Vergroot je volgafstand naar twee seconden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vergroot je volgafstand naar twee seconden"

Transcriptie

1 Weekblad van de Universiteit Twente nummer 05 - Donderdag 10 februari 2011 UT N I E U W S Veel cultuur voor zacht studentenprijsje Vergroot je volgafstand naar twee seconden Year of the metal rabbit International page DUURZAAM ETEN. De Navigators Studentenvereniging Enschede hield afgelopen dinsdag in sociëteit Tex een thema-avond over geloven in duurzaamheid. Er werd gesproken over hoe geloof samengaat met een duurzame levensstijl en of dat wel zo logisch is. En zijn christenen überhaupt bezig met duurzaamheid? De avond begon in ieder geval met een duurzame hap, een verantwoord samengestelde maaltijd. Dat lieten de studenten zich hoe dan ook goed smaken. Foto: Gijs van Ouwerkerk Vier masters bovenaan in Keuzegids Vier van de dertig masters die op de UT worden aangeboden zijn de beste van Nederland. Wiskunde, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Civiele Techniek halen allemaal een hogere score dan vergelijkbare opleidingen in andere steden. Dat blijkt uit de Keuzegids Hoger Onderwijs voor masteropleidingen die deze week werd gepubliceerd. Eén master scoort onvoldoende: de 3TU-opleiding Sustainable Energy Technology. Landelijk gezien gooien de technische richtingen (en Onderwijskunde) hoge ogen in de Keuzegids, die is gebaseerd op oordelen van deskundigen bij accreditaties en de antwoorden van studenten in de Nationale Studenten Enquête. De beste universiteit is volgens de gids de Open Universiteit, gevolgd door Wageningen en Maastricht. Van de UT werden in totaal 22 masters beoordeeld, met een gemiddeld van 63 punten (op een schaal van 10 tot 100) en dat is goed voor een achtste plaats. Op dertien en veertien sluiten de Amsterdamse universiteiten UvA en VU de rij. Opvallend is dat vorig jaar nog drie UT-masters de beste van het land waren: Onderwijskunde, Communicatiewetenschap en Bedrijfsinformatietechnologie. Toen werd de Keuzegids voor masters voor het eerst uitgegeven. Dit jaar staan er vier bovenaan, maar opmerkelijk wel vier andere: de technische opleidingen Wiskunde, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Civiele Techniek. Die verschuivingen na een jaar lijken aan te sluiten bij de vaak gehoorde twijfels van opleidingsdirecteuren over de Keuzegids. Ze zijn uiteraard trots als hun opleiding hoog scoort en teleurgesteld als dat niet zo is, maar de meesten nemen de ranglijsten met een korreltje zout. Zo gaf Menno de Jong, opleidingsdirecteur Communicatiewetenschap, vorig jaar nog aan dat het erg onduidelijk is hoe de beoordelingen tot stand komen. Eén UT-masteropleiding scoorde dit jaar onvoldoende. Dat is de studie Sustainable Energy Technology die in 3TU-verband wordt aangeboden. De oordelen van de Delftse en Eindhovense studenten zijn echter een stuk positiever (beide 61) dan die van de UT-studenten (53). Kritiek is er op de onderdelen lesprogramma en docenten. De master Psychologie scoort weliswaar net een voldoende (57 punten), maar is op de elfde plaats wel de slechtste van het land. Twee maanden geleden eindigde ook de UT-bachelor al onderaan in de lijst van de Keuzegids. Nieuw is die slechte score niet. Vorig jaar presteerde de opleiding ook onder de maat. In 2009 ging het onderwijs echter flink op de schop. Met ingang van komend studiejaar ligt er een geheel nieuw curriculum. ADVERTENTIE NIEUWE Om de kwaliteit van het masteronderwijs aan de UT te verhogen is een projectgroep gestart onder leiding van Rikus Eising en Petra de Weerd- Nederhof. Lees hierover op pagina 3. UITDAGING?

2 2 Donderdag 10 februari 2011 Een verhalenverteller op je bed, cabaret in je woonkamer en een bandje dat speelt tussen bureau en hoogslaper. Enschede maakt zich op voor Stukafest, het jaarlijks terugkerend rondje cultuur in studentenhuizen in de binnenstad. Vanavond staan veertien artiesten in woon- en slaapkamers op te treden. Vijf studenten Industrieel Ontwerpen zorgden voor het programma. Sandra Pool gevarieerd stukafestprogramma in binnenstad Veel cultuur voor zacht studentenprijsje We zijn misschien net iets creatiever aangelegd, geeft Pim Lemmens (23) als verklaring voor de dominantie van IO-ers in het bestuur. Vorig jaar was dat ook al het geval, voegt Anke Sesink (20) toe. Aan ons de taak om na deze editie studenten uit andere studierichtingen te vinden voor de organisatie. Lemmens: Dan bereik je vast een nog breder publiek. Zelf zijn ze trouwe bezoekers van het studentenkamerfestival. Het is heel leuk en uniek, vindt Sesink. Een optreden is in een huiskamer veel intiemer dan in een grote zaal. Er is meer sfeer en de stemming zit er meestal direct goed in. Daarom moeten de studentenkamers minimaal twintig vierkante meter groot zijn. Klein en knus dus. En dat is precies de bedoeling van Stukafest. Naast het gevarieerde programma dat de organisatie biedt. Maximaal veertig procent van de voorstellingen bestaat uit muziek. Lemmens: Dat is landelijk bepaald. De optredens moeten daarnaast voor iedereen toegankelijk zijn en ze mogen niet al te groot of langdradig zijn. Van links naar rechts: Marleen Offringa, Pim Lemmens, Robbert de Vries, Anke Sesink, Marcel Goethals. Foto: Arjan Reef Het tweetal is blij met de gevonden artiesten. Ze verwachten veel van bijvoorbeeld Van Bram Stadhouders & Koenraad Ecker. Sesink: Die hebben we via MySpace op internet gevonden. Ze maken experimenteel gitaarmuziek met elektrische beats. Iets totaal nieuws en veelbelovends. Lemmens: Bram Stadhouders is 24 jaar, een jonge artiest dus. Hij zit momenteel in Noorwegen, maar met de kleine vergoeding die wij hem boden, kan hij een ticket betalen, dus wilde hij wel terugkomen. Echt gaaf. Lemmens vindt het sowieso kicken wanneer hij artiesten kan strikken voor een klein bedrag. We hebben een beperkt budget, bij elkaar gekregen middels sponsoring. Het is superleuk wanneer ze ja zeggen tegen een kleine vergoeding. Sesink: Veel kunstenaars weten ook wat Stukafest is en komen graag. Naast muziek, staat de avond in het teken van theater, cabaret, poëzie en dans. Lemmens: We hebben een absurdistische verhalenverteller uitgenodigd. Ronald Snijders, bekend van het VPRO-programma De Staat van Verwarring. Alles wat-ie zegt is absurdistisch en dus heel grappig. Sesink: Ik ben benieuwd naar Bobby Baxter. Hij treedt op in villa Polaroid en houdt een duistere, komische vertelling. Lemmens: Kila & Babsie is ook een mooi dichtersduo. Hun manier van voordragen is heel dynamisch. Ze spreken om beurt, overlappen elkaar of gebruiken woorden en zinnen door elkaar. De twee bestuurders hebben ook zin in het optreden van Novack. Sesink: Ze hebben net een CD uitgebracht. Het is een zeskoppige band en populair onder studenten. Ze treden op in Residentie Rotzooi. Ze lacht: Een van de studentenhuizen die vanavond onder mijn verantwoordelijkheid vallen. Lemmens knipoogt: Daar moeten we het dan nog maar eens over hebben. De kaartverkoop is goed op gang. Sommige voorstellingen zijn uitverkocht. Sesink: Het is een complexe taak. Studenten kunnen maximaal naar drie optredens kijken. Daarnaast is er een opening en een afsluiting van het festival. Alle combi s zijn mogelijk. Je hebt dus veel verschillende soorten kaarten. Lemmens: We beginnen vanavond met de Stukahap in het Mac Berlijn. Voor vijf euro kunnen studenten aanschuiven bij het stamppotbuffet, bereidt door koks van restaurant het Atrium. Ondertussen is er muziek van Mary had a little band en treden twee campusdichters op. Daarna begint het Studentenkamerfestival. Er zijn drie rondes van elk een uur. Het optreden duurt ongeveer dertig minuten. Het overige half uurtje is bedoeld voor de wisseling van studentenhuis. Het stukafeest is in Atak. Lola Kite en Chef s Special treden op. Lemmens: Voor drie rondes en het eindfeest leg je veertien euro neer. Een mooi studentenprijsje voor gevarieerd avondje cultuur. Kaarten zijn vandaag nog te koop tussen en uur in de Horst en de hele dag, behalve tussen en bij Plato in de stad. Voor meer informatie: www. stukafest.nl/enschede utnieuws Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 48. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 315, 316, 317, 328, 319. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: ( ) 2029 zie verder onder redactie. Fax: ( ) redactie: info@utnieuws.utwente.nl. Internet: of via de homepage van de UT. Redactie: Désirée van Hattum (eindredacteur, 2028) d.vanhattum@utwente.nl Paul de Kuyper (4084) p.m.dekuyper@utwente.nl Maaike Platvoet (waarnemend hoofdredacteur, 3815) m.c.platvoet@utwente.nl Sandra Pool (tel. 2936) s.pool@utwente.nl Office-management: Brigitte Boogaard (2029) b.j.boogaard@utwente.nl Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Marloes van Amerom, Charlotte Boelens, Giels Brouwer, Rayke Derksen, Nynke Dirven, Maaike Endedijk, Robbin Engels, Janneke Kobus, Hans van de Kolk, Ruben Libgott, Catherine Ann Lombard, Ingrid Szwajcer. Automatisering/internet: Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk / Ingrid Szwajcer Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel Site: zandvoort@bureauvanvliet.com. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per info@utnieuws.utwente.nl. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per maandag voor uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 44 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Stefan Dams, tel info@utnieuws.utwente.nl Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze. Naam: Harm-Jan Otten (22) Studie: Gezondheidswetenschappen Op weg naar: De Citadel Waar gaat dat heen...? Ik krijg een koude kont van die banken, dus blijf ik wel even staan, zegt Harm-Jan terwijl hij naast een van de rode banken op het O&O-plein staat. Straks begint het college van mijn laatste Bachelorvak POS in de Citadel. Ik loop op dat vak na nominaal dus het gaat wel lekker met de studie. Ik ben al met mijn master Health Sciences bezig, dus zit hier nog maar een maand op de UT. Dan ga ik beginnen aan een inhospital traumatriage bij het MST. Dat houdt globaal in dat elke patiënt een kleur krijgt. Een rode tag krijgt iemand als hij acuut moet worden geholpen en als het minder dringend is krijgt iemand een groene kleur toebedeeld. Harm-Jan heeft na zijn colleges ook nog genoeg te doen. Vanmiddag moet ik nog even naar de fietsenmaker. De ketting van mijn fiets vliegt er altijd af en ik heb hier in Enschede niet het gereedschap om hem te maken. Ik doe al vrij lang met mijn fiets. In mijn eerste jaar zijn er vier fietsen van mij gejat, maar sindsdien heb ik een extreem groot kabelslot en dat werkt wel. Het is ook belangrijk om niet een te nette fiets te hebben, want die worden eerder gestolen. Als dat allemaal is geregeld ga ik met een oud-klasgenoot een biertje drinken in de stad. Hij is nog met zijn Bachelor bezig en daardoor spreken we elkaar minder vaak. Foto: Arjan Reef

3 3 Donderdag 10 februari 2011 goed niveau, maar kan beter Projectgroep onderzoekt kwaliteit masters Het masteronderwijs aan de UT is goed, maar er is ruimte voor verbetering. Dat concludeerde een jaar geleden de projectgroep Schools van Kees Ruijter. Het College van Bestuur besloot daarop het project Positionering en Kwaliteitsverbetering Masteronderwijs (PKM) in het leven te roepen, met als doel het verhogen van de kwaliteit van de masteropleidingen. CTW-decaan Rikus Eising is voorzitter van de stuurgroep en hoogleraar Petra de Weerd- Nederhof is de trekker van de uitvoering. Alle masterprogramma s zijn geaccrediteerd en daarmee dus in orde, zegt Petra de Weerd- Nederhof, hoogleraar en opleidingsdirecteur Master Opleidingen. Maar de kwaliteit kan hoger. Wil de UT marktaandeel behouden op de steeds mondialer markt, dan moet de lat hoger worden gelegd. De projectgroep Schools kwam al eerder met een aantal aanbevelingen voor het masteronderwijs. Die houden onder andere in: verbeteren van de kwaliteit van de instroom, verbeteren van het internationale karakter, een betere samenhang tussen onderwijs- en onderzoeksbeleid, een betere identiteit van de opleidingen en het realiseren van een consistent beeld in de marketing van de opleidingen. Die aanbevelingen vormen voor ons het uitgangspunt om mee verder te gaan, legt Rikus Eising uit. We zijn uitsluitend inhoudelijk aan het werk en bewaren de discussies over structuren voor later. Dat wil zeggen dat de vorming van School nu niet op de agenda staat. De Weerd Nederhof: We zijn tot een aantal deelgebieden gekomen voor de positionering en verbetering van de masteropleidingen. Een eerste belangrijk deelgebied is het waarborgen van het wetenschappelijk karakter van de masteropleidingen. Daarmee bedoelen we dat er een duidelijke relatie moet zijn tussen het masteronderwijs en het onderzoek bij faculteiten of in de onderzoeksinstituten. Docenten die les geven in een master moeten ook op dat gebied onderzoek doen. Punt twee is het realiseren van de UT-identiteit middels het 3O-concept (onderzoeken, ontwerpen, organiseren). Volgens De Weerd zijn sommige masters erg gefocust op één van de O s. Bijvoorbeeld op de master Technische Natuurkunde, die een duidelijke onderzoekscomponent heeft. Het kan gebeuren dat een student gaandeweg zijn master ontdekt dat hij of zij meer een ontwerper is. Dan moet daar ook aandacht aan besteed kunnen worden. Daarmee wordt meteen ook beter afgestemd op de behoefte van de markt en dan specifiek van die van de werkgevers. Andere verbeterpunten liggen volgens de projectgroep op het gebied van het creëren van een internationale leeromgeving, het invoeren van een aantal UT-specifieke kwaliteitseisen voor de instroom van studenten en het realiseren van excellentietrajecten. Om dit te realiseren houden we maandelijks lunches met de opleidingsdirecteuren van alle masteropleidingen en voeren we individuele gesprekken met hen, vertelt De Weerd-Nederhof. Het gaat er daarbij vooral om dat we elkaar inspireren en stimuleren om het beter te doen. Dit is echter niet vrijblijvend, er zullen afspraken gemaakt worden over de doelen en acties om tot verbetering te komen. Dit voorjaar gaan daarvoor al de eerste pilotprojecten van start, waarbij ook over de grenzen van de opleidingen heen wordt samengwerkt. Eising benadrukt dat gezamenlijk optrekken belangrijk is omdat het UT-profiel door alle opleidingen samen wordt bepaald. Eising en De Weerd-Nederhof werken niet alleen. Er is een stuurgroep samengesteld waarin elke faculteit vertegenwoordigd is met een opleidingsdirecteur: Marloes Letteboer voor TNW, Rom Langerak voor EWI, André de Boer voor CTW, Fred Paats voor het ITC en Menno de Jong voor GW. Petra de Weerd- Nederhof van MB is de trekker voor de uitvoering. Koos Krabbendam (MB) en Kees Ruijter (CTW) van de voormalige projectgroep Schools zijn in de eerste fase ook betrokken bij de stuurgroep. Daarnaast is Anne van de Maat als projectsecretaris aangetrokken. Educatieve minor bevalt goed De eerste ervaringen met de educatieve minor voor bachelorstudenten zijn positief. Bijna zeventig procent haalde binnen een jaar zijn lesbevoegdheid. Van die groep heeft één op de vijf studenten inmiddels een (kleine) aanstelling op een middelbare school. Schilderij. De Nijverdalse kunstenaar Joep Gierveld werd geïnspireerd door een foto van het lustrumsymposium van studievereniging Arago afgelopen december. Hij vereeuwigde het gezelschap bestaande uit onder andere twee Nobelprijswinnaars en drie Spinozawinnaars op dit schilderij. Lees meer op pagina 11. Foto: Gijs van Ouwerkerk Dat blijkt uit de evaluatie van de educatieve minor, die in opdracht van universiteitenvereniging VSNU werd gemaakt. Sinds vorig collegejaar kunnen universitaire studenten tijdens hun bacheloropleiding een lesbevoegdheid halen. Afgestudeerde bachelors die de zes maanden durende minor hebben gevolgd, mogen lesgeven in de theoretische leerroute van het vmbo en in de onderbouw van havo en vwo. De studenten zijn vooral positief over het praktijkdeel van de minor. De meesten denken dat ze genoeg geleerd hebben om aan de slag te kunnen als docent. Wel had het lesgeven aan vmbo-leerlingen meer aandacht mogen krijgen. De praktijkbegeleiders zijn iets kritischer. Veertig procent van de begeleiders vindt dat het niveau van de afgestudeerden lager is dan dat van beginnende tweedegraads docenten. De vakinhoudelijke kennis van de studenten is goed, maar didactisch valt er nog wel wat winst te behalen. De zorg dat minorstudenten tweedegraadsdocenten gaan verdringen op de arbeidsmarkt lijkt dan ook niet gegrond, stellen de onderzoekers. De meeste scholen kiezen toch liever voor die laatsten omdat ze minder begeleiding nodig hebben. Of er door de minor ook meer eerstegraads docenten zullen komen, kunnen de onderzoekers nog niet zeggen. Wel geeft een derde van de minorstudenten aan dat zij na een vakinhoudelijke master ook nog de eerstegraads lerarenopleiding willen volgen. In 2009 begonnen 191 studenten bij negen universiteiten aan de educatieve minor, in 2010 waren dat er 330 bij elf instellingen. De meesten zijn derdejaars bachelorstudenten, en ze zijn relatief vaak vrouw. HOP, Marijke de Vries Zijlstra: meer ruimte voor selectie Universiteiten krijgen van Halbe Zijlstra meer ruimte om te selecteren aan de poort. Hiermee wil hij de kwaliteit van het hoger onderwijs verbeteren. De staatssecretaris sluit zich aan bij de aanbevelingen van de commissie onder leiding van voormalig landbouwminister Veerman, die vorig jaar rapport uitbracht. Universiteiten en studentenbonden noemen het mooie woorden, maar vragen zich af waar de investeringen blijven. Zijlstra reageerde hiermee maandag op het rapport van de commissie-veerman. De centrale aanbeveling daaruit neemt hij over: de kwaliteit van het hoger onderwijs moet omhoog. Hij realiseert zich dat dit in tijden van bezuinigingen een zware opdracht is voor de instellingen. Ze moeten doelmatiger werken en tegelijkertijd een kwaliteitsimpuls realiseren. Maar het kabinet gaat ze helpen en is bereid om de regels waar nodig aan te passen. Zo wil de staatssecretaris universiteiten meer ruimte bieden om hun promovendi voortaan de status van bursalen te geven. In plaats van een salaris en een werknemersstatus mogen ze aio s ook een studiebeurs geven, wat een forse besparing per promovendus oplevert. Ter bestrijding van de hoge uitval wil de staatssecretaris dat scholieren beter worden begeleid bij het maken van hun studiekeuze. De instellingen moeten vooraf gesprekken met hen voeren. Daarnaast wil hij de universiteiten en hogescholen meer selectiemogelijkheden bieden. Dat kon al bij kleinschalige en intensieve opleidingen als de university colleges, die als het aan de staatssecretaris ligt ook een hoger collegegeld mogen vragen. Net als zijn voorganger Plasterk wil Zijlstra opleidingen met een numerus fixus de ruimte geven om al hun studenten zelf te selecteren. Ook gewone opleidingen krijgen meer ruimte om studenten in aanvulling op het eindexamen dat ze hebben gedaan te selecteren. Maar net als de commissie-veerman vindt hij dat er geen studenten mogen worden uitgesloten: het stelsel moet plaats bieden aan iedereen met het vereiste diploma. Zijlstra kondigt verder aan dat hbo-studenten met een propedeusediploma op zak hun toelatingsrecht verliezen. Deze hbo-proppers doen het van oudsher slecht op de universiteiten. Instellingen mogen van de staatssecretaris voortaan zelf beslissen of ze hen al dan niet toelaten. De universiteiten werken al hard aan de uitvoering van Veermans plannen, reageert de VSNU. Ze staan achter de ideeën van Zijlstra maar zeggen het niet te redden als er tegelijkertijd wordt bezuinigd. Volgens studentenbonden LSVb en ISO negeert het kabinet de kern van het rapport-veerman door niet extra te investeren in het hoger onderwijs, maar er op te bezuinigen. De instellingen krijgen bovendien te veel selectiemogelijkheden: Studiekeuzegesprekken moeten worden ingevoerd zodat studenten een betere keuze kunnen maken. Ze zijn niet bedoeld als mogelijkheid voor instellingen om alleen de beste studenten te kiezen, zegt ISO-voorzitter Guy Hendricks. HOP

4 4 Donderdag 10 februari 2011 Coonen: Bsa en selectie aan poort Het percentage UT-studenten dat binnen vier jaar een bachelor Psychologie, Communicatiewetenschap of Onderwijskunde op zak heeft, ligt behoorlijk laag. Reden voor GW-decaan Hubert Coonen om een debat over studierendement te organiseren. De komende tijd werkt hij met opleidingsdirecteuren aan een plan de uitval te verkleinen en het langstuderen tegen te gaan. Paul de Kuyper Veertig procent van de bachelorstudenten van de faculteit Gedragswetenschappen valt vroeg of laat uit. Op dit moment tellen de bachelors Het thema van de Kick-In 2011 is No Limits, dat wil zeggen, alles mag en niets is onmogelijk. Met dans, toneel en een filmpje presenteerde de commissie zich woensdagmiddag aan studenten en de UT-verenigingen. De introductieperiode duurt van woensdag 24 augustus tot en met donderdag 1 september. Je studie is de tijd om jezelf te ontplooien en daarbij gelden geen beperkingen, licht Sophie Weustink (22, Communicatiewetenschap) van de Kick-In-commissie het thema toe. Alles kan, alles mag en alles is mogelijk. We willen de eerstejaars laten zien dat er veel te doen is op de campus, op het gebied van sport en cultuur en binnen studie- en studentenverenigingen. Hoewel ze al een paar Onderwijskunde, Psychologie en Communicatiewetenschap 193 langstudeerders. Dat komt neer op bijna zes ton aan extra collegegeld, becijferde thema kick-in No Limits Foto: Arjan Reef maanden bezig zijn, betekende de themapresentatie gistermiddag in de Vrijhof voor de Kick-In-commissie de officiële start. In ludieke sportkleding deden de zes studenten hun warmingup voor de feestweek die in augustus wordt gehouden. Voor bachelors begint de Kick-In op 24 augustus, afstudeercoördinator van de faculteit Mark Tempelman, die maandagmiddag het debat over studierendement leidde. Op de bijeenkomst kwam zo n dertig man af. Er werd gediscussieerd over de relatie tussen langstuderen en activisme, over hoe een verkeerde studiekeuze kan worden tegengegaan en over de aansluiting op de arbeidsmarkt. Oplossingen werden er niet aangereikt, maar dat was ook niet de insteek van het debat. Het moest een startpunt vormen voor een vervolgdebat over concrete verbeteracties. masters starten 29 augustus. De slotdag voor beide groepen is 1 september. De komende twee maanden wordt het (concept-) programma opgesteld. Of daarin ook weer gezamenlijke activiteiten worden opgenomen met het introductieprogramma van Saxion is onzeker. Vorig jaar Die discussie wordt over anderhalve maand gevoerd. Decaan Coonen kondigde aan de komende tijd te gebruiken om samen met opleidingsdirecteuren tot voorstellen te komen om het rendement te verbeteren. De opleidingsdirecteuren zullen in kaart brengen wat de oorzaken van vertraging en uitval zijn en oplossingen aandragen. Coonen zelf toonde zich een sterk voorstander van selectie aan de poort en een universiteitsbreed bindend studieadvies. Ik schrik van die veertig procent uitval. Je kunt werden de informatiemarkt en het concert op de Oude Markt nog gezamenlijk georganiseerd. Dit jaar vindt de introductie van het hbo echter een week eerder plaats en is er alleen de eerste twee dagen van de Kick-In overlap. Bovendien is er op Saxion nog geen commissie samengesteld. met studenten vooraf goed doorpraten of iemand aan een opleiding moet beginnen. Volgens hem ligt het oplossen Met lunchlezingen, borrels, een ouderdag, symposia en een gastcollege voor scholieren viert de faculteit MB in de maand maart het lustrum van de UT. Decaan Paul van Loon geeft woensdag 2 maart het startsein voor deze lustrumactiviteiten met een borrel om uur in Ravelijn. Donderdag 3 maart organiseert de opleiding Internationale Bedrijfskunde twee gastlezingen: professor Frank Pillar spreekt over Mass Customization en Feike Sijbesma, CEO van Royal DSM spreekt over Innovatie, groei, duurzaamen winstgevendheid. Zaterdag 5 maart is er voor de eerstejaarsstudenten van de opleidingen Bestuurskunde, European Studies en Gezondheidswetenschappen een ouderdag. In de week daarna zijn er verschillende lunchlezingen, die allemaal vallen onder het thema High Tech, Human Touch. Onder andere de professoren Kees Aarts en Maarten IJzerman verzorgen een lezing van elk een uur. Inschrijven kan door een mailtje te sturen naar i.weststrate-dekker@utwente.nl. De starten om uur in zaal van het probleem deels bij de student zelf en deels bij de ondersteuning van de studieroute vanuit de universiteit. Lustrumactiviteiten bij MB Verder worden drie symposia georganiseerd. Het Bureau Postacademisch Onderwijs (BPO) houdt vrijdagmiddag 4 maart een symposium voor genodigden, waar onder andere professor Wim de Ridder zal spreken. Het Europees Instituut voor Technologie en Management heeft een dag met allerlei activiteiten op 10 maart, met onder meer een introductie van VentureLab, rondleidingen bij instituten en een paneldiscussie over Open Innovatie. De vakgroep CHEPS houdt op 11 maart een conferentie ter ere van haar 25ste lustrum. Op donderdag 17 maart krijgen havo- en vwoscholieren een gastcollege onder de noemer Music: Linked op het gebied van de muziekindustrie. Na het college volgt een muziekexperiment met behulp van internettechnologie, daarna ontwikkelen de leerlingen in groepjes bedrijfskundige modellen voor platenmaatschappijen, waarmee ze prijzen kunnen winnen. Op de website www. utwente.nl/mb/lustrum is alle informatie te vinden over locaties en het programma van de faculteit MB. De UT bestaat dit jaar vijftig jaar. In deze rubriek besteden we aandacht aan de lustrumactiviteiten. De week van... Mirjam Spit Hoe was het feestje? Fantastisch. We wilden de opening een professioneel karakter geven, maar tegelijkertijd ook informeel en intiem. Dat is gelukt. Want wat gebeurde er? Professor Henk Procee van Studium Generale heeft wat verteld over het Nieuwe Werken en vervolgens is de afdeling door middel van een groot elastieken lint dat natuurlijk voor het flexibele werken staat officieel geopend. Daarnaast ontving mijn voorganger Arjen Brunger, die veel van het werk heeft verricht, voor de afdeling een koekoeksklok. Die staat symbool voor de kleine grappige natuuraccenten die hier en daar zijn aangebracht. Mirjam Spit (50) is sinds 1 oktober directeur van de concerndirectie Human Resources, voorheen PA&O. Afgelopen maandag stond haar afdeling in de schijnwerpers: vloer 5 in de Spiegel werd op feestelijke wijze geopend. Hoe ervoer jij jouw eerste entree op vloer 5? Ik kwam in een gespreid bedje terecht, alles was geregeld. Ik was erg verrast door de ruimte, ik had nog niet eerder in zo n prachtige ruimte gewerkt. Bij Philips, mijn vorige werkgever, werkte ik 24 jaar en ook daar heb ik heel wat werklocaties gehad. Daar had ik al de ervaring opgedaan dat je voor werken niet per definitie afhankelijk bent van dezelfde locatie of hetzelfde tijdstip. Jij hebt nu ook geen vast kantoor? Nee, dat klopt. Als leidinggevende vul ik mijn tijd voor tachtig procent in met werkoverleg, ik heb daardoor weinig behoefte om een vaste ruimte te claimen. Maar werkt het ook? Het concept werkt alleen als het goed doordacht is en dat is in ons geval zo. Denk aan dingen als akoestiek, iedereen een eigen locker, niet eten op de werkplek en voldoende concentratiewerkplekken. Het heeft een enorme stimulans gegeven aan de samenwerking. De communicatie loopt snel en de lijnen zijn kort. Daarnaast is het belangrijk dat je op basis van vertrouwen en goede afspraken naast elkaar kunt samenwerken. Heb je je draai gevonden op de UT? Ik heb vanaf het eerste moment het gevoel gehad dat dit een goede stap was na mijn carrière bij Philips. Ik denk wel dat het nog even duurt voordat ik de universiteit als bedrijf goed ken. Ik kan veel ervaring van het bedrijfsleven inbrengen, maar dat is tegelijkertijd een valkuil. Veel thema s zijn hetzelfde, maar daarnaast zijn bepaalde processen anders georganiseerd. Dat betekent voor mij ook een boeiende uitdaging. Foto: Gijs van Ouwerkerk

5 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente 5 Donderdag 10 februari 2011 promovendus malte risto doet onderzoek met rijsimulator Vergroot je volgafstand naar twee seconden De bladen De Studentenraad in Delft noemt het bizar dat studenten die zich niet op tijd inschrijven voor een tentamen dan ook echt niet mee kunnen doen. Veel studenten vergeten zich in te schrijven en het College van Bestuur wil dat doorbreken met strakke maatregelen. Het is zonde als je drie punten mist waardoor je je bindend studieadvies of de harde knip niet haalt, vindt raadslid Rik Schuffelen. Om zijn argumenten kracht bij te zetten, verwees hij naar de UT. Schrijf je je bij het blokonderwijs bij de UT in, dan sta je automatisch geregistreerd voor tentamens. Ben je bij de Vrije Universiteit te laat, dan betaal je tien euro als je een tentamen alsnog wilt maken. Studenten pezen harder als er een bindend studieadvies in hun nek hijgt, blijkt uit een inventarisatie van UK onder Groningse studenten. Groningen heeft dit jaar voor het eerst te maken met een bsa. Voor faculteiten pakt dat gunstig uit, maar verenigingen ondervinden er hinder van. Sportverenigingen hebben meer vacante functies in commissies en krijgen de wedstrijdteams minder snel vol. Bij studentenvereniging Vindicat daalde het aantal nieuwe leden van 500 naar 340. Geeske Duyzings van Vindicat: Ik hoorde in de KEI-week (introductie) dat nieuwe studenten zeiden: ik ga eerst een jaar mijn punten halen en daarna wel kijken of ik bij een vereniging ga. Malte Risto geeft een van zijn proefpersonen de laatste instructies. Foto: Gijs van Ouwerkerk Een deel van de files kan worden voorkomen als iedereen de ideale volgafstand tot zijn voorganger aanhoudt, denkt Malte Risto. Hij promoveert in de CTW-vakgroep Verkeer, Vervoer en Ruimte. De meeste mensen kunnen niet omgaan met adviezen om een volgafstand van twee seconden of vijftig meter aan te houden. Met experimenten in een rijsimulator ontwerpt hij een bestuurdersadviessysteem dat wel aanslaat bij automobilisten. Paul de Kuyper Verklein de volgafstand tot 56 meter, klinkt uit de luidspreker van de Smart. Een van Risto s proefpersonen rijdt met tachtig kilometer per uur over een virtuele snelweg op het scherm voor haar. Ze krijgt verschillende opdrachten haar voorganger op een vaste afstand te volgen, vervolgens die afstand te vergroten of verkleinen en dan de nieuwe tussenruimte vast te houden. De voorruit van de Smart is weggehaald, evenals het dashboard. Het rem- en gaspedaal zijn vervangen en gekoppeld aan de meetapparatuur van Risto. Ik wil bij veertig proefpersonen meten hoe ze reageren op opdrachten waarbij ze de volgafstand moeten verkleinen of vergroten naar een bepaald aantal meters of een opgegeven aantal seconden. Een deel van de groep krijgt feedback, een signaal als de gevraagde afstand is bereikt, een ander deel van de groep moet het helemaal op gevoel doen. Automobilisten vinden het volgens Risto moeilijk om hun volgafstand in te schatten. Probeer zelf maar eens om twee seconden afstand te houden. Ik zou niet weten wat een volgafstand van 28 meter is. Met de rijsimulatorexperimenten wil hij achterhalen wat voor adviezen over de volgafstand bestuurders prettig vinden en welke ze ook in staat zijn op te volgen. Die twee seconden zijn niet uit de lucht gegrepen.volgens Risto is dat wat doorgaans wordt beschouwd als een veilige volgafstand. Maar, weet hij ook, de daadwerkelijke afstand tot de voorganger is vaak veel korter, meestal rond de seconde. En dat leidt tot files, want met een korte tussenruimte moet je steviger remmen als de auto voor je een beetje gas terugneemt. Dat werkt als een harmonica door naar achter tot er een file staat. We kunnen een deel van het fileprobleem oplossen als we het rijgedrag van mensen weten te beïnvloeden, aldus de promovendus. De vakgroep Verkeer,Vervoer en Ruimte wil met de uitkomsten van de experimenten een bestuurdersadviessysteem ontwikkelen. Steeds meer auto s zijn uitgerust met toepassingen als cruisecontrol die het rijgedrag van automobilisten beïnvloeden, maar volgens Risto afgestudeerd psycholoog aan de UT wil de mens liever zo veel mogelijk zelf de controle houden. Het belangrijkst is daarom volgens hem dat er een adviessysteem komt waar de bestuurder vertrouwen in heeft. En je moet er als automobilist ook voordeel van hebben, bijvoorbeeld dat je beter kunt doorrijden. Als je als bestuurder straks alleen maar adviezen aan het uitvoeren bent, zonder er enig profijt van te hebben, wil je zo n systeem waarschijnlijk niet gebruiken. Borrel met de rector over studentenhuisvesting De borrel met rector Ed Brinksma, afgelopen dinsdag in de Bastille, was in een ander format dan voorgaande keren. In een gemoedelijke kring spraken circa vijftien studenten met de rector over de studentenhuisvesting op de campus. Grootste punt van zorg onder de studenten is de plaatsing van internationale studenten in campushuizen. Veel studenten zitten niet te wachten op de plaatsing van een internationale student zodra er een kamer vrij is, bleek uit de discussie. De campusbewoners kiezen liever zelf een nieuwe huisgenoot uit. Aanleiding voor de bijeenkomst is RoUTe 14. De Universiteit Twente wil aantrekkelijk zijn voor excellente (inter)nationale studenten en PhD s. Een belangrijk middel om het voor deze doelgroep aantrekkelijk te maken is hen passende woonruimte aanbieden. De UT wil buitenlandse studenten (en studenten met een functiebeperking) kamergarantie geven. De aanwezige studenten voerden een levendige discussie, hoewel de opkomst relatief laag was, waarschijnlijk door het gekozen onderwerp.veel studenten wonen in de stad of verwachten dat het hen niet zal raken. Misschien houdt het hen op dit moment niet zo bezig, reageert Lauren Eijking van Student Union. Ze zijn drukker met de regeringsplannen. Hij is teleurgesteld dat weinig studenten de weg naar het Atrium hebben weten te vinden. We hebben alle huizen op de campus uitgenodigd, dus daar kan het niet aan liggen. Kennelijk is het lastig ze te prikkelen voor een debat. Eijking benadrukt dat hij het wel een betrokken meeting vond. De komende tijd praat Student Union verder met het College van Bestuur, Acasa en de Centrale Bewonersraad. De huisvestingsnotitie wordt verbeterd. Er komen onder andere concretere getallen in te staan over de kamergarantie voor internationale studenten. Of er naar aanleiding van die verbeterde notitie een nieuw debat komt, is onzeker. Na dinsdagmiddag weet de Union niet zo goed of daar behoefte aan is. Giels Brouwer Foto: Gijs van Ouwerkerk UvA-student Jug Vranic werd door de officier van justitie weggezet als een linkse radicaal. Hij zat drie dagen vast na de rellen na de studentendemonstratie in Den Haag. Zelf heeft hij een andere lezing van het verhaal. ME ers kwamen dreigend op ons aflopen, waarschijnlijk om de trambaan vrij te maken. Na een seconde of twee begonnen ze zonder enige aanleiding in te slaan op de voorste rij studenten. Vranic vluchtte met de groep een bouwterrein op. Uit pure woede en ongeloof over het geweld, graaide ik twee stenen uit het zand en gooide in de richting van de ME ers. Ik heb met de stenen niemand geraakt, maar het voelde alsof ik in een soort oorlogsfilm zat. Het buitensporige geweld dat de ME gebruikte, paste totaal niet in het beeld dat ik van Nederland heb. Verkeerd ondertekende brieven met een bindend studieadvies in Leiden bleken niet rechtsgeldig. Daardoor kunnen vier studenten toch blijven studeren, ondanks een negatief advies. Bij het versturen van de bsa-brieven in augustus werden ze allemaal ondertekend met namens de voorzitter van de examencommissie terwijl er had moeten staan dat een besluit is genomen door de examencommissie. Volgens het College van Beroep heeft de wettelijke ongeldigheid van de brief geen invloed op de inhoud van het advies. Studenten met een negatief advies moeten gewoon stoppen, alleen studenten die beroep aantekenden hadden kans het advies ongedaan te maken. Dat lukte uiteindelijk slechts vier eerstejaars. Eenzaamheid is erfelijk. Dat blijkt uit onderzoek van hoogleraar psychologie Dorret Boomsma van de Vrije Universiteit. Onderzoek onder tweelingen uit het Nederlands Tweelingen Register wees uit dat eenzaamheid bij 37 procent van de mensen die er last van hebben genetisch bepaald is. De erfelijkheid van eenzaamheid is daarmee te vergelijken met die van depressie. Uit eerder onderzoek van een collega van Boomsma bleek dat langdurige eenzaamheid slecht is voor de gezondheid. Wie weinig vrienden heeft, leeft korter.

6 6 Donderdag 10 februari 2011 Introductie van nieuw biomateriaal duurt lang Prof. dr. Dirk Grijpma beschikt over een range van technieken voor het maken van afbreekbare polymere biomaterialen, met verbluffende mechanische eigenschappen en fijnzinnige structuren. Tijdens zijn oratie, donderdag, beschrijft hij zijn laveerbewegingen op de lange weg van fundamenteel onderzoek naar klinische toepassingen. Egbert van Hattem Dirk Grijpma begint spontaan met goed nieuws. Poly(trimethyleencarbonaat) netwerken, het polymeer dat aan de wieg staat van spin-off bedrijf Medisse (2006), is officieel veilig bevonden als degradeerbaar biomateriaal. In 1998 werd het voor het eerst gemaakt. Nu mag het bedrijf, als vervolg op dierproeven, echte klinische tests voorbereiden. Dit is een cruciale stap. Voor innovaties in de medische sector is een lange adem nu eenmaal noodzakelijk, zegt Grijpma. Het proces van ringopeningspolymerisatie dat ten grondslag ligt aan de productie, is een techniek die in Twente is geoptimaliseerd voor het maken van flexibele, rubberachtige biomaterialen. Medisse brengt een biologisch afbreekbaar membraan op de markt, ter voorkoming van weefselverklevingen zoals die kunnen optreden bij operaties. Grijpma: Wat eerst technology push was, moet nu market pull worden. Dat betekent dat we gaan werken aan het opschalen van de productie, de toepassingen gaan verbreden en en dat is heel belangrijk dat we komen tot een product dat direct vanuit de verpakking bruikbaar is en waar de behandelend artsen een goed gevoel over hebben. Als voorbeeld pakt hij een steriel verpakte hechtdraad met aangebouwd haakje uit. Dit kun je zo gebruiken en werkt altijd. De confrontatie met de dagelijkse praktijk zoekt Grijpma bewust op. In het Academisch Ziekenhuis in Groningen is hij een dag per week deeltijdhoogleraar. Vooral met de kaakchirurgen heeft hij een sterke band opgebouwd. Met hen werkt hij aan millimeterdunne implantaten om beschadigde oogkasbodems te kunnen behandelen. Het onderzoek moet dicht tegen toepassing aanliggen, want chirurgen kunnen maar een beperkt deel van hun tijd aan onderzoek besteden. Zij geloven echt in de potentie van onze biodegradeerbare materialen. Deze zijn goed inzetbaar voor botaangroei want er komen geen zuren vrij die gezond bot kunnen beschadigen. Sponsstructuren Daarnaast ontdekte Grijpma vijf jaar geleden de potentie van fotopolymerisatiereacties. Door beschijning wordt een vloeistof in een tijdbestek van vijftien tot dertig seconden solide. Met stereolithografie zijn dan Foto: Gijs van Ouwerkerk stapsgewijs mathematisch gedefinieerde structuren te maken met een nauwkeurigheid tot 25 micrometer. Implantaten met een ontworpen geometrie en biologische functionaliteit zijn op deze manier maakbaar. Grijpma laat het zien: rubberachtige netwerkstructuren, flexibele sponzen met variabele poriestructuren en laag voor laag opgebouwde holle bloedvatontwerpen. Hij onderscheidt twee categorieën toepassingen: directe inzet van de materialen zelf waarbij de biomaterialen biologische functionaliteit krijgen en het inbrengen van de structuren nadat in een bioreactor lichaamseigen cellen op de structuur zijn aangebracht (tissue engineering). We hebben de polymeren helemaal nieuw geïntroduceerd en zien de mogelijkheden, maar we ontmoeten ook de nodige scepsis. Een vorm van tissue engineering is de inzet van biodegradeerbare, poreuze en buisvormige dragermaterialen (scaffolds). De poriën in de wanden vormen zich door zoutdeeltjes in te mengen en deze na vernetting van het polymeer weg te wassen met water. Hierin kan men vervolgens humane gladde spiercellen zaaien. Dit resulteerde reeds in bloedvatconstructies met prima mechanische eigenschappen. Grijpma: Voor tissue engineering is een weg naar de klinische praktijk, zoals Medisse met haar membranen, nog een stap te ver. Het verwachte rendement ligt op te lange termijn. Binnen de vakgroep zoeken we actief naar toepassingsgebieden, want ondertussen beheersen we de productietechnieken goed en kunnen we de meest exotische structuren en functionaliteiten maken. Enthousiast is hij over recent gemaakte auxetische structuren. Dit zijn structuren die in volume toenemen als je er aan trekt. Deze specifieke geometrische eigenschap past exact bij de manier waarop botstructuren van nature zijn opgebouwd. Ook flexibele polymeren met ingebouwd vormgeheugen zijn volgens Grijpma kansrijk. Bij de behandeling van lage rugpijnklachten kan men deze aanbrengen aan de binnenkant van tussenwervelschrijven. Eerste experimenten in hondenkadavers zijn uitgevoerd. Het principe werkt als het plakken van een band van binnenuit. Verder ziet hij mogelijkheden voor de inzet van dunne staafjes die onder invloed van lichaamswarmte opkrullen tot een veer. Deze eigenschap sluit goed aan bij minimaal invasieve opertietechnieken, zoals de behandeling van aneurisma s. Maar het zal nog wel even duren voor het echt zo ver is. ADVERTENTIE Het grootste carrière-evenement van Nederland met de beste werkgevers! Carrièregids. De studenten Joy van Amersfoort en Lara Vankan organiseerden woensdag de eerste carrièredag van de MB-opleiding gezondheidswetenschappen. Diverse sprekers gaven lezingen over de carrièreperspectieven van het vak. Die blijken goed. Volgens opleidingsdirecteur Maarten IJzerman vindt tachtig procent direct na het afstuderen een baan, 97 procent binnen drie maanden. De relatief jonge studie heeft momenteel zo n tachtig alumni. Op de foto reikt Maarten IJzerman de eerste uitgave van de carrièregids uit aan studente Jessica Putter. Zij is een van de geïnterviewden in de gids met verhalen van studenten, onderzoekers en alumni. Foto: Arjan Reef 11 & 12 maart Amsterdam RAI

7 7 utnieuws weekblad van de Universiteit Twente Thursday 10 February 2011 International page Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Catherine Ann Lombard and Marloes van Amerom For comments and suggestions, For previous editions, see: WHAT'S NEW Body Language Have you also experienced that focusing on content alone is not enough when presenting yourself in academia? The Female Faculty Network helps you to upgrade your nonverbal presentation skills in their upcoming workshop. Professional actress Ariëlle Brouwer teaches you the dos and don ts of body language during conference speeches and other public speaking events. You will also practise making short powerful statements in order to influence people. Interested? to register. Tuesday 15 February, 1pm to 5pm, Drienerburght building Crazy machinery Theater producers Septimia Kuhlmann and Jos Zandvliet ask for your help. They need to trace hidden scientific treasures on campus to use in their upcoming music and theater shows in September, marking the UT s lustrum. Are there some conspicuous, funny-looking devices or appliances in your lab? Do you know some attention-grabbing inventions or imaginative research material? Or do you simply have some good ideas for cultural performances related to striking technological advances? If so, please contact them at info@stichtingaccu.nl. Happietaria Are you a food lover with a big heart? Then a visit to the Happietaria is a must-do. The Happietaria is a temporary restaurant founded and run by volunteers, including professional chefs. By ordering one of its delicious meals a main course costs as little as 10 you will support the opening of fair trade banana plantations in South America. So let both your heart and your tummy speak and visit the place, which is located nearby the UT, namely on the Hengelosestraat 172. It is open from 11 February to 10 March. High ranking The UT now holds the 17th place in the subject area of Engineering among European universities in the Times Higher Education World University Rankings 2010 to It is the only Dutch university making it into the top 20 of the British magazine s prestigious list in this area. The Times University Rankings are based on the Essential Science Indicators database from Thomson Reuters. The university gained its place on the basis of its citation performance between January and August 2010 and had 105 academic-quoted articles by UT researchers, averaging around 6.8 quotations per article. Public Speaking Have you always had trouble controlling your nerves when faced with a large audience? Do you never seem to be able to actually get your message across? Then you should sign up for the course Public Speaking. This course will teach you all the basic techniques of public speaking. The program of the course is quite extensive and therefore is held during a weekend. Both days of the weekend will be filled with exercises and intense training. At the end of the weekend, you will complete the course by giving a presentation of your own writing. For more information, visit skillscertificate. Friday 11 March, De Burink s Hof, Buurse, 40 (including lunches and dinners) Year of the metal rabbit Six weeks into the European New Year, the Chinese Lunar New Year of the rabbit springs into action with celebrations, not only in the heart of China, but also at the UT. Festivities organized by the Chinese Student Association, despite gail-like winds blowing outside, drew 160 guests who mingled and learned the art of dumpling making and calligraphy writing. At the door, two Chinese students, one from Beijing and the other from Shandong Province, greet visitors and hand each one a lottery number, Chinese calendars and red cards with a yellow character to hang on the door of their house, meaning in essence: May many blessings go into your home. In the glassed atrium, Ed Brinksma opens the evening with a speech, mentioning famous people who are born under the sign of the rabbit like Dick Bruna, Angela Jolie and Andy Warhol. While various representatives from international student associations give a brief reflection on what a rabbit means in their country, the aroma of Hu s Garden food fills the air, as volunteers remove the chafing dish covers, preparing to open the buffet. In turn, Mingliang Jin shares a film, showing the step-by-step process of how to make a dumpling, while people casually sip Palm beers and glasses of coca-cola. The person, who makes the most beautiful and highest number of dumplings, wins a prize, announces Jin, adding in that everyone will get to taste the workshop results if the dumplings can survive being steamed. Developing personal confidence is crucial in life, says President Candi Luth. For many people, speaking in public is an indispensable skill, but not always considered a favored part of an academic career. Founded in the US in 1910, Toastmasters International aims to perfect people s speech skills. To find out what it is all about, UT Nieuws attends a meeting of the Twente Toastmasters. Toastmasters really helped me with my studies, by helping me to structure my presentations better, whispers German Saxion student, Nina Müller on the Toastmaster s evening, as she explains between presentations how the organization has helped her. Not a big surprise, one of the first things one notices about the meeting is its tight organization, alongside a friendly atmosphere. The printed agenda in front of me follows a minute-based planning and both the meeting and the speeches to follow are highly structured. When Candi Luth, president-forthe-evening, has finished opening the meeting, in a speech that is at once eloquent, concise and humorous, members move on to hear the first of three speeches. Once enrolled, Toastmasters members can prepare for and practice various types of speech techniques, using the Toastmasters Competent Communication Manual as a guide. With shelves rolled up, Inge Broekman (center), institutional Erasmus coordinator, learns from Chinese students how to make dumplings. Photo: Gijs van Ouwerkerk Indians, Chinese, Dutch and Mexicans crowd the table to make dumplings, experiencing first-hand one of China s ancient-old cooking techniques. Ok, ok, says Jin, let s start the competition. Elsewhere, children are nibbling on kroepoek shrimp chips and playing with rocks in a bed of artificial plants. Memories of China are being shared the whole evening. Beijing clears out, clogging the roads when people go to their family house to celebrate, recalls a 29-year-old post doctoral researcher, who explains that while dumplings are popular in the North regions, rice cakes are served in the South of China. It s said that the year of the sheep is not as lucky as other years, says organizer Xiaofeng Sui from the Shandong Province, who was born in the year of the pig which means to Chinese, you are a hard worker. Has the animal toastmasters refines the art of public speaking Are you scared to death of speaking in public? UT Health Sciences Master student Haiwan Wang during her no joke speech. Photo: Gijs van Ouwerkerk On this evening, Russian Dariya Gavrish, who joined a few months ago, holds her maiden speech, introducing herself formally to the audience. She appears confident and articulate, one of the main comments by appointed reviewer, Daniël van Doorn, is that she could gesture a bit more and establish better eye contact with the audience. A good critic should offer a few positive aspects, summarizes Josien van Lanen, who follows the guidelines for good critiquing and suggests further points for improvement: Always end on a positive note; everyone should leave feeling good about themselves. Next in line, Chinese-born Haiwan Wang immediately silences the room by putting a washing-up bowl and a tea towel in front of her. Her speech involves the art of persuasive speaking by addressing the opposition. She warns against the hazards of failing zodiac prediction held true in his life? He laughs, No, not really. Last year was the year of the metal tiger and is known to be a lucky year. Chinese consider it an auspicious occasion to have a baby born in the so-called years of good fortune. Sui is especially proud of his wife, who is working as a volunteer that night behind the bar. She left her job with a multi-national company in China to accompany him in the Netherlands. She s learned Dutch and is now working on learning German, he says. Later in the evening, Lixian Xu, 28, is eager to demonstrate to people how to draw Chinese characters with black ink on red paper, explaining in exact details how you should not let your arm rest on the table. It s different than how you hold a pencil, he shows and watches as Karen Paardenkooper, head to rinse dishes with water after using liquid dish detergent something Dutch people do all the time in the Netherlands. Chemicals remain on the plates and can make you sick, she explains. Finally, the last speaker is Danny Bos, who also gives a persuasive speech, promising the smokers in the room that she s not going to bang on and lecture about the warnings printed on the sides of cigarette packages. As a starting point Danny, instead, talks about the importance of quitting smoking, using the arguments of Allen Carr s famous credo: Smoking is not a habit, it is a drug addiction. Evaluator Viola Krutwage is impressed by her research and additionally offers a suggestion that he should not just summarize information, but also use more direct quotes from Carr s book entitled Easy Way to Stop Smoking in order to of the International Office, writes with fluid movements, appearing to have long mastered the art. Well, that s more like painting, he casually observes. She really takes her time with each brushstroke. What a job! says Paardenkooper. In China, the most valuable calligraphy pens the absolute best according to Xu, are made from the tail hair of a wolf and lesser quality models are made with the tail hair of sheep. Xu insists, the hair is only taken from the tail. And in order to really be able to communicate daily, he estimates you roughly need to know around 5,000 to 6,000 Chinese characters. Visit online and click on YouTube video about the Chinese Spring Festival: Robbin Engels engage and persuade the audience even more. After a short break, the Table Topics contest starts. On this night, the theme is centered on various famous quotes on the basis of which everyone will devise an impromptu two-minute speech. On an upbeat note the meeting ends, when after sharpening listening skills through a short quiz in which members match earlier-made statements to the correct audience member, everyone gets a tasty lollipop as a reward. Initially I loathed the Table Topics exercise, Dominik Huckebrink says with a grin when he s relaxing in Irish pub Molly Malone a little later that night. But now I love it. It makes me sound more eloquent in formal discussions. All members agreed that Toastmasters is more than just developing public speaking skills. It is also about developing leadership skills and extending your network, says Josine. For Australian born Candi, developing personal confidence is the most essential part. Nerves will always be part of the speaking process and a part of life, but Toastmasters seems to help you channel nervous energy and make it work to your best advantage. Many people tell me it is like getting a free English lesson! Should you be interested in joining Toastmasters, anyone can join. A sixmonth membership is 45 or 25 for students. Likewise, you can first just have a look around by visiting a meeting or the organization s upcoming comedy night on the first of March. For further details see Happy speeching. Marloes van Amerom

8 8 Donderdag 10 februari 2011 Sportende ingenieur levert beste ideeën TW-Promovendus Ted Ooijevaar is bestuurslid van de vorige week opgerichte afdeling Sport Engineering van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs, KIVI NIRIA. Inzichten van ingenieurs kunnen volgens de beroepsvereniging op veel gebieden een bijdrage leveren aan het optimaliseren van topsport. Ooijevaar, zelf ingenieur én fanatiek sporter, ziet kansen voor de UT. Sandra Pool Waarom is de afdeling sport engineering opgericht? Er mist een schakel in de cirkel tussen de sporter en de trainer. Stel een zwemmer en bewegingswetenschapper werken samen, ze constateren een probleem en willen dat aanpakken, dan is er een techneut nodig om dat te doen en te meten. Bij de eerste brainstormsessie was ik de enige vanuit de UT. En ik zat er op persoonlijke titel bij. Delft en Eindhoven hadden wel iemand afgevaardigd. Archief Foto: Arjen Reef Een gemiste kans voor de UT? Als sporter ik skeeler en schaats en als ingenieur maak ik direct die koppeling tussen techniek en sport. De beste ideeën komen van een sportende ingenieur. Die staat het dichtbij de sport. Op de schaatsbaan ontstaan bij mij de beste ideeën. Ik ben er dagelijks mee bezig. Dan denk ik al schaatsend wat er anders kan of beter. Bij de Universiteit Delft is iemand aangesteld als coördinator van al het sportgerelateerd onderzoek. Dat mis ik hier op de UT, terwijl er wel wat gebeurt op dit gebied. Ik zie wel mogelijkheden ja. Wat is het doel? Kivi Niria wil verschillende disciplines bij elkaar brengen. We focussen ons op topsport met de Olympische Spelen in 2028 als richtlijn. We kijken naar verbeteringen. In mei gaan we naar het Nationaal Zwemcentrum de Tongelreep in Eindhoven. Het trainingscentrum is de thuishaven van topzwemmers als Marleen Veldhuis en Ranomi Kromowidjojo. Er wordt veel gemonitord en gemeten. Door die technische insteek en andere manier van kijken, kun je verbeteren. Wat is jouw rol? Ik ben lid van de activiteitencommissie. Acht keer per jaar organiseren we een bijeenkomst. Dat kan gaan over materialen denk aan technische ontwikkeling van zwempakken monitoring, filmen en terugkoppelen van trainingen of het aanleggen van een voetbalveld en de afwatering werkt niet. De kruisbestuiving tussen verschillende ingenieurdisciplines is interessant om zo n probleem te bestuderen. Zijn er raakvlakken met je onderzoek? Ik doe onderzoek naar schadedetectie in composietmaterialen. Dat vindt je veel in de vliegtuigindustrie. Voordeel is dat het materiaal veel lichter is, nadeel is dat het composiet van binnen kapot kan gaan. Je wilt dus monitoren waar de schade zit. Daar ben ik mee bezig. In de sport wil je ook alles weten, meten en monitoren. Ergens is er wel een raakvlak ja. VACATURE HOOFDREDACTEUR UT-NIEUWS Universiteit Twente. Dat is menswetenschappen en technologie. High tech en human touch. Onderwijs en onderzoek die er toe doen. Nieuwe technologie als aanjager voor verandering, vernieuwing en vooruitgang in de samenleving. De Universiteit Twente is de enige campusuniversiteit in Nederland, verdeeld over zes faculteiten verzorgen we ruim vijftig opleidingen. De Universiteit Twente heeft veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en talentvolle onderzoekers krijgen de ruimte voor baanbrekend wetenschappelijk onderzoek. Het UT-Nieuws is het onafhankelijk journalistiek medium voor medewerkers en studenten van de UT. Met een weekblad en een website bedient het UT-Nieuws de academische gemeenschap met een mix van nieuws, achtergronden, opinie en debat over actuele en strategische zaken die de UT-gemeenschap raken. Het UT-Nieuws weerspiegelt in zijn media op journalistieke wijze de gebeurtenissen, ontwikkelingen en discussies op het gebied van onderwijs, onderzoek, bestuur, studentenleven en ondernemendheid op en rond de UT. Het blad draagt actief bij tot debat en meningsvorming bij studenten en medewerkers. De onafhankelijkheid is geregeld in een redactiestatuut. De uitdaging / The challenge Bij het UT-Nieuws is per 1 januari 2011, vanwege het vertrek van de huidige hoofdredacteur, de functie vacant van hoofdredacteur (fulltime) De functie De hoofdredacteur is verantwoordelijk voor het (blijvend) ontwikkelen en uitvoeren van de redactionele formule van het (week)blad en de daarmee samenhangende (print- en online) uitgaven. Hij of zij geeft leiding aan een kleine vaste redactie en een aantal freelancers, is budgetverantwoordelijk, legt inhoudelijk verantwoording af aan de voorzitter van de redactieraad en beheersmatig aan de secretaris van de universiteit. De hoofdredacteur maakt een journalistiek blad (en de daarmee samenhangende print- en online-varianten) dat voor de uiteenlopende lezersgroepen aantrekkelijk is. Hij/ zij heeft daarbij nadrukkelijk oog voor een goede balans en synergie tussen website (inclusief sociale media) en print in de (crossmediale) redactionele formule. Het UT- Nieuws valt onder de Eenheid Secretaris. De hoofdredacteur zoekt en creëert kansen om de eigen inkomsten van het UT-Nieuws te vergroten en zoekt bovendien naar (journalistieke) samenwerkingsverbanden binnen en buiten de universiteit. Ons aanbod / Our offer Wij bieden een dienstverband voor onbepaalde tijd. De proeftijd is conform CAO NU; 2 maanden. Het bruto maandsalaris is onder andere afhankelijk van leeftijd en relevante ervaring en bedraagt bij een voltijds dienstverband maximaal 4970,00. Uw profiel / Your profile De hoofdredacteur heeft een stevige journalistieke achtergrond, die de basis is voor zijn/haar functioneren. De hoofdredacteur beschikt over het vermogen om op inspirerende wijze leiding te geven aan de vernieuwing van de onafhankelijke nieuwsvoorziening binnen de UT. Hij/zij treedt op als coördinerend manager en als meewerkend eindredacteur en is in staat om op een motiverende manier (coachend) leiding te geven aan een team van redacteuren, (externe) vormgevers en fotografen, studentmedewerkers, freelancers en het redactiesecretariaat. Samen met dit team maakt hij/zij een kritisch, betrouwbaar en onderhoudend product voor de UT-gemeenschap. De hoofdredacteur kent de academische wereld, begrijpt de rol van wetenschappers, studenten en bestuurders daarin en is in staat om in alle universitaire geledingen snel een netwerk op te bouwen. De hoofdredacteur weet door zijn/haar professionele en persoonlijke houding rust te creëren in een dynamische werkomgeving. Hij/zij kent het spanningsveld van onafhankelijke journalistiek binnen een eigen instelling en weet daarmee zuiver om te gaan. Hij/zij heeft gevoel voor bestuurlijke verhoudingen en kan diplomatiek opereren, maar staat pal voor de journalistieke functie van het blad. - U beschikt over een academisch werk- en denkniveau in combinatie met een afgeronde journalistieke opleiding. - U beschikt over een gedegen journalistieke achtergrond en ruime ervaring, bij voorkeur bij dag-, week- of maandblad, inclusief eind- en beeldredactie (online en print); - Affiniteit met de wetenschapsgebieden van de Universiteit Twente en een visie op de maatschappelijke rol van de universiteit. - U hebt ervaring met de aansturing van een team van professionals gecombineerd met besluitvaardigheid en resultaatgerichtheid; Moeilijke beslissingen gaat u niet uit de weg. - U bent in staat om personeel en producties te beoordelen op journalistieke kwaliteit en schept de voorwaarden om uw team te laten excelleren. - U hebt gevoel voor bestuurlijke verhoudingen en strategisch en financieel inzicht in een politiek complexe organisatie. Voor algemene en organisatorische informatie over deze functie kunt u contact opnemen met mr. H.J. van Keulen, Secretaris van de Universiteit Twente h.j.vankeulen@ utwente.nl, voor inhoudelijke informatie kunt u contact opnemen Maaike Platvoet, waarnemend hoofdredacteur, m.c.platvoet@utwente.nl De gesprekken zullen naar verwachting plaatsvinden in week 10. De sluitingsdatum van de vacature is 20 februari Een assessmentonderzoek kan deel uitmaken van de procedure. De vacature staat gelijktijdig open voor in- en externe kandidaten. Ga om te solliciteren naar

9 9 Donderdag 10 februari 2011 Studentenrestaurant De Waaier Maandag 14 februari Waaier-Steak, Kip Hawaï schnitzel, Vegetarische courgettes Tomatensaus, Satésaus Sperziebonen, Schorseneren Aardappelpartjes, Gekookte aardappelen Dinsdag 15 februari Duitse biefstuk, Kipkarbonade, Kaas-groenteschijf Stroganoffsaus, Champignonsaus Groentemix, Wortelen Frites, Roseval aardappelen met rozemarijn Hippocampus. Springen en dressuur stonden op het programma tijdens het paardrijweekend van de Drienerlose Rij Vereniging Hippocampus. In totaal waren negentig studenten uit heel Nederland naar de manage aan de Horstlinde gekomen. Zij gingen de strijd met elkaar aan in de bak. Van de UT was psychologiestudent Ilonka Maathuis de hoogst genoteerde. Zij eindigde op de tweede plaats op het onderdeel dressuur (categorie LA). De rijvereniging houdt op de donderdagavonden 17, 24 en 31 maart open huis. Studenten die een proefles willen volgen zijn welkom en kunnen contact opnemen met het bestuur via Foto: Arjan Reef ADVERTENTIE In Leiden leerde ik al met verschillende culturen om te gaan. Meikun Jia, ICT-consultant bij CGI, deed haar master in Leiden. Maak je ambities waar met een master in Leiden. Kom naar de Mastermaand Maart. Programma en data mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Activiteiten van het SPE Het Studentenpastoraat gaat op woensdagmiddag 9 maart in gesprek met de geestelijke verzorger van gevangenis De Karelskamp in Almelo. De penitentiaire inrichting biedt plaats aan 176 mannelijke gedetineerden, waarvan 150 in het Huis van Bewaring zitten. Zij worden verdacht van een strafbaar feit. In afwachting van de uitspraak van de rechter worden zij voorlopig vastgezet in het Huis van Bewaring. Na uitspraak van de rechter gaan veroordeelden door naar een gevangenis. Het gesprek met de geestelijke verzorger gaat onder meer over het leven achter muren en gesloten deuren. Hoe raken gedetineerden er verzeild en hoe gaat hun leven verder? Wat doet dit met onze opvatting over schuld en vergeving? Het bezoek is rond uur. Daarna wordt er gezamenlijk gegeten en is er alle tijd om ervaringen en gedachten uit te wisselen. In het weekend van vrijdag 27 mei kun je meeleven met de communiteit van de broeders Franciscanen in het klooster Megen bij Nijmegen. Er is plaats voor acht studenten. Kosten zijn 25 euro. Opgeven voor het bezoek aan De Karelskamp en het kloosterweekend kan door een mailtje te sturen naar spe@so.utwente.nl Woensdag 16 februari Kip cordon bleu, Speklap, Gevulde paprika Pepersaus, Paprikasaus Harricots verts, Gemengde groente Pommes croquettes, Gekookte aardappelen Donderdag 17 februari Gegratineerde vis, Hamburger, Tomaat met mozzarella Portugese saus, Mayonaise Spinazie, Bloemkool Rijst, Vlaamse frites Vrijdag 18 februari Spareribs, Lekkerbekje, Kaasomelet Honing-tijmsaus, Ravigottesaus Broccolimix, Koolrabi Frites, Gekookte aardappelen De Stek Maandag 14 februari t/m vrijdag 18 februari Hap aan de tap Halve haan met frites en rauwkost Faculty Club Maandag 14 februari t/m vrijdag 18 februari Zoals gewoonlijk verandert Faculty Club zijn kaart per seizoen. For the English menu: studentenrestaurant Voor informatie + openingstijden: UT-Catering: Reserveringen Faculty Club en De Stek online via

10 10 Donderdag 10 februari 2011 Hechte sociale werkrelaties goed voor schoolprestaties Nienke Moolenaar, postdoc bij de vakgroep Onderwijsorganisatie en -Management van de faculteit Gedragswetenschappen, is winnaar van de Emerald Outstanding Doctoral Research Award 2010 binnen de categorie Educational Leadership and Strategy. Moolenaar onderzoekt sociale netwerken op basisscholen. Hoe hechter de relaties, hoe beter je vernieuwingen kunt implementeren. Sandra Pool Gefeliciteerd! Hoe prestigieus is deze prijs? Ik vind m erg prestigieus. Jaarlijks worden de beste proefschriften beloond door de Amerikaanse uitgeverij Emerald. Een erg bekende uitgeverij in de academische wereld. Ik vind het heel gaaf dat mijn inzending is uitgekozen. En ik heb net gehoord dat het artikel, dat ik samen met Amerikaanse onderzoekers heb geschreven, ook in de prijzen is gevallen. Dubbel geluk dus. Waar gaat je proefschrift over? Ik doe onderzoek naar sociale netwerken tussen leerkrachten. Sociale netwerken zijn groepen mensen die door relaties aan elkaar verbonden zijn. Hoe hechter die relaties op het werk zijn, hoe beter dat is voor de prestaties van de school. Hoe heb je het onderzoek uitgevoerd? Ik heb docenten een vragenlijst laten invullen en gekeken naar kenmerken van een hecht team. De enquête ging over informele contacten met vragen als aan wie ze advies vragen, met wie ze buiten school contact hebben en wie van de collega s tot de vriendengroep hoort. Wat kun je zeggen over die werkrelaties? Scholen kunnen meer profiteren van kennisdeling van leerkrachten. Stel: een docent gaat naar een cursus. Hij komt terug op school en duikt meteen zijn klaslokaal in. Dan gebeurt er helemaal niets met de kennis die hij heeft opgedaan. Wanneer de relaties hecht zijn, delen docenten de kennis en ervaring wel. Dat is belangrijk om bijvoorbeeld vernieuwingen door te voeren. Die worden bespreekbaar gemaakt. Een hecht team levert de school meer goede dingen op. De resultaten van het onderzoek bevestigen dat op scholen met hechte teams meer onderling vertrouwen heerst. Er is meer gezamenlijke besluitvorming. Dat heeft zowel een positieve invloed op de leerkrachten als op de leerprestaties van leerlingen. De schoolleider heeft ook en belangrijke rol. Wanneer hij of zij veel contact heeft met de leerkrachten, verloop het implementeren van innovaties eveneens soepel. Een directeur die er een verdeel-en-heersstrategie op na houdt is minder succesvol. Wat is de toegevoegde waarde van het onderzoek? In veel onderzoek ligt de focus op de invoering van technische aspecten in het onderwijs zoals de vorm van instructies, social media en software. Mijn proefschrift gaat over de sociale kant van de innovaties. Doe je als school alles precies volgens de letter of is er ruimte voor eigen interpretaties en gebruik? Of bloedt een vernieuwing dood omdat er niets meer mee gedaan wordt? Wat ga je doen met de resultaten? Ik ga aan de UT als postdoc verder met het onderzoek naar sociale netwerken, samen met O&M-hoogleraar Peter Sleegers. Ik werk ook samen met de University of Californië in San Diego. Professor Alan Daly van de afdeling Education Studies doet daar soortgelijk onderzoek. De gemene deler van ons onderzoek is sociale netwerken in onderwijs. Daarnaast is er een wetenschappelijke klik. De passie om dit onderwerp verder uit te diepen gaat ver. Er wordt s nachts rustig geskyped. ZAALVOETBALTOERNOOI.Het team van ABN-AMRO won afgelopen vrijdag het Kennispark Twente zaalvoetbaltoernooi. Het is voor het eerst dat de stichting het sportieve evenement in het Sportcentrum organiseerde. De elf deelnemende teams bestonden uit ondernemers, studenten en uit medewerkers van het Kennispark zelf. Het voetbaltoernooi is een jaarlijks terugkerende activiteit en bedoeld om een brug te slaan tussen Kennispark en de campus. Foto: Arjan Reef. Het is soms net de tv-serie The Office Waar zit je ergens? Op een treinuur reizen van New York, in Princeton. Eigenlijk al een suburb van The Big Apple. Ik deel een woning met twee huisgenoten. We zitten vlak bij de universiteit. Dat is wel handig als je s avonds een keer een biertje wilt drinken. De afstanden zijn hier namelijk enorm. Je moet meestal met de auto. En die heb je ook? Ik loop stage bij Siemens. Het bedrijf heeft een redelijk goede regeling voor stagiaires om een auto te huren. Onmisbaar. Ik ben een keer op de fiets naar mijn werk gegaan en moest een snelweg oversteken. Levensgevaarlijk. Doe ik nooit weer. Wat doe je bij Siemens? In Princeton zit Siemens Corporate Research. Het User Experience Lab waar ik zit is daar onderdeel van. Ik doe design en evaluatie van nieuwe gebruikersinterfaces voor toekomstige producten. Een voorbeeld? We werken onder meer aan ultrasoundmachines, beveiligingssystemen van vliegvelden, elektronica voor het Duitse spoornetwerk en interfaces voor de postsortering van de VS. We proberen de gebruikersinterfaces te verbeteren. Hoe doe je dat? We ontwikkelen een prototype waarvan wij denken dat het slim is om in nieuwe producten te stoppen en gaan daarmee de boer op. Daarna laten we veelgebruikers en mensen die er weinig mee hebben gewerkt het nieuwe product testen. Hoe is het om in Amerika te werken? Het is een westers land, maar toch heel anders dan Nederland. Siemens hier is heel Amerikaans, ondanks dat het van oorsprong Duits is. Soms lijkt het net of je de tv-serie The Office binnenstapt. Op de werkvloer zie je allemaal van die cubicles en de sfeer is best wel corporate. Dat hoeft van mij niet zo. En hoe is jouw afdeling? Ik heb het gevoel dat ik met echte dingen bezig ben. De onderzoeksresultaten worden daadwerkelijk gebruikt. Er gaat iets mee gebeuren. Het is niet zo dat een stageverslag onder in de la verdwijnt. Dat geeft een goed gevoel. Bovendien zijn er kansen waar ook nog eens budget voor is. Heel interessant. Hoe besteed jij je vrije tijd? Het leuke is dat er bij Siemens minimaal honderd stagiaires aan het werk zijn. Voor je het weet heb je een feestje. Mensen wonen wel ver van elkaar af. Als je elkaar ziet, dan blijf je wat langer hangen. In New York ben je na een uurtje met de trein. Leuk voor een dagje uit. Wat ga je hierna doen? Ik ga de lente en zomer hier nog meemaken. Ik kan namelijk blijven voor mijn afstudeeropdracht. Bij terugkomst schrijf ik mijn afstudeerverslag. Sandra Pool Michel Jansen (25) Informatica, afstudeerrichting Human Media Interaction Verenigde Staten, Princeton, New Jersey van 8 augustus 2010 tot augustus 2011 Bellen met het buitenland Tips voor deze rubriek? Info@utnieuws.utwente.nl

11 11 Donderdag 10 februari 2011 Professoren vereeuwigd op linnen Studievereniging Arago vierde in op 1 december 2010 haar veertigjarig bestaan met het congres Everything is Possible?!. Voor Dagblad Tubantia werd een foto gemaakt van de sprekers: stuk voor stuk topwetenschappers. Dit plaatje inspireerde schilder Joep Gierveld (73) uit Nijverdal om het gezelschap te vereeuwigen op linnen. INGRID szwajcer Gierveld heeft een succesvolle carrière achter de rug in de reclamewereld. Jarenlang was hij verantwoordelijk voor campagnes voor automerken als Saab en Audi, maar ook voor Domo-vla. Op zijn 54ste zette hij de succesvolle schaatsfabriek RAPS op. In zijn vrije tijd is Joep C U LT U U R KIJK VOOR DE CULTUURAGENDA OP: bezig met zijn grote passie portrettekenen en -schilderen. Wanneer iemand zich laat portretteren wordt hij gezien door het oog van de schilder. Dat is anders dan de allesziende lens van een camera, aldus Gierveld. Wat hem opviel aan de foto van de professoren? Het zijn hooggeleerde mensen die op een onbewaakt ogenblik zich niet bewust van hun status als gewone mensen een beetje onbevangen bij elkaar staan. Zonder het decorum van de zwarte toga. Dat contrast raakte mij, legt de schilder uit. Daarom zijn de gezichten en de lichaamshoudingen precies als op de foto. Ik heb echter wel mijn eigen detaillering toegevoegd. Van links naar rechts: prof. dr. Jennifer Herek, dr. Johannes Riedinger, ir. Diederik Jekel, prof. dr. Paul Crutzen, prof. dr. Detlef Lohse, prof. dr. Martinus Veltman, prof. dr. Dave Blank, prof. dr. Albert van den Berg. Foto: Gijs van Ouwerkerk Boven in het schilderij het heb ik het lustrumcongres van Arago benoemd en daarbij in een klassieke lettering de titulatuur van de professoren geschilderd om de status van het gezelschap aan te geven. Ook heb ik de rode omgeving [de stoeltjes van de collegezaal in de Waaier red.] vervangen door een rustige kleur waardoor de titulatuur mooi uitkomt. Dit schilderij is voor mij een weg ergens naartoe want ik wil doorgaan met het schilderen van gezelschappen. De verschillen tussen mensen en de interactie vind ik boeiend, legt hij uit. Gierveld vertelt dat hij veel bewondering heeft voor de door hem geportretteerde professoren en volgt de ontwikkelingen in de nanotechnologie met grote belangstelling. Nanotechnologie leert ons naar binnen kijken, naar het allerkleinste. Ik heb eens een presentatie van Albert van den Berg bijgewoond. Dat hij zo makkelijk over zo n moeilijk onderwerp kan vertellen en daarbij iedereen inzicht kan geven, vind ik heel bijzonder! En waar kunnen we het doek van twee meter breed bij 1,60 hoog bewonderen? Het staat nu in mijn atelier. Ik zou het leuk vinden als het ergens zou hangen waar mensen het waarderen en er met plezier naar kijken. Misschien wel bij studievereniging Arago, bedenkt Gierveld zich ineens. Hebben zij een eigen ruimte? Zij zouden het schilderij best een tijd mogen lenen, maar het blijft wel mijn eigendom. De gouden droom van een diesel S P O R T REDACTIE: HANS VAN DER KOLK TEL.: Uitslagen en ander kort sportnieuws verschijnen online. Stuur leuke, actuele foto s voor de website naar info@utnieuws.utwente.nl. Met 53 jaar is hij veruit het oudste lid van de Drienerlose schaatsvereniging De Skeuvel. En opmerkelijk genoeg ook het lid met de grootste kans op een gouden plak op het NK. UT-docent Jann van Benthem gaat bij het langebaanschaatsen voor de hoogste podiumplek in het seniorenveld. Natuurlijk, hij kent zijn momenten van frustratie als zo n jonge hond met minder schaatskilometers in de benen hem in de baan voorbij knalt. Maar de laatste tijd zijn de rollen vaak omgedraaid en is het de routinier die de achterkant van zijn ijzers laat zien. Naarmate de jaren vorderen neemt de vooruitgang wel af. Van Benthem zet minder grote stappen dan de een beginnend student op het ijs. Maar zijn stappen zijn wel sterker. Bij het langebaanschaatsen (in de categorie 50 tot 55 jaar) behoort de Drienerloër tot de beteren. Dit jaar zit een podiumplek op het NK er nog niet in, maar voor begin 2012 zijn er kansen. Ik ga er wel voor en ik weet dat ik mijn plafond nog lang niet heb bereikt. De gelouterde schaatser werd pas vorig jaar lid van De Skeuvel. Hij dacht door zijn techniek te verbeteren aan snelheid te winnen en kreeg daar gelijk in. Want keer op keer verbetert hij nu zijn persoonlijke records. Sinds zijn 45ste is Van Benthem het schaatsen als een serieuze sport gaan zien en niet langer als een hobby. Dat gebeurde tijdens een tocht op de ijsbaan in Deventer toen hij zich probeerde aan te sluiten bij het veld van de marathonschaatsers en competitie wilde rijden in de regio. Hij presteerde niet onverdienstelijk. Maar de droom ooit eens bekroond te worden tot nationaal kampioen moest hij in het marathonveld laten varen. Waar hij als marathonschaatser geen kansen zag op het eremetaal is er bij het langebaanschaatsen wel hoop op een podiumplaats. Vorig jaar maakte hij de overstap van het marathonschaatsen naar het langebaanschaatsen. Met vier afstanden, waaronder de sprint van 500 meter. Dat was even wennen, maar hij lijkt nu ook hierin zijn weg te hebben gevonden. Vooral mijn sprint moet beter. Op de eerste meters zegt hij te veel tijd te laten liggen. Het mag allemaal wel iets explosiever. Ik moet mijn tegenstanders vaak in de eerste meters laten gaan, maar als ik eenmaal op stoom ben, dan loop ik vaak in. Het kenmerk van een diesel. Van Benthem bestudeert nauwkeurig de tijden van zijn rivalen die eveneens in aanmerking komen voor nationale titel. De KNSB houdt in een databank keurig de schema s bij van de deelnemers aan het NK. Als ik die tijden bekijk, dan mag ik nog wel even aan de bak. Maar als ik zie hoe snel ik het afgelopen jaar met de trainingen bij De Skeuvel vooruit ben gegaan, dan is er zicht op een medaille. Van Benthem zet veel opzij voor die ambitie. Goed leven, goed eten en intensieve trainingen om zijn explosiviteit op de kortere afstanden te verbeteren. Want behalve over scoren op het NK denkt Van Benthem ook serieus na over deelname aan het WK. Het gaat elke wedstrijd een stukje sneller en als ik mezelf blijf verbeteren, Als ik eenmaal op stoom ben, dan maak ik tijd goed. Het kenmerk van een diesel. Foto: Gijs van Ouwerkerk moet ik in staat zijn straks mooie dingen te laten zien en wie weet een paar fraaie prijzen te pakken. Naam Leeftijd Functie Sport Club Jann van Benthem 53 jaar Docent UT en begeleider startende ondernemers Schaatsen DSV De Skeuvel Hercules lanceert UT titelstrijd CrossFit De Studenten Kracht Sport Vereniging Hercules lanceert op zaterdag 12 februari om uur het UT-kampioenschap CrossFit, een wedstrijd waarin de fitheid van de deelnemers wordt gemeten door middel van verschillende workouts. Het is de eerste keer dat een UT-titelstrijd CrossFit wordt gehouden. Plaats van handeling is het ROC-gebouw aan de Hengelosestraat 381. Het kampioenschap is bedoeld voor studenten en medewerkers. Voor meer info:

12 ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente 12 Donderdag 10 februari 2011 Studentenleven Weekblad van de Universiteit Twente nummer 05 - Donderdag 10 februari UT N I E U W S 7 5 Veel cultuur voor zacht studentenprijsje Year of the metal rabbit Vergroot je volgafstand naar twee seconden InternatIonal page Deze krant woensdag- avond al digitaal lezen? GA NAAR: DUURZAAM ETEN. De Navigators Studentenvereniging Enschede hield afgelopen dinsdag in sociëteit Tex een thema-avond over geloven in duurzaamheid. Er werd gesproken over hoe geloof samengaat met een duurzame levensstijl en of dat wel zo logisch is. En zijn christenen überhaupt bezig met duurzaamheid? De avond begon in ieder geval met een duurzame hap, een verantwoord samengestelde maaltijd. Dat lieten de studenten zich hoe dan ook goed smaken. Foto: Gijs van Ouwerkerk Vier masters bovenaan in Keuzegids Vier van de dertig masters die op de UT worden aangeboden zijn de beste van Nederland. Wiskunde, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Civiele Techniek halen allemaal een hogere score dan vergelijkbare opleidingen in andere steden. Dat blijkt uit de Keuzegids Hoger Onderwijs voor masteropleidingen die deze week werd gepubliceerd. Eén master scoort onvoldoende: de 3TU-opleiding Sustainable Energy Technology. Landelijk gezien gooien de technische richtingen (en Onderwijskunde) hoge ogen in de Keuzegids, die is gebaseerd op oordelen van deskundigen bij accreditaties en de antwoorden van studenten in de Nationale Studenten Enquête. De beste universiteit is volgens de gids de Open Universiteit, gevolgd door Wageningen en Maastricht.Van de UT werden in totaal 22 masters beoordeeld, met een gemiddeld van 63 punten (op een schaal van 10 tot 100) en dat is goed voor een achtste plaats. Op dertien en veertien sluiten de Amsterdamse universiteiten UvA en VU de rij. Opvallend is dat vorig jaar nog drie UT-masters de beste van het land waren: Onderwijskunde, Communicatiewetenschap en Bedrijfsinformatietechnologie. Toen werd de Keuzegids voor masters voor het eerst uitgegeven. Dit jaar staan er vier bovenaan, maar opmerkelijk wel vier andere: de technische opleidingen Wiskunde, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Civiele Techniek. Die verschuivingen na een jaar lijken aan te sluiten bij de vaak gehoorde twijfels van opleidingsdirecteuren over de Keuzegids. Ze zijn uiteraard trots als hun opleiding hoog scoort en teleurgesteld als dat niet zo is, maar de meesten nemen de ranglijsten met een korreltje zout. Zo gaf Menno de Jong, opleidingsdirecteur Communicatiewetenschap, vorig jaar nog aan dat het erg onduidelijk is hoe de beoordelingen tot stand komen. Eén UT-masteropleiding scoorde dit jaar onvoldoende. Dat is de studie Sustainable Energy Technology die in 3TU-verband wordt aangeboden. De oordelen van de Delftse en Eindhovense studenten zijn echter een stuk positiever (beide 61) dan die van de UT-studenten (53). Kritiek is er op de onderdelen lesprogramma en docenten. De master Psychologie scoort weliswaar net een voldoende (57 punten), maar is op de elfde plaats wel de slechtste van het land. Twee maanden geleden eindigde ook de UT-bachelor al onderaan in de lijst van de Keuzegids. Nieuw is die slechte score niet.vorig jaar presteerde de opleiding ook onder de maat. In 2009 ging het onderwijs echter flink op de schop. Met ingang van komend studiejaar ligt er een geheel nieuw curriculum. Om de kwaliteit van het masteronderwijs aan de UT te verhogen is een projectgroep gestart onder leiding van Rikus Eising en Petra de WeerdNederhof. Lees hierover op pagina 3. ADVERTENTIE NIEUWE UITDAGING? Over en... Valentijn Senatoren De XVIe senaat van het DSCC/DJCR Audentis et Virtutis heeft zich per 3 februari 2010 als volgt geconstitueerd: V.l.n.r.: Marly van Assen (Nuntius Senatus), Mike Broekman (ab Actis II Senatus), Tobias van Roon (ab Actis I Senatus), Floris de Vries (Praeses Senatus), Niels Roelofs (Quaestor I Senatus) en Lars de Groot (Quaestor II Senatus). Zo, en nu in jip-enjanneketaal: studentenvereniging Audentis heeft een nieuw bestuur met aan het hoofd TBK-student Floris de Vries. Vorige week namen ze het stokje over van de vijftiende senaat. voor SPEK & BONEN Chili con.. chocolate! 25 minuten Chili con carne kent haters en liefhebbers. Haters vinden vaak de weeïge bruinebonensmaak niet lekker. Daarom gebruik ik in dit recept de steviger kidneybonen.verder gaat er een verrassend ingrediënt in, namelijk chocolade. Ik heb geëxperimenteerd met chocolade en met cacaopoeder en heb zelf liever de cacaopoeder. (Extra) pure chocolade is een goed alternatief, maar het word er iets zoeter door. Als je een beetje argwanend staat tegenover de cacaosmaak in je chili, doe er dan eerst een beetje door en voeg later naar smaak meer toe. De hieronder genoemde hoeveelheid is niet te overheersend, geeft een subtiele cacaosmaak en een prachtige diepe donkerbruine kleur. Een heerlijk verwarmend gerecht voor de nog steeds koude februaridagen. O ja! Je mag er natuurlijk nog steeds gehakt aan toevoegen Benodigdheden voor 2 personen - 1 ui - 1 blik gepelde tomaten (400 gr) - 1 blik kidneybonen (400 gr) - 1 paprika (kleur naar keuze) - een halve tot een hele rode peper - een halve eetlepel cacao of 25 gram extra pure chocolade (in kleine stukjes) - een theelepel gemalen komijn (djinten) - zout en peper - een beetje neutrale olie - eventueel 200 gram (vegetarisch) gehakt - een grote pan Bereidingswijze Snipper de ui en snijd de paprika in kleine stukjes. Hak net zo veel rode peper fijn als je lekker vindt. De helft van een rode peper zonder zaadlijsten geeft een subtiel pittige smaak die iedereen kan hebben. Gebruik de hele peper (inclusief zaadjes) als je van pittig houdt. Bak de ui op een matig vuurtje in een beetje olie tot de ui glazig is. Bak ook de rode peper en de komijn een minuutje mee.wanneer je gehakt gebruikt, voeg dat dan toe en bak het mee tot het gaar is.voeg de paprika toe en bak een paar minuutjes op matig vuur mee.voeg nu de inhoud van het blik tomaten (inclusief vocht) toe en van de kidneybonen (exclusief vocht). Maak met een lepel de tomaten een beetje kapot en breng het geheel aan de kook. Laat zachtjes een paar minuten doorkoken, blijf af en toe roeren.voeg zout en peper en cacao naar smaak toe en meng dit goed door het bonenmengsel. Het gerecht is klaar als alles Onder redactie van: Maaike en Rayke voorspekenbonen.utnieuws@gmail.com goed is doorgewarmd, maar het wordt lekkerder als je het nog een minuut of tien laat doorsudderen, zodat het vocht nog wat meer verdampt en de smaken goed mengen. Serveer met rijst, tortillawraps of brood. Variatie en inspiratie - Serveer de chili met tacochips. Serveer ze warm door ze een paar minuutjes op een schaal onder de gril te leggen (blijf erbij, ze verbranden snel), eventueel met wat geraspte kaas bestrooid. Ook lekker als voorafje of borrelhapje. - In plaats van een verse rode peper kun je ook gedroogde rode peper nemen die je heel fijn hakt of chiliflakes. Chilipoeder kun je ook gebruiken, dat is een mengsel waar de komijn vaak al bij in zit. - Maak het recept gerust in veelvoud voor een grote groep mensen. De hoeveelheden komen niet heel nauw. Gewoon blijven proeven en naar smaak de ingrediënten toevoegen. Maaike Endedijk De dag van de liefde vieren we aankomende maandag. En dat valt niet mee, als je een beetje verliefd bent. Indruk moet je tegenwoordig wel maken. En er aan ontkomen is helemaal onmogelijk. Laat staan het vergeten. Knipperende valentijnscadeautjes, hartjes, rozen en romantische verrassingstips op Hyves- en Facebookpagina s herinneren je oeverloos aan het feest der geliefden. Vroeger, in het pre-internettijdperk, hadden we postkaarten. Dat zijn kartonnen kaartjes die je kunt openklappen en waar je binnenin iets kunt schrijven. Met een pen. Het kaartje gaat vervolgens in een envelop, adres en postzegel erop en de volgende dag vindt je geliefde het poststuk netjes op de deurmat. Eenvoudig, doch effectief. Anno 2011 is zoiets superouderwets, ontzettend passé en zó negentienhonderd. Wie zijn Valentijn wil bekoren, moet met minimaal een hotelovernachting, diner en wellness arangement voor de dag komen. In Spanje wel te verstaan. Italië mag ook. Origineel en persoonlijk is het credo. Knuffels, bonbons, ringen en rozen zijn uit. Ovenwanten, onderzetters en placemats zijn eveneens not done. Wie twijfelt over een passend cadeau, moet de lijst van ergste Valentijnscadeau ooit er eens op na slaan, gevraagd aan een aantal vrouwen. Om flaters te voorkomen moet je niet komen aanzetten met een weegschaal, namaakroos, joggingpak, trui en stofzuiger. Een bon van de VVV is ook heel fout net als lingerie in de verkeerde maat en een lidmaatschap van de sportschool. Een pornofilm, blender, fles wodka, pannenset en handdoeken worden ook niet gewaardeerd. Is het allemaal te moeilijk en verwarrend, een lief kaartje volstaat ook nog hoor. Net zoals vroeger! Wel zo veilig. Selectie Het is ergens in augustus. De zomer van Nog even en een nieuw collegejaar gaat van start. Voor De Spiegel staat een lange rij scholieren, met een kersvers VWO-diploma op zak. Ze staan te trappelen om aan een studie op de UT te beginnen. Maar eerst moeten ze nog op gesprek. Om te toetsen of ze wel voldoende gemotiveerd en gekwalificeerd zijn. Docent: Zo Jaap, dus jij wilt hier studeren? Jaap: Ja meneer, heel graag. Docent: Had jij wel een beetje goede cijfers op je eindlijst? Jaap: Gemiddeld een acht, meneer. Docent: Zo zo. En toch niet zo n soft profiel hé? Jaap: Nee meneer, alleen maar de zwaarste exacte vakken. Docent: En waar ben je nog meer goed in, jongen? Jaap: Ik doe aan schaken, speel viool en ontwerp computergames. Docent: Aha, jij moet wel heel slim zijn! Maar nu je motivatie? Jaap: Ik wil later de Nobelprijs voor scheikunde winnen. Docent: Zo, dat zijn grote wensen voor een achttienjarige. Jaap: De techniek fascineert me gewoon enorm. Het lijkt me heerlijk om hierin baanbrekend onderzoek te mogen verrichten. Docent: Ja, met die high tec zit het bij jou wel goed. Jaap: Joepie, dus ik ben toegelaten? Docent: Nee, helaas wijs ik je af. Jaap: Maar meneer! Ik begrijp er niets van! Docent: De UT is een universiteit van high tech én human touch. Van dat laatste ben ik bij jou niet overtuigd. Jaap: Dit méént u niet! Docent: Jawel hoor. Dag Jaap, probeer het eens in Eindhoven of Delft. Volgende graag! Nb: hoewel bovenstaand gesprekje gefingeerd is, zou het zomaar kunnen zijn dat dit over een half jaar wel realiteit is nu staatssecretaris Zijlstra wil dat universiteiten en hogescholen gaan selecteren aan de poort....sluiten UT-Nieuws stelling v/d week Goed dat universiteiten studenten met een hbo-propedeuse mogen weigeren GA naar: Uitslag vorige stelling: Vrouwelijke wetenschappers moeten gespaard worden bij bezuinigingen EENS 17% ONEENS 83%

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Preschool Kindergarten

Preschool Kindergarten Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Memo Academic Skills; the basis for better writers

Memo Academic Skills; the basis for better writers Memo Academic Skills; the basis for better writers With the rise of broader bachelor degrees and the University College, Dutch universities are paying more attention to essays and other written assignments.

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst Wat is de prijs die je kunt winnen? Flash info early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2 Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet 1 Free time! read a Stel je hebt een dag vrij van school. Schrijf op wat je dan gaat doen. b Lees de tekst en schrijf op welke dingen Brian en Brenda voorstellen om te doen op een vrije dag. Free time

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

University of Groningen. Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta

University of Groningen. Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta University of Groningen Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum?

Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum? 1 Shopping mall Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum? The Tower - Shopping mall 1 Bookshop Blackwell s Waterstones

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Geachte Bezoeker, Adresgegevens

Geachte Bezoeker, Adresgegevens Geachte Bezoeker, Wij heten u van harte welkom bij Astellas Pharma Europe B.V. te Leiden. Astellas Leiden wordt ook wel Mirai House genoemd en is gelegen in het Bio Science Park van Leiden. Als u als bezoeker

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS.

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSSCHAPPEN Na je master Sociologie,

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

k ga naar school go to school

k ga naar school go to school Nederlandstalig onderwijs k ga naar school go to school Nederlands English k ga naar school go to school Wat heb ik goed geslapen. Mama helpt me bij het wassen en aankleden. Ze vertelt me dat ik mijn knuffel

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

Informatiefolder. Kinderopvang 2Samen

Informatiefolder. Kinderopvang 2Samen Informatiefolder Kinderopvang 2Samen Ruim 70 jaar thuis in kinderopvang 2Samen verzorgt al meer dan 70 jaar professionele kinderopvang. Naast het bieden van opvang die veilig en verantwoord is, streven

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Every day we see them during the commercial break: the best products in the world. Whether they are a pair of sneakers, new mascara or the latest smartphone, they all seem to

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in

Nadere informatie

Grammatica overzicht Theme 5+6

Grammatica overzicht Theme 5+6 Past simple vs. Present perfect simple Past simple: Ww + ed OF 2 e rijtje van onregelmatige ww. I walked I went Ontkenningen past simple: Did not + hele ww He did not walk. Present perfect: Have/has +

Nadere informatie

In the classroom. Who is it? Worksheet

In the classroom. Who is it? Worksheet In the classroom 1 Lees wat de meester doet als hij s morgens op school komt. Lees ook wat een leerling doet. Wie van de twee doet het meest voordat de les begint? First, I go to my desk and take out my

Nadere informatie

Profile visitors NRC Q

Profile visitors NRC Q NRC Media presents About NRC Q A unique concept Business news platform for ambitious people on the go Short, sharp articles with professional infographics Daily newsletter at 5.30am News updates via WhatsApp

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

Welkom op de Bolognalaan 101

Welkom op de Bolognalaan 101 Welkom op de Bolognalaan 0 Docenten en studenten van de faculteiten Bètawetenschappen, Geowetenschappen en Sociale Wetenschappen: welkom op de nieuwe onderwijslocatie van de Universiteit Utrecht (UU).

Nadere informatie

Fans talking about Martin

Fans talking about Martin Fans about Martin Wat vind jij van Martin Garrix? 1 read Fans talking about Martin Martin Garrix is a world famous DJ from Holland. Yesterday we interviewed two of Martin s fans. This is what they said.

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Danica Jiernes Madrid, 17 years

Danica Jiernes Madrid, 17 years Danica Jiernes Madrid, 17 years City of Malabon University (CMU) Bachelor of Secondary Education Major in Mathematics Mother s Occupation: Housewife (huisvrouw) Welder (lasser) I choose mathematics as

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum 16-06-2018 Eyeopener in een wereld waarin je niet bekend bent. Bijzonder om in zo'n korte tijd zo intensief met iemand te spreken. Het was fantastisch

Nadere informatie

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Molecular Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Molecular Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas

Nadere informatie

Add the standing fingers to get the tens and multiply the closed fingers to get the units.

Add the standing fingers to get the tens and multiply the closed fingers to get the units. Digit work Here's a useful system of finger reckoning from the Middle Ages. To multiply $6 \times 9$, hold up one finger to represent the difference between the five fingers on that hand and the first

Nadere informatie

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 055/02 Paper 2 Reading MARK SCHEME Maximum Mark: 45 Published This mark scheme is published

Nadere informatie

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating

Naam opleiding: Life Science & Technology. Toelating Naam opleiding: Life Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? De studie is pittig; zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie direct vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development

Nadere informatie

Stars FILE 7 STARS BK 2

Stars FILE 7 STARS BK 2 Stars FILE 7 STARS BK 2 Of course you have seen X-Factor, The Voice or Got Talent on TV or via the Internet. What is your favourite act? Do you like the dancing performances or would you rather listen

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden.

English is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden. one English is everywhere Test Luister naar wat Daniel vertelt. Welke Engelse woorden hoor je? Kruis ze aan. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game Lees de tekst. Omcirkel de

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education *0535502859* DUTCH 0515/03 Paper 3 Speaking Role Play Card One 1 March 30 April 2010 No Additional

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examination 2DL04 Friday 16 november 2007, hours.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examination 2DL04 Friday 16 november 2007, hours. TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Examination 2DL04 Friday 16 november 2007, 14.00-17.00 hours. De uitwerkingen van de opgaven dienen duidelijk geformuleerd en overzichtelijk

Nadere informatie

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Economie en Bedrijfseconomie Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde ( FEWEB) Opbouw van studie door prof. dr. Henri de Groot (programmadirecteur)

Nadere informatie

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE ARTISTIEK ONDERZOEK MASTER KUNSTEDUCATIE Willem de Kooning Academie Piet Zwart Instituut te Rotterdam april 2012 Marieke van der Hoek-Vijfvinkel begeleiding: Annette Krauss - MaikoTanaka ? KUNST ONDERZOEK

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs In this topic, you will learn how to help children develop the ability to reason and use complex thought, as well as The role of play in intellectual development

Nadere informatie

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect

Nadere informatie