Onze schoolgids is ook in digitale vorm te lezen op de website van De Verwondering. (

Transcriptie

1

2 Geachte lezer, Voor u ligt de schoolgids van basisschool De Verwondering. Een schoolgids wordt geschreven voor de ouders. De school presenteert zich hiermee aan de ouders die al kinderen op onze school hebben. Voor ouders die nog geen kinderen op De Verwondering hebben, is het een middel om kennis te maken met de school en kan de schoolgids ondersteunen bij het maken van een verantwoorde schoolkeuze. In deze gids vindt u niet alleen uitgebreide informatie over de school in algemene zin, maar trachten wij u ook een kijkje in onze pedagogische keuken te verschaffen. Zo vindt u allerhande informatie over didactische werkwijzen en methodieken die op De Verwondering gehanteerd worden. Verder geven wij uitleg over de leerlingenzorg, het pedagogisch klimaat en onze visie op onderwijs. Tevens bevat deze schoolgids een schat aan praktische informatie, waarvan een deel, zo actueel mogelijk, als bijlage is toegevoegd. Onze schoolgids is ook in digitale vorm te lezen op de website van De Verwondering. ( Mocht u naar aanleiding van deze schoolgids nog vragen of suggesties ter verbetering hebben, dan kunt u contact opnemen met de directie van de school: Bianca Jansen, tel.: of bianca@basisschooldeverwondering.nl Met vriendelijke groet, Het team van De Verwondering N.B. Overal in deze gids waar "ouders" staat dient men "ouder(s)/verzorger(s)" te lezen. 2

3 Inhoud Inhoud... 3 De locatie... 5 Schoolorganisatie... 6 Stichting De Verwondering... 6 Bestuur... 6 Team... 6 Medezeggenschapsraad (MR)... 7 Kinderraad (KR)... 7 Inspiratieraad (IR)... 7 Ouderraad (OR)... 8 Ouderbijdrage... 8 Organisatiemodel... 9 Besluitvorming... 9 Klachtenregeling... 9 Centraal meldpunt vertrouwensinspecteurs Vertrouwenspersoon Schoolmaatschappelijkwerk (SMW) Vereniging Algemeen Bijzondere scholen Visie en uitgangspunten Visie De kernwaarden van De Verwondering Uitgangspunten Duurzaamheid De Verwonderaars De leerlingen Leeftijdmix en stamgroepen De ouders Keukentafelgesprekken Ouderavond Ouderworkshop Oudergesprekken Dagelijks contact Informatievoorziening Het team Vervanging Stagiaires Leren op De Verwondering Onderwijsaanbod Hoe en wat leren kinderen? Drie soorten kennis Leer- en vakgebieden Weekplan en rooster Doorgaande ontwikkelingslijn en borging

4 Toetsing en rapportage Kindgericht toetsen Verslaglegging Hoe rapporteren we op De Verwondering? Pedagogisch beleid Klimaat Doelen Vrijheid en grenzen Conflicten Een dag op De Verwondering De zorgstructuur Zorg en begeleiding Extra zorg Passend onderwijs Resultaten van het onderwijsleerproces Uitstroomgegevens Aansluiting met het Voortgezet Onderwijs Veiligheid en gezondheid Fysieke veiligheid Emotionele Veiligheid De belangrijkste regels en afspraken op De Verwondering Procedure voor schorsing en verwijdering Schoolarts en Jeugdgezondheidszorg Aanname van kinderen Toelatingsbeleid Proefdagen en wendagen Inschrijven Eten en drinken Mededelingen Schooltijden, vakanties en vrije dagen Leerplicht en verlof leerling Ziekmeldingen Hygiëne Roken Extra kleding Evenementen Buitenschoolse opvang (B.S.O.) Schoolreis Verzekeringen en aansprakelijkheid Eigen vervoer en verzekering Speelgoed Schoolfoto Fotobeleid Sponsoring Internetgebruik

5 De locatie Vanaf het schooljaar zijn wij gehuisvest in onze tijdelijke huisvesting aan de Bernhardlaan 23 in Monnickendam, gemeente Waterland. We hebben beschikking over verschillende ruimtes die dienst doen als werkplekken en ateliers. Er zijn geen gewone lokalen, maar vier functieruimtes; kleuters, wereldoriëntatie, taal en rekenen. Daaromheen zijn er verschillende ateliers; tekenen en schilderen, muziek, media, techniek, textiel, crea en het laboratorium. Ook beschikken we over een keuken, speel/gym lokaal voor de kleuters en een ruim speelplein. Wanneer de school in leerlingenaantal groeit, zal er uitbreiding van het aantal lokalen nodig zijn. De gemeente is verantwoordelijk voor het realiseren van adequate huisvesting voor scholen. Volgens de op dit moment voor handen zijnde planning zal de Verwondering participeren in de nieuwe Brede School in Monnickendam, met voldoende ruimte voor alle kinderen op één locatie, met toegang naar groen. Adres: Basisschool De Verwondering Bernhardlaan CM Monnickendam Telefoon: Website: Twitter Facebook: basisschooldeverwondering Directie: Bianca Jansen bianca@basisschooldeverwondering.nl 5

6 Schoolorganisatie Stichting De Verwondering In 2013 is Stichting De Verwondering opgericht met als doel het vormgeven en faciliteren van onderwijs aan kinderen op algemeen bijzondere grondslag gebaseerd op de principes 'de leerling centraal' en 'de intrinsieke motivatie van de leerling' en voorts het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande in de ruimste zin verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. De stichting beoogt niet het maken van winst. Basisschool De Verwondering is onderdeel van Stichting De Verwondering. Bestuur Stichting De Verwondering wordt bestuurd door een algemeen bestuur. Het algemeen bestuur bestaat uit een toezichthoudend deel en een uitvoerend deel. Voorzitter van de stichting is Irma van Geemen. Edith Veenhuis is penningmeester. Patrick Straatman is uitvoerend bestuurslid. Dit is het zogenaamde one-tier board model. De niet uitvoerende bestuurders zijn belast met het houden van toezicht op de taakuitoefening door uitvoerende bestuurders. De rol van een niet uitvoerende bestuurder is te vergelijken met de rol van een commissaris. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de school. De taken van het bestuur zijn: Zorgdragen voor de financiën van de school; Contacten met financiers over bekostiging; Het maken van de begroting en vaststellen van budgetten; Het bewaken van het concept van de school; Vertegenwoordiging naar buiten; Aanstellen van nieuwe leerkrachten en begeleiders. De precieze taakverdeling tussen de uitvoerende en niet uitvoerende bestuurders is uitgewerkt in een bestuursreglement. Het bestuur is bereikbaar via: Team De taken en verantwoordelijkheden van de leerkrachten: Zorgdragen voor een veilige omgeving; Begeleiden van de kinderen in hun leerproces; Volgen van de ontwikkeling van kinderen en communicatie daarover met ouders en kind Begeleiden van (nieuwe) leerkrachten; Intake van nieuwe (ouders en) kinderen; Informatie verstrekken en contacten onderhouden met ouders. 6

7 De taken en verantwoordelijkheden van de directie: Leiding geven aan dagelijkse gang van zaken Borgen van onderwijskwaliteit en pedagogisch beleid Begeleiden en coachen van teamleden Contacten met ouders Contact met externe partijen en instanties Medezeggenschapsraad (MR) De medezeggenschapsraad (MR) is een wettelijk inspraakorgaan voor de school. De MR wordt gevormd uit gekozen vertegenwoordigers uit de ouders en het personeel. De directeur is adviserend lid. Over tal van voorstellen met betrekking tot de school zal het schoolbestuur, alvorens te kunnen beslissen, advies of instemming van de medezeggenschapsraad dienen te verkrijgen. Ten behoeve van het goed functioneren van de medezeggenschapsraad is een medezeggenschapsreglement opgesteld, waarin o.a. de rechten en bevoegdheden van de raad zijn vastgelegd. De vergaderingen van de medezeggenschapsraad zijn in beginsel openbaar. De MR van De Verwondering bestaat vier leden, waarvan twee ouders en twee personeelsleden. In het schooljaar zijn dit: Arpad Gerecsey (voorzitter) Sonja Lucardie (secretaris) Roos Roeleveld (leerkracht) Freek de Vries (leerkracht) De MR is bereikbaar via Kinderraad (KR) Op De Verwondering zijn de kinderen de belangrijkste mensen. De school is een essentiële basis voor hun toekomst. Dat is de reden dat De Verwondering het natuurlijk en van groot belang vindt dat kinderen ook een stem hebben in de inhoud en vormgeving van het onderwijs. Daarom heeft De Verwondering een kinderraad. In de kinderraad zitten kinderen die graag mee willen denken over de school en alle belangrijke zaken die hen aangaan. De kinderraad vergadert 8-10 keer per jaar samen met de directeur. Van de bijeenkomsten worden verslagen gemaakt die verspreid worden onder alle kinderen. Alle kinderen kunnen agendapunten aandragen voor de vergadering. Inspiratieraad (IR) In de IR zijn ouders van kinderen van De Verwondering vertegenwoordigd. De IR overlegt met de andere ouders over het beleid voor de toekomst. De IR kan ook aan de medezeggenschapsraad vragen een advies door te geven aan het schoolbestuur. De IR vergadert een aantal keren per jaar. Van de bijeenkomsten worden verslagen gemaakt die verspreid worden onder alle ouders. 7

8 Ouderraad (OR) De Ouderraad bestaat uit ouders van de school. De OR wordt door ouders geïnitieerd en vormgegeven. Zij komen ongeveer eens in de maand bij elkaar en zijn (mede) verantwoordelijk voor het organiseren van activiteiten op school, denk aan de invulling van het kunst & cultuurprogramma, workshops, sport en meer praktische zaken zoals het beheer van de ouderbijdrage en het onderhoud van de tuin. Het overzicht van de activiteiten staat in de jaarkalender. De Ouderraad heeft als doel: Het leveren van een positieve en constructieve bijdrage aan de verdere ontwikkeling van de school en het onderwijsaanbod. Ouderparticipatie is onmisbaar, waarbij wij verwachten dat u, ten behoeve van de school van uw kinderen, ons uw talenten uitleent. Ouders kunnen een actieve bijdrage leveren op school door lid te worden van één van de werkgroepen voor ouders, een workshop te verzorgen, te ondersteunen in de groepen, mee te gaan als begeleider op excursies etc. De OR is bereikbaar via Ouderbijdrage De overheidsbekostiging, het geld dat de school van de overheid ontvangt voor iedere ingeschreven leerling, is voldoende voor het standaard onderwijspakket. Omdat wij de kinderen een veel breder en gevarieerder aanbod willen bieden vragen wij een bijdrage van de ouders. Deze vrijwillige ouderbijdrage wordt jaarlijks vastgesteld, met instemming van de MR. Samen met de inkomsten van het rijk vormt de ouderbijdrage de noodzakelijke basis om het verschil in kwaliteit te kunnen maken. Met de inkomsten van de ouderbijdrage worden veel extra diensten aangeboden aan alle kinderen van de school zoals onder meer een lange middagpauze, een gezonde lunch, en de inzet van externe deskundigen of experts. Op De Verwondering wordt voor het schooljaar een ouderbijdrage gevraagd van 600 euro per jaar, per kind. Indien uw kind in de loop van het schooljaar op school komt, zal de bijdrage naar rato verrekend worden. Gespreide betaling van de ouderbijdrage is mogelijk. Bij aanmelding van een kind op De Verwondering krijgen ouders informatie over de ouderbijdrage en geven ouders aan dat ze bereid zijn deze bijdrage te voldoen. Er mag echter geen financiële belemmering zijn om een kind op De Verwondering in te schrijven. Met ouders die de bijdrage niet of niet volledig kunnen betalen wordt, na overleg van een inkomensverklaring, een betalingsregeling of aangepaste bijdrage afgesproken. De Verwondering is aangemerkt als een ANBI instelling. Daardoor is het mogelijk om de ouderbijdrage als gift op te voeren bij de aangifte inkomstenbelasting. 8

9 Organisatiemodel Besluitvorming Besluitvorming vindt plaats op basis van het consentprincipe. Dit betekent dat een besluit genomen is wanneer niemand overwegend bezwaar heeft. Een overwegend bezwaar is gerechtvaardigd wanneer diegene zijn/haar taak niet kan uitvoeren. Het consentbeginsel is van toepassing op de domeinen van besluitvorming. De domeinen worden vastgesteld door het bestuur. Wanneer er binnen een kring geen overeenstemming wordt bereikt dan kan met meerderheid van stemmen het besluitvormingsproces worden doorgegeven aan het bestuur (hoger gelegen kring). Het bestuur neemt, met inachtneming van de argumenten van de ondergelegen kring met consent een besluit. Wanneer er binnen het bestuur geen overeenstemming via consent wordt bereikt dan bepaalt de meerderheid van stemmen het besluit (democratisch). Er kunnen (tijdelijke) kringen worden toegevoegd aan de organisatie. Eenieder die direct betrokken is bij een kring kan hiertoe het initiatief nemen. Klachtenregeling Als ouders of medewerkers een zorg of klacht hebben over De Verwondering of over een van de medewerkers die aan De Verwondering verbonden is, dan verzoeken wij de ouders zo spoedig mogelijk na het ontstaan van de zorg of klacht in gesprek te gaan met de betreffende medewerker of de directeur van De Verwondering. De directeur draagt er zorg voor dat de klacht serieus besproken en behandeld wordt en er gesprekken met alle betrokkenen plaatsvinden. Daarbij is het doel dat alle betrokkenen tevreden zijn over de uitkomst. Als dat na gesprekken niet lukt, wordt de indiener gevraagd de zorg of klacht schriftelijk in te dienen. Dat kan in een mail aan de directeur met cc aan het bestuur. Binnen een week wordt terugkoppeling gegeven. Waar nodig kan een externe mediator aangetrokken worden om onafhankelijk de klacht te bespreken. 9

10 Alle klachten en zorgen die ingediend worden, worden direct genoteerd en besproken met het bestuur, zodat er lering en waar nodig aanpassing van beleid kan plaatsvinden. Als de zorg of klacht niet binnen de organisatie van De Verwondering kan worden opgelost, is er de mogelijkheid om extern de klacht in te dienen. De Verwondering is aangesloten bij de landelijke commissie voor het algemeen bijzonder onderwijs. Leerlingen, ouders en personeelsleden kunnen klachten indienen over handelingen, besluiten en gedragingen van de directie, leerkrachten, het schoolbestuur, leerlingen of ouders. Het klachtrecht is geregeld in artikel 14WPO, artikel 24b WVO en artikel 23 WEC. De commissie geeft geen bindend oordeel maar formuleert een advies aan het schoolbestuur. De Landelijke Klachtencommissie voor het algemeen bijzonder onderwijs wordt in stand gehouden door de VBS en functioneert onafhankelijk van de VBS en de scholen. De ambtelijk secretaris is mevrouw mr. D.H.C. Dane Peeters. De klachtenprocedure staat omschreven op onder Klachtenprocedure Algemeen Bijzonder Onderwijs. Een klacht kan ingediend worden door een ondertekende brief te sturen naar het secretariaat van de Klachtencommissie. Als de klacht per wordt ingediend, dient het vervolgens ook nog per post te gebeuren. De adresgegevens zijn: Landelijke klachtencommissie voor het algemeen bijzonder onderwijs Postbus CN Den Haag Telefoon Website: Centraal meldpunt vertrouwensinspecteurs De vertrouwensinspecteur adviseert en ondersteunt leerlingen, leerkrachten, ouders en andere betrokkenen bij klachten rond seksueel misbruik, seksuele intimidatie en ernstig fysiek of geestelijk geweld. Bij een vermoeden van seksueel misbruik is een school wettelijk verplicht contact op te nemen met de vertrouwensinspecteur. Ook voor vragen of meldingen over discriminatie en radicalisering kunt u terecht bij de vertrouwensinspecteur. De vertrouwensinspecteur is alleen voor vertrouwenskwesties tijdens kantooruren bereikbaar op telefoonnummer (lokaal tarief). Vertrouwenspersoon Irma van Geemen is beschikbaar als vertrouwenspersoon op school. U kunt haar bereiken op nummer of per irma@basisschooldeverwondering.nl 10

11 Schoolmaatschappelijkwerk (SMW) Op De Verwondering wordt SMW aangeboden aan ouders en kinderen die daar behoefte aan hebben. De schoolmaatschappelijkwerker is niet in dienst van de school, maar van Spirit. Het SMW werkt onafhankelijk en heeft een brugfunctie tussen thuis en school. De gesprekken met SMW zijn vertrouwelijk en gericht op kortdurende hulp of verwijzing naar algemeen maatschappelijk werk. Voor meer informatie of aanmelden voor SMW kunt u terecht bij de directie. Vereniging Algemeen Bijzondere scholen De Verwondering is een school voor algemeen bijzonder onderwijs. Wij zijn als school dan ook aangesloten bij de Vereniging Algemeen Bijzondere scholen (VBS) De VBS gaat uit van de gelijkwaardige betekenis van alle levensbeschouwingen en maatschappelijke stromingen voor het onderwijs, waarbij de normen- en waardenoverdracht erop is gericht dat de leerling een levensbeschouwing kan opbouwen en van daaruit een eigen inbreng kan hebben, een en ander met respect voor de levens- en maatschappijbeschouwing van anderen. 11

12 Visie en uitgangspunten De Verwondering is een nieuwe basisschool in de regio Waterland ontstaan vanuit ouderinitiatief, vanuit de overtuiging dat de tijd daar is om kinderen eigenaar te maken van hun eigen leerontwikkeling. Daarbij ondersteund en uitgedaagd door de volwassenen om hen heen. Niet de methode maar de ontwikkeling van het kind moet leidend zijn en nieuwsgierigheid is de basishouding van de volwassenen die de leerlingen vergezellen op hun reis. Gebruikmakend van alle mogelijkheden van de moderne technologie om zich te verbinden, te inspireren, te ontwikkelen, te creëren en om uiteindelijk waardevolle bewoners van deze planeet te zijn. Bronnen van onze inspiratie; The Green school in Bali en alle kinderen die ons vertellen dat school saai is, die een andere leerstrategie hebben en wiens creatieve talent niet op waarde wordt geschat. Zoals Aristoteles al schreef, is verwondering het begin van alle wijsheid. Verwondering wekt de nieuwsgierigheid en dat leidt tot prikkels om je in een onderwerp te verdiepen. De Verwondering is een unieke school waar elke capaciteit van een kind gezien wordt, op een aantrekkelijke plek met voor elke leerling een toegesneden lesprogramma in een elektronische leeromgeving. Met ateliers om alle talenten tot recht te laten komen. Een school waar goed taal- en rekenonderwijs de basis vormt. Op De Verwondering zijn ouders onze belangrijkste partners. Het betreft hier een gelijkwaardige en wederkerige relatie tussen ouders en school met als doel een optimale ontwikkeling van ieder kind. Visie This is the first generation of people that work, play, think and learn differently than their parents. They are the first generation to not be afraid of technology. It s like the air to them Don Tapscott De Verwondering is een basisschool waar het kind centraal staat en niet de methode, waar nieuwsgierigheid de grondhouding is en waar de nieuwste technologie gecombineerd wordt met onderzoekend en ervarend leren. Waar bits en bytes gelijk zijn aan bouten en moeren of aan partituren en schilderijen en waar programmeren van een app hetzelfde is als het schrijven van een spannend verhaal. De Verwondering bereidt kinderen voor op hun functioneren in de voortdurend veranderende wereld van morgen. Het doel van het onderwijs is niet meer primair kennis en vaardigheden op te doen maar de wegen naar kennis actief te ontsluiten en het talent om aan de eigen vaardigheden te werken verder te ontwikkelen. De Verwondering maakt onderdeel uit van de gemeenschap van Waterland, Nederland en de Wereld. Staat open voor samenwerking en nodigt anderen uit om kennis te delen. Omdat De Verwondering onderdeel van de wereld is, is duurzaamheid een speerpunt op De Verwondering. Duurzaam omgaan met onze leefomgeving en met elkaar zodat we de aarde beter achter kunnen laten dan we hem hebben aangetroffen. In al ons denken en doen speelt duurzaamheid een rol. Ook heeft dit een duidelijke pedagogische waarde. Kinderen leren op De Verwondering op een heel natuurlijke manier duurzaam denken en doen en kunnen dit de rest van hun leven toepassen en uitdragen. 12

13 De Verwondering is een vreedzame en veilige samenleving waar mensen ongeacht afkomst, ras of levensovertuiging, op basis van gelijkwaardigheid samenwerken. Er is voldoende ruimte voor de leerling om zich, naast het verwerven van noodzakelijke basiskennis en basisvaardigheden, te verdiepen in onderwerpen naar eigen keuze. De kernwaarden van De Verwondering Schitteren. Bij ons schittert iedereen. Wie schittert wordt gezien. Dat kan niet anders, want je straalt licht uit. Wij willen kinderen laten schitteren en stralen. Zo ziet iedereen inclusief zijzelf wat hen uniek maakt. Daarvoor creëren we een omgeving die iedereen laat schitteren; het team, de leerlingen, de ouders en alle andere betrokkenen. Dat heeft tot gevolg dat steeds meer mensen in en buiten het onderwijs het licht gaan zien. Vertrouwen. Ons vertrouwen is inspirerend Leren kan alleen als er vertrouwen is. Vertrouwen in jezelf en in degenen die je leren leren. Als team vertrouwen we erop dat de ouders hun kinderen naar school laten gaan om te groeien. Wij bouwen aan ons onderwijs vanuit het vertrouwen dat onze ideeën over leren, ontwikkelen en groeien een inspiratie zijn naar anderen in én buiten het onderwijs. Innerlijk weten. Je intuïtie spreekt altijd. Wij leren je ernaar luisteren. In een samenleving vol technologie mag het innerlijk weten niet worden verdrongen. Wie zijn intuïtie voedt en de ruimte geeft, weet hoeveel dat oplevert. Innerlijke rust. Stilte. De angst ebt weg. De overtuiging groeit en je voelt je verbonden. Elk kind beschikt over innerlijk weten. Wij koesteren dat, we helpen om het te ontdekken en te laten spreken. En natuurlijk varen we zelf ook op ons innerlijk kompas. Ondernemen. Wij stimuleren je om te ondernemen. Wij zijn ondernemend. Die mentaliteit is het kenmerk van De Verwondering. Het staat voor ons voor de verbinding die we zoeken. Met de samenleving. Met ouders. Met andere scholen. Met inspirerende vernieuwers. Ondernemen is essentieel voor kinderen. Door te doen ontdek je, door vanuit nieuwsgierigheid te onderzoeken leer je. Ondernemende mensen zijn energiek, flexibel en optimistisch. Oneindig. Wij leren je kiezen in een wereld van oneindige mogelijkheden. Iedereen komt vanaf zijn geboorte in een wereld van oneindige mogelijkheden. Als je je realiseert dat alles mogelijk is, kies je bewuster. Wij helpen onze leerlingen hun weg te vinden in dat veld. En dat doen we door er een vrolijke ontdekkingsreis van te maken waarvan de bestemming onbekend is. Want die bepaal je uiteindelijk zelf. 13

14 Uitgangspunten De leerling staat centraal en niet de methode; Nieuwsgierigheid is de basishouding van iedereen: iedereen heeft een hele goede reden om te doen wat hij doet; Ieder talent wordt onderkend; De elektronische leeromgeving heeft als doel de leerkracht te ontlasten en de leerling te ondersteunen en uit te dagen; Wij stimuleren creativiteit, nieuwsgierigheid, flexibiliteit, kritisch denken en een innovatieve mentaliteit bij leerlingen en personeel; Denken in mogelijkheden en niet in onmogelijkheden; Een open relatie met ouders en omgeving; Vertrouwen in leerling: de leerling weet het, kan het en doet het. Geïnspireerd, uitgedaagd en gezien door de leerkracht; Elk kind helpen te worden en te laten blijven wie het is; Balans in de groep. Het moet voor elk individu goed zijn, rekening houdend met elkaar en ieders verschillen. Duurzaamheid Duurzaam leven is een kwestie van doen. Om de wereld te kunnen overdragen naar de kinderen en kinderen van de toekomst, moeten we onze omgang met natuur wijzigen. De grootste wijziging zit in het gebruiken van grondstoffen zonder ze te verbruiken, met andere woorden van een consumptie- naar een circulaire maatschappij. Afval en verbruik is dan verleden tijd. Zonlicht, wind en water zijn dan onze bronnen. De innovatieve technische ontwikkelingen bieden hierin kansen om ondersteunend te zijn aan de natuur. Op De Verwondering willen we de kinderen op de eerste plaats leren de schoonheid van de natuur en de wereld te herkennen en ervan te genieten. Daarnaast maken we ze bewust van de manier waarop we duurzaam omgaan met alles wat moeder aarde biedt. Dat begint bij het scheiden van plastic, papier, glas, GFT, klein chemisch afval en restafval. Een gedeelte van het GFT-afval gaat naar de varkentjes op een boerderij in de buurt en het restant wordt gecomposteerd. Waar mogelijk gebruiken we digitale documenten in plaats van papier, het werken met Ipads is hier een voorbeeld van. 14

15 De Verwonderaars De kinderen zijn samen met de ouders, de leraren en het bestuur de Verwonderaars. Ze zijn pioniers die samen bouwen aan deze school. De betrokkenheid en inzet is groot. De Verwondering wil op haar beurt inspireren op het gebied van onderwijs en opvoeding. De leerlingen Iedereen is welkom op De Verwondering. We vragen ieder kind en ouders om de kernwaarden te omarmen. De leerlingen van De Verwondering en hun ouders komen uit alle geledingen van de maatschappij. Vooral in de hogere groepen openbaart zich veel creatief talent. Op dit moment is er een relatief grote groep hoogbegaafde leerlingen. Op 1 oktober 2014 waren er 82 leerlingen. In de komende jaren moeten De Verwondering groeien naar de stichtingsnorm van 200 leerlingen. De stichtingsnorm is het minimaal aantal leerlingen van een school vier jaar na de oprichting. Dit is een wettelijk vastgelegde norm. De Verwondering moet op 1 oktober 2018 aan deze eis voldoen. Op basis van de prognose van de ontwikkeling van het leerlingenaantal binnen de gemeente, in combinatie met de grote belangstelling voor de school verwachten we deze norm te zullen behalen. In augustus 2015 verwachten we met ruim 100 leerlingen te starten. Leeftijdmix en stamgroepen De leeftijdmix (heterogeniteit) is één van de grootste krachten van onze school. Kinderen hebben op een bepaalde leeftijd niet allemaal dezelfde interesses of vaardigheden. Als kinderen samen iets doen, telt niet de leeftijd maar de interesse. Door de leeftijdmix kunnen er ook emotionele behoeften worden vervuld. Het biedt kinderen de gelegenheid te ervaren wat het is om de oudste of de jongste te zijn, de gelegenheid om te helpen of geholpen te worden, en om rekening te houden met elkaar. Door de kinderen niet te groeperen naar leeftijd, kan elk kind aansluiting vinden bij andere kinderen die zich in de zone van naaste ontwikkeling bevinden. Op De Verwondering zijn de kinderen verdeeld in stamgroepen. Stamgroep 1 groep 1-2 Stamgroep 2 groep 3-4 Stamgroep 3 groep 4-5 Stamgroep 4 groep 5-6 Stamgroep 5 groep 7-8 Kinderen starten de dag en sluiten de dag af in hun stamgroep. Iedere stamgroep heeft een coach. De doorstroming naar een volgende stamgroep vindt plaats na overleg met team, ouders en kind. Dit kan zowel aan het einde of gedurende het schooljaar zijn. Het kan ook voorkomen dat individuele kleuters deelnemen aan leerteams of activiteiten bij midden- en bovenbouw. Bij het indelen van de kinderen in de nieuwe groep zorgen we, zo mogelijk, voor een evenwichtige verdeling wat betreft, het aantal kinderen en de verdeling jongens/meisjes per groep. 15

16 Wij streven naar een maximale groepsgrootte van 25 leerlingen en één coach. Door de groei van de school kan de groepsgrootte gedurende het schooljaar wisselen. In één stamgroep kunnen meerder begeleiders werken. In dat geval kunnen er meer dan 25 kinderen worden begeleid. De ouders De meeste leerlingen op De Verwondering komen uit de gemeente Waterland. Vanwege het bijzondere onderwijskundige concept en de kwaliteit van het pedagogisch beleid zijn ook ouders van buiten de gemeentegrenzen bereid naar de school te reizen. Ouders op De Verwondering hebben gemeen dat zij een bewuste keuze maken voor onze school. Het zijn betrokken, actieve ouders, vaak met een bewuste leefstijl ten aanzien van gezondheid, sociale betrokkenheid en duurzaamheid. Ouders kennen als geen ander hun eigen kind. Ouders zijn een bron van informatie voor de leerkrachten en begeleiders om de kinderen nog beter te begrijpen en te begeleiden. Hiervoor is intensief contact tussen ouders en de school nodig. Keukentafelgesprekken Iedere maand is er een keukentafelgesprek. Ouders kunnen bespreekpunten indienen en samen met de directie om tafel gaan om ervaringen te delen en vragen te stellen over opvoedkundige thema s. Ouderavond Regelmatig is er een bijeenkomst voor ouders en het team. Dit is een gelegenheid om ervaringen en informatie uit te wisselen over wat je als ouder tegenkomt bij de opvoeding en het naar school gaan. Het team is verantwoordelijk voor de organisatie van ouderavonden. Ouderworkshop Naast de ouderavond is er ook een ouderworkshop. Deze avond wordt vormgegeven door ouders en is bedoeld om thematisch bepaalde onderwerpen te bespreken die te maken hebben met ons schoolconcept. Voorbeelden zijn workshops gezonde voeding en geweldloze communicatie. De Ouderraad (OR) draagt zorg voor de organisatie van ouderworkshops. Deze workshops zijn ook toegankelijk voor ouders van buiten de school. Oudergesprekken Naast het kennismakingsgesprek en het evaluatiegesprek vindt er twee keer per jaar een portfoliogesprek plaats. Kinderen zijn het gesprek aanwezig. Er wordt een half uur per gesprek gepland. Het gesprek vindt plaats op school. Ouders en leerkrachten kunnen als dat nodig is ook vaker een gesprek organiseren. 16

17 Dagelijks contact Ouders zijn altijd welkom op school. Kinderen mogen in de klas gebracht en gehaald worden. Tot 8.25 uur zijn de leerkrachten beschikbaar voor korte vragen en mededelingen. Vanaf 8.30 uur staan zijn volledig ter beschikking van de kinderen. De directie is dagelijks bereikbaar voor vragen tussen 8.30 en 9 uur. Daarbuiten kan er altijd een afspraak gepland worden. Tot 9 uur kunnen ouders nog even op school een kopje koffie of thee drinken. Daarna vragen wij de ouders die geen specifieke activiteit vervullen in school te vertrekken. Informatievoorziening Om meer informatie te krijgen zijn er meerdere mogelijkheden: De website vormt de basis van aan informatievoorziening Iedere 2 weken verschijnt de digitale nieuwsbrief met het laatste nieuws. Het verdient onze voorkeur, met het oog op de kosten en het milieu, nieuwsbrieven en andere post zoveel mogelijk digitaal te verspreiden; Van de kinderen wordt een digitaal leerlingvolgsysteem bijgehouden en worden er foto s gemaakt om hun bezigheden in kaart te brengen. Ouders en kinderen hebben ten alle tijden inzicht in de gegevens van het leerlingvolgsysteem van hun eigen kind. Ouders kunnen lid worden van de besloten Facebook-groep en de school volgen op Dit zijn geen officiële informatiekanalen vanuit school, slechts bedoeld als extraatje. Het team Het team bestaat uit (vak)leerkrachten, onderwijsassistenten, begeleiders, stagiaires en de directie. Naast de dagelijkse begeleiding kunnen er mensen van buiten de school uitgenodigd worden om lessen te verzorgen. De leerkrachten hebben een PABO-achtergrond en hebben zich ontwikkeld in verschillende specialismen; ICT, muziek, spel bij kleuters etc. De voornaamste taak van de leerkrachten en begeleiders is om samen met de kinderen zorg te dragen voor een fysiek en emotioneel veilige omgeving. Daarnaast gaan zij samen met de kinderen op zoek naar antwoorden op de vragen die ontstaan, geven liefdevolle ondersteuning en volgen de ontwikkeling van de kinderen. Zij ondersteunen zo nodig bij het zoeken naar externe deskundigheid. Uiteraard worden er ook lessen en workshops aangeboden door de leerkrachten. De directie heeft ruime ervaring met het starten van een school en het bewaken van de onderwijskwaliteit binnen de kaders van de onderwijskundige en pedagogische visie van de school. Door de dagelijkse ervaring, cursussen en workshops op het gebied van onderwijs zullen wij ons als team steeds verder professionaliseren. Daarnaast laten wij ons als team regelmatig coachen. Wij gaan uit van talenten van mensen en stimuleren dat ieder lid van het team zijn of haar talenten verder kan ontwikkelen. De data van de studiedagen staan vermeld op de jaarkalender. 17

18 Vervanging Bij afwezigheid van leerkrachten door ziekte, studie of andere omstandigheden, komt er (in principe) een vervangende leerkracht. Mochten wij geen vervanger kunnen vinden, dan worden de kinderen van een groep verdeeld over de andere stamgroepen. Stagiaires Onze school biedt ieder jaar een aantal studenten van de Pedagogische Academie Basis Onderwijs (PABO) de gelegenheid stage te komen lopen in de stamgroepen. Stagiaires geven af en toe les, of nemen als derde of vierdejaars student soms voor langere tijd de lessen onder begeleiding van de leerkracht over. Vierdejaars stagiaires worden ook wel LIO-er genoemd: leraar in opleiding. Tijdens het laatste deel van hun opleiding nemen LIO-ers een groep enkele dagen per week geheel over. Ook in dit geval blijft de leerkracht verantwoordelijk. Leerlingen uit het Voortgezet Onderwijs kunnen bij ons op school terecht voor hun maatschappelijke stage. 18

19 Leren op De Verwondering Onderwijsaanbod Het onderwijsaanbod op De Verwondering rust op twee duidelijke pijlers: 1. Basisvaardigheden Taal (inclusief lezen en spelling) en rekenen met behulp van de nieuwste technologie en rekening houdend met een ieders leerstrategie. Elke leerling (in principe vanaf groep 3 maar zo nodig eerder) heeft een individueel rooster en voor het taal- en rekenonderwijs zijn de leerlingen ingedeeld in leerteams. Dit zijn niveaugroepen rond de vakken taal en rekenen. Gemiddeld hebben leerlingen twee leerteams per dag. Hierin krijgen zij gericht instructie van een leerkracht of expert en werken daarna zelfstandig verder. Leerlingen die hier moeite mee hebben worden hierbij geholpen. 2. Onderzoekend en ervarend leren Onderzoekend en ervarend leren kan in verschillende ateliers zoals moestuin slopen en bouwen beeldhouwen schilderen muziek natuur literatuur techniek koken toneel en kleinkunst informatica /hacken filmen/editen filosofie sport, beweging en dans. In de ateliers werken leerlingen aan hun projecten en interesses. Er zijn vrije en verplichte atelierblokken. Tijdens de verplichte atelierblokken ontdekt de whizzkid het beeldhouwen en de techneut maakt kennis met filosofie. Dit om te voorkomen dat een leerling zich eenzijdig ontwikkelt. Tijdens de vrije atelierblokken werken leerlingen in het atelier van hun keuze of in het atelier dat nodig is om hun opdrachten te maken. Het ontwikkelen van de digitale skills van de kinderen is onderdeel van het aanbod ateliers, denk aan filmen, editen, ontwerpen en programmeren. Het uitgangspunt is: leerlingen werken alleen in een grotere groep als dat zinvol is, dus geen activiteiten die ze met behulp van ict individueel of in een kleine groep ook (en vaak beter) kunnen doen. De rol van de leraar is de leerling te stimuleren tot creatief en kritisch denken en zelfstandigheid, rekening houdend met ieders leerstrategie. In het onderwijsconcept van De Verwondering speelt moderne technologie een belangrijke rol bij het aanbieden van de leerstof, het leren, oefenen en toetsen van de stof en het volgen van de ontwikkeling van de leerling. De uitdaging is dat iedere leerling het maximale uit zichzelf haalt. Dat zal voor iedere leerling anders zal zijn, zowel inhoudelijk als qua niveau. Uiteindelijk leidt dit ertoe dat alle kinderen voldoen aan de kerndoelen / eindtermen van primair onderwijs. Hoe en wat leren kinderen? Als kinderen alleen leren om taken en opdrachten uit te voeren, stoppen zij met deze activiteiten als het niet meer hoeft. Als je kinderen meer en meer uitdaagt, hun leeromgeving zo inricht, dat ze enthousiast worden, dan zullen ze meer willen 19

20 weten, uitproberen, onderzoeken en leren. Dit is geen motivatie van buitenaf, maar meer van binnenuit. Ik wil dit weten, hoe kom ik er achter, wie kan mij helpen, waar kan ik het vinden. Met andere woorden een vraaggestuurd aanbod. De meeste kinderen hebben deze intrinsieke motivatie van nature, enkele kinderen moeten daar meer bij geholpen worden. Het is dan ook heerlijk voor kinderen om te merken, dat hun initiatieven en activiteiten ergens toe leiden. Producten als werkstukken, verhalen, toneelstukjes, tekeningen, tentoonstellingen, foto s, Prezi s, PowerPoint presentaties enz. Alles is mogelijk en zet aan tot nieuwe initiatieven. Dit enthousiaste leren wordt een houding. Deze kinderen blijven nieuwsgierig en ontwikkelen zichzelf daardoor. Kinderen leren meer, wanneer ze ook in de gelegenheid zijn om zelf kennis te construeren, dus zelf ervaring op te doen in de fysieke wereld. Je leert dus beter door het mee te maken, door het te zien en te voelen, dus door je zintuigen optimaal te benutten. Het ene kind is meer gevoelig voor het één en het andere kind voor het ander. Leren is een activiteit, waarbij je in verbinding staat met je omgeving, zodat je daarvan leert (hoe kun je magnetisme begrijpen als je nooit met magneten speelt). Studeren noemen we de activiteit waarin iemand aan de hand van boeken e.d. kennis in zich opneemt. Kinderen in De Verwondering studeren én leren vanuit hun nieuwsgierigheid, door zelf ervaringen op te doen met concrete materialen en in een betekenisvolle context. Drie soorten kennis Inzichten: Dit heet het opbouwen van een mentaal model, waarmee je een deel van de werkelijkheid kunt verklaren. Je doet dit door middel van concrete ervaringen en door beelden te koppelen aan eerdere ervaringen. Routines: Handigheden, vaardigheden (bv. de tafels van vermenigvuldiging, spelling). Je leert deze door te oefenen, de introductie zoveel mogelijk aan de hand van levensechte materialen, het inoefenen met behulp van apps en ipad. Net zo lang tot je het kunt. Daarna is onderhoud, herhaling of blijvende training nodig. Feiten: Feitelijke gegevens, definities, regels en procedures (bv. feiten uit de geschiedenis). Studeren met behulp van boeken, ICT, medeleerlingen en volwassenen. Door het opdoen van ervaringen gaan kinderen verschijnselen begrijpen. Ze ontwikkelen inzicht. Hierna kunnen ze routines opbouwen. Als je zelf bonen in een potje hebt gedaan, gezien hebt hoe er een wortel aan komt en er een plant uit groeit, snap je dat dit geldt voor alle planten die bonen als vruchten hebben. Je gaat meer begrijpen en wilt ook andere manieren van voortplanting leren kennen. Je bouwt routines op en leert feiten, die je opslaat en kunt toepassen. Inzichten halen we door te doen uit Topondernemers, het internet en uit boeken; de routines halen we vooral uit de zogenoemde basisdomeinen (zoals taal en rekenen, lichamelijke opvoeding en muzische vakken). 20

21 Het onderwijs wordt aangeboden in de verhouding van 1/3 vaardigheden, 1/3 onderzoekend leren en 1/3 creatief. Naast deze drie vormen van kennis zijn er waarden, normen en gedragingen, die vooral in het pedagogische domein aan de orde komen. Leer- en vakgebieden Op De Verwondering wordt op verschillende manieren (groepsgewijs of individueel) door de kinderen gewerkt. In verschillende situaties zijn kinderen bezig met het verwerven van kennis en vaardigheden op het gebied van wereldoriëntatie, taal, rekenen en schrijven. Daarbij is wereldoriëntatie het brede kader waarbinnen veel aandacht besteed wordt aan de sociale, maatschappelijke en communicatieve ontwikkeling van onze kinderen. Wereldoriëntatie In de leerteams leren de kinderen vaardigheden, technieken en strategieën om zich in de verschillende ervaringsgebieden te kunnen verdiepen; Door de eigen inbreng van kinderen voor workshops, onderwerpen en projecten komt een groot aantal leerervaringen aan bod; Door geplande wereldoriëntatie (thema s, projecten, workshops en excursies) komen kinderen in aanraking met alle leerervaringen van de ervaringsgebieden, waarvan wij als school vinden dat zij aan bod moeten komen. De methode Topondernemers vormt de basis voor het wereldoriënterend onderwijs. Uiteindelijk is het voornaamste doel van ons wereldoriënterend onderwijs: kinderen de handvatten reiken om zelfstandig of samen met anderen de wereld om hen heen te ontdekken, te begrijpen en naar eigen inzicht in te richten. Gedurende het jaar werken we aan schoolbrede thema s. Per periode worden er door de leerkrachten leerlijnen gekozen, waar in die periode aan gewerkt wordt. Het lesaanbod in de leerteams en het aanbod van de workshops wordt afgestemd op het thema en de leerlijnen. Ieder thema is er tenminste één excursie. In het schooljaar zijn de thema s: Blok Onder- en middenbouw Bovenbouw 1. Zomer - herfst Op vakantie Reizen 2. Herfst kerst Langs de Waterkant Water, aarde, lucht en vuur 3. Kerst voorjaar De wereld om mij heen Multimedia 4. Voorjaar mei Amerika Hup Holland Hup 5. Mei - zomer Wie ben ik Vlinders in je buik 21

22 Nederlandse taal (lezen, schrijven en spelling) Net als bij de wereldoriëntatie vinden wij dat taal met name in zijn functionaliteit tot uitdrukking moet komen. Taal moet leven, moet benut en gebruikt worden om met elkaar te communiceren, maar ook om uitingen van creativiteit vast te leggen. Daarvoor zijn een aantal vaardigheden nodig, zoals lezen, luisteren, schrijven, spellen, etc. Op verschillende manieren leren wij de kinderen deze vaardigheden aan: De kringgesprekken spelen een belangrijke rol bij het taalonderwijs. In de kring is veel aandacht voor taal, zoals taalspelletjes, boek- en studiepresentaties, discussies, etc. In de kring leren de kinderen hun gedachten onder woorden te brengen, te luisteren naar anderen en vragen te stellen; Daarnaast maken de kinderen regelmatig teksten. Dat begint al bij de jongste leerlingen. De kleuter vertelt zijn verhaal bij zijn tekening, de leerkracht schrijft het verhaal erbij en leest dit voor. Spelenderwijs leren de kinderen leestekens. Later worden er teksten geschreven als verhaal maar ook als onderdeel van een verslag of werkstuk; Daarnaast zijn er verschillende methodes voor het leesonderwijs, begrijpend lezen, spelling en schrijven aanwezig. Kinderen kiezen een methode die bij hen past of werken met ander beschikbaar materiaal van letterstempels tot gedichtenbundels. Rekenen en wiskunde De door ons aangeboden rekenmethodes zijn moderne en aantrekkelijke methodes waarin naast het aanleren en oefenen van de bewerkingen, de leerstof zo functioneel mogelijk wordt aangeboden. De methodes zijn gericht op het zelf ontdekken van oplossingen en rekenstrategieën. Daarnaast bieden de methodes voldoende differentiatiemogelijkheden om kinderen gevarieerde oefenstof aan te bieden. Zelfstandig werken met de Ipad Op De Verwondering worden onder andere Ipads ingezet als middel om onderwijs op maat te bieden. Het programma Muiswerk wordt voornamelijk ingezet als oefenmateriaal voor rekenen en taal. Wanneer kinderen met Muiswerk starten wordt door middel van een diagnostische toets (Wat weet ik al-vragen) geanalyseerd welke onderdelen het kind al beheerst, wat geoefend moet worden en waar instructie voor nodig is. Vervolgens krijgt het kind opdrachten op maat, op niveau, om mee te oefenen (mijn opdrachten). Ieder onderdeel bevat een uitleg van het onderwerp met beeld en geluid. Tijdens het werken kunnen kinderen deze uitleg raadplegen. Ook krijgen de kinderen een doel (in % goed) op. De leerkrachten kunnen achter de schermen in het programma kijken hoe laat het kind aan de opdrachten is begonnen, hoe lang het kind heeft gewerkt, of de uitleg is bekeken en of het doel (in % goed) is behaald. Op basis van deze informatie bepalen de leerkrachten de inhoud van de lessen en instructies. Tijdens deze instructies wordt er niet met de Ipad, maar juist met concrete materialen en in verschillende coöperatieve werkvormen uitleg gegeven over een basisvaardigheid. De instructies aan de verschillende Leerteams (niveaugroepen) staan in een vast weekrooster ingepland. De leerkracht bepaalt welke kinderen aan de instructie moeten deelnemen. De instructieniveaus zijn verdeeld onder de verschillende leerkrachten. Afhankelijk van het werkniveau van het kind volgt het een instructie bij de ene of de andere leerkracht. 22

23 Er wordt iedere dag minimaal 30 minuten aan taal en 30 minuten aan rekenen gewerkt in Muiswerk. Daarnaast werken de kinderen dagelijks nog een uur aan andere taal- en rekenopdrachten. Expressie in creatieve vakken Expressie is een uiting van een beleving. Deze uitingen kennen een grote verscheidenheid aan vormen, denk maar aan toneel, muziek, een tekening of een tekst. Wij geven aan al deze expressievormen bij ons op school een plaats. Hierbij wordt gebruik gemaakt van vakleerkrachten, kunstenaars en ouders. De creatieve vakken worden vooral in de ateliers aangeboden. Bewegingsonderwijs In alle groepen wordt aandacht aan spel- en bewegingslessen besteed. Doelen van het bewegingsonderwijs zijn: Je eigen lichamelijke mogelijkheden en beperkingen leren kennen; Je eigen lichaam goed kunnen hanteren; Het krijgen of houden van uithoudingsvermogen; Samen spelen; Durf hebben of krijgen bij spel en beweging; Risico s leren nemen, tegen je verlies kunnen en sportiviteit. De kleuters maken gebruik van het speellokaal, in het gebouw. Ook wordt er veel buiten gespeeld/bewogen door de jongste kinderen. De andere stamgroepen gymmen in de Marijkehal. Deze gymlessen worden door een vakleerkracht verzorgd. De kinderen uit groep 3 en 4, die nog geen zwemdiploma hebben, worden in de gelegenheid gesteld mee te doen met schoolzwemmen. Voor het schoolzwemmen vraagt de gemeente een eigen financiële bijdrage van ouders. Engels Wij proberen de kinderen een positieve houding bij te brengen ten aanzien van een vreemde, in dit geval de Engelse, taal. Daarnaast willen wij de kinderen bewust laten worden van de rol die Engels speelt in de Nederlandse en internationale samenleving op sociaal en cultureel terrein. Engels wordt al vanaf de kleuters aangeboden. Er worden liedjes geleerd en spelletjes gedaan. Er wordt veel aandacht besteed aan mondelinge taalvaardigheid; het spreken van hele zinnen. In de hogere groepen wordt ook aandacht besteed aan schriftelijke taalvaardigheid. De lessen Engels worden verzorgd door een native speaker. Naast Engels worden ook andere vreemde talen aangeboden. Denk aan workshops Frans en Latijn. 23

24 ICT / computeronderwijs Ons voornaamste doel hierbij is van onze kinderen kritische en praktische computergebruikers te maken. Alle kinderen vanaf groep 3 hebben een Ipad in bruikleen van school. s Middags nemen de kinderen de Ipad mee naar huis en de volgende dag brengen zij hem opgeladen weer mee naar school. De kleutergroep beschikt over een aantal groeps-ipads. In een bruikleenovereenkomst, getekend door ouders en kind, staan de afspraken over gebruik en eventuele schade beschreven. 21st century skills 1 Onder invloed van technologie is er een toenemende behoefte aan kenniswerkers en mensenwerkers en een afnemende behoefte aan routinematige functies, zoals productiewerk. Binnen al deze verschillende banen zullen een aantal kerntaken in principe vergelijkbaar zijn en om andere, nieuwe competenties vragen. Dit pakket van vaardigheden noemen we 21st century skills. Technologie speelt een grote rol in ons dagelijks leven. Met ons persoonlijke device zijn we 24 uur per dag online en komt het laatste nieuws en op maat gesneden informatie als vanzelf naar ons toe. Weten we iets niet, dan zoeken we het op. We koppelen online informatie aan de beelden en ervaringen in de echte wereld met augmented reality. Met behulp van sociale media krijgt samenwerken een nieuwe dimensie. Kortom: technologie heeft de manier waarop we samenwerken en leven enorm veranderd. Deze ontwikkelingen zetten zich in de nabije toekomst nog sterker door. Denk je eens in wat er gebeurt als de 3D printer ingeburgerd raakt, als het internet der dingen of robotica doorbreken en we met behulp van technologie ons persoonlijk functioneren verbeteren. Innovaties blijven zo ons leven veranderen. Deze veranderingen leiden tot verschuivingen in de manier waarop we onze samenleving en economie geordend hebben. Over het algemeen worden ze aangeduid met de verschuiving van industriële samenleving via de informatie- en kennissamenleving naar de netwerksamenleving. Deze ontwikkelingen vragen om andere vaardigheden dan voorheen en de 'digital natives' van nu verwachten ook eigentijds onderwijs. Het pakket van vaardigheden waar je in deze 21ste eeuw mee verder kan komen, noemen we 21st century skills. Naast taal en rekenen en de kernvakken, zijn de competenties samenwerken, creativiteit, ict-geletterdheid, communiceren, probleemoplossend vermogen, kritisch denken en sociale en culturele vaardigheden van belang. Ook een ondernemende en nieuwsgierige houding komen van pas in de 21ste eeuw

25 Op De Verwondering wordt tijdens verschillende lessen en activiteiten impliciet en expliciet aandacht besteed aan 21st century skills. Het is verweven in ons aanbod. Verkeer Om de 2 jaar kunnen de kinderen in groep 7 en 8 meedoen aan het praktisch en theoretisch verkeersexamen. Daarnaast hebben we een digitale lesmethode voor verkeerslessen (verkeerseducatiepunt.nl) voor alle groepen en maken we gebruik van leskisten in de onderbouw. Godsdienst- en levensbeschouwelijkonderwijs De Verwondering heeft als richting van onderwijs een algemeen bijzonder uitgangspunt. Dit houdt in dat wij geen specifieke geloofs- of levensovertuiging aanhangen als school. Elke leerling is vrij om een geloof aan te hangen. Als school besteden we naar aanleiding van de Wereldoriëntatie-thema s aandacht aan verschillende geloofsovertuigingen en culturele diversiteit. Er is vanuit de levensbeschouwelijke identiteit van de school geen relatie tussen de levensbeschouwelijke identiteit van de school en burgerschapsvorming. Vieringen De kinderen leven tegenwoordig in een multiculturele samenleving en dus in een wereld met een grote verscheidenheid aan religieuze en culturele vieringen. Op De Verwondering besteden wij daarom o.a. aandacht aan het kerstfeest, Suikerfeest, verjaardagen en feesten als Sinterklaas. Maar ook een jaaropening en een jaarsluiting zijn voorbeelden van vieringen. Vieringen onderstrepen de belangrijke momenten in het leven van de kinderen. Doelen van de vieringen kunnen zijn: Ervaren dat je als school en als stamgroep een gemeenschap bent; Samen een emotie beleven zoals blijdschap, geluk maar ook verdriet; Kennismaken met andere culturen en (feestelijke) gewoonten; Je durven presenteren op een podium t.o.v. schoolgenootjes, ouders etc.; Respect voor de prestaties en de presentaties van anderen. 25

26 Burgerschapsvorming Burgerschapsvorming leidt tot goed burgerschap. Burgerschapsvorming brengt jonge burgers de basiskennis, vaardigheden en houding bij die nodig zijn om een actieve rol te kunnen spelen in de eigen leefomgeving en in de samenleving. De belangrijkste waarden en normen die daarbij een rol spelen zijn weergegeven in het schema hieronder. Democratie Participatie Identiteit HOUDINGEN De oplossingsgerichte burger De actieve burger wil: oplossingsgericht omgaan met tegengestelde belangen en opvattingen; bewust omgaan met verhouding tussen individuele en algemene belangen. wil: bijdragen aan de kwaliteit van de sociaal-menselijke omgeving en de fysiek-ruimtelijke omgeving (leefbaarheid) De verantwoordelijke burger wil: respect tonen en zich (mede)verantwoordelijk voelen voor: - de eigen ontplooiing; - de ontplooiing van anderen; - de kwaliteit van de Nederlandse samenleving. kritisch reflecteren op de eigen opvattingen en gedragingen in relatie tot algemeen aanvaarde waarden en normen. VAARDIGHEDEN De zich informerende burger kan: informatievaardigheden toepassen; standpunten uiten, verantwoorden, uitwisselen en bijstellen in discussie, debat en dialoog; kritisch omgaan met bronnen. De sociaal- communicatieve burger kan: sociaal- communicatieve vaardigheden toepassen; een verbetering in de omgeving organiseren en initiëren; regels en afspraken maken en uitvoeren. De zich inlevende burger kan: rolnemingsvaardigheden in een samenleving die zich kenmerkt door diversiteit; samenwerken met anderen ongeacht achtergronden. KENNIS De democratisch geletterde burger heeft inzicht in: de basisprincipes van democratie en rechtsstaat; de relatie burger - staat op het gebied van rechten en plichten; de staatsinrichting van Nederlandse en Europa. De sociaal geletterde burger heeft inzicht in: mogelijkheden van participatie in de Nederlandse samenleving. De cultureel geletterde burger heeft inzicht in: kennis van Nederland als multiculturele samenleving. Door kinderen kennis te laten maken met begrippen als democratie, grond- en mensenrechten, duurzame ontwikkeling, conflicthantering, sociale verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en het omgaan met maatschappelijke diversiteit geven we inhoud aan burgerschapsvorming. 26

27 Door de leeftijdsmix in niveaugroepen/leerteams en de groepsindeling (stamgroepen in heterogene samenstelling), wordt het leren van en met elkaar gestimuleerd. Daarnaast worden per domein verschillende werkvormen gehanteerd. Democratie - kennis over de democratische rechtstaat en politieke besluitvorming; democratisch handelen en de maatschappelijke basiswaarden. workshop debatteren schoolvergadering (sociocratische besluitvorming) conflicthantering krant in de klas Nieuwsbegrip XL (lesmethode begrijpend lezen) Participatie - kennis over de basiswaarden en mogelijkheden voor inspraak en vaardigheden en houdingen die nodig zijn om op school en in de samenleving actief mee te kunnen doen. (leerlingen) commissies op school experts in de school (adult world connection) signaleren onveilige plekken rond school meedenken over verbetering in klas, school, buurt opstellen omgangsregels workshops duurzaamheid goed doel bepalen en geld inzamelen Identiteit - verkennen van de eigen identiteit en die van anderen; voor welke (levensbeschouwelijke) waarden sta ik en hoe maak ik die waar? vrije teksten schrijven ontwikkelen eigen webpagina op schoolsite oefenen met rolwisseling (in debat of dramaopdracht) vieringen (religieus of maatschappelijk) 27

28 Weekplan en rooster Op De Verwondering krijgt uw kind de verantwoordelijkheid die het aan kan. Hij leert zelfstandig te werken en plannen. En hij krijgt inzicht in de eigen kwaliteiten. Uw kind is medeverantwoordelijk voor het eigen leerproces en is daarom aanwezig bij de portfoliogesprekken die we met u voeren. Aan het einde van de basisschool is uw kind zelfbewust en klaar voor het voortgezet onderwijs. De vaardigheden lezen, rekenen, schrijven, omgaan met ICT, technisch inzicht en wereldwijsheid zijn overal in verweven. Begeleiders en leerkrachten helpen en ondersteunen daarbij. Deze ondersteuning bestaat onder andere uit het aanbieden van lessen, workshops of cursussen. In de verschillende ruimtes worden dagelijks lessen aangeboden. De lessen worden binnen thema s aangeboden, n.a.v. een vraag van een kind of op initiatief van een leerkracht. Een aantal activiteiten staan vast in het rooster, andere activiteiten worden naar behoefte ingevuld. In de functieruimtes hangt een planbord met het rooster. Tijdens de startkring worden de activiteiten besproken, waarna de kinderen begeleid worden in het maken van hun dagplan. Deze wijze van werken biedt de leerkracht de ruimte om individueel te differentiëren op niveau en tempo. Hier leert het kind ook om zijn taken persoonlijk in te delen, hij maakt dus zelfstandige keuzes en leert plannen. Vaardigheden die in het voortgezet onderwijs een steeds prominentere rol krijgen. Aan het einde dag van ieder dagdeel wordt er geëvalueerd en ontvangt het kind feedback. Op basis daarvan worden de werkzaamheden voor het volgende dagdeel gepland. Het onderwijs op De Verwondering voldoet aan de algemene kerndoelen voor het basisonderwijs. De kennis en vaardigheden van onze kinderen worden zorgvuldig bijgehouden en regelmatig getoetst, waarbij met name de individuele ontwikkeling van onze kinderen nauwlettend gevolgd wordt. De eindtermen voor het basisonderwijs zijn daarbij voor ons richtinggevend. Een goede aansluiting op het voortgezet onderwijs is hiermee gewaarborgd. Doorgaande ontwikkelingslijn en borging De Verwondering is een school voor kinderen van 4 tot 13 jaar. Elk kind leert op zijn manier, in zijn tempo en volgt daardoor zijn eigen ontwikkelingslijn. Uitgedaagd door professionals en een uitdagende leeromgeving. Deze ontwikkelingslijn wordt niet gestoord door overgang naar een volgende stamgroep. Er ontstaan derhalve geen breuklijnen. Het borgen van de ontwikkelingslijn gebeurt in het digitale leerlingvolgsysteem van De Verwondering. Met dit volgsysteem volgen we samen met de ouders en leerlingen de ontwikkeling en talenten van de kinderen. Alle ontwikkelingsgebieden en kerndoelen uit het basisonderwijs zijn erin verwerkt. Door observaties en toetsen weten de leerkrachten precies waar het kind zich in zijn ontwikkeling bevindt. De ouders en leerlingen kunnen de informatie raadplegen en/of aanvullen. De leerkracht heeft de eindverantwoordelijkheid waar het gaat om het volgen en bijsturen van de ontwikkeling. 28

29 Minimaal 5 keer per jaar voert de leerkracht een individueel coachgesprek met het kind. In het coachgesprek wordt het leerplan besproken en eventueel bijgesteld. De leerkrachten houden het overzicht over alle leerlingen in de stamgroep door te werken met groepsplannen. In een groepsplan zijn de algemene leerdoelen en cruciale leermomenten per vakgebied, per groep vastgelegd. Voor het volgen van de sociaal emotionele ontwikkeling wordt gebruikt gemaakt van Zien!. Door middel van observaties worden welbevinden en betrokkenheid van individuele leerlingen in kaart gebracht en wordt een groepsscan gemaakt. Deze informatie gebruikt de leerkracht voor het kiezen van activiteiten en doelen met betrekking tot de sociaal emotionele ontwikkeling en groepsvorming, waar dagelijks tijd voor is ingeroosterd. De resultaten uit Zien! worden tijdens het portfoliogesprek met ouders besproken. 29

30 Toetsing en rapportage Kindgericht toetsen De Verwondering gebruikt verschillende manieren om de leerling te volgen; vanuit coachingsgesprek, portfoliogesprek ouders-kind-leerkracht, observaties van de leerkracht, methode gebonden toetsen/diagnostische toetsen zoals die in Muiswerk zitten en de methode onafhankelijk, namelijk de CITO. De CITO-toetsen die wij afnemen zijn: Technisch- en begrijpend lezen, rekenen en spelling. Bij de kleuters nemen we geen CITO af. De toetsen die wij afnemen worden afgenomen omdat wij vinden dat zij ons zinvolle informatie verschaffen. Daaronder verstaan wij informatie die de doorgaande ontwikkeling van het kind aangeeft en waaruit wij (mede) kunnen bepalen of er extra hulp moet worden ingezet. Deze keuze is gebaseerd op het vertrouwen dat wij goed naar kinderen kijken. De teamleden kennen alle kinderen. De contacten tussen de teamleden zijn veelvuldig en intensief en er wordt onderling veel informatie uitgewisseld. Toetsen worden in principe individueel afgenomen, zodat de leerkracht al tijdens het maken van de toets kan starten met de analyse van de toets; Hoe pakt een kind de opdracht aan? Waarop blokkeert een kind en hoe gaat het daarmee om? Wat kost veel tijd? En wat gaat heel vlot? De toetsresultaten en analyses worden door de leerkracht met de andere teamleden besproken. Tijdens een groepsintervisie/overleg wordt er van de observaties, resultaten van de kinderen en resultaten van de toetsen verslag gedaan in het team. Wij bespreken daarbij hoe wij het kind passende leerstof in de zone van de naaste ontwikkeling kunnen bieden. Niet te moeilijk maar wel met voldoende uitdaging. Op basis daarvan wordt de leerlijn voor het kind verder ontwikkeld, waarbij het kan leren in eigen tempo en op eigen niveau. Voor dyslectische kinderen en/of kinderen die om andere redenen ernstige problemen ondervinden bij deze vormen van toetsing, kijken we specifiek naar (aanvullende) informatie die ons een realistisch beeld geven van het kind en wordt in overleg met ouders en kind bepaald of deze toets wordt afgenomen of dat een alternatief wordt aangeboden. Schoolverlaters maken aan het einde van hun carrière een (verplichte) eindtoets. Leesrijpheid Op basis van toetsing en observatie bepalen wij het juiste moment waarop een kind toe is aan het starten met lezen en schrijven. Hierbij maken wij gebruik van de Leesproef behorende bij Ontdekkend Leren Lezen. Verslaglegging Een rapport is een begrip in Nederland. Daarin kun je zien of je kind het goed doet op school. Als je dan een voldoende hebt, is het dus goed genoeg. Heb je een acht, dan krijg je een schouderklopje. In sommige organisaties werkt dat, als je moet voldoen aan de norm. Dat geldt voor groepen, die je met elkaar kunt vergelijken. Kinderen op een basisschool zijn een afspiegeling van alle kinderen, met alle maten en soorten van talenten. 30

31 Een cijferrapport heeft in onze school geen toegevoegde waarde, omdat we kinderen niet meer met elkaar willen vergelijken. Kinderen hebben hun eigen leerontwikkeling. Ging dat vroeger vooral om taal en rekenen, op De Verwondering wordt de totale ontwikkeling in beeld gebracht. We doen dat met behulp van leerlijnen, observaties en een leerlingvolgsysteem. Wij gaan meer uit van de capaciteiten van elk kind. Vergelijkingen gaan daarom altijd mank. Dat wil niet zeggen, dat we niet regelmatig meten waar een kind staat t.o.v. andere kinderen, zodat zowel het kind als de ouders kunnen inschatten wat er van het kind verwacht mag worden als het gaat om leervermogen en prestaties. Prestaties zijn ook voor een kind belangrijk als het maar niet uitmondt in Ik ben beter dan jij.!. Ouders zitten soms met een dilemma, omdat ze de hardheid van de maatschappij kennen en ze graag willen dat hun kind daar een goede plaats krijgt. Men meet dat vooral d.m.v. de mogelijke schoolopleiding en dat is begrijpelijk, omdat het voor volwassenen meestal zo heeft gewerkt. Acceptatie van de mogelijkheden van elk kind, met name ook door de ouders, is essentieel voor een goede evenwichtige ontwikkeling van elk kind. Dat noemen wij educatief partnerschap. Ouders gaan als het ware opnieuw met hun kind naar school en gaan samen als volwassenen (leerkrachten én ouders) de ontwikkeling van het kind volgen en begeleiden. Op De Verwondering gaan we er voor, dat alle kinderen het optimale uit zichzelf halen. Bevestiging wordt niet gegeven door het resultaat te belonen maar door de leerling te prijzen voor zijn doorzettingsvermogen, creativiteit en volharding. Hoe rapporteren we op De Verwondering? Twee keer per jaar wordt in een portfoliogesprek de ontwikkeling van het kind uitvoerig met het kind en zijn ouders doorgesproken. Wat zien we? Hoe is de afgelopen periode verlopen. Zijn de ontwikkelingsdoelen gehaald? Wat worden de doelen voor de komende periode? Hoe verhoudt zich dat tot een gemiddelde ontwikkeling van een kind in Nederland? Verloopt de ontwikkeling harmonisch of zijn er pieken en dalen in de te onderscheiden ontwikkelingsgebieden. Bij de start van een nieuw schooljaar wordt er een startgesprek gepland tussen ouders, kind en coach. Tijdens het startgesprek wordt bekeken of de doelen van het einde van het schooljaar nog actueel zijn en vindt, indien nodig de overdracht naar de nieuwe coach plaats. Aan het einde van het schooljaar ontvangt het kind een afsluitend verslag van de leerkracht. Daarnaast houden kinderen een eigen portfolio. Hierin bewaren de kinderen werk waar zij trots op zijn of dat zij belangrijk vinden. In het portfolio zijn per vakgebied de leerlijnen en bewijzen van bekwaamheid geordend. 31

32 Pedagogisch beleid Klimaat Nieuwsgierigheid is de basis onder het pedagogisch klimaat op De Verwondering. Wat maakt dat iemand doet wat hij doet? Veiligheid, relatie en autonomie zijn de drie elementen die in deze nieuwsgierigheid zijn ingebed. Veiligheid is op elke basisschool van groot belang. Als een kind zich niet veilig voelt, ontwikkelt het zich niet goed. Voor veiligheid, binnen de stamgroep en binnen de school, zijn een aantal belangrijke afspraken gemaakt: leerlingen werken in kleine pedagogische eenheden het verspreiden over de ruimtes en de keuzevrijheid wordt (indien nodig) langzaam opgebouwd voor nieuwe leerlingen er zijn meer volwassenen voor begeleiding en instructie. In combinatie met zelfstandig werken is er veel tijd voor persoonlijke aandacht kinderen hebben de keuze uit meerdere volwassenen en kunnen zo kiezen wie hen het beste ligt om moeilijke zaken mee te bespreken leerlingen worden veel geobserveerd met als onderliggend doel te zien hoe zij in hun vel zitten en hoe de ontwikkeling verloopt leerlingen hebben veel ruimte, maar starten en eindigen altijd in hun stamgroep er zijn duidelijke regels, die de kaders van wat kan en wat niet kan duidelijk aangeven er is minder prestatiedruk, omdat leerlingen niet (zichtbaar) met elkaar vergeleken worden; de leerling heeft wel zicht op de eigen ontwikkeling. Verder is presteren helemaal geen vies woord, prestaties worden erg op prijs gesteld, maar niet overdreven. Als je gemakkelijk leert, is dat geen bijzondere prestatie. regelmatig vinden individuele voortgangsgesprekken met kinderen plaats. pesten en ander ongewenst gedrag wordt direct aangepakt, zodat de pester en de gepeste leren wat wel en niet toelaatbaar is. Het kunnen aangaan van relaties is een zeer belangrijke vaardigheid in onze samenleving. Leerlingen werken veel met andere kinderen samen, maken afspraken, wisselen gegevens uit, ontspannen en sporten samen en bouwen zo relaties op. Ook met de volwassenen bouwen zij banden op, omdat volwassenen meewerken, een leerbron zijn en voor rust, regelmaat en veiligheid zorgen. Elk kind is autonoom. Het krijgt de kans veel eigen keuzes te maken, zelf verantwoordelijkheid te nemen en initiatieven te tonen. Zo groeit het gevoel voor eigenwaarde op een natuurlijke manier. Het klimaat in de school is zeer belangrijk en de basis van succes. Regels worden geleerd door gewoontevorming. Zo gaat het op De Verwondering. Dat is gewoon. Zo hoort het. Dat is de norm. De volwassenen hebben een belangrijke taak op school in het voorleven van de omgangsvormen. 32

33 Doelen Wat vinden we belangrijk als pedagogische doelen en gedrag van kinderen? We willen graag dat kinderen zich ontwikkelen tot kinderen, die: zichzelf en anderen waarderen in hun eigen unieke groeiproces respectvol handelen naar henzelf, naar anderen toe en ten opzichte van hun omgeving vertrouwen hebben in zichzelf, in anderen en in hun omgeving zich verbonden voelen met kleinere en grotere gemeenschappen en de samenleving als geheel, die daarin kunnen en willen participeren en daarin een eigen plaats innemen hun eigen verantwoordelijkheid nemen ten opzichten van zichzelf, anderen en hun omgeving binnen de ruimte, die hen geboden wordt, initiatieven nemen, risico s durven nemen, fouten durven maken en uitdagingen aangaan hun grenzen verkennen en verleggen zichzelf kennen en zichzelf verder ontwikkelen in sociaal, emotioneel, motorisch, cognitief, creatief en ethisch opzicht kritisch reflecteren op hun kennis en op hun handelen en hun houding in relatie tot zichzelf, anderen en hun omgeving waardoor zij geleidelijk aan hun eigen waarden en normen ontwikkelen en mede in relatie daartoe hun eigen keuzes maken. Deze doelstellingen vertalen we in gewenst gedrag, regels en gedragscodes. Dit gewenst gedrag wordt voorgeleefd door de volwassenen, door leerlingen nageleefd en tot gewoontegedrag bijgeslepen. Juist in een onderwijsvorm, waarin leerlingen veel vrijheid en ruimte krijgen, is een duidelijke onderliggende structuur nodig. Tel daar bij op de start van een volledig nieuwe school en de daarbij horende community op en het mag duidelijk zijn dat de structuur heel belangrijk is. Dit betekent ook dat de structuur in de loop der tijd gevormd wordt en dat we met elkaar de regels maken en indien nodig aanpassen. Vrijheid en grenzen Wij gaan er vanuit dat kinderen en volwassenen het meest tot hun recht komen in een omgeving waarin zij zich gezien, gehoord en begrepen voelen. Dat betekent dat wij in de omgang een sfeer van open communicatie creëren en ontwikkelen. Daarin zijn alle personen belangrijk: de kinderen, de leerkrachten, begeleiders en ouders in de school. Vanuit deze sfeer kunnen nieuwe ideeën ontstaan, worden wensen helder en kun je samen leren. Deze sfeer en houding zijn een vruchtbare bodem voor individuele ontwikkeling. Kinderen hebben op De Verwondering de vrijheid om hun eigen activiteiten te kiezen, binnen de kaders van afspraken en regels van De Verwondering, de maatschappij en de wetgeving. Deze vrijheid is dus niet ongelimiteerd. De vrijheid van het kind mag niet ten koste gaan van de vrijheid van de groep. Hierin moet sprake zijn van een gezonde balans. 33

34 Het verschil tussen vrijheid en vrijblijvendheid. Je bent vrij als: 1. Je weet wat er te kiezen valt 2. Je weet waar de grenzen liggen 3. Je weet wat de consequenties zijn Het besef van wederzijdse afhankelijkheid is een voorwaarde. Conflicten De belangrijkste vraag bij conflicten is: Wat zou je willen? Daarin lopen kinderen ook tegen de grenzen van de ander aan. Zeker in het begin kan een kind geconfronteerd worden met gedragspatronen die niet effectief zijn. Er is een nieuw gedrag nodig. Je krijgt pas wat je wilt als je precies kunt zeggen en zegt wat je echt nodig hebt. Conflicten zijn hierin een bron van ontwikkeling. Kinderen zijn in staat om veel conflicten zelf goed uit te werken, als ze de tijd krijgen. Vaak moet wel geleerd worden hoe je op een nieuwe manier met conflicten om kunt gaan. Als je dit nog niet als voorbeeld kent is begeleiding nodig. Begeleiders kunnen ondersteunen door het bieden van een veilige situatie waarin met elkaar overlegd kan worden en in het helpen verwoorden van elkaars behoeftes. Vaak is het genoeg om er alleen maar bij te blijven staan en te luisteren naar wat ieder te zeggen heeft. Het team is geschoold in het actief luisteren naar kinderen en bemiddelen bij conflicten. Soms is het nodig om grenzen aan te geven, bijvoorbeeld bij agressief gedrag. Een begeleider kan dan tussenbeide komen om te zorgen dat er een veilige situatie ontstaat, waarna er met elkaar gesproken kan worden. Als een begeleider in staat is om vanuit het nu de eigen grens aan te geven wordt dit in de regel geaccepteerd omdat dit authentiek is. Deze grens wordt aangegeven vanuit kracht, niet vanuit macht. Het is niet gericht tegen de ander, wel op het zelf vasthouden aan waar je voor staat. Als er een lading van onzekerheid, onuitgesproken belangen of agressie op zit wordt dit niet zomaar geaccepteerd. Als agressief gedrag niet te stoppen is of diegene niet in staat is om te luisteren is het niet meer mogelijk om een veilige situatie te bieden voor de andere kinderen. Er is dan begeleiding van buitenaf nodig. In het uiterste geval kan het zijn dat de school geen veiligheid kan bieden en het kind (nog) niet op De Verwondering kan zijn. In uitzonderingsgevallen kan het zijn dat een kind verwezen moet worden naar speciaal onderwijs, omdat de veiligheid van het kind en/of anderen in het geding is. Situaties waar je moeite mee hebt zijn een spiegel voor wie je zelf bent. Conflicten zijn als je het zo ziet waardevol. Als er een conflict ontstaat, zegt dit ook iets over de situatie die jijzelf gecreëerd hebt, ook als organisatie. Het is een negatieve terugmelding dat er iets in de situatie moet veranderen. Er is blijkbaar een onveilige of onduidelijke situatie ontstaan. Als je alleen de schuld aan de ander geeft leer je niks. 34

35 Een dag op De Verwondering Vanaf 8:15 uur kunnen de kinderen en ouders binnenkomen. Kinderen dragen in de school slippers of sloffen. Voor ouders zijn er overschoenen beschikbaar. Alle kinderen hebben luizenzak aan de kapstok en een eigen laatje in de stamgroep waar zij hun persoonlijke spullen in bewaren. De Ipad wordt opgeborgen in het laatje. Vanaf 8.15 uur zijn de leerkrachten in de groepen aanwezig en is er tijd voor een korte overdracht tussen ouders en leerkrachten. De overgang van thuis naar school wordt zo verzacht. En de pedagogische driehoek versterkt, waarin ouders en school samen en vanuit gelijkwaardigheid zorgdragen voor de opvoeding en ontwikkeling van de kinderen. Iedere dag begint de school om 8:30 uur. Startkring Om 8:25 uur worden ouders zonder specifieke taak in de groep verzocht de stamgroepen te verlaten. Ouders kunnen plaatsnemen in de hal waar tot 9 uur koffie en thee beschikbaar is. In iedere stamgroep begint om 8.30 uur de startkring. De kring start met muziek. In deze tijd, de verstilling, hebben de kinderen de ruimte om zich in stilte voor te bereiden op de schooldag. Ieder kind vertelt kort hoe hij zich voelt en wat hij deze dag gaat doen of nodig heeft. Tijdens de startkring worden ook de bijzonderheden van de dag besproken en de dagplanning op het bord bekeken. Leesclub Om 8:45 uur gaat de Leesclub van start. In de hele school wordt gelezen, voorgelezen en samen gelezen. De startende lezers krijgen leesles. De sfeer is rustig. Op woensdag mogen ook stripboeken en informatieve boeken gelezen worden. Leerteams Om 9.15 uur start de Leerclub. De kinderen vanaf groep 3 zijn verdeeld in leerteams. Dit zijn niveaugroepen rond de vakken taal, spelling en rekenen. Ieder half uur start er een instructie voor één van de basisvakken op één bepaald niveau. De instructies zijn vastgelegd in een vast weekrooster. De kinderen nemen ten minste aan 1 leerteam per ochtend deel. In deze leerteams krijgen zij gericht instructie van een leerkracht of expert. Kinderen die geen instructie hebben, werken zelfstandig aan hun werkplan. Dat kan in de functieruimte of in een atelier. Kinderen die moeite hebben een werkplan op te stellen worden daarin begeleid door een leerkracht. Op het werkplan staat voor iedere dag minimaal een rekentaak, een taaltaak en een taak rond een ander vakgebied of activiteit. Bij de kleuters wordt na de Leesclub iedere ochtend gestart met een gezamenlijke activiteit. Dit kan in kringvorm zijn. Het accent bij de kleuters ligt op spel. Naast het vrije spelen en ontdekken werkt een leerkracht spelenderwijs in kleine groepjes aan het ontwikkelen van vaardigheden en kennis. 35

36 Kleuters die graag willen leren lezen of rekenen mogen aansluiten bij de Leerclub. De oudere leerlingen die willen spelen met de materialen bij de kleuters zoals bouwen of de zandtafel, kunnen in dat lokaal terecht zolang ze respect hebben voor de veilige plek van de kleuters en de activiteiten die daar aan de gang zijn. Eten en drinken Rond 10 uur wordt in alle groepen fruit uitgedeeld, dat de kinderen vrij kunnen pakken. De kinderen mogen de hele dag water drinken; er zijn bekers beschikbaar. Buitenspelen De kleuters spelen onder begeleiding van de leerkracht buiten. Oudere kinderen mogen tussen uur en uur zelf een moment kiezen om buiten te spelen. Zij spelen zonder directe begeleiding buiten, net als thuis. Continurooster Om 12:00 uur wordt er opgeruimd in alle ruimtes en om 12:15 uur wordt er gezamenlijk geluncht. De kleuters eten gezamenlijk in hun eigen ruimte en de andere stamgroepen eten in het speellokaal en de hal. De tafels zijn gedekt en de kinderen maken hun eigen boterhammen klaar. Tot uur zit iedereen aan tafel en heerst er een rustige en gezellige sfeer. Om uur kunnen de kinderen die klaar zijn buiten gaan spelen. De corveeploeg helpt bij het afruimen van de tafels. Om 13:00 uur is de lunchpauze afgelopen en gaat iedereen naar zijn stamgroep. Middagen Om 13:00 uur starten de stamgroepen in hun eigen lokaal met de middagkring. In deze kring staan sociale vaardigheden en groepsvorming centraal. Om uur starten de workshops rond het thema. Er wordt groepsdoorbroken gewerkt en er is keuze uit verschillende workshops. Afhankelijk van de expert of leerkracht die de workshop verzorgd is het aanbod eenmalig of voor een periode van bijvoorbeeld 6 weken. Het team zorgt er samen voor dat er altijd voldoende keus is, voor verschillende niveaus en interessegebieden. Om 15:00 uur sluiten de groepen af in hun stamgroep. Er is opnieuw muziek en verstilling en de dag wordt geëvalueerd. Om uur is de school uit en gaan de kinderen naar huis. 36

37 De zorgstructuur Zorg en begeleiding Alle kinderen werken op De Verwondering met een persoonlijk leerplan dat drie keer per jaar wordt bijgesteld. In het leerplan staat de onderwijsbehoefte en de beginsituatie van het kind centraal. Bij het instromen van nieuwe leerlingen wordt veel aandacht besteedt aan het kennismaken met het kind en de ouders. Aan de hand van deze gesprekken en met behulp van eventuele dossiers van het kind wordt in samenspraak met kind en ouders en waar nodig in samenspraak met experts, een persoonlijk leerplan opgesteld. Daarin worden de doelen voor de komende periode vastgelegd. Ook wordt in het leerlingvolgsysteem vastgelegd waar het kind zich bevindt in zijn ontwikkeling. Iedere periode wordt het leerplan in samenspraak met kind en ouders geëvalueerd en bijgesteld en worden er nieuwe doelen geformuleerd. Ook wordt op dat moment de ontwikkeling uit de afgelopen periode vastgelegd in het leerlingvolgsysteem. In dit proces wordt gewerkt vanuit de kwaliteitscirkel van Deming waarin de fases plan, do, check en act doorlopen worden en waarin daarna de planfase opnieuw van start gaat. Aan de hand van het leerplan wordt (vanaf de middenbouw) een persoonlijk rooster opgesteld. Extra zorg De ontwikkeling van kinderen loopt niet altijd synchroon met het pedagogisch en didactisch aanbod op school. Het achterblijven van de leerling op de aangeboden leerstof heeft vaak niets te maken met intelligentie maar met (de zintuiglijke) ontwikkeling. Deze zintuiglijke ontwikkeling begint in de tweede maand na de bevruchting in de baarmoeder en ontwikkelt zich door tot na de pubertijd. De ontwikkeling van de zintuigen is de basis voor een stabiele ondergrond van waar uit kinderen zich motorisch, cognitief en emotioneel kunnen ontwikkelen. Als op De Verwondering er een zorg vraag is over een kind, zal er vanuit het holistische principe naar het kind gekeken worden. Wat maakt dat dit kind op dit moment, op deze school, met dit aanbod, deze leerkracht en deze ouders deze problemen ervaart/laat zien. Met andere woorden: het kind is onderdeel van meerdere systemen en waar wringt de schoen? Het team dat dit doet bestaat uit de ouders, de leerkracht, de directeur, de orthopedagoge en de sensorische informatieverwerkingstherapeut/ (kinderfysiotherapeut). De laatste twee zijn een aanvulling op de deskundigheid van het team. Het kind zal op de plek waar de problemen zich voordoen (school) indien nodig worden onderzocht en begeleid. Er is sprake van korte lijnen tussen alle betrokkenen en eventuele oefeningen en interventies kunnen in het onderwijs aanbod worden ingepast. De Verwondering werkt hierbij samen met Buro de Beweging van Anne Veel de Vries en Bianca Groen - Sweers. Anne Veel is gespecialiseerd en geregistreerd kinderfysiotherapeut en geregistreerd en gespecialiseerd sensorische informatieverwerkings therapeut. Bianca is 37

38 geregistreerd orthopedagoge en gespecialiseerd in hoogbegaafdheid. Zij zijn wekelijks op school aanwezig en maken een integraal onderdeel uit van het team. Passend onderwijs Op De Verwondering wordt volgens de afspraken met het Samenwerkingsverband Waterland gewerkt vanuit een handelingsgericht kader. Hierbij hanteren we de volgende zeven uitgangspunten: 1. Onderwijsbehoeften staan centraal Wat heeft deze leerling nodig om een bepaald doel te halen? 2. Afstemming en wisselwerking Leerlingen verschillen maar groepen, leerkrachten ouders en scholen ook. 3. De leerling doet ertoe Verander je de leerkracht, dan verander je het kind en omgekeerd. 4. Positieve aspecten zijn van groot belang De aandacht voor positieve aspecten beschermt tegen een te negatief beeld. 5. Constructieve samenwerking met ouders en leerlingen Een belangrijk kenmerk van ouderbetrokkenheid is een goede communicatie. 6. Doelgericht werken Zonder doelen geen richting, geen effectieve feedback en geen mogelijkheid om je werk te evalueren. 7. Systematisch en transparant Op De Verwondering zeggen we wat we doen en we doen wat we zeggen. Resultaten van het onderwijsleerproces De Verwondering is in augustus 2014 gestart met 85 kinderen van 4 tot 12 jaar. Een groot deel van deze kinderen heeft al onderwijs op een andere school gevolgd. Een kleiner deel begint als 4-jarige. Op De Verwondering hebben wij hoge verwachtingen van ieder kind. Ieder kind presteert naar vermogen en laat daarbij een groei in zijn ontwikkeling zien. Ieder kind leert zijn talenten kennen en krijgt ruimte deze verder te ontwikkelen. Uitstroomgegevens Aantal schoolverlaters Niveau uitstroom Voortgezet onderwijs 4 leerlingen 1 leerling naar HAVO/VWO 3 leerlingen naar VWO Speciaal onderwijs n.v.t. n.v.t. 38

39 Aansluiting met het Voortgezet Onderwijs De manier van werken op De Verwondering sluit goed aan op het voortgezet onderwijs (VO). Met name de zelfbewuste houding, de verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces en de planningsvaardigheden die kinderen leren op De Verwondering dragen hieraan bij. Kinderen worden niet opeens geconfronteerd met een grote verwachting ten aanzien van hun zelfstandigheid. Ze hebben daar binnen de veiligheid van de basisschool op De Verwondering al mee leren omgaan. Vanaf groep 7 wordt samen met ouders en kinderen gekeken naar mogelijkheden voor vervolgonderwijs en worden de leerplannen afgestemd op de overstap naar het VO. Op school is informatie aanwezig over diverse vervolgopleidingen in de omgeving. Schoolverlaters geven aan het eind van hun schoolcarrière gezamenlijk vorm aan hun afscheid. Dat kan in de vorm van een musical, film, kamp etc. zijn. 39

40 Veiligheid en gezondheid Een van de belangrijkste voorwaarden om te leren, is je veilig voelen. Alleen als je je veilig voelt kun je je optimaal ontwikkelen. Je veilig voelen is daarom één van de belangrijkste uitgangspunten van De Verwondering. Het gevoel van veiligheid bestaat uit de fysieke en de emotionele veiligheid. Fysieke veiligheid De Verwondering biedt een avontuurlijke omgeving waar kinderen bijvoorbeeld koken of met gereedschap kunnen werken. Dit is niet altijd zonder risico s. Mentaliteit Vaak weten kinderen heel goed wat ze wel en niet aan kunnen. Om ook werkelijk te kunnen vertrouwen op het eigen beoordelingsvermogen van de kinderen is een bepaalde mentaliteit nodig. Zowel kinderen als leerkrachten dienen zich bewust te zijn van de gevaren die er zijn. Leerkrachten houden overzicht, weten waar de kinderen zijn, en kunnen kinderen onder gecontroleerde omstandigheden in aanraking laten komen met minder veilige situaties. Daarnaast worden er afspraken gemaakt met de kinderen over veiligheid, rekening houden met elkaar en over veilig opbergen en veilig gebruik van spullen. Praktisch Op de school is een EHBO-koffer aanwezig en altijd iemand die een BHV (bedrijfshulpverlening) diploma heeft. Dit diploma bestaat uit een onderdeel levensreddende hulp (EHBO), brand blussen en ontruiming. De brandweer heeft het gebouw goedgekeurd. De brandblussers worden regelmatig onderhouden. Er zijn nooduitgangen en er worden brand- en ontruimingsoefeningen gedaan met de kinderen. Gevaarlijke apparaten, bijvoorbeeld bepaald gereedschap, wordt gemerkt met een rode streep. Alleen na instructie krijgt een kind toestemming om met deze apparaten te werken. Leeftijd telt niet maar wel de vaardigheid. Er wordt geregistreerd wie de instructie al gehad heeft en vaardig is bevonden om te werken met een gevaarlijk apparaat. Emotionele Veiligheid Op De Verwondering werken en spelen verschillende leeftijden door elkaar. Dit kan een extra veilig gevoel geven bijvoorbeeld als je oudere broer of zus ook op school zit. Maar ook een extra onzekerheid want die grote kinderen zijn wel heel erg groot. Mentaliteit Met de kinderen samen worden afspraken gemaakt over pesten, buitensluiten, ruzies, ontladen en veilig voelen. We respecteren dat ieder mens anders is, dat is een verrijking en geen bedreiging. We begeleiden bij het aangeven van je eigen grenzen zonder de ander aan te vallen. Op de school is er (emotionele) ruimte om boos te zijn of te huilen zolang het veilig blijft voor anderen. 40

41 Leerkrachten en begeleiders zijn alert op sluimerende emotionele onveiligheid van elk kind. Als een kind opeens ander of merkwaardig gedrag vertoont of opeens geen zin meer heeft om naar de school te komen, kan er iets mis zijn met betrekking tot de emotionele veiligheid. Praktisch Bij ruzies tussen de kinderen laten we de kinderen in eerste instantie zelf de oplossing zoeken. Als leerkracht zijn we er (eventueel) bij als coach/ mediator maar niet als scheidsrechter. Om dit proces goed te begeleiden wordt de Gordon-methode (actief en invoelend luisteren) toegepast. Ouders mogen altijd bij hun kind blijven als het zich nog niet helemaal veilig voelt. De belangrijkste regels en afspraken op De Verwondering 1. Je behandelt elkaar met respect, zoals je zelf ook behandeld zou willen worden 2. Je helpt de school en het plein netjes te houden 3. In school loop je rustig en draag je binnen-schoenen Procedure voor schorsing en verwijdering Schorsing en verwijdering zijn zeer ingrijpende maatregelen om ernstig wangedrag bij te sturen en vindt daarom bij hoge uitzondering plaats. Uiterste zorgvuldigheid is noodzakelijk in een dergelijk situatie. Vanzelfsprekend zullen wij u bij ongewenst gedrag zo spoedig mogelijk informeren en in goed overleg met u en de leerling trachten het gedrag te verbeteren. Het inschakelen van professionele hulp kan een onderdeel zijn van ons advies. Het Protocol schorsing en verwijdering is beschikbaar bij de directie. Schoolarts en Jeugdgezondheidszorg Elk jaar zullen leerlingen uit groep 2 en 7, worden opgeroepen door de schoolarts. Deze onderzoekt de kinderen op o.a. hun gehoor, gezichtsvermogen en groei. 41

42 Aanname van kinderen Toelatingsbeleid De school is gebaseerd op een algemeen bijzondere grondslag en staat open voor iedereen ongeacht geloofs- of levensovertuiging. Wij zijn een school voor bekostigd basisonderwijs en dienen ons daarmee aan de Wet Primair Onderwijs (WPO) te conformeren. De manier van werken op De Verwondering verschilt op een aantal aspecten van traditioneel onderwijs. Bij de toelating van leerlingen speelt dit een rol. Begrijpen ouders het concept en de verschillen met traditioneel onderwijs? Zijn ouders bereid en in staat hun kind(eren) te begeleiden zoals wij dat op school doen/zoals bij het concept past? Gebaseerd op gelijkwaardigheid en vertrouwen. Deze vragen spelen ook een rol bij de kinderen. Met name voor kinderen die van een andere basisschool, met een ander concept, komen. Deze vragen worden besproken met de kinderen in het traject voor toelating. Voorwaarden: Ouders moeten het concept begrijpen en er achter staan; Ouders spelen een actieve rol op school en maken deel uit van de pedagogische driehoek (ouder-kind-school); Ouders conformeren zich aan de afspraken die op school gelden; Ouders zijn bereid de ouderbijdrage te voldoen; Ouders stemmen in met een dossierstudie en/of contact met de vorige school (indien van toepassing). Wij zijn geen school voor speciaal (basis)onderwijs. We hebben in principe niet de expertise en financiële middelen in huis om kinderen met een positieve beschikking voor S(b)O adequaat te begeleiden. Kinderen met een beschikking voor S(b)O worden daarom in principe niet toegelaten op De Verwondering. In uitzonderlijke gevallen kan de directie besluiten tot een wendag of proefplaatsing. Uitzonderingen kenmerken zich door: Het advies van de toeleverende school dat een kind op De Verwondering zal passen; Na uitvoerige gesprekken met de ouders ontstaat het beeld dat een kind beter op De Verwondering zal passen dan op de huidige school; De problematiek is van dien aard dat het team van De Verwondering wel de expertise en middelen in huis heeft om de leerling adequaat te begeleiden. Voor toelating dient altijd afgewogen te worden: Is De Verwondering de beste plek voor dit kind? Kan de school adequate begeleiding bieden? Zijn de ouders in staat/bereid zich aan de afspraken met school te houden? Zijn de verwachtingen duidelijk? Van ouders, van school en leerling? Wat is het effect op de huidige leerlinggroep bij toelating van deze leerling? 42

43 Traject voor toelating: Ouders tonen interesse in De Verwondering en nemen kennis van de school via website en documenten (schoolgids); Ouders bezoeken een informatie-bijeenkomst; Ouders komen voor een individueel kennismakingsgesprek en rondleiding op school. In het gesprek wordt aan de ouders gevraagd op de huidige school open en eerlijk het gesprek aan te gaan om te kijken of daar passend onderwijs geboden kan worden; Ouders en kind bezoeken de school voor een dag(deel) en rondleiding; Contact met de huidige school (indien van toepassing); Proefplaatsing van 2 weken (indien nodig); Besluit tot toelating of afwijzing; Definitieve inschrijving pas na ontvangst Onderwijskundig Rapport (OKR) vorige school (indien van toepassing); Intake gesprek met de leerkracht; Na 2 maanden evaluatiegesprek met ouders en directie om voortgang te bespreken; Daarna regulier overleg tussen ouders en school. Proefdagen en wendagen Het is mogelijk om een kind een proefdag te laten meedraaien op de school om te kijken of De Verwondering voor iedereen een juiste keuze is. Kinderen die voor het eerst naar de basisschool gaan mogen een ochtend op visite komen. Het kind krijgt daar, ongeveer een maand voor zijn vierde verjaardag, een uitnodiging voor thuisgestuurd. Aan het einde van de visite-ochtend krijgt het kind een boekje mee met informatie over voor het eerst naar school gaan op De Verwondering. Kinderen die korter dan 6 weken voor het begin van de zomervakantie vier jaar worden, kunnen ook een ochtend komen meedraaien om te weten waar ze naar uit kunnen kijken; het heeft dan niet zoveel zin om echt te starten met school als daarna de lange vakantie volgt. Daarbij komen ze in een hele andere groepssamenstelling dan er na de vakantie zal zijn. Zij starten daarom na de zomervakantie. Alle vierjarigen starten hun eerste twee schoolweken met halve wendagen. In overleg met de coach kunnen we de dagen daarna uitbreiden. De zorg voor het individuele kind en de balans in de groep zijn bepalend voor de opbouw van de uitbreiding van dagen. We laten nieuwe kinderen op verschillende dagen in de week starten, zodat zij goed op weggeholpen kunnen worden in de groep. Het kan dus dat uw kind niet op de eerste dag van het schooljaar start. U krijgt een uitnodiging met de startdag van uw kind. 43