WAARDERING VANUIT EEN LANGETERMIJNPERSPECTIEF: aandelen op een cruciale tweesprong. Koen De Leus Marktstrateeg, KBC Bolero

Transcriptie

1 WAARDERING VANUIT EEN LANGETERMIJNPERSPECTIEF: aandelen op een cruciale tweesprong. Koen De Leus Marktstrateeg, KBC Bolero

2 WAARDERING VANUIT LANGETERMIJNPERSPECTIEF 'Uitzonderlijk dat men zo onvoorw aardelijk optimistich kan zijn' (1/1973) 4/9/ %! 1 9 aldus ALAN GREENSPAN waarna slechtste 2 jaren sinds Depressie volgden. 8 7 S&P 'Hét moment w aarop je in markt moet zitten!' (12/21) 4/9/ Source:Thomson Datastream aldus KATE LEE, voorzitster markttimingbedrijf R.M. Leary & C waarna beurs 3% lager donderde % S&P Source:ThomsonDatastream

3 WAARDERING VANUIT LANGETERMIJNPERSPECTIEF 'Kan beter resultaat gehaald worden met v erzameling 9% renderende obligaties [...] dan met ty pische DJ-bedrijv en die noteren aan BW en rendement oplev eren v an 13% op boekwaarde?' (1978) 6% S&P vroeg Warren Buffett zich af. Wie toen advies had gevolgd, had volgende 3 jaar zeer zwaar afgezien. [ ] ik heb nooit een flauw benul van de richting die de aandelenmarkten uit zullen gaan de komende 6 maanden, het komende jaar of de volgende 2 jaar (W. Buffett, toespraak 21) Source:Thomson Datastream

4 WAARDERING VANUIT LANGETERMIJNPERSPECTIEF DOELSTELLINGEN 1. Inzage in belangrijkste fundamentele waarderingsindicatoren die strategen hanteren 2. Waarderingsindicatoren bekijken vanuit langetermijnperspectief

5 WAARDERING VANUIT LANGETERMIJNPERSPECTIEF Waarderingsindicatoren sinds 1982 Dividend yield model (FUNDAMENTEEL) Earnings yield model ( ) Risicopremie ( ) Discounted profit ( ) Leading indicator -indicator (MACRO) Trendindicator (TECHNICAL) Langetermijnwaarderingindicatoren Marktcycli sinds 188 Inflatie en globalisatie

6 FUNDAMENTELE MARKTWAARDERING Verwachte winstevolutie in Europa WINSTEVOLUTIE EUROPESE AANDELEN BIJ GROEIVERTRAGING / KRIMP BBP Aantal Q negatieve groei BBP Eerste negatieve winstevolutie (% JoJ) algemene markt Vertraging / krimp economie vs. daling winst (% JoJ) Winstdaling piek - bodem Periode terugval groei tot minder dan 1% # maanden winstdaling 4Q74-3Q75 4 Aug jaar 16-24% 1Q8-4Q81 & 3Q82-1Q83 2 Mar kwartalen 34-44% Groeivertraging van 1Q91 Apr kwartaal 14-36% 4Q92-4Q93 3 Nov-92 Gelijktijdig 15-27% Groei < 1.5%; 4Q1-3Q3 May % Gemiddeld / zonder / 2-28% / -33% 1Q % Bron: KBC Bolero Research, Datastream Ramingen winst per aandeel DJ Stoxx 6 in EUR (as of 25/9/8) , %! Nauwelijks winstdaling! 26,2 25, J 7 M M J S N J 8 M M J S 8 EVN 23. F.Y. 27 F.Y. 28 F.Y. 29

7 FUNDAMENTELE MARKTWAARDERING Dividend-yield model Dividend-yield m odel: Reële rente versus dividendrendem ent DUUR GOEDKOOP 3/1/ Betekenis Gaat uit van evenwicht tussen DY (S&P5) en reël rendement op overheidsobligaties (1Y). Hoe lager het relatief dividendrendement, hoe minder concurrentieel aandelen. Evolutie De forse daling van de reële rente en het oplopend dividendrendement (dalende koersen) stuurden de indicator terug richting zeer goedkope zone Source:Thomson Datastream ZEER POSITIEF

8 FUNDAMENTELE MARKTWAARDERING Earnings-yield model Earnings-yield model Reële rente versus w instrendem ent OVERGEWAARDEERD 3/1/ Betekenis Evenwicht tussen winstrendement beursindex (1 / (K/W)) en rendement op overheidsobligaties (1Y) Winstrendement aandelen > R is positief Evolutie Er is vandaag een serieuze buffer aanwezig om tegenvallende resultaten op te vangen. -.5 ONDERGEWAARDEERD Source:Thomson Datastream ZEER POSITIEF

9 FUNDAMENTELE MARKTWAARDERING Risicopremie Risicopremie versus S&P 5 Een risicoprem ie < 1 is gevaarlijk. S&P 5 (RS, log) Risicopremie (linkerschaal, invers) 3/1/ Betekenis Het extra vereist rendement bovenop risicovrije belegging. Risicopremie van 1 of kleiner is waarschuwingssignaal Evolutie Het reële rendement op obligaties daalde voorbije maanden fors. Risicopremie is opnieuw opgelopen tot 4%, het hoogste niveau in meer dan 15 jaar. Source:Thomson Datastream ZEER POSITIEF

10 FUNDAMENTELE MARKTWAARDERING Discounted profit waardering 15 1 Verdisconte ring verw achte bedrijfs w inst Verdisconteerde verwachte bedrijfswinsten (adhv.1j-overheidsobligaties) 15 1 Betekenis Verdiscontering verwachte bedrijfswinst MSCI VS naar vandaag obv rente 1-jarige obligaties. Moet +/- gelijk zijn aan indexstand OVERWAARDERING Aandelenindex VS (MSCI USA) Afw ijking MSCI van verdiscontee rde verw achte w inst (in %, x1) ONDERWAARDERING gemiddelde onderwaardering = -5% Source:Thomson Datastream Evolutie MSCI-index blijft noteren aan een aanzienlijke onderwaardering tegenover de verdisconteerde bedrijfswinsten (lage rente, hoge bedrijfswinsten) Fors negatieve bijstelling van de winsten (mogelijk op KT) en/of fors hogere rentevoeten (onwaarschijnlijk) kunnen onderwaardering milderen. ZEER POSITIEF

11 MACRO-ECONOMISCHE SIGNALEN Leading indicator Voorlopende indicator & S&P5 Piek LEI impliceert soms piek markt Betekenis Leading indicator geeft verwachte evolutie economie aan. Aandelen worden gestuurd door bedrijfswinsten en dus economie. Interessant voor koop- / verkoopsignalen neerw aarts doorkruisen x-as -3 door LEI gaat vaak gepaard met versnelde daling Bodem leading indicator is koopsignaal LEI, % JoJ, linkerschaal S&P5, % JoJ, rechterschaal 3/1/8-4 Source:Thomson Datastream Evolutie LEI is neerwaarts gericht, daling nog niet ten einde Bodem? NEGATIEF

12 TRENDINDICATOR Evolutie gemiddelde 4 weken S&P5 1-maanden voortschrijdend gemiddelde 3/1/ Betekenis Momentumstrategie is de enige technische analysestrategie die werkt op LT Regel: Koop zolang aandelen boven 1-maanden gemiddelde noteren, wees voorzichtig indien niet NEGATIEF Source:Thomson Datastream Timing beste / slechtste maandreturns sinds 19 versus marktniveau dat hoger / lager ligt dan 1-maanden voortschrijdend gemiddelde (MVG) Marktniveau > MVG Marktniveau < MVG 2 beste 95% - 5 beste 92% - 2 slechtste - 75% 5 slechtste - 82% Bron: Mebane Faber

13 WAARDERING VANUIT LANGETERMIJNPERSPECTIEF Waarderingsindicatoren sinds 1982 Dividend yield model (FUNDAMENTEEL): ZEER POSITIEF Earnings yield model ( ): ZEER POSITIEF Risicopremie ( ): ZEER POSITIEF Discounted profit ( ): ZEER POSITIEF Leading indicator -indicator (MACRO): NEGATIEF Trendindicator (TECHNICAL): NEGATIEF Langetermijnwaarderingindicatoren Marktcycli sinds 188 Inflatie en globalisatie

14 LANGETERMIJNWAARDERING marktcycli sinds BEER Jaarreturn (rechterschaal) Koers-winstverhouding* (linkerschaal) BEER 6.% Data: Robert Shiller (Yale: Irrational Exuberance); periodes met kader = berenmarkten, zonder kader = stierenmarkt; * K/W op basis van 1 jaar voortschrijdend gemiddelde. 4.% 2.%.% -2.% -4.% -6.%

15 LANGETERMIJNWAARDERING marktcycli sinds % 11% S&P5: behaalde reële return komende 1 jaar versus koerswinstverhouding start periode 1% Return volgende 1 jaar (jaarlijks, gemiddeld) 8% 6% 4% 8.2% 6.1% 5.7% 3.2% 2% % KW: 8.5 KW: 12 KW: 15 KW: 17.6 KW: 22 Bron: Plexus Asset Management Gemiddelde koers-winstverhouding start periode (obv KW voorbije 1 jaar)

16 LANGETERMIJNWAARDERING Inflatie en waardering 5 KW (1J voortschr.gemiddelde) Inflatie 4 Forse inflatie STIER BEER Deflatie 3 2 Van deflatie naar inflatie en terug van deflatie naar inflatie stabiele inflatie Oplopende inflatie Stabiele inflatie 1 Deflatie Desinflatie Desinflatie Vaststelling: beste beursreturns werden neergezet bij periode van min of meer stabiele inflatie / desinflatie. Evolueren we opnieuw naar een periode van stabiele inflatie?

17 LANGETERMIJNWAARDERING Inflatie en waardering 25 Inflatie (JoJ) en beurswaardering, periode I N 1 F L A 5 T I E -5 Hoge inflatie of deflatie, lage KW Stabiele inflatie, hoge KW Bron: Robert Shiller, KBC Bolero Research KOERS-WINSTVERHOUDING

18 LANGETERMIJNWAARDERING Inflatie en globalisatie VS: evolutie consum ptieprijzen (% JoJ, 5Y MAV) 12/9/ Globalisatie 2/5 de wereld toegang globale vrijhandel Loonkosten en ULC onder controle Periode van desinflatie ten einde 23/9/ Arbeidskost per eenheid product (OESO, % JoJ, rechterschaal) Source:ThomsonDatastream Inflatie kan moeilijk nog verder terugvallen. 4 4 Inflatie (excl. voeding & energie) (OESO, % JoJ, linkerschaal) Source:ThomsonDatastream

19 LANGETERMIJNWAARDERING Inflatie en globalisatie 8% Aandeel brandstof (in%) in operationele transportkosten* 7% 6% 5% 4% 3% 2% Versnelling globalisatie van belang voor desinflatie (Alan Greenspan) 1% % $13 $15 $2 25 Evolutie w ereldhandel gevoelig voor olieprijs (% JoJ reële w ereldhandel, mav over 5Y) 25 Bron: CIBC World Markets, * gemiddelde van alle vervoersmiddelen Gemiddelde olieprijs (in huidige prijzen) 15 Duurdere transportkost zorgt verdwijnen arbeidsarbitrage China Vandaag terug voordeliger voor VS staal zelf te maken dan in China gemaakt staal! $15.6 $5.9 $ Source:Thomson Datastream

20 LANGETERMIJNWAARDERING Inflatie en globalisatie Bovenop transportkosten sterkere inflatiestijging groeilanden agv groter aandeel voedsel in budget (China / Rusland: 33.6% / 4.2% versus ontwikkelde landen: 1-2%) ULC sterk gestegen in groeilanden agv beperkt # geschoold personeel (bv. Adidas uit China, loonsprong Epiq in Bulgarije) VS: Stijgende importprijzen sinds 27 / 28 12/9/8 Index importprijzen Az. geïndustrialiseerde landen (linkerschaal) Algemene importprijzen VS Source:Thomson Datastream

21 LANGETERMIJNWAARDERING Inflatie en globalisatie Globalisatieproces over zijn piek Toenemend protectionisme Mislukken DOHA handelsronde Nationalisatie / bescherming natuurlijke bronnen Wetgeving om inv. vanwege EM te beperken Meer regionalisatie, minder globalisatie BESLUIT: Voorheen globalisatie desinflatoire kracht (kostenreductie via outsourcing / offshoring) Vandaag als gevolg van vertraging globalisatietrend, muntappreciatie EM, looninflatie en hogere grondstoffenprijzen (vooral soft commodities) lijkt desinflatie achter de rug!

22 LANGETERMIJNWAARDERING Aandelen op cruciale tweesprong VASTSTELLING Aandelen goedkoop in vergelijking met periode 1982-nu maar tijdperk gekenmerkt door uitzonderlijk hoge waardering, mogelijk als gevolg van globalisatie en desinflatie CRUCIALE VRAGEN 1. Houdt ideaal inflatietijdperk aan? NEEN 2. Gelden langetermijnmarktcycli niet meer met start stierenmarkt enkel wanneer KW< 1? BESLUIT HERSTELRALLY OP KORTE TERMIJN? MOGELIJK VOORAVOND START NIEUWE LT-STIERENMARKT? ZEER ONWAARSCHIJK

23 MARKTWAARDERING EN SELECTIE UIT KBC BOLEROPORTEFEUILLE Koen De Leus Marktstrateeg, KBC Bolero