is Novell ook eigenaar geworden van de Red Carpet-technologie. Hoewel het aannemelijk is dat het hier een tijdelijke oplossing

Nadere informatie

Handleiding voor het installeren van GPSTime 6.0 en hoger

Handleiding voor het installeren van GPSTime 6.0 en hoger Handleiding voor het installeren van GPSTime 6.0 en hoger Gebruik de USB stick met de installatiebestanden : Algemeen -Documents -Hardware -Microsoft.Net Framework -Tools -Utilities Handleiding -Manual

Nadere informatie

Installatie handleiding TiC Narrow Casting Player. (voor intern gebruik)

Installatie handleiding TiC Narrow Casting Player. (voor intern gebruik) Installatie handleiding TiC Narrow Casting Player (voor intern gebruik) Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 BIOS instellen... 4 Windows 7 installatie... 5 Windows 7 configureren... 11 Tweak

Nadere informatie

Handleiding Certificaat RDW

Handleiding Certificaat RDW Handleiding Certificaat RDW Versie: 9.0 Versiedatum: 13 maart 2014 Beheerder: RDW Veendam - R&I-OP-E&T 3 B 0921m Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie: - url vermelding naar bestandsuitwisseling

Nadere informatie

Handleiding inloggen in I-Muis via Citrix Receiver.

Handleiding inloggen in I-Muis via Citrix Receiver. Handleiding inloggen in I-Muis via Citrix Receiver. Deze handleiding beschrijft het inloggen in I-Muis voor Apple gebruikers. Belangrijk is dat u uw contract van First-line bij u heeft. Hierop staan de

Nadere informatie

Introductie testtooling Wink

Introductie testtooling Wink Introductie testtooling Wink SYSQA B.V. Almere Datum : 10-04-2013 Status : 1.0 Opgesteld door : Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Opbouw... 3 2 Wink... 4 2.1 Wat

Nadere informatie

Handleiding voor aansluitingen

Handleiding voor aansluitingen Pagina 1 van 6 Handleiding voor aansluitingen Windows-instructies voor een lokaal aangesloten printer Opmerking: Wanneer u een lokaal aangesloten printer installeert en het besturingssysteem niet wordt

Nadere informatie

em Client Mailprogramma

em Client Mailprogramma em Client Mailprogramma Omdat Windows Live Mail (WLM) na 10 januari 2017 niet meer door Microsoft wordt ondersteund (er komen geen veiligheidsupdates meer uit) is het verstandig om over te stappen op een

Nadere informatie

Summa Cutter Tools. 1 Cutter tools. Met dit programma kunnen twee dingen geïnstalleerd worden:

Summa Cutter Tools. 1 Cutter tools. Met dit programma kunnen twee dingen geïnstalleerd worden: Summa Cutter Tools 1 Cutter tools Met dit programma kunnen twee dingen geïnstalleerd worden: 1. Plug-in voor Corel (vanaf versie 11) en Adobe Illustrator (vanaf versie CS). De plug-in voor Corel installeert

Nadere informatie

Windows 8, Windows 8.1, deel II

Windows 8, Windows 8.1, deel II Windows 8, Windows 8.1, deel II Opstarten op bureaublad Daar we toch de gewoonte hebben om via het bureaublad te werken, is het misschien handig om de PC te laten opstarten op het bureaublad in plaats

Nadere informatie

Introductie Werken met OneDrive voor Bedrijven

Introductie Werken met OneDrive voor Bedrijven Introductie Werken met OneDrive voor Bedrijven Inhoud Wat is OneDrive voor Bedrijven?... 2 Eerste aanmelding... 2 OneDrive gebruiken via de webbrowser... 6 Aanmaken van een nieuwe map... 6 Waar ben ik?...

Nadere informatie

Samsung Auto Backup Snelle gebruikershandleiding

Samsung Auto Backup Snelle gebruikershandleiding Samsung Auto Backup Snelle gebruikershandleiding De manual is ontworpen als korte opstarthandleiding. Raadpleeg de Samsung Auto Backup gebruikershandleiding voor uitgebreidere informatie. In elke sectie

Nadere informatie

Een PDF-presentatie maken. met LATEX en LYX. Kees van Vliet

Een PDF-presentatie maken. met LATEX en LYX. Kees van Vliet Een PDF-presentatie maken met LATEX en LYX Kees van Vliet 1 Inhoudsopgave Een presentatie met PDF Het programma Impressive Van verhalende naar puntsgewijze tekst Van tekstdocument naar PDF document Het

Nadere informatie

Marko Boon. 21 juni 2002. 1 Inleiding 1. 2 Het maken van een nieuw document 2. 4 Speciale symbolen 5. 5 Tabellen 5. 6 Plaatjes 6.

Marko Boon. 21 juni 2002. 1 Inleiding 1. 2 Het maken van een nieuw document 2. 4 Speciale symbolen 5. 5 Tabellen 5. 6 Plaatjes 6. 12 L A TEX met WinEdt Marko Boon 21 juni 2002 1 Inleiding 1 2 Het maken van een nieuw document 2 3 L A T E X, DVI en PostScript 4 4 Speciale symbolen 5 5 Tabellen 5 6 Plaatjes 6 7 Projecten 7 8 Spellingscontrole

Nadere informatie

Handleiding JCreator. Inhoud. Een Workspace en een eerste project maken

Handleiding JCreator. Inhoud. Een Workspace en een eerste project maken Handleiding JCreator Inhoud Een Workspace en een eerste project maken Een tweede project maken De editor van JCreator Aanpassen van de basis-directory Documentatie over klassen en methoden van de JDK Bestand

Nadere informatie

UNetbootin downloaden en gebruiken.

UNetbootin downloaden en gebruiken. 1 UNetbootin downloaden en gebruiken. Download het programma UNetbootin van deze link: http://unetbootin.sourceforge.net/ Klik op de blauwe knop Download (for Windows) zie afbeelding Opslaan in de map

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2014

Installatie SQL Server 2014 Installatie SQL Server 2014 Download de SQL Server Express net advanced Services van de website: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=42299 klik op Download. Als u een 64 bit variant

Nadere informatie

Installatie en gebruikershandleiding Cyso Hosted Exchange MacOS X Uw gegevens:

Installatie en gebruikershandleiding Cyso Hosted Exchange MacOS X Uw gegevens: Installatie en gebruikershandleiding Cyso Hosted Exchange MacOS X Uw gegevens: Gebruikersnaam, bijvoorbeeld: et001 E-mail adres, bijvoorbeeld: tjebbe@exchangetest.nl wachtwoord, bijvoorbeeld: 89Kotahe

Nadere informatie

MySQL Server Installatie Handleiding RETSOFT ARCHIEF EXPERT VERSIE Versie: v

MySQL Server Installatie Handleiding RETSOFT ARCHIEF EXPERT VERSIE Versie: v MySQL Server Installatie Handleiding RETSOFT ARCHIEF EXPERT VERSIE 3.0.4. Versie: v1.2-110716 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 DBMS Installatie voor RetSoft Archief Expert... 3 MySQL Installeren en configureren...

Nadere informatie

em Client Mailprogramma

em Client Mailprogramma em Client Mailprogramma Omdat Windows Live Mail (WLM) na 10 januari 2017 niet meer door Microsoft wordt ondersteund (er komen geen veiligheidsupdates meer uit) is het verstandig om over te stappen op een

Nadere informatie

Installatie VTP. versie

Installatie VTP. versie Pagina 1 van 15 Installatie VTP versie 2.1108 afdeling pagina Voor u begint. 1 Stap 1: Installeren VTP 2 t/m 5 Stap 2: Instellen VTP 6 t/m 11 Stap 3: Instellen automatische taak 12 t/m 17 Voor u begint:

Nadere informatie

UBUNTU 8 installatie. 13/10/2009 http://www.ivowebschool.be/uploads/ ivowebschool.be/ /205bc10d-ef8e-4a 1/14. Onderwerpen

UBUNTU 8 installatie. 13/10/2009 http://www.ivowebschool.be/uploads/ ivowebschool.be/ /205bc10d-ef8e-4a 1/14. Onderwerpen UBUNTU 8 installatie Onderwerpen Ubuntu downloaden VMWare klaarmaken Ubuntu installeren VMWare tools installeren 1. Ubuntu downloaden ( ) Je kan ubuntu gratis downloaden via de website www.ubuntu.com.

Nadere informatie

Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren en licenties beheren

Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren en licenties beheren De nieuwste editie van dit document is altijd online beschikbaar: Activeren en beheren licenties Inhoudsopgave Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren Automatisch activeren via internet

Nadere informatie

Installatie en configuratie documentatie

Installatie en configuratie documentatie Installatie en configuratie documentatie Assistance Web Portal v. 2.x Voor Windows 2003 / XP / Vista Assistance PSO handleiding, uitgegeven door Assistance Software. Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Problemen 2Work. Foutmeldingen die 2Work bij het opstarten kan geven

Problemen 2Work. Foutmeldingen die 2Work bij het opstarten kan geven Problemen 2Work Foutmeldingen die 2Work bij het opstarten kan geven Object width is niet ingesteld Installeer/Herinstalleer de Extra Windows Bibliotheken. Deze kan van onze website onder Downloads afgehaald

Nadere informatie

Installatiehandleiding Standard Parts Solid Edge 2019

Installatiehandleiding Standard Parts Solid Edge 2019 Solid Edge 2019 Deze handleiding kan ook gebruikt worden voor het installeren van de van eerdere Solid Edge versies. Gebruik dit document alleen voor de eerste schone installatie van de. Zijn de al een

Nadere informatie

Installatie handleiding

Installatie handleiding Installatie handleiding Pagina 2 van 7 1 Inleiding Vanwege de zeer uitgebreide elektronica op Porsche voertuigen is het noodzakelijk dat de diagnosesoftware enorm snel evolueert. De installatie en verdere

Nadere informatie

Inhoudsopgave... 1 Disclaimer... 3 Voorwoord... 3 Inleiding... 5 Het downloaden van XAMPP... 7 Het installeren van XAMPP... 8 Joomla installeren op

Inhoudsopgave... 1 Disclaimer... 3 Voorwoord... 3 Inleiding... 5 Het downloaden van XAMPP... 7 Het installeren van XAMPP... 8 Joomla installeren op 1 Inhoudsopgave... 1 Disclaimer... 3 Voorwoord... 3 Inleiding... 5 Het downloaden van XAMPP... 7 Het installeren van XAMPP... 8 Joomla installeren op XAMPP... 14 Handige links... 15 2 Disclaimer Bij de

Nadere informatie

Admin handleiding. Essentius Dropbox handleiding. Pagina 1

Admin handleiding. Essentius Dropbox handleiding. Pagina 1 Admin handleiding Dropbox kun je vanaf elke computer met een internetverbinding gebruiken. Met behulp van een e- mailadres maak je je eigen dropbox aan. Dropbox stelt gratis 2 gb opslagruimte ter beschikking,

Nadere informatie

NIS Notarieel Informatie Systeem

NIS Notarieel Informatie Systeem INSTALLATIEHANDLEIDING CONVISO ID-SCAN NIS Notarieel Informatie Systeem Sportlaan 2h, 818 BE Heerde T (0578) 693646, F (0578) 693376 www.vanbrug.nl, info@vanbrug.nl 2014 Van Brug Software B.V. Hoewel deze

Nadere informatie

Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager

Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server - 4-3. Installatie FTP server - 9-4. Aanmaken account in FileZilla server - 13

Nadere informatie