INSTITUT BELGE DES SERVICES POSTAUX ET DES TÉLÉCOMMUNICATIONS

Transcriptie

1 INSTITUT BELGE DES SERVICES POSTAUX ET DES TÉLÉCOMMUNICATIONS DÉCISION DU CONSEIL DU 29/11/2006 CONCERNANT LES ASPECTS QUALITATIFS DE L'OFFRE DE RÉFÉRENCE BROBA 2007 Page 1 sur 63

2 Table des matières Chapitre 1 Introduction LES ÉLÉMENTS CLÉS POUR L évolution du marché Les constatations Les conséquences REMARQUES GÉNÉRALES Retroacta Toepasselijk reglementair kader Allerlei ALGEMENE OPMERKINGEN OVER HET ONTWERP VAN REFERENTIEAANBOD ADSL DEMANDE DE NOUVELLES FONCTIONNALITES Les bénéficiaires demandent la fourniture de nouvelles fonctions :...17 Chapitre 2 clarifications DE Chapitre 3 Main offer ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document : Main body ADSL Document : Main body SDSL Document : Annex 1 - General conditions ADSL & SDSL...32 Chapitre 4 Technical specifications ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document : Annex 2 ADSL Document : Annex 2 SDSL...42 Chapitre 5 Exchange of information ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document : Annex 3 ADSL Document : Annex 3 SDSL...42 Chapitre 6 Planning & Operation ADSL & SDSL FORECASTS La situation aujourd hui en matière de forecasting Les résultats de s discussion des groupes de travail et de la première consultation Les commentaires de l IBPT après la première consultation La réponse de La réponse des bénéficiaires La décision de l IBPT SNA Les griefs des bénéficiaires La position de La décision de l IBPT REMARQUES PARTICULIÈRES Document : Annex 4 SDSL...49 Chapitre 7 SLA ADSL & SDSL (annexes 5 & 5A) REMARQUES PARTICULIÈRES TIMERS STOP CLOCK PÉNALITÉS LATE INSTALLATION SUIVI DU SLA RENDEZ-VOUS NETWORK CHECK ADVANCED TESTING RUSH ORDER NTP Chapitre 8 AnneXes 6 Pricing et billing ADSL-SDSL Page 2 sur 63

3 Chapitre 9 Annexes 7 et 8 ADSL-SDSL Chapitre 10 VP switching ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document : Annex 9 ADSL & SDSL...58 Chapitre 11 Migrations REMARQUE LIMINAIRE Voies de recours Annexe A : Procédure forecasting Annexe B : Rush orders CHAPITRE 1 INTRODUCTION 1.1 LES ÉLÉMENTS CLÉS POUR L évolution du marché Il est important que la présente décision soit mise dans son contexte : c est-à-dire l évolution du marché en question. De lijnen met gedeelde toegang noteerden een daling vanaf 2004 tot het einde van 2005 ( - 31%). Een deel van deze lijnen werd duidelijk omgezet in volledig ontbundelde lijnen, die toelaat het telefoonabonnement bij helemaal op te zeggen (+55%). Ook de bitstream lijnen wonnen in deze periode aan belang (+198 %). Het eerste semester van 2006 keerde de dalende tendens van het aantal lijnen met gedeelde toegang om: in vergelijking met eind 2005 werd een groei van 190% opgetekend. Ook de ontbundelde lijnen en het aantal bitstream lijnen groeiden: respectievelijk met 68 en 21%. In het derde trimester van 2006 werd de groei verder gezet : met 43% voor het aantal volledig ontbundelde lijnen, 230% voor het aantal lijnen met gedeelde toegang en 1,3% voor het aantal bitstream lijnen. Page 3 sur 63

4 S S S S S S S S S S S S S T Volledig ontbundelde lijnen Lijnen m et gedeelde toegang Aantal lijnen BROBA II (x 1.000) S S S S S S S S S S S T Bitstream BROBA II zonder spraak Bitstream BROBA II met spraak Ondanks de waargenomen groei scoort België matig in vergelijking met het buitenland. Het aantal ontbundelde lijnen (volledig + gedeeltelijk) als percentage van het totale aantal actieve lijnen behoort tot de laagste binnen Europa: 0,22% op het einde van het eerste trimester van 2006 (bron : Ecta). Begin oktober 2006 is dit gestegen naar 0,25%. Page 4 sur 63

5 Ontbundelde lijnen (als % van het aantal lijnen van de gevestigde exploitant) 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% S S S S S S S S S T12006 België Nederland Luxem burg Frankrijk Duitsland UK Italië Spanje De zwakke wholesalemarkt voor ontbundelde toegang brengt met zich mee dat in België weinig internettoegang via DSL op ontbundeling is gebaseerd (0,8% op het einde van het eerste trimester van 2006, 2,5% op het einde van het derde trimester van 2006). Inzake het aandeel van de DSL lijnen die steunen op bitstream-aanbiedingen scoort België wel sterk : met 17,3% staat België op het einde van het eerste semester van 2006 aan de kop. Tijdens het derde trimester van 2006 evolueert dit verder naar 17,6%. Ontbundelde lijnen als % van DSL-lijnen T % 30% 20% 10% 0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% DSL-lijnen als % van breedbandlijnen België Nederland Luxemburg Frankrijk Italië UK Spanje Duitsland Page 5 sur 63

6 20% 18% Bitstream lijnen als % van DSL-aansluitingen 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% DSL-lijnen als % van totaal aansluitingen België Nederland Frankrijk Italië UK Spanje De ontwikkeling van de markten voor internettoegangsdiensten met hoge snelheid kan ondermeer gestimuleerd worden door de verdere ontwikkeling van de wholesale toegang en dit teneinde de rangschikking van België voor wat betreft de penetratiegraad van breedbandinternet lijnen als % van de bevolking binnen Europa te verbeteren. Op het einde van het eerste trimester van 2006 bezette België de 5 de plaats met 19,1%. Op het einde van het derde trimester van 2004 nam België evenwel nog de derde plaats met 15,4% (bron : Ecta). Bre e dbandlijnen als % v an de be volking T % 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Oostenrijk België Cyprus Tsjechische republiek Denemarken Estland Finland Frankrijk Duitsland Griekenland Hongarije Ierland Italië Letland Lithouwen Luxemburg Malta Nederland Polen Portugal Slowakije Slovenië Spanje Zweden UK DSL-lijnen Breedbandkabellijnen Andere breedbandlijnen Page 6 sur 63

7 1.1.2 Les constatations La position de concernant l offre BROBA 2007 déclare souhaiter stabiliser autant que possible l offre dans sa version approuvée 2006 dans l attente des décisions de la Cour d Appel concernant les recours à l encontre des décisions BROBA 2005 et 2006, de la notification des marchés 11 et 12 et de la révision de l offre BRUO qui n a plus lieu à une date précise suite à la jurisprudence de la Cour d appel. Les modifications apportées par sont basées sur les conséquences tirées de l arrêt de la cour d Appel concernant la décision BRUO 2004 et sur l objectif d une meilleure viabilité opérationnelle (annexes 4 et 5) ; il y a également certaines corrections mineures de redondance. Les constatations de l IBPT L année 2006 a été marquée par deux développements importants : une dégradation des délais d installation de la part de et également des migrations opérées par des opérateurs afin de faire valoriser leurs investissements en BRUO. L Institut constate que les opérateurs se plaignent d une dégradation des délais d installation depuis plus d un an. Ceci avait déjà été indiqué dans la décision BROBA Les performances en ce domaine sont non seulement non conformes à l offre BROBA 2006 mais également non conformes aux propositions de en matière de timers. De operatoren onderlijnen tevens de nood aan een efficiënte, meetbare en afdwingbare SLA. De operatoren stellen dat zij geen toegang hebben tot de publieke gegevens die hen staat zou stellen de eerbiediging door van de BROBA verplichtingen te monitoren of te challengen, en vragen derhalve dat het BIPT dergelijke statistische gegevens zouden verwerken en publiceren. (bijvoorbeeld: Sommige operatoren spreken zelfs van 1/3 van de BROBA lijnen die niet opgeleverd worden conform de SLA s.) Suite à des réunions avec le secteur, un consensus est apparu sur la nécessité de disposer de la part des Bénéficiaires de forecasts réalistes afin que puisse adapter à temps les ressources nécessaires pour respecter les délais prévus dans l offre. Par contre il n y a pas d accords sur la valeur de ces délais ni sur les pénalités applicables. Par contre l Institut constate également que certaines discussions dans les groupes de travail avec le secteur qui se sont déroulées en cours d année trouvent une issue positive dans le cadre de la proposition BROBA 2007 comme la possibilité de configurer des VC CBR dans des VP VBR rt. Les processus de migrations sont décrits dans l annexe K de l offre BRUO mais concernent également l offre BROBA. Les opérateurs se plaignent d une capacité opérationnelle trop faible qui handicape à la fois la valorisation de leurs investissements (migration BROBA vers BRUO), l introduction des services Voice over Broadband et la dynamique concurrentielle entre opérateurs. estime que les migrations relatives à BROBA entrent dans le BROBA legal framework. En faisant cette déclaration, signale également qu elle ne satisfait pas complètement à ses obligations dans ce cadre puisque les éléments concernant les migrations n ont pas été joints à la proposition d offre de référence BROBA 2007 alors que le cadre réglémentaire prévoit le timing pour la transmission de l offre de référence BROBA à l IBPT. De operatoren stellen immers vast dat de huidige processen niet volledig zijn en de operatoren niet in staat stellen hun interne processen aan te passen aan s Page 7 sur 63

8 processen en betreuren de lage respons van voor wat betreft het aanpassen of het zelfs het opstellen van processen. Le nouveau cadre réglementaire a été adopté mais les définitions et analyses de marché ainsi que les remèdes qui doivent en concrétiser la mise en œuvre n ont pas encore été notifiées car l accord de coopération est signé mais pas encore ratifié. Il va de soi que l adoption de la décision définitive des analyses de marches 11 et 12 imposera certaines modifications pour mettre l offre en concordance avec ce cadre. Hierbij mag niet uit het oog verloren worden dat de analyse, het definiëren en het opleggen van remedies in het kader van markt 13 BROBA zal beïnvloeden : in het kader van markt 13 zullen immers eveneens de backhaullijnen gereglementeerd worden. De resultaten van deze marktanalyse zullen voorrang hebben op wat geregeld wordt in het kader van BROBA 2007, dit overeenkomstig artikel 162 van de wet van : «Art De verplichtingen die aan de operatoren met een sterke machtspositie worden opgelegd door of krachtens de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, alsmede de verplichtingen die worden opgelegd door of krachtens artikel 105bis, lid 7 en lid 9, van diezelfde wet, zoals het luidde voordat het werd opgeheven bij de wet van 13 juni 2005, worden gehandhaafd totdat, na afloop van de relevante marktanalyse waarin ze passen. De operatoren stellen dat het naleven van de verplichtingen even belangrijk is als het vastleggen van deze verplichtingen Les conséquences La maturité de l offre et la croissance de la demande amène l Institut à considérer que les capacités de mises en œuvre peuvent et doivent être augmentées. En effet des limitations de capacités ne peuvent pas avoir comme conséquence d empêcher le développement du marché. Etant donné cette maturité certaine et la croissance de la demande l Institut estime qu il est essentiel que les process utilisés soient efficaces, prévisibles et adaptés aux besoins, l expérience acquise doit permettre de les améliorer sur nombre de points. Het Instituut meent dat met het oog op transparantie alsook voor de controle op de naleving door van artikel 6octies, 1, van het KB v an , een duidelijke opvolging van de verplichtingen door het BIPT die volgen uit BROBA 2006 via indicatoren (KPI s) en de publicatie ervan wellicht bijdraagt tot het vergroten van de transparantie en tevens aan de gelegenheid biedt om ten opzichte van de sector aan te tonen dat zij haar verplichtingen nakomt. Het BIPT heeft op 6 oktober 2006 een consultatie gelanceerd op haar website over de publicatie van KPI s. Op basis van de resultaten van deze consultatie zal het BIPT een lijst opstellen van BROBA KPI s REMARQUES GÉNÉRALES Retroacta Op 2 oktober 2006 ontving het BIPT vanwege een ontwerp van referentieaanbod betreffende toegang tot binair debiet. 1 meent dat het BIPT zich in het contractuele mengt middels de KPI s. Het BIPT ontkent dat met klem : het BIPT moet immers nagaan of de voorwaarden van o.m. art. 6octies naleeft, en daartoe zijn de KPI s een geschikt instrument. Page 8 sur 63

9 Une première consultation du secteur a eu lieu du 3 au 18 octobre Suite à cette première consultation l IBPT a rédigé un projet de décision. Pour répondre aux exigences d information de l article 19, de la loi du 17 janvier 2003 relative au statut du régulateur des secteurs des postes et des télécommunications belges, le Conseil de l Institut belge des services postaux et des télécommunications a publié le projet de décision en date du 31 octobre 2006 par courriel et annonce sur le site-web et a invité les personnes directement et personnellement concernées par celui-ci à faire valoir leur point de vue. Les opérateurs suivants y ont répondu :, la Plateforme des Opérateurs, Colt, Mobistar et Scarlet Toepasselijk reglementair kader Overeenkomstig 162 van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie wordt het ontwerp van referentieaanbod van in eerste instantie beoordeeld aan de hand van de volgende reglementaire bepalingen : 1. de artikelen 106, 1, eerste lid, 4, en 109ter, 3, van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven; 2. het koninklijke besluit van 22 juni 1998 betreffende de voorwaarden inzake aanleg en exploitatie van openbare telecommunicatienetwerken. De beslissing van het Instituut inzake dit ontwerp van referentieaanbod loopt geenszins vooruit op de marktanalyses die het Instituut op dit ogenblik doet, noch op de analyse van markt 18. Dit BROBA-referentieaanbod is, na goedkeuring door het BIPT, overeenkomstig het genoemde artikel 6septies van het genoemde koninklijke besluit van 22 juni 1998, geldig tot 31 december 2007 behoudens wanneer dat de verplichtingen die opgelegd worden aan naar aanleiding van de marktanalyses, eerder uitvoerbaar zijn. In dat geval zal aan deze verplichtingen moeten voldoen, die het gevolg zijn van het nieuwe reglementaire kader, en niet langer aan de verplichtingen die voortvloeien uit het koninklijke besluit van 22 juni Wat betreft de werking in de tijd van het referentieaanbod moeten en de Begunstigden daarmee rekening houden Allerlei De onderstaande beslissing reikt elementen aan die gevolgd moeten worden om het referentieaanbod in overeenstemming te brengen met de reglementaire verplichtingen die dient na te leven. Deze beslissing is, overeenkomstig de toepasselijke wettelijke bepalingen, bindend voor. Het ontwerp van BROBA 2007 op grond waarvan deze beslissing werd opgesteld, moet integraal worden aangepast aan de opmerkingen in deze beslissing. Uiterlijk 10 werkdagen na de publicatie van deze beslissing2 bezorgt een ontwerp van het BROBA aan 2 Tenzij deze beslissing expliciet een andere termijn bepaalt. Page 9 sur 63

10 het Instituut dat aangepast is aan de opmerkingen in deze beslissing, in twee versies: een versie van de documenten zonder track changes en een versie van dezelfde documenten met track changes aangeduid tegenover een origineel aangeduid door het Instituut. Dit ontwerp zal door het Instituut worden onderzocht en zal eventueel nog met en/of de marktpartijen worden besproken. Op die manier zal, zoals wettelijk bepaald, binnen een maand na de publicatie van deze beslissing, een definitieve BROBA -tekst gepubliceerd kunnen worden. benadrukt dat wanneer zij het referentieaanbod niet aanpast aan de opmerkingen van het Instituut, er wat dat betreft door het koninklijke besluit van geen sanctie wordt voorzien behalve wat vermeld staat in artikel 6nonies, 3, waarin wordt voorzien dat een niet aangepast referentieaanbod voor niet gepubliceerd wordt gehouden. Het Instituut wenst evenwel te wijzen op de artikelen 20 en 21 van de wet van 17 januari 2003 met betrekking tot het statuut van de regulator van de Belgische post- en telecommunicatiesector : " Art In geval van hoogdringendheid, wanneer het risico op een moeilijk te herstellen, ernstig nadeel bestaat, neemt de Raad onmiddellijk alle passende voorlopige maatregelen en bepaalt hij de duur ervan zonder dat deze twee maanden mag overschrijden. 2. Onder de voorwaarden bepaald in 1 en indien het materieel niet mogelijk is een buitengewone zitting van de Raad bijeen te roepen, is de voorzitter bevoegd om namens de Raad voorlopige maatregelen te nemen. Het besluit van de Voorzitter dat voorlopige maatregelen oplegt moet door de Raad worden bevestigd binnen vier werkdagen na de aanneming ervan. Bij gebrek aan bevestiging binnen deze termijn wordt het besluit van de voorzitter zonder gevolg. Art Wanneer de Raad een overtreding vaststelt op de wetgeving of reglementering waarvan de naleving door het Instituut wordt gecontroleerd, of op een beslissing genomen in toepassing hiervan, richt hij een gemotiveerde ingebrekestelling tot de overtreder en verzoekt hij hem een einde te maken aan de overtreding binnen de termijn vastgesteld door de Raad. 2. Indien de overtreder binnen de vastgestelde termijn geen einde aan de overtreding heeft gemaakt, kan de Raad, na hem gehoord te hebben, hem een administratieve boete opleggen die aan de Schatkist toekomt en die maximaal EUR bedraagt voor natuurlijke personen, of van minimaal 0,5 % en maximaal 5 % van de omzet van het jongste volledige referentiejaar in de betrokken markt voor rechtspersonen, zonder dat het totale bedrag van de aan een rechtspersoon opgelegde boete meer dan 12,5 miljoen EUR mag zijn. De beslissing vermeld in het eerste lid gaat gepaard met een nieuwe termijn waarbinnen de overtreder aan de overtreding een einde moet maken. 3. (...)" Bovendien doet artikel 6nonies niets af aan artikel 4 van de wet van 17 januari 2003 betreffende de rechtsmiddelen en de geschillenbehandeling naar aanleiding van de wet van 17 januari 2003 met betrekking tot het statuut van de regulator van de Belgische post- en telecommunicatiesector : " Art. 4. De Raad voor de Mededinging, bedoeld in de artikelen 16 en volgende van de wet van 5 augustus 1991 tot bescherming van economische mededinging, doet binnen een termijn van vier maanden uitspraak over de geschillen tussen telecommunicatieoperatoren of leveranciers van telecommunicatiediensten met betrekking tot interconnectie, huurlijnen, bijzondere toegang, ontbundelde toegang tot het aansluitnet en gedeeld gebruik, alsmede over de geschillen tussen postoperatoren met betrekking tot de tenuitvoerlegging van de bepalingen van hun vergunning. De procedure voor de Raad voor de Mededinging wordt opgeschort in geval van beroep op de verzoeningsprocedure bedoeld in artikel 14, 1, 4, van de hogervermelde wet van 17 januari Tijdens het onderzoek van die geschillen door de Raad voor de Mededinging vaardigt het Page 10 sur 63

11 Instituut een vertegenwoordiger af, die samen met de verslaggever van de Dienst voor de Mededinging het dossier onderzoekt. Het Instituut zorgt ervoor dat de beslissingen die de Raad voor de Mededinging overeenkomstig het eerste lid heeft genomen, ten uitvoer worden gelegd." Het Instituut benadrukt nogmaals dat een begunstigde niet moet wachten op de aanpassing van BROBA 2007 aan de beslissing van de Raad van het BIPT. Hij heeft uiteraard de mogelijkheid om deze beslissing naast de nog niet aangepaste versie van BROBA 2007 te leggen om zo te komen tot een "aangepast" referentieaanbod. Op rust in ieder geval de verplichting om al de elementen van deze beslissing toe te passen indien een Begunstigde daarom vraagt, ook al heeft deze beslissing niet integraal opgenomen in haar referentieaanbod. Het feit dat voor een rechterlijke instantie deze beslissing of bepaalde onderdelen aanvecht, verandert aan deze vaststelling niets : behoudens in geval van schorsing moet deze beslissing integraal door worden uitgevoerd wanneer de Begunstigde dat wenst. Voorgaande is niet in tegenspraak met de de rechtspraak van het Hof van Beroep : vooreerst bepalen de artikelen 6septies in fine en 6nonies, 1, van het koninklijk van 22 juni 1998 : "Art. 6septies (...) 5 het is goedgekeurd door het Instituut overeenkomstig artikel 6nonies. Het Instituut kan de wijzigingen aan het referentieaanbod opleggen die het nodig acht." "Art. 6nonies. 1. (...) Het Instituut beschikt over twee maanden om haar opmerkingen alsook de wijzigingen die aangebracht moeten worden te formuleren." Rekening houdend met deze bepalingen, en ervan uitgaande dat het Hof van Beroep geen arrest heeft geveld dat de geciteerde bepalingen miskent, kan de zin "Il ne prévoit pas que l'examen auquel l'ibpt procède doit nécessairement aboutir à la publication d'une offre de référence dûment approuvée par l'institut." (uit het arrest van p. 25) enkel begrepen worden als volgt : indien het BIPT bezwaren formuleert ten aanzien van een ontwerp van BROBA en oplegt om een aantal wijzigingen aan te brengen, teneinde het referentieaanbod in overeenstemming te brengen met de wettelijke vereisten, kan een referentieaanbod publiceren dat niet of niet volledig is aangepast aan de opmerkingen van het BIPT. Indien echter een niet-aangepast referentieaanbod publiceert, heeft de Begunstigde kennis van twee documenten : het ontwerp van referentieaanbod alsook de beslissing van het BIPT dienaangaande. Het spreekt voor zich dat de Begunstigde beide documenten kan aanwenden om te komen tot een dienstverlening vanwege die in overeenstemming is met de wettelijke verplichtingen die op rusten. Een andere interpretatie van het geciteerde onderdeel van het arrest van het Hof van Beroep zou er immers toe leiden dat in weerwil van de beslissing van het Instituut terzake een referentieaanbod kan publiceren dat, naar goeddunken van, geen of slechts ten dele rekening houdt met de beslissing van het Instituut terzake terwijl de Begunstigde evenmin enig beroep zou kunnen doen op de beslissing die het BIPT heeft gepubliceerd. Onder dergelijke omstandigheden zou ieder onderscheid tussen een louter commercieel aanbod vanwege, en een referentieaanbod, de facto verdwijnen, en is er geen enkele reden meer voor om te voldoen aan de voorwaarden van artikelen 6septies en 6octies van het koninklijk besluit van 22 juni In hetzelfde kader dient ook de opmerking van het Instituut gelezen te worden waarin wordt bepaald dat er aan het referentieaanbod geen wijzigingen aangebracht mogen worden dan Page 11 sur 63

12 na instemming van het Instituut. In artikel 6sexies van het koninklijk besluit van 22 juni 1998 wordt bepaald : " 3. Het referentieaanbod is geldig voor het kalenderjaar dat volgt op het jaar van publicatie. Indien de aangemelde exploitant tijdens het lopende kalenderjaar wijzigingen wenst aan te brengen aan dit aanbod, vraagt hij voorafgaandelijk de goedkeuring aan het Instituut." Deze bepaling heeft betrekking op het referentieaanbod inzake ontbundeling. Men kan evenwel aannemen dat de wetgever de bedoeling heeft gehad een a priori controle ook in te stellen t.a.v. iedere wijziging aan het referentieaanbod inzake toegang tot binair debiet. Immers : artikel 6septies, 5, bepaalt : "5 het is goedgekeurd door het Instituut overeenk omstig artikel 6nonies. Het Instituut kan de wijzigingen aan het referentieaanbod opleggen die het nodig acht." De reden voor dit verbod ligt voor de hand: het moet vermeden worden dat het referentieaanbod naar eigen goeddunken gaat wijzigen: dit zou iedere rechtszekerheid ondergraven en bovendien toelaten om bepalingen in het referentieaanbod op te nemen die niet voldoen aan de voorwaarden van de artikelen 6septies en 6octies van het koninklijke besluit van 22 juni 1998 zonder dat het Instituut dat zou kunnen verhinderen. Op die manier zou het ganse systeem van referentieaanbod, dat inhoudt dat een SMP-operator een aanbod publiceert dat gecontroleerd wordt door de regulator, ondergraven worden ; zou immers bij wijze van spreke op 2 januari van ieder jaar, zonder dat het BIPT dat zou kunnen tegengaan, BROBA volledig kunnen gaan herschrijven. Op die manier zou voor de markt grote onduidelijkheid en onzekerheid kunnen creëren. Het feit dat het Instituut, a posteriori bijvoorbeeld in gebreke zou kunnen stellen, of dat Begunstigden voor de Raad voor de Mededinging zou kunnen dagen, doet niets af aan de vaststelling dat, door eenzijdig en zonder enige controle, het referentieaanbod te wijzigen, haar mededingers het opzetten van commerciële strategieën die afhankelijk zijn van toegang tot binair debiet, zeer kan bemoeilijken. De door gepubliceerde BROBA -tekst vermeldt duidelijk dat deze is aangepast aan de beslissing en door het BIPT werd goedgekeurd of, in voorkomend geval, dat deze goedkeuring niet werd gegeven. Ceci est à opérer dans le cartouche supérieur de chaque document ALGEMENE OPMERKINGEN OVER HET ONTWERP VAN REFERENTIEAANBOD Vanzelfspekend moet in de voettekst van het goedgekeurde referentieaanbod Submitted to vervangen door Approved by Aangezien toegang tot binair debiet vanuit technisch en operationeel oogpunt een complement is van de ontbundeling, zal het in een aantal gevallen voorkomen dat de inhoud van BRUO en BROBA overlappend is. In dergelijke gevallen, (bijvoorbeeld voor wat betreft spectrum management, SLA s, migratie regels, co-locatie regels en backhaul, ) heeft BRUO voorrang op BROBA en moeten de bepalingen in BROBA in overeenstemming gebracht worden met deze in BRUO. L'inclusion des textes relevant dans BROBA empêcherait de les y modifer et engendrerait un risque important de divergence entre les deux offres. Page 12 sur 63

13 Gelet op de vaststelling dat BROBA technisch en operationeel gezien een afgeleide is van BRUO houdt in dat datgene wat typisch is voor BROBA in BROBA geregeld kan worden, maar dat wat aan beide referentieaanbiedingen gemeenschappelijk is, in BRUO kan worden geregeld - of in een afzonderlijk referentieaanbod zoals alles wat co-locatie betreft Er kunnen enkel wijzigingen (inclusief lay-out wijzigingen) in een BROBAdocument worden aangebracht met expliciete instemming van het Instituut Het ontwerp van BROBA wordt door het BIPT beoordeeld op grond van de wettelijke vereisten waaraan een referentieaanbod inzake toegang tot binair debiet moet voldoen. Deze vereisten zijn vermeld in de artikelen 6septies en 6octies van het koninklijke besluit van 22 juni 1998 : Art. 6septies. 1. Elke operator met een sterke positie op de markt voor vaste openbare telefoonnetwerken publiceert uiterlijk op 31 december van ieder jaar, (...) een referentieaanbod voor de toegang tot een binair debiet. Dit referentieaanbod voldoet aan de volgende voorwaarden : 1 het bevat minstens de volgende gegevens : (...) 2 het wordt actueel gehouden; 3 het is in voldoende mate ontbundeld zodat dieg ene die toegang tot binair debiet wenst, niet moet betalen voor netwerkbestanddelen of voorzieningen die hij niet nodig acht voor het verstrekken van zijn diensten; 4 het bevat een beschrijving van de aanbiedingen voor de verschillende onderdelen alsmede de daarvoor geldende voorwaarden en kosten; 5 het is goedgekeurd door het Instituut overeenk omstig artikel 6nonies. Het Instituut kan de wijzigingen aan het referentieaanbod opleggen die het nodig acht. Art. 6octies. Elke operator met een sterke positie op de markt voor vaste openbare telefoonnetwerken voldoet vanaf 1 januari 2001 aan de volgende verplichtingen : 1 hij komt tegemoet aan redelijke verzoeken om t oegang tot binair debiet onder transparante, billijke en niet-discriminerende voorwaarden en levert hen onder dezelfde voorwaarden en binnen dezelfde termijnen dezelfde voorzieningen als die welke hij aan zichzelf of zijn geassocieerde ondernemingen levert. Verzoeken mogen enkel geweigerd worden op basis van objectieve criteria met betrekking tot technische haalbaarheid of de noodzaak om de netwerkintegriteit te waarborgen; 2 hij publiceert de tarieven voor toegang tot bi nair debiet. Deze tarieven zijn kostengebaseerd, niet-discriminerend en leiden niet tot concurrentievervalsing. Indien het Hof van Beroep een beslissing, of een of meerdere onderdelen daarvan, van het Instituut inzake BROBA ongeldig verklaart, betekent dit niet dat het initiële voorstel van van kracht wordt. Vooreerst kan dit afgeleid worden uit de rechtspraak van het Hof van Beroep : in geen enkel arrest stelt het Hof dat het annuleren van de beslissing van het Instituut inzake BROBA (of van onderdelen daarvan) tegelijk een goedkeuring inhoudt van het oorspronkelijke aanbod van. Tot nog toe zijn de annulaties door het Hof van Beroep steeds gebeurd op grond van louter formele criteria (met name het niet respecteren door het Instituut van de voorgeschreven termijn) en heeft het Hof zich niet uitgesproken over de inhoud van de door het Instituut aangepaste referentieaanbiedingen. Het valt dan ook niet in te zien op grond waarvan de rechtspraak van het Hof van Beroep aanhaalt om daaruit voor zichzelf het recht te putten dat haar toelaat de Begunstigden een BROBA voor te leggen dat grondig verschilt van de versie die door het Instituut werd aangepast en dat bovendien aanzienlijk nadeliger is voor deze Begunstigden. Page 13 sur 63

14 Maar zelfs indien het de rechtspraak van het Hof anders geïnterpreteerd zou worden, dient het volgende grondig onderzocht te worden : voldoet het initiële voorstel van aan de vereisten van artikel 6octies, m.a.w. zijn de voorwaarden van dat voorstel transparant, billijk en niet-discriminerend; en zijn de tarieven kostengebaseerd, niet-discriminerend en leiden zij niet tot concurrentievervalsing? Welnu, vastgesteld zal kunnen worden dat het Instituut onderdelen van het initiële voorstel van wijzigde net omdat deze volgens het Instituut niet voldeden aan de voorwaarden van artikel 6octies van het koninklijke besluit van 22 juni Tenzij door het Hof expliciet gesteld zou worden dat het initiële voorstel van wél integraal voldoet aan de vereisten van artikel 6octies, zal in geval van een gehele of gedeelte vernietiging van de beslissing van het Instituut inzake BROBA, aan de markt een voorstel moeten doen dat in overeenstemming is met artikel 6octies. Het Instituut zal het al dan niet in overeenstemming zijn van het voorstel van met artikel 6octies verifiëren, onder meer aan de hand van informatie die het van heeft bekomen, en, indien nodig, bijkomend kan opvragen. De clausule in het ontwerp van BROBA 2007 dat stelt "The BIPT's decision can be referred to the Court of Appeal of Brussels that can declare it void, in part or totally. In such a case, except otherwise agreed by the parties, the BROBA Contract shall be adapted in accordance with 's initial offer before its modification by the BIPT", alsook iedere soortgelijke clausule, moet bijgevolg worden geschrapt Tenslotte wenst het BIPT het volgende op te merken over het toepassingsgebied van de reglementering inzake toegang tot binair debiet t.a.v. eindgebruikers resp. gebruikers. Een aantal alternatieve operatoren zijn van oordeel dat de toegang tot binair debiet die middels BROBA wordt aangeboden, niet alleen bestemd kan zijn tot eindgebruikers maar ook aan gebruikers ten goede moet kunnen komen. Hiervoor baseren zij zich op de definitie van toegang tot binair debiet zoals deze te vinden is in de wet van , meer bepaald in artikel 2,26 : «26 "toegang tot binair debiet" : toegang die bes taat uit het verlenen van digitale transmissiecapaciteit (bitsnelheid) naar een gebruiker waarbij de toegangsleverancier de interface bij de gebruiker vastlegt ;» In artikel 1,12, van het koninklijk besluit van wordt evenwel een andere definitie gehanteerd : 12 Toegang tot binair debiet : een vorm van bijzon dere toegang die bestaat uit het verlenen van toegang tot een bitsnelheid als transmissiecapaciteit naar een eindgebruiker waarbij de toegangsleverancier de technische specificaties van de interface bij de eindgebruiker vastlegt, alsook de apparatuur die bij de toegangsleverancier geïnstalleerd is en direct verbonden is aan het koperpaar. Normaliter heeft een wet inderdaad voorrang op een koninklijk besluit. In concreto dient evenwel vastgesteld te worden dat de definitie van de wet van uitsluitend betrekking heeft op artikel 59, 3, van dezelfde wet : 3. Onverminderd 1 kan het Instituut de operatoren, die een verplichting hebben uit hoofde van artikel 61, 1, lid 2, 1, de verplich ting opleggen om een referentieaanbod, zoals omschreven in 2, te publiceren inzake interconnectie, volledig ontbundelde of gedeelde toegang tot het aansluitnetwerk of het partiële aansluitnetwerk, toegang tot een binair debiet, of een andere vorm van toegang, al naargelang van het type van toegang dat door de betreffende operator moet worden toegestaan. Page 14 sur 63

15 Welnu, artikel 59, 3, formuleert een aantal mogelijke remedies die het BIPT kan opleggen n.a.v. de marktanalyses. Vastgesteld moet echter worden dat de marktanalyses nog niet zijn voltooid en dat om die reden artikel 162 van de wet van moet worden toegepast : Art De verplichtingen die aan de operatoren met een sterke machtspositie worden opgelegd door of krachtens de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, alsmede de verplichtingen die worden opgelegd door of krachtens artikel 105bis, lid 7 en lid 9 van diezelfde wet worden behouden tot het Instituut het eerste proces tot bepaling en analyse van de relevante markten, overeenkomstig de artikelen 54 tot 56, definitief heeft afgesloten. Derhalve blijft het wettelijke kader zoals dit werd vastgelegd in het koninklijk besluit van van toepassing en dient in BROBA toegang tot binair debiet te verlenen voor eindgebruikers. 1.4 ADSL L IBPT réaffirme sa demande d offre BROBA ADSL HET BIPT WENST TE BENADRUKKEN DAT WAT VOLGT ZO MOET BEGREPEN WORDEN DAT BROBA 2007 AAN DE BEGUNSTIGDEN GEEN RUIMTE BIEDT OM ADSL2+ OF ENIGE ANDERE TECHNIEK TE GEBRUIKEN VOOR HET AANBIEDEN VAN OMROEPDIENSTEN justifie son refus d inclure l ADSL2+ et les DSLAM équipés de cette technologie dans l offre de référence par le fait qu il fait Partie de son réseau de radio-diffusion et est donc totalement étranger à l accès au débit binaire régi par l offre BROBA L Institut estime abusif de considérer que ces DSLAM ADSL2+ ne peuvent être utilisés que pour le service de radio-diffusion étant donné les éléments ciaprès : 1) Alcatel ne présente pas cet équipement comme un équipement de radio-diffusion mais comme une version à capacité étendue en terme de connections et de bande passante par utilisateur qui est «Multimedia ready», parmi ces applications Multimedia figure par exemple les jeux en réseau. 2) Malgré le changement de nom des DSLAM, il s agit d un upgrade des DSLAM existants ; outre l upgrade software, il consiste à remplacer la carte NT par une nouvelle carte avec nœud ATM et à rendre opérationnels : le second bus 155 Mbps de chaque rack, l augmentation de capacité du bus intershelf à 2,5 Gbps (permettant d étendre le chaining) et le bus Video Broadcasting. 3) La technologie ADSL2+ n est pas limitée à l offre de radio et télé-diffusion, elle sert également à l offre d Internet à haut débit 20 Mbps. Cette augmentation de débit pourrait devenir importante pour concurrencer les offres des opérateurs BRUO ADSL2+ et celle des câblo-distributeurs à 10 et 20 Mbps. Même si ADSL2+ est disponible dans les DSLAM actuellement utilisé pour l ADSL et le SDSL, le second bus de chaque rack permettant de diviser par deux le nombre d utilisateurs sur chaque bus est indispensable pour éviter le risque de congestion du trafic. 4) La nouvelle architecture apporte également une optimisation des capacités ATM en augmentant le chaining, en offrant des interfaces ATM de plus hauts débits (notamment ATM GEthernet moins coûteux) et donc en permettant de rassembler plus d utilisateurs et de trafic sur une même interface réseau et un même VP. Cette possibilité peut réduire les surcoûts de tous les opérateurs (réduction du nombre de clusters de DSLAM, d où réduction du nombre de lignes de raccordement au réseau ATM, du nombre de VPs nécessaires et impact plus faible de l obligation de réserver Page 15 sur 63

16 des positions libres pour permettre aux Bénéficiaires d avoir un nombre raisonnable de End-user per PVP) 5) La matrice ATM permet également de terminer les VP sur le DSLAM et non plus sur l'interface du noeud ATM de raccordement. Cette possibilité permet une meilleure gestion du trafic de chaque opérateur en les rendant indépendants sur la liaison DSLAM nœud ATM, ce qui n est pas possible ce qui n est pas possible avec le matériel en release précédente. 6) Il est donc raisonnable d estimer qu à moyen terme l upgrade en release utilisée avec l ADSL2+ pourrait se généraliser, son absence de BROBA pouvant donc entraîner à terme la disparition de BROBA avait demandé plus d informations quand aux volumes à prévoir afin de l intégrer éventuellement dans son plan financier. L IBPT estime raisonnable de bâtir l offre selon les bases suivantes : 1) La demande du marché varie selon le bénéficiaire d un service pour une fraction des internautes (par exemple pour le gaming on line) à un service de base. En assemblant les différents projets, on obtient une pénétration de démarrage de 10% des connexions ADSL pour monter en régime à 35. 2) Si on tient compte que le BRUO devrait représenter environ 40% des connexions, et si l offre était disponible aujourd hui, cela représenterait une migration d environ lignes dans les LEXs subsistant en BROBA. Les nouvelles installations qui se feraient en ADSL2+ se chiffreraient à 30% des chiffres publiés dans la presse pour les nouveaux raccordements TV (l augmentation de la pénétration dans le futur étant compensée par le développement de BRUO). 3) Il est raisonnable que les migrations BROBA ADSL vers BROBA ADSL2+ soient refusées dans les LEX où le Bénéficiaire a déjà commandé une colocation afin d éviter une double migration à quelques mois d intervalle Les fonctions IP Broadcasting et Video Bus en sont donc actuellement exclues Het Instituut ziet geen reden om ADSL2+ uit te sluiten van het referentieaanbod. ADSL2+ is een techniek die inderdaad aangewend kan worden om omroepdiensten te verstrekken 3. Dit is evenwel niet de enige toepassing van deze techniek. ADSL2+ kan immers ook gebruikt worden om diensten mee te verstrekken die geen omroepdiensten zijn. In dergelijk geval gaat het om diensten die elektronische communicatiediensten zijn in de zin van de wet van , of telecommunicatiediensten in de zin van de wet van Voor dergelijk toepassingen geldt immers artikel 6octies van het koninklijke besluit van dat bepaalt : Art. 6octies. Elke operator met een sterke positie op de markt voor vaste openbare telefoonnetwerken voldoet vanaf 1 januari 2001 aan de volgende verplichtingen: 1 hij komt tegemoet aan redelijke verzoeken om toe gang tot binair debiet onder transparante, billijke en niet-discriminerende voorwaarden en levert hen onder dezelfde voorwaarden en binnen dezelfde termijnen dezelfde voorzieningen als die welke hij aan zichzelf of zijn geassocieerde ondernemingen levert. Verzoeken mogen enkel geweigerd worden op basis van objectieve criteria met betrekking tot technische haalbaarheid of de noodzaak om de netwerkintegriteit te waarborgen. 3 voert aan dat zij ADSL2+ alleen gebruikt voor omroeptoepassingen. Indien dit zo zou zijn, dan is dit nog geen reden om aan de Begunstigden een ander gebruik van ADSL2+ (in concreto bijvoorbeeld internettoegang met hoog debiet) te ontzeggen. Bovendien verhindert niets dat ADSL2+ ook voor andere dan omroeptoepassingen zou gebruiken, of, indien dit nog niet het geval zou zijn, dat zij dit in de (nabije) toekomst gaat doen. Tenslotte wordt verwezen naar art. 6octies, 1, in fine van het KB van waarin de gronden opgesomd zijn die gelden om toegang tot binair debiet te weigeren : het feit dat een bepaalde dienst niet aanbiedt, is niet een dergelijke weigeringgrond. Page 16 sur 63

17 Er dient immers rekening mee gehouden te worden dat BROBA een terbeschikkingstelling is van capaciteit. Deze capaciteit kan door de Begunstigde naar goeddunken (en uiteraard binnen de grenzen van de wet) worden benut. Tenslotte : stelt de vraag naar de recuperatie van gedane investeringen uit het verleden aangaande ADSL2+. Het Instituut kan daar maar op antwoorden dat de tarieven terzake kostengeoriënteerd moeten zijn, en dat in het concrete geval niet uitgesloten is dat in het kostengeoriënteerd karakter ook de betreffende investeringen worden opgenomen. Het Instituut staat open voor ieder redelijk voorstel vanwege DEMANDE DE NOUVELLES FONCTIONNALITES Les bénéficiaires demandent la fourniture de nouvelles fonctions : 1) Accès à la release 5 pour les services ADSL et SDSL 2) VP shaping en place de VP policing en release 4 et 5 3) ADSL Annex M 4) SDSL multi-paires 5) SDSL 2320 Kbps Il s agit de fonctions que n offre pas en retail pour aucun usage; l IBPT n a donc pas de base juridique pour imposer à leur inclusion dans l offre de référence contrairement à l ADSL2+ que s offre à elle-même. La consultation a amené des justifications techniques et fonctionnelles aux demandes mais pas juridiques (la footnote 3 à laquelle se réfère un répondant mentionne uniquement que le service qui fait usage d'une fonction ne peut être considéré comme une condition de fourniture de la dite fonction et donc de sa mise à disposition dans le cadre de l'offre de référence). Les 5 demandes ont toutefois été faites à pour une éventuelle acceptation volontaire, les réponses ont été négatives pour les raisons respectives suivantes : 1) Comme BROBA ADSL2+ est contesté, refuse de modifier ses règles d engineering pour une telle configuration 2) Il n y a aucun policing au niveau du DSLAM qui ne supporte pas les VPs, la référence aux versions de DSLAM n a donc pas de rasion d être ; le shaping est implémenté sur l interface de ligne du nœud ATM et ne se fait pas dans le backplane de la matrice de switching. Cette modification touche tous les clients connectés sur cette interface de ligne en d autres termes tous les end-users du DSLAM et n en a pas l utilité pour ses propres end-users.. 3) a intenté un recours contre la décision d autoriser l annex M en BRUO, il va de soit que ce n est pas pour l offrir volontairement en BROBA 4) Actuellement il n est pas possible de documenter une telle configuration faute de pouvoir y lier les lignes, propose en alternative de recourir au load balancing 5) Pour le SDSL 2320 Kbps, avait déjà répondu dans le cadre de BROBA 2006 que l'implémentation est spécifique et que sa mise en oeuvre nécessite un matériel compatible du côté de l'utilisateur final et que de plus cela pose le problème de la documentation et des procédure de repair. Un bénéficiaire demande une procédure de test IP, cela doit être repris dans des négociations bilatérales car hors du champ ATM BROBA. signale par ailleurs qu'elle n'a pas accès à cette couche. Page 17 sur 63

18 1.6. de mogelijkheden voor de Begunstigden om in samenspraak met af te wijken van de bepalingen van BROBA. Het Instituut heeft nooit, schriftelijk noch mondeling, tegenover noch tegenover de overige operatoren, beweerd dat BROBA zou verhinderen dat een alternatieve operator en onderling een contract zouden sluiten dat afwijkt van BROBA en dit geheel of ten dele vervangt of aanvult. Het Instituut voegt daar wel aan toe, zoals het in het verleden daar ook telkens aan toegevoegd heeft, dat BROBA een door de regulator goedgekeurd minimumaanbod is waarop een alternatieve operator een beroep moet kunnen doen. In die zin is het eenzijdig door opleggen van voorwaarden die afwijken van BROBA en die nadelig zijn voor de alternatieve operator in kwestie, slechts mogelijk mits de uitdrukkelijke instemming van de alternatieve operator die zodoende wetens en willens afstand doet van een gunstigere regeling. Verder wenst het BIPT te benadrukken dat hierbij uiteraard gehouden is tot een verplichting inzake niet discriminatie,. Dit houdt niet in dat t.a.v. de ene Begunstigde een aanbod wordt uitgewerkt dat verschilt.van wat aan een andere Begunstigde wordt aangeboden, maar het houdt wél in dat dit verschil in aanbod niet op een ongeoorloofde wijze discriminerend mag zijn. Het verschil in behandeling moet objectief te verantwoorden zijn en mag er niet toe leiden dat andere Begunstigden of marktdeelnemers nadeel wordt berokkend wat hun competitieve positie betreft. Begunstigden die zich in gelijke of gelijkwaardige situatie bevinden, moeten gelijk worden behandeld. CHAPITRE 2 CLARIFICATIONS DE BELGACOM Pour un certain nombre de points, l Institut avait demandé à des clarifications dans sa réponse à la consultation publique du projet de décision : Item 1 Accroissement du nombre maximum de VP par DSLAM et du nombre maximum de VC par end user Les bénéficiaires demandent d augmenter le plafond de VC à 12, l un d entre eux demande également d augmente le nombre maximum de VP à 12 également accepte d'augmenter le plafond des VP à 12, tous les Art y relatifs devront donc être modifiés en conséquence. Pour les VCs, déclare : «le nombre total de VCs ne peut être supérieur à 10 car le système de documentation devrait être modifié structurellement. Cela touche l ensemble des end-user connectés au DSLAM et non juste les nouveaux, une estimation financière même grossière ne peut être faite et les risques encourus sont à classer dans la catégorie maximale» Page 18 sur 63

19 Item Main bodies ADSL & SDSL 2 Art 35 ADSL Art 41 SDSL 3 Art 66 ADSL Art 73 SDSL Les bénéficiaires demandent de relever la limite de 200 à 400%. L IBPT n est pas en possession d éléments objectifs pour trancher, il est donc demander aux parties de justifier la limite qu elles proposent «no free pair» Les bénéficiaires estiment que si l indisponibilité de paires est due aux perturbations causées par un système HDB3 ou HDSL, ce système doit être mis hors service. Ce passage est remplacé par un nouveau texte précisant les conséquences pratiques d un overbooking quel qu il soit mais n ayant pas de conséquence sur le SLA. (Voir items 17 et 39) estime qu une telle mise en service est contraire à l arrêt de la Cour d Appel BRUO 2004 et refuse donc une telle solution. Etant donné que cette situation est actuellement très rare, l Institut invite les parties à trouver une solution alternative au cas par cas Annex 2 Technical specifications ADSL 4 Art 36 est invité à expliquer pourquoi le choix de l interface des lignes sited est limité à G ohms et non pas également à G ohms qui semblerait utilisée actuellement. Si cette dernière est disponible, elle doit être proposée 5 Art 82 est invité à expliquer pourquoi le choix de l interface des lignes sited est limité à Optoclic2 ce qui n était pas le cas auparavant. Annex 4 P&O ADSL & SDSL Si les autres interfaces sont toujours disponibles, elles doivent être proposées explique que ce connecteur a toujours été d'application pour tous les liens 2 Mbps dans les bâtiments de et donc également pour les IC-links et les half-links. explique que ce connecteur a toujours été d'application pour tous les liens STM1 dans les bâtiments de. Les techniciens de sont équipés pour détecter des pannes uniquement sur ce type de connecteur optique. 6 Art 42 ADSL Art 28 SDSL N y a-t-il pas de possibilité d avoir l inquiry pour une localisation sans voix? Le texte semble limité la fonction aux lignes avec voix alors qu elle également utile pour les lignes sans voix La proposition de d ajouter «, adress or national Registry street code» entre «dial number» et «and» pour clarification est acceptée. Page 19 sur 63

20 Item 7 Art 56 ADSL Art 42 SDSL Cease change owner sur base d une action d un end-user? Comment ce cas peut-il se produire comme il a toujours été signalé que la division retail n utilise pas les outils wholesale? Le texte est-il donc correct? confirme que la division retail n'utilise pas les outils wholesale et n'a pas accès aux informations correspondantes. L'information retail est introduite dans la base de données ASN et de là la division wholesale l'introduit dans OMS. 8 Sec 5.2 Demande des bénéficiaires de l ajout procédure VP QoS modification explique que ce processus existe quoique peu utilisé. La proposition de belgacom d'ajouter après le dernier bullet «for a modification of the QoS of a VP (one single parameter per order)» est acceptée. CHAPITRE 3 MAIN OFFER ADSL & SDSL REMARQUES PARTICULIÈRES Document : Main body ADSL Item 9 Préambu le Schrappen : This BIPT decision can be refered initial offer before its modification by the BIPT. cf. supra punt Page 20 sur 63

21 Item 10 Art. 2 De laatste zin ( In the future, this offer will be enlarged ) moet behouden blijven. Het Hof van Beroep laat toe dat uitzonderlijk, met name wanneer de omstandigheden een belangrijke wjiziging ondergaan, BROBA in de loop van het jaar aangepast kan worden (cf. supra). De introductie van een nieuwe technologie is een dergelijke belangrijke wijziging en verantwoordt in voorkomend geval een aanpassing van BROBA buiten de termijn vermeld in artikel 6nonies, 1, van het KB van Dergelijke bepaling wordt gerechtvaardigd door de verplichting die krachtens artikel 6septies,2, van het koninklijk besluit van 22 juni 1998 op rust om het referentieaanbod actueel te houden. Van deze verplichting kan niet eenzijdig afstand doen. Op p. 26 van het arrest van stelt het Hof van Beroep : L obligation de tenir l offre de référence à jour suppose logiquement que des circonstances nouvelles soient intervenues depuis la date de publication de l offre, ce qui peut se produire par exemple lorsque l opérateur puissant a élargi depuis cette date sa gamme de services ou que des innovations ont eu lieu pouvant avoir une incidence sur sa capacité ou sur les coûts de l accès. Hieruit blijkt dat het Hof van Beroep een wijziging van het referentieaanbod kan aanvaarden in geval van des circonstances nouvelles. 10 bis Art Het Instituut ziet voorlopig geen alternatief. Daarom is het aangewezen dat een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van, de Begunstigden en het BIPT samen een werkbare oplossing uitwerken die met ieders instemming na een redelijke implementatietermijn van toepassing kan worden. Page 21 sur 63