BINDU DE KNOCK INLEIDING MUZIEKRECHT

Transcriptie

1 BINDU DE KNOCK INLEIDING MUZIEKRECHT 2015

2 2015, B. De Knock, Amsterdam Ontwerp omslag: Kim Mannes-Abbott Lay-out: az grafisch serviceburo, Den Haag Auteursrecht sfeerfoto s B. De Knock Fotograaf: D. Beentjes ISBN: NUR: 820 Uitgeverij delex

3 5 Inhoud 1 Prelude Inleiding Waarom dit boek Opzet 11 DEEL I Basisbeginselen van het auteursrecht & naburige rechten voor de musicus 13 2 Voor de musicus: auteursrecht in een notendop Onbekend maakt onbemind Oorsprong van het auteursrecht: van kopijrecht naar auteursrecht Ratio van de bescherming De Nederlandse Auteurswet Auteursrechtelijke bescherming in Nederland De praktische betekenis van rechtspraak Wat is auteursrecht Het begrip auteursrecht Ontstaan auteursrecht Een werk in auteursrechtelijke zin (art. 10 Aw) Een geestelijke schepping van de auteur Het auteursrecht beschermt een concrete expressie Werktoets Oorspronkelijk Persoonlijk stempel Functionele en technische eisen Een niet-auteursrechtelijk beschermde stijl De rechthebbende Gezamenlijke maker (art. 26 Aw) Samengesteld werk (art. 1 Aw) 26

4 6 Inhoud Verzamelwerk (art. 5 Aw) Werk onder toezicht (art. 6 Aw) Werkgever als maker (art. 7 Aw) Werken, openbaar gemaakt door de vennootschap (art. 8 Aw) Openbaarmaker van een niet eerder uitgegeven werk (art. 45o Aw) Werken, gemaakt met een technisch hulpmiddel Maker van de bewerking Bewijs makerschap (art. 4 Aw) Inhoud van het recht Exclusieve exploitatierechten en persoonlijkheidsrechten Verveelvoudiging (art. 13 Aw) Wat is verveelvoudigen? De nabootsing Ongeoorloofde verveelvoudiging: van inspiratie tot imitatie Openbaarmaking (art. 12 Aw) Algemeen Mededeling aan het publiek Hyperlinken, embedden en framed linken Besloten kring Voorbeelden Beperkingen van het recht Citaat (art. 15a Aw) Leenvergoedingsrecht (art. 15c-g Aw) Personen met een handicap (art. 15i Aw) Onderwijsvrijstelling (art. 16 Aw) Kopiëren voor eigen gebruik (art. 16b-g Aw) De thuiskopie (art. 16c Aw) Preserveringskopie (art. 16n Aw) Kerkmuziek (art. 17c Aw) Incidentele verwerking (de minimis): een beetje inbreuk is geen inbreuk (art. 18a Aw) Algemeen Parodie (art. 18b Aw) Afbakening begrip Wanneer is er sprake van een geoorloofde parodie? Persoonlijkheidsrechten (art. 25 Aw) Beschermingsduur auteursrecht Vermogensrechtelijke aspecten Overdracht Licentie Nalatenschap en gemeenschap Beslag en faillissement Handhaving Algemeen Civiel Strafrechtelijk 60

5 Procedures & Vorderingen Procedure Vorderingen Verklaring voor recht Verbod Schadevergoeding Winstafdracht Publicatie en rectificatie Bijzondere rechtsmiddelen Deskundigen Algemeen Wie is nu geschikt als deskundige? Wat is de taak van de deskundige? Vaste Commissie Plagiaat van Buma/Stemra Naar de rechter of naar de VCP? 71 3 Voor de musicus: de Wet op de Naburige Rechten (WNR) Inleiding Naburige rechten Ontstaan naburige rechten De uitvoering (art. 1 WNR) Uitvoerende kunstenaar (art. 1 sub a WNR) Exploitatierechten van de uitvoerende kunstenaar (art. 2 WNR) Opnamerecht (art. 2 lid 1, sub a WNR) Het reproductierecht (art. 2 lid 1, sub b WNR) Verspreiden (art. 2 lid 1, sub c WNR) Openbaarmakingsrecht (art. 2 lid 1, sub d WNR) Persoonlijkheidsrechten (art. 5 WNR) De producent van fonogrammen (art. 1 sub d WNR) Fonogram (art. 1 sub c WNR) Rechten van de fonogrammenproducent (art. 6 WNR) Een vergoedingsrecht voor commerciële fonogrammen (art. 7 WNR) Omroeporganisatie (art. 1 sub e WNR) Rechten van een omroeporganisatie (art. 8 WNR) Werkgeversrechten (art. 3 WNR) Rechten van filmproducenten (art. 7a WNR) Overdracht en licenties (art. 9 WNR) Beperkingen naburige rechten (art. 10 WNR) Duur naburige rechten (art. 12 WNR) Uitoefening en handhaving Billijke vergoeding (art. 7 WNR) Samenwerkende producenten of omroeporganisaties (art. 14 WNR) Uitoefening kabel- en satellietrecht (art. 14a WNR) Civiele handhaving Strafrechtelijk 85

6 8 Inhoud DEEL II Muziektheorie voor juristen 87 4 Voor de jurist: de taal van muziek Inleiding Geluid Gelijkzwevende stemming (equal temperament) Tonen (en noten) Tempo, maatsoort, ritme Intervallen Toonsoort Toonladders Akkoorden Transpositie Compositie Algemeen Structuur Stijl Software 99 DEEL III Harmonie: waar recht en muziek versmelten Voor jurist en musicus: auteursrecht en muziek Toepassing van het werkbegrip op muziek Inleiding Een compositie Beoordeling van auteursrechtelijke beschermbaarheid aan de hand van bladmuziek Eigen, oorspronkelijk karakter Persoonlijk stempel Werkbegrip toegepast op songteksten Stijluitsluiting en stijlnabootsing Algemeen Stijlnabootsing Inhoud van het recht Openbaarmaken Ongeoorloofde verveelvoudiging Algemeen Onafhankelijke creatie Niet ontleend ondanks opvallende gelijkenis Voor jurist en musicus: collectief beheer Algemeen Auteursrechten Buma Stemra 122

7 9 6.3 Naburige rechten Stichting Thuiskopie, Leenrecht, Beeldrecht Thuiskopie Leenrecht Beeldrecht (Pictoright) Brancheorganisatie NVPI 123 DEEL IV Praktijkvoorbeelden Praktijk De Jong/Verwest Auteursrechtelijke bescherming Swiwal en het prior art verweer Doorstaat de bewerking van Händels tonenschema de werktoets Inbreukvraag EOL/Swiwal Onafhankelijke creatie Kookaburra Madonna 134 Deel V Merkenrecht Handelsnaamrecht Domeinnamen Merkenrecht Wat is een merk? Territoriale bescherming De merkregistratie Classificatie systeem Geldigheid Inhoud van het recht Beperkingen van het recht Kosten Merkgebruik contractueel regelen Handelsnaam Domeinnamen Aanvullende werking onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) 151 Deel VI Uitdagingen voor het muziek recht: food for thought Sampling Het begin van samplers Wat is sampling? Sampling als cultureel gegeven 159

8 10 Inhoud 12.4 Sampling, auteursrecht en naburig recht Sample clearing Sampling en de beperkingen van het auteursrecht en naburig recht Sampling en de incidentele verwerking (de minimis) Sampling en het citaatrecht Sampling en de parodie-exceptie Denken in oplossingen Engineers en geluidsproducers: tussen auteursrechtelijke wal en nabuurrechtelijke schip Algemeen De geluidsproducer Wat doet een geluidsproducer Producer/engineer als mede-auteur (art. 2 Aw) Producer als naburig rechthebbende De opname engineer Wat doet een opname engineer? De opname engineer als medeauteur De opname engineer als uitvoerende kunstenaar De mix engineer Wat doet een mix engineer De mix engineer als medeauteur De mix engineer als uitvoerende kunstenaar De mastering engineer Wat doet een mastering engineer De mastering engineer als mede-auteur De mastering engineer als uitvoerende kunstenaar De engineer als bewerker Vier uitvoeringen van opname tot mastering De uitdaging Verklarende woordenlijst Dankwoord 189