samenwerken voor hoogste kwaliteit 1

Transcriptie

1 36 samenwerken voor hoogste kwaliteit 1 de rol van de timmerfabrikant De bouwwereld verwacht van timmerfabrikanten niet alleen dat ze goede producten leveren, ook moeten ze meedenken om het gezamenlijke project optimaal te laten verlopen. Een juiste werkvoorbereiding is dan eerste vereiste. In deel 2 komen de architecten en opdrachtgevers aan het woord. Aan en in de directe omgeving van het Gheert van Calcarplein in Den Bosch bezit woningcorporatie Zayaz een complex van zeventig woningen. Op dit moment worden de panden grondig opgeknapt. Het is echter geen alledaagse klus. Het complex is namelijk een rijksmonument uit de jaren 1920, dat in stand moet worden gehouden vol-

2 37 foto: timmerfabriek webo rijssen gens vaste richtlijnen. Een voorwaarde is bovendien dat deze restauratie gepaard gaat met een optimale energiebesparing. Uitdagende opdracht Molenaar&Bol&VanDillen Architecten uit Vught maakte de tekeningen en aannemersbedrijf P. Hoedemakers en Zn. uit Rosmalen voert het project nu uit. Deze aannemer, de laagste in de aanbesteding, gunde de kozijnenpost aan Helwig Timmerfabriek uit Geleen. Directeur Wil Helwig vertelt dat het een uitdagende opdracht is. Hij vindt echter de prijs-kwaliteitsverhouding, gezien de verlangde prestatie, bedroevend. Het huidige bouwklimaat is slecht en dan moet je als partner voor een goede relatie zeker bij aanbestedingen concessies doen. Door inventief mee te denken hebben we geprobeerd toch een win-winsituatie te creëren. Dankzij onze kennis en kunde is het ons gelukt bepaalde constructies te vereenvoudigen en beter af te stemmen op ons proces. Isala klinieken Zwolle; ontwerp: Alberts & Van Huut Amsterdam. De kozijnen in de binnentuin, ongeveer een kwart van de in totaal stuks, zijn alle scheef en onderling afwijkend.

3 foto + tekening: helwig timmerfabriek geleen 38 Renovatieproject Den Bosch. Een weekproductie van kozijnen en deuren voor vijf woningen. Renovatieproject Den Bosch. Detail kozijn voorgevel. Renovatieproject Den Bosch: een rijksmonument uit de jaren 1920, dat ook qua kozijnen in stand moet worden gehouden volgens vaste richtlijnen. foto s: Appartementencomplex Kamperveste Haarlem; ontwerp: Max van Aerschot Architecten Haarlem. Actief meedenken over hsb-elementen en kozijnen.

4 Stopverflook De nieuwe deuren zijn in grote lijnen een kopie van de oorspronkelijke. Het zijn plaatdeuren met kleine glasopeningen, geleverd onder GND-garantie (Garantie Deuren). De grootste uitdaging was volgens Helwig de HR ++ -beglazing in combinatie met de authentieke draaivalramen. Je hebt te maken met nostalgische details, zoals afgeronde tussenstijlen die uitsteken en stopverf aan de buitenkant onder een hoek van 45 graden. De opdracht was dit alles te realiseren in Accoya, gemodificeerd radiata pine van duurzaamheidsklasse 1. Om de stopverf in het hout te imiteren, hebben we speciaal gereedschap gekocht. De afgeronde tussenstijlen vergden ook heel wat engineering, tekenwerk en besprekingen met aannemer en architect. Na het maken van proefkozijnen is er uiteindelijk een mooi product uitgerold, waarmee iedereen tevreden is, ook Monumentenzorg. Proefwoning Om tijdens de definitieve restauratie onvoorziene problemen zoveel mogelijk te voorkomen, pakten de betrokken partijen eerst een proefwoning aan. Helwig legt uit dat wanneer de oude kozijnen van een woning worden weggebroken, het toch handig is vooraf te weten wat de consequenties daarvan zijn. Zo hebben we gekeken of het stucwerk wel of niet blijft zitten en hoe de constructie achter het metselwerk is. Na deze proef hebben we nogal wat aanpassingen moeten doen, met name wat de muuraansluiting betreft en de bovenbetimmeringen in combinatie met de ventilatieroosters. Ontzorgconcept Helwig Timmerfabriek heeft alle woningen één voor één ingemeten vanwege maatafwijkingen, scheve muren en het doorhangen van metselwerk, een tijdrovende klus. Daarna kon de definitieve productie beginnen. Sinds de start van de restauratie in februari jl. levert het bedrijf uit Geleen iedere week de kozijnen en deuren voor vijf woningen af bij de aannemer in Rosmalen, zodat deze een week vooruit kan. De kozijnen zijn in de fabriek twee keer gegrond en afgewerkt met een definitieve aflaklaag. Helwig zegt dat de klant een ontzorggarantie had kunnen krijgen, maar dit niet nodig vond. Bij Accoya kun je je ook afvragen of een ontzorgconcept zoveel voordelen biedt. Was de uitvoering in vuren geweest, dan heeft zoiets zeker een toegevoegde waarde. Dan bieden we garantie voor de afgesproken periode en zijn we ook de garage voor de klant. We gaan dan regelmatig controleren en zo nodig defecten bijwerken om de onderhoudskosten te minimaliseren. Kamperveste aan het Spaarne in hartje Haarlem, waarvoor De Lange Houttechniek uit Nieuwveen de hsb-elementen en de afgelakte en beglaasde meranti kozijnen leverde. Dit moderne complex van twintig koopappartementen, verdeeld over twee gebouwen die verbonden zijn met een loopbrug, is ontworpen door Max van Aerschot Architecten uit Haarlem. Hij wilde gevels gedeeltelijk van voegloos gelegde warmbruine stenen en aan de zuidkant ramen die als lijsten in de gevel zijn geplaatst. De kaders van deze ramen, die op zowel het metselwerk als de hsb-elementen moesten aansluiten, zijn 300 mm breed. De architect koos ervoor de hsb-elementen te bekleden met Lambowood-regels (gemodificeerd vuren; duurzaamheidsklasse 1-2) van 35 bij 50 mm met een tussenruimte van 50 mm en het geheel transparant af te lakken. In oktober 2011 zijn de bouwwerkzaamheden gestart en rond de komende bouwvak is het project afgerond. Polyester De aannemer van Kamperveste is Regiobouw Haarlemmermeer uit Rijssenhout, waarmee De Lange Houttechniek al vele jaren een goede samenwerkingsrelatie heeft. Willem Visser, werkvoorbereider van nostalgische details, zoals afgeronde tussenstijlen de timmerfabrikant, zegt dat het ook voor zijn bedrijf een uitdagend project is geweest. Het werk zit er inmiddels op: alle kozijnen en hsb-elementen zijn geplaatst. De laatste zijn zo breed als een woning. Achter elk element is een kozijn gehangen, waardoor alleen de deur in de gevel in het zicht is. Onder die deur moesten waterslagen komen, uitlopend naar buiten toe met een diepte van 300 mm en vervolgens 300 mm verticaal naar beneden. Het oorspronkelijke plan koos voor aluminium waterslagen, zegt Visser. Lopende het voortraject voorzagen wij toch problemen met de waterdichtheid. Binnen het bouwteam hebben we samen met een polyesterfabrikant in onze fabriek een experiment gedaan met polyester waterslagen. Daarmee lukte het ons een waterdichte aansluiting te maken. Het gebruik van polyester had in eerste instantie een meerprijs tot gevolg, omdat dit materiaal moest worden geschuurd. De extra kosten zijn ruimschoots terugverdiend, doordat op de bouw geen waterslagen meer gemonteerd hoefden te worden. 39 Lambowood-regels Meedenken tijdens de voorbereidingen bleek ook essentieel bij nieuwbouwproject de Just in time Het enthousiasme over polyester ging nog verder. Zo werden de horizontale delen van de kaders

5 Appartementencomplex Kamperveste Haarlem. De dakopbouwen heeft de timmerfabrikant compleet prefab afgeleverd. Isala klinieken Zwolle. Alle kozijnen zijn in zestien verschillende kleuren, maar ook blank afgewerkt. Isala klinieken Zwolle. Een van de vele werktekeningen. tekening: timmerfabriek webo rijssen foto s: Isala klinieken Zwolle. Alle kozijnen zijn in 3D uitgetekend.

6 rondom de kozijnen - gepland in aluminium maar uitgevoerd in triplex - voorzien van een polyester coating. Visser: Verder had de architect horizontale stalen U-vormige liggers tussen de etages bedacht. Die hebben geen constructieve functie en zijn puur ter verfraaiing van het gebouw. Zo n zware uitvoering was helemaal niet nodig. We hebben daarom gezamenlijk besloten die U-balken van triplex te maken en te bekleden met polyester, zodat ze onderhoudsvrij zijn. Dan krijg je bovendien dezelfde structuur als de waterslagen waar die balken op aansluiten. Omdat Kamperveste een beperkte bouwruimte had, moest De Lange Houttechniek alle producten just in time aanleveren, nadat het betonnen prefab casco was voltooid. Dat vergde volgens Visser de nodige logistieke organisatie. De elementen werden vanaf de wagen direct in de gevel geplaatst. Binnen drie weken was het hele gebouw waterdicht. Dit tempo was mede mogelijk doordat wij de dakopbouwen compleet prefab hebben afgeleverd. Vier vlinders Ook collega Timmerfabriek Webo in Rijssen pakt graag complexe opdrachten aan. Een mooi voorbeeld vindt directeur Willem Haase het nieuwe ziekenhuis van de Isala klinieken, dat BAM utiliteitsbouw nu bouwt aan de Dokter van Heesweg in Zwolle. Het nieuwe ziekenhuis is ontworpen door architectenbureau Alberts & Van Huut uit Amsterdam in z n bekende organische ontwerpstijl. Het enorme complex, met een vloeroppervlakte van m 2, bestaat uit vier met elkaar verbonden eenheden, die het architectenbureau de vier vlinders noemt. Webo heeft de vuren hsb-elementen en de in totaal meranti kozijnen geleverd. Haase: BAM wilde een timmerbedrijf dat financieel stabiel is en dat een project van deze omvang zonder problemen aankan. Wij hebben al enkele grote projecten met BAM naar tevredenheid voltooid. Een andere eis was alles in 3D uit te tekenen, zodat BAM het kan inlezen in BIM (Bouwwerk Informatie Model). Dat kan niet iedere timmerfabrikant. 3D-tekenen vergt iets meer techniek en kennis van de werkvoorbereider die uittekent. Nadat we een prijs hadden gemaakt, kregen we vrij snel de opdracht. Zestien kleuren Het nieuwe ziekenhuis, dat in augustus 2013 wordt opgeleverd, is een opvallend en kleurrijk gebouw. Zo zijn de kozijnen in zestien verschillende kleuren afgewerkt. Haase zegt dat Wijzonol een speciale grondkleur heeft samengesteld om het mogelijk te maken al die verschillende kleuren tweemaal dekkend te krijgen op de bouw. De kozijnen zijn niet alleen kleurrijk, ze zijn aan de kant van de binnentuin - ongeveer een kwart van de kozijnen - allemaal scheef en onderling afwijkend. We kregen de tekeningen van BAM en hebben de kozijnen in 3D met Autocad uitgewerkt. Daarna plaatsten we onze tekeningen op een gemeenschappelijke server, zodat BAM en het architectenbureau ze op vorm en maatvoering konden controleren. Na een paar keer over en weer correcties door te spelen konden we met de definitieve productie beginnen. Problemen voorkomen De kozijnen voor de binnentuinzijde monteerde Webo in de hsb-elementen, en leverde deze op de bouw af. Die voor de buitengevels bracht zij naar een betonfabriek, die ze in betonelementen bevestigde. Naast deze opdracht dacht Webo eveneens mee om problemen tijdens de bouw te voorkomen. Als voorbeeld noemt de directeur het tevoren aanbrengen van bevestigingsmogelijkheden voor de screens en de Franse balkonhekken, zodat het hout niet beschadigt. Ook tekende het timmerbedrijf de bouwaansluitingen. b i j z o n d e r e s a m e n w e r k i n g tussen de partijen Haase kijkt tevreden terug op de bijzondere communicatie en samenwerking tussen de verschillende partijen. Kenmerkend was dat BAM de aanbesteding van het ziekenhuis had gekregen op basis van een kwaliteitsplan. Er is geen advocaat bij dit project betrokken geweest, weet de Webo-directeur. De afspraak was dat we samen een gebouw zouden neerzetten binnen een bepaalde tijd. Door de goede en prettige manier van samenwerken liggen we zelfs voor op schema. Weer plezier Haase legt uit dat een juiste afstemming tijdens de voorbereidingsfase belangrijk is voor het eindresultaat. Opvallend vond hij de belangstelling voor elkaar. De kwaliteitscoördinator en de werkvoorbereider van BAM en zelfs de directeur van het ziekenhuis bezochten ons bedrijf om hun betrokkenheid te tonen. Ze gaven ook duidelijk aan dat bij eventuele problemen we gezamenlijk naar een oplossing moesten zoeken, zonder elkaar te bestoken met mails en brieven. Ook kregen we de productietijden die we nodig hadden. Ik hoop dat dit de toekomstige manier van bouwen wordt. Dankzij deze aanpak is het plezier weer terug in het werk. john ekkelboom 41