Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO

Transcriptie

1 Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO Verhoef Groep Langerak B.V. augustus 2013 definitief

2 Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO dossier : BB registratienummer : versie : definitief Verhoef Groep Langerak BV Augustus 2013 definitief HaskoningDHV Nederland B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HaskoningDHV Nederland B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van HaskoningDHV Nederland B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

3 INHOUD BLAD 1 INLEIDING 2 2 AFBAKENING Organisatiegrenzen Operationele grenzen 3 3 RESULTATEN CO 2 emissies scope 1 en 2 in Vergelijking emissies 2011 (basisjaar) en Onzekerheid in de resultaten 11 4 CONCLUSIE Conclusies Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5 COLOFON 13 BIJLAGEN Bijlage 1 Berekeningen van de scope 1 en 2 emissies Deze CO 2 inventarisatie is opgesteld overeenkomstig de eisen uit ISO ;2006, paragraaf 7: ISO GHG report content Beschrijving A Reporting organization 1 Hoofdstuk /paragraaf onderhavig rapport Overig B Person responsible Dhr. De Jong / Dhr. Stuurman C Reporting period t/m D Organizational boundaries E Direct GHG emissions F Combustion of biomass Niet van toepassing G GHG removals Niet van toepassing H Exclusion of sources or sinks Niet van toepassing I Indirect GHG emissions J Base year 2011 (1) K Changes or recalculatons Niet van toepassing L Methodologies Bijlage M Changes to methodologies Niet van toepassing N Emission or removal factors used 5.4 O Uncertainties 3 P Statement in accordance with ISO

4 1 INLEIDING Verhoef Groep Langerak, in het verdere rapport Verhoef genoemd, is een bedrijf dat werkzaamheden verricht op het gebied van grondwerken, rioleringen, bestratings- en asfaltwerken. In totaal zijn er 45 FTE werkzaam voor de organisatie. Verhoef is zich bewust van haar klimaatimpact en heeft de behoefte om inzicht te hebben in de eigen CO voetafdruk. In 2012 is Verhoef daarom gestart met het systematisch en structureel in kaart brengen van de CO 2 emissies van de eigen bedrijfsvoering. Het basisjaar voor deze inventarisatie is Begin 2013 heeft Verhoef een certificaat behaald op niveau 3 van de CO 2 Prestatieladder. Het jaarlijks in kaart brengen van de CO 2 voetafdruk biedt Verhoef de kans om de uitstoot te monitoren en te sturen op maatregelen om de CO 2 emissies te reduceren en de bedrijfsvoering te verduurzamen. In dit rapport wordt de CO 2 voetafdruk van Verhoef over het gehele jaar 2012 (1 januari december 2012) besproken. De CO 2 voetafdruk geeft een inventarisatie van de totale hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen 1. Daarnaast geeft ze inzicht in de herkomst van deze emissies, door een onderverdeling te maken naar de verschillende bedrijfsonderdelen van Verhoef en naar directe en indirecte broeikasgasemissies. Aan de hand van de resultaten uit dit rapport kan Verhoef haar klimaat- en energiebeleid op gerichte wijze monitoren en sturen. De CO 2-Prestatieladder is in 2009 ontwikkeld door ProRail met als doel bedrijven te stimuleren tot CO 2 bewust handelen en dit te kunnen belonen in aanbestedingen. Inmiddels is de CO 2-Prestatieladder verzelfstandigd en in eigendom bij de onafhankelijke Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Ook andere (publieke en commerciële) organisaties maken nu gebruik van de CO 2- Prestatieladder bij aanbestedingen. De Prestatieladder kent 4 invalshoeken: A. Inzicht (het opstellen van een CO 2 voetafdruk, conform de mondiale ISO normen). B. CO 2 reductie (de ambitie van het bedrijf de uitstoot te verminderen). C. Transparantie (de wijze waarop een bedrijf daarover intern en extern communiceert). D. Deelname aan initiatieven (in sector of keten) om CO 2 te reduceren. Elke invalshoek is onderverdeeld in 5 niveaus; hoe hoger het niveau per invalshoek, hoe meer punten het bedrijf kan vergaren. Een certificerende instantie zal de activiteiten beoordelen om het niveau van het CO 2 bewust certificaat te bepalen. Hiervoor moeten stappen zijn gezet op alle onderdelen A t/m D van de ladder. De in dit rapport opgeschreven emissie inventaris is een verantwoording van onderdeel 3.A.1 uit de CO 2- Prestatieladder, te weten: het bedrijf beschikt over een uitgewerkte emissie inventaris voor haar scope 1 en 2 CO 2 emissies conform ISO In dit rapport wordt de voetafdruk gerapporteerd volgens van deze norm. In de inhoudsopgave is een verwijzingstabel opgenomen, die aangeeft in welke hoofdstukken van dit rapport de te rapporteren aspecten van de ISO norm staan. 1 Het gaat hier om de 6 geïdentificeerde Kyotogassen: CO2, CH 4, N 2O, HFCs, PFCs en SF 6-2 -

5 2 AFBAKENING Dit rapport is gebaseerd op de methodiek van de CO 2-Prestatieladder (versie 2.1). De Prestatieladder borduurt voort op het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol) 2, dat een internationaal erkende stapsgewijze aanpak beschrijft om een CO 2 voetafdruk te berekenen. 2.1 Organisatiegrenzen Bij het bepalen van de organisatiegrenzen zijn alle activiteiten waarover Verhoef Groep Langerak BV (KvK nummer ) de regie voert, meegenomen in de CO 2 inventarisatie 3. Hierbij is gebruik gemaakt van de operational control methode conform het Greenhouse Gasprotocol. De organisatiegrenzen zijn onveranderd ten opzichte van het basisjaar Verhoef Groep Langerak is een holding met 4 werkmaatschappijen, die op basis van de operational control methode allen zijn meegenomen in de CO 2 voetafdruk. Het gaat om de volgende werkmaatschappijen: Verhoef Materieel B.V. (KvK nummer ) Verhoef Infra B.V. (KvK nummer ) Verhoef Wegen B.V. (KvK nummer ) Jocad (KvK nummer ) Om de CO uitstoot van het bedrijf te bepalen is de organisatie onderverdeeld in bedrijfsonderdelen. De bedrijfsonderdelen zijn opgedeeld in subbedrijfsonderdelen, zie tabel 2.1. Tabel 2.1: Bedrijfsonderdeel Kantoor / werkplaats Projectlocaties Mobiliteit 2.2 Operationele grenzen Indeling Verhoef Groep Langerak BV Subbedrijfsonderdeel Verwarming (aardgas) Elektriciteitsverbruik Lassen Elektriciteitsverbruik Verwarming (propaan) Rijdend materieel Aggregaten Bouwapparaten en -machines Voertuigen in eigendom De internationale normen schrijven voor dat naast CO 2 nog vijf broeikasgassen worden meegerekend in het bepalen van een CO 2 voetafdruk, te weten CH 4, N 2O, HFCs, PFCs en SF 6. Vervolgens kan de CO voetafdruk (uitgedrukt in CO 2 equivalenten) aan de hand van specifieke conversiefactoren worden bepaald. Deze conversiefactoren verschillen sterk per broeikasgas. HFCs, die vrijkomen bij lekkage van 2 Informatie over het Greenhouse gas Protocol is te vinden op 3 Greenhouse Gas Protocol Hoofdstuk 3 Setting Organizational Boundaries - 3 -

6 koelvloeistoffen in koel-/vriesapparatuur en airconditioning, hebben bijvoorbeeld een broeikasgaseffect dat honderden malen hoger kan liggen dan dat van CO 2. Conform het GHG Protocol wordt onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van emissie (scopes) in twee categorieën: directe emissies (scope 1) en indirecte emissies (scope 2 en 3). Scope 1 De CO uitstoot in scope 1 betreft alleen de directe broeikasgasemissie van het bedrijf zelf, dus veroorzaakt door de verbranding van fossiele brandstoffen (diesel, aardgas, benzine) en overige directe emissie van broeikasgassen (bijvoorbeeld de lekkage van koelvloeistoffen ter plaatse) als gevolg van de activiteiten die het bedrijf zelf uitoefent. Scope 2 Daarnaast wordt in een CO 2 voetafdruk ook indirecte CO uitstoot ten gevolge van het elektriciteitsgebruik meegenomen. Bij het gebruik van elektriciteit op het bedrijf komt weliswaar geen CO emissie vrij (m.a.w.: in een elektrisch apparaat vindt geen verbrandingsproces plaats), maar bij de productie van elektriciteit in de elektriciteitscentrale wel. Door het inkopen van elektriciteit stoot het bedrijf op indirecte wijze CO 2 uit. Ook de inkoop van rest- of stadswarmte wordt om deze reden tot scope 2 gerekend. In de CO 2- Prestatieladder worden zakelijke kilometers met privé auto (personal cars for business travel) en zakelijke vliegtuigkilometers (business air travel) tevens tot scope 2 rekent, in tegenstelling tot het GHG Protocol, die deze onderdelen aan scope 3 toeschrijft

7 Scope 3 Tenslotte komen bij een organisatie indirecte CO 2 emissie vrij door activiteiten waar men geen invloed op kan uitoefenen; bijvoorbeeld doordat een externe partij het geproduceerde afval verwerkt, door productie van materialen die de organisatie inkoopt, of door woon werkverkeer van medewerkers (OV of eigen auto). Deze indirecte emissies worden scope 3 emissies genoemd. Voor eis 3.A.1. van de CO 2-Prestatieladder is het verplicht scope 1 en scope 2 te rapporteren. Emissies die in scope 3 vallen komen om deze reden niet terug in deze voetafdruk. Voor Verhoef zijn de scopes als volgt ingevuld: Scope 1 Voertuigen in eigendom: brandstofverbruik eigen wagenpark (diesel) Brandstofverbruik: o Brandstofverbruik voor verwarming van het eigen kantoor en voor de verwarming van keten op de projectlocaties (respectievelijk aardgas en propaan). o Brandstofverbruik rijdend materieel (diesel) o Brandstofverbruik aggregaten (diesel) o Brandstofverbruik bouwapparaten en machines (diesel en benzine) Koelvloeistoffen: er heeft in 2012 bij Verhoef geen lekkage van koelvloeistoffen plaatsgevonden. Daarom komen zij niet terug in de voetafdruk Scope 2 Elektriciteitsverbruik: indirecte emissie van ingekochte elektra op het kantoor, de werkplaats en de projectlocaties Zakelijke kilometers met privé-voertuigen: in 2012 zijn er geen zakelijke kilometers met privévoertuigen afgelegd. Zij komen daardoor niet tot uiting in deze voetafdruk. Zakelijke vliegtuigkilometers: in 2012 zijn er geen zakelijke vliegtuigkilometers afgelegd. Zij komen daardoor niet tot uiting in deze voetafdruk. Verwijderingsfactoren Verhoef wekt zelf geen duurzame energie op. Ook verbranding van biomassa vond binnen scope 1 en 2 niet plaats in Verwijderingsfactoren (removal factors) die de hoeveelheid voorkomen CO 2 emissie per energie-eenheid door eigen duurzame energieproductie weergeven zijn derhalve niet van toepassing

8 3 RESULTATEN 3.1 CO 2 emissies scope 1 en 2 in 2012 Verhoef heeft in 2012 in scope 1 en ton CO uitgestoten Deze emissie komt overeen met het energiegebruik van 6,2 miljoen autokilometers 4. Per FTE werd er in 2012 in totaal 29,0 ton CO 2 uitgestoten (t.o.v. 27,2 ton in het basisjaar 2011). Het overgrote deel van de emissies is het gevolg van directe emissies: - scope 1: ton (98%) - scope 2: 26 ton (2%) Het totaalbeeld van de emissies per bedrijfsonderdeel is in tabel 3.1 weergegeven. Tabel 3.1: CO emissies (in ton) van Verhoef, 2012 Bedrijfsonderdeel Subbedrijfsonderdeel Emissiebron CO 2 uitstoot in ton Kantoor / werkplaats Elektriciteitverbruik Elektriciteit 18,2 Verwarming (aardgas) Aardgas 10,6 Subtotaal Lassen Acetyleen 0,1 28,8 Mobiliteit Eigen wagenpark Diesel 592,7 Subtotaal Projectlocaties Subtotaal Totaal 592,7 Verwarming (propaan) Propaan 2,8 Elektriciteitverbruik Elektriciteit 8,1 Rijdend materieel Diesel 485,3 Bouwapparaten en - Diesel 25,0 machines Bouwapparaten en - Benzine 3,6 machines Aggregaten Diesel 156,4 681, ,7 NB: ogenschijnlijke fouten in de optelsom zijn het gevolg van afronding Figuur 3.1 t/m 3.4 geven een grafische weergave van de uitsplitsingen van de CO 2 emissies per bedrijfonderdeel en emissiebron. Onderverdeling CO 2 uitstoot bedrijfsonderdelen Figuur 3.1 laat de CO 2 emissies per bedrijfsonderdeel zien. Daaruit blijkt dat de emissies van Verhoef vooral het gevolg zijn van mobiliteit (geheel veroorzaakt door het eigen wagenpark) en activiteiten op de projectlocaties, hier wordt respectievelijk 52% en 46% van de emissies veroorzaakt. De bijdrage van het kantoor en de werkplaats aan de totale CO 2 uitstoot is met 2% beperkt. 4 Een gemiddelde autokilometer veroorzaakt 210 gram CO uitstoot (CO 2-prestatieladder versie 2.1)

9 Onderverdeling CO 2 uitstoot projectlocaties In figuur 3.2 is een uitsplitsing van de emissies van het onderdeel projectlocaties weergegeven. Daaruit blijkt dat 71% van de totale emissies op de projectlocaties afkomstig is van de verbranding van diesel door rijdend materieel. 23% van de emissies wordt geëmitteerd als gevolg van de verbranding van diesel door aggregaten (voor de opwekking van elektriciteit). Bouwapparaten en machines (niet rijdend materieel) zorgen voor 4% van de emissies en zowel het elektriciteitsverbruik en de verbranding van propaangas veroorzaken 1% van de CO 2 op de locaties. Onderverdeling CO 2 uitstoot kantoor en werkplaats Slechts 2% van de emissies wordt veroorzaakt door het kantoor en de werkplaats van Verhoef. Een uitsplitsing van deze emissies is te zien in figuur 3.3. Het verbruik van elektriciteit veroorzaakt het grootste deel van de emissies (63%). Het hoge aandeel van elektriciteit op deze emissies wordt veroorzaakt door het in gebruik nemen van een warmte terugwinsysteem in het nieuwe kantoorpand van Verhoef. Door dit systeem, waarmee warme lucht wordt hergebruikt, wordt het gasverbruik sterk gereduceerd maar is meer elektriciteit nodig (voor het inblazen van de restwarmte in de werkplaats). De overige 37% van de emissies op kantoor en in de werkplaats wordt veroorzaakt door het verbruik van elektriciteit. Op de werkplaats wordt gelast met acetyleengas. De emissies die daardoor worden veroorzaakt hebben echter een zeer beperkt aandeel op de voetafdruk. Onderverdeling CO 2 uitstoot emissiebronnen In figuur 3.4 is de opsplitsing naar emissiebron weergegeven. Diesel is de dominante emissiebron bij Verhoef; 97% van alle emissies wordt veroorzaakt door de verbranding van diesel (door materieel, aggregaten en het eigen wagenpark). Elektriciteit wordt gebruikt op het kantoor, in de werkplaats en op de projectlocaties en is verantwoordelijk voor 2% van de emissies. Verbranding van aardgas vindt plaats op het kantoor en in de werkplaats en zorgt voor 1% van de CO 2 emissies van Verhoef. De emissies van overige emissiebronnen (acetyleen, propaan en benzine) zijn dusdanig beperkt, dat zij niet tot uiting komen in deze voetafdruk. Figuur 3.1: CO emissie naar bedrijfsonderdeel,

10 Figuur 3.2: Verdeling CO 2 emissies projectlocaties, 2012 Figuur 3.3: Verdeling CO 2 emissies kantoor/werkplaats,

11 Figuur 3.4: Verdeling CO 2 emissies per emissiebron, 2012 In bijlage 1 staan de berekeningen in detail beschreven. 3.2 Vergelijking emissies 2011 (basisjaar) en 2012 De totale scope 1 en 2 CO 2 uitstoot van Verhoef bedroeg ton in het basisjaar In 2012 is de CO 2 emissie gestegen naar ton. Ten opzichte van het basisjaar betekent dit een toename van de emissies met 14%. De CO 2 uitstoot van Verhoef is op alle vlakken gedaald of gelijk gebleven ten opzichte van het basisjaar, met uitzondering van het elektriciteitsverbruik op het kantoor en het verbruik van diesel voor het rijdende materieel (zie figuur 3.5 en 3.7). De stijging van het dieselverbruik en bijbehorende emissies (76%) door het rijdende materieel wordt veroorzaakt door de aanschaf van 2 tractoren, 2 shovels, een freesmachine en een veeg-zuigmachine. Daarnaast is er in 2012, in tegenstelling tot 2011, veel grondverzet geweest waarvoor relatief veel diesel wordt verbruikt (volgens opgave van de machinist circa liter diesel meer op jaarbasis). Ook is met onderaannemers afgesproken om mobiele kranen en bronneringspompen exclusief diesel aan Verhoef te verhuren, waardoor Verhoef het dieselverbruik van deze machines nu in haar CO 2 voetafdruk opneemt. De toename van emissies door elektriciteitsverbruik (35% t.o.v. 2011) wordt veroorzaakt door de verhuizing van Verhoef naar een nieuw kantoorpand, dat enerzijds een groter oppervlak heeft (52% groter) en anderzijds werkt met een warmte terugwinsysteem dat voor een sterke reductie van aardgasverbruik leidt, maar waardoor het elektriciteitsverbruik licht toeneemt. In figuur 3.6 is de ontwikkeling van de emissies per scope aangegeven. Daaruit is op te maken dat de emissiestijging geheel het gevolg is van een toename van de emissies in scope 1 met 16%, als gevolg van een toename van het dieselverbruik. De emissie in scope 2 is in 2012 met 35% gedaald ten opzichte van - 9 -

12 basisjaar Dat wordt veroorzaakt door een sterke daling van het elektriciteitsverbruik op de projectlocaties, als gevolg van de vervanging van een oude projectkeet. Deze daling compenseert de stijging van het elektriciteitsverbruik op kantoor als gevolg van de verhuizing en het warmte terugwinsysteem. Figuur 3.5: Vergelijking CO 2 emissies 2011 (basisjaar) en 2012 per bedrijfsonderdeel Figuur 3.6: Vergelijking CO 2 emissies 2011 (basisjaar) en 2012 per scope

13 Figuur 3.7: Vergelijking CO 2 emissies 2011 (basisjaar) en 2012 per emissiebron 3.3 Onzekerheid in de resultaten De gepresenteerde resultaten moeten geïnterpreteerd worden met een bepaalde onzekerheidsmarge. De onzekerheid wordt op basis van expert judgement geschat minder dan 1% als gevolg van: 1. Een inschatting van het brandstofverbruik van het (rijdende) materieel en de aggregaten aan de hand van draaiuren. 2. Een indeling van het elektriciteitsverbruik op de projectlocaties naar project in plaats van naar kalenderjaar. AD 1. Er is een inschatting gemaakt van het brandstofverbruik van het (rijdende) materieel en de aggregaten aan de hand van draaiuren. Het totale brandstofverbruik (voor zowel materieel als het eigen wagenpark) van Verhoef is bekend. Aan de hand van draaiuren is een inschatting gemaakt van het verbruik per type activiteit (aggregaten, pompen, bouwapparaten en machines en rijdend materieel). Aangezien de totalen bekend zijn, heeft dit geen invloed op de totale emissies van Verhoef. Daarmee leidt deze inschatting niet tot een onzekerheid op de gehele voetafdruk. AD 2. Voor het elektriciteitsverbruik van de projectlocaties zijn de totalen van de afrekening van de energieleverancier gebruikt. Verhoef ontvangt afrekeningen van de energiemaatschappij per project. Aangezien projecten jaaroverschrijdend zijn of juist minder dan een jaar duren, is het voor Verhoef lastig om een exacte inschatting of berekening van het elektriciteitsverbruik in een bepaald jaar te maken. Daarom wordt uitgegaan van de verbruiksgegevens van de facturen die Verhoef in het betreffende kalenderjaar ontvangt. De onzekerheid die hierdoor ontstaat wordt geschat op circa 25%. Gezien het kleine aandeel elektriciteit op de totale voetafdruk, leidt dit op de totale voetafdruk van Verhoef tot een onzekerheidsmarge van minder dan 1%

14 4 CONCLUSIE In dit hoofdstuk worden de resultaten van de CO 2 emissie inventarisatie van het bedrijf bespoken. Tevens worden in dit hoofdstuk aangrijppunten gegeven voor een nauwkeurigere voetafdruk. CO 2 emissie scope 1 en 2 De totale scope 1 en 2 CO uitstoot van Verhoef bedroeg in het jaar ton. Hiervan is ton het gevolg van directe emissies (scope 1) en 26 ton het gevolg van indirecte emissie door ingekochte elektriciteit (scope 2). Per FTE wordt er door Verhoef 29,0 ton CO 2 uitgestoten. De emissies zijn vooral het gevolg van het eigen wagenpark en activiteiten op de projectlocaties, hier wordt respectievelijk 52% en 46% van de emissies veroorzaakt. De bijdrage van het kantoor en de werkplaats aan de totale CO 2 uitstoot is met 2% beperkt. Diesel is de dominante emissiebron bij Verhoef; 97% van alle emissies is het gevolg van de verbranding van diesel (door materieel, aggregaten en het eigen wagenpark). Elektriciteit wordt gebruikt op het kantoor, in de werkplaats en op de projectlocaties en is verantwoordelijk voor 2% van de emissies. Verbranding van aardgas vindt plaats op het kantoor en in de werkplaats en zorgt voor 1% van de CO 2 emissies van Verhoef. De bijdragen van acetyleen (gebruikt voor laswerkzaamheden) en de verbranding van propaangas (verwarming op de projecten) en benzine (voor onder meer wacker stampers) zijn zeer beperkt (elk minder dan 1% op de totale voetafdruk). Vergelijking emissies 2012 met basisjaar 2011 De totale scope 1 en 2 CO 2 uitstoot van Verhoef bedroeg ton in het basisjaar In 2012 is de CO 2 emissie gestegen naar ton. Ten opzichte van het basisjaar betekent dit een toename van de emissies met 14%. De CO 2 uitstoot van Verhoef is op alle vlakken gedaald of gelijk gebleven ten opzichte van het basisjaar, met uitzondering van het elektriciteitsverbruik op het kantoor en het verbruik van diesel voor het rijdende materieel. De stijging van het dieselverbruik wordt met name veroorzaakt door nieuwe afspraken met onderaannemers (waardoor Verhoef het dieselverbruik van ingehuurde apparatuur in haar footprint meeneemt), de aanschaf van nieuw materieel en een toename van activiteiten in grondverzet ten op zichte van het basisjaar. De stijging in elektriciteitsverbruik (kantoor) wordt veroorzaakt door het betrekken van een nieuw en groter (52%) kantoorpand in 2012 en het gebruik van een warmte terugwinsysteem. Hierdoor wordt het aardgasverbruik van Verhoef sterk gereduceerd, maar neemt het verbruik van elektriciteit licht toe. Onzekerheid in resultaten De onzekerheid in de voetafdruk van de scope 1 en 2 emissie wordt geschat op minder dan 1% en wordt veroorzaakt door het ontbreken van de exacte elektriciteitverbruiksgegevens op de projectlocaties

15 5 COLOFON Verhoef Groep Langerak BV/Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Interne controle Projectleider Projectmanager Datum : augustus 2013 Naam/Paraaf : : Verhoef Groep Langerak BV : Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO : BB : 12 pagina's : Laura van Heeswijk : Marieke Hoffmann : Laura van Heeswijk : Rob van Tilburg

16 Planning & Strategy Laan 1914 nr EX Amersfoort Postbus BC Amersfoort T (088) F (088) E info@rhdhv.com W

17 BIJLAGE 1 Berekeningen van de scope 1 en 2 emissies De emissie van de verschillende subbedrijfsonderdelen van dit bedrijf is bepaald met behulp van de door Royal HaskoningDHV ontwikkelde CO scanner. De scanner is een rekeninstrument dat als volgt is opgebouwd: Op twee niveaus kunnen per (sub)bedrijfsonderdeel de CO emissies worden bepaald: 1) Invoer van energie gebruiksgegevens; 2) Invoer van activiteitendata. Ad 1: Invoer van energie gebruiksgegevens In veel gevallen zijn gegevens over het energiegebruik bekend. Deze energie gebruiksgegevens kunnen in de scanner worden ingevoerd, waarna automatisch met de juiste conversiefactoren de CO emissies worden berekend. Hierbij wordt de volgende formule gehanteerd: CO 2 uitstoot = (energiegebruik) x (conversiefactor) Conversiefactoren Voor de inventarisatie van de CO 2 uitstoot van Verhoef over het jaar 2012 zijn de conversiefactoren uit de CO -Prestatieladder 2.1 gehanteerd. Omdat het gaat om zeer specifieke conversiefactoren op nationaal niveau zijn de gehanteerde conversiefactoren zeer geschikt voor het omrekenen van broeikasgas activiteiten data naar de daardoor veroorzaakte CO 2 emissie. Alle gebruikte conversiefactoren zijn opgenomen in de hierna weergegeven tabellen, kolom conversiefactor. Voor acetyleen (gebruikt voor autogeen lassen) is met behulp van de molverdeling en het molgewicht van acetyleen het aantal kg CO 2 per liter vloeibaar acetyleen bepaald (564 gram per liter vloeibaar acetyleen). De achterliggende berekening is inzichtelijk bij Verhoef. Ad 2: Invoer van activiteitendata. In een aantal gevallen zijn energie gebruiksgegevens niet bekend. In dat geval kan het niveau van de (sub)bedrijfsonderdeel gerelateerde activiteiten worden gebruikt (bijv. aantal gereden autokilometers). Dit niveau is gebaseerd op onderstaande formule: CO 2 uitstoot = (activiteit van het bedrijfsonderdeel) x (energie-indicator) x (conversiefactor) Bij Verhoef is van alle bedrijfsonderdelen het energiegebruik bekend. Berekeningen op basis van activiteitendata zijn derhalve niet van toepassing. Alle data is door middel van berekeningen (calculaties) tot stand gekomen, er zijn geen metingen uitgevoerd om de uitstoot van broeikasgassen te bepalen. Verhoef Groep Langerak BV/Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO bijlage 1

18 Leeswijzer tabellen: In deze bijlage worden de berekeningen van de CO 2 emissies van scope 1 en 2 weergegeven. Onder elke tabel is aangegeven welke aannames er gedaan zijn. De tabellen zijn als volgt opgebouwd (waarbij tussen haakjes steeds een voorbeeld van Verhoef vermeld staat): Bedrijfsonderdeel: Geeft aan op welk bedrijfsonderdeel de scope betrekking heeft (bijv. mobiliteit) Subbedrijfsonderdeel: Geeft aan op welke subbedrijfsonderdeel de scope betrekking heeft (bijv. eigen wagenpark) Emissiebron: Geeft aan welke vorm van energie gebruikt wordt (bijv.diesel) Energiegebruik: Totale energiegebruik van het (sub)bedrijfsonderdeel (bijv liter diesel wordt gebruikt door het eigen wagenpark) Eenheid: De meeteenheid waarin het energiegebruik wordt uitgedrukt (bijv. liter diesel) Emissiefactor: De omrekenfactor van het energiegebruik naar CO 2 emissie (bijv. 3,135 kg/liter diesel) Eenheid: De meeteenheid waarin de emissiefactor wordt uitgedrukt (bijv. kg/liter diesel) Bron: De informatiebron van de emissiefactor (bijv. CO 2-prestatieladder versie 2.1) CO 2 uitstoot (in ton): De CO 2 emissie, uitgedrukt in ton (1 ton = 1 duizend kg) (bijv. het eigen wagenpark veroorzaakt een uitstoot van 592,7 ton CO 2 door de verbranding van diesel) Verhoef Groep Langerak BV/Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO bijlage 1

19 Berekening voor Scope 1 Meetgegevens: - De getankte liters diesel met het eigen wagenpark zijn afkomstig van facturen van BP, Esso, Carfood en den Hartog. - De totale hoeveelheid getankte liters diesel en benzine ten behoeve van het materieel, aggregaten en de bouwapparaten op de projectlocaties is afkomstig van facturen van BP, Esso, Carfood en den Hartog. - Het aardgasverbruik van het kantoor en de werkplaats is afkomstig van de afrekening van de energieleverancier. - Het verbruik van propaan is afkomstig van de facturen van de leverancier (aantal kg per fles en aantal flessen). Aannames: - Het verbruik van diesel door bouwapparaten, aggregaten en rijdend materieel op de projectlocaties is onderverdeeld a.d.h.v. verbruik en aantal draaiuren van de verschillende machines. De geaggregeerde hoeveelheid is afkomstig van facturen van de brandstofleveranciers. Verhoef Groep Langerak BV/Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO bijlage 1

20 Berekening voor Scope 2 Meetgegevens: - Het elektriciteitgebruik van het kantoor, de werkplaats en de projectlocaties is afkomstig van de afrekening van de energieleverancier. Aannames: - Voor het elektriciteitsverbruik van de projectlocaties zijn de totalen van de afrekening van de energieleverancier gebruikt. Aangezien projecten jaaroverschrijdend zijn of juist minder dan een jaar duren, is het voor Verhoef lastig om een exacte inschatting of berekening van het elektriciteitsverbruik in een bepaald jaar te maken. Daarom wordt uitgegaan van de verbruiksgegevens van de facturen die Verhoef in het betreffende kalenderjaar ontvangt. De onzekerheid die hierdoor ontstaat wordt geschat op circa 25%. Gezien het kleine aandeel elektriciteit op de totale voetafdruk, leidt dit op de totale voetafdruk van Verhoef tot een onzekerheidsmarge van minder dan 1%. Verhoef Groep Langerak BV/Emissie inventaris van Verhoef Groep Langerak BV 2012 volgens ISO bijlage 1