Jaarverslag De Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Stedendriehoek heeft haar laatste jaarverslag uitgebracht.
|
|
- Wouter Hendriks
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Jaarverslag 2009 De Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Stedendriehoek heeft haar laatste jaarverslag uitgebracht. Juli 2010 Marian ten Klei manager BVO Oost BU Beekbergen 1
2 Voorwoord Het jaar 2009 heeft voornamelijk in het teken gestaan van de samenvoeging van de screeningsorganisaties voor baarmoederhalskanker en borstkanker. Landelijk zijn er vijf regio s gevormd die elk meerdere provincies omvatten. Voor onze regio betreft het twee borstkankerstichtingen en drie baarmoederhalskankerstichtingen in de provincies Gelderland en Overijssel. Op 31 december 2009 zijn de fusiestukken getekend en is daarmee voldaan aan de eisen van het ministerie van VWS. De nieuwe stichting heeft de naam Bevolkingsonderzoek Oost gekregen. Echter het woord Stichting zal alleen in officiële stukken gebruikt worden. Het jaar 2009 is beschouwd als een voorbereidend jaar op de fusie en de nieuwe organisatie. De Raad van Toezicht i.o. is aangesteld en de functie van bestuurder wordt ingevuld met ingang van 1 januari De tot dan toe zelfstandige screeningsorganisaties gaan op in de nieuwe stichting maar blijven de komende drie jaar zelfstandige Business Units met eigen taken en bevoegdheden. De huidige managers van de sreeningsorganisaties blijven verantwoordelijk voor het uitvoeren van het bevolkingsonderzoek en het aansturen van de Business Units. Op het gebied van communicatie is er door S.B.B.S. veel aandacht besteed aan voorlichting over de stand van zaken met betrekking tot de fusie. Alle ketenpartners zijn op de hoogte gebracht d.m.v. een gezamenlijk bulletin. Het betrokken personeel is steeds op tijd geïnformeerd. Dit jaarverslag is de laatste versie van de Stichting Bevolkingsonderzoek Stedendriehoek. Gedurende 15 jaar heeft de stichting bestaan en de stichting heeft op landelijk niveau vanaf 1995 hoge kwaliteit geleverd, ieder jaar weer opnieuw (landelijk) hoge opkomstcijfers behaald en goede relaties onderhouden met alle betrokken ketenpartners. Ik heb alle vertrouwen in de toekomst van het bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker en ik verwacht dat de medewerkers van de nieuwe stichting zich met dezelfde energie en gedrevenheid in zullen zetten voor alle bevolkingsonderzoeken die er in de toekomst zullen komen. Marian ten Klei Manager, Business Unit Beekbergen 2
3 Inleiding Al ruim 15 jaar voert de Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Stedendriehoek de screening uit op baarmoederhalskanker. De stichting bewaakt de kwaliteit van het bevolkingsonderzoek in haar werkgebied, de regio Stedendriehoek, ( Apeldoorn, Deventer en Zutphen/Slingeland). De Stichting is vergunninghouder en treedt op als subsidieontvanger. Het jaar 2009 heeft voornamelijk in het teken gestaan van: Fusie met de overige screeningsorganisaties/viks Landelijk laboratoriumformulier Samenvoeging CIS en Stibob Uitnodigingssystematiek (landelijk) Landelijk GBA Landelijk Cliënttevredenheidsonderzoek Gebruik BSN nummer Uitslagbrieven Organisatie en Beleid Bestuur Het bestuur is in 2009 viermaal bijeen geweest. Het bestuur heeft naast de lopende zaken veel aandacht besteed aan de fusie. Er is in juli een fusie intentie getekend en op 31 december 2009 zijn alle officiële stukken getekend en is met ingang van 1 januari 2010 de Stichting Bevolkingsonderzoek Oost een feit. Voorafgaande aan de daadwerkelijke ondertekening zijn er diverse momenten geweest die invloed hebben gehad op het verloop van de fusie. Er heeft een zo actueel mogelijk due dilligence onderzoek plaatsgevonden bij alle stichtingen. Er is in samenwerking met een extern bureau een profiel opgesteld van de toekomstige bestuurder. Voor deze functie had zich een interne kandidaat gemeld. Er is een bestuurslid van S.B.B.S. toegetreden tot de Raad van Toezicht i.o. Het bestuur heeft de jaarrekening over 2008 en de subsidie aanvraag 2010 goedgekeurd. In december 2009 is er een afscheidsbijeenkomst geweest met de bestuursleden en door de ondertekening op 31 december 2009 van de fusie stukken is hiermee het bestuur van S.B.B.S. opgeheven. Bestuurssamenstelling SBBS 2009 In 2009 zijn er geen veranderingen geweest in de bestuurssamenstelling. 3
4 Functie Naam Organisatie Voorzitter J.W. Brethouwer GGD Secretaris/Penningm. Mw.L.Thomson-Molenaar Huisarts Lid H.M.Peters Laboratoria Lid M.Huisman Gynaecologie Lid A.Wit IKST Toegevoegd: A.Maussart Mw.M.K.ten Klei Scoop (bestuurder) Scoop (manager SBBS) Relatie met RIVM en VWS Het RIVM heeft in 2009 diverse keren aan alle toekomstige fusiepartners, in het te vormen landsdeel Oost, aangegeven dat er een duidelijke deadline was om met ingang van 1 januari 2010 een fusie tot stand te hebben gebracht conform het Health Care Governance model. Het RIVM houdt namens VWS toezicht op de fusie en kan indien noodzakelijk richting bepalend optreden. Participatie SBBS in landelijke en regionale overlegstructuren Manager Managers Overleg Cervix (MOC) Dit overleg wordt georganiseerd door de managers en directeuren van de landelijke screeningsorganisaties. Het overleg heeft in 2009 zes maal plaatsgevonden, waarvan tweemaal de RCP en (Regionaal Coördinerend Pathologen) zich bij dit overleg aansloten. Naast het overleg met de RCP en is er ook een apart overleg met de programma coördinator van het RIVM. In 2009 zijn o.a. de volgende onderwerpen ter sprake geweest: Overgang naar ISO certificatie Computer ondersteund screenen/ validatie test Project Versterking Infrastructuur Kankerscreening (VIKS) Landelijk folder (RIVM) Cliënttevredenheidsonderzoek Nieuwe landelijke huisstijl Landelijke website Uitslagbrief versturen per Deskundigheidsbevordering voor praktijkassistenten Wijziging in rubriek 4 op de laboratoriumkaart Stichting CIS Het bestuur van de Stichting CIS, dat gevormd wordt door de managers en directeuren van de screeningsorganisaties is in 2009 drie maal bijeen geweest. Ook wordt er vanuit de St. CIS een gebruikersoverleg georganiseerd dat wordt bijgewoond door degenen die dagelijks met het CIS systeem werken. Tijdens het landelijke overleg zijn o.a. de volgende onderwerpen ter sprake geweest: 4
5 Module spiegelinformatie van/voor de huisarts Gebruik BSN nummer Kritische Kengetallen naijleffect Overdracht Hosting naar Radventure Financieel jaarverslag 2008 Landelijk voorlichtersoverleg De communicatiemedewerkster van SBBS neemt deel aan het landelijk voorlichters overleg dat wordt georganiseerd door het RIVM. Er zijn verschillende werkgroepen die gezamenlijk werken aan het ontwikkelen van materiaal, voorlichtingsfolder, uitnodiging en uitslagbrief. Regionaal overleg SBBS, SBBT en SBO hebben sinds 1 januari 2007 een Regionaal Coördinerend Patholoog die voor alle drie de stichtingen werkt. Met de RCP wordt tweemaal per jaar een werkoverleg gehouden. De uitgangspunten zijn de taken zoals omschreven in de functie omschrijving van de NVVP. De RCP houdt tweemaal per jaar een overleg met alle medewerkers van de laboratoria om de voortgang en de kwaliteit van het beoordelen in het kader van het bevolkingsonderzoek te bespreken. Het Papendal symposium tracht een interessant programma te bieden voor alle in de regio werkzame pathologen, analisten en andere functionarissen die betrokken zijn bij de uitvoering van het bevolkingsonderzoek. De voorbereiding van het Papendal symposia gebeurt door het RCP-bueau, de vertegenwoordigers van de laboratoria en met de managers. Het voorbereidende comité bepaalt het jaarlijkse thema en zoekt daarbij potentiële sprekers. Ook in 2009 was er weer een aantrekkelijk programma met een buitenlandse spreekster. Voorbereidingscommissie De voorbereidingscommissie - waarin eveneens de vijf betrokken participanten vertegenwoordigd zijn - is verantwoordelijk voor een optimale uitvoering en ondersteuning van het bevolkingsonderzoek. Zaken die betrekking hebben op de uitvoering en de kwaliteit worden in de voorbereidingscommissie besproken. De commissie heeft een adviserende taak aan de manager en het bestuur van de stichting. In het verslagjaar is de voorbereidingscommissie drie keer bijeen geweest. De onderwerpen die zoal besproken zijn: Uitslag brief VIKS kwaliteitsbewaking uitnodigingsschema uitnodigingssystematiek preventie/scholing expertmeeting overgang naar landelijk GBA cliënttevredenheidsonderzoek landelijke voorlichtingsfolder 5
6 Samenstelling voorbereidingscommissie Functie Naam Organisatie Voorzitter Mw.M.K.ten Klei SBBS Lid Mw.M.Poelen Lab. Apeldoorn Lid R.van Eck Lab. Deventer Lid F.Roozekrans Lab. Enschede Lid Mw. J.Meinders GGD Gelre-IJssel Lid/notuliste Mw. I.Nijman Secr.SBBS Lid Mw. M.Janssen ROS Carans Indien nodig Mw. S. Zeilmaker (communicatie) ROS Carans/Scoop Jaarverslag Kwaliteit De Stichting vindt het belangrijk dat de dienstverlening bij het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker in alle opzichten voldoet aan hoge kwaliteitseisen en dat er voortdurend aandacht is voor verbetering. De stichting streeft ernaar om het kwaliteitsbeleid, wat op landelijk niveau gehanteerd word, uit te voeren. Het landelijke beleid is vastgelegd in een kwaliteitschecklist. In de loop van 2008 werd duidelijk dat een ISO certificering, die al door een paar screeningsorganisaties gebruikt wordt, haalbaar is. Maar aangezien 2009 als een overgangsjaar beschouwd wordt voor de fusie en de screeningsorgansities hier druk doende mee zijn is er op landelijk niveau besloten om hiermee te wachten tot alle fusies rond zijn. De verschillende beroepsgroepen (huisartsen, gynaecologen en pathologen) zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun eigen handelen. De huisartsen volgen de richtlijnen van de NHG standaard cervix uitstrijken. Betrokkenheid cliënten Elke werkdag kunnen vrouwen met vragen terecht zowel bij het management bureau als bij de GGD Gelre IJssel. De registratie van de vragen gebeurt op uniforme wijze. Doordat er in de media veel aandacht is geweest voor het HPV vaccin en de daaraan verbonden opname in het Rijksvaccinatie programma werden er veel vragen gesteld op het gebied van HPV. Informatie en PR Website De website voorziet als regionaal platform en als informatiebron. De website is in de periode 1 januari 2009 tot 1 januari 2010 door (unieke) bezoekers geraadpleegd. Bijna 90% van deze bezoekers bezochten de website voor de eerste keer en vonden de informatie op onze website via een zoekmachine. 6
7 Evenals voorgaande jaren waren naast de homepage de pagina s waarop antwoorden op de vragen Wat is baarmoederhalskanker? en Hoe ontstaat baarmoederhalskanker? de meest bezochte pagina s. Ook de pagina s met informatie over HPV scoorden hoog. In 2010 wordt een landelijke website over bevolkingsonderzoeken ontwikkeld. Dit betekent dat de website komt te vervallen. De regiospecifieke informatie over het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker en over de BU Beekbergen gaat onderdeel uitmaken van deze landelijke website. Posters In 2009 zijn nieuwe posters vanuit het landelijk communicatieplatform ontwikkeld. De posters dragen bij aan de herkenbaarheid van het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. In het tweede kwartaal van 2009 zijn de posters verspreid onder huisartsen, verloskundigen en dorps- en wijkcentra. In 2010 zal er een geheel vernieuwde website komen voor de regio Oost, met linken naar de regionale Business Units. Klachten In het verslagjaar zijn geen klachten in de zin van het klachtenreglement bij SBBS ingediend. Oproepschema en oproepsystematiek SBBS handhaaft voor 2009 dezelfde oproepsystematiek als voorgaande jaren. Alle laboratoria zijn uitermate tevreden over de spreiding. SBBS blijft een groot voorstander van het uitnodigen per geboortemaand/geboortejaar. Door het RIVM is op landelijk niveau een onderzoek gestart naar de uitnodigingssystematiek. Het RIVM zou graag één landelijk uitnodigingsschema willen gaan hanteren. Er zijn door het onderzoeksbureau diverse vormen van uitnodigen onderzocht, waaronder het uitnodigen in de geboortemaand zoals SBBS dit al jaren hanteert. De conclusie van het onderzoeksbureau was dat deze methode het beste gehanteerd kan worden op landelijk niveau. Waarop het RIVM heeft besloten om deze methode landelijk te gaan invoeren. SBBS is heel blij met deze uitkomst en in 2010 zal nader bekeken worden hoe het nog aanwezige knelpunt bij de ondersteuning van de Hissen, in samenwerking met het NHG, opgelost kan worden. Het ligt in de lijn der verwachting dat uiterlijk met ingang van 2012 het landelijke uniforme uitnodigingsschema ingevoerd gaat worden. Uitvoering screeningsproces Algemeen In de regio Stedendriehoek wordt decentraal uitgenodigd. Dit betekent dat er door de GGD uitnodigingen gemaakt worden die rechtstreeks aan vrouwen worden verstuurd met het verzoek een afspraak te maken bij de huisarts. Naast het uitnodigen van de GGD wordt door 70% van de huisartsen zelf uitgenodigd. In het district Stedendriehoek werken 290 huisartsen, drie laboratoria, en één GGD, het Integraal Kankercentrum Noord Oost, De Regionale Ondersteunings Structuur (ROS) en alle gynaecologen die verbonden zijn aan de ziekenhuizen mee aan het bevolkingsonderzoek. 7
8 Bij de screening op baarmoederhalskanker worden in principe alle vrouwen, die zijn ingeschreven in de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) en die een leeftijd hebben tussen 30 en 60 jaar, om de vijf jaar uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. Uitnodigen Alle vrouwen die op basis van hun leeftijd in aanmerking komen voor een uitstrijkje worden in de maand waarin ze geboren zijn uitgenodigd door de GGD of door de huisarts. De zelfuitnodigende huisarts krijgt na matching van het huisartsenbestand met het GBA bestand per kwartaal al het benodigde materiaal aangeleverd. Een zeer klein aantal praktijken krijgen op eigen verzoek alles voor het gehele jaar aangeleverd onder voorwaarde dat de praktijk zich aan de oproepsystematiek houdt. Van de vrouwen die zijn gematcht, wordt door de GGD een laboratoriumkaart aangemaakt met daarop een individueel uniek nummer. De GGD print dit nummer mede in barcode zodat de laboratoria het nummer snel en foutloos kunnen overnemen in hun registratiesysteem. Aan vrouwen die geen gehoor geven aan de eerste uitnodiging wordt in principe na drie tot zes maanden een herinneringsoproep verstuurd. Als men hier ook niet op reageert, kan men nog steeds meedoen maar er wordt niet nogmaals een oproep verzonden. Bij een uitslag met een herhalingsadvies houdt de huisarts in de gaten wanneer de vrouw opnieuw uitgestreken moet worden, echter dit uitstrijkje is op basis van de uitslag een medische indicatie geworden. Uitstrijken Alle huisartsen in het gebied van de Stedendriehoek nemen deel aan het bevolkingsonderzoek. In 80% van de praktijken wordt het uitstrijkje door de assistente gemaakt. Sommige vrouwen willen liever door een vrouwelijke huisarts uitgestreken worden. Bij de stichting is een lijst met vrouwelijke huisartsen die bereid zijn om cliënten van een andere (manlijke) huisarts uit te strijken. Beoordeling Het uitstrijkje wordt ter beoordeling aangeboden bij het PA laboratorium. In het laboratorium vindt de beoordeling plaats. Het laboratorium streeft ernaar binnen 10 werkdagen de uitslag schriftelijk bij de huisarts te hebben. De uitslag wordt zowel aan de huisarts meegedeeld als ingezonden via het LAB-CIS traject. Op basis van de uitslag wordt er door de GGD actie ondernomen voor het versturen van een herhalingsoproep dan wel een herinneringsoproep (bij geen uitslag). Mededeling uitslag De huisarts informeert de vrouw over de uitslag. Zij spreken samen af op welke manier de vrouw de uitslag krijgt, over het algemeen dient de vrouw zelf contact op te nemen met de huisarts om de uitslag te vernemen. De huisarts is verplicht bij een afwijkende uitslag direct contact op te nemen met de vrouw. De huisarts is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de herhalings- en de verwijsadviezen. De afdeling pathologie van de laboratoria controleert of de herhalingsadviezen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. In voorkomende gevallen wordt de huisarts door het laboratorium in eerste instantie schriftelijk herinnerd aan het herhalingsadvies. Betalingen De management assistente van SBBS bereidt de betalingen aan de laboratoria, huisartsen, participanten en overige externen voor. 8
9 De betalingen aan de laboratoria worden in principe gedaan op basis van de binnengekomen uitslagen via de Lab.-Cis module. Ook de betalingen aan de huisartsen geschiedt op basis van deze module. SBBS streeft ernaar om uiterlijk in de 2 e week van het nieuwe kwartaal de betalingen aan huisartsen en laboratoria rond te hebben. Privacy Tijdens het gehele proces vindt er een registratie en uitwisseling plaats van geautomatiseerde gegevens tussen de gemeente, de GGD, de huisarts en het laboratorium. Dit is nodig voor de herinnering, de evaluatie en de betalingen. In de uitnodigingsbrief aan de vrouwen wordt erop gewezen dat de persoonsgegevens worden opgenomen in de registratie van het bevolkingsonderzoek en dat bij gebruik van deze gegevens de privacy volledig gewaarborgd blijft. Tevens is vermeld dat zij het privacy reglement kunnen opvragen bij de screeningsorganisatie en indien gewenst bezwaar kunnen aantekenen tegen opname van de (medische) gegevens in de registratie. Regionaal coördinerend patholoog De werkzaamheden van de RCP in 2009 zijn overeenkomstig de nieuwe Praktijkrichtlijn (september 2006; 2 e Prakrichtlijn) van de Nederlandse Vereniging voor Pathologie NVVP. Kort samengevat zijn de taken van de RCP, evaluatie, kwaliteitscontrole en na- en bijscholing van de medewerkers in de cytopathologische diagnostiek van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Deze werkzaamheden werden uitgevoerd in afstemming en samenwerking met de regionaal manager. Evaluatie door RCP In dit jaarverslag zijn de kritische kengetallen gepresenteerd. Zij vormen de regionale evaluatie van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor Deze kengetallen zijn gebaseerd op de persoonsgebonden cytologische en histologische gegevens van vrouwen die hebben deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek. In 2009 is er enkele keren vervolgoverleg geweest met RIVM, IMGZ en de RCP/UMC St Radboud om de Nijmeegse evaluatiemodule t.b.v. de kritische kengetallen nader te bekijken. De Nijmeegse module bepaalt jaarlijks de kritische kengetallen op regionaal niveau (in 2009 voor het 3 e jaar voor heel regio Oost, te weten SBBS, SBBT en SBO) en besteed speciale aandacht aan de in de regio werkzame laboratoria. Deze laboratoria worden met elkaar en met de hele regio vergeleken (Benchmarking). De resultaten van de laboratoria en de SBBS-regio vindt u verderop in dit jaarverslag en in het bijzonder in de apart bijgeleverde tabellen. Ook voor de aangrenzende regio s SBBT en SBO en de daar werkzame laboratoria zijn de kritische kengetallen 2009 bepaald. Met de Nijmeegse evaluatiemodule werden zo ongeveer utstrijkjes geanalyseerd, dat is ongeveer een kwart van de uitstrijkjes van het gehele Nederlandse BVO van
10 Kwaliteitscontrole en afstemming In 2009 is voor de laboratoria uit de drie regio s (SBBS, SBBT en SBO) één bijeenkomst gehouden door het RCP-bureau met het doel om tot een betere afstemming te komen. Onderwerpen die aan bod kwamen in 2009 waren: HPV-testen in het natraject, computer ondersteunend screenen, dunne laag cytologie, eindrapportage van de pilot in Enschede over het combi-brush borsteltje, de vernieuwde opzet van het second opinion panel en de gang van zaken rondom de nieuwe labkaart. Ook werd afgesproken dat het RCP-bureau voor alle laboratoria uit Oost (SBBS, SBBT en SBO) over geheel 2009 een analyse zal doen van de B3- uitstrijkjes (onbeoordeelbare uitstrijkjes) omdat sommige laboratoria wel erg hoge B3- percentages hebben (sommige bijna 5%). De regionale laboratoriumbijeenkomsten worden één keer per jaar gehouden en gaan vooraf aan het Papendal symposium in november. Hierdoor hoeft er in de drie regio s niet te veel te worden gereisd. Na- en bijscholing De na- en bijscholing gebeurt door middel van het jaarlijkse symposium in november in Papendal en het second-opinion panel. In 2009 was het jaarlijkse Papendal symposium wederom multidisciplinair van opzet. Hierdoor was het mogelijk om voor alle beroepsgroepen die direct betrokken zijn bij de uitvoering van het BVO een boeiend en afwisselend programma te presenteren. De praktijkassistenten en de huisartsen worden op aparte avonden bijgeschoold door cursussen op diverse locaties in de regio van SBBS. Dit jaar werd het 11 e Papendal symposium voor de tweede maal onder auspiciën van de drie screeningsorganisaties SBBS, SBBT en SBO gehouden. Het RCP-bureau voor de gelegenheid aangevuld met de drie regiomanagers en vertegenwoordigers van de zeven laboratoria uit Oost wist een interessant programma te presenteren over de nieuwste ontwikkelingen binnen het BVO zoals de rol van HPV in de toekomst, dunne laag cytologie en computer ondersteunend screenen. Een Engelse gast, Dr. M. Desai praatte ons alvast bij over de voorlopige resultaten uit de Artistic en Mavaric studies t.a.v. deze nieuwe ontwikkelingen. De secretaris van de Gezondheidsraad, Dr. K. Groeneveld sprak over het uit te brengen advies van deze raad t.a.v. deze nieuwe testen. In 2009 werd wederom een groot aantal inschrijvingen geregistreerd, namelijk 235. Het aantal deelnemers was 193 en daarmee het hoogste tot nu toe. Het programma van het symposium vindt u in de bijlagen, alwaar ook vermeld staan de sprekers en de voorzitters. De second-opinion panels worden in het voor- en najaar gehouden in het Alysis ziekenhuis. Deze zijn bedoeld voor cytologische analisten en pathologen van de laboratoria werkzaam voor het bevolkingsonderzoek. De second-opinion panels hebben kwaliteitsverbetering van de beoordeling van uitstrijkjes als doel. Elk laboratorium stuurt twee cases in. Acht laboratoria (CWZ, Alysis, UMC St. Radboud, St. Antonius ziekenhuis, en de laboratoria van Amersfoort, Apeldoorn, Deventer en Enschede) zonden BVO-preparaten in van twee casus. Alle 16 casus werden volgens een strak schema in twee cycli rondgestuurd aan alle deelnemende pathologielaboratoria zodat de preparaten van te voren bekeken konden worden. In 2009 waren ca. 35 analisten en vijf pathologen aanwezig tijdens de panelbesprekingen van de rondgestuurde preparaten. De ingestuurde individuele diagnosen werden vergeleken met de consensus laboratoriumdiagnosen. Door deze opzet van te voren rondsturen van preparaten 10
11 aan alle laboratoria en het tonen van de ingestuurde diagnosen ontstond over elke casus een interessante discussie. Laboratoriumkaart De nieuwe uniforme laboratoriumkaart die al eerder (1 januari 2008) in gebruik was genomen leverde geen grote problemen op. Hierna volgt een overzicht van de activiteiten van de RCP, inclusief overlegstructuren en de frequentie van vergaderingen. 11
12 Interne en externe overlegstructuren Overleg RCP-regionaal manager Er is door de RCP op ad hoc basis overleg gevoerd met de regiomanager zoals de nieuwe labkaart, het jaarverslag, dunne laag cytologie en computerondersteunend screenen in het laboratorium Enschede. RCP teamoverleg De RCP wordt bijgestaan door een RCP-bureau, bestaande uit medewerkers van pathologie UMC St. Radboud, te weten mevrouw. R. Salet, mevrouw. J. Vedder, mevrouw. A. Mulders en de heer B. Siebers. Het RCP-bureau kwam in 2009 tienmaal bijeen. Papendal symposium Ter voorbereiding van dit symposium werd het RCP-bureau uitgebreid tot een breder samengesteld comité bestaande uit bovenvermelde personen met daaraan toegevoegd vertegenwoordigers uit de verschillende beroepsgroepen uit de drie regio s, te weten mevr. J. van Beek (Alysis), mevr. M. Sanders-Eras (CWZ), mevr. M. Poelen (Gelre Ziekenhuizen), dhr. R. Wolf (Deventer Ziekenhuizen), F. Roozekrans (Enschede) en de drie regiomanagers van SBBS, SBBT en SBO. Dit voorbereidende comité bepaalt het jaarlijkse thema en zoekt daarbij potentiële sprekers. In 2009 kwam dit comité eenmaal bijeen in het voorjaar. Overige bijeenkomsten en activiteiten RCP Direct voorafgaand aan het Papendal symposium heeft de RCP de jaarlijkse laboratoriumvergadering gehouden voor alle laboratoria in regio Oost. Tijdens deze vergadering werden de regionale samenwerking, dunne laag cytologie, computer ondersteunend screenen, HPV-testen en de resultaten van de pilot cervix combi-brush van het laboratorium Enschede besproken. De RCP had in 2009 driemaal overleg met de collega RCP-en in den lande. De RCP-en hebben ook twee maal per jaar overleg met de regiomanagers cervix screening. De RCP is een keer aanwezig geweest. Het second opinion panel onder voorzitterschap van de RCP is twee keer zoals gebruikelijk in Alysis te Arnhem bijeengeweest. In 2009 hebben enkele leden van het RCP-team drie keer vergaderd met RIVM en IMGZ over de drie evaluatieprogramma s die in Nederland gebruikt worden (de evaluatiemodule van UMC St. Radboud t.b.v. regionale evaluatie van SBBS, SBBT en SBO; de IMGZevaluatiemodule voor de landelijke kritische kengetallen en de evaluatie verricht door Prismant/PALGA). Met name werd er gesproken over welke uniforme definities t.a.v. de kritische kengetallen gehanteerd dienen te worden door de diverse evaluatieprogramma s. 12
13 Verder was er in dit kader ook eenmaal overleg met een vertegenwoordiger van Prismant over wat de werkzaamheden van de RCP zijn en welke instrumenten deze nu nodig heeft om de kritische kengetallen te kunnen bepalen van de laboratoria. Ook nam de RCP deel aan twee werkconferenties van LabCis/Prismant te Utrecht. Tweemaal werd in 2009 werkoverleg gevoerd met de drie regiomanagers van Oost. De RCP heeft in 2009 een voordracht gehouden voor de Gezondheidsraad over de uitkomsten van de dunne laag cytologiestudie van Nijmegen/Eindhoven. Deze raad zal naar verwachting in 2010 met een eindadvies komen aan de minister van VWS over HPV, dunne laag cytologie en computer ondersteunend screenen in Nederland. Tot slot werd een voordracht verzorgd op de Veldhuizencursus te Noordwijk (voor cytologische analisten en pathologen) over de 2 e Europese Richtlijn uit 2008 t.a.v. het BVO. Kritische kengetallen Inleiding Baarmoederhalskanker of cervixcarcinoom is wereldwijd nog steeds een van de belangrijkste oorzaken van sterfte aan kanker bij vrouwen. Nederland is één van de Europese landen waar de incidentie en sterfte aan baarmoederhalskanker laag is. Dit wordt geweten aan de uitvoering van een screeningprogramma tegen baarmoeder-halskanker. Bij deze screening wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde uitstrijkje, ook wel Pap-test genoemd. Het bevolkingsonderzoek (BVO) naar baarmoederhalskanker wordt in Nederland sinds 1988 landelijk uitgevoerd en is nationaal georganiseerd. Het BVO is een ketenproces bestaande uit uitnodigen van de doelpopulatie, het maken van een uitstrijkje door de huisarts of de praktijkassistente, de beoordeling van het uitstrijkje door het laboratorium, rapportage van de uitslag via de huisarts aan de vrouw en eventueel vervolgonderzoek en soms behandeling door de gynaecoloog. Het doel van deze screening is het vroegtijdig opsporen van (pre)maligne afwijkingen van de cervix. Deze kunnen effectief behandeld worden waardoor ontwikkeling van een cervixcarcinoom kan worden voorkomen. (Pre)maligne epitheliale afwijkingen van de cervix ontstaan als gevolg van een persisterende infectie met een hoogrisico Humaan Papilloma Virus (hrhpv). Infectie met het HPV-virus komt erg vaak voor. Geschat wordt dat 80 % van de vrouwen ooit in haar leven besmet raakt met een HPV-virus. De meeste HPV infecties zijn voorbijgaand, maar een enkele keer persisteert de infectie en dit kan uiteindelijk resulteren in de ontwikkeling van (pre)maligne afwijkingen van de cervix. Dit wordt echter beschouwd als een zeldzame complicatie van besmetting met hrhpv. Het doel van screening op kanker in het algemeen is het reduceren van de incidentie en mortaliteit van deze ziekte. Kanker screening is het meest effectief wanneer deze in een georganiseerde setting wordt uitgevoerd, met kwaliteitsbewaking op elk niveau van de keten en met continue monitoring van de effecten. Ondanks de toepassing van verschillende screening-strategieën en de introductie van nieuwe technologieën is het nog nooit gelukt om in een gescreende populatie 100 % effectiviteit te bereiken: jaarlijks worden in Nederland 600 tot 700 nieuwe gevallen van cervixcarcinoom ontdekt en overlijden 250 vrouwen aan deze 13
14 ziekte. Dit is voor een belangrijk deel te wijten aan het niet deelnemen aan het bevolkingsonderzoek maar voor een deel is dit ook het gevolg van fouten die kunnen plaatsvinden op elk niveau van het screeningprogramma. Deze fouten kunnen resulteren in ongewenste negatieve bijeffecten, zoals onterechte geruststelling in geval van een foutnegatieve uitslag en onnodige ongerustheid en eventuele overbehandeling in geval van een fout-positieve uitslag. Daarom is het van belang een zo betrouwbaar mogelijke screening-test te gebruiken evenals de meest optimale protocollen voor follow-up. Nationale richtlijnen zijn essentieel bij het vinden van een balans tussen een maximale reductie van kanker en minimale negatieve bijeffecten. Het monitoren en evalueren van deze richtlijnen zijn een noodzakelijk onderdeel van de kwaliteitsbewaking van cervix-screening. De regionale evaluatie richt zich specifiek op de uitvoerende organisaties en heeft een korte termijn perspectief. Om enerzijds het proces en anderzijds het effect van het bevolkingsonderzoek goed te kunnen monitoren worden zowel regionaal als op landelijk niveau gegevens verzameld. Bij de herstructurering van het bevolkingsonderzoek in 1996 zijn door de commissie Touw een aantal kritische kengetallen gedefinieerd waarop sturing kan plaatsvinden door middel van terugrapportage via spiegelinformatie (monitoring door middel van time-trends en benchmarking). 800 aantal cxca aantal cervixcarcinomen Incidentie ESR*: aantal / incidentie Figuur 1 Tijdtrend van cervixcarcinoom in Nederland (*ESR = Age-standardized by the European standard rate) (bron: Voor het verzamelen van de diverse gegevens is de RCP verantwoordelijk. De gezamenlijke RCP en hebben nog enkele andere medisch-inhoudelijke parameters en enkele parameters met betrekking tot procesbewaking gedefinieerd. Op dit moment wordt door SBBS zowel als de regio s Twente (SBBT) en Oost (SBO) gebruik gemaakt van een door het UMC St Radboud ontwikkeld evaluatie-programma. Op basis van de kritische kengetallen van commissie Touw, gecombineerd met tabellen uit de uniforme regionale evaluatie zijn verschillende tabellen gedefinieerd die antwoord geven op een aantal kernvragen
15 De kernvragen zijn ondergebracht in 4 hoofdgroepen: 1. Populatie, uitnodiging en deelname 2. Resultaten screening en korte termijn follow-up 3. Cervicale Intra-epitheliale Neoplasie (CIN) en baarmoederhalskanker 4. Uitstrijkjes buiten het BVO Verantwoording gebruikte bronnen Een belangrijk bronsysteem voor evaluatie van het bevolkingsonderzoek is CIS (Cervix Informatie Systeem). Hierin zijn niet alle voor regionale evaluatie benodigde gegevens aanwezig. Gegevens met betrekking tot vervolgonderzoek worden geregistreerd in de landelijke pathologie database (PALGA (Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief)). Deze twee systemen zijn als gevolg van privacywetgeving echter niet te koppelen. Daarom worden de gegevens voor het vullen van de tabellen uit de 4 hoofdgroepen deels uit CIS en deels uit PALGA verkregen. Door gebruik te maken van de mogelijkheid om vrouwen te selecteren uit de landelijke databank die hebben deelgenomen aan het BVO en die op het moment van het onderzoek in de CBS-regio Stedendriehoek woonden, kan een grote mate van overeenstemming tussen de data uit de twee bronsystemen bereikt worden. De aantallen uitstrijkjes zullen echter nooit volledig overeenstemmen. De CBS-regio Stedendriehoek komt vrijwel overeen met de regio van SBBS. Verder in dit jaarverslag zal voor de leesbaarheid alleen gesproken worden over de regio SBBS. De gegevens ten behoeve van de kernvragen uit de hoofdgroep 1 worden verkregen uit de databases van CIS, de gegevens uit hoofdgroep 2, 3 en 4 uit de landelijke PALGA databank. Het jaarverslag 2009 omvat de periode 1 januari 2009 tot en met 31 maart Uit de landelijke databank (PALGA) zijn de BVO uitslagen van vrouwen die op het moment van het onderzoek in de regio SBBS woonden (hoofdgroep 2, inclusief de medische nageschiedenis) of op medische indicatie een uitstrijk lieten maken (hoofdgroep 4, zonder medische nageschiedenis) geselecteerd. Met betrekking tot de groep 2 tabellen is voor de korte termijn follow-up uitkomsten gekozen voor presentatie van de uitkomsten van onderzoeken welk zijn uitgevoerd in het voorafgaande jaar (2008: 1 januari 2008 tot en met 31 maart 2009). De ratio hier achter is dat op het moment van extractie van de gegevens, bij een groot deel van de vrouwen met een afwijkende uitslag in 2009, nog geen vervolgonderzoek is uitgevoerd. Dit kan de uitkomsten vertekenen. Dit is niet het geval voor vrouwen met een cytologische 15
16 afwijking die in 2008 is gevonden. Van al deze vrouwen is minimaal één jaar aan follow-up gegevens aanwezig. Voor beantwoording van de kernvragen uit hoofdgroep 3 werden histologische uitslagen uit 2009 (1 januari tot en met 31 december) opgevraagd waarbij in de histologie een (endo)cervicale afwijking werd gevonden. Deze vrouwen woonden op moment van diagnose in de regio SBBS. Van deze patiënten werd naast de histologische diagnose bovendien de medisch relevante voorgeschiedenis (met betrekking tot het vrouwelijke genitaalstelsel) opgevraagd. Voor een betrouwbare, geautomatiseerde gegevensverwerking en analyse is hoge mate van standaardisatie van de gegevens een vereiste. Met het landelijk gebruikte CRIS-3 systeem is voor wat betreft de cervix-cytologische uitslagen aan deze voorwaarde voldaan. De hier beschreven regionale evaluatie wordt in de regio SBBS nu voor het 4e jaar uitgevoerd. In de regio zijn twee laboratoria gevestigd en verder wordt een deel van de uitstrijkjes onderzocht door buiten de regio gelegen laboratoria (extra-regionale laboratoria). Een substantieel deel van de uitstrijkjes uit de regio SBBS wordt onderzocht door het buiten de regio SBBS gelegen Laboratorium Pathologie Oost Nederland. Daarom worden de resultaten van dit laboratorium, hoewel extra-regionaal, in aparte tabellen weergegeven. Resultaten van uitstrijkjes die zijn onderzocht in de overige buiten de regio gelegen laboratoria worden samengevat in de overzichten van extra-regionale laboratoria. De resultaten van de verschillende laboratoria worden onderling en aan de hand van de regio vergeleken. Waar relevant worden de trends over de jaren weergegeven. 16
17 Resultaten 2009 In 2009 is de bruto opkomst 75,3 % De netto opkomst bedraagt 81,0 % De beschermingsgraad komt uit op 78,6 % (hoofdstuk 1) Het hoogste percentage ernstige afwijkingen (1,9 %) wordt gevonden bij 30-jarigen (tabel en figuur 2.2) Detectiecijfer van CIN of meer bedraagt 93 per deelneemsters in 2008 (tabel 2.2.5) Positief voorspellende waarde voor histologisch CIN 1 of meer na een uitstrijkje met een geringe afwijking is 16,8 % (tabel 2.2.5) Positief voorspellende waarde van een uitstrijk met advies consult gynaecoloog bedroeg 90,9 % in 2008 (tabel 2.2.5) Het percentage B2j (EC-) stijgt in 2009 maar het percentage onvoldoende kwaliteiten daalt van 3,8 % in 2008 naar 2,3 % in 2009 CIN 3 wordt in bijna tweederde van de gevallen gevonden bij vrouwen jonger dan 38 jaar (figuur 3.1 en tabel 3.1) Een BVO uitslag PAP 2 of meer geeft een sensitiviteit van het BVO voor opsporen van een CIN 3 van 88,5 % en voor opsporen van plaveiselcelcarcinoom van 80,0 % (tabel 3.3) Ruim driekwart van CIN 3, de helft van CIN 2 en bijna een derde van de plaveiselcelcarcinomen werd gevonden door deelname aan het BVO (tabel 3.2.1) Het percentage uitstrijken zonder medische indicatie en buiten het BVO is tussen 1994 en 2009 gedaald van 48 % naar 4,2 % (figuur 4 en tabel 4) 17
18 1. UITNODIGING EN DEELNAME De verschillende tabellen uit hoofdgroep 1 van de kritische kengetallen hebben betrekking op diverse aspecten rondom uitnodiging en opkomst. De tabellen geven antwoord op de volgende vragen, waaruit de kengetallen rondom uitnodiging en deelname worden vastgesteld: 1. Hoeveel vrouwen zijn er uitgenodigd? 2. Wat is de deelname tot 3 maanden na het verstrijken van de referentie periode (januari 2009 t/m maart 2010) per leeftijd-cohort en in vergelijking met voorgaande jaren? 3. Wat is naast actieve deelname (bruto opkomst), de beschermingsgraad en de netto opkomst? De gegevens werden verkregen uit de CIS-database van SBBS. Uitnodigingen Tabel 1.1 geeft het aantal uit te nodigen vrouwen weer per geboortejaar. Dit zijn alle vrouwen die in 2009 de leeftijd van 30, 35, 40, 45, 50, 55 en 60 jaar bereiken. In deze tabel is in de linker kolom het aantal vrouwen weergegeven dat volgens het CBS tot de doelgroep behoort. In de middelste kolom staat het werkelijk aantal uitgenodigde vrouwen. In de rechter kolom staan de aantallen van de vrouwen die daadwerkelijk deelgenomen hebben. Het totaal aantal vrouwen dat in 2009 volgens het CBS in aanmerking komt voor deelname is Het aantal vrouwen dat in 2009 een uitnodiging voor deelname heeft ontvangen bedraagt (CIS), dit is 85,1 % van het aantal vrouwen dat volgens het CBS in aanmerking komt voor deelname. Het totaal aantal daadwerkelijk uitgestreken vrouwen is (CIS). Dit is 75,3 % van het totaal aantal vrouwen dat is uitgenodigd. Met behulp van de gegevens uit CIS is het mogelijk de bruto opkomst, de beschermingsgraad en de netto opkomst te berekenen volgens onderstaande formules: Bruto opkomstpercentage 2009 = Opkomst x 100% : totale cohort: x 100% : = 75,3 % Het bruto opkomstpercentage is in 2009 lager dan in 2008 (79,4 %) 18
19 De beschermingsgraad 2009 = Opkomst + UE + recent uitgestreken x 100%: totale cohort = passieve participatie ( ) x 100% : = 78,6 % De beschermingsgraad in 2009 iets lager dan in Netto opkomstpercentage 2009 = Opkomst x 100%: (totale cohort aantal antwoordkaarten) x 100%: ( ) = 81,0 % Het netto opkomstpercentage is t.o.v gedaald. In vergelijking met de andere twee regio s (SBO en SBBT) is het bruto opkomstpercentage (75,3 %) ondanks de daling ten opzichte van vorig jaar nog steeds relatief hoog (SBO: 65,5 %; SBBT: 74,3 %). De beschermingsgraad (78,6 %) was hoger dan in de regio SBO: 68,9 %. Het netto opkomstpercentage was met 81,0 % hoger in vergelijking met de regio SBO: 73,6 %. TABEL 1.1 POPULATIE, UITNODIGING EN OPKOMST 2009 Geboortejaar Populatie Omvang Uitgenodigd Opkomst (CBS) n % n % , , , , , , , , , , , , , ,5 TOTAAL , ,3 19
20 TABEL 1.2 REDENEN VOOR (TIJDELIJKE) NIET DEELNAME 2009 Geboorte jaar Baarmoede r verwijderd Afmelding medische reden Afmelding niet med. reden Recent uitgestreken Tijdelijk naar buitenland Totaal Zwanger schap/ Borstvoedi ng Geboorte Overige Tijdelijke afm. Principiële Andere Totaal Jaar redenen persoonlijk Weigeraar reden afmeldingen Totaal
21 2. RESULTATEN SCREENING INCLUSIEF KORTE TERMIJN FOLLOW-UP Hoofdgroep 2 behandelt de resultaten van het cytologisch onderzoek van het bevolkingsonderzoekuitstrijkje en de uitvoering en uitkomsten van vervolgonderzoek. Door onderlinge vergelijking van de laboratorium-scores van de verschillende parameters en de korte termijn uitkomsten hiervan kunnen kwaliteitsparameters worden bepaald welke een vergelijking tussen laboratoria mogelijk maakt (spiegelinformatie). Ook is vergelijking met andere regio s (SBO en SBBT) mogelijk. Met behulp van de tabellen tot en met 2.4 worden de volgende vragen beantwoord: 1. Hoe is de verdeling van adviezen per laboratorium en regionaal? 2. Hoe worden de adviezen van de BVO-uitstrijk opgevolgd en wat zijn de uitkomsten hiervan? 3. Wat is het detectiecijfer per laboratorium en regionaal? 4. Wat is de positief voorspellende waarde van cytologisch geringe en ernstige afwijkingen per laboratorium en regionaal? 5. Hoe is de verdeling van P, A en C per laboratorium en regionaal? 6. Wat zijn de percentages B2j en B3 per laboratorium en regionaal en hoe is de leeftijdsverdeling hiervan? Gegevens over follow-up onderzoek kunnen alleen uit de landelijke databank (PALGA) worden verkregen. Daarom zijn voor beantwoording van bovenstaande vragen de uitslaggegevens van alle BVO uitstrijken en de uitkomsten van vervolgonderzoek van vrouwen die op het moment van onderzoek woonden in de regio SBBS opgevraagd uit de landelijke PALGA-databank. Het aantal BVO-uitstrijken van de cohorten 2009 in PALGA (n=19.859) komt zoals verwacht niet volledig overeen met het aantal geregistreerde uitslagen in CIS (n=20.067), maar zijn goed bruikbaar voor het bepalen van de kengetallen van hoofdgroep 2. DE VERDELING VAN DE ADVIEZEN REGIONAAL EN PER LABORATORIUM In 2009 werd bij 780 onderzoeken een herhaling van het onderzoek na 6 maanden gevraagd wegens een geringe afwijking (PAP 2 / PAP3a1 ofwel atypie / geringe dysplasie)) (tabel 2.1.5). Het percentage geringe afwijkingen in de regio SBBS bedroeg derhalve 3,0 % (range 1,2 % - 4,1 %). Dit percentage lag in 2009 wederom hoger in vergelijking met voorgaande jaren (2008: 2,5 %, 2007: 2,4 %).Wat opvalt is het nog steeds relatief lage percentage geringe afwijkingen (1,2 %) dat ook dit jaar weer wordt afgegeven door Laboratorium Klinische Pathologie Deventer. Echter, voor dit laboratorium stijgt dit percentage wel elk jaar iets (van 0,6 % in 2005 naar 1,2 % in 2009). Het regionale percentage geringe afwijkingen sluit goed aan bij de regionale resultaten van SBO (3,2 %) en SBBT (3,5 %). Cytologische ernstige afwijkingen, waarbij een advies consult gynaecoloog werd afgegeven, werd in 2009 bij 178 vrouwen (0,7 %) gedetecteerd. Dit is gelijk aan eerdere jaren. Het percentage ernstige afwijkingen varieert tussen de laboratoria van 0,6 % tot 1,0 % en is iets lager in vergelijking met regio SBBT (0,9 %) maar gelijk aan SBO. Het totale percentage afwijkingen in de regio SBBS bedroeg in ,7 % en ligt daarmee ruim onder de grens van 5%, welke als acceptabel wordt beschouwd voor een 21
22 kosteneffectieve uitvoering van een screeningsprogramma. De tijdtrend van de verschillende kengetallen is grafisch weergegeven in figuur % 3.5% 3.0% 2.5% 2.0% 1.5% 1.0% 0.5% 0.0% Geringe afw Ernstige afw Onvold kwal. (B3j/B3 overig) Figuur 2.1 Geringe, ernstige afwijkingen en onvoldoende kwaliteit SBBS Het hoogste percentage geringe afwijkingen (PAP 2 / PAP 3a1) met een herhalingsadvies van 6 maanden, wordt gevonden bij 30-jarige vrouwen (geboortejaar 1979: 4,7 %). In de andere regio s waren dit in 2009 ook de 30-jarigen. Het hoogste percentage ernstige afwijkingen (met een advies consult gynaecoloog) word eveneens gevonden bij het jongste leeftijdscohort (30- jarigen): 1,9 %. Dit is overeenkomstig het beeld dat in voorgaande jaren en in de andere regio s word gezien. Het verband tussen leeftijd en het percentage afwijkingen is grafisch weergegeven in figuur % 4.0% 3.0% 2.0% Geringe afw Ernstige afw 1.0% 0.0% 30 jarigen 35 jarigen 40 jarigen 45 jarigen 50 jarigen 55 jarigen 60 jarigen Figuur 2.2 Relatie tussen leeftijd en percentage geringe en ernstige afwijkingen Regio SBBS 2009 Het percentage uitstrijken van onvoldoende kwaliteit (met een herhalingsadvies van 6 weken) bedroeg 2,3 % en is aanzienlijk lager dan het percentage in 2008 (3,8 %) en 2007 (4,0 %). De verschillen tussen de laboratoria waren aanzienlijk (range 0,8 % - 2,9 %) maar minder groot in vergelijking met eerdere jaren. Door het Laboratorium Klinische Pathologie in Deventer werd het hoogste percentage uitstrijken van onvoldoende kwaliteit afgegeven. In vergelijking met andere screeningsregio s was het percentage onvoldoende kwaliteit nog relatief hoog (SBO 1,5 %; SBBT 1,3 %) maar het verschil was minder groot in vergelijking met eerdere jaren. Bijna de helft van het percentage onvoldoende kwaliteiten (1,1 %) was het gevolg van 22
23 het ontbreken van endocervicaal epitheel bij een aanvraagformulier waarop aangegeven was dat de cervix abnormaal of niet was gezien of niet ingevuld. Een strikter gebruik van abnormaal aspect cervix of nauwkeuriger invullen van het aanvraagformulier kan het percentage onvoldoende kwaliteit als gevolg van ontbreken van endocervicaal epitheel aanzienlijk verlagen. Het percentage uitstrijken met uitslag B2j/B3j is een parameter voor de kwaliteit van de celafname door de huisarts of praktijkassistente. Het totale percentage uitstrijken zonder endocervicaal epitheel (B2j en B3j) bedroeg 14,6 %. Dit is niet direct te vergelijken met eerdere jaren omdat de categorie B3j niet eerder separaat werd geanalyseerd. Wel blijkt dat het totale percentage uitstrijken met een EC- uitslag en/of onvoldoende kwaliteit (15,8 %) stijgende is ten opzichte van voorgaande jaren (zie figuur 2.3) 16.0% 15.0% 14.0% 13.0% 12.0% Totaal EC- (B2j/B3j) en/of onvold.kwal. (B3 overig) B2j 11.0% 10.0% Figuur 2.3 Totaal percentage EC- uitstrijken en/of uitstrijken van onvoldoende kwaliteit De tabellen tot en met tonen detail informatie met betrekking tot de verdeling van de verschillende adviezen. 23
24 TABEL VERDELING ADVIEZEN LAB GELRE ZIEKENHUIZEN APELDOORN 2009 Geboorteja ar 5 jaar Herhalen 6 mnd wgs atypie Consult gynaecolo og 6 weken 6 weken wgs B3j Overig Totaal n % 96,0 1,0 0,0 2,4 0,6 0,0 100, n % 95,0 1,5 0,3 1,7 1,3 0,1 100, n % 94,7 3,3 0,2 0,8 0,9 0,0 100, n % 92,1 4,6 0,8 0,9 1,5 0,1 100, n % 91,7 4,8 0,6 1,0 1,8 0,1 100, n % 91,2 6,2 1,0 0,5 1,0 0,1 100, n % 88,5 6,7 2,4 0,4 2,0 0,1 100,0 Totaal n % 93,0 3,8 0,6 1,1 1,3 0,1 100,0 Overige n Jaren % 92,5 4,0 0,6 1,6 1,0 0,2 100,0 n % in % 92,9 3,9 0,6 1,3 1,2 0,1 100, % in ,0 3,2 0,9 4,8-0,1 100,0 % in ,9 3,5 0,8 4,7-0,2 100,0 % in ,7 2,5 0,6 4,2-0,1 100,0 % in ,4 2,4 0,7 3,4-0,1 100,0 24
25 TABEL VERDELING ADVIEZEN LAB KLINISCHE PATHOLOGIE DEVENTER 2009 Geboorteja ar 5 jaar Herhalen 6 mnd wgs atypie Consult gynaecolo og 6 weken 6 weken wgs B3j Overig Totaal n % 97,1 0,0 0,0 2,3 0,6 0,0 100, n % 95,8 1,4 0,3 1,9 0,7 0,0 100, n % 95,2 0,6 1,0 1,4 1,7 0,1 100, n % 95,1 1,0 1,2 1,6 0,9 0,3 100, n % 95,8 1,2 0,9 1,5 0,6 0,0 100, n % 94,3 1,6 0,9 2,1 1,2 0,0 100, n % 93,5 2,0 1,1 1,9 1,5 0,0 100,0 Totaal n % 95,3 1,1 0,8 1,8 1,0 0,1 100,0 Overige n Jaren % 94,4 1,2 0,5 2,1 1,4 0,1 100,0 n % in % 95,1 1,2 0,7 1,8 1,1 0,1 100, % in ,5 0,9 0,4 4,2-0,1 100,0 % in ,5 0,7 0,5 5,2-0,1 100,0 % in ,1 0,6 0,5 3,7-0,1 100,0 % in ,8 0,6 0,5 2,8-0,2 100,0 25
26 TABEL VERDELING ADVIEZEN LABORATORIUM PATHOLOGIE OOST NEDERLAND 2009 Geboorteja ar 5 jaar Herhalen 6 mnd wgs atypie Consult gynaecolo og 6 weken 6 weken wgs B3j Overig Totaal n % 96,4 2,2 0,2 0,4 0,6 0,2 100, n % 95,8 3,5 0,4 0,0 0,4 0,0 100, n % 94,7 3,3 0,7 0,0 1,0 0,3 100, n % 97,2 1,6 0,3 0,3 0,5 0,1 100, n % 95,3 3,2 0,5 0,1 0,5 0,3 100, n % 94,4 2,9 1,1 0,0 1,6 0,0 100, n % 93,1 4,3 2,0 0,0 0,6 0,0 100,0 Totaal n % 95,5 2,9 0,6 0,1 0,7 0,1 100,0 Overige n Jaren % 94,6 3,6 0,8 0,1 0,9 0,0 100,0 n % in % 95,3 3,1 0,7 0,1 0,7 0,1 100, % in ,6 2,9 0,5 0,9-0,2 100,0 % in ,1 2,0 0,6 1,2-0,1 100,0 % in ,1 100,0 % in ,2 100,0 26
27 TABEL VERDELING ADVIEZEN OVERIGE EXTRA-REGIONALE LAB S STEDENDRIEHOEK 2009 Geboorteja ar 5 jaar Herhalen 6 mnd wgs atypie Consult gynaecolo og 6 weken 6 weken wgs B3j Overig Totaal n % 100,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 100, n % 86,8 5,3 2,6 5,3 0,0 0,0 100, n % 94,2 3,8 0,0 0,0 1,9 0,0 100, n % 94,1 4,4 0,0 1,5 0,0 0,0 100, n % 91,2 8,8 0,0 0,0 0,0 0,0 100, n % 90,4 5,8 3,8 0,0 0,0 0,0 100, n % 92,9 2,4 2,4 2,4 0,0 0,0 100,0 Totaal n % 92,8 4,6 1,2 1,2 0,3 0,0 100,0 Overige n Jaren % 95,9 2,7 0,7 0,0 0,0 0,7 100,0 n % in % 93,7 4,1 1,0 0,8 0,2 0,2 100, % in ,6 3,0 0,7 0,7-0,0 100,0 % in ,5 2,6 0,4 0,4-0,0 100,0 % in ,1 100,0 % in ,2 100,0 TABEL VERDELING ADVIEZEN REGIO STEDENDRIEHOEK 2009 Geboorteja ar 5 jaar Herhalen 6 mnd wgs atypie Consult gynaecolo og 6 weken 6 weken wgs B3j Overig Totaal n % 96,4 1,0 0,0 1,9 0,6 0,0 100, n % 95,3 1,9 0,4 1,4 0,9 0,1 100, n
In 2009 werden vrouwen en in vrouwen uitgenodigd om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek.
1. SAMENVATTING De Stichting Bevolkingsonderzoek Oost, hierna genoemd SBO, is in de regio Oost verantwoordelijk voor de opzet, uitvoering en procesmatige kwaliteit van het bevolkingsonderzoek voor de opsporing
Nadere informatieKRITISCHE KENGETALLEN INLEIDING
KRITISCHE KENGETALLEN INLEIDING Baarmoederhalskanker of cervixcarcinoom is wereldwijd nog steeds een van de belangrijkste oorzaken van sterfte aan kanker bij vrouwen. Nederland is één van de Europese landen
Nadere informatieBEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER
BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitoring Het Bevolkingsonderzoek (BVO) Baarmoederhalskanker wordt gecoördineerd door het RIVM. De jaarlijkse Landelijke Monitoring van het Bevolkingsonderzoek
Nadere informatieStichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Twente. Jaarverslag 2009
Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Twente Jaarverslag 2009 1. Inleiding Voor u ligt het laatste jaarverslag van de Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Twente (SBBT) Per 1
Nadere informatieBEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2015
a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor
Nadere informatieBEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2016
a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor
Nadere informatie8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost
8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost Diagnostiek en etiologie van endocervicale afwijkingen Donderdag 9 november 2006 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën
Nadere informatieBEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Monitor 2017 EERSTE RESULTATEN VAN HET VERNIEUWDE
a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor
Nadere informatiePROGRAMMA EN ABSTRACTS
PROGRAMMA EN ABSTRACTS 2 e SYMPOSIUM Stichting Baarmoederhalskankerpreventie Oost Donderdag, 12 oktober 2000 Papendal, Arnhem Inhoudsopgave: Voorwoord... 3 Algemene informatie... 4 Programma... 5 2 VOORWOORD
Nadere informatieBaarmoederhalskanker screening
Baarmoederhalskanker screening Wat gaat er veranderen? Lex Makkus, Patholoog PAL Geschiedenis BVO-BMHK Huidige BVO - hrhpv Triage Sterfte cervix carcinoom absolute aantallen/cohort 45 40 35 30 25 20 15
Nadere informatieDraaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015
Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek
Nadere informatieNieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker
Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker 13-april-2016 Dorry Boll, gynaecoloog Lizette Nollen, patholoog Rob Beumer, huisarts In samenwerking met: Els Bovy, Bevolkingsonderzoek Zuid Programma Baarmoederhalskanker
Nadere informatieDraaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2014
Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2014 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek
Nadere informatieDraaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015
Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek
Nadere informatieCERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM
CERVIXCARCINOOM Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM Nascholing Diagnostiek en behandeling van het Cervixcarcinoom Programma 1. Ontvangst en Welkom 2. Cytologische
Nadere informatieHPV test volgens landelijke richtlijn. Heleen Doornewaard, Patholoog Gelre ziekenhuizen, 11 maart 2009
HPV test volgens landelijke richtlijn Heleen Doornewaard, Patholoog Gelre ziekenhuizen, 11 maart 2009 HPV-vaccinatie Het kan je leven redden, maar ook voor niks zijn NRCnext, dd 03-03-09 1.Wat heeft baarmoederhalskanker
Nadere informatieDraaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015
Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek
Nadere informatieDraaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015
Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek
Nadere informatieOVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR LABORATORIA
OVERGANGSFASE 2016 2017 BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR LABORATORIA 2016 HUIDIG BEVOLKINGSONDERZOEK: BELANGRIJKE WIJZIGINGEN 1 SEPTEMBER 2016 De laatste uitnodigingen
Nadere informatieInformatiestromen screeningslaboratoria
Informatiestromen screeningslaboratoria Het RIVM en de FSB hebben de informatiestromen voor het vernieuwde bevolkingsonderzoek binnen de screeningslaboratoria in beeld gebracht. Deze informatiestromen
Nadere informatieDraaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015
Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek
Nadere informatieProcedure Toelating Pathologen voor Bevolkingsonderzoek
Procedure Toelating Pathologen voor Bevolkingsonderzoek Inleiding Het bevolkingsonderzoek dat wordt aangeboden aan mensen die geen klachten hebben, vereist een hoge kwaliteit van uitvoering. Dit geldt
Nadere informatieNieuwe Richtlijn Cervixcytologie (2016)
(2016) Inleiding, praktisch gebruik Herhalingsadviezen & HPV-test Stand van zaken na 1 jaar BVO Hans Bulten 13 April 2018, Veenendaal Symposium VAP/NVVP Disclosure Hans Bulten (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieInhoudsopgave: Voorwoord... 2. Programma... 3. Abstracts... 5 t/m 10
Inhoudsopgave: Voorwoord... 2 Programma... 3 Abstracts... 5 t/m 10 VOORWOORD Dit is het 13 e Papendalsymposium dat zoals gebruikelijk in samenwerking met de 7 laboratoria uit regio Oost en mede onder auspiciën
Nadere informatieIn deze speciale uitgave van Screen. het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Highlights:
SPECIAL BMHK Screenmaart 2012 In deze speciale uitgave van Screen staat het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (BMHK) centraal. Highlights: praktijkondersteuners BMHK stellen zich aan u voor > 2
Nadere informatieSamenvatting Jaarverslag 2013
Samenvatting Jaarverslag 2013 Samenvatting Jaarverslag 2013 Voor Bevolkingsonderzoek Zuid was 2013 een jaar waarin een aantal belangrijke ontwikkelingen hebben plaatsgevonden: de implementatie van het
Nadere informatieOvergang van het bestaande naar het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
Overgang van het bestaande naar het vernieuwde bevolkingsonderzoek Inleiding In opdracht van minister Schippers van VWS wordt het bevolkingsonderzoek in 2016 vernieuwd. Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek
Nadere informatieJaarbericht Voorwoord
Jaarbericht 2010 Jaarbericht 2010 Voorwoord Bevolkingsonderzoek Noord is ontstaan uit de fusie van de noordelijke screeningsorganisaties voor baarmoederhalskanker (SBPGF, SPGG, BCNN) en borstkanker (BBNN).
Nadere informatieSamenvatting Jaarbericht 2012
Hierbij presenteren wij een overzicht van de belangrijkste productiecijfers van 2012. Verder treft u een overzicht aan van een aantal van onze activiteiten. Aanvullende informatie vindt u op onze website
Nadere informatieVernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Presentatie voor professionals April 2016 1 Disclaimer Hoewel deze presentatie met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is opgesteld en wordt onderhouden,
Nadere informatieIndicatoren vernieuwd BVO BMHK
vernieuwd BVO BMHK Inleiding zijn meetbare aspecten van een proces en worden gebruikt om het bevolkingsonderzoek op individueel, regionaal en landelijk niveau te kunnen monitoren en evalueren. De indicatoren
Nadere informatieSamenvatting. De ziekte en het bevolkingsonderzoek
Samenvatting Nederland heeft een goed bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker ( het uitstrijkje ). Er zijn echter kansen om de preventie van baarmoederhalskanker verder te verbeteren. Zo is er een
Nadere informatieHPV nu en in de toekomst. Nynke de Boer Magda van Oven Britt van Etten Debruijn Jorien Helder-Woolderink
HPV nu en in de toekomst Nynke de Boer Magda van Oven Britt van Etten Debruijn Jorien Helder-Woolderink 15000 HPV HPV2 HPV4 HPV6 HPV11 High risk HPV (hr-hpv) Hr HPV 80 % van alle vrouwen maakt eens
Nadere informatie5 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost
5 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost BVO Baarmoederhalskanker in breed perspectief Donderdag 27 november 2003 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën Microsymposium
Nadere informatie4 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost. Afscheidsymposium Dr. A. Hanselaar
4 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost Afscheidsymposium Dr. A. Hanselaar Donderdag 21 november 2002 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën Microsymposium Pathologie
Nadere informatieIMPROVE. Helpt u mee het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vrouwvriendelijker te maken?
Kan de zelfafnameset het uitstrijkje vervangen? IMPROVE Helpt u mee het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vrouwvriendelijker te maken? Uitnodiging voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek. www.hpvzelfafname.nl
Nadere informatie1-20: Punt 1 t/m 20 betreffende de veranderingen van 2.1 naar 3.0: zie website. Alle wijzigingen van document 3.1 naar 3.2 (op website per )
1-20: Punt 1 t/m 20 betreffende de veranderingen van 2.1 naar 3.0: zie website. 21. Alle wijzigingen van document 3.0 naar 3.1 Dit staat in het document Praktijkrichtlijn 3.1_versie_2jan2011_met_wijzigingen.doc
Nadere informatieInhoudsopgave. Balanceren op het slappe koord 4. Stand van zaken m.b.t. ontwikkelingen 5 bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
Inhoudsopgave Balanceren op het slappe koord 4 Mw. Drs. G.A. Bentvelsen-Prins Raad van Bestuur Bevolkingsonderzoek Oost, Deventer Stand van zaken m.b.t. ontwikkelingen 5 bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
Nadere informatieOVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR HUISARTSENPRAKTIJKEN
OVERGANGSFASE 2016 2017 BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR HUISARTSENPRAKTIJKEN 2016 SEPTEMBER 2016 De laatste uitnodigingen voor het huidige bevolkings onderzoek zijn
Nadere informatieJaarbericht. Jaar van de communicatie: loop eens mee. 2012: in teken van voorbereiding op verandering. Cervix-team: vast aanspreekpunt
Jaarbericht 2012 Jaar van de communicatie: loop eens mee 2012: in teken van voorbereiding op verandering Cervix-team: vast aanspreekpunt Mammo XL: snelle en eenvoudige uitwisseling van beelden In dit jaarbericht
Nadere informatieBevolkingsonderzoeken. baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker
Bevolkingsonderzoeken baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker In deze algemene folder leest u over de bevolkings onderzoeken baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker. Wat is
Nadere informatieBeschrijving van de belangrijkste wijzigingen plus puntsgewijze opsomming (na pag.) van alle ontvangen opmerkingen bij versie 3.0.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 Beschrijving van de belangrijkste wijzigingen plus puntsgewijze opsomming (na pag.) van alle ontvangen opmerkingen bij versie 3.0. 1. Losbladig systeem voor
Nadere informatieBasisscholing. HPV: hoe zit het eigenlijk? Cervixscreening. december 2013
december 2013 Nederland heeft een goed bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, schreef de Gezondheidsraad in 2011. Maar er zijn kansen om de preventie van baarmoederhalskanker verder te verbeteren. Zo
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Introductie pagina 3
JAARBERICHT 2015 Inhoudsopgave 1. Introductie pagina 3 2. Organisatie pagina 4 I. Personeel en verzuim pagina 4 II. Financieel resultaat pagina 4 III. Kwaliteit pagina 5 3. Bevolkingsonderzoek borstkanker
Nadere informatieAdvies Gezondheidsraad
Advies Gezondheidsraad Baarmoederhalskanker geplaatst op dinsdag 24 mei 2011 Advies Gezondheidsraad bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Het advies van de Gezondheidsraad De Gezondheidsraad heeft op
Nadere informatieBevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Jaarverslag 2009 SPGG-BCNN-SBPGF 1 Uitgave Stichting Bevolkingsonderzoek Noord Redactie Mw. S. Olijnsma Mw. M. Kroes-Bron (Jaarverslag kwaliteit) Eindredactie Mw.
Nadere informatieBevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uitnodiging Waarom dit bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Jaarlijks overlijden 200 vrouwen aan deze ziekte. Baarmoeder
Nadere informatieChapter 9. Nederlandse Samenvatting
Chapter 9 Nederlandse Samenvatting Summary and Nederlandse samenvatting SAMENVATTING Baarmoederhalskanker is de vierde meest voorkomende kanker bij vrouwen wereldwijd. Deze ziekte wordt gedurende een periode
Nadere informatieImplementatie PALGA moleculaire protocolmodule
Implementatie PALGA moleculaire protocolmodule Joyce Radersma-van Loon Senior analist Moleculaire Pathologie - UMC Utrecht Gedetacheerd bij PALGA - 1/8/2018 tot medio 2019 Moleculaire pathologie - van
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker. Stand van zaken. 12 april Yvonne van Oosterhout Manager darmkankerscreening Bevolkingsonderzoek Zuid
Bevolkingsonderzoek darmkanker Stand van zaken 12 april 2016 Yvonne van Oosterhout Manager darmkankerscreening Bevolkingsonderzoek Zuid Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Sponsoring
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Introductie pagina 3
JAARBERICHT 2016 Inhoudsopgave 1. Introductie pagina 3 2. Organisatie pagina 4 I. Personeel en verzuim pagina 4 II. Financieel resultaat pagina 4 III. Kwaliteit pagina 5 3. Bevolkingsonderzoek borstkanker
Nadere informatieBevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uitnodiging Waarom dit bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Jaarlijks overlijden 200 vrouwen aan deze ziekte. Baarmoeder
Nadere informatieChapter 9. Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een infectie met een virus, het zogenaamde hoog-risico humaan papillomavirus (hrhpv).
Nadere informatieBevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uitnodiging Waarom dit bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Jaarlijks overlijden 200 vrouwen aan deze ziekte. Baarmoeder
Nadere informatieVernieuwd bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Wat zijn de veranderingen?
Vernieuwd bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Wat zijn de veranderingen? Wat zijn de veranderingen? Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker gaat veranderen. Wat verandert er precies? Testen op
Nadere informatieInhoud. 6. - samenvatting NHG-standaard preventie en vroegdiagnostiek cervixcarcinoom - NHG patiëntenbrieven
Het kantoor van Bevolkingsonderzoek Oost (business unit baarmoederhalskanker) is gevestigd op de 4e etage van het kantoor de Stadspoort (tegenover het Centraal Station te Enschede). Medewerkers: Alice
Nadere informatieVAN OUD NAAR NIEUW HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER WORDT VANAF BEGIN 2017 INGEVOERD JULI 2016
JULI 2016 EEN UITGAVE VOOR KETENPARTNERS EN EXTERNE RELATIES VAN BEVOLKINGSONDERZOEK IN DIT NUMMER: HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Pagina 4 VAN OUD NAAR NIEUW HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Subsidieregeling publieke gezondheid wordt gewijzigd als volgt:
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 51397 30 september 2016 Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 20 september 2016, kenmerk
Nadere informatieInhoud. - herhalingsadviezen, uitstellen, uitstrijk op indicatie, HPV-virus - BVO met HPV test
Inhoud Hoofdstuk: 1. Draaiboek voor het uitnodigen van vrouwen in het kader van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker waaronder: - stappenplan - uitleg no-matchlijst, betekenis matchresultaatcodes
Nadere informatieHet afwijkende uitstrijkje. Polikliniek Gynaecologie (TZA)
Het afwijkende uitstrijkje Polikliniek Gynaecologie (TZA) In het kader van het bevolkingsonderzoek of omdat u klachten heeft, is er bij u een uitstrijkje gemaakt. De uitslag van dit uitstrijkje blijkt
Nadere informatieDE PRENATALE SCREENING OP DOWNSYNDROOM EN HET STRUCTUREEL ECHOSCOPISCH ONDERZOEK
DE PRENATALE SCREENING OP DOWNSYNDROOM EN HET STRUCTUREEL ECHOSCOPISCH ONDERZOEK PUBLIEKSMONITOR 2016 SAMENVATTING De resultaten van deze monitor zijn gebaseerd op gegevens die zijn geregistreerd in de
Nadere informatieJaarbericht. 2013: op de drempel van verandering Nieuw onderzoekscentrum borstkankerscreening. Groningen. Bevolkings onderzoek darmkanker krijgt vorm
Jaarbericht 2013 Bevolkings onderzoek darmkanker krijgt vorm 2013: op de drempel van verandering Nieuw onderzoekscentrum borstkankerscreening in Groningen Basisscholing cervixscreening: leren uitstrijkjes
Nadere informatieOnderzoek baarmoederhalskanker
Onderzoek baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek Waarom is er een bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Baarmoederhalskanker komt het meest voor bij vrouwen
Nadere informatieHandleiding voor het gebruik van de Cervix module
Zorgdossier Handleiding voor het gebruik van de Cervix module Versie: 2.0 Augustus 2012 Copyright: Labelsoft Clinical IT INHOUDSOPGAVE CERVIX OPROEPEN MAKEN... 1 Het tabblad Oproepschema... 1 Oproepschema
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker Uitnodiging
Bevolkingsonderzoek darmkanker Uitnodiging Wat houdt het bevolkingsonderzoek in? Met het bevolkingsonderzoek darmkanker onderzoeken we of er bloed in uw ontlasting (poep) zit. Bloed in uw ontlasting kan
Nadere informatieOvereenkomst Regionaal Centrum Prenatale Screening en praktijk voor counseling
Overeenkomst Regionaal Centrum Prenatale Screening en praktijk voor counseling Partijen, Het Regionaal Centrum prenatale screening (naam) WBO vergunninghouder in het kader van landelijke organisatie van
Nadere informatieWelkom. Vervolgscholing. Colofon. Programma. Vervolgscholing Cervixscreening - Versie Cervixscreening
Welkom Vervolgscholing Cervixscreening Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM Screeningsorganisaties VAP Bilthoven, 2018. De Vervolgscholing Cervixscreening mag worden gebruikt door iedereen die beroepsmatig
Nadere informatieDe kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker
De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober 2015 1 Algemene principes
Nadere informatieConcrete SLA's in een keten van diensten RONDE 2
Concrete SLA's in een keten van diensten RONDE 2 SPREKER(S): Martijn Schouten, Richard Heijne den Bak Facilitaire Samenwerking Bevolkingsonderzoeken Mitopics ZAAL PROGRESS Concrete SLA s in een keten van
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Tweede primaire tumoren en excessieve sterfte na retinoblastoom
Nederlandse samenvatting Tweede primaire tumoren en excessieve sterfte na retinoblastoom Retinoblastoom is een kwaadaardige oogtumor die ontstaat in het netvlies. Deze vorm van oogkanker is zeer zeldzaam
Nadere informatieDE SCREENING OP DOWN, EDWARDS EN PATAUSYNDROOM EN DE 20 WEKENECHO PUBLIEKSMONITOR 2017
DE SCREENING OP DOWN, EDWARDS EN PATAUSYNDROOM EN DE 20 WEKENECHO PUBLIEKSMONITOR 2017 SAMENVATTING In 2017 is 86,5 van de 173.244 zwangerschappen gecounseld voor prenatale screening. Bijna alle counselingsgesprekken
Nadere informatieJAARVERSLAG 2006. FUNCTIONARIS EX. ART. 14 Wod NVI. (Dierproeven NVI in 2006) Bilthoven, mei 2007
JAARVERSLAG 2006 FUNCTIONARIS EX. ART. 14 Wod NVI (Dierproeven NVI in 2006) Bilthoven, mei 2007 Nederlands Vaccin Instituut (NVI), Bilthoven Jaarverslag 2006 Functionaris ex. art. 14 Wod, N VI ALGEMEEN
Nadere informatieOvereenkomst Regionaal Centrum Prenatale Screening en praktijk voor counseling
Overeenkomst Regionaal Centrum Prenatale Screening en praktijk voor counseling P a r t ij e n, Het Regionaal Centrum prenatale screening VU medisch centrum, WBO vergunninghouder in het kader van landelijke
Nadere informatieOVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS
HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Dr. Stefan Teughels OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK OVERZICHT KANKERSCREENING IN
Nadere informatieRegiobijeenkomst Midden-West Bevolkingsonderzoek darmkanker in vogelvlucht
Regiobijeenkomst Midden-West Bevolkingsonderzoek darmkanker in vogelvlucht RIVM-Centrum voor bevolkingsonderzoek Mevr. Dr.Ir. M.L. Heijnen Senior programmamedewerker team invoering bevolkingsonderzoek
Nadere informatieSpreker Functie. Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Vlaanderen
Spreker Functie Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Vlaanderen Inhoud De baarmoederhals en baarmoederhalskanker Preventie en vroege opsporing Bevolkingsonderzoek Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker
Nadere informatieHANDLEIDING CERVIX MODULE OMNIHIS 2013
HANDLEIDING CERVIX MODULE OMNIHIS 2013 Cervixmodule Omnihis 2013 Inhoudsopgave Pagina: Voorbereiding 2 a. Controle van aanwezige literatuurscherm b. Controleren ruiters c. Aanmaken derden-bestand Het aanmaken
Nadere informatie1 Beleid bij klachten mamma
1 Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012-2014) In samenwerking met Mw. Dr. E. Paap, LRCB Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij
Nadere informatieVersnelling verzending pathologisch materiaal bij een verwijzing
Versnelling verzending pathologisch materiaal bij een verwijzing 1. Huidige situatie Beschrijving pathologische revisie Procesbeschrijving Digitale uitwisseling 2. Knelpunten pathologische verwijzing Procesverbetering
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Bevolkingsonderzoek darmkanker 2017 Waarom deze folder? In deze folder vindt u informatie over het bevolkingsonderzoek darmkanker. De folder is bedoeld om u informatie te geven over het onderzoek, zodat
Nadere informatieBetreft: Offerteverzoek LEBA 2016 Datum: 18 december Geachte Prof. dr. de Koning en dr. Driesprong de Kok, Beste Harry en Inge,
Betreft: Offerteverzoek LEBA 2016 Datum: 18 december 2015 Geachte Prof. dr. de Koning en dr. Driesprong de Kok, Beste Harry en Inge, Met deze brief verzoeken wij LEBA om een offerte voor de werkzaamheden
Nadere informatieJaarbericht. Endometriumcarcinoom
2014 Endometriumcarcinoom Jaarbericht In dit jaarbericht vindt u een overzicht van de belangrijkste activiteiten en cijfers over 2014. Een volledig overzicht vindt u in ons jaarverslag en onze jaarrekening
Nadere informatieHANDLEIDING CERVIX MODULE PROMEDICO ASP 2014
HANDLEIDING CERVIX MODULE PROMEDICO ASP 2014 CERVIX project 2014 (vanuit de Promedico ASP help functie). Middels dit project is een overzicht te maken van alle patiënten die in een bepaald jaar in een
Nadere informatieKlachtenprocedure NPEX B.V. Oktober 2017
Klachtenprocedure NPEX B.V. Oktober 2017 NPEX BV is een beleggingsonderneming met een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten. Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Den Haag onder nummer
Nadere informatieVervolgscholing Cervixscreening. voor doktersassistenten
Vervolgscholing Cervixscreening voor doktersassistenten Handleiding voor de cursist Samenwerkende organisaties Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2018-2019 1 Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM
Nadere informatieMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Beschikking van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en PG
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Beschikking van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, van 20SEP, 2016 houdende vergunningverlening in het kader van de Wet op het bevolkingsonderzoek
Nadere informatiePathologieonderzoek. Wat gebeurt er met uw gegevens?
Pathologieonderzoek Wat gebeurt er met uw gegevens? In deze digitale folder geven wij u informatie over het onderzoek van weefsel of cellen die bij u zijn afgenomen. Dit onderzoek gebeurt in het pathologie.
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Bevolkingsonderzoek darmkanker 2018 Waarom deze folder? In deze folder vindt u informatie over het bevolkingsonderzoek darmkanker. De folder is bedoeld om u informatie te geven over het onderzoek, zodat
Nadere informatiemonitor bevolkingsonderzoek borstkanker
monitor bevolkingsonderzoek borstkanker 6-04-2018 Linda de Munck Inhoud Geschiedenis Monitoren of evalueren? De getallen in de monitor Wat doet IKNL nog meer Vervolgonderzoek in de praktijk 1 Geschiedenis
Nadere informatieVoor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen
Samenvatting Voor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen In Nederland bestaat al decennia een succesvol programma voor bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Daarmee
Nadere informatieGeprotocolleerd herbeoordelen nav een carcinoomaudit Commissie cytologie NVVP
Geprotocolleerd herbeoordelen nav een carcinoomaudit Commissie cytologie NVVP In de praktijkrichtlijn cervixcytologie dienen laboratoria van elk patiënte tussen 29 en 65 waarbij cervixcarcinoom is vastgesteld,
Nadere informatieREGISTRATIE VAN KANKER: VAN GROOT BELANG
l0l00l00l0ll0l0l0ll0l0l0ll0l0l0l REGISTRATIE VAN KANKER: VAN GROOT BELANG 0l0l0ll0l HET BELANG VAN KANKERREGISTRATIE Wereldwijd vindt onderzoek plaats naar kanker. Bijvoorbeeld naar welke vormen veel voorkomen
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Bevolkingsonderzoek darmkanker 2015 Waarom een bevolkingsonderzoek darmkanker? Darmkanker is een ernstige ziekte. Van elke 100 mensen zullen vier tot vijf mensen in hun leven darmkanker krijgen. Elk jaar
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker. Ir. Harriët van Veldhuizen, programmaleider
Bevolkingsonderzoek darmkanker Ir. Harriët van Veldhuizen, programmaleider Waarom een bevolkingsonderzoek naar darmkanker? Afname morbiditeit en mortaliteit aan darmkanker door: Eerdere opsporing van darmkanker
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Bevolkingsonderzoek darmkanker 2014 Bevolkingsonderzoek darmkanker In deze folder leest u meer over het bevolkingsonderzoek darmkanker en wat dit voor u kan betekenen. Waarom een bevolkingsonderzoek? Darmkanker
Nadere informatieDe meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes
Naam presentator 1-12-2016 De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes Anne koldenhof Charlie van de Weijden Wim Niessen
Nadere informatie14Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012)
14Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012) Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij vrouwen tussen de 40 en 49 jaar sterk toegenomen.
Nadere informatieADAS3 - Vragenlijst 1: Algemeen Vragenlijst voorbeeld
Vragenlijst voorbeeld Nederlandse Vereniging Voor Pathologie ADAS Visitatie B.V. ADAS Visitatie B.V.Vragenlijst voorbeeld Pagina 1 ADAS3 - Vragenlijst 1: Algemeen Vrije vragenlijst Als u op opmerking klikt,
Nadere informatieBEREIKEN VAN NIET-DEELNEMERS IN HET BVO BAARMOEDERHALSKANKER AAN DE HAND V/E HERINNERINGSBRIEF VAN DE GMD-HOUDEND HUISARTS. Dr.
BEREIKEN VAN NIET-DEELNEMERS IN HET BVO BAARMOEDERHALSKANKER AAN DE HAND V/E HERINNERINGSBRIEF VAN DE GMD-HOUDEND HUISARTS Dr. Eliane Kellen EPIDEMIOLOGIE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER OPZET
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Bevolkingsonderzoek darmkanker 2016 Waarom een bevolkingsonderzoek darmkanker? Darmkanker is een ernstige ziekte. Van elke 100 mensen zullen vier tot vijf mensen in hun leven darmkanker krijgen. In 2014
Nadere informatie