Voortgang #BICON en projecten

Transcriptie

1 Voortgang #BICON en projecten Bioeconomy Innovation Cluster Oost Nederland (vanuit programma Energietransitie) technische briefing voor leden van de PS commissie MIE informerend, zonder politieke discussie woensdag 26 november :00 12:00 uur, Statenzaal Huis der Provincie

2 Wat ging vooraf? veel aandacht voor bioenergie (m.n. biogas) vanaf 2004 groeiend besef van noodzaak cascadering biomassa farma food feed - (fine) chemicals fuels heat samenwerkingsovereenkomst Wageningen UR en provincie Gelderland inzake biobased economy (verlengd tot eind 2012) ondersteuning diverse projecten (tender biobest products 2011, AlgaePARC, Topell, enz.) zoektocht nieuwe vorm samenwerking in netwerk bouwfase BICON technische briefing 18 september 2013 start GreenTechAlliances, powered by kiemt (borging ondersteuningsteam BICON) landelijke netwerkbijeenkomst 3 december 2013 #nbbbe

3 Businessplan en Europees aanvalsplan nav vraag PS-lid over uitsplitsing kolom regio : programmalijnen opgesteld met pijlertrekkers en bedrijven nut afstemming Biobased Delta, Source-B, NRW, enz. trekkracht vanuit bedrijfsleven, steun vanuit EU fondsen interpretatie-dilemma: een aantal lezers ziet veel subsidie! indicatie op basis van verleden, innovatie kansen en opgaven en absorptievermogen bedragen hieronder Figuur 1 Indicatie van verwachte investeringsvolumes in de vijf pijlers excl. Bio-energie (in miljoenen euro s) 5 mio. per jaar per provincie, deels revolverend, deels subsidie, (los van EFRO en Interreg)

4 Lancering #BICON op 26 juni 2014 circa 100 aanwezigen in Borculo bij de commitment-bijeenkomst kleine en grote bedrijven, kennisinstellingen en overheden verder commitment uit te werken in concrete projecten

5 Stakeholders BICON (een impressie) Stichting Biomassa (samenwerkingsverband van bedrijven), BEON, ForFarmers, Wilba, FrieslandCampina, Dorset, Groot Zevert, Kroes, De Marke, LTO, Nijhuis Water, GMB, Opure, HoST, Waterstromen BV, Industriewater Eerbeek, Papierfabrieken, Ten Cate, Foreco, ABC Board, AkzoNobel, Byosis, Miccell, Van Wijhe, ENKI, Phycom, Stichting kiemt, Twence, Topell, BTG-BTL, Gascon, Alucha, Attero, Osomo, Hygear, Kenniscentrum Papier & Karton, PSP, OICAM, Texperium, NIZO Food Research, Stichting Hout Research, AlgaePARC (o.a. DSM, Unilever, Exxon, Biosolar-cells, BASF), Wageningen UR, Universiteit Twente, Radboud Universiteit Nijmegen, HAN (Biocentre), Saxion, Windesheim, Waterschappen Rijn en IJssel, Vallei &Veluwe, Vechtstromen, Groot-Salland, Reest en Wiede, Provincie Gelderland, Provincie Overijssel, Oost NV, IGEV, Groene Hub, BIC Achterhoek allen participeren (of gaan participeren) in biobased projecten t/m 2014 ca. 278 projecten (!) RvO Tweede Kamer nu ca. 25% van projecten met actieve betrokkenheid BICON

6

7 De droom en de prestatie-indicatoren toekomst: in periode zo n 284 miljoen aan projecten gerealiseerd, excl. gelden bioenergie ambtelijke / GTA droom: één flagship-deel JTI BII (link) binnengehaald, geïnspireerd door 200 mio EU-subsidie voor Woodspirit Delfzijl (link) --- NB in JTI BII zit 3,7 miljard prestatie-indicatoren: veel (nieuwe*) werkgelegenheid, business, start-ups en innovaties; mee te nemen in de dashboard van GreenTechAlliances; BICON bouwteam levert 20 projecten voor eind 2015 en periodiek de tender biobest products uitvoeren * nieuwe werkgelegenheid eerder bij bioraffinage en maakindustrie, en behoud van werkgelegenheid in papier, chemie, enz.

8 Programmalijn: slib waterschappen en (chemische) industrie keuze biobased innovatie hubs en werken aan: reductie van slib verwerking van slib tot grondstoffen energieopwekking rond waterzuivering beoogd icoonproject: alginaat project met Waterschappen Rijn en IJssel en Vallei en Veluwe (productie van een biobased chemical uit zuiveringskorrels - dat afgezet gaat worden in diverse industrieën)

9 Programmalijn: vezels papier- en kartonindustrie (P&K), verpakkingsindustrie en textielsector (met link naar chemie voor biopolymeren) werken aan: kwaliteit en eigenschappen van vezelproducten uit reststromen verbeteren vernieuwing P&K naar multi-feed / multi-product installaties gebruik eigen reststromen en input land- en tuinbouw toepassing vezels in bouwmaterialen en kunststoffen versnellen nieuwe technologie starters à la StexFibers beoogd icoonproject: toepassing alginaat in vezelverwerkende industrieën (textiel en papier&karton)

10 Programmalijn: mest veehouderij (agrofood-keten) en maakindustrie mineralenoverschot wegwerken en mest van kostenpost naar winstpakker krijgen door verwaarding van inhoudsstoffen: mineralen recycling op maat via groene mest reductie van mineralenoverschot via veevoer van eigen bodem in combinatie met efficiënte biogasproductie (richten op onafhankelijkheid van SDE-subsidie) beoogd icoonproject: meststrategie en grootschalige introductie mestverwerkingsinstallaties (ook voor biogasproductie)

11 Programmalijn: verse biomassa agrofood, land- en tuinbouw, landschapsbeheerders bedervelijke reststromen verwaarden, moleculen in tact houden door milde behandeling en raffinagetechnieken werken aan: opschalen raffinagetechnologiën en faciliteiten beschikbaar stellen / delen beschikbaarheid biomassa vergroten waardeketens bouwen van grondstof tot product (nu nog zwakke punt!) demo-installaties realiseren op basis van loof, gras, eendenkroos, enz. beoogd icoonproject: BIONIC, samenwerking tussen Wageningen UR, NIZO, Universiteit Twente en bedrijven

12 Programmalijn: algen AlgaePARC, (inter)nationaal bedrijfsleven next step: processen van algen tot waardevolle producten werken aan: (door)ontwikkelen raffinagetechnieken tot waardevolle producten zoals eiwitten, algen, pigmenten en brandstoffen nieuwe reactor-concepten (maakindustrie) nieuwe ketens op basis van productie uit reststromen vervlechting met regionale economie (nu nog zwakke punt!) beoogd icoonproject: Algae Refining PARC in Wageningen (= AlgaePARC II)

13 Programmalijn: bioenergie BEON (Bioenergiecluster Oost Nederland; vanuit Overijssel, nu ook in Gelderland!), diverse (nieuwe) energiebedrijven, maakindustrie vergisting, verbranding, torrefactie (Topell), pyrolyse (BTG, onder andere bij FC) - bioenergie als bijvangst van ontwikkeling andere sporen - werken aan: combinatie energie en winning materialen upgraden laagwaardig afval naar chemicals en fuels leveren 50% hernieuwbare energiemix Oost NL beoogd icoonproject: zie programmalijn mest doorontwikkeling Topell (Gelderland), BTG (Overijssel)

14 Toelichting op route slotwijziging via de slotwijziging wordt gevraagd om geld beschikbaar te stellen voor diverse projecten - hierna toe te lichten - en GS te mandateren om de aanvragen af te handelen de aanvragen zullen zo ver voorbereid zijn, dat zij nog voor de kerst beschikt kunnen worden er is gekozen om af te wijken van de reguliere subsidieroute omdat via die route geen geld gereserveerd kon worden voor de partners in BIC-ON ( leverend partnerschap ) voor de toekomst zullen wij een andere route zoeken, wellicht een tender met rol voor bouwteam BICON

15 De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven. Project: Papierslib tot pyrolyse-olie, mineralen -Modular Alucha pyrolysis system -Mineralen Waterzuivering papierfabriek Bio crude oil subsidie: ,00 aanvrager / penvoerder: Alucha

16 Project: Optimale verwaarding rundveemest subsidiebedrag: ,00 aanvrager / penvoerder: Stichting Biomassa mobiele testinstallatie ontwerpen, bouwen en testen verwaarding op erf, via innovatieve scheiding pilotinstallatie bouwen en op melkveebedrijf testen productie van drie groene grondstoffen: cellulosevezels voor ligbox-vulling fosfaatverarmde-stikstofrijke dunnen mestvloeistof fosfaatrijke organische vezelfractie als grondstof voor biogas en groene kunstmest resultaten: een opmaat naar verwaarding mest, bijdrage aan oplossen van diverse problemen sector, kansen voor maakindustrie, energiebesparing en productie hernieuwbare energie

17 Project: Realisatie experimenteerlocaties subsidie: ,00 aanvrager / penvoerder: Stichting Biomassa ontwikkelen en exploiteren van een fysieke experimenteerlocatie voor snel kunnen plaatsen, testen, exploiteren, optimaliseren van innovatieve installaties en concepten via collectief vergunningenstelsel, professionele faciliteit met betrokkenheid van onderwijs- en onderzoeksinstellingen (Human Capital Agenda) werven van aanvullende bedrijven (naast huidige leden) een opmaat naar verwaarding mest, bijdrage aan oplossen van diverse problemen sector, (zie ander mestproject)

18 Project: ECOFERM subsidie: ,00 aanvrager / penvoerder: ECOFERM Kroes BV doorontwikkelen en praktijkdemonstratie van ECOFERM: mestverwaarding en kringloopsluiting met productie van eendenkroos en algen op een kalverhouderij testen van innovatieve mestraffinage productie van eigen veevoer (eendenkroos / algen) op mineraalrijke vloeistof uit mestraffinage beoogd vervolg: opschaling en integratie in totale bedrijf, verduurzaming kalfsvleessector

19 Project: Eendenkroos tot eiwitten subsidie: ,00 aanvrager / penvoerder: ABC Kroos BV bouw bioraffinage pilotfabriek (terrein Laarberg, Groenlo) eiwitten winnen uit eendenkroos en agroreststromen voor veevoer en wellicht ook voedingsproducten innovatieve techniek die eiwitten intact houdt voldoende volume maken om marktvraag te creëren, proces-optimalisatie, nevencomponenten opwerken, novel food registratie organiseren, fullscale fabriek ontwerpen resultaten: hogere zelfvoorzieningsgraad eiwitten in circulaire economie, aantrekkende werking op Laarberg, opmaat naar shared facility daar, bij succes rol voor werkgelegenheid in bioraffinage en maakindustrie

20 Project: Circulaire water- & grondstoffenfabriek subsidie: ,00 aanvrager / penvoerder: Waterschap Vallei en Veluwe businesscases opstellen voor realisatie van de eerste volledige circulaire Waterfabriek (in samenwerking met gemeente Voorst en Attero) voor omzetten van alle inhoudstoffen afvalwater in vermarktbare grondstoffen (humuszuren, alginaat, cellulosevezels, bioplastics), bioenergie en schoon water diverse onderzoeken (lab, juridisch, technologie, enz.) beoogd resultaat indien consortium vervolgens kiest voor realisatie: netto energieproductie in plaats van -gebruik, kansen voor maakindustrie en afzetmarkt grondstoffen ambitie om te leveren aan gepland glastuinbouw-gebied

21 Project: Torrefaction 2.0 subsidie: ,00 aanvrager / penvoerder: Topell Energy Topell beschikt over een vrij unieke en bewezen (!) techniek om biocoal te produceren ( wereldberoemd ) de Topell korrel is inzetbaar van kolencentrale, of bodemverbeteraar tot grondstof voor chemie (syngas) tot nu toe heeft Topell zich met name gericht op bijstook in kolencentrales, echter door hiaten in het Europese en rijksbeleid voor hernieuwbare energie en CO2- emissiehandel, is de uitvoeringsdochter van Topell failliet gegaan voorliggende subsidie moet het moederbedrijf helpen met technologische doorontwikkeling en realisatie van nieuwe product-markt-combinaties

22 Einde Meer informatie over voortgang BICON Via begrotingscyclus, mededelingenbrief, technische briefings, enz. GreenTechAlliances, powered by kiemt Pieter Verberne M Jeroen Sluijsmans M Provincie Gelderland Peter van den Broek M social media (op persoonlijke titel) onder andere voortgangsinfo BICON - linkedin.com/in/pjmvdb (blog)

23 Bonus: waterstofbussen subsidie: ,00 aanvrager / penvoerder: Syntus project ontwikkelen waterstofbus mogelijk maken dat Syntus met een waterstofbus praktijkervaring kan opdoen en een vulpunt in Arnhem kan realiseren bijdrage aan realisatie landelijk netwerk van waterstof tankinstallaties (onderdeel van een pilot van het rijk)