Geachte leden van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat,

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. de leden van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat Postbus EA 'S-GRAVENHAGE DATUM 27 NOVEMBER 2017 ONDERWERP Begroting Economische Zaken en Klimaat Geachte leden van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat, Van 12 t/m 14 december staat de behandeling van de begroting Economische Zaken en Klimaat gepland. De technologische industrie is de snelst groeiende sector in Nederland. De sector bestaat uit circa bedrijven en biedt directe voltijdsbanen. Daarnaast heeft de sector een bredere impact op de economie: gemiddeld koopt de technologische sector voor 17 miljard in bij andere sectoren. En bijna de helft van de private R&D-uitgaven komt voor rekening van de technologische industrie 1. Het is daarom voor alle Nederlandse sectoren van groot belang dat de technologische groei gecontinueerd wordt. Bovendien levert de sector een belangrijke bijdrage aan maatschappelijke uitdagingen, waaronder de energietransitie. Voor de begrotingsbehandeling Economische Zaken en Klimaat vraagt FME, middels deze brief, aandacht voor: 1. Innovatie & digitalisering 2. Duurzaamheid Een korte introductie: FME is de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie. Onze leden zijn technostarters, handelsbedrijven, middelgrote en kleine industrie (mki) en grote industrie/multinationals die actief zijn in de sectoren metaal, elektronica, elektrotechniek en kunststof. Er werken bij onze leden medewerkers. De gezamenlijke omzet van de FME-leden bedraagt 82 miljard en zij exporteren voor 47 miljard. Daarmee realiseren de FME-leden een zesde van wat Nederland in totaal met export verdient. Bij FME zijn ook 60 brancheverenigingen aangesloten. 1. Innovatie en digitalisering Investeer en versterk het innovatiebeleid Het nieuwe kabinet wil Nederland sociaal, economisch en digitaal Europees koploper laten worden. Voor deze kabinetsambitie is volledige benutting van de innovatiekracht van ondernemers essentieel. Dat lukt niet zonder een daadkrachtig overheidsbeleid met voldoende financiële middelen voor innovatie. Daarvoor is volgens de kenniscoalitie een investeringsbedrag van 1 miljard nodig 2. Op basis van de kabinetsplannen komt er voor fundamenteel onderzoek in miljoen extra bij en voor toegepast onderzoek eenzelfde bedrag. Voor de versterking van de onderzoeksinfrastructuur trekt het kabinet in 2018 een bedrag van 50 miljoen uit. De dalende lijn De Kenniscoalitie bestaat uit KNAW, MKB-Nederland, NFU, NWO, TNO/TO2, Vereniging Hogescholen, Vereniging van Universiteiten en VNO-NCW. 1

2 van overheidsuitgaven wordt daarmee iets omgebogen, maar bij lange na niet volledig gerepareerd. Het is te weinig en het gaat te langzaam. In de brief voor de plenaire behandeling van het Belastingplan 2018 heeft FME reeds aandacht gevraagd voor het stimuleren van de innovatiekracht in het Nederlandse bedrijfsleven. De WBSO is daarvoor fundamenteel. FME pleit daarom voor de reparatie van het WBSO-tekort en het opnemen van een categorie Procesgericht Technisch Onderzoek in de regeling die aansluit bij de Smart Industry ontwikkeling. Het nieuwe kabinet bouwt voort op de kern van het bestaande innovatiebeleid: Publiek Private Samenwerking (PPS). De focus ligt daarbij op de economische kansen van grote maatschappelijke thema s en sleuteltechnologieën. Om die kansen te grijpen moet de investeringscapaciteit voor innovaties omhoog. Voor het MKB is de drempel om te innoveren nu vaak te hoog. Om die drempel te verlagen moet een aantal dingen gebeuren. De PPS-toeslag moet - stapsgewijs - worden verhoogd tot uiteindelijk 50%. En verder moet de MKB-innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT) en het Innovatiekrediet budgettair worden versterkt. Ook de onderzoeksinfrastructuur wordt versterkt. Het is belangrijk dat de 50 miljoen die daarvoor wordt uitgetrokken missiegedreven op de digitaliseringsopgave (o.a. smart industry) wordt ingezet. FME pleit ervoor de versterking van de onderzoeksinfrastructuur te richten op de digitaliseringsopgave. Daarnaast zijn er extra middelen nodig voor het innovatiebeleid. De PPStoeslag moet stapsgewijs worden verhoogd van 25% naar uiteindelijk 50%. Ook moet het budget van de MIT-regeling en het Innovatiekrediet worden uitgebreid. Digitalisering De digitalisering van de industrie verdient de komende jaren topprioriteit. Verregaande digitalisering en vernetwerking van producten, machines en mensen en inzet van nieuwe productietechnologie (Smart Industry) biedt veel kansen voor bestaande en nieuwe bedrijven met werkgelegenheid in alle sectoren. Het belang van Smart Industry werd ook door het vorige kabinet erkend middels de totstandkoming van een actieagenda Smart Industry. Structurele financiering ontbreekt echter. FME vraagt de betrokkenheid vanuit de verschillende ministeries voort te zetten bij de uitvoering van de actieagenda Smart Industry en daarvoor financiering beschikbaar te stellen. Digitalisering van de industrie is alleen mogelijk wanneer de overheid haar digitaal leiderschap oppakt. Nederland moet de digitale voorsprong op andere landen verder uitbouwen door deze versnelling van de adoptie van nieuwe (ICT)technologie vast te houden. Hiervoor is het noodzaak dat beleid niet versnipperd maar dat er ook vanuit het kabinet gezorgd wordt voor een goede coördinatie van de digitale transitie. Omdat onze technologische kennis hoog is ligt er een grote kans voor Nederland bij de export. Dit vraagt wel om een ambitieus kabinetsbeleid rondom fieldlabs, het schrappen van beperkende weten regelgeving en betere toepassing van nieuwe technologieën als blockchain, robotica en 3D printing.

3 Februari komend jaar zal de implementatie agenda Smart Industry worden gepresenteerd. FME vraagt u er bij het kabinet op aan te dringen dat deze agenda vanuit de verschillende ministeries voortvarend opgepakt wordt en te zorgen voor een structurele financiering van de implementatieagenda Smart Industry. Cybersecurity Cybercriminaliteit wordt een steeds grotere bedreiging voor onze veiligheid en economie. Een goede stap is de oprichting van het Digital Trust Centrum (DTC). Daardoor kunnen concrete maatregelen worden genomen voor kennis- en informatiedeling over cybersecurity binnen niet-vitale sectoren. De kansen die er liggen rondom digitaal veilige producten en diensten binnen Smart Industry kan het DTC versterken. Kennis komt beschikbaar over cyberdreigingen in algemene zin en binnen industriële systemen en Internet of Things in specifieke zin. Het DTC zou ook een stimulans moeten zijn in de ontwikkeling van veilige hard- en software en van kennisontwikkeling binnen en tussen verschillende sectoren. Digitale weerbaarheid is zo sterk als de zwakste schakel, een dekkend stelsel van informatieknooppunten is daarom noodzakelijk. Het succes van DTC staat of valt met de beantwoording van de volgende vragen: Hoe gaat het DTC verschillende initiatieven aanjagen om te komen tot volwaardige CERT s? Hoe gaat het DTC ervoor zorgen dat zo veel mogelijk bedrijven (dreigings)informatie van onder andere het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) kunnen ontvangen? FME is positief over de oprichting van het DTC. Een goede governance, stevige publiek-private samenwerking en structurele bekostiging is noodzakelijk om Nederland digitaal weerbaar te maken. FME vraagt dan ook om een ambitieuze agenda van het ministerie die samen met het bedrijfsleven uitgewerkt wordt. 2. Verduurzaming Duurzame technieken Het regeerakkoord bevat voldoende ambitieuze maatregelen voor de energietransitie richting 2030 en FME onderschrijft het belang van ambitie op het punt van verduurzaming, maar daarbij moet er wel zekerheid en duidelijkheid komen voor de technologische industrie. Het regeerakkoord spreekt over 49% CO 2-reductie in 2030, maar stelt dat tegelijkertijd afhankelijk van de vorming van een Europese coalitie. De hoogte van CO 2-reductie kan daardoor lager of hoger dan 49% uitvallen. De onduidelijkheid over de hoogte van CO 2-reductie leidt tot onvoldoende zekerheid voor technologische bedrijven, waardoor het gevaar dreigt dat grootschalige investeringen in duurzaamheidsprojecten uitblijven. Om een concurrentienadeel voor de Nederlandse industrie te voorkomen vragen wij om geen nationale kop op Europees beleid te zetten. Verhoging van de CO 2- doelstellingen naar 49% of hoger kan alleen wanneer dit Europees wordt vastgelegd. Een breed scala aan innovatieve reductietechnieken is noodzakelijk om de CO 2- reductiedoelstellingen in 2030 te halen. De regering moet daarom inzetten op een brede implementatie van bestaande en nieuwe technologieën om CO 2-uitstoot te verminderen. Waar nodig zal CO 2-opslag (CCS) als overgangsmaatregel gefaciliteerd dienen te worden. Daarnaast dient het SDE+ budget van ruim 3 miljard de uitrol van innovatieve reductietechnieken (na de

4 demonstratiefase) te financieren. Ook dient de overheid ambitieuze doelstellingen te formuleren op het punt van energiebesparing en circulaire economie. FME roept op om in Europese context duidelijkheid te verschaffen over de hoogte van CO 2- reductiedoelstellingen. Daarnaast vragen we het overheidsbeleid te richten op een brede implementatie en financiering van CO 2-reductietechnieken, waarbij ook voldoende aandacht is voor energiebesparing en circulaire economie. CO 2-beprijzing elektriciteit In het regeerakkoord is vastgelegd dat een minimum CO 2-prijs wordt gehanteerd voor de elektriciteitssector. Bij de ontwikkeling van een minimum CO 2-prijs moet in ieder geval het gelijke speelveld gewaarborgd worden. Een CO 2-prijs voor elektriciteit moet dus aansluiten op Europees- of internationaal niveau. De kosten van CO 2-beprijzing op elektriciteit zullen voornamelijk worden betaald door de industrie, omdat de industrie in vergelijking met andere sectoren zoals de transportof landbouwsector veel meer elektriciteit verbruikt. FME wil dat de inkomsten uit de CO 2-heffing terugvloeien richting de sectoren die deze extra prijs betalen, ter financiering van duurzame bedrijfsinitiatieven. Daarnaast vindt FME dat energieopwekking door hergebruik van procesgassen onderdeel is van de circulaire economie en daarom moet worden vrijgesteld van CO 2-beprijzing. FME vraagt te zorgen dat de CO 2-prijs voor elektriciteit aansluit op Europees-of internationaal niveau en dat inkomsten uit CO 2-beprijzing terugvloeien richting de sectoren. Bovendien dient het hergebruik van procesgassen te worden vrijgesteld van CO 2-beprijzing. Actieve duurzame overheid Een ambitieus klimaatbeleid vraagt om een overheid die actief controleert op de uitvoering van klimaatplannen. Daarvoor moet volgens FME met name ook voldoende aandacht zijn voor effectieve handhaving van energiebesparende maatregelen. FME zou graag zien dat in toekomstig milieubeleid een handhavingsparagraaf wordt toegevoegd, zodat voorkomen wordt dat afgesproken maatregelen een papieren werkelijkheid blijven. Daarnaast is voldoende kwalitatief personeel essentieel voor een optimale milieuhandhaving. Gemeentes beschikken nu nog over onvoldoende capaciteit en kennis en kunde om adequaat te kunnen handhaven. FME vraagt om een actieve milieuhandhaving vanuit de overheid. In toekomstig overheidsbeleid dient een handhavingsparagraaf te worden toegevoegd, daarnaast dienen gemeentes over voldoende handhavingscapaciteit- en kennis te beschikken. Het regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst stelt dat ondernemers van onschatbare waarde zijn voor de Nederlandse economie. Om dat zo te houden is een ambitieus innovatiebeleid en verdergaande digitalisering een belangrijke voorwaarde. FME zal daar de komende jaren op blijven aandringen. Daarnaast zien wij de komende jaren kansen door de samenvoeging van economie en klimaat bij het Ministerie van EZK. Economie en klimaat kunnen elkaar versterken. Dit stelt ons beter in staat maatschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden. Een sterk Energieakkoord 2.0 is hierbij fundamenteel. FME werkt graag mee aan de totstandkoming van dit akkoord.

5 Graag verzoeken wij u de voorliggende punten te betrekken bij de behandeling van deze begroting. Mocht u naar aanleiding hiervan vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de Public Affairs adviseur van FME: Lianne Raap via lianne.raap@fme.nl of Met vriendelijke groet, FME Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink Voorzitter