Hoe krijgen we de restafvalzak leger?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe krijgen we de restafvalzak leger?"

Transcriptie

1 afvalforum jaargang 16 september English summary included Hoe krijgen we de restafvalzak leger? Wereldwijde recyclingmarkt onder druk Een Schengenzone voor afval

2 kort nieuws INZAMELPUNTEN VOOR E-WASTE SAMENWERKING AEB EN INASHCO Het Afval Energie Bedrijf (AEB) en Inashco gaan de recycling van bodemas uit de afval- energiecentrale verder optimaliseren. Samen met de TU Delft zijn de organisaties een project gestart om de minerale bodemasfractie maximaal nuttig toe te passen. AEB en Inashco gaan de eerste fase van dit project realiseren en Inashco s ADR/technologie plaatsen op het terrein van AEB. In de ADR-installatie komt naast verbeterde nonferroterugwinning de nadruk te liggen op verbetering van de kwaliteit van de restfractie. De verwachting is dat de ADR-installatie tegen het eind van het jaar op het terrein van AEB wordt geplaatst. TU Delft en AEB ontwikkelden al eerder een deel van de technologie om de fijne fractie van bodemas te behandelen. De destijds ontwikkelde en gepatenteerde technologie in combinatie met Inashco s ADR-technologie leidt tot nieuwe toepassingsmogelijkheden van bodemasmineralen. Het project past bij de Green Deal die de sector vorig jaar heeft gesloten met de rijksoverheid. De Vereniging NVMP wil het burgers gemakkelijk maken e-waste gescheiden in te leveren. Daarvoor zijn verspreid door het hele land vele extra inzamelpunten gecreëerd. NVMP gaat ervan uit dat consumenten zich ook meer bewust worden van de noodzaak van het gescheiden aanbieden als ze door het hele land in winkels en winkelcentra herkenbare en vrij toegankelijke inzamelpunten vinden. In samenwerking met enkele grote ketens hebben we de eerste 750 inzamelpunten geplaatst, zegt Jan Kamminga, voorzitter van de NVMP. We zien dat consumenten daar positief op reageren en dat winkeliers zich bewust worden van de cruciale rol die zij bij de inzameling kunnen spelen. Met hun medewerking moet het mogelijk zijn om binnen vijf jaar van zulke inzamelpunten neer te zetten. Dat is genoeg om heel Nederland te bestrijken, vergelijkbaar met de dekking die we door het hele land met papierbakken en batterijtonnetjes hebben bereikt. De massale introductie van inzamelpunten maakt onderdeel uit van het voorstel dat NVMP op 3 september heeft gepresenteerd om alle afgedankte apparaten en spaarlampen in Nederland op een gecontroleerde en verantwoorde manier in te zamelen en te recyclen. De vereniging heeft zeven voorwaarden geformuleerd om te komen tot een gesloten kringloop van elektronica, als conclusie van een uitgebreide marktstudie over e-waste in Nederland. Jan Kamminga overhandigde het eerste exemplaar van het onderzoeksrapport aan Tweede Kamerlid Stientje van Veldhoven (D66) die zich inzet voor recycling en een Nederlandse grondstoffenrotonde. EERSTE KEEP IT CLEAN DAY IN NEDERLAND In navolging van het internationale succes is er voor het eerst ook in Nederland een Keep it Clean Day georganiseerd. Op 21 september hebben vele tienduizenden mensen in hun eigen omgeving al het zwerfafval opgeruimd. Ruim negentig landen hebben meegedaan aan de dag. Een groep vrijwilligers heeft het voortouw genomen om de landelijke actie in Nederland te coördineren. Afvalbedrijven hebben de actie ondersteund door het beschikbaar stellen van materialen om het zwerfafval te kunnen verzamelen. Zo heeft AVRI grijpstokken, reflecterende hesjes, handschoenen en speciale zakken uitgeleend. HERNIEUWBARE ENERGIE GROEIT DANKZIJ AEC S Het aandeel hernieuwbare energie in het procent. Deze stijging had voor een groot totale energieverbruik is gestegen van deel te maken met de daling van het totale 1 procent in 1990 tot 4,3 procent in energieverbruik voor verwarming doordat Dat blijkt uit cijfers van het CBS. het in 2011 niet zo koud was als in Tussen 2010 en 2011 is het aandeel hernieuwbare energie gestegen van 3,7 naar door AEC s droeg bij aan de toename van Ook de uitbreiding van de warmtelevering 4,3 procent. Dit komt enerzijds doordat het aandeel hernieuwbare warmte. het totale verbruik van energie sterk is De energieproductie door AEC s is in gedaald en anderzijds door de toename van 2011 met eenvijfde gestegen ten opzichte het verbruik van biobrandstoffen voor het van het jaar ervoor. Dat is vooral te danken wegverkeer en de productie van energie uit aan de ingebruikname van nieuwe installaties en uitbreiding van de capaciteit bij afvalenergiecentrales (AEC s). Het aandeel hernieuwbare energie in de bestaande installaties. De hernieuwbare warmtevoorziening steeg van 2,7 naar 3,3 fractie bedraagt in procent. 2 afvalforum september 2012

3 Op naar een nieuw kabinet! Colofon afvalforum september 2012 jaargang 16 nummer 3 verschijnt vier keer per jaar afvalforum biedt nieuws, ontwikkelingen, feiten en meningen over afval. Het behandelt zowel het beleid als de praktijk van afvalbeheer. afvalforum wordt uitgegeven door de Vereniging Afvalbedrijven. De Vereniging Afvalbedrijven behartigt de belangen van afvalbedrijven die actief zijn in de gehele keten: van inzameling, recycling, hergebruik en rioleringsbeheer tot en met de verwerking van afval. De Vereniging Afvalbedrijven steunt haar leden bij de groei naar één Europese afvalmarkt en maakt zich hard voor optimale randvoorwaarden voor een milieuhygiënische en kosteneffectieve afvalverwijdering en -verwerking. Leden van de Vereniging ontvangen afvalforum gratis, evenals bestuurders, politici en ambtenaren bij overheden. hoofdredactie Vereniging Afvalbedrijven s-hertogenbosch Daniëlle van Vleuten eindredactie Addo van der Eijk, Usquert redactieadres De redactie van afvalforum is geïnteresseerd in afvalnieuws. Persberichten en ideeën voor artikelen kunt u sturen naar: Redactie afvalforum Postbus CD s-hertogenbosch vanvleuten@verenigingafvalbedrijven.nl engelse teksten Derek Middleton, Zevenaar opmaak Ontwerpburo Suggestie & illusie, Utrecht foto cover Norbert Bosman Lees verder op pagina 8 drukker S&B Druk, Oss abonnement 35,- per jaar (4 nummers) Meer informatie bij Vereniging Afvalbedrijven, t. (073) Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN adverteren in afvalforum afvalforum wordt verspreid naar (inter)nationale bestuurders, politici, directeuren, managers, technici en andere deskundigen in de afvalsector (controlled circulation). Meer informatie bij Recent BV, telefoon (020) Na een korte maar intensieve campagne hebben we 12 september een nieuwe Tweede Kamer gekozen. Ruim 12 miljoen Nederlanders kozen 150 leden uit nog geen 1000 kandidaten. Nu weten we hoe sterk de verschillende fracties in de Kamer de komende jaren zijn. En daarbij is het niet de vraag of de partijen met elkaar kunnen samenwerken, ze moeten. Ik hoop dat een snelle kabinetsformatie mogelijk is. Daarbij is niet alleen de Tweede Kamer van belang, maar ook - en dit zeg ik uit eigen ervaring - nadrukkelijk de Eerste Kamer. Immers alle wetten, en dat zijn er nog steeds heel veel, moeten via de Eerste Kamer. Die wordt pas opnieuw gekozen in Dat betekent dat een grote coalitie het meest waarschijnlijk is, concreet: VVD en PvdA. Eventueel nog aangevuld, of anderszins met een werkbare afspraak met de Eerste Kamer. We zullen het hopelijk spoedig zien. Een snelle formatie is ook gewenst om duidelijkheid te krijgen over het fiscale en financiële beleid voor Op Prinsjesdag dient het huidige demissionaire Kabinet plannen in conform het zogenoemde Lenteakkoord. De plannen, met name het Belastingplan, worden de komende weken en maanden in het parlement behandeld. Een nieuwe Regering kan hier alleen nog invloed op uitoefen als het er snel is. Of zij moet ingrijpen in al ingevoerde wetgeving in de loop van 2013, maar dat is lastig en geeft veel verwarring. Een belangrijke vraag voor ons is: leidt een nieuw kabinet tot (nieuwe) consequenties voor de sector? In de campagne kwamen we nauwelijks aan bod. Dat ging vooral over economie, gezondheidszorg, en Europa en de euro. Dus moeten we kijken naar de verkiezingsprogramma s. Het is ook voor onze sector goed dat het bestrijden van de financiële en economische crises sterk voorop staat. Daarmee kunnen volumes en omzetten worden hersteld en wordt een dreigende verstoring van onze afval- en materialeninfrastructuur voorkomen. We zullen vooral moeten doorgaan op de ingeslagen weg, hogere recyclingpercentages, sluiten van kringlopen, minimumverwerkingsstandaarden aanscherpen, enzovoort. Wel zou een (nieuwe) discussie kunnen ontstaan over het nut van een verbrandingsbelasting. Nu de balans tussen aanbod en capaciteit, mede door de recessie, is verstoord, zou een dergelijke belasting wel zeer ongelukkig zijn. Net nu voor ons het Europese spelveld steeds belangrijker wordt. Het lukt steeds beter om internationaal actief te zijn, met als belangrijk effect dat we ook in het buitenland bijdragen aan een meer verantwoord afval- en materialenbeleid. Door alleen in Nederland een verbrandingsbelasting in te voeren, benadelen we onze bedrijven en het milieu. Binnen een integraal beleid kan een extra heffing effectief zijn, de recent afgeschafte stortbelasting was dat ook (!), maar noodzakelijk is dan zonder meer dat dat op Europese schaal gebeurt. Ik hoop dat er spoedig een nieuwe Regering zal aantreden. We hopen onze goede verstandhouding met Bewindslieden, Kamerleden en Departementsmedewerkers te continueren. We staan uiteraard open voor eventuele nieuwe wensen en gedachten en gaan daarover graag in gesprek. Inhoud ir. Pieter H. Hofstra Voorzitter Vereniging Afvalbedrijven 4 Wereldwijde recyclingmarkt gebaat bij vrije handel 8 Gezamenlijk advies om restafvalzak leger te krijgen 10 Interview met SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf 12 Storten neemt eerste maanden van 2012 sterk toe 14 Gft-expert gaat bij gemeenten langs 16 Stelling: Het is tijd voor een Schengenzone voor afval 18 Koplopers lopen tegen ongelijk arbospeelveld aan En verder: Korte nieuws 2, 7 en 20 English summary

4 De markt in secundaire grondstoffen is in rap tempo globaal geworden, maar staat nu fors onder druk. De wereldwijde economische crisis leidt tot overschotten, prijsdalingen en im- en exportbeperkingen die landen opleggen om de eigen industrie te beschermen. Veel collega s zullen het niet redden. DOOR HAN VAN DE WIEL Volgens de OESO is momenteel 20 procent van de schrootmarkt onderhevig aan im- en exportbeperkingen (foto s: BIR) WERELDWIJDE RECYCLINGMARKT GEBAAT BIJ VRIJE HANDEL Booming business in gevarenzone De wereldwijde recyclingmarkt is omvangrijk. Volgens een inschatting van Surendra Borad is de economische waarde van deze markt jaarlijks 500 miljard dollar en verdienen 20 miljoen mensen er hun boterham. Borad is voorzitter van de plastic-afdeling van het Bureau of International Recycling (BIR), een branche- en lobbyorganisatie van de wereldwijde recyclingindustrie. Tevens is hij directeur van Gemini Corporation, een in Antwerpen gevestigd bedrijf dat zich bezighoudt met sorteren, inspecteren en transport van recyclebare materialen. Tijdens de Papier en Plastic Recycling-conferentie begin dit jaar in Dubai feliciteerde Borad in zijn toespraak het publiek: Ontspan u, en wees gelukkig met het feit dat we deel uitmaken van de opkomst van een industrie met een heldere en veelbelovende toekomst. Wat is de houdbaarheid van Borads wensdroom? Er bestaat een sterk verband tussen het bruto nationaal product van een land en het gebruik van secundaire grondstoffen. Aanjager van de globale recyclingmarkt was de fenomenale economische groei in landen als China, India, Rusland, Brazilië, Turkije en Zuid-Afrika. Primaire grondstoffen alleen waren simpelweg niet in staat die groei bij te benen. De productie van primaire grondstoffen kent grenzen. Waar planten we de miljarden bomen die nodig zijn voor de papierindustrie als we geen oudpapier meer inzamelen? vraagt Ranjit Baxi zich retorisch af. Baxi is voorzitter van de papierafdeling directeur van J&H Sales International in Londen en voorzitter van de papierafdeling van BIR. Maar ook de groeilanden ontkomen niet aan de huidige wereldwijde economische crisis en kennen lagere groeicijfers. Het gevolg: overschotten van secundaire grondstoffen in landen die van oudsher 4 afvalforum september 2012

5 een sterke recyclingindustrie hebben, met name de lidstaten van de Europese Unie en de Verenigde Staten. Daarnaast zucht de recyclingmarkt onder stijgende transportkosten, zodat export niet per se een aantrekkelijke optie is. ECONOMISCH NATIONALISME Als klap op de vuurpijl zorgt de crisis voor hernieuwd economisch nationalisme. Om de eigen industrie te beschermen gaan in steeds meer landen geluiden op de im- en export van primaire en secundaire grondstoffen te beperken. Voor de Europese recyclingindustrie is dat een serieuze bedreiging: in Europa worden veel minder secundaire grondstoffen verwerkt dan ingezameld, zodat exportbeperkingen leiden tot overschotten. Langdurige prijsdalingen en faillissementen liggen op de loer. Eén van de stromen die kampt met barrières is plastic schroot. Terwijl de markt groeit, gaat her en der de deur op slot. China wil alleen hoge kwaliteit toestaan, de Verenigde Staten hebben plastic schroot op de rode lijst gezet, India zet de deur op het kleinste kiertje. Borad van BIR schetst de gevolgen: Europa produceerde in 2010 ongeveer 24 miljoen ton plastic schroot. Daarvan wordt 10 miljoen gestort en 8 miljoen ton verbrand met energieterugwinning. Maar 6 miljoen ton wordt gerecycled; de helft in Europa, de andere helft buiten Europa. Europa heeft niet genoeg verwerkingscapaciteit, zegt hij. Er is dus veel plastic om te exporteren. Als landen hun grenzen daarvoor sluiten, bijvoorbeeld als vergeldingsmaatregel voor onze exportbeperkingen, dan raken we opgescheept met een gigantisch plastic-overschot. Vandaar dat de recyclingindustrie hamert op vrije handel. Het belang daarvan staat volgens de sector buiten kijf. Geen land ter wereld is onafhankelijk wat betreft CHRISTIAN RUBACH (BIR FERROUS METALS): De EU kampt nu al met een staalschrootoverschot. zijn behoeften aan grondstoffen. Elk land is gebaat bij een functionerende internationale markt voor grondstoffen, ook die uit secundaire stromen. De industrie heeft daarom behoefte aan toenemende harmonisatie van milieu-, volksgezondheids- en kwaliteitsaspecten. Een vrije markt zorgt voor marktconforme prijzen en een steeds betere recyclinginfrastructuur. Last but not least stimuleert een globale markt technologische innovatie. WONDER VAN CARTAGENA Niet alleen de plastic-, ook de bandensector loopt tegen beperkingen op de im- en export aan. Ze baren Barend ten Bruggencate zorgen. Ten Bruggencate werkte zijn hele arbeidzame leven in de banden en is voorzitter van de bandenafdeling van BIR. De markt van end-of-life banden is volgens hem weliswaar internationaal georiënteerd, maar er zijn landen die geen import toestaan. Ze beroepen zich op de Conventie van Basel over grensoverschrijdend vervoer van gevaarlijke stoffen. Wat dat betreft stemt de uitkomst vorig jaar van de tiende conferentie van 118 landen die de Conventie van Basel onderschrijven hoopvol. Sommigen spreken al van het Wonder van Cartagena, daarbij verwijzend naar de Colombiaanse stad waar de tiende conferentie plaatsvond. De doorbraak was dat afval niet alleen gezien wordt als een ongewild en duur bijproduct van de moderne consumptiesamenleving, maar ook als een potentieel waardevolle grondstof met volop mogelijkheden voor groene banen en groene industrie. Volgens Katharina Peiry van het secretariaat van de Baselconventie is Basel hierdoor niet langer synoniem met controle op en verbod van afvaltransacties. Dat is een erg belangrijke verandering in de houding van regeringen, zegt ze. De VN-duurzaamheidstop in Rio de Janeiro van afgelopen juni liet de kans lopen om het belang van afval als grondstof te onderschrijven. OP DE LOER De markt van staalschroot is volgens Christian Rubach, voorzitter van de ferroafdeling van BIR, tot nu toe een van de meest vrije ter wereld. Er zijn geen monopolies, en zelfs de grootste schrootproducent is een relatief kleine speler. Belemmerende factoren zijn de wisselkoersen tussen euro en dollar, en de hoge transportkosten. Toch ligt ook hier ingrijpen van overheden op de vrije markt RANJIT BAXI (BIR PAPER): Velen zullen het niet redden. op de loer. Overheden willen het schroot liever in eigen land houden. Volgens de OESO is momenteel 20 procent van de schrootmarkt onderhevig aan im- en exportbeperkingen. Rubach vreest dat dit nog een tijd doorgaat. Elk land wijst naar andere landen. Ze redeneren ongeveer als volgt: Als China zijn zeldzame aardmetalen onderwerpt aan exportbeperkingen, dan laten wij ons staalschroot er niet heen gaan. Of: Waarom zouden wij, in de EU, ons schoon geproduceerde schroot exporteren naar India of China, waar het met smerige technologie wordt gebruikt om producten te maken die wij dan weer importeren. Rubach heeft geen goed woord over voor die redeneertrant. Het zijn domme argumenten, die alleen de bedoeling hebben de Europese schrootprijzen te laten dalen. Wie daarvan profiteren zijn de Europese staalproducenten. Dat zit er achter, niks anders. De EU kampt nu al met een staalschrootoverschot van 20 tot 30 miljoen ton, waarschuwt Rubach. Elke exportbeperking zal tot verdere prijsdaling leiden. Producenten van staalschroot hebben onder meer met het fenomeen te maken dat de bijdrage van staalschroot aan de wereldwijde staalproductie afneemt. Hoofdverantwoordelijk daarvoor is China, dat een extreem lage hoeveelheid schroot verwerkt bij zijn staalproductie. Volgens Rubach produceert China ongeveer 700 miljoen ton staal per jaar en is de schrootbijdrage met ongeveer 10 procent heel, heel laag. China heeft er het land aan grondstoffen te importeren als het niet per se hoeft, zegt Rubach. Het is een kwestie van tijd, meent Rubach. China verbetert zijn basis voor staalschroot stukje bij beetje. Dat voornemen staat ook in het vijfjarenplan van China. Over een jaar of tien tot vijftien loopt China in de internationale pas.» afvalforum september

6 BANDENSECTOR RECYCLINGKAMPIOEN De Europese bandensector is recyclingkampioen. Bergen van afgedankte banden behoren in bijna alle landen van de Europese Unie tot het verleden. In 2011 werd 95 procent van alle gebruikte banden ingezameld en verwerkt. Volgens de meest recente cijfers vindt 40 procent van die banden zijn weg in materiaalhergebruik, 38 procent in energieterugwinning (voornamelijk in cementovens), 10 procent wordt geëxporteerd, 8 procent krijgt een nieuw loopvlak en een luttele 4 procent wordt nog gestort. Ter vergelijking: in 1994 werd maar 17 procent van de Europese banden gerecycled of verbrand voor energiedoeleinden en belandde maar liefst 62 procent van de afgedankte banden op stortplaatsen. Barend ten Bruggencate, voorzitter van de bandenafdeling van BIR, is tevreden met deze cijfers. In de EU en de Verenigde Staten zijn we het station gepasseerd dat banden afval zijn en als zodanig behandeld moeten worden. Het zijn grondstoffen met een behoorlijke waarde. De marktwaarde van het gerecyclede materiaal is het grote issue bij de end-oflife banden. Je ziet steeds meer dat het granulaat van oude banden wordt geaccepteerd als grondstof voor kunststof sportvelden, asfalt en geluidwallen. Het is namelijk geluiddempend. Zo ontstaat op termijn een stroom producten die geld oplevert. Recycling van oude banden staat mooie tijden te wachten. In de komende dertig jaar verdubbelt de vraag naar rubber, door de enorme toename van het aantal auto s en vrachtwagens. Het is onmogelijk om in dat groeitempo te voorzien met natuurlijk rubber. Volgens Ten Bruggencate zijn er steeds meer initiatieven om granulaat en rubber te mixen. BAREND TEN BRUGGENCATE (BIR TYRES): Op termijn ontstaat een stroom producten die geld oplevert. Hetzelfde geldt voor opkomende economieën als Brazilië, Rusland en India. PAPIERVEZELOVERSCHOT De Europese oudpapiersector kampt met een vergelijkbaar probleem: een gigantisch overschot dat inmiddels is opgelopen tot 8 à 10 miljoen ton. Europa zamelt veel meer oud papier in dan het nodig heeft. Oorzaken van de malaise: de economische crisis en de lage papierprijzen. De ambitieuze Europese recyclingdoelstelling van 70 procent recycling in 2015 heeft in veel landen geleid tot contracten tussen inzamelaars en overheden, waarin ook een vaste inzamelingsprijs is afgesproken. Daarbij is geen rekening gehouden met een langdurige crisis, waardoor de vraag naar papier substantieel afneemt en de papierprijs daalt, ook de prijs die inzamelaars van de papierproducenten ontvangen. Het gevolg is een stuwmeer aan oud papier. Volgens Ranjit Baxi, voorzitter van de papierafdeling van BIR, ligt het voor de hand dat we het overschot exporteren, maar daarbij doen zich twee problemen voor: de hoge transportkosten en de ongunstige transactiekosten. Om kosten te drukken nemen de inzamelaars genoegen met een lagere kwaliteit van het ingezamelde papier. Baxi: Door de aanhoudende crisis gaat er vanuit Europa elke week een lagere kwaliteit papiervezel naar Azië. Als reactie daarop stellen onder meer China en Indonesië nu scherpe kwaliteitseisen aan het geïmporteerde papier. Europees oud papier was altijd Azië s tweede keus (na het Amerikaanse), door de verminderde kwaliteit dreigt het verder te zakken in de rangorde. Dat is geen goed nieuws voor de Europese recyclers. Baxi verwacht dat de crisis veel van zijn collega s pijn zal doen. Velen zullen het niet redden. SURENDRA BORAD (BIR PLASTICS): Europa heeft niet genoeg verwerkingscapaciteit. 6 afvalforum september 2012

7 kort nieuws ATTERO EN BAETSEN SLAAN HANDEN INEEN VOOR SORTERING GROF HUISHOUDELIJK AFVAL DUSSELDORP HANDELT CO 2 -BEWUST Dusseldorp Groep is gecertificeerd conform trede 3 van de CO 2 -Prestatieladder. Op 17 juli heeft algemeen directeur Frank Dusseldorp het certificaat in ontvangst genomen. Het toont aan dat Dusseldorp sinds jaar en dag bezig is met het reduceren van de uitstoot van schadelijke stoffen en dit procesmatig beheerst. Frank Dusseldorp: Op een schone en duurzame wijze ondernemen is iets dat ik vanzelfsprekend vind. Mijn vader heeft het bedrijf zo opgebouwd en die lijn zet ik al ruim 30 jaar voort. Niveau 3 van de CO 2 - Prestatieladder is nu bereikt, maar ons uiteindelijke doel is niveau 5, het hoogst haalbare niveau in deze systematiek. Wij zeggen niet voor niets Groen denken is geel doen! De CO 2 -Prestatieladder is een instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO 2 -bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat daarbij met name om energiebesparing, het efficiënt gebruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. Begin juli hebben Attero en Baetsen Recycling uit Veldhoven een overeenkomst gesloten voor de sortering van grof huishoudelijk restafval uit de regio Eindhoven-Helmond. Afgesproken is dat deze afvalstroom in minimaal twintig deelstromen wordt gesorteerd. Zo komt een veel groter deel beschikbaar als grondstof voor recycling dan voorheen en wordt de emissie aan CO 2 teruggedrongen. Het betekent bovendien een versterking van de regionale werkgelegenheid. Het gaat jaarlijks om een hoeveelheid van tot ton. Baetsen heeft in Veldhoven en Son sorteerinstallaties staan voor het sorteren van het grof huishoudelijk afval in een groot aantal deelfracties. Wat overblijft en niet geschikt is als grondstof, wordt als brandstof ingezet voor de productie van duurzame energie. De partijen hebben afgesproken ieder kwartaal een sorteeranalyse uit te voeren om eventuele veranderingen in de samenstelling van het aanbod aan grof huishoudelijk restafval te kunnen vaststellen. Mochten er belangrijke veranderingen optreden, dan wordt de sortering aangepast. BESTE AFVALBELEID VAN EU STEEDS MEER LEDLAMPEN IN INZAMELSYSTEEM In juli maakte de Europese Commissie bekend dat Nederland en Oostenrijk het beste afvalbeleid hebben van de Europese Unie. De Commissie in Brussel presenteerde een ranglijst voor afvalbeheer. In de medailletabel staan Nederland en Oostenrijk bovenaan met 39 punten. Hekkensluiter van de 27 EU-lidstaten is Griekenland met slechts 3 punten. De Commissie beoordeelde de landen op bijvoorbeeld het recyclen van afval, op de hoeveelheid afval die wordt gestort en ook op het schenden van Europese wetgeving. De landen kunnen zich op een belangrijk punt nog verbeteren. De Europese Commissie streeft ernaar dat huishoudens steeds minder afval produceren ongeacht de stijgende consumptie. Die ontwikkeling blijkt in Nederland en Oostenrijk nog te ontbreken. Het collectieve systeem voor de inzameling van energiezuinige lampen is groeiende. In de eerste zes maanden van het jaar sloten dertig nieuwe deelnemers zich aan bij Stichting Lightrec. De 4 procent groei is voornamelijk te danken aan het groeiend aantal spelers op de ledmarkt. In totaal zijn er nu 382 bedrijven als deelnemer verbonden aan het inzamelsysteem. De groei in deelnemende ledproducenten en -importeurs heeft te maken met het Europees besluit waarin is vastgelegd dat ook deze groep zijn producentenverantwoordelijk moet nemen. Dit was al langere tijd het geval maar veel nieuwkomers op de ledmarkt waren hier niet van op de hoogte. Deze groep verzuimde daardoor om zich op te geven als deelnemer van LightRec. Mede door onze inspanningen om de ledbranche uitvoerig te informeren over de inzamel- en recyclingmogelijkheden zien we nu een toestroom van ledproducenten en -importeurs, aldus Jeroen Bartels, directeur van LightRec. Ondanks de inspanningen van LightRec zijn er nog steeds bedrijven die zich moedwillig onttrekken aan hun wettelijke verplichtingen zoals het verantwoord inzamelen en recyclen van verlichting en armaturen. Daarbij betalen zij geen bijdrage aan LightRec waardoor een concurrentievoordeel ontstaat en deze bedrijven tegen goedkopere prijzen lampen en armaturen kunnen leveren. LightRec laat Wecycle momenteel weer onderzoek doen om freeriding in kaart te brengen. De stichting schrijft bedrijven aan die niet geregistreerd staan, met uitleg over hun wettelijke verplichtingen. afvalforum september

8 GEZAMENLIJK ADVIES OM RESTAFVALZAK LEGER TE KRIJGEN Grijze bak in de ban Tweederde van het huishoudelijk afval recyclen in plaats van de huidige helft. Dat kan, stelt een breed gedragen werkgroep van overheden en afvalbedrijven. Een trendbreuk is noodzakelijk. We moeten de grijze bak wat verder van de burger vandaan zetten. DOOR PIETER VAN DEN BRAND In zijn Afvalbrief legde staatssecretaris Joop Atsma vorig jaar de stevige ambitie neer om in 2015 van 50 naar 65 procent recycling van huishoudelijk afval te gaan. Op verzoek van de bewindsman broedde een werkgroep dit streven verder uit. Een breed samengestelde werkgroep van ministeries, publieke regionale samenwerkingsverbanden, innovatieve afvalbedrijven, ALEXANDRA VAN HUFFELEN (ROTTERDAM): Restafvaldoelstellingen zijn voor gemeenten onafwendbaar. brancheorganisaties en grote gemeenten. Het in mei aan Atsma overhandigde advies bevat een waslijst aanbevelingen. Naast producentenverantwoordelijkheid voor onder meer drankenkartons, matrassen en textiel klinkt het pleidooi voor een afrekenbare restafvaldoelstelling voor gemeenten, gebaseerd op het percentage hoogbouw in een gemeente. In hoe ze hun doelstelling bereiken, bijvoorbeeld voor- of nascheiding, zijn gemeenten vrij. Wel kunnen ze hierop worden afgerekend met een bonus/malus-systeem. Het geheel moet in een Grondstoffenakkoord worden beklonken, zo stelt het advies. Doelstellingen en verantwoordelijkheden moeten beter op elkaar worden afgestemd. Enerzijds krijgen producenten ambitieuze recyclingdoelen voorgeschoteld, anderzijds moet er druk op gemeenten zijn om zoveel mogelijk restafval te scheiden, verklaart werkgroepvoorzitter Erik de Baedts de van onze zuiderburen gekopieerde beleidslijn. De ambitie van 65 procent Maar Vlaanderen scoort 73 procent, dus waarom wij niet?, stelt de directeur van branchevereniging NVRD, dat de gemeentelijke reinigingsdiensten en de publieke afvalbedrijven vertegenwoordigt. De Baedts legt uit dat het de bedoeling is dat gemeenten aan een nieuw fonds gaan meebetalen naar rato van het aantal inwoners. Als ze onder hun maximale restafvalhoeveelheid blijven, krijgen ze dat geld weer terug. GFT-AFVAL Volgens de werkgroep ligt de grootste uitdaging bij de stromen grof huishoudelijk afval, papier en gft. Een groot deel van het restafval (36 procent) bestaat uit gft. Ondanks de wettelijke inzamelplicht zijn er grote gemeenten, zoals Amsterdam, Den Bosch en Rotterdam, die gft-afval niet meer apart ophalen. We zijn daar inderdaad mee gestopt, bevestigt wethouder duurzaamheid, binnenstad en buitenruimte Alexandra van Huffelen van de Maasstad. De reden is dat het opgehaald gft van slechte kwaliteit was. Van Huffelen wil graag dat iedereen is enorm. erkent dat de ene gemeente de andere niet DE TE NEMEN MAATREGELEN is. In grote steden wordt minder gescheiden. Mensen zijn er krapper behuisd, en Uit sorteeranalyses van Agentschap NL blijkt dat er nog volop herbruikbaar materiaal in ons restafval zit, zoals gft (36 procent), papier/ er is minder sociale controle. Ook een karton (20 procent), kunststofverpakkingen (15 procent), glas (5 procent) en textiel lage opleiding en een laag inkomen spelen (4 procent). De werkgroep Huishoudelijk Afval komt per deelstroom tot de volgende adviezen: een rol, zegt de D66-politica. Toch Gft-afval: beter toezien op naleving van de scheidingsplicht; maatwerk is noodzakelijk in kondigt ze aan te gaan onderzoeken wijken waar scheidingsresultaten achterblijven. op welke plekken in de stad het Oudpapier: grafisch papier onder producentenverantwoordelijkheid brengen, met reële zinvol is gft-bakken te plaatsen. vergoedingen voor inzamelactiviteiten in gemeenten; aparte doelstelling formuleren voor de Sommige burgers met veel recycling van drankenkartons. tuinafval vragen er bij ons Kunststofverpakkingen: langjarige zekerheid over vergoedingen is nodig om de kunststofrecycling om. Andere route die op een hoger niveau te brengen; gemeenten worden altijd vergoed voor alle ingezamelde Rotterdam onderzoekt kunststofverpakkingen. is het nascheiden van Grof huishoudelijk afval: verdere invoering, controle en communicatie over de minimumstandaard; het gft-afval. Voor Van voorzieningenniveau op milieustraten moet omhoog; nasorteren van huis-aan-huis ingezameld grofvuil. Huffelen zijn restafvaldoelstellingen Textiel: invoeren van producentenverantwoordelijkheid; aparte doelstelling voor textiel formuleren. Elektronisch afval: kennisdeling via de succesvolle vernieuwende proefprojecten van WeCycle; niet alleen sturen op tonnage, maar ook op kwalitatief hoogwaardige verwerking; terugnameplicht bij alle voor gemeenten elektronicazaken. onafwendbaar, Glas: expliciet benoemen (staat niet in de Afvalbrief); volledige producentenverantwoordelijkheid invoeren. 8 afvalforum september 2012

9 zolang we maar eigen keuzes mogen blijven maken. Van Huffelen krijgt steun van directeur Wim van Lieshout van de HVC Groep, een samenwerkingsverband van 58 gemeenten en waterschappen, dat eveneens deelnam aan de werkgroep. Ik maak me weinig illusies over de kwaliteit van het Rotterdamse gft. Ik heb zelf te maken gehad met het gft in Amsterdam waar ook veel hoogbouw is. Elke overeenkomst met gft berust op louter toeval. Voor een stad als Rotterdam ligt het voor de hand de nadruk te leggen op andere stromen, zoals metalen en kunststoffen. Maatwerk is geboden. Het gaat om de doelen, niet om de middelen. De kern is dat er waarde zit in ons afval. Het is in het belang van gemeenten zoveel mogelijk restafval te scheiden, alleen al om de kosten van de infrastructuur dekkend te houden. De vraag is wat de juiste systematiek is om het waardevolle afval eruit te halen. Voor de een is het intensiveren van de gft-inzameling de oplossing, voor de ander is dat het opschroeven van de sortering van grof huishoudelijk afval. WIM VAN LIESHOUT (HVC GROEP): Het gaat om de doelen, niet om de middelen. Volgens de werkgroep ligt de grootste uitdaging bij de stromen grof huishoudelijk afval, papier en gft (foto: AVRI, Raphaël Drent) TRENDBREUK De werkgroep roept op tot een trendbreuk. Nieuwe concepten kunnen daarvoor zorgen. Kansrijk is het experiment van HVC bij tweeduizend huishoudens in zowel Sliedrecht als in Noordoostpolder met een aparte inzamelbak voor droog, recyclebaar afval. We halen daar dertig procent meer herbruikbare stromen uit het afval, geeft Van Lieshout het resultaat van de inmiddels afgesloten proef weer. De burger is enthousiast, de bak is snel vol met prima afzetbare stromen. In plaats van per drie weken voorzie ik dat we deze bak elke twee weken komen legen. De bak voor het restafval halen we zo mogelijk nog maar één keer per vier weken op. Van Lieshout ziet het meest in zoveel mogelijk bronscheiding gecombineerd met omgekeerd inzamelen. We moeten de grijze bak wat verder van de burger vandaan zetten. Van Huffelen is gecharmeerd van de proef in het niet ver van Rotterdam gelegen Pijnacker. Daar krijgen burgers een retourpremie voor gescheiden aangeleverde afvalstromen. Het idee is om een dergelijk experiment op meerdere locaties in onze gemeente uit te voeren; in een wijk met hoogbouw en lage inkomens en in een wijk met meer ruimte, waar juist hoogopgeleiden wonen. Zo kunnen we goed zien waar in onze stad een dergelijk concept zou kunnen werken. DIFTAR Financiële prikkels zijn belangrijk, concludeert de werkgroep. Bovenaan de wensenlijst prijkt de invoering van diftar, waarbij burgers betalen naar rato van de hoeveelheid aangeboden restafval. Diftar is reeds ingevoerd in circa een derde van de Nederlandse gemeenten, waaronder Apeldoorn, Maastricht en Nijmegen. Voor Rotterdam vindt Van Huffelen diftar geen optie. We hebben veel grote verzamelcontainers op straat. Voor diftar moet je met aparte systemen gaan werken. Burgers zullen naar een andere manier gaan omzien om van hun afval af te komen. Dat leidt alleen maar tot een enorme toename van de opruimkosten en afvaltoerisme in de omliggende gemeenten. De Baedts deelt die mening niet. Diftar is overal succesvol met significante resultaten. Afvaltoerisme is een veelgehoord argument, maar ik hoor slechts weinig klachten rondom diftargemeenten. Het advies om in heel Nederland verplicht diftar in te voeren, bleek niet haalbaar. Iedereen is het erover eens dat het werkt en dat het een aanbeveling verdient om diftar in te voeren, maar een verplichting in deze werkgroep met gemeenten bleek een brug te ver. Welke adviezen worden opgevolgd is nog ongewis. Ondanks de wens van de Tweede Kamer heeft staatssecretaris Atsma zich nog niet uitgesproken over de verdere stappen. Over het financieel belonen of straffen van gemeenten toonde de bewindsman zich sceptisch: Ik ben benieuwd wat de gemeenten daar zelf van vinden, zei hij bij de ontvangst van het rapport. HVC-directeur Van Lieshout vindt een reactie van het demissionaire kabinet niet eens zo wezenlijk. De oplossingen die wij aanreiken, zijn toch de toekomst. Deze kant gaat het beslist op. ERIK DE BAEDTS (NVRD): De ambitie van 65 procent is enorm. afvalforum september

10 SGP-KAMERLID ELBERT DIJKGRAAF: De overheid moet de teugels weer aantrekken Consistent beleid en terugkeer naar een aantal bewezen effectieve sturingsinstrumenten. Dat zijn de belangrijkste items op het verlanglijstje van econoom Elbert Dijkgraaf, SGP-milieuwoordvoerder in de Tweede Kamer, kenner van de afvalmarkt en hoogleraar aan de Erasmus Universiteit. Idealiter durft de overheid zichzelf contractueel te binden. Nederland staat in Europa nummer één inzake hergebruik. DOOR MICHEL ROBLES Petje af, hoor, voor de informatievoorziening door de afvalsector. Toch zou verdergaande bundeling goed zijn. Je ziet nu dat recyclers een ander geluid laten horen dan verwerkers. Begrijpelijk: de belangen zijn verschillend. Maar het maakt de lobby minder effectief. Het zou al helpen wanneer men objectief de verschillen benoemt. Je hoeft als politicus dan niet te denken: gaat het hier om feiten, of komt het verhaal voort uit belangen? Feiten, in al hun nuances en betrekkelijkheid, vertegenwoordigen een fundamenteel goed voor Elbert Dijkgraaf. Als reformatorisch christen is het negende Gebod - gij zult geen valse getuigenis spreken - een belangrijke persoonlijke leidraad. Als Tweede Kamerlid heeft Dijkgraaf feiten nodig om tot afgewogen standpunten te komen. Voor de wetenschapper Dijkgraaf vormen ze de grondstof Wie wil investeren in een recyclingcentrale, heeft zekerheid nodig. voor zijn onderzoekswerk en politieke adviezen, zoals de gestage reeks rapporten van zijn hand over de ordening van de afvalmarkt. Hij legt zichzelf strenge integriteits- eisen op, zo bleek in 2010, toen hij een conclusie uit een eerder eigen onderzoek openlijk herriep. In 1998 betoogde hij dat privatisering van de afvalinzameling voor gemeenten het goedkoopste was. Achteraf bleken gemeenten die de inzameling gezamenlijk organiseren, voordeliger uit. Voortschrijdende kennis, stelden Dijkgraaf en zijn CDA-collega Raymond Gradus van de Vrije Universiteit nuchter. GRENZEN OPENSTELLEN Dat Dijkgraaf als student-assistent aan de Erasmus Universiteit tussen het afval terecht kwam, was een samenloop van omstandigheden. Ik was al langer geïnteresseerd in marktordening, kosten/ batenanalyse en milieu-effecten, ook vanuit het idee van rentmeesterschap. Toen ontmoette ik hoogleraar Wim Hafkamp, die met een multidisciplinair team onderzoek wilde doen naar de afvalmarkt. Met mij gebeurde, wat ik nu ook bij mijn studenten zie: eerst denk je afval, meuh!, maar dan ontdek je hoeveel erin samenkomt. Aanbestedingsvragen, beprijzingsdiscussies, grote belangen, internationale marktorganisatie: allemaal economisch ontzettend interessant. Welkom zijn Dijkgraafs feiten niet altijd, visionair soms wel. Eveneens in 1998 becijferde hij dat het onverstandig was om de afvalgrenzen open te stellen. Wanneer je de Ladder van Lansink wilt volgen, moet je wel de prikkels goed neerzetten. Wij voorspelden dat bij open afvalgrenzen in Nederland snel overcapaciteit zou ontstaan van verbrandingsinstallaties. We zagen aankomen dat tarieven zo ver zouden dalen dat je de integrale kostprijs onmogelijk meer kunt terugverdienen. Dat is nu, met tarieven van 50 tot 60 euro, inderdaad gebeurd. De burger draait ervoor op, en belangrijker: er blijft minder prikkel over voor preventie en recycling/hergebruik. De overheid had destijds de groei van de verbrandingscapaciteit strak moeten reguleren. Het moratorium op afvalverbranding opheffen en de grenzen openstellen, was achteraf gezien een grote fout. Lastig terug te draaien ook, want gemeenten hebben fors in verbranding geïnvesteerd. DIFTAR Dijkgraaf vindt dat Nederland zwaarder had moeten inzetten op diftar. Internationaal blijkt diftar één van de meest effectieve instrumenten ter bevordering van preventie en hergebruik. Had het milieuministerie ons destijds willen geloven, dan hadden we pakweg één megaton van het huidige aanbod van zeven megaton richting recycling kunnen sturen. Dat maar dertig procent van de gemeenten diftar hanteert is een gemiste kans. Onder het kabinet-rutte zijn volgens 10 afvalforum september 2012

11 Liever consistent beleid, dan alle punten binnenhalen. SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf: Dat maar dertig procent van de gemeenten diftar hanteert is een gemiste kans. (foto: SGP) Dijkgraaf nog andere bewezen effectieve instrumenten afgeschaft, zoals de stortheffing, of niet ingevoerd, zoals een reëel brandbelastingtarief of statiegeld op verpakkingen. Telkens ten gunste van convenantachtige instrumenten, waarvan - met alle respect - vaststaat dat ze nauwelijks werken. Er wordt weinig méér in opgeschreven dan wat men toch al van plan was. Of overheden hebben een kennisachterstand en laten zich bij de neus nemen. HELDERE DOELSTELLINGEN Let wel, vervolgt Dijkgraaf: Nederland staat in Europa nog altijd nummer één inzake hergebruik. Die positie moeten we niet verspelen. Maar de LAP2- doelstellingen staan onder druk. Worden de jongste verpakkingendiscussie en het Lenteakkoord straks een voorbode van een totaal ander afvalbeleid? Bezuinigen lijkt belangrijker geworden dan de gezondheid van de afvalmarkt. Maar de SGP heeft het kabinet toch juist gesteund? Klopt, maar in dit dossier hadden we weinig invloed. In het onderhandelingsspel rolde de bal een andere kant op. Waar moet een volgend kabinet zijn afvalprioriteiten leggen? Dijkgraaf: De overheid moet de teugels weer aantrekken. Een stortheffing en verbrandingsbelasting invoeren. In samenwerking met onze buren, dat wel. En statiegeldregelingen en de verpakkingenbelasting overeind houden. Markten als energie, afval/grondstoffen en water zijn bijzondere markten die je niet helemaal kunt overlaten aan de private sector. Anderzijds moet je wel waken voor belangenconflicten bij gemeenten, als aandeelhouder in afvalenergiecentrales én als hoeder van publieke belangen. Daarover moet goed worden nagedacht. In de volgende Kamerperiode gaat Dijkgraaf zich sterk maken voor heldere doelstellingen, met name in het recyclingdossier. Verder richt hij zich op een goede planning van de verwerkingscapaciteit. Ook zou ik graag zien dat de toepassing van diftar breder wordt. Mijn voorkeur gaat uit naar een grote beleidsvrijheid voor gemeenten binnen ambitieuze doelstellingen, eventueel gekoppeld aan een benchmark. En met de mogelijkheid van wetgeving achter de hand als gemeenten de doelen niet tijdig halen. CONSISTENTIE Het allerbelangrijkste waarop Dijkgraaf zal hameren is: werkelijk consistent langetermijn beleid. Ik heb nog liever consistent beleid, waarin ik inhoudelijk wat minder mijn zin krijg, dan alle punten binnenhalen, maar ze weer kwijtraken met een nieuw kabinet. Wie bijvoorbeeld wil investeren in een recyclingcentrale, heeft zekerheid nodig voor tenminste tien, vijftien jaar. Hoe onberekenbaarder het politieke landschap wordt, des te noodzakelijker consistentie is. Bij steeds andere wetgeving bij iedere nieuwe coalitie gaat het bedrijfsleven voorzichtigheidshalve op zijn handen zitten in plaats van op duurzame innovaties te mikken. Maar als convenanten of veranderlijke wetten onvoldoende houvast bieden, hoe moet het dan wel? Het enige dat ik kan bedenken is: private contracten met investeerders. Vrijwel onmogelijk, maar toch. De insteek: jullie als bedrijven zorgen voor de uitvoering, maar wanneer wij als overheid niet consistent blijven, zijn wij keihard aansprakelijk. Het aardige is dat zoiets niet werkt wanneer de overheid geld zat heeft, maar juist wel bij een krappe begroting. In die zin is de crisis dus misschien wel een kans. WIE IS ELBERT DIJKGRAAF? Dijkgraaf studeerde economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In 2004 promoveerde hij op een onderzoek naar de regulering van de Nederlandse afvalmarkt Regulating the Dutch waste market. Sinds 2009 is Dijkgraaf in Rotterdam hoogleraar Empirische economie van de publieke sector. Hij is gespecialiseerd in de economische kant van milieubeleid, zoals afvalverwerking, energie en drinkwater. Sinds 2010 is hij Tweede Kamerlid voor de SGP. afvalforum september

12 STORTEN NEEMT EERSTE MAANDEN VAN 2012 STERK TOE Stortstijging geduid Na afgelopen oud en nieuw stegen de stortcijfers. Hoofdoorzaak is het bufferen van grondreinigingsresiduen vorig jaar, toen duidelijk was dat de afvalstoffenbelasting zou stoppen. De toename lijkt een tijdelijke aangelegenheid, al blijft een vinger aan de pols nodig. Vooralsnog is het te vroeg om definitieve conclusies te trekken. Verreweg het grootste deel van de storttoename bestond begin dit jaar uit grondreinigingsresiduen (foto: Norbert Bosman) JAAP VAN DER BOM (NVPG): Inmiddels ligt het opgespaarde grondreinigingssresidu op de stort. DOOR ADDO VAN DER EIJK Bij de stortplaatsen van Afvalzorg was het begin dit jaar aanzienlijk drukker dan de maanden daarvoor. Er arriveerden veel meer schepen, bevestigt directeur Bert Krom. Als hoofdreden van de drukte, noemt hij het afschaffen van de afvalstoffenbelasting. Vorig jaar zette het kabinet daar definitief een streep door. Vorig voorjaar was er al sprake van dat de belasting zou sneuvelen. Sindsdien zijn bedrijven afvalstromen gaan opsparen. Logisch, want storten ná 1 januari scheelde 17 euro per ton. Dat is veel geld. Voor Krom kwamen de schepen als geroepen. De toename ziet hij als een uitgestelde omzet. Afgelopen najaar halveerde onze aanvoer en omzet. Die afname is in de eerste helft van dit jaar gecompenseerd. GRONDREINIGINGSRESIDUEN De schepen die dit voorjaar bij Krom arriveerden, zaten hoofdzakelijk vol met grondreinigingsresiduen van extractieve reiniging. Dat verreweg het grootste deel van de storttoename bestaat uit grondreinigingsresiduen, was volgens hem te verwachten. Grondreinigers beschikken over een grote opslagcapaciteit, dus die konden vorig jaar bufferen. Andere grondstromen, zoals verontreinigde grond met asbest, namen afgelopen najaar niet af. Tijdelijk opslaan van asbest valt namelijk vanwege gezondheidsaspecten af. Bovendien maken de stortprijzen maar een klein deel uit van de totale asbestkosten, zegt hij. Ook Jaap van der Bom, Nederlandse Vereniging van Procesmatige Grondbewerkingsbedrijven (NVPG), vindt het logisch dat grondreinigers vorig jaar grondreinigingsresiduen opspaarden. Wachtte je niet met het afvoeren, dan was je een dief van je eigen portemonnee, zegt hij. Niet alleen grondreinigers bufferden grondreinigingsresiduen, ook bodemsaneringen verschoven hun deadline voor het ontgraven tot na de jaarwisseling. Uitstellen leverde nu eenmaal veel op. Inmiddels ligt het opgespaarde grondreinigingssresidu op de stort. Toch was Van der Bom afgelopen jaar niet gerust op het effect van afschaffen van de afvalstoffenbelasting. Het zou namelijk een negatief effect kunnen hebben op de grondreiniging. Tot voor kort was het reinigen van grond goedkoper dan storten. Nu de belasting wegvalt, is storten goedkoper geworden. Wij waren daar bezorgd over. Storten van grond mag niet zomaar. Het vereist een niet-reinigbaar verklaring 12 afvalforum september 2012

13 van Agentschap NL. Onze vrees was dat partijen op creatieve wijze verklaringen verkrijgen. Agentschap NL heeft ons inmiddels laten weten dat het aantal afgegeven verklaringen niet is toegenomen. Dat is goed nieuws. EXPORT Toch staat Krom in de plus. Hij kreeg dit kiloton 300,0 262,5 225,0 187,5 150,0 112,5 voorjaar iets meer grond binnen dan hij vorig jaar misliep. Door het goedkoper storten zijn volgens hem sommige andere bestemmingen minder aantrekkelijk. Een deel van het slib ging de grens over naar Duitsland, waar het verwerkt kon worden als nuttige toepassing. Denk aan het opvullen van groeven en kleiputten. Een farce, als je het mij vraagt. Dat deze export naar Duitsland afneemt door de lagere stortprijzen juich ik toe. Het kan leiden tot een lichte structurele verhoging. Van der Bom bevestigt dat er slibstromen richting Duitsland gingen. Daarnaast hadden enkele grondreinigers nog voorraden residu liggen in afwachting van andere opties. De partijen, die er soms al langer dan drie jaar lagen, waren volgens Van der Bom mogelijk met andere methoden bewerkbaar tot herbruikbare bouwstoffen. Jarenlang (meer dan 3 jaar) opslaan is echter wettelijke niet toegestaan en wordt 75,0 37,5 BERT KROM (AFVALZORG): Met elkaar zorgen we dat de stortcijfers niet blijvend en sluipenderwijs toenemen. beschouwd als storten. Van der Bom: De overheid handhaaft niet op dit punt. Afgelopen voorjaar zijn de voorraden afgevoerd omdat het economisch kantelpunt lager kwam te liggen. Ook andere stromen ziet Krom binnen de stortsector licht toenemen. Zo accepteerde een collega partijen AEC-bodemassen van een afvalenergiecentrale. De partijen dienden als een versteviging van het stortlichaam. Ook het residu van bouw- en sloopafval steeg. Een kleine hoeveelheid, benadrukt Krom, maar wel een stroom om in de gaten te houden. Nu storten goedkoper is geworden, kan het lonen om bepaalde mengstromen minder secuur te scheiden. KANTELPUNT Je bent eerder bij het kantelpunt, vertelt Jan Thewissen, EHS Country Manager van Shanks Nederland. Hij snijdt de regel in het Landelijk afvalbeheerplan aan, die stelt dat ontheffing moet worden afgegeven wanneer recycling substantieel duurder is dan storten. Ligt de prijs 150 procent boven het storttarief, dan mag de stroom naar de stort. Door het wegvallen van de belasting komt het kantelpunt eerder in beeld. Dat er nu al recyclebare stromen op de stort belanden, verwacht hij niet. Ook zonder belasting blijft storten een kostenpost. Terwijl recycling geld oplevert. Thewissen vindt het te vroeg om definitieve conclusies te trekken. Of het ministerie het kantelpunt moet terugschuiven, hangt volgens hem af van stortcijfers. Gaat het om minimale hoeveelheden, dan is aanpassing van het afvalbeleid niet nodig. Laten we de ontwikkelingen intensief volgen. Eerst uitvoerig uitzoeken welke stromen het 0,0 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sept Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Juli Asbest AEC-reststoffen Baggerspecie BSA Dakafval Divers Gemengd stedelijk afval Grondreinigingsresiduen Industrieel afval Scheidingsresiduen Shredderafval Straalgrit Verontreinigde grond bron: Agentschap NL zijn, en waar ze vandaag komen. Staatssecretaris Joop Atsma en Agentschap NL zijn daar op het ogenblik mee bezig. Laten we de analyses afwachten, voordat we bepalen of acties nodig zijn. NIET BEVREESD Voor de recycling kijkt Thewissen niet bevreesd naar de stortsector. De concurrentie voor recycling komt volgens hem uit een andere hoek, namelijk de afvalverbranding. Veel groter probleem dan lage storttarieven vormen de lage verbrandingstarieven. Er gaan geen stromen naar de stort die brandbaar of recyclebaar zijn. Krom vindt de ophef over de stijgende stortcijfers en de bezorgde vragen in de Tweede Kamer overtrokken. Hij kan zich vinden in de reactie van Atsma, die de kritische vragen van Kamerleden stevig pareerde. Nee, antwoordde Atsma resoluut op de vraag of de afschaffing van de belasting leidt tot meer stort. Het is niet zo dat doordat storten goedkoper wordt, de hoeveelheid te storten afval toeneemt. Punt is dat bijna niets meer gestort mag worden, aldus Atsma. Krom beaamt: Van 13,5 miljoen ton storten naar 1,4 miljoen ton; dat heeft de afvalsector de afgelopen twintig jaar bereikt. Een enorm succes. Het neemt niet weg dat de Vereniging Afvalbedrijven vorig jaar het afschaffen van de hoge afvalstoffenbelasting betreurde. Die belasting heeft immers goed gewerkt. Maar inmiddels staat de infrastructuur als een huis. Die structuur is gericht op recyclen en wanneer de stroom niet recyclebaar is; op winning van energie uit afval. Ik verwacht niet dat stortplaatsen de komende tijd afval krijgen aangeboden, dat eigenlijk verbrand of gerecycled moet worden. Toch roept hij op om alert te blijven. Bevoegde gezagen moeten volgens hem kritisch omgaan met het verlenen van ontheffingen, het ministerie moet de vinger aan de pols houden en de stortsector moet afvalstromen buiten de poort houden waarvoor storten ongewenst is. Met elkaar zorgen we dat de stortcijfers niet blijvend en sluipenderwijs toenemen. Gebeurt dat wel, dan ondernemen we actie. JAN THEWISSEN (SHANKS NEDERLAND): Je bent eerder bij het kantelpunt. afvalforum september

14 GFT-EXPERT GAAT BIJ GEMEENTEN LANGS Gemeentelijke gft-boost De gft-inzameling staat voor een grote uitdaging. Er moet méér gft-afval worden ingezameld. Vooral in diftar-gemeenten kan dat beter, veel beter, zegt gft-expert Remco Brommer. Met een advies op zak, gaat hij dit jaar langs bij gemeenten die minder presteren. Zijn devies: stop met diftar voor gft-afval of stel voor gft een nultarief in. MARC VEENHUIZEN (APELDOORN): We hebben het diftar-tarief voor gft afgeschaft. DOOR RENÉ DIDDE Halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw stond gft-inzameling volop in de aandacht. De meeste gemeenten maakten zich sterk om burgers te prikkelen gft te scheiden. Het werkte. In het topjaar 1997 werd gemiddeld 98 kilogram gft per inwoner opgehaald. Dat is inclusief de anderhalf miljoen mensen in Rotterdam en Amsterdam waar ook toen nagenoeg geen gft werd ingezameld. Kom daar nu maar eens om. Vorig jaar werd nog slechts 79 kilogram per inwoner ingezameld, een achteruitgang van bijna twintig procent binnen vijftien jaar. Er zijn allerlei redenen voor de teloorgang aan te wijzen. Zo werden (lokale) politieke signalen afgegeven dat gft-verwerking duur zou zijn. Het belang van gft-inzameling raakte op de achtergrond. Sinds een jaar of vijf gaat de (media)aandacht vooral uit naar plastic verpakkingen. Maar het tij keert, als ACHT MAATREGELEN OM het aan Remco Brommer ligt. Brommer is momenteel als gft-expert in dienst van de Vereniging Afvalbedrijven. Hij ondersteunt gemeenten om de inzameling te verbeteren. In de Afvalbrief schrijft het demissionair kabinet dat het hergebruik drastisch moet verbeteren. Vooral bij gft-afval liggen enorme kansen, vooral vanwege de grote hoeveelheid en het hoge soortelijk gewicht, zegt Brommer. Om de doelen verder uit te werken stelde demissionair milieustaatssecretaris Atsma een brede werkgroep in. Ook deze werkgroep noemt de gft-inzameling als een speerpunt. Brommer is blij met de hernieuwde GFT-INZAMELING TE VERBETEREN: 1. Voor diftargemeenten: gratis ophalen van gft- en groenafval. 2. Vaker inzamelen tijdens zomermaanden. 3. Gebruik van grote groene containers van 240 liter. 4. Geen duobakken omdat gft-afval dan vervuild raakt. 5. Voor hoogbouw: inzetten van kleine containers in combinatie met frequente inzameling. 6. Inzetten van bioplasticzakken om keukenafval eenvoudiger in de groene container te krijgen. 7. Controleren of burgers restafval bij het gft-afval gooien en indien nodig handhaven. 8. Betere voorlichting. aandacht van de landelijke overheid. Gftinzameling loont voor gemeenten, stelt hij. Brommer geeft diverse argumenten die gemeenten over de streep kunnen trekken om de gft-inzameling een impuls REMCO BROMMER (VERENIGING AFVALBEDRIJVEN): Bij gft-afval liggen enorme kansen. te geven. In deze tijd van bezuinigingen zijn gemeenten gevoelig voor de kosten. Gft-verwerking is vaak goedkoper dan verbranding, al dalen de verbrandingstarieven, constateert Brommer. Belangrijk nieuw punt is dat de gft-branche de energie in gft-afval steeds beter weet te benutten. Vrijwel alle composteerders hebben vandaag de dag een vergistingsinstallatie geopend of vergevorderde plannen daarvoor. Gemeenten dragen daardoor niet alleen bij aan prima compost, ze hebben ook een schitterend instrument in handen om hun CO 2 - en klimaatambities te verwezenlijken. Vergisten en composteren van duizend kilogram gft bespaart een CO 2 -uitstoot van honderd kilogram, rekent Brommer voor. In de toekomst is wellicht fosfor-terugwinning uit gft mogelijk. BEST PRACTICES Om te laten zien dat een betere gft-inzameling mogelijk is, bracht Brommer de best practices in kaart. Met de ervaringen van koplopergemeenten maakt Brommer op het ogenblik een rondgang langs dertig gemeenten die een stuk slechter scoren. De zoektocht naar de best practices levert verscheidene verbeterpunten op. Brommer: Succesvolle gemeenten onderhouden een simpel systeem van inzameling met grote groenbakken van 240 liter, waar vooral ook gras in kan. Ze halen s zomers wekelijks op in plaats van tweewekelijks of maandelijks. Belangrijke verklaring voor het succes is ook dat ze in de loop der jaren niet veel aan het inzamelsysteem hebben veranderd. 14 afvalforum september 2012

15 ROLF SCHUURMAN (NIJKERK): Vooral de besparing op de verbranding van restafval spreekt aan. De gft-inzameling kan en moet omhoog. Een gft-expert vertelt gemeenten hoe dat kan (foto: istockphoto) De gemeente Apeldoorn geldt als dé koploper bij uitstek. Met een stedelijkheidsklasse 2 scoort de grote gemeente op de Veluwe 118 kilogram per inwoner per jaar, ongeveer anderhalf keer beter dan het landelijk gemiddelde. Op het gemeentehuis in Apeldoorn verklapt beleidsmedewerker afval Marc Veenhuizen het geheim. We hebben het diftar-tarief voor gft afgeschaft, zegt hij. De Apeldoornse burgers betalen per keer dat ze een container aan de straat zetten. Sinds de invoering van diftar in 2004 daalde de hoeveelheid gft in Apeldoorn gestaag tot 80 kilogram per inwoner. Mensen gingen onder meer hun restcontainer afvullen met gft-afval, vermoedt Veenhuizen. Om de gemeente niet op kosten te jagen met het afschaffen van diftar op gft werd de heffing op restafval verhoogd van 5,50 tot 7,50 euro per keer. Ook het vastrecht steeg. De inzameling van gft nam direct met sprongen toe tot bijna 120 kilogram. En we stijgen nog steeds, zonder dat mensen de gft-bak gaan afvullen met restafval. Bij de VAR, waar het Apeldoornse gft wordt vergist, is nog nooit een partij afgekeurd. Dankzij de maatregel bespaart Apeldoorn op de verbrandingskosten omdat de hoeveelheid restafval navenant afneemt. Veenhuizen: We hebben de burgers zowel in 2009 als in euro teruggegeven aan afvalstoffenheffing. Apeldoorn zette ook in op de kwart van de bewoners die in hoogbouw wonen. Eerdere pogingen met gft-containers nabij ondergrondse containers voor restafval, papier en glas waren geen succes. We hebben nu de moderne schillenboer ingevoerd, zegt Veenhuizen. Niet met paard en wagen, maar met een vrachtwagentje met zwaailicht tussen vijf en acht uur s avonds. Het initiatief slaat aan, zij het bij een selectieve groep van circa tien procent van de flatbewoners. Zij noemen behalve de milieuvoordelen ook als aangename bijkomstigheid dat zij hun buren zien. Ze vinden het gezelliger op straat. Ik ben trots op deze sociale cohesie, maar voor de tonnen gft hoef je het nog niet te doen. GRATIS MAKEN De gemeente Nijkerk is één van de gemeenten waar Brommer dit jaar op bezoek gaat. In Nijkerk gaat het een stuk minder goed met de gft-inzameling. Gft raakte binnen de gemeente enigszins uit zicht. De kunststofinzameling heeft de aandacht opgeëist. Daarnaast was de inzameling van elektrische apparaten lucratief vanwege stimuleringsmaatregelen en subsidies, vertelt Rolf Schuurman, afvalspecialist van de gemeente. Schuurman had zelf al het idee om de diftar op gft te verlagen, maar sinds Brommers bezoek werkt hij aan een ambtelijk voorstel om de gft-inzameling analoog aan Apeldoorn gratis te maken. Vooral de besparing op de verbranding van restafval spreekt aan, zegt Schuurman, die momenteel werkt aan een kosten-baten analyse. Brommer ziet bij veel gemeenten in de stedelijkheidsklasse 3 tot en met 5 - zoals de gemeente Nijkerk - laaghangend fruit. Zijn maatwerkadvies wordt positief ontvangen. Diverse middelgrote diftar-gemeenten gaan voor gft-afval een nultarief instellen, laat hij weten. Maar ook in de grote steden hoeft de gftinzameling niet dermate slecht te zijn als nu het geval is. Veel grote steden zijn in stadsdelen georganiseerd, vaak wijken met pakweg zestigduizend inwoners. Met meer maatwerk kan ook daar de gft-inzameling omhoog. GFT-MILIEUJAARVERSLAG 2011 In de zomer nam D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven het eerste exemplaar van het jaarverslag van de gft-sector, getiteld Meer waarde uit gft-afval, in ontvangst. Het jaarverslag laat op toegankelijke wijze zien wat er in Nederland gebeurt met gft-afval en belicht het in dit artikel beschreven project. Een gedrukt exemplaar is te krijgen de Vereniging Afvalbedrijven. Een pdf-versie is te downloaden vanaf afvalforum september

16 Stelling: Het is tijd voor een Schengenzone voor afval Zoals we als personen binnen de Schengenzone vrij de douane mogen passeren, zo zou dat ook voor secundaire grondstoffen kunnen gelden. Het idee van een Schengenzone voor grondstoffen roept gemengde reacties op. D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven is voorstander, PvdA-Europarlementariër Judith Merkies ziet er niets in. DOOR JOOP HAZENBERG afvaltransport op te richten. Afval moet volgens hem vrij de grenzen tussen Terwijl in Europa volop over de grens EU-landen kunnen passeren, zodat het handel wordt gedreven en goederen optimaal kan worden hergebruikt. De worden vervoerd, blijken de landsgrenzen huidige regelgeving maakt het vaak voor afvalstromen vaak onneembare drempels. Begin dit jaar lanceerde Gerben-Jan porteren, stelt Gerbrandy. En dat terwijl moeilijk om afval binnen Europa te trans- Gerbrandy, D66-afgevaardigde in het méér afvalrecycling in Brussel hoog op de Europees Parlement (EP), het idee om een agenda staat. De Brusselse doelstelling Schengenzone is om tenminste de helft van het voor huishoudelijk afval in 2020 te recyclen. Een Schengenzone voor afvaltransport: is het haalbaar? En wenselijk? In dit artikel gaan het Kamerlid Stientje van Veldhoven (D66) en Europarlementariër Judith Merkies (PvdA) met elkaar in debat. DRAAGT EEN SCHENGENZONE BIJ AAN EEN BETERE EUROPESE RECYCLINGMAATSCHAPPIJ? Van Veldhoven: Absoluut. Er komt door de toenemende schaarste steeds meer behoefte aan grondstoffen. Wij vinden dat afval niet bestaat. Grondstoffen verdienen een derde en vierde leven. Lidstaten organiseren de afvalrecycling nu vooral zelf, maar het is efficiënter én goedkoper om dat gezamenlijk te doen. Voor bepaalde grondstoffen is zo n zone nodig omdat schaalgrootte een voorwaarde voor verwerking is. Merkies: Argument tegen het slepen met afval is: go local! Zorg dat je zoveel mogelijk in de regio het afval verwerkt. Daarmee vermijd je situaties waarin afval wordt vervoerd naar landen waar het niet goed of minder hoogwaardig wordt verwerkt. De EU heeft een uitstekende afvalwetgeving. Ik zet me liever in voor een goede implementatie en handhaving van de huidige wetgeving dan voor een nieuw STIENTJE VAN VELDHOVEN (D66-KAMERLID): Met een Schengenzone kun je ongelijkheid in regels weghalen. 16 afvalforum september 2012

17 stelsel van regels en verdragen voor zo n Schengenzone, waarvan het maar de vraag is hoeveel neveneffecten die gaat hebben. Aan nieuwe structuren en instituten hebben we nu echt geen behoefte. Laten we eerst maar de bestaande regels goed uitvoeren. JUDITH MERKIES (PVDA- EUROPARLEMENTARIËR): Zorg dat je zoveel mogelijk in de regio het afval verwerkt. ZIJN ER VEEL PROBLEMEN ROND GRENSOVERSCHRIJDENDE AFVALSTROMEN? Merkies: Er wordt gesteld dat er veel problemen zijn rond grensoverschrijdende afvalstromen, met name in de bureaucratische hoek. De OESO en de EU hebben in het verleden echter tal van maatregelen genomen om dat verkeer te bevorderen en drempels weg te nemen. In EU-regelgeving is het al geregeld om afval in andere lidstaten te laten verwerken. Bepaalde afvalstromen zijn specialistisch en laten zich beter op een andere plek verwerken. Je moet dan wel kunnen aantonen dat het betreffende verwerkingsbedrijf daarin gespecialiseerd is. Van Veldhoven: Voor het transport van zeldzame aardmetalen zijn veel strenge regels. Je zou willen dat het makkelijker wordt. Voor spaarlampen is het vervoer wel geregeld, maar voor tl-buizen weer niet. Je moet echt op detailniveau weten wat wel en niet kan. Zo schiet het niet op om de Europese doelstelling van vijftig procent recycling te halen. Een mooi voorbeeld vind ik Desso, dat zijn tapijttegels uit heel Europa terughaalt en in een fabriek in Slovenië recyclet. Zo kan elk land zijn niches vinden. Het lijkt me zonde om in een interne markt van een bedrijf dan weer schotten aan te brengen. VEREIST EEN SCHENGENZONE GEEN GELIJKWAARDIG EUROPEES SPEELVELD? Merkies: Sommige EU-lidstaten kennen grote problemen met afvalbeheer en -verwerking. Zo zag ik in Napels dat huishoudelijk én gevaarlijk afval gewoon op straat en in natuurgebieden worden gedumpt, omdat een goede afvalverwerkingsstructuur ontbreekt. Als we dus iets kunnen doen aan een beter afvalbeleid, dan moeten we meer doen aan implementatie en naleving, en overal dezelfde normen hanteren. Waar het vooral misgaat is dat de implementatie van de wetgeving achterblijft, en dat is een understatement. Van Veldhoven: Naleving en handhaving kan altijd beter, maar we hebben nu te maken met een mix van Europese en nationale wetgeving. Die nationale regels, zoals stortbelasting, verschillen vaak. Met een Schengenzone kun je deze ongelijkheid in regels weghalen. Wij willen afvalstromen makkelijker maken tussen landen die bewezen hebben aan goede handhaving en controle te doen. Ik denk daarbij concreet aan Nederland, Duitsland en België. Ik heb demissionair minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken gevraagd met deze drie landen een pilot op te zetten. Iedere keer weer vergunningen aanvragen is niet goed voor de handel. Merkies: Ik wil geen gebied maken dat bijzonderder is dan de gewone EU. Dan geef je een vrijbrief aan landen buiten die zone, om hun afvalbeleid maar te laten verslappen. Ik heb sterk de voorkeur om ons allemaal aan de regelgeving te houden, die dus van een hoog niveau is. Anders wordt het Schengengebied een soort nette Amerikaanse compound en daarbuiten een rommeltje. Door een Schengenzone kunnen Nederlandse bedrijven juist afvalstromen uit bijvoorbeeld landen als Italië zien wegvallen, omdat daar de regels niet worden nageleefd. WAAR VINDEN D66 EN PVDA ELKAAR? Van Veldhoven: Er moet een Europees stortverbod komen. Ontzettend veel waardevolle stoffen gaan de grond in. Zo zit in een ton mobieltjes meer goud dan in een ton erts. De afgelopen decennia hebben we in de arbeidsproductiviteit een enorme efficiencyslag gemaakt. Die slag is goed geweest voor onze concurrentiepositie. Nu is het zaak de materiaalkosten omlaag te brengen, die nog steeds op veertig procent van een product zitten. Merkies: Stoppen met storten heeft ook voor mij prioriteit. Alle aandacht moet naar nieuwe technieken om afval zo te verwerken dat grondstoffen een nieuw leven krijgen. Versterkte samenwerking tussen landen en bedrijven, bijvoorbeeld met implementatie van nieuwe technieken en verwerking van middelen, is daarbij essentieel. Maar dat moeten we stap voor stap doen, want het risico van dumpen is aanwezig. afvalforum september

18 KOPLOPERS LOPEN TEGEN ONGELIJK ARBOSPEELVELD AAN Onveilige concurrentie Professionele afvalbedrijven leggen de arbo- en veiligheidslat hoog. Ze investeren in maatregelen, en stellen eisen aan leveranciers. Dat sommige bedrijven dit niet doen, zorgt voor een ongelijk speelveld. In een ongelijk speelveld blijkt het lastig concurreren. Niet de achterblijvers, maar de koplopers lijken soms de dupe. Een omgekeerde wereld. NICO MEIJER (SITA): De DME-eisen zouden door iedereen in de branche opgepakt moeten worden. DOOR HARRY PERRÉE Vraag Nico Meijer naar de arbo- en veiligheidsmaatregelen die SITA neemt, en de manager Health & Safety schiet prompt uit de startblokken. Over technische ingrepen om balenpersen veiliger te maken, over het verbeteren van de verkeersveiligheid op SITA-locaties met zebrapaden en vlottere doorstroming, over de eigen instructie-dvd s en trainingen om uitzendkrachten op hun werk voor te bereiden. Vorig jaar zijn we gestart met een campagne Veilig Rijden waarbij alle chauffeurs een trucksimulatietraining hebben gevolgd om nog veiliger te rijden, vervolgt hij. De inspanningen werpen hun vruchten af. Twee jaar geleden waren er bij SITA nog 60 ongevallen met verzuim. Afgelopen jaar 39. Veel afvalbedrijven investeren net als SITA fors in arbo en veiligheid. Intussen zingt het rond dat een groep bedrijven DOUWE DE BOER (ATTERO): Als wij voertuigen weigeren, rijden ze door naar een andere afvalenergiecentrale. er met de pet naar gooit. Dat kan tot een ongelijk speelveld leiden. Douwe de Boer, manager QHSE (Quality, Health, Safety & Environment) van Attero, bevestigt dat er sprake is van ongelijkheid. Attero ziet zichzelf als bedrijf dat hoog inzet op arbo en veiligheid. Wij steken als organisatie veel geld in veilig en verantwoord werken. Bedrijven die daar minder aandacht aan besteden, hebben die kosten niet. DME-EISEN Concreet speelt bij Attero momenteel het probleem rond de DME-eisen. DME staat voor dieselmotoremissie. De Boer: Voertuigen die bij ons komen lossen in een omsloten ruimte zouden volgens de Arbocatalogus Afvalbranche aan de DMEeisen moeten voldoen. Dat betekent: minimaal Euro 3 met roetfilter of Euro 4 of 5. Alle Attero-auto s voldoen volgens De Boer aan de DME-eisen, maar driekwart van het afval wordt aangevoerd door auto s van ontdoeners of door hen ingehuurde bedrijven. Om de dagelijkse praktijk te illustreren, laat De Boer de loshal in Wijster zien, waar op dat moment een lange grijze oplegger komt binnenrijden. Het kenteken wijst uit dat in de truck een Euro 4-motor zit. Steekproefgewijs gaat Attero zo na of de voertuigen DME-proof zijn. Volgens de laatste steekproef voldoet een kwart van de afvalauto s die het terrein in Wijster oprijdt niet aan de emissie-eisen. Wat te doen? Eigenlijk zou Attero deze kwart niet mogen toelaten. Toch gaat de poort voor deze auto s niet dicht. De Boer: Als wij voertuigen weigeren, rijden ze door naar een andere afvalenergiecentrale. De wagens die niet voldoen, zijn volgens De Boer vaak inzamelvoertuigen die weinig kilometers maken. Het speelt met name bij voertuigen met lange afschrijvingstermijnen waar oudere motoren in zitten. Juist die voertuigen krijgen wij veelal binnen de poort. Ook andere afvalbedrijven lopen tegen dit probleem aan. Zo weigerde een afvalenergiecentrale vrachtwagens die geen veilige container-ontgrendeling hadden, aldus De Boer. De ontgrendeling, zoals een zij-ontgrendeling, is nodig omdat deuren die onder spanning staan tegen het hoofd kunnen klappen of ernstig oogletsel kunnen veroorzaken. De betreffende vrachtwagens reden vervolgens door naar de concurrent. En dus ging de poort weer open, want in een ongelijk speelveld is het lastig concurreren. GUNNINGSCRITERIUM Net als Attero trekt SITA de geldbuidel voor de DME-eisen. Meijer: Wij hebben twee jaar geleden meer dan één miljoen euro geïnvesteerd in het terugdringen van de DME. De emissie zou door iedereen in de branche opgepakt moeten worden. Toch gebeurt dat niet overal. Of de ongelijk- 18 afvalforum september 2012

19 Professionele afvalbedrijven investeren in arbo en veiligheid. Zo voert SITA de campagne Veilig rijden. Onderdeel is een trucksimulatietraining voor alle chauffeurs (foto: SITA) heid leidt tot concurrentievoordeel kan Meijer niet hardmaken. Ik ga niet keihard uitspreken dat er een een-op-een relatie is tussen arbo en concurrentie, zegt hij. Zijn collega Geert Steeghs, manager overheidsdiensten, vult aan: Ik zie dat andere bedrijven soms goedkoper inschrijven dan SITA, maar ik kan niet zeggen dat dat komt doordat ze minder uitgeven aan arbo en veiligheid. Dat kan ook uit strategische motieven zijn, of omdat hun bedrijfslocaties voor die ene opdracht gunstiger liggen. De SITA-managers constateren dat het lastig is, zo niet onmogelijk, om arbo en veiligheid als unique selling point in te zetten. Althans bij gemeenten. Steeghs heeft er de aanbestedingen van het laatste jaar op nageslagen en constateert dat bij huisvuilinzameling in geen enkel geval arbo of veiligheid als gunningscriterium was opgenomen. Overigens is dat niet bij alle typen opdrachtgevers zo, stelt Meijer. Bij de petrochemie is de aandacht die wij aan arbo en veiligheid geven vaak juist doorslaggevend. Overheden zouden hiervan kunnen leren. WIND IN DE RUG De oplossing om concurrentie op veiligheid en gezondheid buiten de deur te houden is dat álle bedrijven de arboregels naleven. En dus: een adequate handhaving. Het zou mooi zijn als koplopers de wind in de rug zouden voelen van de Inspectie SZW. De Boer vindt dat niet het geval. Juist de grote afvalbedrijven krijgen door hun omvang vaker bezoek van een handhaver. Wij hebben het gevoel dat er heel veel kleinere bedrijven zijn waar niet of nauwelijks een handhaver komt, zegt hij. Projectleider Hélène Plaggenborg van de Inspectie SZW geeft toe dat de inspectie niet alle afvalbedrijven in beeld heeft. Bedrijven die niet zijn aangesloten bij de Kamer van Koophandel, geen vergunningen aanvragen voor werkzaamheden en niet zijn aangesloten bij een branchevereniging, blijven voor ons soms uit beeld. Op basis van klachten en ongevallen en signalen van onze bouwinspecteurs en van andere inspectiediensten, proberen we ook dat soort bedrijven te bezoeken. We proberen zoveel mogelijk risicogericht te inspecteren. Bij de bedrijven die het goed doen, komen wij zo min mogelijk. Plaggenborg overlegt nu met de branchevereniging over hoe de inspectie wel alle bedrijven in beeld kan krijgen. Die gegevens zou de Inspectie SZW kunnen gebruiken voor haar planning van volgend jaar. Dan willen we weer inspecties bij de afvalverwerking en -inzameling gaan uitvoeren. Dat hebben we al eerder gedaan, in 2008, aldus de projectleider. Toch is het niet zo dat de boosdoeners vooral kleinere bedrijven zijn, die niet aangesloten zijn bij een branchevereniging, zo leert de praktijk. We constateren zowel bij bedrijven die wél, als bij bedrijven die niet bij de branchevereniging zijn aangesloten nog behoorlijk wat overtredingen. Wij hebben geen gegevens om te onderbouwen dat bedrijven die niet zijn aangesloten het minder goed doen dan bedrijven die wel zijn aangesloten. GEZAMENLIJKE AANPAK De Boer pleit voor een gezamenlijke aanpak om de arbo en veiligheid bij álle afvalbedrijven op hetzelfde hoge niveau te krijgen. Voor de DME-problematiek stelt hij een meer gefaseerde aanpak voor. Met een groep afvalbedrijven stappen we naar de inspectie met een voorstel om jaarlijks het percentage voertuigen dat aan de DME-eisen voldoet te verbeteren. Alle voertuigen die niet voldoen tegenhouden, is op dit moment vanwege de concurrentie ongewenst. HÉLÈNE PLAGGENBORG (INSPECTIE SZW): Bij bedrijven die het goed doen, komen wij zo min mogelijk. afvalforum september

20 kort nieuws DICK HOOGENDOORN VOORZITTER NWMP Dick Hoogendoorn, directeur van de Vereniging Afvalbedrijven (VA), is sinds 27 juni tevens voorzitter van het Netherlands Waste Management Partnership (NWMP). Hoogendoorn verwacht dat de combinatie van deze functies synergie oplevert. Het NWMP vertrouwt erop dat Hoogendoorn s ambitie op het vlak van het internationaal uitdragen van de Nederlandse kennis van afvalbeheer samen met zijn netwerk en ervaring een stimulans zijn voor een verdere ontwikkeling en uitbouw van het NWMP. Het NWMP is een publiekprivate stichting die de gehele afvalketen vertegenwoordigd. Doel is de samenwerking tussen bedrijven en tussen de publieke en private sector te bevorderen, om op die manier gezamenlijk de Nederlandse kennis en kunde van het Nederlandse afvalbeheer bij opdrachtgevers in internationale markten te promoten. BELEID TEXTIELAFVAL ONTBREEKT BIJ GEMEENTEN Uit onderzoek blijkt dat gemeenten nauwelijks specifiek beleid hebben om afge- van textielinzameling verbetert. Bovendien met textielinzamelaars, zodat de opbrengst dankt textiel in te zamelen. Goed beleid roept hij gemeenten op een bijdrage te kan tot meer inzameling kan leiden. leveren aan het realiseren van de landelijke Verbranden via het restafval past niet in doelstelling: 65 procent van het huishoudelijk afval recyclen in 2015 (nu 50 procent). dit plaatje, zegt staatssecretaris Atsma van Milieu. De resultaten van het onderzoek zijn gebundeld in de nieuwe brochure NIPO en door Leger des Heils ReShare. Het onderzoek is gedaan door TNS Textielinzameling op de kaart, een handleiding voor gemeenten. overleg verduurzaming mode en textiel. De brochure is een product van het keten- Inwoners hebben onvoldoende informatie over wat wel en niet ingeleverd mag de textielretail, de textielinzamelaars en Hierin nemen vertegenwoordigers van worden. Daarover is betere communicatie nodig, aldus Atsma. Hij adviseert afvalverwerkers deel. Agentschap NL is -sorteerders, de overheid en gemeentelijke gemeenten om nauwer samen te werken secretaris van het ketenoverleg. DORDRECHT EN HVC WERKEN SAMEN AAN KLIMAATDOELEN ROSENTHAL: NEDERLAND MOET GRONDSTOFFEN VEILIGSTELLEN De gemeente Dordrecht en HVC hebben in juli de Energie Coöperatie Dordrecht (ECD) opgericht. Deze Dordtse energiecoöperatie voor Dordtenaren heeft als doel de klimaatambities van de Zuid-Hollandse gemeente sneller te realiseren. Als eerste actie biedt de coöperatie alle inwoners van Dordrecht een energiescan van hun woning aan tegen een laag tarief (25 in plaats van 95 euro). ECD gaat zich richten op energiebesparing, energieproductie en energielevering. Onder het motto schone energie uit Dordrecht wil de coöperatie de lokale mogelijkheden voor energiebesparing en energieproductie benutten en deze lokaal opgewekte groene energie aan de inwoners en bedrijven aanbieden. De wereldwijde grondstoffenschaarste bedreigt onze economie. Bedrijven moeten het probleem niet alleen signaleren; ze moeten in actie komen. De overheid speelt ook een rol, want het probleem is deels geopolitiek van aard. Dat zei minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken eind augustus in een toespraak voor een congres van de Rabobank en het Havenbedrijf Rotterdam. Landen met een monopolie op grondstoffen, zoals Rusland en China, gebruiken deze macht voor politieke doelen. Opkomende markten kopen nu al overal ter wereld grondstoffen op. Nederland moet op zijn zaak passen en zijn grondstoffen voor de toekomst veiligstellen, zegt Rosenthal. Dat kan volgens hem door innovatie, nieuwe technieken en internationale samenwerking met landen als Duitsland, Australië en Japan, en door effectiever om te gaan met grondstoffen. Bijvoorbeeld door gezamenlijke inkoop, door bufferopslag van grondstoffen en energie op Nederlandse bodem en door meer aandacht voor slimme afvalverwerking en hergebruik. Volgens onderzoeksbureau McKinsey levert een omslag naar een circulaire economie de Europese industrie een besparing op van circa 500 miljard. Rosenthal: Voor Nederland liggen hier kansen. Nederland kent een hoogwaardige afvalverwerking. Ook de Rotterdamse haven heeft alle mogelijkheden zijn positie te verstevigen als grondstoffenhub van Europa. 20 afvalforum september 2012

Meer huishoudelijk afval recyclen

Meer huishoudelijk afval recyclen Meer huishoudelijk afval recyclen Is 2/3 recyclen haalbaar? Samuel Stollman Afvalbrief Meer waarde uit afval (september 2011) Milieudruk afvalbeheer verder verminderen Efficiënt omgaan met grondstoffen

Nadere informatie

Meer huishoudelijk afval recyclen

Meer huishoudelijk afval recyclen Meer huishoudelijk afval recyclen Is 2/3 recyclen haalbaar? Ja, met een Grondstoffenakkoord Erik de Baedts AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. AMSTERDAM 2012 Afvalbrief Meer waarde uit afval (september 2011) Milieudruk

Nadere informatie

Meer huishoudelijk afval recyclen

Meer huishoudelijk afval recyclen Meer huishoudelijk afval recyclen Is 2/3 recyclen haalbaar? Ja, met een Grondstoffenakkoord Erik de Baedts AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. AMSTERDAM 2012 Afvalbrief Meer waarde uit afval (september 2011) Milieudruk

Nadere informatie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van

Nadere informatie

Afval is een Keus. Scheiding en nasortering Grof huishoudelijk (rest)afval. NVRD Regio Noord Nederland 20 juni Definities

Afval is een Keus. Scheiding en nasortering Grof huishoudelijk (rest)afval. NVRD Regio Noord Nederland 20 juni Definities Afval is een Keus Scheiding en nasortering Grof huishoudelijk (rest)afval Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker, NVRD NVRD Regio Noord Nederland 20 juni 2013 Definities Grof huishoudelijk afval Afvalstoffen

Nadere informatie

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 3. Omgekeerd inzamelen... 4 4. Voorscheiding plastics... 5 5. Oud papier en karton... 5 6. GFT... 6 7. Conclusie...

Nadere informatie

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig?

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? 6 november 2017 GroenLinks Stichtse Vecht is al jaren een warm voorstander van omgekeerd inzamelen. Wat is dat eigenlijk en wat zijn

Nadere informatie

Informatieve raadsbijeenkomst

Informatieve raadsbijeenkomst Afvalbeleidsplan Sliedrecht 2014 en verder 4 september 2013 Informatieve raadsbijeenkomst 1 Doelstelling materiaalhergebruik: van 53 % 60 % 65% (2020) De gemeente neemt haar maatschappelijke verantwoording

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Kilogram gescheiden ingezameld per inwoner per jaar Landelijke doelstelling. Resultaat Lingewaard 2011

Kilogram gescheiden ingezameld per inwoner per jaar Landelijke doelstelling. Resultaat Lingewaard 2011 Memo Onderwerp Afvalinzameling: vergelijking Zevenaar- 1 Inleiding Afvalscheiding is belangrijk. Door scheiding aan de bron (in de huishoudens) kunnen afvalcomponenten en fracties worden verkregen die

Nadere informatie

Meer en Betere Recycling

Meer en Betere Recycling Meer en Betere Recycling als onderdeel van VANG Uw sprekers: Max de Vries Marco Kraakman Jacobine Meijer Emile Bruls Geert Cuperus Inhoud deelsessie Meer en Beter Recycling Inleiding Pitches projecten

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners Van afval naar grondstof Informatieavond voor inwoners Agenda 2 1. Welkom en inleiding (wethouder Jan van t Zand) 2. Presentatie Afvalbeheer (Paul de Bruin, IPR Normag) 3. Vragen en dialoog 4. Afsluiting

Nadere informatie

Nascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero

Nascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero Nascheiding kunststoffen Het heldere alternatief van Attero Sinds 1 januari 2010 moet elke gemeente in Nederland een fors deel van het kunststof verpakkingsafval scheiden van de rest van het huishoudelijk

Nadere informatie

Met Droog en Herbruikbaar inzamelen naar 65% recycling van huishoudelijk afval?! Stefan de Beer HVC

Met Droog en Herbruikbaar inzamelen naar 65% recycling van huishoudelijk afval?! Stefan de Beer HVC Met Droog en Herbruikbaar inzamelen naar 65% recycling van huishoudelijk afval?! Stefan de Beer HVC Afvalbrief Atsma De totale recycling van huishoudelijk afval dient te stijgen van 50 naar 65% in 2015

Nadere informatie

HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT

HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT Afval? SAMEN HALEN WE ERUIT WAT ERIN ZIT! Gemeentelijk Afvalcongres 19 maart 2015 Ing. D.J.B. Sakko Beleidsadviseur Proef droog en herbruikbaar liep af Bij oud papier

Nadere informatie

Vraag- en antwoord document kunststofinzameling 2009 Gemeente Zwolle Laatste update: 20 augustus 2009

Vraag- en antwoord document kunststofinzameling 2009 Gemeente Zwolle Laatste update: 20 augustus 2009 Vraag- en antwoord document kunststofinzameling 2009 Gemeente Zwolle Laatste update: 20 augustus 2009 Inzameling & communicatie Wanneer moeten gemeenten starten? Wanneer begint Zwolle met kunststofinzameling?

Nadere informatie

NAAR EEN GESLOTEN KRINGLOOP VOOR ELEKTRISCHE APPARATEN

NAAR EEN GESLOTEN KRINGLOOP VOOR ELEKTRISCHE APPARATEN KRINGLOOP VOOR ELEKTRISCHE APPARATEN Geachte deelnemer, Europa schroeft de ambities op voor de verantwoorde verwijdering van elektr(on) ische apparaten en energie- zuinige verlichting (e-waste). Een aangescherpte

Nadere informatie

2015-153. BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein

2015-153. BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein Behorend bij raadsinformatieavond 8 januari 2015 Toelichting op de gebruikte termen vindt u aan het einde van dit document 2015-153 Scenario 1: Geen nieuwe

Nadere informatie

Wie weet wat Avri doet?

Wie weet wat Avri doet? Opdracht 1 Welkom Wie weet wat Avri doet? Opdracht 1 antwoord Welkom Wie weet wat Avri doet? In Rivierenland zamelt Avri afval in. Opdracht 2 Woordweb Als je het woord afval hoort, waar denk je dan aan?

Nadere informatie

Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie

Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie Onderwerp: afvalbeleid en circulaire economie Doel: het formuleren van uitgangspunten voor nieuw gemeentelijk afvalbeleid Auteur: Evert Stellingwerf

Nadere informatie

Afvalbeleid Gemeente Papendrecht Omgekeerd Inzamelen

Afvalbeleid Gemeente Papendrecht Omgekeerd Inzamelen Afvalbeleid Gemeente Papendrecht Omgekeerd Inzamelen Pagina 1 van 5 Afvalbeleid gemeente Papendrecht concept, 24 november 2017 Besluit Papendrecht past het afvalinzamelmodel aan en gaat in 2018 over op

Nadere informatie

Gemeenteraad. Dienst/afdeling: SLWE. Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015. Voorstel

Gemeenteraad. Dienst/afdeling: SLWE. Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015. Voorstel Aan de gemeenteraad Volgnummer: Dienst/afdeling: SLWE Onderwerp Andere aanpak afvalinzameling vanaf 1 januari 2015 Voorstel 1. Een systeem van driewekelijks inzamelen restafval en plastic afval per 1 januari

Nadere informatie

Memo. aan. De raad Duurzaamheid en scheiding van huishoudelijk afval. van. College van B en W. 4 november 2015. Memo GOUDA GOOIT NIETS MEER WEG

Memo. aan. De raad Duurzaamheid en scheiding van huishoudelijk afval. van. College van B en W. 4 november 2015. Memo GOUDA GOOIT NIETS MEER WEG Memo aan onderwerp van directie afdeling datum De raad Duurzaamheid en scheiding van huishoudelijk afval College van B en W 4 november 2015 Memo GOUDA GOOIT NIETS MEER WEG Gouda wil tot de duurzaamste

Nadere informatie

93% papier en karton 86% flessen /glas 85% gft (groente/fruit/tuinafval) klein chemisch afval / elektrische apparaten 68% 66% textiel / kleding 55%

93% papier en karton 86% flessen /glas 85% gft (groente/fruit/tuinafval) klein chemisch afval / elektrische apparaten 68% 66% textiel / kleding 55% 1 2 4 papier en karton 93% flessen /glas 86% gft (groente/fruit/tuinafval) 85% klein chemisch afval / elektrische apparaten textiel / kleding 68% 66% grof snoeiafval 55% herbruikbare goederen (kringloop)

Nadere informatie

Afvalscheiding in Sliedrecht

Afvalscheiding in Sliedrecht Afvalscheiding in Sliedrecht Bewonerspanel Sliedrecht Inhoud: 1. Conclusies 2. Figuren en tabellen De gemeente Sliedrecht is bezig met het opstellen van een afvalbeleidsplan. Een belangrijk aspect daarbij

Nadere informatie

Bestuursmonitor Gemeente Twenterand. Zwolle, 15 mei 2013

Bestuursmonitor Gemeente Twenterand. Zwolle, 15 mei 2013 Bestuursmonitor 2012 Gemeente Twenterand Zwolle, 15 mei 2013 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 1 DOELSTELLINGEN... 1 LEESWIJZER... 1 2. INZAMELING GRONDSTOFFEN... 2 INZAMELRESULTATEN... 2 HERGEBRUIK... 2

Nadere informatie

Nederland Circulair Hoe draagt Papendrecht bij?

Nederland Circulair Hoe draagt Papendrecht bij? Nederland Circulair Hoe draagt Papendrecht bij? Waarom is er urgentie om het afvalbeleid aan te passen? Weg met onze wegwerpmentaliteit Interview met staatssecretaris Sharon Dijksma, Volkskrant 14 september

Nadere informatie

Op weg naar een circulaire economie

Op weg naar een circulaire economie Op weg naar een circulaire economie Agenda Afvalstromen Cijfers De Haarlemse aanpak Naar een circulaire economie Afval = Grondstof Afvalstromen GFT Kunststof Papier Glas Textiel Restafval GFT-stroom Inzameling

Nadere informatie

Mr. R. (Rogier) Hörchner @afvaladvocaat

Mr. R. (Rogier) Hörchner @afvaladvocaat Mr. R. (Rogier) Hörchner @afvaladvocaat Zwerfafval: wiens verantwoordelijkheid? A. Producenten B. Gemeenten C. Hufters D. U en ik: gewoon oprapen A. Producenten De producent of importeur draagt zorg voor

Nadere informatie

Samen kunnen meer met afval

Samen kunnen meer met afval Samen we kunnen meer met In 2020 willen we in heel Nederland 75% van ons afval scheiden. Samen kunnen we meer met afval Afval, we hebben er dagelijks mee te maken. Niet alleen thuis, maar ook op het werk,

Nadere informatie

SESSIE Marktplaats Nederland uur

SESSIE Marktplaats Nederland uur SESSIE Marktplaats Nederland 15.15 uur Twitter mee #afval2014 Sessie Markplaats Nederland Sessie voorzitter: Lieselot Decalf Sprekers: Jon Meijer, directeur Schone stad Rotterdam Hans Groenhuis, directeur

Nadere informatie

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel Meer waarde uit afval Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel Inhoud 1. Aanleiding/kader 2. Stand van zaken Papendrecht 3. Verbetervoorstellen 4. Verwachte effecten 1. Aanleiding/kader

Nadere informatie

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder Discussiëren over de toekomst Waarom hebben we een nieuw afvalbeleid nodig? Het afval in de Waardlanden gemeenten kan aan de bron nog meer gescheiden worden

Nadere informatie

De schillenboer komt terug

De schillenboer komt terug De schillenboer komt terug In Waalre loopt een afvalproef. Er is een fiets met een aanhangbak ontworpen waarmee we in een proefwijk afval inzamelen. Twee keer in de week haalt Roel het keukenafval (voedselresten),

Nadere informatie

Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil

Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil Rene Huisman (RAD Hoeksche Waard) Kees Lamain(Areareiniging) Meer recycling via de milieustraten Rene Huisman (RAD Hoeksche Waard) MEER RECYCLING

Nadere informatie

Bronscheiding grof huishoudelijk afval op milieustraten. Marco Kraakman 13-03-2014

Bronscheiding grof huishoudelijk afval op milieustraten. Marco Kraakman 13-03-2014 Bronscheiding grof huishoudelijk afval op milieustraten Marco Kraakman 13-03-2014 Niet of wel? Niet: Het AB en de regeling zelf Procedures Wie is bevoegd gezag Wel of geen obm / maatwerkvoorschrift etc.

Nadere informatie

(VOEDSEL) AFVAL UIT HUISHOUDENS

(VOEDSEL) AFVAL UIT HUISHOUDENS . (VOEDSEL) AFVAL UIT HUISHOUDENS DOET ROTTERDAM HET GOED GENOEG? - - Robbert van Duin Groene Conferentie RMC 17 December 2014 kg huishoudelijk afval per inwoner 1. Hoeveelheid afval per inwoner per jaar

Nadere informatie

Onderzoek huishoudelijk afval

Onderzoek huishoudelijk afval Onderzoek huishoudelijk afval Gemeente Amersfoort Ben van de Burgwal, Marlies Visser 16 april 2014 Samenvatting Leden van het AmersfoortPanel hebben in maart 2014 deelgenomen aan een onderzoek over het

Nadere informatie

STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS

STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS STAND VAN ZAKEN INZAMELING EN RECYCLING DRANKENKARTONS STICHTING HERGEBRUIK KARTONNEN DRANKVERPAKKINGEN Stichting HEDRA is de Nederlandse brancheorganisatie van drankenkartonproducenten. Wij werken voortdurend

Nadere informatie

In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik.

In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik. Gemeente Bunnik Verantwoording In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik. Deze heeft plaatsgevonden van 30 maart t/m

Nadere informatie

Afvalscheiding in Den Haag

Afvalscheiding in Den Haag Afvalscheiding in Den Haag bijdrage werkbespreking commissie Leefomgeving Heleen Weening directeur Duurzaam Den Haag & Haags Milieucentrum 3 september 2015 1 Outline 1. Hoofdlijnen opbrengst bewonersavond

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. 3 december n.v.t. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d.

Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. 3 december n.v.t. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 3 december 2018 10 n.v.t. wethouder M. Blind Zaaknummer 10962-2018 Datum B&W-besluit

Nadere informatie

Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling

Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling Wat verandert er voor mij als dit voorstel wordt ingevoerd? Restafval wordt één keer in de vier weken ingezameld Het voorstel gaat uit van een verlaging van

Nadere informatie

sectorplan 1 Huishoudelijk restafval

sectorplan 1 Huishoudelijk restafval sectorplan Huishoudelijk restafval Achtergrondgegevens. Belangrijkste afvalfracties Grove en fijne materiaalstromen zoals organisch afval, papier/karton, kunststoffen, glas, metalen, keramiek, hout en

Nadere informatie

Monitor 2013 ROVA. Zwolle, 16 mei 2014

Monitor 2013 ROVA. Zwolle, 16 mei 2014 Monitor 2013 ROVA 1 Zwolle, 16 mei 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Inzameling Grondstoffen... 5 3. Circulaire economie en klimaat... 14 4. Communicatie en Educatie... 16 5. Financieel... 17 6.

Nadere informatie

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen voorstel aan de raad Opgesteld door Stadswerken Kenmerk 15.503838 Vergadering Gemeenteraad Vergaderdatum 25 juni 2015 Jaargang en nummer 2015 59 Geheim Nee Afval is Grondstof. Beleidsnota 2015-2018 Het

Nadere informatie

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens,

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens, Indicator 24 juli 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De fractie gescheiden ingezameld

Nadere informatie

Afval inzameling in Houten

Afval inzameling in Houten Afval inzameling in Houten Historie Rol gemeente Wat is het beleid / doelstellingen? Hoe doen wij het? Kringloopwinkel Tussendoortje: Afvalrace! Historie Foto van vuilophaal 100 jaar geleden Historie Overslag

Nadere informatie

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase Duurzaam van Afval naar Grondstof Bewonersonderzoek De vragenlijst bestaat uit verschillende delen. Het eerste deel gaat in op de situatie vóór de proef, het laatste

Nadere informatie

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van.. Jaar 2015 Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel Onderwerp Initiatiefvoorstel van het raadslid

Nadere informatie

Zeg ook JA tegen afval scheiden.

Zeg ook JA tegen afval scheiden. Zeg ook JA tegen afval scheiden. Elkaar iets beloven. Voor een betere toekomst. Zonder het onnodig verbruiken en weggooien van grondstoffen. Om dat te kunnen realiseren moeten we met elkaar JA zeggen tegen

Nadere informatie

- 3 - Datum vergadering: Nota openbaar: Ja,

- 3 - Datum vergadering: Nota openbaar: Ja, - 3 - Nota Voor burgemeester en wethouders Nummer: 12INT01422 III IIIIIIIII III MilIIIII Datum vergadering: Nota openbaar: Ja, Gemeente Hellendoorn 3 0 OKT ZOU Onderwerp: Toekomstvisie Hellendoorns Afvalbeleid

Nadere informatie

Memo. de leden van de gemeenteraad. het college. Datum: 5 mei 2015. scenario s het nieuwe inzamelen. Geachte leden van de raad,

Memo. de leden van de gemeenteraad. het college. Datum: 5 mei 2015. scenario s het nieuwe inzamelen. Geachte leden van de raad, Memo Aan: Van: de leden van de gemeenteraad het college Datum: 5 mei 2015 Betreft: scenario s het nieuwe inzamelen Geachte leden van de raad, Afval is grondstof. Ons afval is rijk aan grondstoffen die

Nadere informatie

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016 Denktank Grondstoffen uit reststromen Startnotitie 9 december 2016 1 Inhoudsopgave 1 3 12 19 Denktank recapitulatie startbijeenkomst 8 sept 2016 Inhoud komende sessies Wat is circulair? Bronnen 2 Denktank

Nadere informatie

Hand-out digiboard presentatie

Hand-out digiboard presentatie Hand-out digiboard presentatie Bij werkboekje Groepen 6, 7 en 8 basisonderwijs Wie weet wat AVRI doet? Opdracht 1 In Rivierenland zamelt AVRI afval in. Wie weet wat AVRI doet? Opdracht 1 Opdracht 2 Woordweb

Nadere informatie

Onderzoek Afval. Rapportage Onderzoek Afval. Utrecht, mei DUO Market Research Drs. Aart van Grootheest Dr. Eric Elphick

Onderzoek Afval. Rapportage Onderzoek Afval. Utrecht, mei DUO Market Research Drs. Aart van Grootheest Dr. Eric Elphick Rapportage In opdracht van: Contactpersoon: Gemeente Montfoort Rosita Driessen Utrecht, mei 2017 DUO Market Research Drs. Aart van Grootheest Dr. Eric Elphick Postbus 681 3500 AR Utrecht telefoon: 030

Nadere informatie

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Waarderweg 33B-10 haarlem, postbus 2016 2002 la haarlem, t 023 5319141, e info@iprnormag.nl. Onderzoek Afvalsamenwerking Twente Nadere informaties in de aanloop naar het Symposium op 4april 2013 20 februari

Nadere informatie

LCKVA bijeenkomst kunststof verpakkingen in het nieuws Insteek HVC m.b.t. bron- vs. nascheiding

LCKVA bijeenkomst kunststof verpakkingen in het nieuws Insteek HVC m.b.t. bron- vs. nascheiding LCKVA bijeenkomst kunststof verpakkingen in het nieuws Insteek HVC m.b.t. bron- vs. nascheiding Hendrik van de Vijver Utrecht, 7 maart 2018 De markt van kunststoffen blijft hard groeien de komende jaren

Nadere informatie

Naam en telefoon Portefeuillehouder

Naam en telefoon Portefeuillehouder Onderwerp Evaluatie proef afvalinzameling en pilots Datum Afdeling 6 december 2016 SLWE Naam en telefoon Portefeuillehouder A. de Smit, 9287 J. van der Schoot Waarover wil ik u informeren? Op 1 januari

Nadere informatie

Stadsenquête Leiden 2003

Stadsenquête Leiden 2003 Hoofdstuk 21. Milieu Samenvatting Zeven op de tien Leidenaren kent de Milieustraat, aan de J.C. de Rijpstraat, een voorziening waar inwoners van Leiden op vertoon van een legitimatie hun grof huishoudelijk

Nadere informatie

#AFVALCONGRES2015 INFORMEREN INSPIREREN ONTMOETEN WORKSHOPS DISCUSSIES LEZINGEN. 19 maart 2015. DeFabrique. Utrecht

#AFVALCONGRES2015 INFORMEREN INSPIREREN ONTMOETEN WORKSHOPS DISCUSSIES LEZINGEN. 19 maart 2015. DeFabrique. Utrecht 09.00 09.15 09.30 09.45 10.00 10.15 10.30 10.45 11.00 11.15 11.30 11.45 12.00 12.15 12.30 12.45 13.00 13.15 13.30 13.45 14.00 14.15 14.30 14.45 15.00 15.15 15.30 15.45 16.00 16.15 16.30 16.45 17.00 17.15

Nadere informatie

Burgerinitiatief inzameling plastic afvalstoffen.

Burgerinitiatief inzameling plastic afvalstoffen. Burgerinitiatief inzameling plastic afvalstoffen. Opsterland, februari 2011. Samenvatting : In februari/maart 2010 hebben Milieudefensie afdeling Opsterland en de Vereniging voor Natuurbescherming te Gorredijk

Nadere informatie

sectorplan 14 Verpakkingsafval

sectorplan 14 Verpakkingsafval sectorplan Verpakkingsafval 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Papier/karton, kunststoffen, glas, metalen en hout 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens, industrie en HDO-sectoren 3. Aanbod

Nadere informatie

Huishoudelijk afval in Bunnik: Visie en Doelstellingen 2016-2020

Huishoudelijk afval in Bunnik: Visie en Doelstellingen 2016-2020 Huishoudelijk afval in Bunnik: Visie en Doelstellingen 2016-2020 November 2015 1 Visie op huishoudelijk afval: van Afval naar Grondstof 1. Inleiding De toenemende vraag naar grondstoffen, en de afnemende

Nadere informatie

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder Discussiëren over de toekomst Waarom hebben we een nieuw afvalbeleid nodig? Het afval in de Waardlanden gemeenten kan aan de bron nog meer gescheiden worden

Nadere informatie

Stadsenquête Leiden 2001

Stadsenquête Leiden 2001 Hoofdstuk 9. Milieu Samenvatting De Milieustraat is een (vrij nieuwe) voorziening waar bewoners zich kunnen ontdoen van hun grof huishoudelijk afval. Ruim twee op de tien Leidenaren heeft hier al eens

Nadere informatie

Afvalinzameling in Groningen. Een stadspanel onderzoek

Afvalinzameling in Groningen. Een stadspanel onderzoek B A S I S V O O R B E L E I D Afvalinzameling in Groningen Een stadspanel onderzoek Onderzoek en Statistiek Groningen heeft als kernactiviteiten instrumentontwikkeling voor en uitvoering van beleidsgericht

Nadere informatie

inzamelen Wat levert het op?

inzamelen Wat levert het op? inzamelen Wat levert het op? OMGEKEERD Sabine Nijdam Beleidsadviseur afvalbeheer en grondstoffeninzameling 1 Kengetallen - Aantal inwoners 33.000 - Aantal aansluitingen ca. 14.000 - Stedelijkheidsklasse

Nadere informatie

Eljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht

Eljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht Eljo Vos-Brandjes HVC Stage raadsleden Dordrecht Historie HVC Opgericht (1991) voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval uit regio Na loslaten beleidsuitgangspunt regionale/provinciale zelfvoorziening

Nadere informatie

Deelsessie 1 Inzameling voor recycling

Deelsessie 1 Inzameling voor recycling Deelsessie 1 Inzameling voor recycling Marchel van der Grift (NEDVANG) Anouk Teuns (gemeente Utrecht) Inzameling voor recycling Marchel van der Grift (NEDVANG) Gemeentelijke inzameling Ontwikkeling en

Nadere informatie

Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel (BCA) 3 juni 2015 Gerard Stoffels Wethouder gemeente Cuijk en voorzitter BCA

Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel (BCA) 3 juni 2015 Gerard Stoffels Wethouder gemeente Cuijk en voorzitter BCA Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel (BCA) 3 juni 2015 Gerard Stoffels Wethouder gemeente Cuijk en voorzitter BCA BCA Wettelijke zorgplicht (Wm) afvalinzameling Gemeenten in het Land

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Aanbesteding Nieuw Huisvuilsysteem Oostzaan. Leefomgeving. Gebied en wijkzaken J.J.W.M. Buiks CBW-JDO

Raadsvoorstel. Aanbesteding Nieuw Huisvuilsysteem Oostzaan. Leefomgeving. Gebied en wijkzaken J.J.W.M. Buiks CBW-JDO Titel Nummer 13/12 Aanbesteding Nieuw Huisvuilsysteem Oostzaan Datum 14 maart 2013 Programma Fase Onderwerp Leefomgeving Aanbesteding Nieuw Huisvuilsysteem Oostzaan Gemeentehuis Bezoekadres Kerkbuurt 4,

Nadere informatie

sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden

sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden sectorplan Restafval van handel, diensten en overheden 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Organisch afval, papier/karton, kunststoffen 2. Belangrijkste bronnen HDO-sectoren. Aanbod in

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 31 maart 2016 Agendapuntnummer : III, punt 5 Besluitnummer : 2028 Portefeuillehouder : Wethouder Jan van 't Zand Aan de gemeenteraad Onderwerp: Rapportage

Nadere informatie

Stadsenquête Leiden 2004

Stadsenquête Leiden 2004 Hoofdstuk 16. Milieu Samenvatting Leiden heeft een Milieustraat aan de J.C. Rijpstraat. Vergeleken met voorgaande jaren zijn zowel de bekendheid als het gebruik verder toegenomen. In de Stadsenquête van

Nadere informatie

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de

Nadere informatie

Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen. Presentatie t.b.v. raadscommissie gemeente Heerenveen d.d. 27 augustus 2015

Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen. Presentatie t.b.v. raadscommissie gemeente Heerenveen d.d. 27 augustus 2015 Evaluatie afvalproef / Realisatie VANG-doelstellingen Presentatie t.b.v. raadscommissie gemeente Heerenveen d.d. 27 augustus 2015 Uitgangspositie en kenmerken gemeente Heerenveen Aanbod restafval Friesland

Nadere informatie

Datum Agendapunt Documentnummer. 24 mei R06S004/z

Datum Agendapunt Documentnummer. 24 mei R06S004/z Datum Agendapunt Documentnummer 17 R06S004/z160020536 Onderwerp Masterplan Grondstoffen 2016-2020 Raadsvoorstel Zeewolde Beoogd effect Een duurzame en efficiënte verwijdering en verwerking van al het huishoudelijk

Nadere informatie

Bijlage II. Bij raadsvoorstel 29 maart 2016 inzamelresultaten PMD-afval

Bijlage II. Bij raadsvoorstel 29 maart 2016 inzamelresultaten PMD-afval Bijlage II Bij raadsvoorstel 29 maart 2016 inzamelresultaten PMD-afval Item NOS journaal 6 maart 2016 Recyclen nu minder aantrekkelijk: vrees voor bergen plastic ZO 6 MAART, 17:00 AANGEPAST OP ZO 6 MAART,

Nadere informatie

Titel : Voortgangsrapportage Diftar Hengelo Datum : 30 augustus Inhoudsopgave

Titel : Voortgangsrapportage Diftar Hengelo Datum : 30 augustus Inhoudsopgave Voortgangsrapportage Diftar Hengelo Kwartaal 1 & 2 2012 / 30 augustus 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Grondstofstromen en restafval 4 2.1 Totaaloverzicht 4 2.2 Huishoudelijk restafval 5 2.3 GFT (huis-aan-huis

Nadere informatie

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot 2017 gemeente Doss. no. 18AA507 Tilburg, 19 februari 2018 De AfvalSpiegel Kraaivenstraat 21-15 Postbus 1011 5000 JH Tilburg Tel: 085-771995

Nadere informatie

FLO/U Lbr. 13/098

FLO/U Lbr. 13/098 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft WEEE-richtlijn uw kenmerk ons kenmerk FLO/U201301495 Lbr. 13/098 bijlage(n) datum 14 november 2013 Samenvatting

Nadere informatie

Raadsmemo. Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende.

Raadsmemo. Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende. Raadsmemo Nummer: 162495 Behandeld door: Jos van de Griend/C. van den Heuvel Onderwerp: Raadsmemo afvalinzameling Datum: 7 februari 2017 Geachte raad, Graag informeren wij u over het volgende. 1 Inleiding

Nadere informatie

Nieuw afvalbeleidsplan gemeente Maastricht. NVRD workshop grondstoffenbeleidsplan schrijven Panningen, 5 april 2016

Nieuw afvalbeleidsplan gemeente Maastricht. NVRD workshop grondstoffenbeleidsplan schrijven Panningen, 5 april 2016 Nieuw afvalbeleidsplan gemeente Maastricht NVRD workshop grondstoffenbeleidsplan schrijven Panningen, 5 april 2016 OPZET PRESENTATIE 1. Nieuw beleidsplan, inhoud en proces: Startpositie Korte terugblik

Nadere informatie

Verpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen verpakkingsafval.

Verpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen verpakkingsafval. TEKST SECTORPLAN 41 (onderdeel LAP) Sectorplan 41 Verpakkingen algemeen I Afbakening Verpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen

Nadere informatie

sectorplan 18 Papier en karton

sectorplan 18 Papier en karton sectorplan Papier en karton 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Papier en karton 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens, kantoren en grafische industrie 3. Aanbod in 2000 (in Nederland) 4.160

Nadere informatie

Footprint eerste helft 2014:

Footprint eerste helft 2014: September 2014 Vanaf vorig jaar november is Pilkes door TÜV gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder. Met deze nieuwsbrief houden wij u graag op de hoogte van de vorderingen. Pilkes heeft

Nadere informatie

Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016. Een folder om te bewaren Hou m apart!

Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016. Een folder om te bewaren Hou m apart! Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari 2016 Een folder om te bewaren Hou m apart! Een betere wereld begint bij je zelf! Per 1 januari 2016 zal de afvalinzameling in Veenendaal

Nadere informatie

*Z02AEE14D7B* Startnotitie. "Afval is waardevol. Weggooien is geen optie meer. Afval kan dienen als grondstof voor een ander product.

*Z02AEE14D7B* Startnotitie. Afval is waardevol. Weggooien is geen optie meer. Afval kan dienen als grondstof voor een ander product. *Z02AEE14D7B* Registratienummer: Z -14-23839 / 19201 Startnotitie AFVALBELEIDSPLAN 2015 2020 "Afval is waardevol. Weggooien is geen optie meer. Afval kan dienen als grondstof voor een ander product." Wilma

Nadere informatie

Jaarplan 2014 gemeente Velsen

Jaarplan 2014 gemeente Velsen Jaarplan 2014 gemeente Velsen HVC Arnoud Kik Adviseur Gemeenten Versie: 28 april 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Maatregelen afvalbeheerplan 6 3. Maatregelen 2014 9 4. Planning uitwerking resterende

Nadere informatie

Afvalconferentie 30 oktober 2014

Afvalconferentie 30 oktober 2014 Afvalconferentie 30 oktober 2014 Benchmark Beleidsprestaties Review België/Vlaanderen en Nederland Frank Hopstaken en Kees Wielenga 30 oktober 2014, Het Paleis, Antwerpen Inhoud 1 Afvalproductie en behandeling

Nadere informatie

Van afval naar grondstof in Goirle

Van afval naar grondstof in Goirle Van afval naar grondstof in Goirle Leny van der Ende Bureau Milieu & Werk 16 juni 2014 1 Wij doen onderzoek naar waarde in het afval Welke waardevolle grondstoffen zitten in Goirle nog in het afval Hoe

Nadere informatie

Respons Van de 779 benaderde panelleden hebben 544 de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 70%.

Respons Van de 779 benaderde panelleden hebben 544 de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 70%. Inleiding Keuze voor de toekomst: inzameling van afval De gemeente Oss moet de komende jaren besparen. Ook het inzamelen van huishoudelijk afval moet slimmer en goedkoper worden. Uit het oogpunt van duurzaamheid

Nadere informatie

Afvalscheiding nu en in de toekomst Onderzoek en Informatie, mei 2015

Afvalscheiding nu en in de toekomst Onderzoek en Informatie, mei 2015 Afvalscheiding nu en in de toekomst Onderzoek en Informatie, mei 2015 100% afval scheiden = 0 kg restafval! Dat is het doel waar Breda naar streeft. De gemeente onderschrijft daarmee het landelijk actieplan

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Wijk aan Zee en Zwaansmeer versie: 26 april 2018 Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk

Nadere informatie

Van afval naar grondstof

Van afval naar grondstof Van afval naar grondstof 1 Programma 1. Opening door wethouder Jan Steenbergen 2. Afvalinzameling Hoogeveen: huidige situatie 3. Beleid van de gemeente / landelijk beleid 4. Meer grondstoffen, minder restafval:

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Broekpolder versie: 26 april 2018 Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk Pagina

Nadere informatie

- 3 - Beoogd effect Voor 2020 minimaal 65 procent van het huishoudelijk afval te hergebruiken.

- 3 - Beoogd effect Voor 2020 minimaal 65 procent van het huishoudelijk afval te hergebruiken. Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Zaaknummer: 1062093 Sliedrecht, 27 augustus 2013 Onderwerp: Afvalbeleidsplan Sliedrecht 2014 en verder Beslispunten 1) Het afvalbeleidsplan Sliedrecht

Nadere informatie

Bestuurlijke aandachtspunten voor een duurzame, sociale en schone gemeente

Bestuurlijke aandachtspunten voor een duurzame, sociale en schone gemeente Bestuurlijke aandachtspunten voor een duurzame, sociale en schone gemeente Met deze brochure wil de NVRD, de Koninklijke vereniging van gemeentelijke afval- en reinigingsdiensten, u als (nieuw) raadslid

Nadere informatie