Mantelzorg NieuwsbriefNummer 2 juli 2010

Transcriptie

1 Mantelzorg NieuwsbriefNummer 2 juli 2010 Voorwoord Jonge mantelzorgers hebben steun nodig - Uit het Apeldoorns Stadsblad van 21 april 2010 Ruim een kwart van de jongeren groeit op in een gezin met een langdurig of ernstig zieke ouder, broer of zus. Uit onderzoek van de GGD blijkt dat deze jongeren minder gezond zijn en meer problemen hebben dan jongeren die niet opgroeien met een ziek gezinslid. Voor een gezonde groei en ontwikkeling en om problemen in de toekomst te voorkomen, is het van belang dat deze jongeren worden herkend en ondersteund.jongeren die opgroeien met een ernstig ziek gezinslid helpen thuis met praktische zaken of bieden emotionele steun. Maar minstens zo belangrijk is dat deze jongeren zich zorgen maken vanwege het zieke gezinslid. Thema jonge mantelzorgers Onlangs verscheen dit persbericht in diverse bladen in heel Nederland. Als Samenwerkende Steunpunten Mantelzorg Oost- Veluwe vinden we het van belang dat er aandacht is voor deze vaak vergeten groep mantelzorgers en daarom is het dit keer jonge mantelzorgers. Door deze nieuwsbrief hopen we dat er steeds meer mensen komen die zich bewust zijn van de situatie en positie van jonge mantelzorgers en van het belang van goede ondersteuning van deze kinderen en jongeren. Uiteraard hebben niet alle kinderen of jongeren, die opgroeien met zorg problemen. Uit onderzoek blijkt dat 86% van de jonge mantelzorgers, ook positieve kanten ziet in hun leven thuis, ondanks de situatie. Jongeren worden er vaak ook sterker van. Wellicht zijn er in uw gezin, omgeving of werksituatie ook jonge mantelzorgers. In deze nieuwsbrief kunt u lezen hoe u signalen van overbelasting kunt zien, hoe u hen kunt ondersteunen en op welke mogelijkheden u hen kunt wijzen. Ontspanning In de rubriek respijtzorg vindt u informatie over de speciale arrangementen in het najaar van Verder: foto s met impressies van het regionaal uitje op 20 mei, wat een prachtige dag was. En een verslag van de productie van een theaterstuk door jonge mantelzorgers. Mantelzorggids Met plezier delen wij mee dat de nieuwe mantelzorggids in juli uit zal komen. Een gids waarin u heel veel informatie kunt vinden over ondersteunings- en respijtmogelijkheden. Na de zomervakantie zal deze mantelzorggids officieel worden gepresenteerd in de verschillende gemeentes. U krijgt hierover nader bericht. Nieuws van de Steunpunten In de rubriek Nieuws van de Steunpunten stellen de nieuwe consulenten uit Heerde en Voorst zich aan u voor en leest u ander nieuws uit Apeldoorn en Epe. Tot slot wensen wij u een fijne zonnige zomer toe. Karin Fennes, Gretha Groen, Conny Kalker, Pauline Steeghs, Fennie Tiemens en Tineke Vollebregt

2 Interview Als jij thuis soms de ouder/volwassene bent Toen Trijnie s moeder ziek werd, werd zij de moeder in huis. Ik kom uit een gezin met zes kinderen. Vier boven mij en een broertje na mij. Ik was dertien toen ik op een avond hoorde dat mijn moeder ongeneeslijk ziek was. Het was kanker, er was niets meer aan te doen. Het nieuws was zo n klap: de betekenis van het woord ongeneeslijk kon ik nauwelijks bevatten. Wat zou er gaan gebeuren? Ik durfde er niet aan te denken. Mijn moeder kreeg chemo en werd kaal. Haar ziekte zat van binnen, maar was ook aan de buitenkant goed te zien. Op de een of andere manier wist ik me tegen mijn moeder geen houding te geven. Ik wilde extra aardig zijn. Ik ging niet meer tegen haar in, uit angst ruzie te krijgen. Want wat als die ruzie de laatste zou zijn? Ik voelde me constant verantwoordelijk voor de sfeer: was ik wel lief genoeg? Wat ik goed kon was haar werk uit handen nemen. Afwassen, opruimen, boodschappen, koken: ik begon keihard te werken. Ook nam ik de verantwoordelijkheid voor mijn kleine broertje op me. Ging echt over hem moederen. Ik voelde me constant verantwoordelijk voor de sfeer Feiten en cijfers Het aantal jongeren dat voor een familielid zorgt is aanzienlijk. Zo blijkt uit de Quickscan Opgroeien met zorg, die Nivel in 2008 uitvoerde voor Mezzo. Ongeveer kinderen wonen met een chronisch zieke of lichamelijk beperkte ouder, waarvan er ongeveer jonger dan 18 jaar zijn. Ongeveer thuiswonende kinderen geven in meer of mindere mate wel eens praktische zorg aan hun ouder Er zijn kinderen die een ouder hebben met een psychiatrische diagnose, kinderen met een verslaafde ouder en kinderen met een chronisch zieke of beperkte broer of zus Omdat we wisten dat mijn moeder niet lang meer te leven had, gingen we met het hele gezin op vakantie naar Ameland. Daar kwam ik weer dichtbij haar. We maakten een lange strandwandeling. Die twee uren waren voor ons samen, zonder familie om ons heen. Ineens kon ik weer normaal tegen haar doen. Mijn moeder voelde vanaf dat moment gelijkwaardig, als een vriendin. Die ziek was en waarvoor ik haar laatste levensdagen zou zorgen. Vlak voor haar overlijden zijn we met de hele familie op de foto geweest. Daarna ging het snel bergafwaarts met mijn moeder: ze was stervende. Voor mij was het vanzelfsprekend dat ik de regie in huis in handen nam. Veertien jaar was ik, en ik runde het hele huishouden en al het bezoek rondom mijn zieke moeder. Ik ging niet eens meer naar school. Ik was de verzorgende, en mijn moeder was afhankelijk. Normaal gesproken raken ouders pas afhankelijk van hun kinderen als ze bejaard zijn. Dat is een natuurlijk proces, dat zich bij ons door mijn moeders ziekte vervroegd afspeelde. Het was zwaar voor me, maar ik had het niet willen missen. Toen mijn moeder overleden was had ik een dubbel gevoel. Ik had op een mooie manier afscheid van haar genomen en was blij dat ze uit haar lijden verlost was. Aan de andere kant was ik bang voor de rotperiode die komen zou, zonder de spil in huis die mijn moeder was geweest toen ze nog gezond was. Verjaardagen kwamen: zonder mijn moeder. Ruzies in huis: zonder mijn moeder. Mijn vader had altijd buitenshuis gewerkt, hij was geen zorger. Omdat ik mijn moeders taken perfect wilde overnemen, sloeg ik door. Het huis moest niet alleen opgeruimd zijn, maar ook brandschoon. De kast niet alleen vol etenswaar, maar ook keurig netjes gerangschikt. Gelukkig zagen mijn oudere broers en zussen dat het uit de hand liep en ze regelden hulp van buitenaf. Zo kwam ik langzaam weer aan mezelf toe. Ik ging verder met school en deed weer leuke dingen. Ik kreeg weer lachbuien en plezier in het leven. Toch ben ik door het verlies van mijn moeder van binnen in één klap oud geworden. Ik trek meer naar me toe dan goed voor me is en ook emotioneel gezien houd ik groot. Ik probeer het zonnetje in huis te zijn en de boel op de rails te houden. Toch voel ik me sterk genoeg om deze taak te dragen. Wat ik soms wel jammer vindt is dat al het werk dat ik doe soms niet gewaardeerd wordt. Het lijkt alsof mijn vader en broertje het vanzelfsprekend vinden. Gelukkig heb ik veel steun van mijn vriendje Lars, die me altijd heeft bijgestaan. Ik kan rustig zeggen dat ik veel heb meegemaakt en geleerd, maar dat ik ook een mooie jeugd heb gehad. Dit artikel is verschenen in het tijdschrift YES, nummer 28 van 2008.Het is geschreven door Lara Aerts

3 86 % ervaart het positief Niet met alle jonge mantelzorgers gaat het slecht. Gelukkig kunnen de meeste kinderen zich aan de - vaak steeds wisselende - situatie aanpassen en krijgt de ziekte, handicap of verslaving van een gezinslid een plaatsje in hun leven. Ze ervaren hun situatie als gewoon, gaan niet heel erg gebukt onder de zorgtaken en hebben blijkbaar een goed evenwicht weten te vinden. Dat wordt bevestigd in Rotterdamse onderzoek: 86% van de jonge mantelzorgers gaf aan, ondanks de moeilijke situatie, ook positieve kanten te zien in hun leven thuis. Het jonge mantelzorger zijn maakt sterk. Sommigen van hen ontwikkelen een krachtige overlevingsstrategie en zijn daarmee in staat om moeilijke situaties vol te houden. Het zijn de kinderen die het op school goed doen, gewoon hun diploma halen en uitgroeien tot gewone en gezonde volwassenen. De invloed van mijn gehandicapte zus Ook begon ik te beseffen dat ik anders in het leven stond dan veel van mijn leeftijdsgenoten. Dat ik op bepaalde vlakken met andere dingen bezig was en andere dingen belangrijk vond. Daarnaast kreeg ik stukje bij beetje meer verantwoordelijkheid bij de verzorging van mijn zus. Echter ik heb dit nooit als last ervaren. Ik vond het bijvoorbeeld nooit erg om, als mijn ouders weg waren, direct uit school te komen en thuis te zijn voordat Simone thuis kwam. Om dan te zorgen voor thee en een koekje. Dat was voor mij gewoon, dat deed ik gewoon. Mijn studie heb afgerond zonder enige vertraging of problemen. Op de Universiteit begon ik pas goed te beseffen hoe anders ik in het leven sta dan de gemiddelde student. En ook hoe de beperkingen van mijn zus mij hebben gevormd tot de persoon die ik nu ben. Op de Universiteit kwam ik in aanraking met mensen die zich compleet hysterisch konden gedragen tijdens tentamen periodes. Dit kwam dan doordat ze eigenlijk teveel hadden gefeest en te weinig geleerd. Daarnaast, naar mijn mening werd er erg de nadruk gelegd op het moeten maken van grote carrières en het verdienen van veel geld. Ik besefte mij dat zo een carrière niet voor mij is weggelegd. Natuurlijk baalde ik als ik dacht een tentamen slecht te hebben gemaakt. Dit verdween dan weer wanneer ik thuis kwam. Als ik dan mijn zus zag met d r koptelefoon op, spelend op de computer en hard zingend K3 ten gehore brengend, dan bedacht ik me altijd dat er meer in het leven was dan tentamens en cijfers. De beperkingen van mijn zus hebben niet alleen mij als persoon gevormd, maar ook ons gezin. Als ik naar ons gezin kijk dan zie ik een heel liefdevol, warm en vrolijk gezelschap. Ik denk dat de beperkingen van Simone ons als gezin sterker hebben gemaakt. Bron: Dit verhaal is in zijn geheel te lezen op de website van Heerde Tekst: Tim van Loon Websites Er zijn heel veel websites met informatie en communicatiemogelijkheden voor jonge mantelzorgers. Een greep uit het aanbod: Informatieve website voor kinderen en jongeren met basisinformatie en doorverwijzingen. Speciaal voor jongeren met een ouder met een psychiatrische ziekte. Via deze site wordt ook een online cursus aangeboden. Je kunt anoniem je vragen per stellen aan een deskundige, berichten plaatsen en lezen op het forum of je eigen verhaal mailen voor op de website. Informatieve website voor jongeren en volwassenen met ouders met een alcoholprobleem. Speciaal voor kinderen met een broer of zus met een lichamelijke en/of verstandelijke handicap. Besloten website voor jongeren tussen de 12 en 24 jaar met een vader, moeder, broer of zus met psychische problemen of een verslaving. Met informatie, verhalen van jongeren, testjes, een forum en een chatbox. Site met informatie voor en over kinderen die een ouder met kanker hebben. Informatie en tips voor kids en jongeren die in hun omgeving iemand hebben die niet aangeboren hersenletsel heeft. Op deze website kun je allerlei informatie vinden over MS. Kijk ook bij de jongerenkampen.

4 Thema Jonge mantelzorgers, een vergeten groep met vaak verborgen zorgen Het begrip jonge mantelzorger Jonge mantelzorgers zijn kinderen of jongeren die opgroeien met een langdurig ziek gezinslid: vader, moeder, een broer of een zus met een lichamelijke of psychische chronische ziekte, handicap of verslaving. Te denken valt aan ernstige ziektes als MS, rheuma, kanker, ME, CVA, progressieve spierziektes, dwarslaesie, blindheid en doofheid, neurologische stoornissen, psychiatrische ziektes zoals autisme, ADHD, depressie en schizofrenie en alcohol- en drugsverslaving. Kans op verstoring van de ontwikkeling Naar schatting loopt van alle jonge mantelzorgers uiteindelijk vijf procent ernstige schade op in hun ontwikkeling. Gevolgen van opgroeien met zorg Sociaal en relationeel Als gevolg van het zorgen voor komen normale zaken onder druk te staan: er is te weinig tijd voor school, sport, vriendschappen en uitgaan. Het meenemen van vriendjes naar huis wordt vaak vermeden uit schaamte. Vakanties en uitjes gaan soms niet door of feestdagen vallen in duigen. De contacten met leeftijdsgenoten schieten er bij in, terwijl dat een zo belangrijk element is in de sociale ontwikkeling.soms raakt het hele gezin in een sociaal isolement of in financiële of - huisvestings- problemen. Binnen het gezin staan relaties vaak onder druk. Verschuiving van rollen en taken tussen ouders en kinderen hebben soms vergaande veranderingen in het normale leven tot gevolg. Uit: Apeldoorns Stadsblad 21 april 2010 Jonge mantelzorgers ervaren hun eigen gezondheid vaker als matig of slecht (22%) dan andere jongeren (15%). Ook hebben ze vaker zelf een langdurige of ernstige ziekte (13%) dan anderen (6%). Depressieve gevoelens komen bij jongeren met een ernstig ziek gezinslid twee maal zo vaak voor (20%) als bij jongeren die geen ernstig ziek gezinslid hebben (10%). Een veelheid aan taken Jonge mantelzorgers kunnen diverse taken en verantwoordelijkheden hebben, die niet bij hun ontwikkeling passen: Meer huishoudelijke taken, dan in een normale situatie. Verzorgende en verpleegkundige taken: eten geven, oppassen, helpen bij het naar het toilet gaan, wassen en aankleden, wonden verzorgen en medicijnen geven. Sociale taken: bezoek regelen en meegaan met een bezoek aan hulpverleners. Emotionele hulp: een luisterend oor bieden, troosten, afleiden en andere grote-mensenzaken als praten over de problemen. Overnemen van de ouderrol voor de andere kinderen in het gezin: aankleden, naar school brengen, tolken, opvoeden. Fysiek Soms geven de lichamelijke taken een voor de leeftijd te grote fysieke belasting. Gewrichts- en rugklachten, hoofdpijn, buikpijn en vermoeidheid zijn het gevolg. Het is algemeen bekend dat pubers tekenen van spanning uiten in somatische klachten. Cognitief Op school kan het leerproces verstoord raken door concentratieproblemen en vermoeidheid met dalende leerprestaties als gevolg. Emotioneel Kinderen maken zich zorgen over hun gezinslid, voelen zich alleen staan en worden belast met taken waar zij gezien hun ontwikkeling nog niet aan toe zijn. Gevoelens als onzekerheid, verdriet, boosheid en angst komen veel voor en bedreigen de ontwikkeling als zij langdurig aanwezig zijn en er geen passende hulp komt. Overbelasting Wanneer de druk op de jonge mantelzorger te hoog wordt en de zorgsituatie te lang duurt, ligt overbelasting op de loer. Dit kan leiden tot gedragsproblemen, schoolverzuim, vroegtijdig schoolverlaten, agressief gedrag, suïcide pogingen en (lichamelijke) ziektes. Verborgen zorgen Toch laten jonge mantelzorgers hun eigen zorgen en klachten niet duidelijk merken. Vaak omdat ze hun ouders met niet nog meer problemen willen opzadelen.ze vragen niet zelf om hulp. Zij zien dat vaak als een verraad naar de ouders toe. Bronnen: voor deze informatiepagina s : Met de mantel der liefde door drs Sachse Bonhof, arts maatschappij en gezondheid en Kinderen die zorgen door Lucia Tielen, Alice van Laar en Annemieke de Vries

5 Wat kunnen ouders en beroepskrachten doen voor jonge mantelzorgers? Van groot belang is dat de jongeren erkenning krijgen voor de plek die ze in het gezin innemen en hun rol als jonge mantelzorger en dat hun gevoelens, gedachten en mening serieus worden genomen. Belangrijk is ook dat ouders en beroepskrachten letten op signalen van (over)belasting. Signalen van (over)belasting problemen op school, zoals concentratieproblemen, opvallend en/of negatief gedrag,ruzies met andere kinderen, smoezen verzinnen, niet naar school willen en spijbelen gebrek aan sociale contacten, bijvoorbeeld vriendjes of vriendinnetjes niet (meer) mee naar huis nemen groot verantwoordelijkheidsbesef vertonen of angstig en/of teruggetrokken zijn eet-en slaapproblemen lichamelijke klachten, zoals buikpijn, hoofdpijn en lusteloosheid terugval in eerder ontwikkelingsstadium, zoals weer gaan duimzuigen of bedplassen Wat deze kinderen/ jongeren nodig hebben is: Geborgenheid, positieve aandacht en open communicatie Informatie over de ziekte, handicap of verslaving Ruime gelegenheid om emoties te uiten en de bevestiging dat deze emoties er mogen zijn en dat ze serieus worden genomen Ten minste één vertrouwenspersoon die goed op de hoogte is van de situatie Dagelijkse routines zo veel als mogelijk voortzetten, zoals gewoon naar school Gelegenheid voor gezinsrituelen, zoals feesten, uitjes en vakanties Mogelijkheid tot ontspanning, zich uitleven, eigen leuke dingen kunnen doen We hebben nóg een zoon!... Alles draait altijd om zijn broertje (die halfzijdig verlamd is) en dat is voor Jeroen niet altijd makkelijk. Eens in de drie weken brengt René daarom een weekend door in een logeerhuis van de Van de Bentstichting. Alex: Dat vonden wij in het begin verschrikkelijk en wij voelden ons erg schuldig. Vooral de zorg uit handen geven was erg moeilijk. Maar ja, wij hebben nóg een zoon en die verdient ook aandacht. Bron: Stukje uit een Interview van de website van Stichting Informele Zorg Twente Waar kunnen jonge mantelzorgers terecht? Vertrouwenspersoon op school Op veel middelbare scholen is een vertrouwenspersoon, waar leerlingen terecht kunnen voor verschillende problemen. Dat kan ook de situatie thuis zijn. Schoolmaatschappelijk Werk Op sommige scholen is er schoolmaatschappelijk werk. Zij biedt consultatie, informatie en advies en kortdurende hulpverlening. Informatie: Corine Laros, coordinator School Maatschappelijk Werk MD Veluwe Het Voor een luisterend oor, informatie en advies. De mantelzorgconsulent bekijkt samen met de jongere of er acties genomen kunnen worden om de situatie makkelijker/ beter te maken. Het steunpunt beschikt over folders en lijsten met websites, boeken en films. Activiteitendagen De Steunpunten Mantelzorg organiseren samen met andere organisaties activiteitendagen voor jonge mantelzorgers. Een dag met leuke activiteiten waarbij ze zich lekker kunnen uitleven en afleiding en herkenning vinden. Kijk op bladzijde 10 voor activiteiten in de regio. KOPP-groepen en KVO groepen (Kinderen van Ouders met Psychische Problemen en Kinderen van Verslaafde Ouders) Er wordt uitleg gegeven over de problematiek van de ouder en is er aandacht voor (schuld- en schaamte-) gevoelens. Door het met elkaar delen van hun verhaal merken ze dat ze niet de enige zijn. Kinderen worden gesterkt in hun zelfvertrouwen en sociale vaardigheden. Informatie : GGnet Preventie Apeldoorn tel.: , Dimence Deventer tel.: of Tactus, verslavingszorg tel.: Gespreksgroep Een bijzondere broer of zus Een Bijzondere Broer of Zus is een gespreksgroep voor jongens en meisjes die een broer of zus hebben met een beperking. Er wordt gesproken over gevoelens en vragen als: wat betekent het om een bijzondere broer of zus te hebben en hoe kan ik opkomen voor mezelf en een eigen plekje binnen het gezin. Er is ook ruimte voor sporten, spelen of leuke creatieve dingen doen. Informatie bij MEE Veluwe, tel.:

6 Steunpunten Epe Verslag bijeenkomst palliatieve zorg Op donderdag 18 maart 2010 was er door het Steunpunt Mantelzorg Epe een bijzondere ontmoetingsochtend voor mantelzorgers georganiseerd. Het was Als je naaste niet meer beter wordt! Paul Vogelaar, verpleegkundige en netwerkcoördinator van het Netwerk Palliatieve Zorg Oost-Veluwe gaf een presentatie over het vinden en kiezen van palliatieve zorgverleners, besluitvorming en vragen rondom euthanasie en palliatieve sedatie. Zorg voor een naaste vraagt veel van de mantelzorger. Zeker als de dierbare niet meer beter wordt. De zorg voor iemand die niet meer beter wordt palliatieve zorg genoemd. Palliatieve zorg richt zich in de eerste plaats op de kwaliteit van leven. Het omvat naast de lichamelijke zorg ook psychische, sociale en spirituele begeleiding. Mantelzorgers kunnen daarbij worden ondersteund door professionele zorgverleners, zoals de huisarts, thuiszorg, geestelijk verzorger en anderen. In de palliatieve fase worden patiënt en hun mantelzorgers geconfronteerd met vragen over leven en dood. Er moeten soms moeilijke besluiten worden genomen over bijvoorbeeld het wel of niet doorgaan met behandeling, het geven van vocht en voeding, de behandeling van pijn en andere symptomen, of beslissingen rond het levenseinde. Veel mensen kunnen, mede dankzij mantelzorg, thuis sterven, maar soms is het nodig dat iemand toch wordt opgenomen in een verpleeghuis of een hospice. Na de presentatie was er gelegenheid voor het stellen van vragen. De middag werd door de mantelzorgers als zinvol ervaren. Apeldoorn Cursussen Versterk je Netwerk Begin oktober starten wij met de cursus Versterk je Netwerk. Vaak geven mantelzorgers aan dat ze door het zorgen voor een ander (en de zorgen die ze daar over hebben) minder tijd hebben voor sociale contacten. Terwijl juist een goed sociaal netwerk belangrijk kan zijn als ondersteuning. Hoe u uw netwerk uit kunt breiden leert u in deze cursus. In zes bijeenkomsten doorloopt u een tien stappenplan. Bij elke stap horen werkvellen, met eenvoudige opdrachten. U bepaalt zelf op welke manier, hoe en wanneer u die wilt uitvoeren. U krijgt van uw netwerk, zo hopen wij, voor langere tijd: ondersteuning, respect, waardering en waardevolle contacten. Ontspannen kun je leren Op 1 september gaat ook de cursus Ontspannen kun je leren weer van start. In acht bijeenkomsten gaat u onder leiding van Geri van de Vlekkert, oefentherapeut Mensendieck en Adem en ontspanningstherapeut, heel praktisch aan de slag met veel verschillende oefeningen. U besteedt daarin aandacht aan ademhaling, ontspanning en lichaamsbewustzijn. U leert voelen welke verandering een oefening in uw lichaam teweeg brengt en hoe u meer tot ontspanning kunt komen. De oefeningen kunt u later thuis makkelijk toepassen met behulp van de cd die u na afloop van de cursus mee krijgt. In de agenda vindt u de dagen en tijden waarop de cursussen gegeven worden. Heerde Voorstellen Mijn naam is Fennie Tiemens en per 1 maart 2010 ben ik begonnen met het opzetten van De Plu Heerde, steunpunt voor vrijwilligers en mantelzorgers. Het werk als consulent mantelzorg is nieuw voor mij. Niet nieuw voor mij is welke druk er op een mantelzorger gelegd wordt. Zorg die je uit liefde begonnen bent, maar die steeds meer moeite gaat kosten. Ik weet uit ervaring dat je niet direct naar iemand toe gaat om het erover te hebben. Je bent het begonnen en gaat gewoon door. Ik realiseer me dat veel mantelzorgers dan ook niet direct staan te springen om naar bijeenkomsten te gaan. Immers, je hebt het al zo druk. 6

7 Mijn werkzaamheden hebben de afgelopen jaren vooral bestaan uit het opzetten van activiteiten voor de Volksuniversiteit Heerde- Epe-Hattem en activiteiten voor mensen met een beperking. Deze ervaring kan ik goed gebruiken om nu activiteiten voor de mantelzorgers in de gemeente Heerde op te gaan zetten. Activiteiten die een moment van ontspanning kunnen bieden, even je gedachten bij wat anders hebben, maar ook een vertrouwde plek waar je je verhaal kwijt kan bij mensen die aan een half woord genoeg hebben. Wat vooral belangrijk is dat de mantelzorgers zelf aangeven waar ze behoefte aan hebben, wat kan ik voor hen organiseren? Ik hoor het graag via de mail of telefonisch Voorst Voorstellen Mijn naam is Conny Kalker en ik ben sinds 1 april werkzaam als mantelzorgconsulent bij Mens en Welzijn Voorst. De afgelopen 7 jaar heb ik als consulent gewerkt bij MEE-Oost Gelderland. Mijn specialisatie was het begeleiden van ouders van kinderen met een beperking en/of autisme. Daarnaast bezocht ik een brede groep aan mensen van alle leeftijden met beperkingen of chronische ziekten. Daarvoor heb ik 22 jaar in de zorg gewerkt, vooral ambulant bij de mensen thuis. Ik heb altijd een groot respect gehad voor de mantelzorgers die betrokken zijn bij hun familieleden, buren en kennissen die extra zorg nodig hebben. Ik vind het dus ook een grote uitdaging om me voor u als mantelzorger te mogen inzetten. Ik hoop dat u, als u daar behoefte aan heeft, contact met mij opneemt zodat we samen naar oplossingen kunnen zoeken om bijvoorbeeld overbelasting te voorkomen of wanneer u gewoon eens uw hart wilt luchten. Verder wil ik een aantal keren per jaar een ontmoetingsbijeenkomst of lokale activiteit organiseren waar u kunt ontspannen en elkaar kunt ontmoeten (zie agenda op blz 11). Op 1 juli kunnen de mantelzorgers van de gemeente Voorst mij ontmoeten op de kennismakingsbijeenkomst in het Baken in Twello. U kunt natuurlijk ook altijd een persoonlijke afspraak met mij maken. Ook instanties, huisartsen en betrokkenen kunnen contact met mij opnemen. Mijn telefoonnummer is: mijn mailadres: c.kalker@mensenwelzijn.nl. Graag tot ziens. Boeken Jong en (on)bezorgd boekje voor ouders van jonge mantelzorgers Als iemand in het gezin ziek of gehandicapt is, heeft dat ingrijpende gevolgen, ook voor de (andere) kinderen. Ouders zijn zich daarvan vaak wel bewust, maar weten niet altijd hoe ze hun kinderen in deze ingewikkelde situatie kunnen steunen. Het boekje biedt steun aan ouders bij het begeleiden van hun kind. Veel praktische informatie, voorbeelden en tips over Hoe blijf je een goede ouder voor je zorgzame kind? Hoe zorg je dat het leven van je kinderen zo gewoon mogelijk blijft, ook al is het thuis in veel opzichten anders dan bij andere kinderen? Hoe kunnen kinderen reageren en wat doe je dan als ouder? auteurs: Nel Kleverlaan en Lucia Tielen U kunt dit boekje en ook de folder Is er bij jouw thuis iemand ziek? gratis afhalen bij het. Ze zijn ook te bestellen op de site van Mezzo. Een bijzondere Broer of Zus Informatiemap voor jongeren met een broer of zus met een handicap, chronische ziekte of psychische stoornis. Geschreven door Maaike Boeder, GGNet Apeldoorn, Deze is te downlowden via de site van Mezzo, jonge mantelzorgers of op te vragen bij het in uw gemeente. Bijzondere broers en zussen Broers en zussen van kinderen met een handicap of ernstige ziekte hebben soms het gevoel dat ze er alleen voor staan, dat niemand hun ervaringen deelt. In dit boek vertellen kinderen van verschillende leeftijden in hun eigen woorden wat het voor hen betekent. Ze praten over hun frustraties, het plezier dat ze met elkaar hebben, hun boosheid en verdriet. De ervaringsverhalen geven kinderen, jongeren, ouders en hulpverleners de gelegenheid ervaringen te delen en uit te wisselen. A. Hames/M. McCaffrey ISBN:

8 Respijtzorg ontspanningsarrangementen 2010 Het arrangement in Noordwijk van 25 tot 27 juni is volgeboekt en er staan mensen op de wachtlijst. Dit betekent dat steeds meer mantelzorgers ontdekken dat het heel fijn is om er even uit te zijn samen met andere mantelzorgers. Er zijn in 2010 nog 3 ontspanningsarrangementen. 25 tot en met 27 augustus in hotel Stakenberg in Elspeet Er zijn al voldoende aanmeldingen om het arrangement door te laten gaan, maar u kunt zich nog aanmelden! 1 tot en met 3 oktober in de Zwanenhof te Zenderen. Voor ouders van kinderen met een beperking De dagelijkse zorg voor een kind met een beperking kan veeleisend zijn. U kunt er nu even en paar dagen tussenuit met deelnemers, die net als u soms met vragen zitten over onder andere Nu en de Toekomst. Hierover wordt gesproken onder begeleiding van een consulent van MEE Veluwe in 3 bijeenkomsten van anderhalf uur. De rest van het weekend is geheel ter vrije besteding. Zorg Voor Jezelf Dagen Er zijn nog enkele plekken beschikbaar voor de arrangement van 14 tot 16 juli in Noordwijk en van 8 tot 10 september in Rijsbergen. Meer informatie bij uw of kijk of Dagje uit met mantelzorgers regio Oost Veluwe Een mooie busrit met Happybus en Happy Busday, een grappig toneelstuk van twee Amsterdamse dames op een camping op de Veluwe, een boerenlunch in een mooi gelegen boerderijmuseum en verschillende excursies in het vestingstadje Elburg en.. heerlijk terrasjesweer! Wat wil je nog meer? Zo te zien genoot iedereen met volle teugen. Sommige mensen gingen voor het eerst sinds ze mantelzorger zijn een dagje alleen weg, wat best een lastige stap kan zijn. Anderen gingen al voor het 5e jaar mee, omdat het samen met andere mantelzorgers een dagje uit gaan elke keer weer als een warm bad wordt ervaren. Wat ons betreft: op naar het 10 jarig jubileum! 20 tot en met 22 december in het Woodbrookershuis te Barchem.Voor ex-mantelzorgers. Omdat de situatie en de belevingswereld van ex-mantelzorgers anders is dan van mensen die op dit moment nog mantelzorger zijn, is er voor hen een apart arrangement. U kunt aan dit arrangement deelnemen als het minder dan 2 jaar geleden is dat u mantelzorger was. Het van deze dagen is: Van mantelzorg naar nieuwe levensinvulling. Kosten en informatie De kosten zijn slechts 75,00 door bijdragen van de gemeenten en Mezzo. Hierbij zijn inbegrepen alle maaltijden, koffie en thee en verblijf in een éénpersoonskamer. Voor informatie, zoeken van vervangende zorg en aanmelden kunt u contact opnemen met het in uw gemeente. 8

9 Theaterstuk Jonge Mantelzorgers Hallo! Wij zijn Lis en Thirza, studenten creatieve therapie drama aan de HAN in Nijmegen. Voor ons afstudeeronderzoek hebben met 7 jonge mantelzorgers tussen de 8 en 16 een theaterstuk gemaakt. De belangrijkste bron hierbij was de creativiteit en inspiratie van de spelers zelf. Wij wilden onderzoeken of een theaterstuk maken de jonge mantelzorgers helpt om plezier te maken, (h)erkenning te ervaren bij lotgenoten en een stukje extra aandacht te krijgen van groepsgenoten en begeleiders. Op al deze vragen kunnen wij luid antwoorden met: Ja! Voor ons was het een succeservaring! Het viel ons direct op dat ze onderling veel plezier beleefden, snel contact maakten en dat er een leuke groep ontstond. Ook hadden ze genoeg ideeën om een stuk op te planken te zetten. Al snel was het stuk Boy VS Superstar geboren. Het verhaal ging over een jonge superster die een belangrijke keuze moest maken; familie, vrienden en kind zijn of roem, geld verdienen door hard te werken. Ouders en belangstellenden hebben erg genoten van het optreden in theater Merlijn in Apeldoorn. De jongeren gaven terug dat zij heel veel plezier hebben gehad en dat ze het werken met theater ontzettend leuk hebben gevonden. Het samenspelen met lotgenootjes gaf hen het gevoel zo zei een deelnemer- dat ze niet alleen jonge mantelzorger zijn, maar dat er meer zijn zoals zij! Ook werd er gezegd dat ze zich opgelucht voelden na de repetities, ze konden zich even lekker storten op theater spelen. Voor ons, dramatherapiestudenten, is het een geweldige manier om af te studeren, een groep jongeren hulp bieden door ze iets belangrijks te laten ervaren: Herkenning en plezier door middel van theater spelen!

10 Aankondigingen Cursussen van GGNet KOPP-groepen Voor: Kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen van 9 tot 12 jaar en 12 tot16 jaar. Locatie: Apeldoorn en Zutphen Omgaan met psychische problemen Voor: naastbetrokkenen van mensen met psychische problemen zoals bijvoorbeeld depressie, angst, dwangstoornis, of persoonlijkheidsproblemen. Locatie: Apeldoorn Omgaan met Borderline Voor: naastbetrokkenen van mensen met borderline. Locatie: Apeldoorn. 22 oktober 2010 Aktiviteitendag jonge mantelzorgers Voor het derde jaar organiseren GGNet, Tactus en de Kap Mijn Dag. Vrijdag 22 oktober van 10:30 tot 16:30 zijn kinderen en jongeren van 7 tot en met 17 weer van harte welkom op het terrein van Scouting St Victor Ordermolenweg 148a in Apeldoorn. Er zijn weer allerlei sportieve, creatieve en originele activiteiten gepland en. we gaan weer lekkere dingen maken boven het kampvuur. En dat allemaal gratis en voor niks. Kent u kinderen of jongeren die hiervoor in aanmerking komen, wijs ze dan a.u.b op deze mogelijkheid. Aanmelden kan via het in uw gemeente of bij Tineke Vollebregt, regionaal coördinator, tel Disco-zwemmen voor jongeren met een beperking en hun broertjes en zusjes Zaterdag 23 oktober van uur in zwembad de Schaeck in Twello. Onder leiding van een echte DJ wordt de leukste muziek gedraaid en worden er activiteiten gedaan. Als jongeren geen zwemdiploma hebben dan is begeleiding door een volwassene verplicht. De kosten zijn 3,80. Een begeleider mag gratis mee. Informatie: gretha.visserman@meeveluwe.nl tel Cursus voor naastbetrokkenen van mensen met psychose of schizofrenie Voor: naastbetrokkenen van mensen met psychose of schizofrenie. Locatie: Apeldoorn Mindfulness Voor: Mensen die anders willen omgaan met stress, angst en somberheid. Locatie: Apeldoorn en Zutphen. Start van deze cursussen: september of oktober. Meer informatie: GGNet Preventie tel.: Gezocht voor onderzoek naar ziekenhuiszorg: mantelzorgers van mensen met dementie. Wat vindt/vond u belangrijk bij de keuze voor een ziekenhuis? Vertel het via de online vragenlijst. Met de antwoorden die u en andere mantelzorgers geven wordt de informatievoorziening op websites als kiesbeter.nl verbeterd. oor aanmelding kijk op : Heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen met Jan-Willem Mulder (NPCF) via of jwmulder@npcf.nl 10

11 Agenda Apeldoorn Gespreksgroepen Gespreksgroep mensen met een dementerende partner (in samenwerking met Alzheimer Nederland) Dinsdagmiddag uur juli, augustus, september Vervolggroep 1 mensen met een dementerende partner (in samenwerking met Alzheimer Nederland) Dinsdagmiddag uur 13 juli, 10 augustus, 7 september Vervolggroep 2 mensen met een dementerende partner (in samenwerking met Alzheimer Nederland) Woensdagochtend uur 21 juli, 18 augustus, 22 september Gespreksgroep mensen met een dementerende ouder (in samenwerking met Alzheimer Nederland) Woensdagavond uur 1 september Gespreksgroep mantelzorgers Woensdagavond uur 15 september Cursus Versterk je Netwerk Dinsdagavond uur oktober, november, 11 januari Ontspannen kun je leren Woensdagochtend uur september, oktober, 3 november Thema bijeenkomst Vrijwilligers ontmoeten mantelzorgers Dinsdagochtend 28 september van uur Ontspannende middag Elke maand organiseren we een ontspannende activiteit. Soms bij De Kap, soms gaan we op stap. Vrijdag 16 juli bezoek aan de Verborgen tuinen van Bert Loman in Voorst Zondag 22 augustus uur bezoek Art Event bij de Hamermolen in Ugchelen Koffieochtend In september starten we met maandelijkse koffieochtenden voor mantelzorgers. Bij het ter perse gaan van de nieuwsbrief zijn de tijden nog niet bekend. Die vindt u in de begeleidende brief. Voor cursussen, avonden en gespreksgroepen en ontspannende activiteiten geldt: informatie en aanmelding De Kap Regentesselaan 2-B Telefoon: Brummen Inloop- en telefonisch spreekuur U kunt terecht bij het WMO-loket Wegwijs van Stichting Welzijn Brummen. Maandag t/m vrijdag in Eerbeek (Tjark Riks Centrum) van uur en in Brummen (Plein 5) van uur Telefoon: Themabijeenkomst voor mantelzorgers en vrijwilligers 9 september van tot uur Thema Dementie Graaf van Limburgstirumplein 5, Brummen. Epe Maandelijkse ontmoetingsochtend donderdag 15 juli, 19 augustus 16 september, 21 oktober en dinsdag 10 augustus, en 12 oktober van uur in de Eper Gemeente Woning, Stationsstraat 25 in Epe Telefoon: Heerde Inloopspreekuur Fennie Tiemens, consulent Steunpunt Mantelzorg De Plu Heerde is op maandagmiddag bereikbaar in het gemeentehuis op tel Verder gedurende de week telefonisch en op afspraak bereikbaar. Per mail kunt u ook contact opnemen info@depluheerde.nl Voorst Ontmoetingsbijeenkomsten: Donderdag 1 juli van uur: kennis maken met Conny Kalker en : Vakantie, wat nu? in het Baken Kortenaerstraat 16 Twello. Dinsdag 3 augustus van uur, donderdag 16 september van uur en maandag 18 oktober vanaf uur. Informatie: Conny Kalker op maandag en dinsdag van uur en op donderdag van uur. Tel: Alzheimercafé s U bent zonder opgave vooraf welkom bij de Alzheimercafés in: Apeldoorn Dinsdag 13 juli, 10 augustus, 14 september en 12 oktober van tot uur. Woonzorgcentrum de Loohof, Koning Lodewijklaan 2 Informatie: Deventer Maandag 20 september en 18 oktober van19.00 tot uur Zalencentrum de Horst, Kerkstraat 5 Informatie: Heerde Maandag 13 september, 11 oktober, 8 november en 13 december van tot uur De Spikke, Stationsstraat 8 te Heerde. Informatie: of Zutphen Woensdag 21 juli, 18 augustus en 15 september van tot uur De Born, Oude Bornhof Informatie:

12 Mezzonieuws Minister Rouvoet neemt Opgroeien met zorg in ontvangst Op dinsdag 11 mei boden Mezzo en Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland (AJN) de publicatie Opgroeien met zorg aan demissionair minister Rouvoet van Jeugd en Gezin aan. Deze publicatie is een werkwijzer voor het herkennen, erkennen en helpen van jonge mantelzorgers. Mezzo en Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland (AJN) doen in de wegwijzer aanbevelingen aan professionals in zorg, welzijn en onderwijs, gemeenten en provincies om jonge mantelzorgers gezond op te laten groeien. Ze pleiten voor: landelijke aandacht voor jonge mantelzorgers, vroegtijdige signalering en toeleiding naar laagdrempelige vormen van ondersteuning, zoals contact met lotgenoten. Demissionair minister Rouvoet van Jeugd en Gezin: Een kind dat de verantwoordelijkheid voor de zorg heeft voor een zieke ouder moet zich omringd voelen door mensen die weten wat er thuis aan de hand is, en die kunnen helpen en ontlasten als dat nodig is. Ik roep op iedereen die op één of andere manier professioneel met een jongere in contact komt, alert te zijn op signalen van jongeren met zieke gezinsleden. De wegwijzer is te bestellen op de website van Mezzo Contactgegevens Apeldoorn Regentesselaan 2-B 7316 AC Apeldoorn Karin Fennes Brummen van Limburg Stirumplein CE Brummen p.steeghs@welzijnbrummen.nl Pauline Steeghs Stichting Welzijn Ouderen Epe Epe Stationsstraat CP Epe (tot u) (na u) stp.mantelzorg@swoepe.nl Gretha Groen MANTELZORG, Meestal vanzelfsprekend altijd bewonderenswaardig maar niet altijd gemakkelijk Heerde en Vrijwillgerswerk Marktstraat JE Heerde info@depluheerde.nl Fennie Tiemens Voorst Kortenaerstraat WR Twello c.kalker@mensenwelzijn.nl Conny Kalker Colofon Redactieadres De Kap, Regentesselaan 2B 7316 AC Apeldoorn Tel: e- mail: t.vollebregt@dekap.nl Uitgave: Samenwerkende Steunpunten Mantelzorg Oost-Veluwe Oplage: 2850 ex, Frequentie: 4 maal per jaar Vormgeving: Vananna Design, De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken te wijzigen. Volgende Nieuwsbrief verschijnt 28 september 2010 Kopij moet voor 16 augustus binnen zijn op de redactie. 12 Wanneer is de SWO/E te bereiken? De Stichting Welzijn Ouderen Epe (SWO/E) is alle werkdagen van uur uur telefonisch te bereiken op info@swoepe.nl Website: epe Consulent Mantelzorg: Mevr. M. onclin - eysink Smeets Bereikbaar op maandag en donderdag telefoon: / mantelzorgepe@gmail.com Stichting Welzijn Ouderen Epe