UITNODIGING STUDIEDAG [HERSEN] WERK IN UITVOERING. Woensdag 19 november 2014 van uur

Transcriptie

1 UITNODIGING STUDIEDAG [HERSEN] WERK IN UITVOERING Woensdag 19 november 2014 van uur Op werkbezoek bij twee topcentra: Altrecht Academisch Angst Centrum Utrecht o.l.v. dr. Daniëlle Cath en Afdeling psychiatrie van het AMC Amsterdam o.l.v. prof. Damiaan Denys Er wordt accreditatie aangevraagd bij de NVvP, NIP en FGzP voor 5 uren

2 Geachte collega, De studiedag (Hersen)werk in uitvoering die vorig jaar zijn première beleefde bleek een schot in de roos. De beide edities waren in een mum van een tijd volgeboekt. Voldoende reden om dit jaar een vervolg te organiseren. Opnieuw bieden twee topcentra op het gebied van hersenonderzoek een exclusief kijkje in de keuken. Dit jaar zijn dat het Altrecht Academisch Angstcentrum Utrecht en de afdeling Psychiatrie van het AMC in Amsterdam. In de ochtend is dr. Daniëlle Cath, voorzitter van het zorgprogramma Angststoornissen in Altrecht, uw gastvrouw. De Utrechtse onderzoekers praten u heet van de naald bij over onder andere de effecten van e-health bij psychiatrische stoornissen en het effect van cannabidiol op exposure therapie. Ook oefent u zelf met cognitieve flexibiliteitstraining. Na een bustransfer (en lunch) staat in Amsterdam prof. dr. Damiaan Denys, hoofd van de afdeling psychiatrie van het AMC en voorzitter van de divisie Hersenen en Zintuigen, voor u klaar. De Amsterdamse onderzoekers gaan onder andere in op het werkingsmechanisme van diepe hersenstimulatie, de toepassing van virtual reality en mobile devices (Apple Watch) bij de behandeling van psychiatrische stoornissen en het effect van TMS bij alcoholverslaving. Kortom, opnieuw een mooie gelegenheid om te zien hoe wetenschappelijk onderzoek naar hersenwerk wordt uitgevoerd, wat de resultaten daarvan zijn, en hoe de vertaalslag naar de (klinische) praktijk er uit ziet. Namens de organisatiecommissie, Dr. Daniëlle Cath, Altrecht Angst Centrum, Utrecht Prof. dr. Damiaan Denys, AMC, Amsterdam [HERSEN]WERK IN UITVOERING

3 Ochtendprogramma Start in Altrecht Academisch Angstcentrum uur Ontvangst en registratie uur Welkom en introductie door dr. Daniëlle Cath Wat is en wat doet het Altrecht Academisch Angstcentrum (AAA)? U krijgt concrete voorbeelden. Daniëlle Cath verdeelt haar tijd tussen enerzijds patiëntenzorg en het inhoudelijk leiding geven aan het zorgprogramma Angststoornissen binnen Altrecht Cura en anderzijds het verzorgen van wetenschappelijk onderzoek en opleidingen op het gebied van angst- en dwangstoornissen en tics bij de de vakgroep Klinische en Gezondheidspsychologie van de Universiteit Utrecht. Als zodanig vervult ze een brugfunctie tussen Altrecht en de universiteit uur Farmacologische augmentatie van behandeling: cannabidiol bij angststoornissen Dr. Joke Baas, universitair hoofddocent, afdeling functieleer, Universiteit Utrecht en vriend van het AAA Cannabidiol is het niet high makende bestanddeel van cannabis, heeft een ander werkingsmechanisme dan serotonerge en dopaminerge middelen en heeft anxiolytische eigenschappen. Bovendien blijkt dat mensen met een specifieke genetische variatie in het cannabidiol-transportgen, niet of nauwelijks in staat zijn tot uitdoven van angst in een conditioneringsexperiment dat wij onlangs hebben uitgevoerd. Binnen het AAA wordt gestart met nieuw onderzoek, waarbij we na willen gaan of cannabidiol het effect van de cognitieve gedragstherapie kan versterken en versnellen. Als dit het geval is, kan het van grote toegevoegde waarde zijn, met name bij hen die onvoldoende op de gangbare antidepressiva reageren of hierop teveel bijwerkingen vertonen uur Cognitieve augmentatie van behandeling: flexibiliteittraining bij OCD Drs. Boris van Passel, psychiater en programmavoorzitter angst van Overwaal, promovendus bij het AAA uur Pauze Cognitieve remediatietherapie is ontwikkeld bij patiënten met schizofrenie en later met eetstoornissen, om hen te leren flexibele denkstrategieën te ontwikkelen die hen kunnen helpen in dagelijkse situaties. Wij zijn bezig om deze therapie te testen bij patiënten met obsessievecompulsieve stoornissen, een groep die eveneens grote problemen heeft met cognitieve flexibiliteit. In deze presentatie zal met u geoefend worden in flexibele denkstijlen, om u enigszins vertrouwd te maken met het gedachtegoed uur Is blended e-health bij angststoornissen in de tweede lijn doelmatiger? Dr. Jeroen Koning, psychiater en senior onderzoeker bij het AAA Angststoornissen kunnen effectief worden behandeld met cognitieve gedragstherapie (CGT). De vraag is of blended e-health behandeling (d.w.z. gedeeltelijke vervanging van CGT contacten bij de therapeut door online CGT sessies thuis) zorgt voor een doelmatiger behandeling van angststoornissen. Wij willen hier graag inzicht in krijgen. Bij twee topklinische GGZ poliklinieken (GGz Ingeest, Altrecht) worden beide behandelingen (alleen vis a vis behandeling versus blended behandeling) in een gecontroleerd onderzoek vergeleken bij mensen met een ernstige paniekstoornis, gegeneraliseerde angststoornis of een sociale fobie. Effectiviteit wordt gemeten met angst- en kwaliteit van leven vragenlijsten. Vragenlijsten over directe en indirecte zorgkosten geven inzicht in de kosten. De uitkomst van deze studie geeft inzicht in de kosteneffectiviteit van blended e-health angst behandeling in vergelijking met reguliere CGT.

4 Ochtendprogramma Vervolg uur Over EMDR, PTSS, het werkgeheugen en Noradrenaline Prof. Marcel van den Hout, Hoogleraar Klinische Psychologie bij de divisie klinische en gezondheidspsychologie van de Universiteit Utrecht, verbonden aan het AAA EMDR blijkt, tegen de verwachting van velen, een effectieve behandeling te zijn voor PTSS. In een serie experimenten, beurtelings in het AAA en in het lab., werd onderzocht hoe EMDR werkt. Het ophalen van emotionele herinneringen en het simultaan verrichten van een belastende duotaak speelt een cruciale rol. Die duale taak kan bestaan uit horizontale oogbewegingen, maar verticale oogbewegingen doen het even goed. Ook andere duotaken zijn effectief, als de cognitieve belasting maar groot genoeg is. Op grond van theoretische overwegingen en experimentele bevindingen vermoeden we dat Noradrenaline betrokken is bij de heilzame effecten van ophalen van herinnering + duotaak. ZonMw gaf ons een TOP subsidie om dit uit te pluizen. Er wordt een overzicht gegeven van afgeronde studies en hun klinische implicaties, en van lopende en komende studies uur Bustransfer naar AMC Amsterdam; lunch in de bus uur Aankomst AMC Amsterdam [HERSEN] WERK IN UITVOERING

5 uur Welkom en opening door prof. Damiaan Denys, hoogleraar psychiatrie en hoofd van de afdeling psychiatrie van het AMC, divisievoorzitter Divisie Hersenen en Zintuigen Wat gebeurt er op het gebied van onderzoek en behandeling binnen de afdeling psychiatrie van het AMC en welke ontwikkelingen worden er verwacht? Introducing objectivity in psychiatry..? E-health 2.0 in de psychiatrie Pelle de Koning, psychiater en onderzoeker E-health binnen de psychiatrie De diagnostiek en behandeling van psychiatrische stoornissen is grotendeels gebaseerd op de subjectieve en retrospectieve evaluatie van symptomen. Hierdoor bestaat er echter een groot risico op recall-bias. Ook kan er sprake zijn van een fundamentele attributiefout door de beoordelaar, het moment van vaststellen wordt overgewaardeerd en er wordt te weinig rekening gehouden met de situatie waarin de beoordeling plaats vindt. Binnen de afdeling psychiatrie van het AMC onderzoeken wij of virtual reality, wearables (quantified self) en M(obile) health toepassingen in staat zijn om de objectiviteit en effectiviteit van de diagnostiek en behandeling bij angststoornissen, stemmingsstoornissen en psychotische stoornissen te verbeteren De complexe genetische architectuur van psychiatrische aandoeningen Prof. dr. Eske Derks, Professor of Genetics in Psychiatry Individuele verschillen in complexe aandoeningen, zoals verslaving, obsessieve compulsieve aandoening en schizofrenie, worden beïnvloed door een groot aantal genetische varianten. Hoewel de erfelijkheid van deze aandoeningen hoog is (~50-80%), is op dit moment nog slechts een klein aantal risicogenen geïdentificeerd. Tijdens deze lezing, zal de rol van deze genen worden besproken en wordt getoond via welke biologische mechanismen deze genen bijdragen aan de pathogenese van psychiatrische aandoeningen. Daarnaast zal meer inzicht worden gegeven in de genetische architectuur van complexe aandoeningen en zullen de toekomstige ontwikkelingen in genetische studies worden besproken. Wat zijn de state-of-the- art technieken om genetische varianten te identificeren? Hoe kunnen we de genetische overlap tussen verschillende psychiatrische aandoeningen in kaart brengen? Welke consequenties heeft genetisch onderzoek voor de klinische praktijk, zowel op de korte als lange termijn? Pauze Middagprogramma in het Academisch Medisch Centrum Amsterdam Het werkingsmechanisme van diepe hersenstimulatie Dr. Martijn Figee, psychiater en onderzoeker Diepe hersenstimulatie (DBS) is een techniek waarmee via geïmplanteerde hersenelektroden de activiteit in specifieke hersengebieden veranderd kan worden. Naast neurologische bewegingsstoornissen wordt DBS in het AMC als behandeling toegepast bij ernstige therapieresistente obsessieve-compulsieve stoornis en op experimentele basis bij depressie, verslaving en eetstoornissen. Hoewel de klinische effecten zeer hoopvol zijn, begrijpen we nog nauwelijks wat het werkingsmechanisme is. Onderzoek in het AMC geeft een unieke kijk op hersennetwerken die worden beïnvloed door DBS en verklaart waarom stimulatie van één specifiek hersengebied effectief zou kunnen zijn bij verschillende psychiatrische aandoeningen rtms bij alcoholafhankelijkheid: beter emoties reguleren door stimuleren? Prof. Anneke Goudriaan, Bijzonder hoogleraar Verslaving: Werkingsmechanismen en behandeling. Herhaalde transcraniële magnetische stimulatie (rtms) is in de Verenigde Staten een door de FDA goedgekeurde manier voor het behandelen van depressies. In verslaving zijn een aantal pilot studies die veelbelovende resultaten laten zien van rtms bij roken, eten, en middelen afhankelijkheid (meta-analyse Jansen e.a., 2013). In het AMC wordt het effect van een eenmalige rtms stimulatie bij alcoholafhankelijkheid onderzocht. In deze unieke studie wordt ook het werkingsmechanisme van rtms onderzocht, door met een fmri studie de effecten op hersenfunctioneren en het reguleren van emoties te onderzoeken. De eerste resultaten na het afsluiten van de dataverzameling worden hier gepresenteerd: rtms gericht op de rechter frontale hersengebieden blijkt het reguleren van negatieve emoties bij alcoholafhankelijke mensen te kunnen verbeteren en hersenfunctioneren te veranderen. Na deze presentatie heeft u zicht op de invloed van emotieregulatie en algemene regulerende functies (executieve functies) op verslavingsgedrag, en op mogelijke effectieve methoden om deze functies te beïnvloeden in de praktijk uur Afsluitend hapje en drankje

6 ALGEMENE INFORMATIE Doelgroep Accreditatie Deze studiedag is bedoeld voor psychiaters, verpleegkundig specialisten, klinisch (neuro)psychologen, eerstelijns-psychologen, gezondheidspsychologen en voor hen die in opleiding zijn voor deze beroepen. Er wordt voor 5 uur accreditatie aangevraagd bij de NVvP, het NIP en bij de FGzP. Kosten De kosten voor deelname bedragen 235,-. In dit bedrag zijn lunch, consumpties en het cursusmateriaal inbegrepen. Locatie/Vervoer De studiedag start s morgens in De Kapel, Conferentiecentrum, Stiltecentrum, Gedachtengang 2, 3705 WH, Zeist. Bij uw deelnamebevestiging ontvangt u een gedetailleerde routebeschrijving. Na het ochtend programma wordt u per bus naar het AMC in Amsterdam gebracht. Na afloop van het programma staat de bus weer voor u klaar om u ofwel naar het Centraal Station in Amsterdam, ofwel terug naar Utrecht te brengen. Inschrijven Annuleren U kunt zich voor deze studiedag inschrijven op of u vult bijgevoegd antwoordformulier in en retourneert deze aan Mark Two Academy. De aanmeldingen zullen in volgorde van binnenkomst worden verwerkt. Bij annulering tot 2 weken voor de bijeenkomst brengen wij 50,- aan administratiekosten in rekening. Daarna bent u het volledige registratiebedrag verschuldigd. U kunt dan wel een collega in uw plaats laten deelnemen. Neemt u daarvoor a.u.b. contact op met ons secretariaat. Voor meer informatie: Inge Kleiss, projectmanager telefoonnummer: of ikleiss@marktwo.nl.