Voorwoord 11. Hoofdstuk 1. Scheiden doet lijden 15. Hoofdstuk 2. Hoe gaan kinderen om met de echtscheiding van hun ouders? 21

Transcriptie

1 Inhoudstafel Voorwoord 11 Deel I. De echtscheiding verwerken 13 Joey lost het op 13 Hoofdstuk 1. Scheiden doet lijden 15 Het gezin van Rolf, Arianne en Eline, plots één grote chaos 18 Hoofdstuk 2. Hoe gaan kinderen om met de echtscheiding van hun ouders? Een ontwikkelingspsychologische benadering van verwerking Een rouwproces Verwerkingstaken Criteria voor gestoord rouwen Een inventaris van gevoelens 28 Thomas praat in zijn dagboek over zijn loyaliteitsgevoelens 31 Hoofdstuk 3. Pessimisme? Pessimisten Optimisten Hoe complex is de echtscheidingssituatie? Jongens zijn geen meisjes? Gemakkelijk rouwproces? 44 Jithe, een meisje van 15 en haar één jaar jongere broer Jorgen verschillen van mening over hun vader, die wegens zijn homoseksualiteit een einde aan het huwelijk met hun moeder heeft gemaakt 45

2 6 i n h o u d Deel II. Loyaliteit en loyaliteitsconflict 49 De opa van Liesje op de barricade voor de loyaliteit 49 Hoofdstuk 4. Wat is loyaliteit? 51 Marleen en Rob, het jonge koppeltje met ernstige huwelijksproblemen reeds tijdens hun wittebroodsweken Marleen en haar al te sterke loyaliteit tegenover haar moeder 53 Simone, weliswaar incestslachtoffer, maar toch loyaal tegenover haar vader en Simone s mama, weliswaar erg boos, maar toch ook erg loyaal tegenover haar man 55 Hoofdstuk 5. Wat is een loyaliteitsconflict? 57 Jens, loyaal naar zijn overleden moeder, en daardoor in loyaliteitsconflict met zijn vader en zijn familie 59 Jasmien en haar plots opduikende vader, die haar loyaliteitsgevoelens flink overhoop gooit 61 Hoofdstuk 6. De strijd om de loyaliteit bij echtscheiding 65 Tijl en zijn totale opoffering om zijn loyaliteit tegenover zijn moeder te bewijzen 69 Hoofdstuk 7. Loyaliteitsgevoelens herkenen en erkennen 73 Saartje, mishandeld, blijft loyaal tegenover haar moeder en ervaart alleen maar onbegrip vanwege haar vader en broer 74 Janathan, geconfronteerd met geweld, blijft loyaal tegenover zijn vader en krijgt begrip vanwege zijn moeder 76 Hoofdstuk 8. Hoe hanteren kinderen het loyaliteitsconflict? 79 Mercedes, een kind van gescheiden ouders, lost haar loyaliteitsconflict op met een Salomonsoordeel 82 Hoofdstuk 9. Het ouderverstotingssyndroom Kenmerken en symptomen Juridische oplossingen voor het ouderverstotingssyndroom? Psychologische oplossingen voor het ouderverstotingssyndroom? 89 Toon, een jongen gepakt door het ouderverstotingssyndroom 93

3 i n h o u d 7 Hoofdstuk 10. Gevolgen van het loyaliteitsconflict 97 Merel, haar loyaliteitsconflict, haar schuldgevoelens, haar angst 99 Deel III. Hoe verder samenleven? 101 Marnix, doodongelukkig om de verblijfsregeling door de rechter gevonnist, maar nog meer om het eeuwige geruzie van zijn ouders 101 Hoofdstuk 11. Gezagsco-ouderschap Over wetten en termen Juridisch gezagsco-ouderschap Voor- en nadelen van gezagsco-ouderschap Recht op persoonlijk contact Problemen bij het uitoefenen van het recht op persoonlijk contact Factoren bij de verblijfouder die het persoonlijk contact bemoeilijken Factoren bij de bezoekouder die het persoonlijk contact bemoeilijken Factoren bij het kind die het persoonlijk contact bemoeilijken Kinderen die wisselen Psychologisch gezagsco-ouderschap Vechten in het belang van de kinderen 123 Fleur en haar strijdende ouders 126 Hoofdstuk 12. Verblijfsco-ouderschap De wet op het verblijfsco-ouderschap Voorwaarden voor verblijfsco-ouderschap Voordelen van verblijfsco-ouderschap Nadelen van verblijfsco-ouderschap Toch verblijfsco-ouderschap? 142 Sederik en Maite, hun behoeften, hun verblijfsco-ouderschap 143 Deel IV. Hulp bieden aan ouders en kinderen 147 De complexe gezinsproblematiek van Sven en zijn ouders, Michiel en Lucie De probleemstelling 147

4 8 i n h o u d Hoofdstuk 13. Hoe vangen ouders hun kinderen op bij echtscheiding? Wordt de scheiding voorbereid? Hoe wordt er met de kinderen over de scheiding gepraat? Zijn de ouders opgehouden met ruzie maken? Is er contact met beide ouders? Hoe functioneren de ouders? Komen er grote veranderingen in het gezinsleven? Zijn er nog andere opvangfiguren voor de kinderen? 156 Sien, de mama van Senne en Stef, en haar nakende echtscheiding 157 Hoofdstuk 14. Kinderen met hun ouders in contact brengen De bemiddeling De neutrale bezoekruimte 165 Ivan, vader van Lily en Naomi, schijnbaar op zoek naar hulp voor het vastgelopen contact tussen zijn dochters en hun moeder, Theresa 167 Hoofdstuk 15. Kinderen laten meespreken De mening van de kinderen Het hoorrecht Het maatschappelijk of sociaal onderzoek 173 Nick, een jongen van bijna 12 jaar, denkt dat hij zelf kan beslissen om niet langer bij zijn moeder op bezoek te gaan 177 Hoofdstuk 16. Loyaliteit en de positie van de stiefouders 179 Patrik in conflict met zijn plusdochter Amber 182 Hoofdstuk 17. De rol van de onderwijsgevenden Gevolgen van het gezagsco-ouderschap voor de school Hulp aan echtscheidingskinderen op school Concrete tips voor de omgang met het kind Concrete tips voor de omgang met de ouders Concrete tips voor de omgang met informatie En de ouders? 196 Wout, een jongen van 7 praat met zijn juf Marijke over de echtscheiding van zijn ouders 197

5 i n h o u d 9 Hoofdstuk 18. Het hulpverleningsbeleid bij moeilijke echtscheidingen Bemiddelen, bemiddelen, bemiddelen Ouders die rouwen Kinderen die rouwen Kinderen die slachtoffer zijn Allen samen! 211 De complexe gezinsproblematiek van Sven en zijn ouders, Michiel en Lucie Het hulpverleningsbeleid 213 Hulpverlening op het web 217 Boeken voor kinderen en jongeren 219 Verklarende woordenlijst 223 Bibliografie 235 Trefwoordenlijst 239 Andere boeken 243