Jaarverslag MVO 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag MVO 2014"

Transcriptie

1 Jaarverslag MVO 2014

2 Inhoud Voorwoord 3 Het borgen van MVO 5 Ethisch gedrag en compliance 7 Missie en Visie 8 Stakeholders 9 Zorgen voor onze mensen 10 Zorgen voor onze omgeving 14 Omgaan met water 16 Omgaan met energie 18 Omgaan met afval 23

3 Voorwoord Voor Jaarbeurs was het jaar 2014 in alle opzichten een bewogen jaar. We kregen te maken met verschillende nieuwe uitdagingen. Uitdagingen die ons de kans boden om onze toekomst opnieuw in te richten en veilig te stellen. Niet alleen financieel maar ook op sociaal gebied en op het gebied van milieu. Dit MVO verslag gaat over dit proces. In dit verslag willen we u meenemen in het verhaal van Jaarbeurs, onze visie op MVO en hoe we het afgelopen jaar op dat vlak hebben gepresteerd. Terugblik op 2014 In 2013 was besloten de koers van Jaarbeurs drastisch te wijzigen. Belangrijk in deze beslissing was het besluit om terug te gaan naar de oorsprong waarvoor Jaarbeurs ooit was opgericht; het in beweging brengen van handel. Ten grondslag aan dit besluit lagen enerzijds een zwakke economie en tegenvallende resultaten. Anderzijds was er het besef dat de markt snel aan het veranderen was en Jaarbeurs te veel van haar oorspronkelijke bestemming, het in beweging brengen van handel, was afgedreven. Deze wijziging van koers had nogal wat voeten in de aarde. Drie bedrijven: Jaarbeurs Utrecht, Jaarbeurs Catering Services en VNU Exhibitions, die jarenlang op eigen benen hadden gestaan en hun eigen weg waren gevolgd, werden omgevormd tot één Jaarbeurs met het gezamenlijke doel om klanten, bezoekers en organisatoren zo goed mogelijk van dienst te zijn. Gedurende dit proces werd tevens de keuze gemaakt om duurzaam ondernemen een belangrijkere en duidelijkere plek in de organisatie te geven. Een keuze die past bij de huidige maatschappelijke ontwikkelingen en ook nauw aansluit bij de nieuwe koers van Jaarbeurs. Binnen deze koers is verantwoordelijkheid één van de belangrijkste kernwaardes. Verantwoordelijkheid betekent voor Jaarbeurs het omzien naar de ander! Voor mens en maatschappij en met zorg voor elkaar, de ander en onze omgeving. We willen hierdoor betrokken, betrouwbaar en loyaal zijn. Van milieuverslag naar MVO verslag Vorig jaar was er al voor gekozen het milieujaarverslag om te vormen naar een duurzaamheidsjaarverslag waarin milieu qua verslaglegging werd geïntegreerd. In het MVO jaarverslag van 2014 is deze koers doorgezet. In dit MVO jaarverslag worden de ambities van Jaarbeurs qua duurzaamheid verder uitgediept, neergezet en afgezet tegen de prestaties. In dit verslag doen we dat aan de hand van drie thema s: aandacht voor de mens aandacht voor de omgeving aandacht voor water, energie en afval. Vooruitkijken naar 2015 Wij verwachten met de aantrekkende economie en de nieuw gekozen koers voor dit jaar ook een verdere verbetering in de resultaten. De eerste beurzen van dit jaar zijn positief verlopen en er zijn hoopgevende signalen dat dit verder zal doorzetten. De afgelopen reorganisatie heeft uiteraard zijn na-ijl effect. Niet alleen het werk is toegenomen en 3

4 moet de komende maanden anders worden verdeeld, er zijn ook dierbare collega s vertrokken die jarenlang bij Jaarbeurs hebben gewerkt. Het is belangrijk dit proces in alle zorgvuldigheid af te ronden zodat met een nieuw hoofdstuk kan worden begonnen. Voor 2015 hebben we als doel onze MVO ambities duidelijker te communiceren naar onze eigen medewerkers. In de oude structuur van Jaarbeurs is dat helaas niet altijd even goed gelukt. Dit had tot gevolg dat niet alle medewerkers even goed bekend waren met duurzaamheid en onze MVO doelstellingen. Voor 2015 willen we onze eigen medewerkers inspireren en betrekken bij duurzaam ondernemen door veel te communiceren maar ook hen een rol te geven. Daarnaast willen we in gesprek gaan met onze stakeholders buiten de organisatie, zoals exposanten, klanten en bezoekers en hen betrekken bij duurzaamheid. Duurzaam ondernemen doe je niet alleen, dat doe je samen. Op het personele vlak zullen arbeidsomstandigheden en veiligheid belangrijke speerpunten blijven. In 2015 zal namelijk een nieuwe Arbo-organisatie worden geïnstalleerd. Deze Arbo-organisatie zal Arbo en veiligheid voor heel Jaarbeurs op een hoger niveau brengen. Verder zal duurzame inzetbaarheid een belangrijk aandachtpunt zijn. We vinden het belangrijk onze medewerkers te stimuleren tot een gezonde levensstijl. We willen hen ook na laten denken hoe ze tot hun pensioengerechtigde leeftijd vitaal aan de slag kunnen blijven. Het is onze overtuiging dat daar meer voor nodig is dat een gezonde levensstijl alleen. We hebben in 2014 een paar belangrijke stappen gezet naar een nieuwe toekomst van Jaarbeurs waarin duurzaamheid een belangrijk plaats blijft innemen. Onze inspanningen zullen ook het komende jaar daarop gericht zijn. Wij wensen u veel leesplezier. 4

5 Het borgen van MVO Wij geloven in MVO Wij geloven dat duurzaam ondernemen de toekomst is en het belang daarvan voor bedrijven komende jaren steeds groter zal worden. Het ontwikkelen en creëren van waarde voor MVO is naar onze overtuiging een voorwaarde voor succes omdat dan pas lange termijn initiatieven kunnen worden ontwikkeld en geborgd. Hoewel we als Jaarbeurs al jaren bezig zijn met duurzaamheid, zien we steeds meer ruimte en noodzaak om stappen te zetten om verder te verduurzamen. Technologische ontwikkelingen en andere inzichten bieden nieuwe mogelijkheden maar geven ons ook een opdracht en verantwoordelijkheid om er echt werk van te maken. Het afgelopen jaar hebben we o.a. op het dak van het Beatrixgebouw 1400 zonnepanelen geplaatst en bestaat nagenoeg alle verlichting die aan exposanten wordt aangeboden uit de meest energiezuinige LED modellen. Met de vorming van één Jaarbeurs kwamen we daarnaast tot de conclusie dat duurzaamheid binnen Jaarbeurs niet door alle medewerkers even goed wordt gevoeld en beleefd. We hebben daar dus nog wat stappen te maken. We hebben forse ambities qua duurzaamheid en dat betekent in onze overtuiging aandacht voor duurzaamheid in de volle breedte van de organisatie. Duurzaamheid moet meer in ons DNA gaan zitten en daar gaan we als Jaarbeurs het komende jaar op inzetten en werk van maken. Wij zijn Jaarbeurs Duurzaamheid begint bij iedere medewerker binnen Jaarbeurs. Samen zijn medewerkers verantwoordelijk om duurzaamheid in te vullen en uit te dragen. Natuurlijk is de directie formeel verantwoordelijk voor het MVO beleid. Die verantwoordlijkheden zijn duidelijk belegd en vastgelegd. De ontwikkeling, coördinatie en uitvoering van het MVO beleid ligt bij de manager MVO in afstemming met de manager van de afdeling Complexvernieuwing en Beheer en in nauw overleg met de directie. Door MVO midden in de organisatie te beleggen en medewerkers daarbij te betrekken geloven we dat dit de betrokkenheid t.a.v. duurzaamheid bevorderd. Green team Sinds 2010 is er binnen Jaarbeurs een Green team actief. Dit team heeft de opdracht duurzame initiatieven en acties te ondernemen. Het team bestaat op dit moment uit vier medewerkers. Komend jaar gaan we dit Green team omvormen en beter aan laten sluiten bij de nieuwe Jaarbeurs organisatie. Green Key MVO betekent lange termijn denken, een visie ontwikkelen, uitvoeren en beheersen. Om die reden hebben we ons in 2010 aangesloten bij Green Key. Green Key is het internationale keurmerk voor vergader- en congreslocaties, die serieus bezig zijn met duurzaamheid en zorg geven aan milieu, natuur en de omgeving. Het certificaat kan op verschillende niveaus gehaald worden; brons, zilver en goud. Jaarbeurs heeft in 2010 in één keer het gouden Green Key certificaat gehaald. Inmiddels heeft Jaarbeurs het certificaat 5 achtereenvolgende jaren ontvangen. 5

6 Duurzaamheid is geen momentopname, niet alleen het managen van ambities en verwachtingen maar ook het beheersen en borgen daarvan. Green Key helpt ons die ambities verder te ontwikkelen en in stappen verder te brengen. Green Key gebruikt in het systeem verplichte en optionele normen. Voor het behalen van goud moeten minimaal 33 normen worden gehaald. Jaarlijks worden normen bijgesteld en worden nieuwe ontwikkeld waardoor duurzaamheid steeds in beweging is. Na de samenvoeging van de bedrijven in 2013 is besloten Jaarbeurs als totaal te certificeren en in die certificering alle restaurants, uitgiftepunten en beursactiviteiten mee te nemen. In 2014 hebben we dan ook alle activiteiten opnieuw doorgelicht op de nieuwe normen en waar nodig maatregelen genomen. Begin 2015 heeft een audit plaatsgevonden waarbij alle activiteiten zijn meegenomen wat geresulteerd heeft in wederom een toekenning van het gouden certificaat. Binnen Nederland zijn we op dit moment de enige grote Beurs- en evenementen organisatie met een certificering voor alle onderdelen. Het betekent voor ons een erkenning van onze inspanningen en een teken dat de stappen die we zetten de juiste zijn. 6

7 Ethisch gedrag en Compliance Wij geven het voorbeeld In 2016 bestaat Jaarbeurs 100 jaar. Wij vinden het aan onze stand verplicht om ons te houden aan alle eisen op het gebied van arbo, milieu en voedselveiligheid. Minder mag van ons niet worden verwacht. Dat betekent overigens niet dat er geen zaken te verbeteren zijn want ook bij ons gaat er wel eens wat mis. Milieu Op het gebied van milieu voeren we jaarlijks een audit uit over ons complex om hiermee te waarborgen dat we voldoen aan onze milieuvergunning. In 2014 is een beperkte audit gehouden. In 2015 staat een uitgebreidere audit op het programma. In 2014 zijn er geen overtredingen geweest t.a.v. onze milieuvergunning of op het gebied van de wet- en regelgeving welke hebben geleid tot officiële waarschuwingen of boetes. Er is wel een aanschrijving ontvangen m.b.t. het niet kunnen overleggen van enkele inspectierapporten t.a.v. koelinstallaties wat achteraf te wijten viel aan het niet goed archiveren. Er zijn direct maatregelen genomen om de archivering te verbeteren en te borgen. Arbo Wij hechten veel waarde aan gezond en veilig werken. Toch zijn er in 2014 diverse kleine ongelukken gebeurd waarvan één ernstigere. Door de samenvoeging van de bedrijven en organisatorische wijzigingen is een vergelijk met de oude situatie moeilijk te maken. Veel ongelukken blijken achteraf goed te verklaren en zijn vaak het gevolg van onoplettendheid gecombineerd met piekdrukte. Veel ongelukken zien we vooral terug binnen de horeca activiteiten van Jaarbeurs. Hoewel de horeca een bedrijfstak is waar normaliter veel arbeidsongevallen plaatsvinden, vinden we het aantal ongevallen te hoog. Er zijn dan ook maatregelen genomen om het aantal ongevallen terug te dringen. Belangrijk daarbij is de vorming van een nieuwe Arbo-organisatie die een duidelijke focus zal ontwikkelen om Arbo en veiligheid beter op de kaart te zetten. In het hoofdstuk Zorg voor mensen wordt Arbo uitgebreider behandeld. Gedragscode In 2014 is een nieuwe gedragscode ontwikkeld en verzonden naar al onze medewerkers. Deze gedragscode beschrijft de bedrijfscode van Jaarbeurs en geeft een helder overzicht van de verantwoordelijkheden waarvan iedere medewerker op de hoogte moet zijn. Deze bedrijfscode behandelt, naast de kernwaarden van Jaarbeurs, ook de belangrijkste en meest relevante richtlijnen zoals deze binnen Jaarbeurs gelden. In de bedrijfscode is veel aandacht voor integer en ethisch handelen. Met deze bedrijfscode willen we laten zien, zowel naar de buitenwereld als naar elkaar toe, wie we zijn en hoe we werken. Wij vinden het belangrijk dat iedere medewerker de inhoud hiervan volledig omarmt. Op die manier kunnen wij ervoor zorgen dat wij blijven bouwen aan een onderneming waarop wij allemaal trots kunnen zijn. De gedragscode zien wij dan ook als anker waar we elkaar op kunnen aanspreken en waar we op aangesproken kunnen worden. 7

8 Missie en Visie Jaarbeurs brengt handel in beweging Onze missie is het verbinden van mensen en markten. Dit doen wij door middel van het organiseren van fysieke en digitale ontmoetingen. Het gaat bij deze ontmoetingen om kennis en informatieoverdracht, de verzorging van klanten en gasten, het delen van ervaringen en het bevorderen van transacties zodat de handel van onze klanten in beweging komt. Wij willen partner zijn voor alle klantvraagstukken en ons onderscheiden door het leveren van hoogwaardige producten en diensten die elkaar versterken en waarbij klanten en bezoekers toegevoegde waarde ervaren (excellente service en unieke beleving). Samengevat is Jaarbeurs meer dan een inspirerende ontmoetingsplek. Jaarbeurs brengt mensen en markten bij elkaar en helpt ze in contact te komen met hun doelgroepen ten einde de handel te bevorderen. Bij Jaarbeurs staat de klant altijd centraal. Onze Visie op MVO Jaarbeurs brengt handel in beweging. Wij zijn er voor ondernemend Nederland door bedrijven en klanten met elkaar te verbinden en waardevolle ontmoetingen te organiseren en te faciliteren. In beweging brengen betekent voor ons m.b.t. MVO een rol waarbij we verantwoordelijk willen nemen en uit willen blinken (excellentie). In onze visie is onze bedrijfsvoering duurzaam en zorgen we voor een goede balans tussen people, planet en profit. We geven invulling aan people door sociaal bewust te ondernemen met hart en zorg voor mensen. Dat geldt uiteraard voor onze eigen mensen maar dat niet alleen. Buiten Jaarbeurs zetten we ons in voor verschillende maatschappelijk projecten. We vinden het daarbij belangrijk mensen in beweging te brengen, verantwoordelijkheid te geven en kansen te bieden. Onze medewerkers zijn hier vanzelfsprekend bij betrokken. Projecten waar we ons op richten hebben bij voorkeur betrekking op de stad Utrecht, ingegeven door onze lange verbondenheid met de stad en de belangrijke rol welke Jaarbeurs altijd in Utrecht heeft gespeeld. Invulling geven aan Planet doen we door excellente zorg aan het milieu te besteden. Zorg waarbij we ons optimaal inspannen om onze belasting t.a.v. het milieu te minimaliseren en waar mogelijk tot nul te reduceren. Vanuit onze rol als organisator van ontmoetingen maar ook als bruggenbouwer, zijn we dagelijks in beeld bij veel bedrijven en bezoekers. Onze inspanningen voor het milieu en de noodzaak daartoe dragen we uit en worden herkent. Zo stimuleren we anderen hetzelfde te doen. We zijn hierbij een inspiratiebron voor klanten, bedrijven en bezoekers. Onze maatschappelijke rol levert Jaarbeurs profit in de vorm van stabiliteit, gezonde financiën maar ook duurzaamheid en maatschappelijke toegevoegde waarde. 8

9 Stakeholders Lange termijn denken en duurzaam ondernemen is iets wat we al 100 jaar doen. Zorg voor de samenleving en onze stakeholders is daar een integraal onderdeel van. Eén van onze kernwaardes is dan ook verantwoordelijkheid wat concreet inhoudt: Het omzien naar de ander! Dat is in onze kern besloten. Voor mens en maatschappij is onze rol sinds de oprichting. Dat doen we voor de lange termijn. Met zorg voor elkaar, de ander en onze omgeving. Hierdoor zijn we betrokken, betrouwbaar en loyaal. Onze core business is verbinden. We zijn er ons van bewust dat we in die verbinding met anderen duurzame bedrijfsvoering op een hoger plan kunnen brengen. Daarom zijn we in gesprek met onze partners en belanghebbenden over duurzaamheid en onze gezamenlijke rol en de mogelijkheid om daar zo optimaal mogelijk invulling aan te geven. In gesprek met onze stakeholders Tot onze stakeholders rekenen we onder meer klanten, bezoekers, medewerkers, omwonenden, leveranciers, partners, brancheverenigingen en overheden. Door met hen een dialoog aan te gaan willen hen betrekken bij Jaarbeurs en zorgen voor een open en transparante verbinding. Het helpt ons tevens de verwachtingen die anderen van ons hebben in kaart te brengen. Zo kunnen we de juiste prioriteiten stellen en de juiste keuzes maken. Zo zijn we op dit moment in gesprek met onze vaste leveranciers/partners op ons terrein over doelstellingen op het gebied van duurzaamheid en de mogelijkheden die gezamenlijk vorm te geven. 9

10 Zorgen voor onze mensen Onze mensen Jaarbeurs is mensenwerk. Als we kijken naar de lengte van het dienstverband zien we dat veel van onze mensen hier al vrij lang werken. Daar zijn we best trots op. Het zegt namelijk iets over de verbondenheid en betrokkenheid van onze mensen en motivatie om bij Jaarbeurs te willen werken. Dat koesteren we natuurlijk maar als we eerlijk zijn dan zien we ook ruimte voor verbetering. De achterliggende periode van reorganisatie heeft een weerslag gehad op onze mensen waar we niet aan voorbij kunnen en moeten gaan. We vragen immers veel van onze mensen en het welzijn van mensen staat daarom bovenaan. Het is niet alleen in ons belang maar ook in hun eigen belang dat ze gezond en gemotiveerd zijn en met plezier hun werk doen. Dit hoofdstuk gaat over zorgen voor onze mensen en dat verantwoordelijk doen. Twee thema s staan hierin centraal te weten duurzame inzetbaarheid en arbeidsomstandigheden. Visie Onze medewerkers zijn onze bron van opbrengsten (excellentie, passie, omzet, innovatie, creëren van meerwaarde, imago, etc.). Wij willen een verantwoordelijke werkgever zijn en dat doen we o.a. door het activeren van onze medewerkers. We bedoelen daarmee dat wij onze medewerkers betrekken bij onze doelen en samen willen zoeken naar hoe dat in te vullen en realiseren en hen te betrekken bij oplossingen en mogelijkheden. Centraal staat daarbij het succes van teams. Wij geloven dat een inspirerende en lerende werkomgeving met ruimte en veel eigen verantwoordelijkheid daarbij nodig is. Niet alleen om onze doelstellingen te realiseren maar ook om persoonlijke doelstellingen van onze medewerkers te verwezenlijken. 2014: Duurzame inzetbaarheid Duurzame inzetbaarheid is een van de belangrijkste en uitdagendste personeelsvraagstukken van dit moment door vergrijzing enerzijds en veranderende regelgeving (langer doorwerken) anderzijds. Voor Jaarbeurs betekent dit dat we ons moeten voorbereiden dat de gemiddelde leeftijd van onze mensen de komende jaren sterk zal oplopen en anderzijds de instroom van jong talent moeilijk zal zijn. Wij willen ervoor zorgen dat onze ervaren medewerkers gezond en productief blijven maar daarnaast met plezier werken. Voor sommige delen van ons bedrijf, waar men te maken heeft met: lange dagen, werken bij nacht ontij en fysiek zwaar werk, kan dit een behoorlijk impact hebben op het ziekteverzuim en de inzetbaarheid van onze medewerkers. Als we als Jaarbeurs geen knelpunten willen krijgen in een goede kwalitatieve personeelsbezetting, dan zullen wij werknemers moeten stimuleren en faciliteren om langer en met meer plezier te werken. Ook zullen we maatregelen moeten treffen om enerzijds de inzetbaarheid van de oudere werknemers op peil te brengen en te houden en anderzijds het werk aan te passen aan de belastbaarheid van de oudere werknemers. Er is echter nog een ander aspect. Duurzaam inzetbare en fitte medewerkers zijn voor een dienstverlenend bedrijf als Jaarbeurs van enorme waarde. Mensen maken bij Jaarbeurs het verschil. Twee van onze strategisch pijlers zijn niet voor niets excellente dienstverlening en een unieke beleving. Dat kunnen alleen mensen realiseren. 10

11 Het een en ander vraagt om strategisch resourcemanagement gericht op het bevorderen van vitale oudere en jongere werknemers in een vitale organisatie door doordacht vitaliteits-management (Tinka van Vuuren 2010). In die onderstaande grafiek wordt duidelijk hoe leeftijdsopbouw van Jaarbeurs zal zijn in 2025 ervan uitgaande dat na het bereiken van de leeftijd van 50 jaar medewerkers minder actief op zoek zullen gaan naar een andere werkkring en de gemiddeld leeftijd waarop mensen instromen 30 jaar is. Door duurzame inzetbaarheid op de agenda te zetten en de focus te richten op inzetbaarheid, verschuift het accent van curatief naar preventief wat effectiever is. Daarnaast richt inzetbaarheid zich niet alleen op voorkomen van uitval maar ook op een hogere productiviteit. Visie omtrent vitaliteit Medewerkers bij Jaarbeurs zijn fit en vitaal. Zij zijn competent en doen hun werk met passie en energie. Medewerkers zijn veerkrachtig, beschikken over doorzettingsvermogen en zijn in staat balans te vinden tussen privé en werk. Jaarbeurs realiseert dit door een pragmatisch aanpak welke is gestoeld op de vier thema s: Gezondheid & Energie Motivatie & betrokkenheid Vakkennis & Vaardigheden Privé- werkbalans Het realiseren van vitaliteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de werknemer en Jaarbeurs. Jaarbeurs ondersteunt, helpt en faciliteert In 2013 is een projectgroep, samengesteld vanuit verschillende delen van de organisatie, gestart met het op de agenda zetten van duurzame inzetbaarheid. Er zijn eind 2012 en begin 2013 vitaliteitsweken georganiseerd. Tijdens deze weken konden diverse workshops worden gevolgd met thema s als: gezonde voeding, een gezonde levensstijl of verbetering van de nachtrust. Ook in de maanden daarna werden er tal van activiteiten georganiseerd in de vorm van: hardloopclinics of een project gezond leven. In 2014 hebben zo n 25 medewerkers meegedaan aan de singelloop in Utrecht. Een andere groep is aan de slag

12 gegaan met een gezonde levensstijl met als doel afvallen en bewuster bezig zijn met gezondheid. Het programma Jaarbeurs Bewust Bezig heeft tot eind 2014 gelopen. Door de reorganisatie liep de animo voor deelname aan Jaarbeurs Bewust Bezig terug. Het project is eind 2014 afgerond. De voorbereiding op de Singelloop 2020 Voor 2015 en de jaren daarna wordt een nieuw vitaliteitsprogramma gestart met de naam vief. Er wordt in dit nieuwe programma verder gekeken dan alleen gezondheid omdat gebleken is dat die insteek te beperkt is. Samen met het Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid (o.a. TNO) is een programma ontwikkeld dat rust op de vier eerder genoemde pijlers. Gezond en veilig werken Ook ten aanzien van arbeidsomstandigheden was 2014 een jaar waarin de oude wijze van organiseren werd losgelaten en gezocht werd naar een nieuwe aanpak. In de oude situatie waren de drie bedrijven zelf verantwoordelijk voor het invullen en het borgen van Arbo wat leidde tot een verschillende benadering en invulling, wat logisch is gezien de verschillen in werk. Visie op arbeidsomstandigheden Binnen Jaarbeurs is structureel aandacht voor gezondheid, veiligheid, en welzijn van haar medewerkers, zowel intern als extern. Directie, medewerkers, leidinggevenden en partners nemen hierin samen verantwoordelijkheid en spreken elkaar indien nodig hierop aan. Vanuit een goed georganiseerde en deskundige arbo-organisatie wordt gezond en veilig werken gemonitord en thematisch op de agenda gezet. Leidinggevende(n), medewerker(s) en partners worden vanuit de arbostuurgroep geadviseerd, gefaciliteerd, gestimuleerd en waar nodig aangesproken op hun verantwoordelijkheid t.a.v. gezond en veilig werken. 12

13 2014 In 2014 hebben we 24 arbeidsongevallen gehad. Overwegend kleine ongevallen en vaak het gevolg van onoplettendheid. We hadden een ernstig ongeval welke gemeld is aan de arbeidsinspectie. Het betrof hier een medewerker van een extern bedrijf, werkzaam binnen de Jaarbeurs, die met een ladder onderuit ging. De oorzaak van het ongeval bleek een combinatie van: haast, onjuist gebruik van de ladder, het ontbreken van een goede borging en obstakels bij de op- en afstap. Bij een evaluatie met de leverancier en de inspectie SZW bleek ook dat er op meerdere plekken soortgelijke situaties waren en daardoor gebruik van de ladder bemoeilijkt werd. In overleg met inspectie SZW is besloten alle toegangen veiliger te maken. Een omvangrijk project maar noodzakelijk voor het veilig werken van de technische mensen te garanderen. Na dit ongeval zijn meer technische ruimten geïnspecteerd op gevaarlijke situaties en zijn in overleg met de technische bedrijven, werkzaam op ons terrein, verschillende maatregelen genomen om deze situaties te herstellen. Daarnaast is een Arbo-overleg in het leven geroepen om samen met onze technische partners de veiligheid in de technische ruimtes te verbeteren. Werken op hoogte In 2014 is er een cursus werken op hoogte georganiseerd voor alle interne en externe bedrijven die regelmatig op de daken werken om hen goed te informeren en te instrueren. Tevens is de procedure werken op hoogte geactualiseerd en besproken. Deze cursus zal jaarlijks worden herhaald. Asbest Het afgelopen jaar zijn een aantal grote saneringsprojecten in het Beatrixgebouw uitgevoerd als gevolg van een uitgebreide inventarisatie door Tauw B.V. en vooruitlopend op een flink aantal verbouwingen. De sanering heeft zich geconcentreerd op asbesttoepassingen in de kelder en de roltrappenhal De komende jaren gaan we de veiligheid binnen Jaarbeurs verder verbeteren. Dat geldt niet alleen voor onze eigen medewerkers maar voor iedereen die op het Jaarbeursterrein werkt. Bewustwording t.a.v. veilig werken en het belang daarvan gaan we verbeteren, zowel aan de kant van de medewerker als bij leidinggevenden. Een Arbo-organisatie waarin een duidelijke rol voor preventiemedewerkers en leidinggevenden, aangevuld met betere voorlichting, moeten ons daarbij helpen. 13

14 Zorgen voor onze omgeving Utrecht is al bijna 100 jaar onze thuisbasis en we hebben dan ook een warme band met de stad en de omgeving. De omgeving van Jaarbeurs is in de loop van de jaren nogal veranderd. We zitten op een uitstekend bereikbare locatie direct naast het Centraal Station en maar ook op korte afstand van de diverse snelwegen. Was er vroeger aan deze kant van het station veel industrie, tegenwoordig zijn rondom het Jaarbeurscomplex voornamelijk woningen gesitueerd. Visie Wij willen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en uitdragen. Enerzijds voor onze directe omgeving door een goed buur te zijn, anderzijds door een belangrijk aandeel te hebben in verschillende maatschappelijk projecten met een positieve impact. Projecten binnen Utrecht hebben daarbij onze voorkeur vanwege onze band met de stad. We willen daarbij graag een rol spelen die verder gaat dan alleen geld geven. We steunen projecten met innovatief karakter en welke aanzetten tot beweging en het nemen van verantwoordelijkheid. Zo kunnen en willen we de kracht van Jaarbeurs verbinden aan deze projecten Zoals gebruikelijk hebben we ook in 2014 onze directe buren twee keer informatie gestuurd met de beurs agenda en andere informatie samen met twee gratis beurskaartjes. Daarnaast informeren wij de omwonende bij evenementen waarbij we gebruik maken van de geluidsontheffing. In 2014 zijn er drie nachtevenementen binnen Jaarbeurs gehouden. Voorafgaande aan deze evenementen hebben we de omwonenden een brief gestuurd waarin het evenement werd aangekondigd. In deze brief stond ook een telefoonnummer vermeld dat bewoners konden bellen bij overlast. Over alle drie de evenementen zijn er 13 klachten binnengekomen. Deze klachten hebben we zoveel mogelijk persoonlijk afgehandeld om ook beter inzicht te krijgen in de aard van de klachten en mogelijkheden om klachten in de toekomst te voorkomen. Het bureau Tauw heeft steeds de geluidsmetingen in de omgeving verzorgd. Bij overschrijding van de geluidsnorm is direct geschakeld met de organisatie van het evenement om het niveau van het geluid aan te passen om te voldoen aan de milieuvergunning. In 2014 is tijdens twee evenementen een korte overschrijding geweest van de norm voor een periode van maximaal 5 minuten. In beide gevallen ging het om overschrijdingen aan het begin van de avond en kon er na overleg met de organisatie binnen 5 minuten worden teruggeschakeld. Green Business Club Utrecht Centraal In 2014 hebben wij samen met een aantal andere bedrijven rond het stationsgebied, zoals Prorail, de NS en Rabobank, de stap gezet ons te verenigen in de Green Business Club Utrecht Centraal. De Green Business Club Utrecht Centraal (GBCUC) is een lokale 14

15 impactorganisatie die samen met lokale partijen, (partners genoemd), werkt aan het verduurzamen van Centraal Utrecht. GBCUC richt zich op projecten en initiatieven die daadwerkelijk waarde toevoegen aan de kwaliteitsverbetering van gebieden in Nederland en van gebouwen die hierin gevestigd zijn. GBC richt zich op groene projecten en op projecten met een sociaal-maatschappelijke waarde. Samen met de Green Business Club het circulair Atelier JINC Ook hebben we ons in 2014 aangesloten bij JINC. JINC helpt jongeren van 8 tot en met 16 jaar op weg naar een goede start op de arbeidsmarkt; door beroepsoriëntatie op de werkvloer, het aanleren van (sociale) vaardigheden en workshops over ondernemerschap te faciliteren. In 2014 hebben we meegewerkt bij het verzorgen van een sollicitatietraining voor scholieren van een middelbare school in Utrecht. Enactus Enactus brengt studenten en het bedrijfsleven bij elkaar. Samen worden maatschappelijke problemen aangepakt waardoor de kwaliteit van leven en/of de levensstandaard van de mensen in nood of achterstand positie wordt verbeterd. Het in beweging brengen van mensen, het bieden van kansen middels kleinschalige ondernemingen en andere structurele initiatieven staan daarbij centraal. Ook hier gaat het ons niet alleen om sponsoring maar ook om actieve participatie. Helen Dowling instituut Wij zijn al een flink aantal jaren als Jaarbeurs verbonden als sponsor aan het Helen Dowling instituut en dat blijven we zo doen. Wat het Helen Dowling instituut doet vinden we zo belangrijk want wanneer mensen horen dat ze kanker hebben, dan staat hun leven op zijn kop. Het hebben van kanker is een zware opgave. Het Helen Dowling instituut helpt mensen met kanker maar ook hun naasten om te gaan met deze ziekte en de emoties zoals angst, vermoeidheid, stress en verdriet. Zij bieden professionele zorg in de vorm van individuele gesprekken, maar ook groepsgesprekken en internettherapie. Overig Naast het hierboven genoemde steunen we nog een aantal initiatieven en netwerken welke specifiek een relatie hebben met handel. Zo ondersteunen we in León (Nicaraqua), via de stichting Vriendschapsband Utrecht, een beurs- organisatie In 2015 gaan we door met de projecten waar we nu bij betrokken zijn. We willen een meer actieve rol hebben vervullen en onze mensen meer bij de projecten betrekken. 15

16 Omgaan met water Water is een cruciale grondstof en de ontwikkelingen in de wereld maken dat water steeds schaarser wordt. Als we kijken naar de natuurbranden in Australië of groeiende watertekorten in bijvoorbeeld de VS maar ook wereldwijd, moeten we concluderen dat water in toenemende mate een probleem voor de wereld wordt. We hebben daarbij niet alleen te maken met water tekorten maar ook met vervuiling van water. Een actueel probleem is het plastic in onze oceanen waardoor ons eco systeem meer en meer vervuilt raakt. Het betekent dat we verantwoordelijk moeten omgaan met water en moeten nadenken over beperking van het gebruik en voorkoming van vervuiling. In dit hoofdstuk gaan we in op de wijze waarop Jaarbeurs omgaat met water. Visie Excellente zorg voor het milieu betekent m.b.t. tot water dat we de grootst mogelijke aandacht moeten besteden om het waterverbruik terug te dringen. Waar we kunnen nemen we maatregelen, niet alleen door technische voorzieningen te treffen maar ook door bewustwording te stimuleren omtrent water, niet alleen bij onze eigen medewerkers maar ook bij bezoeker en gasten van Jaarbeurs. Omdat het waterverbruik van onze sanitaire voorzieningen een belangrijk aandeel vormt van ons waterverbruik, is de verwachting dat qua besparing daar de meeste winst valt te behalen. Onze nieuwbouwplannen voor de entree en hallen bieden kansen om de inrichting zo te organiseren dat gebruik gemaakt kan worden van nieuwe innovaties en daarmee het waterverbruik drastisch kan worden teruggedrongen Grondwater In 2014 staan twee projecten op het verbeteren van het grondwater centraal. Een daarvan is de Bio wasmachine. Net als in veel andere stedelijke gebieden, is het grondwater van het stationsgebied van Utrecht door de jaren heen verontreinigd geraakt. Jaarbeurs zet samen met de Gemeente en andere bedrijven de Bio wasmachine in om deze vervuiling aan te pakken. Het concept achter de Bio wasmachine is dat biologische afbraak van de verontreiniging wordt versneld door bouwactiviteiten, Warmte Koude Opslag (WKO) en door het gericht in de bodem brengen van voedingsstoffen. Het doel is om schoner grondwater te creëren enerzijds en bij te dragen aan doelstellingen voor duurzame opwekking en gebruik van energie anderzijds. Monitoring Heycopterrein In 2014 heeft het reguliere grondwateronderzoek plaats gevonden in het kader van de monitoring van een tweetal bestaande verontreinigingen op het voormalige Heycopterrein. Deze monitoring heeft bureau Tauw B.V. uitgevoerd in opdracht van Jaarbeurs. De aanleiding voor het uitvoeren van de monitoring ter plaatse van het Heycopterrein is de aanwezige van oude bodemverontreinigingen in het grondwater met minerale olie, vluchtige aromaten en koper. De grondwaterkwaliteit in de peilbuizen en de kwaliteit van het onttrokken en geloosde grondwater worden door de Jaarbeurs in het kader van het nazorgprogramma en de watervergunning gemonitord en gerapporteerd. 16

17 Ter plaatse van hal 12 was tot 2011 een duidelijke afname te zien in de concentratie minerale olie. In 2014 was deze weer iets hoger, echter nog steeds ruim onder de interventiewaarde. De concentraties ter plaatse van de overige peilbuizen zijn in grote lijnen ongewijzigd gebleven. Verwacht wordt dat de dalende trend zich zal voortzetten of in ieder geval minimaal stabiel zal blijven. Verdere monitoring bij hal 12 wordt door ons adviesbureau Tauw niet nodig geacht omdat duidelijk is dat geen sterke verontreiniging meer aanwezig is. Waterverbruik Het afgelopen jaar maar ook de jaren daarvoor is het waterverbruik niet noemenswaardig gedaald. Zie ook de onderstaande grafiek. De belangrijkste reden is dat maatregelen op het gebied van waterbesparende kranen en waterclosets met besparingsknoppen al een aantal jaren geleden zijn geïnstalleerd. Een lichte stijging of daling per jaar wordt op dit moment ingegeven door wisselingen in het klimaat waardoor er bijvoorbeeld minder hoeft te worden gekoeld. Het afgelopen jaar zijn geen extra maatregelen m.b.t. waterbesparing genomen Ons doel voor 2020 is waterverbruik met 20% terug te dringen door het inzetten van grijs water en innovaties in het sanitair t.a.v. waterverbruik. Daarnaast willen we inzetten op bewustwording bij zowel onze medewerkers als gasten en bezoekers t.a.v. waterverbruik en de noodzaak daartoe. 17

18 Omgaan met energie Energie is een belangrijk voor Jaarbeurs want het stelt ons in staat onze beurzen, congressen en vergaderingen perfect te organiseren en onze gasten en bezoekers te ontvangen in een goed klimaat, met goede verlichting en andere faciliteiten. Maar ook buiten de beurzen, congressen ed. hebben we te maken met energieverbruik bijvoorbeeld voor onderhoud, verwarming van de centrale as of tijdens de op- en afbouw. Hierdoor is ook een zekere energiebelasting van ons complex buiten onze activiteiten. We willen zorgvuldig en zuinig met energie omgaan en investeren in maatregelen die het energieverbruik terugdringen. In dit hoofdstuk kijken we terug op wat we in 2014 hebben gepresteerd op dit onderwerp maar ook welke stappen we in de toekomst nog willen gaan zetten. Visie op energie Het energielandschap verandert. Energie wordt centraal én lokaal geproduceerd en er ontstaan nieuwe energievormen en toepassingen om energie te besparen of opnieuw te gebruiken. Er ontstaat nieuwe dienstverlening, bijvoorbeeld op het gebied van elektrisch vervoer, energiebesparing, energiemanagement en lokale opwek. Ons energieverbruik zal significant afnemen door het omarmen van nieuwe technieken zoals zelf opwekken en door het invoeren van energiebesparende toepassingen. Het geeft ons kansen en mogelijkheden onze energieverbruik te reduceren en te verduurzamen. 1 Afdelingen zijn: Congres en vergadercentrum, Beurzen en evenementen, Trade mart, Jaarbeurs Cateringservices, Parkeren, Beatrixtheater, divers (kantoren) 2014 Wij maken gebruik van 4 bronnen van energie. Gas, de CO2 uitstoot wordt gecompenseerd door Silver standerd VER van Essent Elektriciteit, er wordt 100 % groene stroom ingekocht via GDF Suez Stadsverwarming Olie Deze vormen van energie worden verspreid over de verschillende afdelingen 1 van het complex toegepast. 18

19 De energie belasting is per afdeling behoorlijk verschillend en vanwege de soort activiteit nauwelijks vergelijkbaar. Een lagere energiebelasting in het Beatrixtheater zal nauwelijks effect hebben op het energieverbruik bij Beurzen en Evenementen. De grafiek laat verder zien dat een deel van het energieverbruik, (31%) onder kopje overigens, niet is toegerekend aan een afdeling. Het gaat hier om het energieverbruik buiten de activiteiten om voorbeeld voor onderhoud, noodverlichting, kantoren etc. Wel zijn er twee factoren die het energieverbruik binnen Jaarbeurs sterk beïnvloeden en waarop nauwelijks invloed valt uit te oefeningen. Dat zijn: De activiteiten (beurzen, congressen ed.) Weersinvloeden 19

20 Weersinvloeden Het weer heeft een grote impact op onze energieverbruik. In de grafiek (onderaan pagina 19) is het totale energieverbruik gecorrigeerd met het aantal graaddagen 2. In 2012 lag het aantal graaddagen nagenoeg op het gemiddelde. In 2013 hadden we te maken met meer graaddagen. Het jaar 2014 was beduidend warmer. De grafiek maakt duidelijk dat de invloed van het weer op ons energieverbruik groot is. Dat heeft te maken met omvang van de hallen maar ook met de bouw en een beperkte isolatie. Ook het verbruik van olie maakt duidelijk dat weersinvloeden een grote rol spelen in het energieverbruik. Olie wordt uitsluitend gebruikt in de hallen 2 en 5. Ten opzicht van 2012 en 2013 is het verbruik bijna met 50% behoorlijk afgenomen. De bezetting van de hallen is daarentegen nagenoeg gelijk gebleven. Dat heeft alles te maken met de relatief warme winter maar ook het samenvallen van het gebruik van de betreffende hallen in de koude periodes. Het opwarmen van een hal op de dagen dat de temperatuur beneden nul is, kost verhoudingsgewijs veel energie. Activiteiten De activiteiten zijn onlosmakelijk verbonden aan ons energieverbruik. Meer congressen en vergaderingen betekenen meer energie. Waar wel op gestuurd kan worden is efficiënte inzet van hallen, die als ze eenmaal zijn verwarmd, door deze direct aansluitend in te zetten, indien dat mogelijk is, om zo die warmte opnieuw benutten. 2 Een graad dag is gedefinieerd als referentietemperatuur minus de gemiddelde temperatuur over de gehele dag, geminimaliseerd op 0. In 2012 lag het aantal graaddagen op In 2013 op 3094 en in 2014 op Energie verbruik diversen Het energieverbruik in de grafieken onder het kopje diversen is zoals gezegd niet toe wijzen aan onze activiteiten. Niettemin vormt het een groot deel van ons energieverbruik namelijk 32%. Deze 32% is gerelateerd aan verbruik buiten onze activiteiten zoals de verlichting van hallen voor onderhoud, noodverlichting, verwarming van de centrale as, energie kantoren ed. Er lijkt meer mogelijk om dit energieverbruik te beïnvloeden door het licht sneller terug te schakelen, of de noodverlichting in de nachtelijke uren geheel uit te doen. 20

21 1400 zonnepanelen op het dak van het Beatrixgebouw Systemen Het besparen van energie is een enorm belangrijk. Het gebruik van energiebesparende systemen levert zeker zoveel op. Jaarbeurs werkt al sinds 1993 met een eigen WKO systeem en was daarmee een van de eerste bedrijven in Nederland met dergelijke groot systeem. Het afgelopen jaar is op het Beatrixgebouw een groot aantal zonnepanelen geplaatst. Het gaat om bijna 1400 zonnepanelen waarmee het meteen het grootste zonnedak is van de provincie Utrecht. De plaatsing van dit zonnedak is enerzijds ingegeven vanuit duurzame overwegingen en ambities, anderzijds als proeftuin om ervaring op te doen voor de toekomst Het Jaarbeurscomplex zal in de periode een volledige transformatie ondergaan. Van de huidige oppervlakte ( m² ) zal een deel ( m²) overgaan naar de Gemeente Utrecht en worden ingezet voor wonen en nieuwe functies in de sfeer van kunst, cultuur, leisure en entertainment. Op het overblijvende gebied zal Jaarbeurs een nieuw hallencomplex realiseren van m². De bouw zal gefaseerd plaatsvinden waarbij de ambitie is te bouwen conform de BREEAM-normering op het niveau outstanding of excellent. De herontwikkeling van het Jaarbeurscomplex biedt de unieke kans vanuit één totaalvisie te komen tot een nieuw complex waarbij duurzaamheid wordt gekoppeld aan een optimale exploitatie van de hallen. Het huidige complex is ontstaan in de periode door (in reactie op de toenemende marktvraag) bij herhaling hallen toe te voegen. Het complex heeft dan ook successievelijk de huidige vorm en omvang gekregen en is niet vanuit een overkoepelende eindvisie ontworpen. Bij het ontwerp van het nieuwe complex gaan we rekening gehouden (waar mogelijk met hergebruik van constructies en technische infrastructuur) met een 4-tal duurzaamheidsaspecten die zijn gedefinieerd als relevant en uitvoerbaar in een opzet waarmee een wezenlijke bijdrage kan worden geleverd aan een zo mogelijk klimaat-neutrale exploitatie op de lange termijn. We doen dit in samenwerking met het Smart Sustainable District (SSD). Dit programma is een initiatief van de Europese Unie waarmee geld beschikbaar is gesteld voor wetenschappelijk onderzoek naar duurzame ontwikkeling van binnenstedelijke gebieden. Samen met het Queen Elisabeth Park in Londen is het Stationsgebied Utrecht West (waar Jaarbeurs deel van uit maakt) gekozen als gebied waar dit programma betrekking op heeft. We trekken voor ons gebied samen op met de Gemeente Utrecht en het Utrecht Sustainability Institute (USI). Inmiddels zijn een aantal organisaties (universiteiten en bedrijven) waar de wetenschappelijke kennis aanwezig is ook betrokken > zij vaardigen mensen af die onderzoek gaan doen en met adviezen gaan komen. De adviezen betrekken wij aan onze kant bij de besluitvorming over de complexontwikkeling. 21

22 Vier Thema s Er zijn vier thema s bepaald waarop binnen dit project de focus zal worden gelegd. 1. Optimaliseren WKO-programma: Als een van de eerste bedrijven in Nederland heeft Jaarbeurs in 1992 een WKO-installatie ten behoeve van het hallencomplex geïnstalleerd, In 2004 is deze installatie uitgebreid door het Beatrixgebouw aan het systeem te koppelen met het doel de voordelen van WKO verder te optimaliseren. In het Stationsgebied zijn meerdere WKO-installaties in gebruik. Jaarbeurs is er voorstander van door koppeling (en wellicht uitbreiding) van de installaties de toegevoegde waarde van deze systematiek verder te verbeteren en te verhogen. Dit lijkt kansrijk gezien de verschillen in gebruikstijden van de verschillende exploitaties van bedrijven en panden in het onderhavige gebied. Een impressie van de nieuwe entree 2. Zonnestroomopwekking: In de toekomstige situatie beschikt Jaarbeurs over m² nieuw dakoppervlak waarbij in de realisatie rekening kan worden gehouden met een dakbelasting welke een PV-systeem kan dragen zonder afbreuk te doen aan de exploitatiemogelijkheden van de hallen. Vooruitlopend daarop zijn in december 2014 in totaal 1380 zonnepanelen geplaatst en in gebruik genomen op het dak van het Beatrixgebouw. Deze situatie is gerealiseerd als pilot welke ons de nodige ervaring zal opleveren welke ingezet zal worden in de vertaling naar de nieuwe hallensituatie. 3. Vergroening, cool spots en waterretentie: Jaarbeurs heeft een duidelijk wens meer betekenis te krijgen voor de directe omgeving waarvan zij deel uit maakt. Het Jaarbeursterrein zal in de toekomst een verblijfsgebied moet worden waar ook op de rustige momenten een aangenaam verblijfsklimaat heerst. Bovendien is de omvang van het terrein en de toekomstige bebouwing zodanig dat de inzet daarvan als cool spot of ten behoeve van waterretentie ruime toepassingsmogelijkheden lijkt te bieden. Jaarbeurs heeft hiermee nog geen ervaring maar heeft de uitdrukkelijke wens hier een rol te spelen indien dat haalbaar blijkt. 4. Schoon en comfortabel personenvervoer : Hoewel als gevolg van de naastgelegen ligging van de grootste Openbaar Vervoer Terminal van Nederland in de huidige situatie reeds 2/3 van de bezoekers van Jaarbeurs met gebruikmaking van trein, tram en bus reist, zien wij mogelijkheden emissies verder te reduceren. Jaarbeurs houdt daarbij (naast de reeds beschikbare oplaadpunten) rekening met uitbreiding van de faciliteiten voor elektrische vervoer bij de herinrichting van de parkeerterreinen. 22

23 Omgaan met afval De organisatie van beurzen en evenementen gaat helaas gepaard met de productie van relatief nogal wat afval. Dat heeft te maken met de aard van de dienstverlening. In een relatief korte tijd worden beurzen opgebouwd, gehouden en afgebroken waarbij, met name bij de afbouw, veel afval vrij komt. Na de afbraak van stands blijven diverse materialen zoals hout, plastic, metaal vaak als afval achter. Een andere belangrijke afvalstroom binnen de beurzen en evenementen wordt veroorzaakt door de catering met een belangrijk aandeel voor verpakkingen. In deze paragraaf wordt ingegaan op de problematiek van het ontstaan van afval, de visie van Jaarbeurs en de maatregelen die Jaarbeurs neemt of heeft genomen om daar verantwoord mee om te gaan. In de afgelopen decennia werd in toenemende mate door de samenleving onderkend dat afval een groot probleem vormt en het noodzakelijk werd anders naar afval te kijken. Enerzijds werd dit ingegeven door de explosieve groei van de wereldbevolking en de steeds groter wordende behoefte aan grondstoffen en de eindigheid van onze natuurlijke voorraden. Anderzijds werd ook duidelijk dat afval een enorme milieubelasting veroorzaakt met serieuze bedreiging voor onze gezondheid. Onderzoek heeft bijvoorbeeld laten zien dat een natuurproduct als honing, standaard minuscule plasticdeeltjes bevat welke veroorzaakt worden doordat afval (plastic) weglekt naar ons milieu. Tenslotte geeft afval ook een niet te verantwoorden belasting naar het milieu in de zin van CO2 uitstoot. Genoeg redenen om serieus en anders naar afval te kijken. Visie Zoals gezegd hecht Jaarbeurs grote waarde aan het milieu. Zorg en aandacht voor afval is dan ook een gevoelde verantwoordelijkheid. Al sinds 2009 is Jaarbeurs serieus bezig afval terug te dringen en waar toch afval ontstaat, deze zoveel mogelijk te scheiden zodat het weer kan dienen als basis voor grondstof. De hoeveelheid afval is de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen. Op dit moment zijn we in staat bijna 80% van ons afval te scheiden en weer te hergebruiken als grondstof. Maar we vinden dat we als Jaarbeurs meer moeten doen. In 2014 is dan ook een nieuwe ambitie geformuleerd om in 2020 geen afval meer te produceren maar alles terug te brengen tot grondstof. Een uitdaging die we graag aangaan Voor een goed begrip van de problematiek van afval zoomen we in op afval welke ontstaat bij beurzen en evenementen en binnen de catering. Afval beurzen en evenementen: Zoals gezegd staat het voorkomen van afval bij Jaarbeurs bovenaan want het is efficiënt, goedkoop en biedt direct resultaat. Het beleid van Jaarbeurs is er dan ook op gericht afval te voorkomen en organisatoren en standhouders te bewegen materialen opnieuw te gebruiken. Dat gebeurt o.a. via het EXPOPOINT. 23

24 Op deze site kunnen standhouders en organisatoren alle materialen, welke noodzakelijk zijn voor het houden van een beurs zoals: tapijt, verlichting, meubilair, stands; bestellen. De materialen die op deze site worden aangeboden zijn zo geselecteerd dat deze meerdere malen hergebruikt kunnen worden. Zo worden tapijttegels aangeboden die na gebruik mechanisch worden gereinigd en daarna opnieuw kunnen worden gebruikt. Ook de stands zelf zijn zo gemaakt dat ze na gebruik hersteld en gereinigd worden en opnieuw kunnen worden ingezet. Een ontwikkeling die het terugdringen van afval mogelijk maakt. Ondank de inspanningen om hergebruik te stimuleren blijft er na een beurs veel afval over. Dit afval wordt niet aan de bron gescheiden maar pas na inzameling door onze afval verwerkingsbedrijf Van Vliet Groep. Een geavanceerde sorteerlijn zorg ervoor dat afval voor meer dan 90% gescheiden wordt en weer als basis dient voor grondstof. Op dit moment wordt er gewerkt aan een nieuw sorteerlijn waarmee de afvalscheiding verder verhoogd kan worden tot 92%. In bovenstaande grafiek wordt duidelijk dat de hoeveelheid afval de afgelopen jaren flink is mee afgenomen. De na-scheiding door afvalverwerker van Vliet, welke voor het eerst dit jaar in de cijfers meegenomen, werkt goed. Duidelijk wordt dat 78% van ons afval op dit moment gescheiden wordt. De komende jaren zal dit percentage verder toenemen. Afval van Catering De afval van catering bestaat vooral uit verpakkingen. Aan de inkoopkant wordt afval zoveel mogelijk gescheiden waarbij zowel swill, karton als glas apart wordt gehouden. Aan de verkoopzijde zijn de eerste stappen gezet om de hoeveelheid afval terug te brengen door de inzet van composteerbare materialen. In de catering bestaat ongeveer 50% van de disposables uit composteerbare materialen. 24

25 Sorteerlijn bij Afvalverwerker Van Vliet 2020 Ons doel in 2020 is geen afval maar 100% afvalscheiding. Maatregelen die zullen worden genomen om dit te bereiken zijn waar mogelijk minder gebruik en hergebruik van materialen en verhoogde afvalscheiding zowel aan de bron als na-scheiding bij onze afvalverwerker van Vliet. In 2015 zullen afvalstromen in het Beatrixgebouw worden geoptimaliseerd en diverse maatregelen worden genomen om afvalscheiding verder te realiseren. 25

26 Jaarbeurs B.V. Postbus RM Utrecht Jaarbeursplein 3521 Al Utrecht Jaarbeurs.nl

Jaarbeurs van de toekomst

Jaarbeurs van de toekomst Jaarbeurs van de toekomst Herontwikkeling Jaarbeursterrein De herontwikkeling van het Jaarbeursterrein is in 2015 gestart en zal doorlopen tot minimaal 2026. Belangrijk uitgangspunt is dat Jaarbeurs haar

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Duurzaamheid bij Landal GreenParks

Duurzaamheid bij Landal GreenParks Duurzaamheid bij Landal GreenParks Kenniswerkplaats Vitale Vakantieparken Noord-Veluwe Harderwijk - 18 februari 2015 Landal een duurzame organisatie? Onze belofte naar de gasten Waarom D&BO? Externe

Nadere informatie

Maatschappelijk Jaarverslag 2012

Maatschappelijk Jaarverslag 2012 Maatschappelijk Jaarverslag 2012 Inhoudsopgave Blad Voorwoord 2 1. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) 3 2. MVO en Prins Bouw 3 3. Beleid 4 4. Speerpunten 5 5. Duurzaam bouwen 9 6. Toekomst 10

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven

Sector- en keteninitiatieven Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van A van Ooijen Woerden B.V. Auteur(s): Mevr. G.A.W. Mielke-van

Nadere informatie

MVO verklaring

MVO verklaring Voor u ligt het MVO beleid van Kamphuis Lastechniek BV. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is verankerd in ons bedrijfsbeleid. Voor nu, en voor de toekomst. Doordat Kamphuis Lastechniek

Nadere informatie

EBPI MVO Kwartaalrapportage

EBPI MVO Kwartaalrapportage EBPI MVO Kwartaalrapportage 2017 EBPI 088-1161800 Prinses Catharina-Amaliastraat 5 www.ebpi.nl 2496 XD Den Haag info@ebpi.nl INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 EBPI & MVO... 4 ONZE KERNWAARDEN:... 4 PEOPLE...

Nadere informatie

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017

Nadere informatie

Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol

Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol Voorwoord Met trots presenteer ik u het allereerste duurzaamheidsverslag van CCL Nutricontrol! In dit eerste duurzaamheids verslag willen wij u laten zien dat wij

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Practice what you preach

Practice what you preach Beste lezer, In deze nieuwsbrief staat het volgende centraal: Wat leeft er onder de medewerkers van VHL Leeuwarden & Velp als het om duurzaamheid gaat. Daarnaast is de huidige stand van zaken omtrent zonnepanelen

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Zo gaan we om met de maatschappij. Deelcode 4

Zo gaan we om met de maatschappij. Deelcode 4 Zo gaan we om met de maatschappij Deelcode 4 x Zo gaan we om met de maatschappij We helpen de maatschappij door mensen te verbinden We gaan verantwoord om met mensen, middelen en milieu Inhoud: 1. Algemeen

Nadere informatie

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Het maken van een duurzaamheidsbeleid Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:

Nadere informatie

UTS REALISEERT 75% REDUCTIE IN 11 JAAR MEDE DOOR SLIMME LOGISTIEK UTS DUURZAAMHEIDSVERSLAG UTS op weg naar een circulaire & inclusieve economie

UTS REALISEERT 75% REDUCTIE IN 11 JAAR MEDE DOOR SLIMME LOGISTIEK UTS DUURZAAMHEIDSVERSLAG UTS op weg naar een circulaire & inclusieve economie UTS REALISEERT 75% REDUCTIE IN 11 JAAR MEDE DOOR SLIMME LOGISTIEK UTS DUURZAAMHEIDSVERSLAG 2018 UTS op weg naar een circulaire & inclusieve economie DE ONTWIKKELING NAAR EEN STEVIGE BASIS VOOR EEN CIRCULAIRE

Nadere informatie

Leef Slimmer. Werk Slimmer.

Leef Slimmer. Werk Slimmer. Leef Slimmer. Werk Slimmer. Vitaliteit, focus en meer energie. Een visie op duurzame inzetbaarheid van werknemers Whitepaper 2015 Het Belang van Duurzaamheid Duurzame inzetbaarheid van werknemers is een

Nadere informatie

Flexibiliteit! Kwaliteit! Gastvrijheid! Kostenbesparing!

Flexibiliteit! Kwaliteit! Gastvrijheid! Kostenbesparing! Flexibiliteit! Kwaliteit! Gastvrijheid! Kostenbesparing! Flavours to go Het flexibele concept voor uw interne catering waar u de smaak van te pakken krijgt! Flexibiliteit! Kwaliteit! Gastvrijheid! Kostenbesparing!

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale sportvereniging

Naar een klimaatneutrale sportvereniging Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie

Nadere informatie

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid In 2013 zijn we van start gegaan met de implementatie van ons duurzaamheidsbeleid en onderstaand ziet u de doelstellingen uit onze duurzaamheidsverklaring en de behaalde

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De Bodde

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De Bodde Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Bodde Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De publieke sector is een zeer grote werkgever en heeft dus ook grote invloed op duurzaamheids- en arbeidsmarktvraagstukken.

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

Deelnemers van Duurzame Leverancier streven naar een CO2-reductie van 20% in het jaar 2020 (t.o.v. 2010)

Deelnemers van Duurzame Leverancier streven naar een CO2-reductie van 20% in het jaar 2020 (t.o.v. 2010) Actieve deelname aan initiatieven Dit document beschrijft de actieve deelname van Pilkes aan het initiatief Duurzame Leverancier, Nederland CO2 neutraal en het initiatief van SKAO (CO2-Prestatieladder).

Nadere informatie

BPD s duurzame gebiedsontwikkeling in uitvoering. Positieve energie

BPD s duurzame gebiedsontwikkeling in uitvoering. Positieve energie BPD s duurzame gebiedsontwikkeling in uitvoering Positieve energie BPD s duurzame gebiedsontwikkeling in uitvoering BPD wil vooroplopen met duurzame gebiedsontwikkeling. Voor ons gaat duurzame gebiedsontwikkeling

Nadere informatie

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch

Nadere informatie

CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015

CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015 CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015 Projectgegevens Opsteller TAJ van Deijzen Versie 2015-1 Status Definitief Datum CO2 verantwoordelijke TAJ van Deijzen 6-8-2015 Directievertegenwoordiger

Nadere informatie

Factsheet CO2-Prestatieladder 2018

Factsheet CO2-Prestatieladder 2018 Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van Voskamp Groep B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen MVO prestatieladder Niveau 3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Jaarverslag 2016 Tredin behaalde in januari 2014 Niveau 3 van de MVO Prestatieladder. In dit jaarverslag nemen we u mee in onze ervaringen

Nadere informatie

MVO Kwartaalbericht Juli 2017

MVO Kwartaalbericht Juli 2017 MVO Kwartaalbericht Juli 2017 1 Iedereen levert een bijdrage pagina 4 Samen werken aan een betere toekomst pagina 6 Ik zie bij BRAND al vele mooie initiatieven ontstaan pagina 8 MVO helpt mij om normen

Nadere informatie

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheidsdialoog Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheid U kunt waarschijnlijk bijna alle woorden relateren aan uw organisatie. Maar welke zijn echt relevant en significant?

Nadere informatie

Beleidsplan MVO 2015-2017

Beleidsplan MVO 2015-2017 Beleidsplan MVO 2015-2017 CB Concreet Duurzaam April 2015 Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) speelt een belangrijke rol binnen de prestatie- en groeistrategie van Cementbouw. Als een

Nadere informatie

Afvalmanagement RAI Amsterdam

Afvalmanagement RAI Amsterdam Afvalmanagement RAI Amsterdam Presentatie en rondleiding GBC- Zuidas Josieke Moens Manager Productie 8 september 2015 Programma Welkom en voorstellen Presentatie RAI Amsterdam door Josieke Moens en Jacob

Nadere informatie

Factsheet CO2-Prestatieladder 2017

Factsheet CO2-Prestatieladder 2017 Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van Voskamp Groep B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid

Nadere informatie

DAKACCENT MVO 2017 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

DAKACCENT MVO 2017 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen DAKACCENT MVO 2017 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Duurzaam vooruit Dakaccent wil op een maatschappelijk verantwoorde manier werken, in samenwerking met medewerkers, klanten, leveranciers en overige

Nadere informatie

hr Duurzaam succesvol

hr Duurzaam succesvol hr Duurzaam succesvol Duurzaamheid is een thema binnen veel organisaties. Logisch, iedere organisatie wil graag goed gekwalificeerde, gemotiveerde en gezonde medewerkers. In steeds meer Cao s worden dan

Nadere informatie

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Onderdeel 1. Gegevens en indicatoren van het evenement Gegevens Evenement Naam: Datum: Korte Omschrijving Bezoekers: Deelnemers:

Nadere informatie

Case: Rabobank Nederland. Loes Meijlink, 2011

Case: Rabobank Nederland. Loes Meijlink, 2011 Case: Rabobank Nederland Loes Meijlink, 2011 1 Visie Vitaliteit Rabobank Een vitale medewerker = gezond + inzetbaar De Rabobank heeft stevige ambities. Om die te realiseren, moeten onze medewerkers topprestaties

Nadere informatie

Partner van duurzaamheid Duurzaamheidsbeleid Lensing Food B.V. Ruud Harmsen

Partner van duurzaamheid Duurzaamheidsbeleid Lensing Food B.V. Ruud Harmsen Partner van duurzaamheid Duurzaamheidsbeleid 2017-2018 Lensing Food B.V. Ruud Harmsen PROCEDUREHANDBOEK Bladzijde 1/7 Inhoud Over Lensing Food B.V. 2 People 3 Voedselveiligheid 3 Sociale betrokkenheid

Nadere informatie

Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras

Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras 15 Mei 2012 Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Heras Inhoud: 1. Inleiding 1.1 Ambitie 1.2 Aansluiting op de marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen en

Nadere informatie

Communicatieplan. Energie- & CO 2 beleid. Van Gelder Groep

Communicatieplan. Energie- & CO 2 beleid. Van Gelder Groep Van Gelder Groep B.V. Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Van Gelder Groep 1 2015, Van Gelder Groep B.V. Alle rechten voorbehouden. Geen enkel deel van dit document mag worden gereproduceerd in welke

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5

Nadere informatie

CO 2 Prestatieladder. Plan van Aanpak. Verkrijgen van niveau 4 op de CO 2 Prestatieladder

CO 2 Prestatieladder. Plan van Aanpak. Verkrijgen van niveau 4 op de CO 2 Prestatieladder CO 2 Prestatieladder Plan van Aanpak Verkrijgen van niveau 4 op de CO 2 Prestatieladder Auteur: Dhr. A.J. van Doornmalen Vrijgegeven: Dhr. A.J. van der Heul Datum: 28 februari 2012 Inhoud Plan van Aanpak...

Nadere informatie

NN statement of Living our Values

NN statement of Living our Values NN statement of Living our Values Onze doelstelling Onze geschiedenis gaat terug tot 1845. Sindsdien is ons bedrijf gefuseerd, gegroeid en veranderd, maar de kern van wie wij zijn is hetzelfde gebleven:

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

De motor van de lerende organisatie

De motor van de lerende organisatie De motor van de lerende organisatie Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn

Nadere informatie

onderneemt maatschappelijk verantwoord

onderneemt maatschappelijk verantwoord onderneemt maatschappelijk verantwoord www.coffeefresh.nl Coffee Fresh investeert in MVO Koffie is tegenwoordig meer dan zomaar een kopje koffie. Het is een beleving waarbij wij u nét dat beetje meer bieden.

Nadere informatie

Factsheet CO2-Prestatieladder eerste helft 2018

Factsheet CO2-Prestatieladder eerste helft 2018 Beleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO: People Planet - Profit) speelt een steeds belangrijkere rol binnen de bedrijfsvoering van Voskamp Groep B.V. Wij zijn ons al langer bewust van onze verantwoordelijkheid

Nadere informatie

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie KETENINITIATIEVEN Contactpersoon Edith Sweep RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie 1800161A00-R18-477 Heike Gaasbeek/Anouk Voorn 9 maart 2018 Definitief Pagina: 2 van

Nadere informatie

Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling. Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur

Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling. Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur Inhoud presentatie 0. Hoe omgaan met ambities 1. Wat is het Ecomunitypark 2. Voor wie is het park 3. Van samenwerking

Nadere informatie

Inventarisatie en bijdrage aan Sectorinitiatieven Verkade Vlaardingen B.V.

Inventarisatie en bijdrage aan Sectorinitiatieven Verkade Vlaardingen B.V. Inventarisatie en bijdrage aan Sectorinitiatieven Verkade Vlaardingen B.V. 1. INVALSHOEK D: PARTICIPATIE Stichting SKAO vraagt middels de CO 2 -Prestatieladder om deelname aan een sector- of keteninitiatief.

Nadere informatie

Steek Energie in je huis

Steek Energie in je huis Steek Energie in je huis 9 oktober 2012 Breda 1 Bouwbedrijf Boot B.V. Bouwbedrijf Boot is actief in de woningbouw (particulier, ontwikkeling), zorg huisvesting en utiliteit (scholen, kantoren, bedrijfsgebouwen).

Nadere informatie

Movares Duurzaamheidsscan

Movares Duurzaamheidsscan Movares Duurzaamheidsscan Innovatief procesinstrument Grip op duurzaamheid in elke projectfase Grip op duurzaamheid van A tot Z. Dat is de ambitie van Movares. Voor veel mensen en partijen is duurzaamheid

Nadere informatie

Jade Beheer. Communicatieplan CO 2 Prestatieladder 3.C.1. 3.C.2 Invalshoek C: Transparantie Handboek CO2 Prestatieladder, versie 2.2 / 3.

Jade Beheer. Communicatieplan CO 2 Prestatieladder 3.C.1. 3.C.2 Invalshoek C: Transparantie Handboek CO2 Prestatieladder, versie 2.2 / 3. Jade Beheer Communicatieplan CO 2 Prestatieladder 3.C.1. 3.C.2 Invalshoek C: Transparantie Handboek CO2 Prestatieladder, versie 2.2 / 3.0 Document : Communicatieplan CO 2-prestatieladder Auteur : Jade

Nadere informatie

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen MVO prestatieladder Niveau 3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Jaarverslag 2015 Tredin behaalde in januari 2014 Niveau 3 van de MVO Prestatieladder. In dit jaarverslag nemen we u mee in onze ervaringen

Nadere informatie

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame boodschap Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame koers als familiebedrijf Jumbo is een echt familiebedrijf, dat middenin de samenleving staat. Daar zijn we trots op. Een

Nadere informatie

INTRODUCTIE TOOLBOX voor GEBRUIKERS. duurzame plaatsing van werknemers met autisme

INTRODUCTIE TOOLBOX voor GEBRUIKERS. duurzame plaatsing van werknemers met autisme INTRODUCTIE TOOLBOX voor GEBRUIKERS duurzame plaatsing van werknemers met autisme 1 Welkom bij toolbox AUTIPROOF WERKT Autiproof Werkt is een gereedschapskist met instrumenten die gebruikt kan worden bij

Nadere informatie

MVO Programma

MVO Programma 2017-2020 Inleiding Jan Bakker heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld in de agrarische sector en de grond-, wegen waterbouw. We zijn gegroeid en geprofessionaliseerd, maar met behoud van onze eigen

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. Communicatiedoelen

1. Inleiding. 2. Communicatiedoelen 1. Inleiding Dit communicatieplan, de gewijzigde versie 2013, vervangt versie 2012 en is vanaf mei 2013 onderdeel bij het aangepast Energiemanagement Programma 2012-2 van COLMIX. Binnen het CO2 footprint

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven

Sector- en keteninitiatieven Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van A van Ooijen Woerden B.V. Auteur(s): Mevr. G.A.W. Mielke-van

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Visie en Beleid (samenvatting) MVO loont! Duurzaamheid is onontbeerlijk om onze planeet en maatschappij voor nu en op langere termijn leefbaar te houden. Maatschappelijk

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid De business case

Leeftijdbewust personeelsbeleid De business case Leeftijdbewust personeelsbeleid De business case Inleiding Binnen de sector ziekenhuizen is leeftijdsbewust personeelsbeleid een relevant thema. De studie RegioMarge 2006, De arbeidsmarkt van verpleegkundigen,

Nadere informatie

Managementsamenvatting

Managementsamenvatting Managementsamenvatting Erasmus Universiteit Rotterdam: CSR paper De route naar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in algemene ziekenhuizen. De strategische verankering van MVO in de dagelijkse activiteiten

Nadere informatie

Duurzaamheid en Stern juni 2013. Jeffrey Eijking Manager Business Sales Stern4

Duurzaamheid en Stern juni 2013. Jeffrey Eijking Manager Business Sales Stern4 1 Duurzaamheid en Stern juni 2013 Jeffrey Eijking Manager Business Sales Stern4 Agenda Stern in vogelvlucht People Planet Vragen? 2 Stern Groep Retailgroep in automobiliteit 2.000 medewerkers 90 verkooppunten

Nadere informatie

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan, 22 Augustus 2014 1 Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen MVO prestatieladder Niveau 3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Jaarverslag over 2018 BlijWerkt gaat, na het behalen van het MVO certificaat in 2018, in 2019 haar MVO beleid steviger verankeren in

Nadere informatie

799874/ Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie

799874/ Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie V GEMEENTE VALKE SWAARD Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard Uw kenmerk Kenmer Onderwerp Be andeld door Bijlage(n) Datum 799874/830360 Zienswijze op het ontwerp van de Brabantse Omgevingsvisie

Nadere informatie

Organisatiekracht. Mentale veerkracht. Teamkracht. Werkkracht. Menskracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES

Organisatiekracht. Mentale veerkracht. Teamkracht. Werkkracht. Menskracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES Mentale veerkracht MEER VEERKRACHT, MEER ENERGIE, BETERE PRESTATIES In de (top)sport is het een vast gegeven; wil je succesvol zijn als sporter dan investeer je in techniek en conditie, maar ook in mentale

Nadere informatie

Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen

Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen Utrechtse Energie! Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen Verbeter de werel Lage Weide op de kaart zetten als duurzaam bedrijventerrein dat wilt u toch ook? Een milieubewuste benadering van

Nadere informatie

6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN

6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN 6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN INLEIDING Het Nieuwe Werken is in de afgelopen jaren op vele plekken geïntroduceerd om slimmer om te gaan met de beschikbare middelen binnen organisaties

Nadere informatie

Cao Metalektro: die deal doen we samen

Cao Metalektro: die deal doen we samen Cao Metalektro: die deal doen we samen De drive om iets slimmer, sneller of beter te doen met de inzet van techniek, heeft de maakindustrie in ons land groot gemaakt. En daar zijn we trots op. Met technologische

Nadere informatie

2015 Scope 1 32 % Scope 2 5 % Scope 3 6 %

2015 Scope 1 32 % Scope 2 5 % Scope 3 6 % Van Spijker Infrabouw B.V. Aan: Externe belanghebbende van Van Spijker Infrabouw B.V. Van: Ester van Spijker / Gerrit Plaggenmars CC: Datum: 15 april 2015 Betreft: Voortgangsrapportage CO 2-prestatieladder,

Nadere informatie

Memo. extern. Geachte Mevrouw / Heer,

Memo. extern. Geachte Mevrouw / Heer, Van Spijker Infrabouw B.V. Aan: Externe belanghebbende van Van Spijker Infrabouw B.V. Van: Ester van Spijker / Gerrit Plaggenmars CC: Datum: 14 november 2016 Betreft: Voortgangsrapportage CO 2-prestatieladder,

Nadere informatie

MVI Verklaring Leverancier - Alliander

MVI Verklaring Leverancier - Alliander MVI Verklaring Leverancier - Alliander Subtitel Eventueel logo leverancier en/of ketenpartners Datum Auteurs: Doel: Duidelijke omschrijving van het doel van deze MVI Verklaring. Onderstaande tekst kan

Nadere informatie

Memo. extern. Geachte Mevrouw / Heer,

Memo. extern. Geachte Mevrouw / Heer, Van Spijker Infrabouw B.V. Aan: Externe belanghebbende van Van Spijker Infrabouw B.V. Van: Ester van Spijker / Gerrit Plaggenmars CC: Datum: 2 februari 218 Betreft: Voortgangsrapportage CO 2-prestatieladder,

Nadere informatie

Document: Energiemanagementplan

Document: Energiemanagementplan Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): Mevrouw C.K. Kloens De heer D. Slothouber 23 oktober 2013 (revisie 1.0) Definitief rapport Inhoudsopgave:

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid in de taxibranche

Duurzame inzetbaarheid in de taxibranche Duurzame inzetbaarheid in de taxibranche Preventiedag 2013 13 december Ellen.vanwijk@tno.nl Duurzame inzetbaarheid = Gezond, gemotiveerd en productief aan het werk tot aan de pensioengerechtigde leeftijd

Nadere informatie

Laat uw medewerkers excelleren

Laat uw medewerkers excelleren Laat uw medewerkers excelleren LivingFacility realiseert en regisseert integraal facilitair management in grote kantooromgevingen en voor organisaties die actief zijn op meerdere locaties. Wij combineren

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang CO2-reductiedoelstellingen + voortgang Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 22-08-2018 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige

Nadere informatie

I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO.

I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO. MVO Beleid Inhoudsopgave I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO.. People.1. Goed werkgeverschap... Maatschappelijke betrokkenheid.... Eerlijk zakendoen.. Planet.1. Duurzame mobiliteit...

Nadere informatie

Food- en Farmaceutische Industrie. Nieuw in het SMART-SAFETY programma. Speciale Versie. Werkkleding in WIT

Food- en Farmaceutische Industrie. Nieuw in het SMART-SAFETY programma. Speciale Versie. Werkkleding in WIT Beïnvloeden van veiligheidsgedrag en -cultuur Nieuw in het SMART-SAFETY programma Speciale Versie Food- en Farmaceutische Industrie Werkkleding in WIT SMART-SAFETY Drie PIJLERS Directie Hiërarchische lijn

Nadere informatie

MVO-PROFIEL Bedrijf X

MVO-PROFIEL Bedrijf X MVO-PROFIEL Bedrijf X 2008 BouwMVO De in deze uitgave vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk en alle hierop betrekking hebbende auteursrechten, databankrechten en overige (intellectuele) eigendomsrechten

Nadere informatie

Flexibele marktspeler ORDE OP ZAKEN

Flexibele marktspeler ORDE OP ZAKEN Flexibele marktspeler ORDE OP ZAKEN Scherp blijven Bezuinigingen bij gemeenten treffen ook de schuldhulpverlening en dat heeft Kredietbank Nederland in 2011 aan den lijve ondervonden. Ten opzichte van

Nadere informatie

Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?

Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 1-11-2013 1 7 Facts & figures.

Nadere informatie

Deelname Initiatieven

Deelname Initiatieven Deelname Initiatieven Conform 3.D.1 & 3.D.2 Versie 02: 31 januari 2016 Gebr. Janssen Beheer BV Hagelkruisstraat 6 5835 BD Beugen INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING DEELNAME INITIATIEVEN... 3 1.1 Een woord vooraf...

Nadere informatie

CO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Klaver Giant Groep. 3.D.1. Actieve deelname initiatieven ( ) Pagina 1 van 13

CO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Klaver Giant Groep. 3.D.1. Actieve deelname initiatieven ( ) Pagina 1 van 13 CO2-Prestatieladder Actieve deelname initiatieven Klaver Giant Groep 3.D.1. Actieve deelname initiatieven (2018.001) Pagina 1 van 13 Inhoudsopgave Inleiding en verantwoording... 3 1 Inventarisatie sector-

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang CO2-reductiedoelstellingen + voortgang Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 18-08-2017 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige

Nadere informatie

FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën

FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën FODI Federatie van Oppervlakte Delfstoffenwinnende Industrieën Koepel van het Nederlandse grondstofwinnende bedrijfsleven De leden van FODI zijn in principe brancheorganisaties. Zand (beton, wegfundering)

Nadere informatie

Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2

Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2 pagina van 5 Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2 Versie 4.0 VERVALLEN per --0-20 Deelbranche(s) Autowas Algemene beschrijving & doelstelling van de branchekwalificatie De beroepsbeoefenaar kent het belang

Nadere informatie

CO 2 -Voortgangsrapportage 2017 H1

CO 2 -Voortgangsrapportage 2017 H1 CO 2 -Voortgangsrapportage 2017 H1 Datum: 20 december 2017 Versie: 1 In samenwerking met: Will2Sustain: Adviesbureau in Duurzaam Ondernemen 1. Inleiding Prins Bouw B.V. wil via dit rapport de voorgang

Nadere informatie

Wij leggen rekenschap af over:

Wij leggen rekenschap af over: VRAGEN Het afleggen van rekenschap. ANTWOORDEN TOELICHTING / VOORBEELDEN VRAAG 1. Onze organisatie legt rekenschap af over onze effecten op de maatschappij, de economie en het milieu. Welke activiteiten

Nadere informatie

Rob Boers CSU John Bos CSU

Rob Boers CSU John Bos CSU Rob Boers CSU John Bos CSU ... 3... 4... 4... 4... 5... 5... 5... 5... 6... 6... 7 2 CSU staat met zijn activiteiten midden in de maatschappij. Onze diensten bevorderen de gezondheid, het welzijn en daarmee

Nadere informatie

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 3. Omgekeerd inzamelen... 4 4. Voorscheiding plastics... 5 5. Oud papier en karton... 5 6. GFT... 6 7. Conclusie...

Nadere informatie

De kritische consument

De kritische consument De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als

Nadere informatie

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft

Nadere informatie

Manifest onze manier van werken

Manifest onze manier van werken 6-11-2008 12:23 Manifest onze manier van werken De gemeente Lelystad ontwikkelt op dit moment de visie op haar toekomstige manier van werken. Hoe het stadhuis er na de renovatie uit komt te zien en ingedeeld

Nadere informatie

Communicatieplan Energie- & CO 2

Communicatieplan Energie- & CO 2 Communicatieplan Energie- & CO beleid Versie 9 - Januari 013 Akkoord Directie: Inhoud: 1. Inleiding 1.1 Ambitie 1. Aansluiting op de marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen en voorgenomen acties in 01 1.4

Nadere informatie

Memo. extern. Beste belanghebbende,

Memo. extern. Beste belanghebbende, Van Spijker Infrabouw B.V. Aan: Alle belanghebbende van Van Spijker Infrabouw B.V. Van: Ester van Spijker / Gerrit Plaggenmars CC: Datum: 10 april 2014 Betreft: Voortgangsrapportage CO 2-prestatieladder,

Nadere informatie

referentiejaar Emissies aantal FTE 29,5125

referentiejaar Emissies aantal FTE 29,5125 Pagina 1 van 6 Inleiding Dit jaar is Speer Groep gestart met het monitoren en analyseren van haar energie-efficiency. In het kader hiervan is dit haar eerste halfjaarrapportage Energie-Efficiency. Doel

Nadere informatie