WERELDRELIGIES. Selectie educatief materiaal voor het basisonderwijs

Transcriptie

1 WERELDRELIGIES Selectie educatief materiaal voor het basisonderwijs Samengesteld door Art.1, de landelijke vereniging ter voorkoming en bestrijding van discriminatie. Een groot gedeelte van de materialen is te leen in de bibliotheek van Art.1. Zie voor uitleenvoorwaarden: Leerkracht.nl Zwijsen / KRO Uitgewerkte lesideeën rond de vier grote religies. De activiteiten zijn onderverdeeld in groep 1-2, groep 3-4, groep 5-6 en groep 7-8. Hindoeïsme: Islam: Jodendom: Christendom: Wereldgodsdiensten SamSam Site van SamSam over de wereldgodsdiensten. Op een speelse manier vergroten leerlingen hun kennis ten aanzien van de hoofdpunten van deze godsdiensten, leren kinderen vanuit respect en begrip naar. elkaar en anderen kijken en leren ze over de overeenkomsten en de verschillen tussen de godsdiensten. Per godsdienst zijn er vijf speurvragen ontwikkeld die de leerlingen zelfstandig kunnen maken. Zij krijgen online feedback en als ze àlle speurvragen van de godsdiensten hebben gemaakt, kunnen ze het algemene werkblad maken. Het algemene werkblad behandelt en vergelijkt zeven godsdiensten. Heilige huisjes SchoolTV Doelgroep: groep 6-7 Heilige huisjes is een serie van vijf programma s voor groep 6/7 over gebedshuizen van hindoes, joden, christenen en moslims. In dit project gaan we op speurtocht in die heilige huizen. Nieuwsgierig geworden door de buitenkant, neemt de presentator de leerlingen mee op een ontdekkingstocht door het gebouw. In deze ontdekkingstocht worden veel belangrijke aspecten van het gebouw onder de loep genomen. Samen met de kijkers vraagt de presentator zich af wat dit allemaal te betekenen heeft, wat dit zegt over de mensen die er komen en wat ze belangrijk vinden in hun leven. Op kunnen de kinderen zelf op onderzoek uitgaan in de gebedshuizen. Bij het project wordt ook een docentenhandleiding uitgegeven met achtergrondinformatie, lessuggesties en kopieerbare werkbladen.

2 Geloof jij wat ik geloof? E. Damon Sjaloom, 2000 Doelgroep: groep 2-4 Prentenboek met uitklapbare illustraties waarin aan kinderen vanaf vijf jaar informatie wordt gegeven over verschillende godsdiensten: hindoeïsme, jodendom, boeddhisme, christendom, islam en sikhs. Te leen bij Art.1 onder code Lichtjes, slingers en verhalen: Praktijkboek voor vieringen in de basisschool M. Nijenhuis en N. Sikkel (red) NZV Uitgeverij, 2001 Dit boek biedt concreet uitgewerkte, originele vieringen van feestdagen voor de basisschool : voor in de klas, voor de hele school of voor andere groepen kinderen. Het betreft de volgende groepen van vieringen:. christelijke vieringen. vieringen uit het jodendom, islam en hindoeïsme. algemene vieringen. individuele vieringen Voor de meeste vieringen wordt een draaiboek gegeven of worden bouwstenen aangereikt. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen onderbouw, middenbouw en bovenbouw. Te leen bij Art.1 onder code En dat vieren wij! Feesten en vieringen van kinderen in kleurrijk Nederland P. van Schaik PlanPlan, 2004 Beschrijving van vele feesten in verschillende tradities vanuit het perspectief van kinderen. Het wil recht doen aan de plaats die vieringen innemen in de beleving van het kind. De auteurs geven dan ook suggesties om van de viering een gebeurtenis vol sfeer te maken en beschrijven de achterliggende ideeënwereld in de vorm van pakkende verhalen. Naast de grote feesten en vieringen ook aandacht voor persoonlijke vieringen. Zo wordt beschreven hoe kinderen in verschillende culturen hun verjaardagen vieren, met liedjes en spelletjes. Ook serieuze rituelen als eerste communie en besnijdenis komen aan bod. Te leen bij Art.1 onder code Wat geloof jij? Een overzicht van de wereldreligies door de ogen van kinderen Laura Buller, Lannoo Jeugd- en Kinderboek Doelgroep: groep 4-6 Wat geloof jij? is een boeiend kijk- en leesboek waarin kinderen van over de hele wereld vertellen over hun geloof. Wat geloven andere mensen? Hoe bidden ze? Wat is het verschil tussen een kerk, een moskee en een tempel? Hoe vieren mensen feest? Bij het boek is een praktische lesmap verschenen met 35 uitgewerkte lessen. Te bestellen via

3 Wereldwijd geloven Ton Heyboer e.a. Kwintessens Het boek Wereldwijd geloven zet het boeddhisme, christendom, hindoeïsme, islam, jodendom en sikhreligie op een gelijkwaardige manier naast elkaar. In twintig thema s worden de belangrijkste kenmerken van de religies van besproken. Het boek is geschikt als methodisch materiaal, studieboek, leesboek en naslagwerk voor leerling en leerkracht. Bij het boek is een lesmap verschenen. In 25 lessen krijgen de leerlingen meer inzicht in de belangrijkste thema s die in de godsdiensten aan de orde komen en verwerven ze meer kennis over de verschillende godsdiensten. De belevenissen van de kinderen Lisa en Layla vormen de rode draad in de lesmap. Te bestellen via Over engelen, goden en helden. Verhalen uit de grote wereldreligies Janny van der Molen Ploegsma, 2007 Doelgroep: groep 5-8 Adam, Mohammed, Siddharta, Jezus, Vishnu, Maria, Ganesha... Het zijn allemaal belangrijke figuren uit de vijf grote wereldreligies: christendom, islam, jodendom, boeddhisme en hindoeïsme. Janny van der Molen verzamelde de mooiste en belangrijkste verhalen uit die religies, en Els van Egeraat maakte er prachtige kleurenillustraties bij. De verhalen uit de ene religie zijn woest en avontuurlijk, die uit een andere poëtisch en filosofisch. Toch zijn de overeenkomsten tussen de godsdiensten verrassend groot. En zo is dit boek niet alleen een heerlijk (voor)leesboek, maar brengt het kinderen ook begrip bij voor mensen uit een andere cultuur. Bekroond met een Vlag en Wimpel van de Griffeljury. Te bestellen bij de boekhandel. De koning en de moskee Ann Jungman Uitgeverij Ter Have Doelgroep: groep 1-3 Er is een nieuwe koning in het land. Een christelijke koning. Hij vindt dat de grote moskee in de stad moet worden afgebroken. Hij wil op die plaats liever een kerk zien. Maar drie oude vrienden, een jood, een christen en een moslim, vinden dat dat niet nodig is. Zij halen de koning over om de moskee te laten staan en een deel van de moskee om te bouwen tot kerk. En zo is het in de 12e eeuw in Cordoba (Spanje) ook gebeurd. Dit ware verhaal is een voorbeeld van vreedzaam en vriendschappelijk samen-leven van de godsdiensten. Te bestellen via Samen de wereld rond Irene Heim Nienhuis Bordspel bestemd voor de bovenbouw van de basisschool. Aan de hand van 500 vragen komen kinderen meer te weten over andere culturen, Uiteindelijk doel is het tegengaan van vooroordelen en discriminatie. De vragen gaan over bijna alle landen van de wereld, variërend van vragen over religies, bekende

4 gebouwen en monumenten, vlaggen, topografie en eten. Er zijn ook vragen over feesten, verschillende gewoontes, gebruiken en discriminatie. Het spel bestaat uit :. spelbord. vier pionnen. vier puzzels van vier stukjes. dobbelsteen. kaartendoos met 540 vragenkaartjes. een CD. een handleiding voor docenten. handleiding voor leerlingen Te leen bij Art.1 onder code Anderland Kerk op kop Het spel over vijf wereldgodsdiensten dat je speelt met Medelanders. In het begin is Anderland leeg, het unieke spelbord heeft een gat in het midden. Gaandeweg vullen de spelers dit gat met puzzelstukken op waardoor Anderland vorm krijgt. Het spel bevat een educatief element en een winelement. Er zijn o.a. vragen en informatie over leefregels, rituelen, kleding en voedsel. Zie: KLEUR Uitgeverij Kwintessens Nieuwe methode voor interreligieuze creatieve levensbeschouwelijke vorming, KLEUR, bedoeld voor basissscholen "die bewust kiezen voor multireligieuze en multiculturele ontwikkeling." KLEUR verschijnt in tijdschriftvorm, vier keer per jaar. Het eerste 0-nummer verscheen in januari Elk nummer bevat per bouw vijf lessen rond het thema, en lessen en een viering bij een cultureel of religieus feest. Meer informatie: God - Adonai - Allah: Vragen over de drie grote religies K. Mrowiec, M. Kubler en A. Sfeir Katholieke Bijbelstichting Dit boek, geschreven met hulp van joodse, christelijke en islamitische auteurs en bestemd voor de laatste groepen het basisonderwijs, beantwoordt geloofsvragen van kinderen over het geloof van joden, christenen en moslims. Het kind leest in de antwoorden over verschillen én overeenkomsten. De vragen onderverdeeld in : grote vragen van gelovigen - het geloof van de gelovigen - het leven van de gelovigen - gebed en geloofspraktijk - religieuze feesten en symbolen van gelovigen - de heilige plaatsen van de gelovigen - vragen over gelovigen in de 21ste eeuw. Bevat ook een woordenlijst, beschrijvingen van de grote feesten, een historische tijdbalk, kalender van de drie godsdiensten en een uitgebreid register. Te leen bij Art.1 onder code Meer informatie op:

5 Kaartspel Ontmoeten Kerk op Kop Doelgroep: groep 2-8 Het kaartspel Ontmoeten is een hulpmiddel om op een ontspannen manier binnen een tijdsbestek van 10 minuten een open gesprek over geloven tot stand te brengen. Het bestaat uit een 70-tal kaarten waarop heldere begrippen staan. In het bijzonder geloofsbegrippen zijn kriskras door het spel verwerkt. Ook allerlei gevoelskaarten maken onderdeel uit van het spel. Volgens de makers te spelen vanaf 5 jaar. Verhalencarroussel Uitgeverij Damon Doelgroep: groep 3-8 Dit is een methode die voor groep 3 tot en met 8 steeds één wereldgodsdienst of stroming centraal stelt. Aan de hand van verhalen uit verschillende religies en levensbeschouwingen worden voor kinderen relevante thema's als lijden en sterven, identiteit, zorg voor de natuur, goed en kwaad en leefregels behandeld. Bij de boeken horen een handleiding met werkbladen. De nadruk ligt op het kennismaken met interessante levensbeschouwelijke ideeën en gebruiken die kinderen in het dagelijks leven tegenkomen, waardoor ze zaken leren herkennen, benoemen en begrijpen. Zie: Agastya drink de zee leeg en andere verhalen uit de grote wereldgodsdiensten E. Idema, H. Algra, J. Staring, J. van der Vaart en G. Veerman Kwintessens, 2008 Doelgroep: groep 6-8 In dit boek zijn 45 verhalen uit de vijf grote wereldgodsdiensten (hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom en islam) naverteld voor kinderen vanaf 9 jaar. De verhalen bieden een eerste kennismaking met de verteltradities van deze godsdiensten. De meeste verhalen zijn afkomstig uit de belangrijkste heilige boeken van de verschillende godsdiensten, maar ook enkele verhalen uit latere verteltradities zijn opgenomen. Voor alle verhalen geldt dat ze een centrale rol spelen in de godsdienst waaruit ze zijn voortgekomen. Te leen bij Art.1 onder code Op zoek naar normen en waarden: Kringgesprekken met kinderen en tieners - Een creatief werkboek voor het onderwijs L. van der Mee en D. Bersma Panta Rhei, Katwijk, 2004 Doelgroep: groep 3-8 Een praktische handleiding om op een speelse en integere wijze met kinderen en jongeren het gebied van de normen en waarden te verkennen. Aan de hand van uitgewerkte thema's, via bezinningsoefeningen en kringgesprekken, wordt men zich bewust van eigen normen en waarden door na te denken over verliefdheid, pesten, jaloezie, schuld, de tien geboden, de zeven werken van barmhartigheid, de vijf zuilen van de islam, de yoga-leefregels in het hindoeïsme en de rechten van het kind. Te leen bij Art.1 onder code

6 Wat geloof jij? Kinderen schrijven over islam, christendom en jodendom L. van Uitert en C. Kuipers Basisschool De Rivieren In dit boekje staan de verslagen over de bezoeken die leerlingen van groep acht van de basisschool De rivieren te Amsterdam hebben gebracht aan een moskee, een synagoge en een katholieke kerk. Te leen bij Art.1 onder code: DVD Opa Mokum, opa Mekka Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) Orit heeft twee opa's, een moslim opa, Opa Mekka, en een joodse Opa die ze Opa Mokum noemt. Op de zolder bij Opa Mekka komt ze veel oude foto's en boekjes tegen. Ze ontdekt al snel dat er toch wel veel overeenkomsten zijn tussen haar twee opa's, ook al is de een joods en de ander moslim. Opa Mekka en Opa Mokum maken altijd heel veel lol samen. Zo nodigt Opa Mekka ieder jaar de hele familie van joodse zijde uit voor het suikerfeest aan het einde van de Ramadan. "Met mijn familie uit twee culturen is er altijd een dubbele reden tot feest". Programma bestemd voor kinderen. Duur: 20 min. Dvd te leen bij Art.1 onder code: 752 Online te bekijken via Honingkoekjes en beschuit met muisjes: Geboorteverhalen in islam en christendom G. van Midden, L. van 't Hof en L. van de Oudeweetering SGO Hoevelaken Doelgroep: groep 1-5 Multicultureel prentenboek voor levensbeschouwlijk onderwijs, geschreven voor kinderen van 4-8 jaar. Er worden drie verhalen verteld over geboorte in islam en christendom. Het eerste verhaal speelt in het hier en nu en gaat over de geboorte van Noera. In dit verhaal beleven Luuk en en Latifa de rituelen en gebruiken rondom de geboorte van Noera, een zusje voor Latifa. Luuk is een jongetje uit een christelijk gezin en Latifa is een islamitisch meisje met Nederlands-Marokkaanse ouders. Daarna worden in twee miniboekjes de eeuwenoude geboorteverhalen verteld uit christendom en islam: van Jezus en de profeet Mohammed. Te leen bij Art.1 onder code: Online kleurplaten Kleurplaat scholenproject [ÉÉN]: Wereldreligies (kinderen van verschillende geloven die elkaars hand vasthouden): Kleurplaten hindoeïsme: Kleurplaten boeddhisme: Kleurplaten islam: Kleurplaten jodendom: Kleurplaten christendom: Wereldreligies: Wereldreligies:

7 Hindoeistische tempel: Islamitische moskee: Joodse kandelaar: Bouwplaat kerk: Kleurplaat kerk: Kleurplaat moskee: Knutselideeën hindoeïsme: Een wereld vol geloof: Basiskennis wereldgodsdiensten E. Idema Kwintessens, 2007 Doelgroep: docenten, pabo-studenten Inleiding in de wereldgodsdiensten bestemd voor (aankomende) leerkrachten in het basisonderwijs. Per hoofdstuk wordt ingegaan op één van vijf wereldgodsdiensten : hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom en islam. Ontstaansgeschiedenis, de belangrijke boeken en de belangrijkste begrippen worden toegelicht op een manier die gemakkelijk te vertalen is naar gebruik in de klas. Te leen bij Art.1 onder code Over Art.1 Art.1 is de landelijke vereniging ter voorkoming en bestrijding van discriminatie (sekse, huidskleur, leeftijd, handicap etc.). Het landelijk expertisecentrum van Art.1 onderzoekt discriminatie en adviseert overheden, organisaties en individuen over het voorkomen en bestrijden van discriminatie door middel van beleidsadvies, publieksvoorlichting, trainingen en een helpdesk. De bij Art.1 aangesloten regionale antidiscriminatiebureaus (ADB s) behandelen klachten en geven voorlichting en advies in de regio. Met haar werk draagt Art.1 er aan bij dat iedereen in Nederland gelijk behandeld wordt. Een overzicht van de adressen van door Art.1 gedreven antidiscriminatiebureaus is te vinden op Het landelijk expertisebureau en de aangesloten antidiscriminatiebureaus bieden onder meer: - een bibliotheek en een shop met aansprekend les- en projectmateriaal, tentoonstellingen, posters, T-shirts, spellen, etc. - een onderwijshelpdesk waar u terecht kunt voor informatie en advies - cursussen, workshops en gastlessen - advies bij het maken van beleid - lokale en landelijke scholieren- en jongerenprojecten - het schoolbrede project [ÉÉN] Gelijke behandeling voor iedereen Schaatsbaan AR Rotterdam Postbus BD Rotterdam Tel Fax info@art1.nl