Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond"

Transcriptie

1 PERSBERICHT Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond maandag 7 december 2009 van tot uur, Brussel Paleis der Schone Kunsten Volgens het structuurdecreet hoger onderwijs worden de vroegere twee-cycli-opleidingen van de hogescholen omgevormd tot academisch gerichte opleidingen. Het omvormingsproces academisering genoemd startte in 2004 en moet in 2012 afgerond zijn. In het academiseringsproces staat de onderzoeksgebondenheid en de verwevenheid van onderzoek en onderwijs centraal. De door de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) aagestelde visitatiecommissies hebben de visitaties afgerond van de opleidingen industrieel ingenieur elektronica-ict en elektromechanica. Het betreft 65 academisch gerichte bacheloropleidingen en masteropleidingen: 12 academisch gerichte bacheloropleidingen Industriële wetenschappen: elektronica-ict 12 masteropleidingen Industriële wetenschappen: elektronica-ict 1 academisch gerichte bacheloropleiding Industrial sciences: electronic engineering 1 masteropleiding Industrial sciences: electronic engineering 1 master-na-masteropleiding e-media 12 academisch gerichte bacheloropleidingen Industriële wetenschappen: elektromechanica 12 masteropleidingen Industriële wetenschappen: elektromechanica 12 masteropleidingen Industriële wetenschappen: elektrotechniek 1 academisch gerichte bacheloropleiding Industrial sciences: electromechanical engineering 1 masteropleiding Industrial sciences: electromechanical engineering Elk van de commissies was samengesteld uit vijf aan de opleidingen onafhankelijke leden waarvan drie vakdeskundigen, één onderwijsdeskundige en één student. Naast de domeinspecifieke deskundigheid in de discipline en het afnemend veld, de onderwijs- en evaluatiedeskundigheid en over deskundigheid inzake de internationale ontwikkelingen van de te visiteren discipline, werd bijzondere aandacht gegeven aan de deskundigheid van de commissie om de onderzoeksgebondeheid en de verwevenheid van onderzoek en onderwijs te beoordelen. De opleidingen werden in volle transitieperiode gevisiteerd. Het academiseringsproces was op het ogenblik van de visitatie halverwege. De commissie heeft haar oordeel daardoor maar deels kunnen baseren op realisaties. Zij heeft in haar oordeel rekening gehouden met de veranderingsdynamiek van de opleidingen, geconcretiseerd in plannen, voornemens en concepten. De commissies hebben vastgesteld dat het merendeel van de opleidingen voldoet aan de basiskwaliteit. De doelstellingen van de opleidingen stemmen overeen met de decretale eisen voor een academische gerichte bachelor en master maar de duidelijkheid van de formulering is echter uiteenlopend. Dit heeft ondermeer tot gevolg dat het verschil tussen Ingenieurswetenschappen (Burgerlijk ingenieur) en Industriële wetenschappen (Industrieel ingenieur) nog te weinig in het licht gezet wordt. De wetenschappelijke kenniscomponent die in deze opleidingen altijd al aanwezig is geweest, dient in het kader van de academisering uitgebreid te worden met de ontwikkeling van eigen onderzoekscompetenties. Er bestaat

2 echter blijkbaar nog geen algemeen aanvaarde consensus over de aard van het onderzoek dat thuis hoort in de Industriële wetenschappen. Alle actoren zijn het er wel over eens dat de industriële relevantie van deze opleidingen moet behouden blijven. De commissies staan positief tegenover masterproefonderwerpen aangebracht door het werkveld waarvoor de competenties aanwezig in de opleidingen innovatieve oplossingen kunnen doen ontstaan. Dergelijke samenwerking bevordert het technologische niveau van de lokale ondernemingen en verankeren het toegepaste karakter van de Industriële Wetenschappen. Hoewel elke hogeschool terecht de financiële context met budgettaire beperkingen aanhaalt, slaagt het merendeel van de opleidingen er in een verantwoord, gepast en positief personeelsbeleid te voeren in functie van de academisering van de opleiding. De meeste hogescholen proberen creatief om te gaan met de beperkte financiële ruimte en het kader van de vast benoemde personeelsleden om het onderzoek en het onderwijs degelijk uit te voeren. De omkadering om zowel onderwijs als onderzoek en de koppeling tussen beide optimaal uit te bouwen is een spanningsveld in meerdere opleidingen. Er blijven nog drie jaren voor het voltooien van de academisering. Sommigen zullen het zeker halen, voor niemand is het al te laat, maar iedereen zal er nog hard moeten voor werken. De visitatierapporten zijn beschikbaar op de website van de VLHORA als evaluatieorgaan Contactpersonen en

3 Industriële wetenschappen: elektronica-ict industrial sciences: electronic engineering e-media De commissies vertrouwen er op dat de meerderheid van de opleidingen het academiseringsproces zullen voltooien in Twee opleidingen vormen hierop een uitzondering. De commissie heeft vastgesteld dat de doelstellingen van de opleidingen overeenstemmen met de decretale eisen voor een academische gerichte bachelor en master maar de duidelijkheid van de formulering is echter uiteenlopend. Dit heeft ondermeer tot gevolg dat het verschil tussen Ingenieurswetenschappen (Burgerlijk ingenieur) en Industriële wetenschappen (Industrieel ingenieur) nog te weinig in het licht gezet wordt. Daar toekomstige studenten hun verdere studiekeuze kunnen baseren op een vergelijkende lectuur van de doelstellingen is een duidelijke formulering van deze verschillen uiterst belangrijk. Een ander gevolg is dat een meerderheid van opleidingen er nog niet in geslaagd is een goed omschreven onderzoekcomponent in de doelstellingen op te nemen. Er bestaat blijkbaar nog geen algemeen aanvaarde consensus over de aard van het onderzoek dat thuis hoort in de Industriële wetenschappen. Academisering van de opleidingen Industrieel Ingenieur houdt in dat deze opleidingen, zonder hun industriële relevantie te verliezen, hun studenten een onderzoeksattitude en onderzoeksvaardigheden bijbrengen. De commissie heeft vastgesteld dat bij minstens twee opleidingen de academisering reeds duidelijk gevorderd is. Andere opleidingen doen wel inspanningen in de goede richting maar de onvoldoende budgettaire ruimte om nieuwe vorsers in te schakelen voor het onderwijs, de onduidelijkheden betreffende de strategieën van bepaalde associaties, de afwezigheid van onderzoekstraditie bij sommige oudere docenten en het ontbreken van echte onderzoekslabs in sommige hogescholen vormen een hinderpaal. Academisering houdt ook in dat het onderwijzend personeel betrokken is bij de internationale wetenschapsgemeenschap. Op dit gebied moeten de opleidingen nog een inhaalbeweging doen. Het onderwerp, de uitwerking door de student, de begeleiding door promotoren en de beoordeling van de masterproef spelen een essentiële rol in het academiseringsproces. Bij de keuze van het onderwerp moet erover gewaakt worden dat er een duidelijke en belangrijke onderzoekscomponent aanwezig is. Deze component moet echter relevant blijven voor het werkveld waartoe de opleiding van Industrieel Ingenieur leidt. Opleidingen die, om het academische karakter van hun masterproef te waarborgen, hoofdzakelijk ontwerpen kiezen die aansluiten bij het universitaire onderzoek van hun associatie lopen hierbij gevaar vooral wanneer deze associatie geen faculteit Ingenieurswetenschappen bevat. De commissie staat positief tegenover onderwerpen aangebracht door het werkveld waarvoor de competenties aanwezig in de opleiding innovatieve oplossingen kunnen doen ontstaan. Dergelijke samenwerking bevordert het technologische niveau van de lokale ondernemingen en verankeren het toegepaste karakter van de Industriële Wetenschappen. Bij de uitwerking van de thesis is een degelijke begeleiding onontbeerlijk. Het zijn de begeleiders die erover moeten waken dat er voldoende aandacht besteed wordt aan volwaardig onderzoek, zonder dat de toepasbaarheid opgeofferd wordt. Bij samenwerking met bedrijven zijn regelmatige formele contacten tussen opleiding en bedrijf onontbeerlijk. Er blijven nog drie jaren voor het voltooien van de academisering. Sommigen zullen het zeker halen, voor niemand is het reeds te laat, maar iedereen zal er nog hard moeten voor werken.

4 Industriële wetenschappen: elektromechanica en elektrotechniek industrial sciences: elektromechanical engineering Het merendeel van de opleidingen voldoet aan de basiskwaliteit. De wetenschappelijke kenniscomponent die in deze opleidingen altijd al aanwezig is geweest, diende in het kader van de academisering uitgebreid te worden met reflectie hierop en met de ontwikkeling van eigen onderzoekscompetenties. Dit laatste is voor bijna alle bezochte opleidingen een nieuw gegeven. De commissie stelde vast dat de kennistoepassing wordt opgebouwd doorheen de bacheloropleiding en dat de klemtoon op de integratie van kennis bij het oplossen van concrete problemen en het effectief participeren in het onderzoek in de masteropleiding ligt. In sommige opleidingen was dit duidelijk opgenomen in de doelstellingen, in andere is het nog niet terdege geïntegreerd in het competentieprofiel. Dat ging meestal samen met de al dan niet expliciete visie van de opleiding op het academiseringsproces en onderzoek en op de integratie van onderzoek in onderwijs. Mooie voorbeelden waren de doordachte onderzoekslijnen, de onderzoeksspeerpunten en het gekaderde projectwerk. Het bruiste van de vernieuwingsinitiatieven. Curriculumhervorming was aan de orde in alle bezochte opleidingen en wel in de verschillende stadia gaande van bewustwording, planning over uitvoering tot evaluatie en bijsturing. De verschuiving van kennisgericht naar competentiegericht onderwijs leidde in alle bezochte opleidingen tot een geleidelijke heroriëntering van het onderwijsconcept. De aandacht voor het academiseringsaspect belet niet dat vrijwel alle opleidingen de brede basis voor het traditionele ingenieursprofiel wensen te bewaren. Dit bleek uit interventies van alle actoren: de link met de industrie en de sterke punten uit het verleden mogen niet verloren gaan. De commissie begreep ten volle die bezorgdheid en onthoudt dat de academisering best vorm krijgt in interactie met het werkveld. Een te sterke nadruk op de traditionele opleiding en de verworvenheden uit het verleden mogen echter de ogen niet sluiten voor nieuwe rollen en taken van de toepassingsgerichte ingenieur in een multidisciplinaire werkomgeving. Verschillende opleidingen brengen op doordachte manier een internationale dimensie in het programma. Toch blijft een aanbeveling voor het beleid van elke hogeschool gepaste stimulansen en ruimte te geven aan het personeel om een breed draagvlak in de opleidingen te kunnen creëren voor zowel het onderzoek als het buiten de eigen context kleuren van de opleidingen. Voortrekkers mogen niet langer enkelingen zijn, hoewel enkelingen altijd voortrekkers kunnen blijven. Het werkveld focust vooral op de onmiddellijke inzetbaarheid van de afgestudeerden en uit weinig interesse voor academisering en wetenschappelijk onderzoek. Het heeft wel belangstelling voor toegepast onderzoek. In het kader van onderzoek werken de meeste opleidingen samen met de industrie en met onderzoeksgroepen aan universiteiten. Alle opleidingen streven een evenwicht na tussen de academische en de professionele component van het programma. De ontwikkelingen in de professionele disciplines worden doorgaans goed opgevolgd. De opleidingen scoren sterk in hun interactie met maatschappelijke dienstverlening door de dagdagelijkse contacten van de docenten met de industrie en het contractonderzoek. De docenten blijven op die manier nauw verbonden met de actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk die zij dan ook doorgeven aan de studenten. In de meeste opleidingen werd een positieve evolutie vastgesteld van eindwerken naar masterproeven. Deze evolutie stemt overeen met de nieuwe accenten wat betreft niveauvereisten en de achterliggende doelstellingen. De onderzoekscomponent is ingevuld in vrijwel alle masterproeven maar de manier waarop die teruggevonden wordt, verschilt nog sterk van opleiding tot opleiding en zelfs van masterproef tot masterproef in eenzelfde opleiding. de onderwerpen sluiten inhoudelijk aan bij onderzoekslijnen of -domeinen, maken deel uit van het eigen onderzoek aan de hogeschool, hebben een vernieuwend karakter en zijn direct toepasbaar. De masterproef is het synthese-opleidingsonderdeel van het masterjaar, waarbij de student zijn analytisch en zelfstandig probleemoplossend vermogen aanscherpt en benut.

5 Hoewel elke hogeschool terecht de financiële context met budgettaire beperkingen aanhaalt, slagen de opleidingen er in een verantwoord, gepast en positief personeelsbeleid te voeren in functie van de academisering van de opleiding. De meeste hogescholen proberen creatief om te gaan met de beperkte financiële ruimte en het kader van de vast benoemde personeelsleden om het onderzoek en het onderwijs degelijk uit te voeren. De omkadering om zowel onderwijs als onderzoek en de koppeling tussen beide optimaal uit te bouwen is een spanningsveld in meerdere opleidingen. In bijna elke opleiding ontmoette de commissie gedreven onderwijsvernieuwers, waarnemende en afwachtende collega s en enkele resolute behoudsgestemde docenten. Meermaals zijn deze verschillende houdingen een gevolg van het minder tot niet aanwerven van personeel in bepaalde perioden, waarbij vooral een leeftijdskloof opvalt tussen de 50-plussers en de min-35-ers. De opleidingen Industriële wetenschappen: elektromechanica en Industriële wetenschappen elektrotechniek hebben aangetoond in te kunnen staan voor kwaliteitsvol onderwijs. Meer en meer worden niet alleen de stevige contacten met het werkveld maar ook een toenemende graad van onderzoek geïntegreerd in de opleiding van jonge mensen tot waardevolle industriële ingenieurs

Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media

Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en de masteropleiding Industriële wetenschappen: elektronica-ict,

Nadere informatie

AANVULLENDE VISITATIE

AANVULLENDE VISITATIE AANVULLENDE VISITATIE Industriële wetenschappen: elektronica-ict Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en de masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

1.1 Inleiding. Gehanteerde input. - referentiekaders van de opleidingen:

1.1 Inleiding. Gehanteerde input. - referentiekaders van de opleidingen: Uittreksel uit het visitatierapport iw: elektromechanica, 7 december 2009 Het domeinspecifieke referentiekader academisch gerichte bachelor Industriële wetenschappen: elektromechanica en de academisch

Nadere informatie

MEMORANDUM. voor het beleid op politiek en academisch vlak

MEMORANDUM. voor het beleid op politiek en academisch vlak MEMORANDUM voor het beleid op politiek en academisch vlak Academiseren? Laat het ons dadelijk goed doen! VIK-memorandum voor het beleid op politiek en academisch vlak. - 2 - De graad en het diploma van

Nadere informatie

Inleiding. I. Decretaal kader en eisen vanuit het accreditatiekader

Inleiding. I. Decretaal kader en eisen vanuit het accreditatiekader Leidraad ten behoeve van de leden van visitatiecommissies van academiserende opleidingen: Beoordeling van de potentialiteit van het academiseringsproces Inleiding Deze leidraad heeft tot doel de visitatiepanels

Nadere informatie

Concept Academisering Concrete vereisten Evolutie naar academisch: quid? Academisering. Anton Schuurmans. 8 oktober 2009

Concept Academisering Concrete vereisten Evolutie naar academisch: quid? Academisering. Anton Schuurmans. 8 oktober 2009 Concept 8 oktober 2009 Concept Wat vooraf ging... Invoering Bologna Concept Bolognaverklaring 19 juni 1999: verhoging mobiliteit binnen Europa bachelor-masterstructuur studiepunten (credits) uitwisseling

Nadere informatie

Toekomstige structuur Vlaams Hoger Onderwijs

Toekomstige structuur Vlaams Hoger Onderwijs Toekomstige structuur Vlaams Hoger Onderwijs standpunt Vlaamse Hogescholenraad 17 maart 2010 Algemeen De VLHORA is tevreden dat de instellingen, die in eerste instantie verantwoordelijkheid dragen voor

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg

Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg Uittreksel uit het visitatierapport, 7 december 2010 Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg 1.1 Inleiding Voor iedere opleiding wordt een domeinspecifiek referentiekader

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

INNOVEREND ONDERNEMEN

INNOVEREND ONDERNEMEN ACADEMISCH PROGRAMMA INTERUNIVERSITAIR POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS Innovate Create Design Geef de wereld van morgen mee vorm Het Postgraduaat Innoverend Ondernemen voor ingenieurs

Nadere informatie

Doelstellingen Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Doelstellingen Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning. Ontwerp van accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Master of Science in de architectuur (master) van de Universiteit Antwerpen (na tijdelijke

Nadere informatie

Evolutie studentenaantallen ingenieursopleiding

Evolutie studentenaantallen ingenieursopleiding Evolutie studentenaantallen ingenieursopleiding Associatie2 HS_Unif Opleiding Instelling_afk Ingenieurs 08-09 Ingenieurs Verschil 09-10 Associatie K.U.Leuven Hogeschool Industrieel Ingenieur Sint-Lieven

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Nota. Generieke leerresultaten van FIIW. 1 Genese van het document

Nota. Generieke leerresultaten van FIIW. 1 Genese van het document GROEP WETENSCHAP & TECHNOLOGIE FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN W. DE CROYLAAN 6 BUS 2000 3001 HEVERLEE, BELGIË HEVERLEE 30 juli 2013 Nota Generieke leerresultaten van FIIW 1 Genese van het

Nadere informatie

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS VLAANDEREN

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS VLAANDEREN COMMISSIE HOGER ONDERWIJS VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS M.H.O. OP TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur Dit sjabloon met richtlijnen

Nadere informatie

Visitaties in de hogescholen en universiteiten. VEP 7 december 2012

Visitaties in de hogescholen en universiteiten. VEP 7 december 2012 Visitaties in de hogescholen en universiteiten VEP 7 december 2012 1 Visitaties in de hogescholen en universiteiten 1. Situering van de visitaties in de kwaliteitsbewaking 2. Onderzoek van Belgische Rekenhof

Nadere informatie

Het domeinspecifiek referentiekader Interieurarchitectuur

Het domeinspecifiek referentiekader Interieurarchitectuur Uittreksel uit het visitatierapport Interieurarchitectuur, 7 juni 2012 Het domeinspecifiek referentiekader Interieurarchitectuur 1.1 inleiding Voor iedere (groep van) opleiding(en) wordt een domeinspecifiek

Nadere informatie

STEM monitor 2015. 9 juni 2015 RITA DUNON

STEM monitor 2015. 9 juni 2015 RITA DUNON STEM monitor 2015 9 juni 2015 RITA DUNON Doelstellingen STEM-actieplan STEM-actieplan 2012-2020 streeft op middellange termijn naar: Meer starters en afgestudeerden in STEMopleidingen en richtingen die

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen (Raad van Bestuur, 23 april 2013, 27 mei 2014, 31 maart 2015, 12 april 2016, 28 maart 2017 en 27 maart 2018) UITGANGSPUNTEN De Universiteit Antwerpen wenst

Nadere informatie

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: een netwerk van sterke partners Groep T, KHLeuven en KHLim bereiden een fusie voor Facts & figures 4% % 45% 49% 95.000

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: informatica

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: informatica ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: informatica Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding Industriële wetenschappen: informatica aan de Vlaamse

Nadere informatie

Kwaliteitszorg en accreditatie

Kwaliteitszorg en accreditatie Infofiche Kwaliteitszorg en accreditatie Om kwaliteitsvol onderwijs te garanderen, worden opleidingen en instellingen beoordeeld. Enerzijds is er interne kwaliteitszorg die binnen de hogeschool of universiteit

Nadere informatie

Masterproef Inhoud en Evaluatie

Masterproef Inhoud en Evaluatie Masterproef Inhoud en Evaluatie Inhoudstafel 1. De masterproef en haar onderwerp 2. Goedkeuring van het onderwerp 3. Het vak Master s Thesis 4. Output van de Master s Thesis 5. Evaluatoren en evaluatie

Nadere informatie

Integratie van de academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten. 37-G ( ) Nr. 1

Integratie van de academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten. 37-G ( ) Nr. 1 Integratie van de academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten 37-G (2017-2018) Nr. 1 1 Voorafgaand 2003: invoer BAMA-structuur, met extra zorg voor academisch niveau van academische opleidingen

Nadere informatie

HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N -

HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - Werkdocument 02.10.2002 1. Woord vooraf...2 2. Basiscompetenties...2 3. Karakterisering van de opleiding...2 4. Stage...3 5. Soorten opleidingen...3

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: chemie Industriële wetenschappen: biochemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: textieltechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: textieltechnologie

Nadere informatie

Industrieel Ontwerpen

Industrieel Ontwerpen Industrieel Ontwerpen Industrieel ontwerpen, het vakgebied Industrieel Ontwerpen in Twente Industrieel Ont Industrieel ontwerpen, het vakgebied Industrieel Ontwerpen houdt zich bezig met het ontwikkelen

Nadere informatie

1 Samenvattende conclusie 3. 2 Besluit 4

1 Samenvattende conclusie 3. 2 Besluit 4 Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen Bachelor in de industriële wetenschappen: elektromechanica (academisch gerichte bachelor) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport

Nadere informatie

1.1 Inleiding. 1.2 Domeinspecifieke competenties bachelor in de Biowetenschappen. Gehanteerde input

1.1 Inleiding. 1.2 Domeinspecifieke competenties bachelor in de Biowetenschappen. Gehanteerde input Uittreksel uit het visitatierapport biowetenschappen, 18 december 2009 Het domeinspecifieke referentiekader academische gerichte bacheloropleiding Biowetenschappen, masteropleiding Biowetenschappen: landbouwkunde,

Nadere informatie

Strategische onderwijsdoelstellingen: realisaties

Strategische onderwijsdoelstellingen: realisaties Strategische onderwijsdoelstellingen: realisaties 1.1 De opleidingen hebben een uitgeschreven en gedragen onderwijsvisie. 1.2 De opleidingen beschikken over een dynamisch competentieprofiel dat o.a. aan

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Artesis Hogeschool Antwerpen

Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Artesis Hogeschool Antwerpen A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Artesis Hogeschool Antwerpen V l a a m s e H o g e s c h

Nadere informatie

POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS

POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS Innovate Create Design POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS Innovate, design & create Waarom kiezen voor dit postgraduaat? Je maakt op een unieke manier kennis met de industrie door middel

Nadere informatie

Praktijkgebaseerd Onderzoek in de Bachelor opleidingen Sociaal Werk: visie en uitdagingen

Praktijkgebaseerd Onderzoek in de Bachelor opleidingen Sociaal Werk: visie en uitdagingen Praktijkgebaseerd Onderzoek in de Bachelor opleidingen Sociaal Werk: visie en uitdagingen Peter Raymaekers Lector en coördinator onderzoek en dienstverlening Departement Sociale School Heverlee KHleuven

Nadere informatie

Een conceptueel kader voor de implementatie van praktijkgericht onderzoek in de opleiding van studenten farmaceutische wetenschappen aan de K.U.

Een conceptueel kader voor de implementatie van praktijkgericht onderzoek in de opleiding van studenten farmaceutische wetenschappen aan de K.U. NVFO 2009 Een conceptueel kader voor de implementatie van praktijkgericht onderzoek in de opleiding van studenten farmaceutische wetenschappen aan de K.U.Leuven V. Foulon, S. Simoens, G. Laekeman en P.

Nadere informatie

Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling

Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling Wie zijn wij? Patrick van den Bosch Expert Kwaliteitszorg Patrick.vandenbosch@vluhr.be Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling Wouter Teerlinck Expert Kwaliteitszorg Wouter.teerlinck@vluhr.be

Nadere informatie

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS DE NAYER

INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS DE NAYER INFODAG: ZATERDAG 21 APRIL 2018 CAMPUS DE NAYER FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN INFORMATIE VOOR ALLE OPLEIDINGEN BACHELOR IN DE INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN (INDUSTRIEEL INGENIEUR) SCHAKELEN

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: bouwkunde Industriële wetenschappen: landmeten Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: chemie Industriële wetenschappen: biochemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer HBO/AS/2002/4056

Uw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer HBO/AS/2002/4056 OC enw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen Europaweg 4 Postbus 25000 2700 LZ Zoetermeer Telefoon (079)

Nadere informatie

HERSTRUCTURERING VAN HET HOGER ONDERWIJS IN VLAANDEREN

HERSTRUCTURERING VAN HET HOGER ONDERWIJS IN VLAANDEREN AANBEVELING 21 HERSTRUCTURERING VAN HET HOGER ONDERWIJS IN VLAANDEREN VOORONTWERP VAN DECREET 13 juni 2002 VRWB-R/AANB-21 13 juni 2002 1/10 INHOUD SITUERING... 3 VASTSTELLINGEN EN AANBEVELINGEN... 5 1.

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2017-2018 Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan

Nadere informatie

INFODAG: WOENSDAG 5 SEPTEMBER 2018 CAMPUS DE NAYER

INFODAG: WOENSDAG 5 SEPTEMBER 2018 CAMPUS DE NAYER INFODAG: WOENSDAG 5 SEPTEMBER 2018 CAMPUS DE NAYER FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN INFORMATIE VOOR ALLE OPLEIDINGEN BACHELOR IN DE INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN (INDUSTRIEEL INGENIEUR) SCHAKELEN

Nadere informatie

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE EEN KIJK VAN ONDERUIT Prof.dr. Rita Godyns, decaan Faculteit Toegepaste Taalkunde Hogeschool Gent Universiteit Gent Overzicht: situering van de opleiding het visitatieproces

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan je doorstromen

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

DLR Domeinspecifieke Leerresultaten (DLR) van de Master in Industriële Wetenschappen: Elektronica ICT

DLR Domeinspecifieke Leerresultaten (DLR) van de Master in Industriële Wetenschappen: Elektronica ICT KULeuven Opleidingen : Master in Industriële Wetenschappen: Elektronica ICT Master in Industrial Sciences: Electronic Engineering DLR Domeinspecifieke Leerresultaten (DLR) van de Master in Industriële

Nadere informatie

MASTEROPLEIDINGEN INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN

MASTEROPLEIDINGEN INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN MASTEROPLEIDINGEN INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN BIOCHEMIE BOUWKUNDE CHEMIE ELEKTROMECHANICA ELEKTRONICA-ICT ENERGIE! ren Uniek in Vlaande NUCLEAIRE TECHNOLOGIE! Uniek in

Nadere informatie

betreffende het Onderwijs XXIII

betreffende het Onderwijs XXIII stuk ingediend op 2066 (2012-2013) Nr. 5 19 juni 2013 (2012-2013) Ontwerp van decreet betreffende het Onderwijs XXIII Amendementen Stukken in het dossier: 2066 (2012-2013) Nr. 1: Ontwerp van decreet Nr.

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Elektromechanica

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Elektromechanica Uittreksel uit het visitatierapport elektromechanica, 30 september 2010 Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Elektromechanica 1.1 Inleiding Voor iedere groep van

Nadere informatie

2QWZHUS$FFUHGLWDWLHNDGHU EHVWDDQGHRSOHLGLQJHQKRJHU RQGHUZLMV9ODDQGHUHQ $SULO

2QWZHUS$FFUHGLWDWLHNDGHU EHVWDDQGHRSOHLGLQJHQKRJHU RQGHUZLMV9ODDQGHUHQ $SULO 2QWZHUS$FFUHGLWDWLHNDGHU EHVWDDQGHRSOHLGLQJHQKRJHU RQGHUZLMV9ODDQGHUHQ $SULO Lange Voorhout 20 Postbus 556 2501 CN Den Haag P.O. Box 556 2501 CN The Hague The Netherlands T +31 (0)70 312 2300 F +31 (0)70

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: bouwkunde Industriële wetenschappen: landmeten Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële

Nadere informatie

STEM monitor april 2015 RITA DUNON

STEM monitor april 2015 RITA DUNON STEM monitor 2015 30 april 2015 RITA DUNON Doelstellingen STEM-actieplan STEM-actieplan 2012-2020 streeft op middellange termijn naar: Meer starters en afgestudeerden in STEM-opleidingen en richtingen

Nadere informatie

Brussel september 2008. Deel 1 Handleiding onderwijsvisitaties

Brussel september 2008. Deel 1 Handleiding onderwijsvisitaties Brussel september 2008 Deel 1 Handleiding onderwijsvisitaties Brussel september 2008 Handleiding onderwijsvisitaties DEEL 1 VLIR Ravensteingalerij 27 B 1000 Brussel t e l +32 (0)2 792 55 00 f a x +32 (0)2

Nadere informatie

Productontwikkeling Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Productontwikkeling aan de Artesis Hogeschool Antwerpen

Productontwikkeling Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Productontwikkeling aan de Artesis Hogeschool Antwerpen A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E Productontwikkeling Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Productontwikkeling aan de Artesis Hogeschool Antwerpen V l a a m s e H o g

Nadere informatie

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora Brussel, februari 2005

Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora Brussel, februari 2005 Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora Brussel, februari 2005 2 Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora INHOUD Voorwoord 5 1. Kwaliteitszorg en kwaliteitszorgstelsels 9 1.1. Het begrip kwaliteit

Nadere informatie

Hoger onderwijs. Hogescholen moeten hun positie verstevigen. Verschillen en overeenkomsten tussen Vlaanderen en Nederland

Hoger onderwijs. Hogescholen moeten hun positie verstevigen. Verschillen en overeenkomsten tussen Vlaanderen en Nederland Hoewel er vandaag behoorlijk wat samenwerking bestaat, zal het in de toekomst van belang zijn dat hogescholen in Vlaanderen en Nederland elkaar nog beter leren kennen, schrijft Johan Veeckman. Hogescholen

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

In de Erasmushogeschool (15F) zijn er enkel afstudeerrichtingen binnen een algemene opleiding Industriële wetenschappen.

In de Erasmushogeschool (15F) zijn er enkel afstudeerrichtingen binnen een algemene opleiding Industriële wetenschappen. code AHO-IND-IND 1/7 Klemtonen Industriële wetenschappen beoogt de verschillende aspecten van de techniek diepgaand theoretisch wetenschappelijk en toegepast wetenschappelijk te doorgronden. De klemtoon

Nadere informatie

Accreditatie in Nederland en Vlaanderen

Accreditatie in Nederland en Vlaanderen Vlaanderen en Nederland werken samen bij de invoering van accreditatie in het hoger onderwijs. Dit komt onder meer tot uitdrukking in de oprichting van een gezamenlijke accreditatieorganisatie en afstemming

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: milieukunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: milieukunde aan de Vlaamse hogescholen

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen. Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica. (master)

Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen. Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica. (master) Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica (master) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en besluit 27 oktober

Nadere informatie

Industriële wetenschappen: industriële kunststofverwerking

Industriële wetenschappen: industriële kunststofverwerking O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: (industriële) kunststofverwerking Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Industriële wetenschappen: kunststofverwerking en

Nadere informatie

Opleiding Master in de industriële wetenschappen: bouwkunde. Competenties en gedragsindicatoren

Opleiding Master in de industriële wetenschappen: bouwkunde. Competenties en gedragsindicatoren Opleiding Master in de industriële wetenschappen: bouwkunde Competenties en gedragsindicatoren IW&T De competenties werden uitgeschreven in een meer begrijpbare taal. Vervolgens werden daar uit een beperkt

Nadere informatie

POSTGRADUAAT OPLEIDING INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS

POSTGRADUAAT OPLEIDING INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS POSTGRADUAAT OPLEIDING INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS WWW.INNOVERENDONDERNEMEN.BE INNOVEER CREËER ONTWIKKEL POSTGRADUAAT OPLEIDING INNOVEREND ONDERNEMEN Werkervaring, ondernemende en professionele

Nadere informatie

Omvorming naar de masteropleidingen

Omvorming naar de masteropleidingen Omvorming naar de masteropleidingen Data van indiening van de ingevulde formulieren: Dit beperkt formulier op 4 oktober 2002 Uitgebreider formulier (met o.m. de doelstellingen en eindtermen) uiterlijk

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora.

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora. ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academische bachelor en master Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie aan de Vlaamse

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Omvorming naar de masteropleidingen

Omvorming naar de masteropleidingen Omvorming naar de masteropleidingen Herindiening van Masteropleiding Informatica - 120 studiepunten Juni 2004 I. Indiener 1. Faculteit / Gemeenschappelijke Raad - Onderwijscommissie WETENSCHAPPEN - Onderwijscommissie

Nadere informatie

Het hoger onderwijs verandert

Het hoger onderwijs verandert achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen

Nadere informatie

Competentie-invullingsmatrix

Competentie-invullingsmatrix Competentie-invullingsmatrix masterprf Master of Science in de wiskunde Academiejaar 2016-2017 Legende: W=didactische werkvormen E=evaluatievormen Competentie in één of meerdere wetenschappen Wetenschappelijke

Nadere informatie

Handleiding onderwijsvisitaties aangevuld protocol ter ondersteuning an de opleidingen in academisering DEEL 1

Handleiding onderwijsvisitaties aangevuld protocol ter ondersteuning an de opleidingen in academisering DEEL 1 Brussel september 2008 Handleiding onderwijsvisitaties aangevuld protocol ter ondersteuning an de opleidingen in academisering DEEL 1 VLIR Ravensteingalerij 27 B 1000 Brussel TEL +32 (0)2 792 55 00 FAX

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Biomedische laboratoriumtechnologie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Biomedische laboratoriumtechnologie Uittreksel uit het visitatierapport biomedische laboratoriumtechnologie voedings- en dieetkunde, 15 december 2008 Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Biomedische

Nadere informatie

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement Opleidingsraden reglement REGLEMENT OPLEIDINGSRADEN Zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april 2012 INHOUDSTABEL Hoofdstuk I: Definities en toepassingsgebied Hoofdstuk II: Samenstelling van

Nadere informatie

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST SAMENWERKINGSOVEREENKOMST werving kandidaat-student-commissieleden Algemeen Het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Logopedie en audiologie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Logopedie en audiologie Uittreksel uit het visitatierapport logopedie en audiologie, 4 september 2008 Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Logopedie en audiologie 1.1 Inleiding Voor iedere

Nadere informatie

Memorandum over de internationale opleiding van de industrieel ingenieur

Memorandum over de internationale opleiding van de industrieel ingenieur Memorandum over de internationale opleiding van de industrieel ingenieur juni 2015 inhoud Studieduur van de opleiding van industrieel ingenieurs 5 Naar 120 studiepunten voor een master industrieel ingenieur

Nadere informatie

DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE Bouwkunde

DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE Bouwkunde DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE Bouwkunde Een evaluatie van de kwaliteit van de Master of Science in de industriële wetenschappen: bouwkunde aan de Universiteit Hasselt in samenwerking met de

Nadere informatie

De lijst vermeldt de gegevens bedoeld in artikel 64, 2, 2 [... geschr. decr. 19 maart 2004, art. V.25,I: 1 januari 2003)].

De lijst vermeldt de gegevens bedoeld in artikel 64, 2, 2 [... geschr. decr. 19 maart 2004, art. V.25,I: 1 januari 2003)]. AFDELING 3 OVERGANGSBEPALINGEN ONDERAFDELING 1 OMVORMING NAAR BACHELOR-MASTERSTRUCTUUR Art. 123. 1. De universiteiten en hogescholen vormen hun academische opleidingen c.q. hun basisopleidingen die zij

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het hoger onderwijs

Ontwikkelingen in het hoger onderwijs Ontwikkelingen in het hoger onderwijs Liesbeth Hens Departement Onderwijs en Vorming Hoger Onderwijsbeleid liesbeth.hens@ond.vlaanderen.be SLO bachelor na bachelor master na master Professionele bachelor

Nadere informatie

Stages in de watersector

Stages in de watersector Infobrochure Stages in de watersector Overzicht van stagemogelijkheden binnen de opleidingen aangeboden door de buitengewone leden van TNAV: a) HOGENT (professionele bachelor Chemie) b) Karel de Grote

Nadere informatie

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS COMMISSIE HOGER ONDERWIJS SJABLOON T.B.V. DE AANVRAGENDE INSTELLINGEN EN VLIR EN VLHORA VOOR AANVRAAGDOSSIER MACRODOELMATIGHEIDSTOETS M.H.O. OP TOETS NIEUWE OPLEIDING /VRIJSTELLING VERPLICHTE AFBOUW Opzet

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Toegepaste taalkunde, Journalistiek, Meertalige communicatie, Tolken en Vertalen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding Toegepaste

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen LEUVEN t Bruggen naar ingenieurswetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen voor bachelors en masters in de industriële wetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, een

Nadere informatie