Laplace Fourier Bode plot - Matlab

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Laplace Fourier Bode plot - Matlab"

Transcriptie

1 Lalace Fourer Bode lot - Matlab Een transferfuncte kan n het Lalacedomen steeds worden geschreven n de vorm (een voorbeeld): A.( s z).( s z ) ( s) of algemener: ( s ).( s ) A. ( s z ) ( s) () ( s ) j Teller en noemer zjn her rnceel geschreven als een roduct van een aantal termen. Een nulunt (zero n het Engels) s een waarde voor s waarbj de teller van de transferfuncte 0 wordt (s=-z ), een ool (ole n het Engels) s een waarde voor s waarvoor de noemer 0 wordt (s=- ). Polen én nulunten kunnen ook comlex toegevoegde getallen zjn. Ze verschjnen dan er aar n de teller of n de noemer. Merk o dat een ool - of nulunt -z ook geljk aan 0 kan zjn! Bj een Bode lot zet men de amltude (utgedrukt n decbel en dus n een logartmsche schaal) én de fase ut n functe van de frequente. et s dan ook nodg de transferfuncte te herschrjven n het Fourerdomen: A( j z).( j z ) ( j ) of algemener: ( j ).( j ) A. ( j z ) ( j ) () ( j ) j In wat volgt bestuderen we eerst de gevolgen van een enkelvoudge ool en een enkelvoudg nulunt o een Bode lot. Daarna bestuderen we het effect van comlex toegevoegde olen en nulunten. Prnceel s een transferfuncte een comlex getal n functe van (of j). Men kan (j) dus schrjven als: (j)=re() + jim(), waarbj Re en Im resecteveljk het reële en het magnare deel zjn van de transferfuncte (j). s her de notate voor de lengte van de vector (comlex getal) de deze transferfuncte voorstelt. Dan geldt: Re()=.cos() Im()=.sn() = bgtg(im()/re()) = Re() +Im() (regel van Pythagoras) In een Bode lot zet men zowel als ut. wordt utgedrukt n decbel (): 0*log 0 ( ), her genoteerd als:. De transferfuncte geeft mmers een verhoudng van amltudes, net van vermogens.

2 . Enkelvoudge ool De transferfuncte voor één enkelvoudge ool s: ( s) ( s ) of ( j ) (3) ( j ) Een alternateve schrjfwjze s: ( s) s of ( ) ( j) j (4) ( ) We gaan verder met deze alternateve notate. et verschl zt hem n een evenredghedsfactor de men kan verrekenen n de versterkng A van de transferfuncte. Dan s: 0.log 0 0.log 0( ) 0.log 0( ) (5) j Immers: En: a+jb =(a +b ) 0.5 (Pythagoras) 0.log 0 (a -0.5 )=0*(-0.5).log 0 (a)=-0.log 0 (a) ( j) j ( ) ( j j ).( j ) j j (6) N Im( ) ( ) ( N bgtg bgtg ) bgtg( ) (7) Re( ) N De noemer N deelt mmers weg. Samenvattend: >> -0/decade -90

3 De waarden voor =0 zjn evdent. Ze volgen rechtstreeks ut de formules (5) en (7). De waarden voor de fasedraang kan men ook snel berekenen ut utdrukkng (7). De verzwakkng voor = s: ( ) 0.log log ( ) 0.log ( ) 0.log () Voor >> krjgt men (met verwaarlozng van de term naast / ) voor een frequente : 0.log 0( ) 0.log 0( ) (8) Voor een frequente 0. wordt dt: log 0( ) 0.log 0( ) 0.log 0( ) 0.log 0(00) Maar: 0.log 0( ) 0.log 0(00) 0 (9) Ut utdrukkng (9) kan men afleden dat de verzwakkng o een frequente de 0 keer groter s (we noemen dat een decade) -0 s. We zeggen dan ook dat een ool aanledng geeft tot -0/decade n de magntude lot. et s belangrjk o te merken (ze onderstaande fguur) dat de fasedraang overgang bj benaderng gebeurt vanaf een frequente de 0 keer klener s dan de 3 frequente = tot een frequente de 0 keer groter s! Let o:.. f

4 . Enkelvoudg nulunt De transferfuncte s voor één enkelvoudg nulunt: ( (0) ( s) s z of j) j z Een alternateve schrjfwjze s: s ( s) of z j ( j) () z

5 We gaan verder met deze alternateve notate. et verschl zt hem n een evenredghedsfactor z de men kan verrekenen n de versterkng A van de transferfuncte. Dan s: j 0.log 0 0.log 0( ) () z z En: Im( ) z bgtg ( ) bgtg( ) bgtg( ) (3) Re( ) z Samenvattend krjgt men: z 3 45 >> z 0/decade 90 Want: ( ) 0.log z log ( ) 0.log ( ) 0.log () Voor >> z krjgt men (met verwaarlozng van de term naast /z ) voor een frequente : 0.log 0( ) 0.log 0( ) (4) z z Voor een frequente 0. wordt dt: log 0( ) 0.log 0( ) 0.log 0( ) 0.log 0(00) z z z Maar: 0.log 0( ) 0.log 0(00) 0 (5) Ut utdrukkng (9) kan men afleden dat de versterkng o een frequente de 0 keer groter s (we noemen dat een decade) +0 s. We zeggen dan ook dat een nulunt aanledng geeft tot +0/decade n de magntude lot.

6 et s ook her belangrjk o te merken (ze onderstaande fguur) dat de fasedraang overgang gebeurt van een frequente de 0 keer klener s dan de 3 frequente tot een frequente de 0 keer groter s! 3. Enkelvoudge ool of enkelvoudg nulunt n de oorsrong. Wanneer z =0 of =0, geldt natuurljk dadeljk: > =0-0/decade -90 voor een ool > z =0 0/decade 90 voor een nulunt De fasedraang -90 of +90 en de -0 of +0/decade zjn er dus vanaf =0!

7 4. Constante In de transferfuncte () staat ook nog de constante A. Er geldt dan: 0.log 0 A (6) En Im( ) 0 bgtg ( ) bgtg ( ) 0 (7) Re( ) 5. Comlex toegevoegde olen De transferfuncte voor twee comlex toegevoegde olen s gegeven door: Of (8) met en de twee comlex toegevoegde olen. We defnëren:. (9) n 0.. (0) De berekenng geeft:

8 De nterretate van deze utdrukkng s een stuk ngewkkelder dan voor een enkelvoudge ool. Men kan wel besluten dat: >> 0-40/decade -80 (- radalen) Bj = 0 wordt de waarde van de demng belangrjk. De Bode lot s: Bj >0.707 s er geen overshoot meer. 6. Comlex toegevoegde nulunten Voor twee comlex toegevoegde nulunten wordt de transferfuncte:

9 Men kan na veel rekenwerk besluten dat: >> 0 40/decade 80 ( radalen) De Bode lot s: Bj >0.707 s er geen overshoot meer. 7. Comlexe transferfuncte Een transferfuncte kan egenljk worden gelezen als een roduct van termen met nulunten en olen. et aangeaste blokschema s dan ook:

10 Dt maakt dat men het effect van elke term aart mag berekenen. De versterkng of verzwakkng wordt utgedrukt als een logartme. Nu s log(a.b)=log(a)+log(b). Dt maakt dat utendeljk de effecten van elke term van de transferfuncte mogen worden ogeteld! 8. Laagdoorlaatflter De Bode lot s:

11 Voor een eenvoudg eerste orde laagdoorlaatflter volstaat bjgevolg één ool o de 3 frequente. Wanneer men twee olen laatst, wordt de Bode lot (meer verzwakkng van hogere frequentes): 9. oogdoorlaatflter Een eenvoudg eerste orde hoogdoorlaatflter heeft bjgevolg een nulunt n de oorsrong en een ool o de 3 frequente.

12 0. Matlab Gegeven volgende transferfuncte: ( s) s s 3s 30 Dt systeem kan n Matlab worden gedefneerd als volgt: teller = [ 0]; noemer = [ 3 30]; = tf(teller, noemer) Er verschjnt dan: Transfer functon: s s^ + 3 s + 30 zk() Zero/ole/gan: s (s+0) (s+3) bode () Deze Bode lot s logsch: er s één nulunt bj s=0 en olen bj s=-3 en s=-0. Men mag dus de grafek van een banddoorlaatflter verwachten. Men kan ook vertrekken met de gekende olen en nulunten: z = [0]; = [-3-0]; k = ; n = zk(z,,k) Zero/ole/gan: s (s+3) (s+0) en n zjn dus beschrjvngen van hetzelfde systeem! Men kan van een systeem een reeks resultaten voor secfeke ngangssgnalen laten utrekenen: mulse() ste() rlocus() % mulsresons % staresons % root locus van

13 Stel: = [ ]; n = zk(z,,k) Zero/ole/gan: s (s^ + 8s + 3) zma(n) O de afbeeldng hernaast werden de olen en het nulunt met een jltje aangedud om beter zchtbaar te zjn! rlocus(n) % Concatenate van twee systemen: T=*n Zero/ole/gan: s^ (s+0) (s+3) (s^ + 8s + 3) % Omzettngen tf naar zk en vce versa: [teller, noemer] = tfdata(,'v') [nulunt, olen, a] = zkdata(, 'v') % nvloed van demng: omega = 0; ks = 0.; num3 = [omega*omega]; den3 = [ *ks*omega omega*omega]; D = tf(num3,den3); Transfer functon: s^ + s + 00 bode(d)

14 omega = 0; ks = 0.707; num3 = [omega*omega]; den3 = [ *ks*omega omega*omega]; D = tf(num3,den3) Transfer functon: s^ s + 00 bode(d) Er s geen overshoot meer bj sommge frequentes! omega = 0; ks = ; num3 = [omega*omega]; den3 = [ *ks*omega omega*omega]; D = tf(num3,den3) Transfer functon: s^ + 0 s + 00 bode(d) % defnte van een feedback systeem: num = [ 0]; den = [ 3 ]; = tf(num,den); bode(); num = []; den = [ 0]; = tf(num,den); bode(); = feedback(, ); = mnreal(); % mnmalsate van : teller en noemer vereenvoudgen n factoren van s. bode()

15 % Routh-urwtz: syms K noemer = [ 5 8+K] % berekenen van de Routh-urwtz rj: myrouth(noemer) noemer = [, 5,, K + 8] ans = [, ] [ 5, K + 8] [ 5/5 - K/5, 0] [ K + 8, 0] Voor deze berekenng s het net-standaard myrouth.m bestand nodg! % Wortelljnen: (root locus) z = [ ] = [ ] k =. T = zk(z,,k) KRL = [ ] rlocus (T, KRL) of rlocus(t) RLOCUS(SYS) comutes and lots the root locus of the sngle-nut, sngle-outut LTI model SYS. The root locus lot s used to analyse the negatve feedback loo: and shows the trajectores of the closed-loo oles when the feedback gan K vares from 0 to Inf. RLOCUS automatcally generates a set of ostve gan values that roduce a smooth lot. RLOCUS(SYS,K) uses a user-secfed vector K of gan values.

16 % Defnte van systemen n het Z domen: hzteller = []; hznoemer = [- ]; zbreuk = tf(hzteller, hznoemer, ); (de derde arameter, her, s de samletjd) bode(zbreuk) zk(zbreuk) tf(zbreuk) % geeft de transferfuncte n een olen, nulunten,.. vorm % geeft de transferfuncte % Een loend gemddelde flter (movng average) z = zk('z',); maf = ( *z^ *z^ *z^-3) Zero/ole/gan: 0.5 z^3 (z+) (z^ + ) z^6 Samlng tme: zk(maf) Zero/ole/gan: 0.5 z^3 (z+) (z^ + ) z^6 Samlng tme: tf(maf) Transfer functon: 0.5 z^ z^ z^ z^3 +.3e-08 z^ - 4.4e-07 z e z^6 Samlng tme: Er werden enkele afrondngsfouten gemaakt! et kan ook als volgt: hzmafteller = [ ]; hzmafnoemer = [ 0 0 0]; zmaf = tf(hzmafteller, hzmafnoemer, ) zk(zmaf) Zero/ole/gan: 0.5 (z+) (z^ + ) z^3 tf(zmaf) bode(zmaf)

17 Dt s dus een zeer breedbandg laagdoorlaatflter. Een veel smalbandger laagdoorlaatflter s: lf=/3 hzmafteller = [lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf lf]; hzmafnoemer = [ ]; zmaf = tf(hzmafteller, hzmafnoemer, ) zk(zmaf) tf(zmaf) bode(zmaf) % blneare transformate omega = 0; ks = 0.707; num3 = [omega*omega]; den3 = [ *ks*omega omega*omega]; D = tf(num3,den3); bode(d) fs = 00; Ts = /fs; [teller_z, noemer_z] = blnear(num3, den3, fs) % fs s de samlngfrequente Z = tf(teller_z, noemer_z, Ts) Transfer functon: z^ z z^ z Samlng tme: 0.0 bode(z)

18 functon R = myrouth(b) %% ROUT-URWITZ Array % % Examles: % %. P = s^4 + 0*s^3 + 35*s^ + 50*s + 4 ; % R = myrouth( [ ] ) % %. syms a b c d s, P = s^4 + a*s^3 + b*s^ + c*s + d ; % R = myrouth( [ a b c d] ) % % 3. syms K, P = s^ + (-3*K)*s *K ; % R = myrouth( [ -3*K 0+0.5*K] ) % Ismal Ilker Delce % delce.@neu.edu %% Polynomal coeffcents as nut f(nargn<), warnng('no Inut Argument') ; return end %% Fl vector n left/rght drecton and fnd order of olynomal b = fllr(b) ; ord = sze(b,)- ; % It gves the ndex number of R's row % ord = 6,7 --> rou_ = 7 rou_ = fx( fx(ord/)* ) + ; rou_j = cel((ord+)/) ; % Round nfnty %% If order s even add one zero as a last element of matrx R = [ b(ord+:-:) ; b(ord:-:) zeros( fx(( rou_- )/ord) ) ] ; R = sym( zeros(ord+,rou_j) ) ; R(ord+:-:ord, : ) = R ; %% All R's for Routh-urwtz [Man Algorthm] for n = ord-:-: for j = :round(n/) R(n,j) = ( R(n+,)*R(n+,j+)-R(n+,j+)*R(n+,) )/R(n+) ; end end R(,) = R(rou_,rou_j) ; %% Smlfy and Fl matrx n u/down drecton. R = smlfy(r) ; R = flud(r) ;

Verslag Regeltechniek 2

Verslag Regeltechniek 2 Verslag Regeltechnek 2 Door: Arjan Koen en Bert Schultz Studenten Werktugbouw deeltjd Cohort 2004 Inhoudsogave Inledng blz. 3 2 Oen lus eerste-orde systeem blz. 4 3 Gesloten lus P-geregeld eerste orde

Nadere informatie

i i Datzelfde aggregaat in een vorig jaar 0 stellen we voor door

i i Datzelfde aggregaat in een vorig jaar 0 stellen we voor door Bjlage 20A Groefactoren en ndces In deze bjlage gaan we deer n o enkele veelgebrukte rjs- en hoeveelhedsndces We belchten ook de kookrachtsartetswsselkoers, de toelaat om aggregaten tussen landen te vergeljken

Nadere informatie

PARADOXEN 4 Dr. Luc Gheysens

PARADOXEN 4 Dr. Luc Gheysens PARADOXEN 4 Dr Luc Gheysens DE COMPLEXE WERELD VAN DE COMPLEXE GETALLEN Hstorsche nota Omstreeks 500 werden n Italë wedstrjden georganseerd voor het oplossen van derdegraadsvergeljkngen Nccolo Fontana

Nadere informatie

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 3 Toepassng: Codes Als toepassng van vectorrumten over endge lchamen kjken we naar foutenverbeterende codes. We benutten slechts elementare kenns van vectorrumten, en van de volgende functe.

Nadere informatie

Variantie-analyse (ANOVA)

Variantie-analyse (ANOVA) Statstek voor Informatekunde, 2006 Les 6 Varante-analyse (ANOVA) Met de χ 2 -toetsen zjn we nagegaan of verschllende steekproeven bj dezelfde verdelng horen. Vaak komt men echter ook de vraag tegen of

Nadere informatie

1 Rekenen met complexe getallen

1 Rekenen met complexe getallen Rekenen met complexe getallen In dt hoofdstuk leer je rekenen met complexe getallen. Ze vormen een getallensysteem dat een utbredng s van het bekende systeem van de reële getallen. Je leert ook hoe je

Nadere informatie

Regressie en correlatie

Regressie en correlatie Statstek voor Informatekunde, 006 Les 7 Regresse en correlate Als we na twee kenmerken van elementen van een populate kjken, s het een voor de hand lggende vraag of we aan de hand van de waarde van het

Nadere informatie

Regressie en correlatie

Regressie en correlatie Statstek voor Informatekunde, 005 Les 6 Regresse en correlate Als we na twee kenmerken van elementen van een populate kjken, s het een voor de hand lggende vraag of we aan de hand van de waarde van het

Nadere informatie

1. In de hoofdstad van Ivoorkust, Yamoussoukro, meet men de lengte van 100 mannen (in cm) :

1. In de hoofdstad van Ivoorkust, Yamoussoukro, meet men de lengte van 100 mannen (in cm) : . In de hoofdstad van Ivoorkust, Yamoussoukro, meet men de lengte van 00 mannen (n cm) : 68,6 56,4 66,8 85,5 77,3 0,8 77,3 97,3 75,5 69,5 7,7 70,9 90,0 79, 66,8 0,3 6,7 70,0 55,0 68,6 69,5 57,7 68,6 89,5

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Het Miller-effect

Hoofdstuk 5: Het Miller-effect Elektronca: Tweede kanddatuur ndustreel ngeneur 1 Hoofdstuk 5: Het Mller-effect 1: De feedback-capactet Bj elke reële versterker bestaat er een zogenaade feedback-capactet C f tussen de utgang (o) en de

Nadere informatie

1 Gedeelde differenties

1 Gedeelde differenties Inhoudsopgave Gedeelde dfferentes Verband met de nterpolerende veelterm 2 Een explcete formule 2 3 Verband met afgeleden 3 4 Verband met de nterpolerende veelterm van Newton 4 5 Productformule (formule

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Complexe getallen

Hoofdstuk 7 - Complexe getallen Moderne wskunde 9e edte vwo D deel. Soorten getallen ladzjde a Ja. Ja. a 0en 0 d Nee, jvooreeld s geen natuurljk getal. d Nee, jvooreeld : s geen natuurljk getal. e De som, het vershl en het produt van

Nadere informatie

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl MRT/RT MKT/KT Wormwelreductoren www.trston.nl Het s tjd voor Trston! Natuurljk wlt u dat uw producteproces soepel verloopt. Trston helpt. Want met de wormwelreductoren van Trston kest u voor langdurge

Nadere informatie

Zwaartepunten, traagheidsmomenten en verdeelde belasting

Zwaartepunten, traagheidsmomenten en verdeelde belasting Zwaartepunten, traagedsmomenten en verdeelde belastng Opgeloste Vraagstukken 6.1 Een dunne draad lgt n de dredmensonale rumte en bestaat ut een kwadrant AB van een crkel samen met twee recte stukken BC

Nadere informatie

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 0 REEKS Naam:... Score /0 Voornaam:... Studerchtng:. Studentennummer:... Studerchtng (laatste) mddelbaar:. Uren wskunde per week (laatste mddelbaar):. Enkele belangrjke

Nadere informatie

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht Gemeentefonds verevent mnder dan gedacht Maarten A. Allers Drecteur COELO en unverstar hoofddocent aan de Rjksunverstet Gronngen De rjksutkerng aan gemeenten wordt verdeeld op bass van utgangspunten de

Nadere informatie

Van beschrijvende naar verklarende statistiek

Van beschrijvende naar verklarende statistiek Hoofdstuk 5 Van beschrjvende naar verklarende statstek We hebben gezen n de beschrjvende statstek hoe we data grafsch kunnen voorstellen en samenvatten door centrum- en spredngsmaten als we beschkken over

Nadere informatie

Hoofdstuk 9. Wisselstroomtheorie

Hoofdstuk 9. Wisselstroomtheorie Hoofdstuk 9. Wsselstroomtheore Rsack A 1 1 Algemeenheden Verschl tussen geljkstroom en wsselstroom t veranderljke en constante geljkstroom wsselende stroom Soms perode + - T + - t t wsselstroom zuvere

Nadere informatie

Bij een invalshoek i =(15.0 ± 0.5) meet hij r =(9.5 ± 0.5). 100%-intervallen. Welke conclusie kan de onderzoeker trekken?

Bij een invalshoek i =(15.0 ± 0.5) meet hij r =(9.5 ± 0.5). 100%-intervallen. Welke conclusie kan de onderzoeker trekken? INLEIDING FYSISCH-EPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) --003, 9.00-.00 UUR Dt tentamen bestaat ut 3 opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 10

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 10 HOOFDSTUK 10 Opgave 1 a. Bj enkelvoudge nterest wordt de nterest berekend over het (ut)geleende kaptaal. Bj samengestelde nterest wordt net alleen de rente berekend over het oorspronkeljke (ut)geleende

Nadere informatie

Ontwerpen van programma s

Ontwerpen van programma s Volgens G. Polya (end jaren veertg) zjn er 4 stappen nodg om een algortme te ontwerpen: 1. Begrjp het probleem. 2. Tracht een dee te vormen over hoe een algortmsche procedure het probleem zou kunnen oplossen.

Nadere informatie

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR INLEIDING FYSISCH-EPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) 1-1-004, 9.00-1.00 UUR Dt tentamen bestaat ut opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen

Nadere informatie

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters Het s net zo gebrukeljk om voor klene jachten een sleepproef te laten utvoeren. Zo'n proef s duur en daardoor vaak net rendabel. Toch loont een sleepproef de moete. Aan de hand ervan kunnen bj voorbeeld

Nadere informatie

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het NEN 5128: overzcht van rendementen Utgebrede aandacht warmtapwatersystemen Door afnemende warmtevraag voor rumteverwarmng, neemt het belang van het opwekkngsrendement voor warmtapwater toe. In de norm

Nadere informatie

Digital Image Processing

Digital Image Processing Dgtal Image Processng 3 November 006 Dr. r. Aleksandra Pzurca Prof. Dr. Ir. Wlfred Phlps Aleksandra.Pzurca @teln.ugent.be Tel: 09/64.3415 UNIVERSITEIT GENT Telecommuncate en Informateverwerkng Spatale

Nadere informatie

STUDIEBOEK. wiskunde. Meester Kenneth Zesde leerjaar meesterkennethspitaels@gmail.com www.meesterkenneth.bevegem.be

STUDIEBOEK. wiskunde. Meester Kenneth Zesde leerjaar meesterkennethspitaels@gmail.com www.meesterkenneth.bevegem.be STUDIEBOEK Meester Kenneth Zesde leerjaar meesterkennethsptaels@gmal.com wskunde Breuken, procenten en kommagetallen Klenste gemeenschappeljk veelvoud Grootste gemeenschappeljke deler Romense cjfers Deelbaarhed

Nadere informatie

Statica in een notendop

Statica in een notendop Statca n een notendop Systematsche Probleem Analyse (SPA) 1. Gegevens: Lees de vraag goed door. Maak een schematsche tekenng van het probleem. 2. Gevraagd: Schrjf puntsgewjs alle dngen op waar naar gevraagd

Nadere informatie

C.P. van Splunter. Grote afwijkingen. Bachelorscriptie, 21 april 2010. Scriptiebegeleiders: prof.dr. F. Redig prof.dr. E.A.

C.P. van Splunter. Grote afwijkingen. Bachelorscriptie, 21 april 2010. Scriptiebegeleiders: prof.dr. F. Redig prof.dr. E.A. C.P. van Splunter Grote afwjkngen Bachelorscrpte, 2 aprl 200 Scrptebegeleders: prof.dr. F. Redg prof.dr. E.A. Verbtsky Mathematsch Insttuut, Unverstet Leden Inhoudsopgave Inledng 3 2 Bovengrens 6 3 Ondergrens

Nadere informatie

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR INLEIDING FYSISCH-EPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) 4-11-003, 9.00-1.00 UUR Dt tentamen bestaat ut opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord

Nadere informatie

Digital Image Processing

Digital Image Processing Dgtal Image Processng 3 November 6 Dr. r. Aleksandra Pzurca Prof. Dr. Ir. Wlfred Phlps Aleksandra.Pzurca @teln.ugent.be Tel: 9/64.3415 UNIVERSITEIT GENT Telecommuncate en Informateverwerkng Image transforms

Nadere informatie

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015 Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg

Nadere informatie

Onderzoeksmethoden en techieken I

Onderzoeksmethoden en techieken I Naam:... Voornaam:... Studejaar en -rchtng:... MEERKEUZEVRAGEN Onderzoeksmethoden en techeken I Examen september 000 KLAD: omcrkel op het opgaven formuler telkens HET BESTE antwoord, er s telkens 1 best

Nadere informatie

Mechanica, deel 2. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven

Mechanica, deel 2. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Mechanca, deel 2 Danël Slenders Facultet Ingeneurswetenschappen Katholeke Unverstet Leuven Academejaar 2010-2011 Knematca De knematca beschrjft de bewegng van een voorwerp. Samenstellng van ogenblkkeljke

Nadere informatie

is gelijk aan de open-klemmen spanning van het netwerk. De impedantie Z th

is gelijk aan de open-klemmen spanning van het netwerk. De impedantie Z th 3 Ladngseffecten treden ten eerste op wanneer een gegeven element ut het systeem de karakterstek van een vorg element beïnvloedt of wjzgt. Op haar beurt kunnen de egenschappen van dt element gewjzgd worden

Nadere informatie

Elementaire Deeltjesfysica

Elementaire Deeltjesfysica Elementare Deeltjesfysca FEW Cursus Jo van den Brand 8 December, 9 Structuur der Matere Inhoud Inledng Deeltjes Interactes Relatvstsche knematca Lorentz transformates Vervectoren Energe en mpuls Symmetreën

Nadere informatie

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen De klachtencommsse en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen Op het moment dat emand te maken krjgt met ongewenst gedrag zjn er verschllende mogeljkheden om dat ongewenst gedrag te stoppen.

Nadere informatie

Tentamen weerstand en voortstuwing

Tentamen weerstand en voortstuwing entaen weertand en voorttuwng Vakcode: t57 Datu: 18 Jan 010 jd: 14.00 u Plaat: Operkngen 1. Noteer uw tudenuer en naa op elk blaadje dat u nlevert.. Dt tentaen geloten boek! Geen aantekenngen of forulebladen

Nadere informatie

TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA 2 maandag 9 januari 2006, Bij elke vraag dient een berekening of motivering worden opgeschreven.

TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA 2 maandag 9 januari 2006, Bij elke vraag dient een berekening of motivering worden opgeschreven. TENTAMEN LINEAIRE ALGEBRA maandag 9 januar 6, -3 Bj elke vraag dent een berekenng of motverng worden opgeschreven Beschouw de vectorrumte V = R 3 met de lneare deelrumten U = span{ } en W = {x = x R 3

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faultet Tehnshe Natuurkunde Tentamen Golven & Opta 3AA70/Opta 3NA70 Dnsdag 0 augustus 00 van 9.00 tot.00 uur Dt tentamen bestaat ut 5 vraagstukken met eder deelopgaven

Nadere informatie

Dubbelplaneten. Vakantiecursus

Dubbelplaneten. Vakantiecursus Raner Kaenders Dubbelplaneten AW 5/8 nr. 4 december 2007 287 Raner Kaenders Semnar für Mathematk und hre Ddaktk Mathematsch-aturwssenschaftlche Fakultät Unverstät zu Köln Gronewaldstrasse 2 5093 Köln r.kaenders@un-koeln.de

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 8 Hoofdstuk 8 - Complexe funtes ladzjde 7 a,. O α β γ en α β γ zjn elkaars spegeleeld n de. a a z = ( + ) = + en a z = ( + ) ( + )= + + + = ( ) + ( + ) arg( a) = tan tan, ; = = 0 arg( z ) ; = 0 arg( z

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 - Complexe functies

Hoofdstuk 8 - Complexe functies Hoofdstuk 8 - Complexe funtes Moderne wskunde 9e edte vwo D deel ladzjde 7 a,. O α β γ en α β γ zjn elkaars spegeleeld n de. a a z = ( + ) = + en a z = ( + ) ( + )= + + + = ( ) + ( + ) arg( a) = tan tan,

Nadere informatie

Standaardisatiemethoden. 9 10Abby Israëls. Statistische Methoden (10003)

Standaardisatiemethoden. 9 10Abby Israëls. Statistische Methoden (10003) Standaardsatemethoden 9 10Abby Israëls Statstsche Methoden (10003) Den Haag/Heerlen, 2010 Verklarng van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopg cfer ** = nader voorlopg cfer x = gehem = nhl = (nden voorkomend

Nadere informatie

2 Keten met een weerstand R in serie met een condensator met capaciteit C.

2 Keten met een weerstand R in serie met een condensator met capaciteit C. Hoofdstuk 3. Serekrngen. Algeeenheden. In dt hoofdstuk worden twee of eer eleenten n sere geplaatst. TIP : o geakkeljk te werken s het aangeraden de stroo als referente te kezen, verts de stroo door elk

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken Aan: Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen Van: Bureau Kredo Onderwerp: Iv3 plausbltetstoetsen vana 1e kwartaal 2010 Datum: 23 maart 2010 Aanledng Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen. Het CBS toetst

Nadere informatie

Tentamen van Wiskunde B voor CiT (151217) Tentamen van Statistiek voor BIT (153031) Vrijdag 27 januari 2006 van 9.00 tot uur

Tentamen van Wiskunde B voor CiT (151217) Tentamen van Statistiek voor BIT (153031) Vrijdag 27 januari 2006 van 9.00 tot uur Kenmerk: TW6/SK/5/kp Datum: 9--6 Tentamen van Wskunde B voor CT (57) Tentamen van Statstek voor BIT (533) Vrjdag 7 januar 6 van 9. tot. uur Dt tentamen bestaat ut 9 opgaven, tabellen en formulebladen.

Nadere informatie

Waterdistributie en afvoer

Waterdistributie en afvoer 2007-2008 Waterdstrbute en afvoer Prof. dr. r. R. Verhoeven Calle Bram Cappelle Sam Saeys Frank Goethals Jan Vandenberghe Peter Met bjzondere dank aan: ng. E. Compernol, frma AMCAL r. L. Vandersteen, TMVW

Nadere informatie

Appendix F: Het Snelheid-Wegdiagram, trekkracht en indicatie

Appendix F: Het Snelheid-Wegdiagram, trekkracht en indicatie Appendx F: Het Snelhed-Wegdagram, trekkracht en ndcate Om te bekjken welke prestates de locomotef n eerste nstante kan leveren wordt gebruk gemaakt van de methode de wordt besproken n het Handboek der

Nadere informatie

Scalair en vectorieel product

Scalair en vectorieel product (HOOFDSTUK, ut Theory and problems of Vector Analyss, door Murray, R. Spegel, Schaum s Seres, McGraw-Hll, New Yor). Scalar en vectoreel product SCALAIR PRODUCT. Het scalar product (of nwendg product) van

Nadere informatie

5.1 Elektrische stroom en spanning

5.1 Elektrische stroom en spanning 5. Elektrsche stroom en spannng Opgave a lleen elektronen kunnen zch verplaatsen en net de postef geladen kern. Omdat de ladng van emer postef s, s hj negatef geladen elektronen kwjtgeraakt. Je erekent

Nadere informatie

Meetmethode voor het geluid van elektrische transformatoren

Meetmethode voor het geluid van elektrische transformatoren Meetmethode voor het gelud van elektrsche transormatoren De volgende document beschrjt de meet-methodologe voor geludsmetngen van (elektrsche) transormators. Deze methode s goedgekeurde door het BIM. 1.

Nadere informatie

Verevening conform het derde aspiratieniveau

Verevening conform het derde aspiratieniveau Verevenng conform het derde aspratenveau M.A. Allers Centrum voor Onderzoek van de Econome van de Lagere Overheden Verevenng conform het derde aspratenveau M.A. Allers Centrum voor Onderzoek van de Econome

Nadere informatie

Methode met ladder operatoren deel 2

Methode met ladder operatoren deel 2 Methode met ladder operatoren deel We zullen de ladder operatoren gebruken om egenschappen van de egenfunctes van de Hamlonaan te bepalen. Hermtsch geconjugeerde We defnëren de hermtsche geconjugeerde

Nadere informatie

Toets spectrometrie 6 november 2007 blz 1

Toets spectrometrie 6 november 2007 blz 1 Toets spectrometre 6 november 2007 blz 1 Klassen: Type: Vak: Vakcode: NH4 toets spectrometre SPECTN0T1 Docent: M.C. Vloemans Datum: 6 november 2007 Tjd: 10.30 12.10 uur blad 1 van 4 bladen Bj deze toets

Nadere informatie

Prijs ƒ 3.- "OCTllCO' HA AD

Prijs ƒ 3.- OCTllCO' HA AD Prjs ƒ 3.- "OCTllCO' HA AD._,-, Ter nzage gelegde, j^-vk Octrooaanvrage Nr./ 7 3 1 4 8 6 0 Int. Cl. G 01 t l/l8. NEDERLAND ludenugsdatum: 25 oktober 1973? Datum van ternzageleggmg: 19 november 1974. 15

Nadere informatie

Figuur 1: Blok-schema van een DC motor, a) Geef de overdrachtsfuntie G(s) = T(s)/V(s). Schrijf G(s) in de vorm K B(s) A( s

Figuur 1: Blok-schema van een DC motor, a) Geef de overdrachtsfuntie G(s) = T(s)/V(s). Schrijf G(s) in de vorm K B(s) A( s 1. Een blok-schema van een DC motor is gegeven in figuur 1. Vis) 1 m 1 Ls+R Js+b (0(5) K, Figuur 1: Blok-schema van een DC motor, a) Geef de overdrachtsfuntie G(s) = T(s)/V(s). Schrijf G(s) in de vorm

Nadere informatie

Tentamen Econometrie 1, 4 juli 2006, uur Dit tentamen duurt 2 uur! Toiletbezoek is niet toegstaan.

Tentamen Econometrie 1, 4 juli 2006, uur Dit tentamen duurt 2 uur! Toiletbezoek is niet toegstaan. Tentamen Econometre 1, 4 jul 006, 14.00-16.00 uur Dt tentamen duurt uur! Toletbezoek s net toegstaan. De utslag komt uterljk na 15 werkdagen op Blackboard. Desgewenst kunt u daarna uw werk nzen bj de docent.

Nadere informatie

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR

INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) , UUR INLEIDING FYSISCH-EXPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) 3--00, 4.00-6.30 UUR Dt tentamen bestaat ut opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Exploratieve statistiek. Infoboekje. Prof. dr. Herman Callaert

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Exploratieve statistiek. Infoboekje. Prof. dr. Herman Callaert VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Explorateve statstek Infoboekje Prof. dr. Herman Callaert Hans Bekaert Cecle Goethals Les Provoost Marc Vancaudenberg www.uhasselt.be/lesmateraal-statstek . Van deze boxplot

Nadere informatie

Gegevensverwerving en verwerking

Gegevensverwerving en verwerking Gegevensverwervng en verwerkng Staalname Bblotheek - aantal stalen/replcaten - grootte staal - apparatuur - beschrjvend - varante-analyse Expermentele setup Statstek - correlate - regresse - ordnate -

Nadere informatie

Tentamen vak 4S581, d.d. 13 april 2011 Chemie en Transport in Energie Conversie Processen

Tentamen vak 4S581, d.d. 13 april 2011 Chemie en Transport in Energie Conversie Processen Tentamen vak 4S581, d.d. 13 aprl 2011 Cheme en Transport n Energe Converse Processen Maak elke opgave op een afzonderljk vel paper Dctaat mag gebrukt worden, aantekenngen net Succes! Opgave 1: Euro 95

Nadere informatie

'--AANCIBR. e * 'fl. KWrnmm. - AsV'": '' ; KMBI INHOUD: Uitgangstransformatoren voor l.f. versterkers. Smoorspoelen met gelijkstroommagnetisatie.

'--AANCIBR. e * 'fl. KWrnmm. - AsV': '' ; KMBI INHOUD: Uitgangstransformatoren voor l.f. versterkers. Smoorspoelen met gelijkstroommagnetisatie. '--AANCBR ; KMB KWrnmm ; - AsV'": '' jt e * 'fl.. NHOUD: Utgangstransformatoren voor l.f. versterkers Smoorspoelen met geljkstroommagnetsate. De opname van Geludflm.. Vereengngsneuws. J -* 1 OMA&NAAl '&.1

Nadere informatie

Bijlage 3 Rapportage risicoanalyse buisleidingen

Bijlage 3 Rapportage risicoanalyse buisleidingen Bjlage 3 Rapportage rscoanalyse busledngen 0.\[(] E ROEVER \ V. S M)\ -.S KWANTTATEVE RSCOANALYSE Beslut externe velghed busledngen Gemeente Steenbergen Opdrachtgever: Contactpersoon: Gemeente Steenbergen

Nadere informatie

Vaker een trein, da s pas fijn!?

Vaker een trein, da s pas fijn!? Vaker een tren, da s pas fjn!? Hoogfrequent spoorvervoer beschouwd vanut de rezger Janneke Tax DHV janneke.tax@dhv.nl Elske Olthof 4Infra elske.olthof@4infra.nl Bjdrage aan het Colloquum Vervoersplanologsch

Nadere informatie

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING Utrecht, me 2013 INHOUD 1 Algemeen 5 2 Het opbrengstenoordeel 7 3 Rendement onderbouw 8 4 Van 3e leerjaar naar dploma (rendement bovenbouw) 11 5 Gemddeld CE-cjfer

Nadere informatie

11.5 INVLOED WARMTEOVERDRACHT

11.5 INVLOED WARMTEOVERDRACHT .5 INVLOED WRMEOVERDRCH We onderzoeken de nvloed van de warmteoverdracht op het rendement van een posteve krngloop. We nemen als voorbeeld een Carnot krngloop. Het resultaat van de redenerng mag utgebred

Nadere informatie

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 Cats Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 ] Motverng vanjhet beroepschrft n cassate (rolnummer 10/00158) tegen de utspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 1 december 2009, nr. 08/00145, j j/ nzake SËËÊÊÊÈÈÊÈtemÈ

Nadere informatie

6 BEREKENINGSVOORBEELDEN

6 BEREKENINGSVOORBEELDEN Voorbeelden ISSO-publcate 51 6 BEREKENINGSVOORBEELDEN In dt hoofdstuk zjn een tweetal berekenngsvoorbeelden opgenomen: één voor een portekwonng (een tussenwonng) en een hoekwonng van een rj wonngen. Voor

Nadere informatie

B1400914. Datum: 22 mei 2014 Agendapunt nr: 7. Aan de Verenigde Vergadering. Vrijmaken krediet grondverwerving ABH Cromstrijen

B1400914. Datum: 22 mei 2014 Agendapunt nr: 7. Aan de Verenigde Vergadering. Vrijmaken krediet grondverwerving ABH Cromstrijen Datum: 22 me 214 Agendapunt nr: 7. B14914 Aan de Verengde Vergaderng Vrjmaken kredet grondverwervng ABH Cromstrjen Aard voorstel Beslutvormend voorstel met nvesterng Aantal Bjlagen 4 Voorstel behandeld

Nadere informatie

Signalen en Transformaties

Signalen en Transformaties Signalen en Transformaties 201100109 Docent : Anton Stoorvogel E-mail: A.A.Stoorvogel@utwente.nl 1/29 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI Complexe getallen z D a C bi We definiëren de complex

Nadere informatie

Samenvatting Farmaco-epidemiologie april 2011

Samenvatting Farmaco-epidemiologie april 2011 Hoofdstuk 1 Epdemologe bestudeert de frequente van zekte. Het bestuderen van de frequente van zekte s geen doel op zch. De frequente wordt onderzocht n het kader van etologsche (oorzaak), dagnostsche,

Nadere informatie

Logica voor Informatica

Logica voor Informatica Logca voor Informatca 11 Bewjzen n de predkatenlogca Wouter Swerstra Unversty of Utrecht 1 Natuurljke deducte Alle afledngsregels voor propostelogca gelden ook voor predkaten logca Neuwe afledngsregels

Nadere informatie

Kengetallen E-38 Pseudo-records

Kengetallen E-38 Pseudo-records Kengetallen E-38 Pseudo-records Inledng In ecember 14 heeft ES een neuwe methode voor fokwaardeschattng geïntroduceerd: het pseudo-record systeem (het PSR systeem). In dt systeem wordt alle nformate (ouders,

Nadere informatie

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord BEM1303048 gemeente Steenbergen Akoestsch rapport getwaterfabrek Dnteloord \ 9 : - \ \ K 'SSIİC-1P31 í a r n opdracht van: Veola Water Solutons 81 Technologes b.v. ordernummer opdrachtgever: P12031-FE-221842

Nadere informatie

Opdrachten numerieke methoden, week 1

Opdrachten numerieke methoden, week 1 Opdrachten numerieke methoden, week Opdracht : De potentiaal in een diode. [Bewijs dat ψ = u T arcsinh D 2n i ) ] ) ) D = n p = n i e ψ u T e ψ u ψ T = 2n i sinh u T ) D ψ = u T arcsinh 2n i.2 [Conditiegetal

Nadere informatie

Bilineaire en kwadratische vormen

Bilineaire en kwadratische vormen Oefenngen op hoofdstuk 3 Blneare en kwadratsche vormen 31 Defnte en matrxvoorstellng Oefenng 31 Bewjs dat de volgende vormen blnear zjn f 1 : R R R (( a b, ( d c det ( a b d c f : Mat 3 (R Mat 3 (R R ((a

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Correlatie: exploratieve methoden. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Correlatie: exploratieve methoden. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Correlate: eplorateve methoden Werktekst voor de leerlng Prof. dr. Herman Callaert Hans Bekaert Cecle Goethals Les Provoost Marc Vancaudenberg Statstek voor het secundar onderwjs

Nadere informatie

Wetenschappelijk Rekenen

Wetenschappelijk Rekenen Wetenschappelijk Rekenen Eamen - Bacheloropleiding informatica Oefeningen 10 juni 2014 1. In de oefeninglessen hebben we gezien dat we de machine-epsilon bekomen bij het berekenen van ( 4 1) 1. Beschouw

Nadere informatie

4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1]

4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] 4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] Voorbeeld 1: 5 x 3 = 15 (3 + 3 + 3 + 3 + 3 = 15) Voorbeeld 2: 5 x -3 = -15 (-3 +-3 +-3 +-3 +-3 = -3-3 -3-3 -3 = -15) Voorbeeld 3: -5 x 3 = -15 Afspraak: In plaats

Nadere informatie

Knik en de Eurocode 3

Knik en de Eurocode 3 Staltet van het evenwcht Knk en de Voorschrten Knk en de Eurocode 3 Bj het dmensoneren van een constructe op knk wordt n de Eurocode 3 utgegaan van een toets n de uterste grenstoestand waarj de rekenwaarde

Nadere informatie

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling B000012403 25 ĩ O Toelchtng adves gemeenteraad bj aanvraag aanwjzng als lokale publeke meda-nstellng Ì...Ï 1. Algemeen De wetgever heeft gekozen voor een s ys teem waarbj per gemeente, voor de termjn van

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Facultet Technsche Natuurkunde Tentamen Optca 3NA7 Dnsdag 16 augustus 211 van 14. tot 17. uur Dt tentamen bestaat ut 4 vraagstukken met n totaal 1 deelopgaven en 2 pagna

Nadere informatie

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen:

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen: 6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen: 1) Haakjes wegwerken 2) Vermenigvuldigen en delen van links naar rechts 3) Optellen en aftrekken van links naar rechts Schrijf ALLE stappen ONDER

Nadere informatie

Verwerking met extrapolatie van de stroming naar het wateroppervlak

Verwerking met extrapolatie van de stroming naar het wateroppervlak Ingeneursbureau S.D.Kammnga BV Stromngsmetngen op de Boven-Zeeschelde bj de zeeslus te Hngene te Antwerpen op 17 november 1997 Verwerkng met extrapolate van de stromng naar het wateroppervlak Ir. S.D.Kammnga

Nadere informatie

Discrete Structuren. Piter Dykstra Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie

Discrete Structuren. Piter Dykstra Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie Discrete Structuren Piter Dykstra Opleidingsinstituut Informatica en Cognitie www.math.rug.nl/~piter piter@math.rug.nl 22 februari 2009 INDUCTIE & RECURSIE Paragrafen 4.3-4.6 Discrete Structuren Week 3:

Nadere informatie

Hoe meten we segregatie in het onderwijs?

Hoe meten we segregatie in het onderwijs? Hoe meten we sereate n het onderwjs? Steven - HIVA, K.U.Leuven SSL conferente 24 februar 2011 Introducte : mate waarn twee (of meer) roeen van elkaar escheden zjn. n onderwjs: mate waarn leerlnen met verschllende

Nadere informatie

LOCATIEBEPALING VAN EEN ROBOT MET BEHULP VAN LANDMARKS IN GRIJSBEELDEN

LOCATIEBEPALING VAN EEN ROBOT MET BEHULP VAN LANDMARKS IN GRIJSBEELDEN LOCATIEBEPALING VAN EEN ROBOT MET BEHULP VAN LANDMARKS IN GRIJSBEELDEN Naam : Studerchtng : Facultet : Afstudeerbegeleder : Locate afstudeerproject : Datum : Kernwoorden : Sander Beekmans Kunstmatge Intellgente

Nadere informatie

9001 107 529 (9504) Verbind uw vaatwasser met de toekomst.

9001 107 529 (9504) Verbind uw vaatwasser met de toekomst. 9001 107 529 (9504) Verbnd uw vaatwasser met de toekomst. Met Homeonnect kan uw vaatwasser veel meer estuur uw hushoudapparaat vanaf drect van onderweg en houd meer tjd over voor dngen de u werkeljk belangrjk

Nadere informatie

De Collegereeks Statistiek. Stel je wilt wat weten over. Complexe begrippen: construct. Homogeniteit. Verder met. Statistiek

De Collegereeks Statistiek. Stel je wilt wat weten over. Complexe begrippen: construct. Homogeniteit. Verder met. Statistiek Statstek en Bt hd Informatekunde Unverstet Utrecht Dr. H. Prüst De Collegereeks Statstek (37): Descrpteve statstek (H 1,,3) (HP) 3(38): Score & Kans verdelngen (H 4, 5) (HP) 4(39): Statstsche toetsng a.h.v.

Nadere informatie

I / I i. Enige Kanttekeningen bij ^Visco-Elastische Respons Modellen en in het bijzonder de jiermanente vervorming /na het verdwijnen van de belasting

I / I i. Enige Kanttekeningen bij ^Visco-Elastische Respons Modellen en in het bijzonder de jiermanente vervorming /na het verdwijnen van de belasting ' ^ " " - ^ " ' /. 'V 3 ','S o' - \ -. Enge Kanttekenngen bj ^Vsco-Elastsche Respons Modellen en n het bjzonder de jermanente vervormng /na het verdwjnen van de belastng \ f ' / Mnstere van Verkeer en

Nadere informatie

Aanbevolen literatuur

Aanbevolen literatuur Inhoud Les 1 Beschrjvende statstek....................... 3 1.1 Representate van gegevens................. 3 1. Grafsche representate van gegevens............ 6 1.3 Typsche waarden......................

Nadere informatie

Wetenschappelijk Rekenen

Wetenschappelijk Rekenen Wetenschappelijk Rekenen Examen - Bacheloropleiding informatica Oefeningen 3 mei 23. Implementeer de functie x n+ = mod(2x n, ) waarbij je gebruik maakt van een voorstelling met reële getallen. Zorg er

Nadere informatie

y = 25 x y = 25 x y = 25 x 2 is het functievoorschrift dat bij de bovenste

y = 25 x y = 25 x y = 25 x 2 is het functievoorschrift dat bij de bovenste Hoofdstuk A: Integralen. I-. Hiernaast is een cirkel getekend met de oorsrong als middelunt en met een straal 5. Als je in de getekende driehoek de stelling van Pythagoras toeast, krijg je: + y = 5. Kwadrateren

Nadere informatie

aantallen in van de prooiresten gewicht min of meer mogelijk, doch als de gebitsmaten van een groot aantal gevangen dat de gewichtsfaktor

aantallen in van de prooiresten gewicht min of meer mogelijk, doch als de gebitsmaten van een groot aantal gevangen dat de gewichtsfaktor 39 Verwerk ng van voedselgegevens bjulenen stootvogels (het gebruk van prooeenheden en/of aantallen n voedseltabellen). Onlangs s zowel n De Peper als n De Fts een artkel verschenen van de hand van F.J.

Nadere informatie

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen ( 15 x 3 = 45

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (  15 x 3 = 45 15 x 3 = 45 2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 is een product. 15 en 3 zijn de factoren van het product. 15 : 3 = 5 15 : 3 is een

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examen Neurale Netwerken (2L490), op woensdag 28 juni 2006, uur.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examen Neurale Netwerken (2L490), op woensdag 28 juni 2006, uur. TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Facultet Wskunde en Informatca Examen Neurale Netwerken 2L49, op woensdag 28 jun 26, 9. - 2. uur. Alle antwoorden denen dudeljk geformuleerd en gemotveerd te worden..

Nadere informatie

Multiplicatieve functies

Multiplicatieve functies Multplcateve functes 1 Defnte Een ekenkundge functe s een functe f :: N C. Een ekenkundge functe dukt een zekee egenschap van de natuuljke getallen ut. Defnte 1.1. Een ekenkundge functe f s multplcatef

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en mogeljkheden Montorng van uw kredetverzekerng www.eulerhermes.nl EH SmartVew Montor uw rsco s en maak onmddelljk gebruk van neuwe kansen

Nadere informatie

Toegepaste wiskunde. voor het hoger beroepsonderwijs. Deel 2 Derde, herziene druk. Uitwerking herhalingsopgaven hoofdstuk 3

Toegepaste wiskunde. voor het hoger beroepsonderwijs. Deel 2 Derde, herziene druk. Uitwerking herhalingsopgaven hoofdstuk 3 Drs. J.H. Blanespoor Drs. C. de Joode Ir. A. Slujter Toegepaste wsunde voor het hoger beroepsonderwjs Deel Derde, herene dru Utwerng herhalngsopgaven hoofdstu HButgevers, Baarn Toegepaste wsunde, deel

Nadere informatie

2 de Bachelor IR 2 de Bachelor Fysica

2 de Bachelor IR 2 de Bachelor Fysica de Bchelor IR de Bchelor Fysic jnuri 4 Er worden 5 vrgen gesteld. Vul o ieder bld je nm in. Motiveer of bewijs iedere uitsrk. Los lle vrgen o, o een rt bld! Het exmen duurt u. Veel succes!. Bereken lle

Nadere informatie