Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Colonoscopie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Colonoscopie"

Transcriptie

1 Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Colonoscopie

2 Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. De Maag Lever Darm Stichting is een onafhankelijke organisatie die zich inzet om maag-, darm- en leverziekten te voorkomen en te bestrijden en patiënten een betere kwaliteit van leven te kunnen bieden. De stichting werkt intensief samen met organisaties en personen die een bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van deze missie, zoals patiëntenorganisaties, vrijwilligers, verenigingen van specialisten en zorgprofessionals, overheden en het bedrijfsleven. De Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen is de wetenschappelijke beroepsvereniging van maag-darm-leverartsen. De vereniging wil onder andere de kennis over ziekten van de spijsverterings organen bevorderen. Hieronder vallen slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, alvleesklier, lever en galwegen, en het anale gebied. maart 2012 Redactie Maag Lever Darm Stichting Ontwerp en opmaak Oranje Vormgevers Illustraties Van der Zon Visueel Drukwerk Dunnebier Print Artikelcode 5006 Inhoud Colonoscopie Een verhaal uit de praktijk De spijsvertering Wat is een colonoscopie? Waarom een colonoscopie? Voor het onderzoek Patiënten met andere aandoeningen Patiënten die medicijnen gebruiken Tijdens het onderzoek Medicatie tijdens een colonoscopie Mogelijke ingrepen tijdens een colonoscopie Na het onderzoek De uitslag Klachten na het onderzoek Complicaties Wat levert het onderzoek op? Alternatieven voor een colonoscopie Extra informatie of vragen?

3 Een verhaal uit de praktijk Ik had wat bloed bij de ontlasting. Daarom moest ik een darmonderzoek laten doen, een colonoscopie. Hiermee kan de binnenkant van de dikke darm worden bekeken. Ik zag er erg tegenop. De dag voor het onderzoek moest ik laxerende vloeistof drinken. Mijn darmen moesten namelijk goed leeg en schoon zijn om alles goed te kunnen bekijken. Ik ging de volgende dag met tegenzin naar het ziekenhuis. Daar werd ik ontvangen door een aardige verpleegkundige. Zij nam me mee naar de afdeling en legde me uit wat er zou gaan gebeuren. Daarna moest ik op de onderzoekstafel gaan liggen en ging het onderzoek van start. Ik vond het heel spannend. Vooral toen de kijkslang via mijn anus in mijn darm werd geduwd, kreeg ik het benauwd. Echt pijn deed het niet, vond ik. Maar het is wel een naar gevoel. Gelukkig was het allemaal vrij snel voorbij. Ik bleek een paar poliepjes te hebben. Die zijn tijdens het onderzoek direct verwijderd. Daar voelde ik ook niets van. De poliepen zijn onderzocht en de uitslag was gelukkig goed. Ik hoef me dus voorlopig geen zorgen te maken. In deze brochure krijgt u informatie over een colonoscopie. Dit is een kijkonderzoek van de dikke darm en endeldarm. U kunt lezen welke aandoeningen opgespoord kunnen worden met een colonoscopie, welke voorbereiding nodig is en wat u kunt verwachten tijdens en na afloop van het onderzoek. Ook vindt u in deze brochure informatie over mogelijke complicaties en alternatieven voor een colonoscopie. Hiernaast vindt u eerst een korte uitleg over de werking van de spijsvertering en de rol van de dikke darm. De spijsvertering Het verteren van voedsel wordt ook wel spijsvertering genoemd. Alle organen die samen zorgen voor de spijsvertering noemen we het spijsverteringsstelsel. De spijsvertering begint in de mond. In de mond wordt voedsel fijngekauwd en vermengd met speeksel. Hierdoor kunt u het voedsel makkelijk doorslikken. In het speeksel zitten stoffen die het 01 voedsel helpen verteren. Zodra u voedsel doorslikt, komt het in de slokdarm. De slokdarm is in feite een soort transportkanaal. De spieren in de slokdarmwand duwen het voedsel naar de maag. Op de overgang van 11 slokdarm naar maag zit een sluitspiertje. Het gaat open als er voedsel 10 vanuit de slokdarm naar de maag gaat. Daarna gaat het weer dicht. Hierdoor stroomt voedsel en maagsap uit de maag niet voortdurend terug in de slokdarm. Zo zorgt het sluitspiertje voor eenrichtingsverkeer. In de maag wordt voedsel gekneed en vermengd met maagsap. Dit maagsap Spijsverteringsstelsel 01 Mond 02 Slokdarm 03 Maag wordt door de maag aangemaakt en 04 Dunne darm 05 Dikke darm het bevat onder andere zoutzuur. Het 06 Blinde darm 07 Endeldarm 08 Anus zure maagsap bevordert de verdere 09 Alvleesklier 10 Galblaas 11 Lever Van der Zon Visueel Colonoscopie 4 5 Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag Darm Leverartsen

4 vertering van het voedsel in de maag. Daarnaast vormt het zoutzuur een barrière tegen eventuele ziekmakende bacteriën die u met het eten binnenkrijgt. Daarna gaat de voedselbrij via de maaguitgang in kleine porties door naar de dunne darm. In het eerste deel van de dunne darm worden galvloeistof en alvleeskliersap toegevoegd aan de voedselbrij. Deze spijsverteringssappen zijn nodig voor de afbraak van vetten, eiwitten en suikers. In de dunne darm vindt het grootste deel van de voedselvertering plaats. Belangrijke voedingsstoffen worden via de wand van de dunne darm door het lichaam opgenomen. De dunne darm gaat over in de dikke darm. De dikke darm onttrekt water en zouten aan deze dunne brij. Wat daarna overblijft is de normale vaste ontlasting. De ontlasting wordt door de dikke darm naar de endeldarm geduwd. Als de endeldarm vol zit voelt u aandrang. De spijsvertering is voltooid als de ontlasting via de anus het lichaam verlaat. De dikke darm is ongeveer een meter lang en ligt als een soort hoefijzer in uw buik. De dikke darm begint rechtsonder in de buik en loopt via een aantal bochten naar de linker onderbuik. Daar gaat de dikke darm over in de endeldarm. De endeldarm eindigt in de anus. De medische naam voor dikke darm is colon. De medische naam voor endeldarm is rectum. Wat is een colonoscopie? Met een colonoscopie kan de arts de binnenkant van uw endeldarm, dikke darm en een klein stukje dunne darm onderzoeken. Het onderzoek wordt uitgevoerd met een kijkinstrument: de endoscoop. Een endoscoop is een flexibele slang die ongeveer de doorsnede heeft van een vinger. De arts schuift de endoscoop via uw anus in de darm. Aan het uiteinde van de slang zitten een lampje en een camera. Het lampje zorgt ervoor dat de arts de binnenkant van uw darm goed kan bekijken. De beelden die de camera maakt zijn te zien op een beeldscherm. Deze beelden kunnen worden bewaard. Hierdoor kan de arts de beelden na het onderzoek nog eens rustig bekijken. Van elk onderzoek wordt ook een schriftelijk verslag gemaakt. Met een colonoscopie kan een arts vrijwel alle darmafwijkingen opsporen. Een colonoscopie is een inwendig onderzoek. Dit heeft voor en nadelen. Een belangrijk voordeel van de colono scopie is dat de arts direct kleine ingrepen kan uitvoeren. In veel gevallen is de colonoscopie daarom het onderzoek van eerste keus Colonoscopie 01 Flexibele slang (endoscoop) 02 Licht 03 Dikke darm 04 Sigmoïd 05 Endeldarm 06 Anus 07 Blindedarm Van der Zon Visueel Colonoscopie 6 7 Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag Darm Leverartsen

5 Waarom een colonoscopie? Een colonoscopie is een onderzoek dat vaak gedaan wordt in Nederland. Het onderzoek geeft veel informatie over de oorzaak van darmklachten. Met een colonoscopie kan de arts afwijkingen aan uw dikke darm opsporen, zoals ontstekingen, zweertjes, bloedingen, vernauwingen, divertikels (uitstulpingen), poliepen en tumoren. Hieronder staan de meest voorkomende aandoeningen. > Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Bij chronische darmontstekingen, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, zijn ontstekingen en/of zweertjes in de darmwand te zien. Bij colitis ulcerosa ontstaan de ontstekingen alleen in de dikke darm. De ziekte van Crohn kan ontstekingen veroorzaken in het hele spijsverteringskanaal. De bekendste klachten zijn hevige buikpijn en diarree, soms met bloed en pus. Bij beide ziekten wisselen perioden met veel klachten zich af met perioden zonder klachten. De oorzaak van deze ziekten is niet bekend. Beide ziekten komen voor bij kinderen en (jong) volwassenen. De eerste klachten ontstaan meestal bij mensen tussen de 15 en de 35 jaar. > Divertikels Divertikels zijn kleine uitstulpingen van de darmwand in de buikholte. Divertikels zijn onschuldig en veroorzaken meestal weinig klachten. Divertikels kunnen gaan ontsteken, als ontlasting in de uitstulpingen achterblijft. We spreken dan van een diverticulitis. De klachten bij diverticulitis zijn: koorts, hevige buikpijn en verstopping of diarree. Soms zit er bloed bij de ontlasting. Divertikels komen vooral voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar. De oorzaak van divertikels is niet precies bekend. Waarschijnlijk speelt een vezelarme voeding en een slechte stoelgang (verstopping) een rol bij het ontstaan van divertikels. > Poliepen Een poliep is een soort woekering van het slijmvlies van de darmwand. De binnenkant van de dikke darm is bekleed met een slijmvlieslaag. Uit deze slijmvlieslaag kan een klein gezwel groeien: een poliep. De meeste poliepen zijn goedaardig en zullen altijd goedaardig blijven. Sommige poliepen kunnen op den duur kwaadaardig worden. Dit zijn de zogenaamde adenomen of adenomateuze poliepen. Deze adenomen kunnen na verloop van tijd uitgroeien tot dikkedarmkanker. Poliepen in de dikke darm worden altijd verwijderd, om de kans op dikkedarmkanker te verkleinen. Kleine poliepen geven meestal geen klachten, grotere wel. Deze kunnen bloed bij de ontlasting veroorzaken en u kunt last hebben van verstopping of diarree. Poliepen komen vooral voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar. > Dikkedarmkanker In 2009 werd bij ruim Nederlanders dikkedarmkanker vastgesteld. Dikkedarmkanker is de tweede meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Het gaat dan om een kwaadaardige tumor in de endeldarm of dikke darm. Dikkedarmkanker ontstaat uit een poliep. De ziekte komt voornamelijk voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar. In ongeveer 5-10 % van de gevallen speelt erfelijkheid een belangrijke rol. Dikkedarmkanker is een ernstige ziekte. Maar het is ook één van de best behandelbare vormen van kanker, als de diagnose in een vroeg stadium wordt gesteld. De klachten bij darmkanker kunnen zijn: bloed bij de ontlasting, een veranderde stoelgang, onverklaarbaar gewichtsverlies, vermoeidheid, buikpijn of andere ongemakken in de buik. Meer informatie vindt u op Colonoscopie 8 9 Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

6 Bespreek voordat u naar het ziekenhuis komt voor de colonoscopie met uw arts De precieze voorbereiding op het onderzoek; de dieetadviezen en laxeermiddelen kunnen per ziekenhuis verschillend zijn. De mogelijkheid van een roesje (sedatie) tijdens het onderzoek. Als u een bepaalde ziekte of aandoening hebt. Als u medicijnen gebruikt. Voor het onderzoek Een goede voorbereiding is belangrijk bij een colonoscopie. Het is raadzaam om van tevoren met uw arts te bespreken of u tijdens het onderzoek een roesje wilt of niet. Op de dag van het onderzoek is het niet altijd mogelijk om nog te kiezen voor een roesje. Meer informatie over een roesje vindt u op pagina 15 van deze brochure. voor het onderzoek mag u niets eten. Water, thee, bouillon en limonade zonder koolzuur mag u meestal wel gebruiken. Afhankelijk van het tijdstip van het onderzoek, mag u op de dag van het onderzoek soms licht ontbijten. Het is belangrijk om naast de laxerende vloeistof veel te drinken. Uiteindelijk is het de bedoeling dat uw ontlasting waterdun en vrijwel helder wordt. Dat is een teken dat uw darm goed schoon is. In de meeste ziekenhuizen wordt Klean-Prep, Colofort of Endofalk als laxeermiddel gebruikt. U moet ongeveer vier liter van deze oplossing opdrinken als voorbereiding op een colonoscopie. Soms mag u een deel hiervan nog op de ochtend van het onderzoek zelf opdrinken. Moviprep is een laxeermiddel met dezelfde werking, waarvan u ongeveer twee liter moet drinken als voorbereiding. Deze laxeermiddelen zorgen ervoor dat het transport van ontlasting door de dikke darm sneller gaat dan normaal. Mogelijke bijwerkingen van deze laxeermiddelen zijn buikpijn, buikkrampen, een opgeblazen gevoel, misselijkheid en soms braken. Ook jeuk, huiduitslag en irritaties rondom de anus kunnen optreden. Bij ernstige bijwerkingen is het verstandig om contact op te nemen met uw behandelend arts. Een laxeermiddel dat soms gebruikt wordt als voorbereiding op een colonoscopie is Phosphoral (natriumfosfaat) of Picoprep. Ook bij deze medicijnen is het belangrijk om veel te drinken. Phosphoral en Picoprep mogen niet gebruikt worden door mensen met een nieraandoening. Daarnaast is het noodzakelijk dat uw dikke darm helemaal schoon en leeg is. De arts kan het onderzoek dan meestal zonder problemen uitvoeren en de binnenkant van uw darm goed onderzoeken. Er zijn verschillende manieren om te zorgen dat uw darm schoon en leeg is. Hieronder worden deze methoden kort besproken. De precieze voorbereiding voor een colonoscopie verschilt per ziekenhuis. Als u vragen hebt, kunt u contact opnemen met de endoscopieafdeling van uw ziekenhuis. > Het drinken van laxerende vloeistof De dag vóór het onderzoek drinkt u thuis twee tot vier liter sterk laxerende vloeistof. Hierdoor wordt uw ontlasting heel dun en moet u vaak naar het toilet. De dag > Totale darmspoeling In sommige gevallen krijgt u op de ochtend van het onderzoek een darmspoeling. Dit heet ook wel een lavage. De verpleegkundige brengt een dun slangetje in uw maag. Dit gebeurt via uw neus of mond. Door dit slangetje wordt een grote hoeveelheid verwarmde vloeistof gespoten. U zit daarbij op een speciaal toilet. Zo worden uw darmen in enkele uren schoon gespoeld. De dag voor het onderzoek mag u niets eten. Water, thee, bouillon en limonade zonder koolzuur mag u meestal wel gebruiken. > Dieet met laxeermedicatie met klysma Deze methode wordt vrijwel niet meer gebruikt. Om uw darmen schoon en leeg Colonoscopie Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

7 te krijgen volgt u één of twee dagen voor het onderzoek een laxerend dieet. Daarnaast krijgt u laxeermiddelen. Vlak voor het onderzoek krijgt u een klysma. Bij zo n klysma wordt via de anus een laxerend middel of lauw water ingebracht. Ook in dit geval mag u de dag voor het onderzoek niets eten. Water, thee, bouillon en limonade zonder koolzuur mag u meestal wel gebruiken. Tijdens het onderzoek > Patiënten met andere aandoeningen Als u een andere aandoening hebt, is het goed om dit van tevoren met uw arts te bespreken. Voor mensen met diabetes (suikerziekte) kan de voorbereiding op het onderzoek anders zijn. Voor mensen met een stoma verloopt het onderzoek anders dan in deze brochure staat. Een stoma is een kunstmatige darmuitgang via de buikwand. Het darmonderzoek gebeurt bij deze mensen daarom niet via de anus, maar via het stoma. Uw arts kan u hierover informeren. > Patiënten die medicijnen gebruiken Als u medicijnen gebruikt, dan is het ook belangrijk dat u dit voor de colonoscopie bespreekt met uw arts. Soms is het nodig om geruime tijd voor het onderzoek te stoppen met bepaalde medicijnen. Zorg daarom dat uw arts op tijd op de hoogte is. Tijdens een colonoscopie kan de arts kleine ingrepen uitvoeren, als dat nodig is. Daardoor kan een wondje in de darmwand ontstaan. Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, is de kans op complicaties dan groter. Uw arts kan u vertellen of en vanaf wanneer u met deze medicijnen moet stoppen. Voorbeelden van bloedverdunnende middelen zijn Sintrommitis (acenocoumarol), Marcoumar (fenprocoumon), Ascal (carbasalaatcalcium), Plavix (Clopidogrel) en Aspirine (acetylsalicylzuur). Ook als u ijzertabletten gebruikt, is het verstandig dit te bespreken met uw arts. Meestal is het nodig om ten minste één week voor het onderzoek tijdelijk te stoppen. IJzertabletten veroorzaken een zwarte, kleverige laag op de darmwand. Dit maakt het onderzoek moeilijker. Er kunnen kleine verschillen zijn tussen ziekenhuizen, maar in het algemeen verloopt een colonoscopie als volgt. U meldt zich op de endoscopieafdeling van het ziekenhuis. Hier wordt u voorbereid op het onderzoek. Hier krijgt u ook een infuus voor het roesje, als u dit van tevoren op de polikliniek met uw arts heeft afgesproken. Meer informatie over een roesje vindt u verderop in deze brochure. De verpleegkundige brengt u vervolgens naar de onderzoeksruimte. Hier worden de medicijnen voor het roesje via het infuus toegediend. Vervolgens gaat u op uw linkerzij op de onderzoekstafel liggen. De arts brengt de endoscoop voorzichtig via uw anus in de endeldarm. Daarna schuift de arts de endoscoop langzaam op door uw hele dikke darm. Soms is het nodig de endoscoop een klein stukje terug te trekken, voordat deze weer verder opgeschoven kan worden. Als de endoscoop bij de dunne darm is aangekomen, begint het onderzoek. De arts trekt de endoscoop rustig terug. Pas tijdens dit terughalen bekijkt de arts de darmwand nauwkeurig. Soms is de darmwand of het slijmvlies van de darm niet goed zichtbaar. Dan blaast de arts via de endoscoop lucht in uw darm. De darm gaat daardoor wijd openstaan. Door het inblazen van deze lucht kunt u pijnlijke darmkrampen krijgen. Waarschijnlijk laat u ook winden tijdens het onderzoek. Dat is heel normaal. U hoeft zich hier niet voor te schamen. Houd de winden vooral niet op. Door het ophouden kunt u meer last krijgen van krampen. De arts kan tijdens het onderzoek vragen of u op uw rug of andere zij wilt gaan liggen. Ook kan een assistent met de handen op uw buik drukken. Als het onderzoek klaar is, wordt de endoscoop voorzichtig verwijderd. De colonoscopie duurt ongeveer 30 minuten, zonder de voorbereiding. Wanneer de arts tijdens het onderzoek extra ingrepen uitvoert, dan duurt het onderzoek langer. Als u een Colonoscopie Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

8 roesje hebt gehad, kunt u na het onderzoek rustig uitslapen in een uitslaapkamer. > Doet het onderzoek pijn? Pijnbeleving is voor iedereen anders. Voor mensen met darmaandoeningen, zoals het prikkelbare darm syndroom, de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, kan een colonoscopie pijnlijk zijn. Als u zich tijdens het onderzoek kunt ontspannen, dan is het onderzoek vaak minder pijnlijk. Het inbrengen van de endoscoop en het opschuiven van de slang gaat dan makkelijker. Veel mensen vinden vooral het inbrengen van de endoscoop vervelend. Als u last hebt van aambeien of kloofjes rond de anus, kan dit extra pijnlijk zijn. In dat geval smeert de arts meestal een verdovende zalf op en rond de anus. Het opschuiven van de endoscoop door de dikke darm kan vooral bij de bochten pijnlijk zijn. De pijn wordt meestal snel minder als de endoscoop voorbij een bocht is. Van eventuele kleine ingrepen voelt u niets. Als u een roesje hebt gekregen, dan merkt u weinig van het onderzoek. > Medicatie tijdens een colonoscopie In de meeste ziekenhuizen kunt u kiezen of u een roesje wilt tijdens het onderzoek. De arts zal dit van tevoren met uw bespreken. Als dat niet gebeurt kunt u er zelf naar vragen. Een roesje wordt ook wel sedatie genoemd. Dat wil zeggen dat u kalmerende, slaapbevorderende medicijnen krijgt. Meestal wordt hiervoor Dormicum (midazolam) gebruikt. Het effect van een roesje verschilt per persoon. Sommige mensen vallen in slaap, terwijl anderen alleen wat versuft zijn. Door het roesje voelt u zich meer ontspannen en voelt u minder pijn en angst. U bent wel in staat om aanwijzingen van de arts op te volgen en bijvoorbeeld om te draaien, als dat nodig is. De medicijnen voor het roesje worden toegediend via een infuus. Dit infuus krijgt u in uw arm of hand. Tijdens een colonoscopie met roesje controleert een verpleegkundige uw hartslag en ademhaling. Dit gebeurt met een knijper op een van uw vingers. Via het infuus kan de arts eventueel ook pijnstillende medicijnen toedienen die op morfine lijken. Meestal is dit fentanyl. > Wel of niet een roesje? Het verschilt per ziekenhuis of en wanneer een roesje bij een colonoscopie toegediend wordt. In sommige ziekenhuizen krijgen patiënten standaard een roesje aangeboden. In andere ziekenhuizen moet u zelf van tevoren op de polikliniek vragen om een roesje. Doe dit niet op de dag van het onderzoek, maar tijdens een eerdere afspraak. Het ziekenhuis kan dan de nodige voorbereidingen treffen. Uw arts zal de voor- en nadelen van een roesje met u bespreken. Er is een kleine kans op complicaties door de medicijnen, zoals ademhalingsproblemen en stoornissen in de hartfunctie. Dit geldt vooral voor mensen die ouder zijn dan 70 jaar en last hebben van een hartaandoening, longaandoening of andere aandoeningen. Als u een roesje krijgt, dient u iemand mee te nemen naar het ziekenhuis. Na het onderzoek kunt u enige tijd versuft en slaperig zijn. Hierdoor weet u vaak niet meer goed wat de arts heeft verteld. Daarom is het verstandig om uw partner, een familielid of een vriend(in) mee te nemen. Deze kan samen met u naar de uitslag van het onderzoek luisteren. Ook kunt u na een roesje niet aan het verkeer deelnemen. Het is noodzakelijk dat iemand u naar huis begeleidt. Bij jonge kinderen wordt een colonoscopie meestal niet met een roesje, maar onder narcose uitgevoerd. Bij volwassenen gebeurt dit alleen in zeer zeldzame gevallen. > Mogelijke ingrepen tijdens een colonoscopie Tijdens een colonoscopie kan de arts kleine ingrepen doen. De arts kan instrumenten door de endoscoop opschuiven. Op die manier kan de arts de volgende kleine ingrepen uitvoeren: > Een poliep verwijderen. Dit wordt ook wel poliepectomie genoemd. De arts legt een metaaldraadje als een lus om de poliep heen. Bij kleine poliepen kan de steel van de poliep op die manier doorgesneden worden. De arts kan ook een zwakke elektrische stroom door het metaaldraadje leiden. De steel van de poliep wordt zo doorgebrand. Indien mogelijk worden poliepen die verwijderd zijn onder de microscoop onderzocht. Colonoscopie Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

9 > Een stukje weefsel (biopt) uit de darmwand wegnemen. Dit wordt een biopsie genoemd. De arts kan stukjes weefsel wegnemen voor verder onderzoek, om met zekerheid de juiste diagnose te kunnen stellen. Dit weefsel wordt onder de microscoop onderzocht. Met een biopsie kunnen ziektes zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of andere darmontstekingen vastgesteld worden. Ook onrustige of kwaadaardige cellen kunnen op deze manier aangetoond worden. > De arts kan ook andere kleine afwijkingen aan de darmwand wegbranden met elektrische stroom. U krijgt dan eerst een metalen plaat op uw bil geplakt. Dit is een zogenoemde aardeplaat, die nodig is voor een goede geleiding. > Soms is het mogelijk om tijdens een colonoscopie een bloeding in de darm te stelpen. > Een buisje (stent) plaatsen. Als er een vernauwing in de darm zit, bijvoorbeeld vanwege littekenweefsel of een tumor, kan de arts een buisje plaatsen. De doorgang voor ontlasting wordt daardoor verbeterd. bij de volgende afspraak met uw behandelend arts. De arts zal dan ook met u bespreken of er een behandeling nodig is, en zo ja, welke. > Klachten na het onderzoek Na een colonoscopie hebben veel mensen nog enige tijd klachten. De eerste tijd na het onderzoek kunt u last hebben van buikpijn, darmkrampen, een opgeblazen gevoel en winderigheid. Dit is normaal en wordt meestal veroorzaakt door de ingeblazen lucht. Het is belangrijk dat u die lucht snel kwijtraakt. Dit doet u door winden te laten. De pijn is dan vaak snel weer weg. Tot enkele dagen na het onderzoek kunt u wat slijm en vocht verliezen via uw anus. Als uw arts een poliep of een stukje weefsel heeft weggehaald, dan kunt u daarnaast wat bloed verliezen. Dit stopt vanzelf binnen enkele dagen. Als het bloedverlies langer aanhoudt of als de bloedingen heviger worden, dan is het belangrijk dat u uw behandelend arts waarschuwt. De ingrepen zijn vrijwel pijnloos. Er is een kleine kans op complicaties. Deze vindt u verderop in deze brochure. Na het onderzoek Na de colonoscopie kunt u even bijkomen van het onderzoek en eventueel van het roesje. Gaat alles goed en bent u weer helemaal wakker? Dan mag u wat eten en naar huis. U mag in principe weer alles eten en drinken. Het is verstandig om op de dag van het onderzoek rustig aan te doen. > De uitslag van het onderzoek Als de arts poliepen heeft verwijderd, of als er een stukje weefsel is weggehaald, dan wordt dit onderzocht onder de microscoop. U krijgt de uitslag van dit onderzoek Normaal gesproken verminderen en verdwijnen bovengenoemde klachten binnen enkele dagen. Als de klachten juist erger worden, of als u koorts krijgt, neem dan contact op met de dienstdoende Maag-Darm-Leverarts (MDL-arts) via de Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis. > Complicaties Complicaties komen niet vaak voor bij een colonoscopie. Bij ongeveer 2 op de patiënten ontstaan complicaties. De kans op een complicatie neemt toe als de arts tijdens het onderzoek een ingreep uitvoert. Als de arts een poliep verwijdert of een andere handeling uitvoert, ontstaan complicaties bij 1 tot 2 op de 100 patiënten. De meest voorkomende complicatie is een bloeding. De bloeding kan direct na het onderzoek optreden, maar ook nog in de eerste week na het onderzoek. Een zeldzame, maar zeer ernstige complicatie is een darmperforatie. Dit is een gaatje of scheurtje in de wand van de darm. Ontlasting kan op dat moment in de Colonoscopie Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

10 Met een röntgenonderzoek van de dikke darm kan de arts afwijkingen zoals divertikels, poliepen en tumoren opsporen. Voor dit onderzoek moet uw dikke darm helemaal schoon en leeg zijn, net zoals bij een colonoscopie. Voorafgaand aan dit onderzoek brengt de arts contrastmiddel (bariumpap) via uw anus in de dikke darm. Vervolgens worden röntgenfoto s gemaakt, waarop de darmwand goed zichtbaar is. Dit onderzoek wordt ook wel een coloninloopfoto of X-colon genoemd. Röntgenonderzoek van de dikke darm is minder betrouwbaar dan een colonoscopie. Kleine afwijkingen kan de arts moeilijker opsporen. Röntgenonderbuikholte terecht komen. Hierdoor kan een buikvliesontsteking ontstaan. Dit is een gevaarlijke situatie, waarbij meestal een spoedoperatie nodig is. Beide complicaties komen vooral voor bij mensen die ontstekingen, vernauwingen of uitstulpingen (divertikels) in de darm hebben. Neem direct contact op met uw MDL-arts of met de Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis als u in de week na het onderzoek: koorts krijgt; plotseling last krijgt van hevige pijn, of als de pijn niet binnen enkele dagen verdwijnt; last hebt van hevig bloedverlies, of als het bloedverlies niet binnen enkele dagen verdwijnt. Wat levert het onderzoek op? De colonoscopie is een nauwkeurig onderzoek, waarbij de arts de binnenkant van uw darm goed kan onderzoeken. Ook is het mogelijk om hapjes weefsel (biopten) en poliepen direct tijdens het onderzoek te verwijderen. Deze worden vervolgens onder de microscoop onderzocht. Wanneer deze uitslag bekend is, kan de arts met zekerheid diagnoses stellen, zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of dikkedarmkanker. Toch biedt dit onderzoek geen 100% betrouwbaarheid. Kleine poliepen of andere afwijkingen zijn in de bochten van de darm soms moeilijk te zien. Het onderzoek wordt bovendien minder betrouwbaar als u last hebt van littekens of uitgebreide divertikels in uw darm of verklevingen rond uw darm. Het zicht van de arts kan hierdoor belemmerd worden. Hetzelfde geldt als er ontlasting is achtergebleven en uw darm niet goed schoon is. Bij ongeveer tien procent van de mensen is het niet mogelijk om de hele dikke darm te onderzoeken. Het lukt bij deze mensen niet om de endoscoop tot aan de dunne darm op te schuiven. Bijvoorbeeld vanwege scherpe bochten of vernauw ingen in de darm, of omdat het opschuiven van de endoscoop te pijnlijk is. In dat geval zal de arts voorstellen een ander onderzoek te doen om uw dikke darm te onderzoeken. Alternatieven voor een colonoscopie Een groot voordeel van de colonoscopie, in vergelijking met andere darmonderzoeken, is dat de arts tijdens het onderzoek kleine ingrepen kan uitvoeren. Het onderzoek heeft echter ook nadelen. Het is een belastend onderzoek voor de patiënt en er is een kleine kans op complicaties. Hieronder vindt u een korte omschrijving van een aantal andere darmonderzoeken. U kunt deze alternatieven bespreken met uw arts. > Röntgenonderzoek van de dikke darm Colonoscopie Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

11 zoek is voor veel mensen iets minder pijnlijk, maar nog steeds belastend. De kans op complicaties, zoals perforatie, is heel klein, maar wel aanwezig. > Virtuele colonoscopie Bij een virtuele colonoscopie onderzoekt de arts uw dikke darm met behulp van een CT-scan of een MRI-scan. Bij een CT-scan wordt de dikke darm afgebeeld met behulp van röntgenstralen. Bij een MRI-scan wordt gebruik gemaakt van een sterk magnetisch veld. Bij beide technieken wordt de dikke darm driedimensionaal in beeld gebracht. Dit onderzoek wordt daarom ook wel 3D-colografie genoemd. In Nederland wordt dit onderzoek vooral gedaan met een CT-scan. De virtuele colonoscopie is in betrouwbaarheid vergelijkbaar met een gewone colonoscopie. Bij zeer kleine poliepen kan de virtuele colonoscopie echter minder betrouwbaar zijn. De virtuele colonoscopie is minder belastend dan een gewone colonoscopie. Wel wordt er net als bij de gewone colonoscopie lucht in de darm geblazen om een duidelijker beeld te krijgen. Dit gebeurt via een buisje dat voor het onderzoek in de anus wordt gebracht. Door het inblazen van deze lucht kunt u pijnlijke darmkrampen krijgen. De scan vindt in buik- en in rugligging plaats. Er is een kleine kans op complicaties door de straling die gebruikt wordt bij een CT-scan. Een belangrijk nadeel is echter dat de arts geen ingrepen kan uitvoeren tijdens het onderzoek. Wanneer de arts poliepen of andere afwijkingen opspoort, moet vaak alsnog een gewone colonoscopie gedaan worden. Bovendien wordt de virtuele colonoscopie pas in enkele ziekenhuizen uitgevoerd. De voorbereiding is ongeveer hetzelfde als bij een gewone colonoscopie. Extra informatie of vragen? Hebt u nog vragen over het onderzoek, neem dan contact op met uw arts. U kunt ook met de Infolijn van de Maag Lever Darm Stichting bellen of mailen. De Infolijn ( 0,15 pm) ) op maandag, woensdag en donderdag van tot uur voorlichting@mlds.nl Internet Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen over andere onderwerpen die ter sprake zijn gekomen? Op pagina 22 en 23 vindt u een brochureoverzicht. U kunt onze brochures bestellen via onze website: > Video Capsule Endoscopie De Video Capsule Endoscopie (camerapil) is een onderzoek waarbij de arts de binnenkant van uw hele maagdarmkanaal kan bekijken. Dit onderzoek wordt momenteel vooral gebruikt voor dunne darmonderzoek. Het is nog niet voldoende ontwikkeld om als betrouwbaar dikke darmonderzoek te dienen. Colonoscopie Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

12 Overzicht brochures Deze brochures kunt u bestellen in de webshop op onze website of via onze Infolijn, telefoon ( 0,15 per minuut). Lever- gal- en Voeding Slokdarm- en alvleesklier- en spijs- Algemene Maagbrochures brochures Darmbrochures vertering Onderzoek Kinderen Sondevoeding brochures Brandend maagzuur Functionele maagklachten Maagkanker Maagslijmvliesontsteking Maagzweer Slokdarmkanker Acute alvleesklierontsteking Chronische alvleesklierontsteking Alvleesklierkanker Galstenen Hepatitis Kanker in de lever Levercirrose Levertransplantatie Aambeien Coeliakie Darmflora Diarree Dikkedarmkanker Divertikels en diverticulitis Leveraandoeningen door alcoholgebruik Ontlastingsincontinentie Poliepen in de dikke darm Prikkelbare Darm Syndroom Spijsvertering bij 50+ers Voeding bij levercirrose Voeding bij MDLaandoeningen Colonoscopie ERCP Gastroscopie Sigmoïdoscopie Buikpijn bij kinderen Diarree bij kinderen Rottige buiken boekje Verstopping bij kinderen Sondevoeding via een neussonde Sondevoeding via een voedingsstoma Corporate brochure Preventiebrochure Preventie van spijsverteringsaandoeningen Verstopping Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Colonoscopie Maag Lever Darm Stichting / Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen

13

Als er bloed in uw ontlasting is gevonden

Als er bloed in uw ontlasting is gevonden Als er bloed in uw ontlasting is gevonden januari 2014 2 3 Als er bloed in uw ontlasting is gevonden U heeft meegedaan aan het proefbevolkingsonderzoek darmkanker. De uitslag is dat er bloed in uw ontlasting

Nadere informatie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Colonoscopie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Colonoscopie Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Colonoscopie De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid

Nadere informatie

502c. Colonoscopie met zeer intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie)

502c. Colonoscopie met zeer intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie) Colonoscopie met zeer intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie) Een goede voorbereiding is belangrijk voor het slagen van een colonoscopie. In deze brochure wordt kort ingegaan op de volgende

Nadere informatie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Sigmoïdoscopie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Sigmoïdoscopie Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Sigmoïdoscopie De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie. Onderzoek van de endeldarm. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden

Sigmoïdoscopie. Onderzoek van de endeldarm. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden Sigmoïdoscopie Onderzoek van de endeldarm Informatie voor patiënten F0032-4380 februari 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260

Nadere informatie

Als er bloed in uw ontlasting. is gevonden. Bevolkingsonderzoek

Als er bloed in uw ontlasting. is gevonden. Bevolkingsonderzoek Als er bloed in uw ontlasting 2014 is gevonden Bevolkingsonderzoek Als er bloed in uw ontlasting is gevonden U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. De uitslag is dat er bloed in uw ontlasting

Nadere informatie

Colonoscopie. Onderzoek van de dikke darm Voorbereiding met Kleanprep. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden

Colonoscopie. Onderzoek van de dikke darm Voorbereiding met Kleanprep. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm Voorbereiding met Kleanprep Informatie voor patiënten F0853-1011 november 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan

Nadere informatie

Hoe werkt de dikke darm?

Hoe werkt de dikke darm? Sigmoïdoscopie Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een sigmoïdoscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument (de endoscoop) de binnenkant van het laatste deel van

Nadere informatie

502d. Afbeelding: Dikke darm met een ingebrachte endoscoop

502d. Afbeelding: Dikke darm met een ingebrachte endoscoop 18-11-2016 502d Colonoscopie (klinisch) (met eventueel poliepectomie) Een goede voorbereiding is belangrijk voor het slagen van een colonoscopie. In deze brochure wordt kort ingegaan op de volgende onderwerpen:

Nadere informatie

Als er bloed in uw ontlasting is gevonden

Als er bloed in uw ontlasting is gevonden Als er bloed in uw ontlasting is gevonden 2015 Als er bloed in uw ontlasting is gevonden U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. De uitslag is dat er bloed in uw ontlasting (poep) is

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie Onderzoek van de endeldarm

Sigmoïdoscopie Onderzoek van de endeldarm Sigmoïdoscopie Onderzoek van de endeldarm Uw afspraak Wij verwachten u op: om: uur Wilt u zich een kwartier voordat u de afspraak heeft, melden op de afdeling: HMC Antoniushove, afdeling Endoscopie (vierde

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie/ colonoscopie. (darmonderzoek)

Sigmoïdoscopie/ colonoscopie. (darmonderzoek) Sigmoïdoscopie/ colonoscopie (darmonderzoek) 2 Sigmoïdoscopie-colonoscopie (darmonderzoek) Datum:.. Tijd:. Er is met u op bovengenoemde datum een afspraak gemaakt voor een darmonderzoek. In deze folder

Nadere informatie

502a. Colonoscopie met normale voorbereiding (met eventueel poliepectomie)

502a. Colonoscopie met normale voorbereiding (met eventueel poliepectomie) Colonoscopie met normale voorbereiding (met eventueel poliepectomie) Een goede voorbereiding is belangrijk voor het slagen van een colonoscopie. In deze brochure wordt kort ingegaan op de volgende onderwerpen:

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie / colonoscopie (darmonderzoek)

Sigmoïdoscopie / colonoscopie (darmonderzoek) Sigmoïdoscopie / colonoscopie (darmonderzoek) Sigmoïdoscopie / colonoscopie (darmonderzoek) Locatie Delfzicht: Scopie-afdeling (route G, locatie G.04.) Locatie Lucas: Endoscopiecentrum (afdeling Zuid 2)

Nadere informatie

Gastroscopie. Onderzoek van de slokdarm, de maag en de dunne darm. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.

Gastroscopie. Onderzoek van de slokdarm, de maag en de dunne darm. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden. Gastroscopie Onderzoek van de slokdarm, de maag en de dunne darm Informatie voor patiënten F0531-4380 april 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie met moviprep voorbereiding

Sigmoïdoscopie met moviprep voorbereiding Sigmoïdoscopie met moviprep voorbereiding Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een sigmoïdoscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument (de endoscoop) de binnenkant

Nadere informatie

502b. Colonoscopie met intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie)

502b. Colonoscopie met intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie) 18-11-2016 502b Colonoscopie met intensieve voorbereiding (met eventueel poliepectomie) Een goede voorbereiding is belangrijk voor het slagen van een colonoscopie. In deze brochure wordt kort ingegaan

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie / colonoscopie darmonderzoek

Sigmoïdoscopie / colonoscopie darmonderzoek Sigmoïdoscopie / colonoscopie darmonderzoek 2 SIGMOÏDOSCOPIE / COLONOSCOPIE (darmonderzoek) Afdeling: Scopie afdeling (route G, locatie G.04.) Telefoon: 0596-644 591 Datum:. Tijd:. Er is met u op bovengenoemde

Nadere informatie

ERCP. Maag Lever Darm Stichting ( ) Medegebruik van dit tekstdocument werd toegestaan aan de Alvleeskliervereniging Pagina 1

ERCP. Maag Lever Darm Stichting ( ) Medegebruik van dit tekstdocument werd toegestaan aan de Alvleeskliervereniging Pagina 1 ERCP ERCP is een afkorting voor Endoscopisch Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Een ERCP wordt over het algemeen

Nadere informatie

Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal

Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal Uw afspraak U heeft een afspraak voor een echo-endoscopie van het maagdarmkanaal (slokdarm, maag, galwegen en alvleesklier). Wij verwachten u op: om: uur U kunt zich

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie Onderzoek van de darm. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie Onderzoek van de darm. rkz.nl Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Onderzoek van de darm rkz.nl Uw afspraak U wordt verwacht op de Dagbehandeling A1, 1e etage, wachtruimte Endoscopie. op: -------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal

Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal Informatie voor patiënten F0941-4380 maart 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Onderzoek laatste deel dikke darm

Onderzoek laatste deel dikke darm H.65151.0317 Onderzoek laatste deel dikke darm (sigmoïdscopie) 2 Inleiding U krijgt een onderzoek (sigmoïdscopie) om meer te weten te komen over de binnenkant van het laatste deel van uw dikke darm. Via

Nadere informatie

Colonoscopie (opname)

Colonoscopie (opname) Colonoscopie (opname) Inhoudsopgave Inleiding... 1 De voorbereiding... 1 Wat is een colonoscopie?... 2 Hoe verloopt dit onderzoek?... 2 Duur van het onderzoek... 3 Direct behandelen... 3 Risico s en mogelijke

Nadere informatie

U bent door uw behandelend specialist verwezen (naar de functieafdeling) voor een colonoscopie....dag,..., om... uur

U bent door uw behandelend specialist verwezen (naar de functieafdeling) voor een colonoscopie....dag,..., om... uur Colonoscopie U bent door uw behandelend specialist verwezen (naar de functieafdeling) voor een colonoscopie. U wordt op...dag,..., om... uur verwacht op de functieafdeling. Bij opname een kwartier eerder,

Nadere informatie

Proctoscopie. Polikliniek Dermatologie

Proctoscopie. Polikliniek Dermatologie Proctoscopie Polikliniek Dermatologie Inleiding Bij u wordt binnenkort een proctoscopie verricht. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, de endoscoop, de binnenkant van het laatste deel

Nadere informatie

ERCP-onderzoek. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

ERCP-onderzoek. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl ERCP-onderzoek Inwendig onderzoek van de galwegen en alvleesklier Informatie voor patiënten F0530-4380 februari 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan

Nadere informatie

Echo-endoscopie van de anale kringspier en endeldarm

Echo-endoscopie van de anale kringspier en endeldarm Echo-endoscopie van de anale kringspier en endeldarm Informatie voor patiënten F0942-4380 april 2011 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus

Nadere informatie

Onderzoek slokdarm, maag, twaalfvingerige darm (gastroscopie)

Onderzoek slokdarm, maag, twaalfvingerige darm (gastroscopie) Onderzoek slokdarm, maag, twaalfvingerige darm (gastroscopie) Uw arts (de aanvrager van dit onderzoek), heeft voorgesteld om een gastroscopie te doen. Op deze pagina krijgt u meer informatie over dit onderzoek,

Nadere informatie

Kijkonderzoek van de dikke darm met sedatie (roesje)

Kijkonderzoek van de dikke darm met sedatie (roesje) Kijkonderzoek van de dikke darm met sedatie (roesje) Coloscopie Bij deze folder hoort een voorbereidingsfolder 2 Bij dit onderzoek wordt het slijmvlies (de binnenbekleding) van de gehele dikke darm bekeken

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie met klysma

Sigmoïdoscopie met klysma ENDOSCOPIE Sigmoïdoscopie met klysma ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken u om 15

Nadere informatie

Coloscopie Informatie over darmonderzoek

Coloscopie Informatie over darmonderzoek Maag-, Lever- Darm en Interne geneeskunde Coloscopie Informatie over darmonderzoek Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Afspraak voor coloscopie Datum:

Nadere informatie

Proctoscopie. Polikliniek Dermatologie

Proctoscopie. Polikliniek Dermatologie Proctoscopie Polikliniek Dermatologie Inleiding Bij u wordt binnenkort een proctoscopie verricht. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, de endoscoop, de binnenkant van het laatste deel

Nadere informatie

Coloscopie met Picoprep (ook geschikt voor dialysepatiënten)

Coloscopie met Picoprep (ook geschikt voor dialysepatiënten) ENDOSCOPIE Coloscopie met Picoprep (ook geschikt voor dialysepatiënten) ONDERZOEK Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken. Wij verzoeken u om 15 minuten voor het

Nadere informatie

p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2

p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2 Sigmoïdoscopie Inleiding Wanneer iemand buikklachten heeft, kunnen verschillende soorten onderzoek nodig zijn. Deze brochure vertelt iets over het onderzoek waarbij het laatste deel van de dikke darm van

Nadere informatie

SIGMOÏDOSCOPIE ONDERZOEK LAATSTE DEEL VAN DIKKE DARM

SIGMOÏDOSCOPIE ONDERZOEK LAATSTE DEEL VAN DIKKE DARM SIGMOÏDOSCOPIE ONDERZOEK LAATSTE DEEL VAN DIKKE DARM FRANCISCUS VLIETLAND Uw afspraak Gegevens patiënt Dhr./mevr.:... Afspraak sigmoïdscopie onderzoek Afspraak datum:... Tijdstip melden:... Tijdstip onderzoek:...

Nadere informatie

Echo-endoscopie van de anale kringspier en endeldarm

Echo-endoscopie van de anale kringspier en endeldarm Echo-endoscopie van de anale kringspier en endeldarm Uw afspraak U heeft een afspraak voor een echo-endoscopie van de anale kringspier en endeldarm. Wij verwachten u op: om: uur U kunt zich melden op de

Nadere informatie

Laxeren voor een colonoscopie

Laxeren voor een colonoscopie 00 Laxeren voor een colonoscopie Tijdens opname (Onderzoek van de gehele dikke darm) 3 e etage 1 Wat is een colonoscopie? Een colonoscopie is een endoscopisch onderzoek van de dikke darm. Endoscopie betekent

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm

Sigmoïdoscopie. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm Sigmoïdoscopie Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm 2 U heeft een afspraak gemaakt op de endoscopieafdeling van CWZ voor een sigmoïdoscopie. Dit is een onderzoek waarbij met een kijkinstrument

Nadere informatie

Inwendige geneeskunde. Gastroscopie

Inwendige geneeskunde. Gastroscopie Inwendige geneeskunde Gastroscopie Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een gastroscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, de gastroscoop, de binnenkant van uw

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie bij dialysepatiënten. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm

Sigmoïdoscopie bij dialysepatiënten. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm Sigmoïdoscopie bij dialysepatiënten Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm 2 U heeft een afspraak gemaakt op de endoscopie afdeling van CWZ voor een sigmoïdoscopie. Dit is een onderzoek

Nadere informatie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Darmflora

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Darmflora Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Darmflora Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek Darmkanker

Bevolkingsonderzoek Darmkanker Bevolkingsonderzoek Darmkanker In verband met deelname aan het Bevolkingsonderzoek Darmkanker heeft u ontlasting afgestaan voor onderzoek. Uit dit onderzoek is gebleken dat in uw ontlasting sporen van

Nadere informatie

Coloscopie onderzoek (onderzoek van de hele dikke darm)

Coloscopie onderzoek (onderzoek van de hele dikke darm) Coloscopie onderzoek (onderzoek van de hele dikke darm) Intakegesprek Inleiding In overleg met uw arts heeft u besloten om een coloscopie te laten verrichten, waarbij een ontspanningsmiddel (roesje) wordt

Nadere informatie

Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm

Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm Maag-, darm- en leverziekten Afdeling maag-, darm- en leverziekten Colonoscopie Op.... dag..... om.... uur Verwachten wij

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie (darmonderzoek)

Sigmoïdoscopie (darmonderzoek) Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Sigmoïdoscopie (darmonderzoek) z 1 In deze brochure vindt u informatie over een sigmoïdoscopie. Met dit onderzoek is het mogelijk

Nadere informatie

Coloscopie. Inwendig onderzoek van de dikke darm. gemini-ziekenhuis.nl

Coloscopie. Inwendig onderzoek van de dikke darm. gemini-ziekenhuis.nl Coloscopie Inwendig onderzoek van de dikke darm gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Wat is een coloscopie? 3 U krijgt sedatie 3 Uw voorbereiding 3 Het onderzoek 5 Na het onderzoek 6 Weer thuis 6 Complicaties

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie bij dialysepatiënten. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm

Sigmoïdoscopie bij dialysepatiënten. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm Sigmoïdoscopie bij dialysepatiënten Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm U heeft een afspraak gemaakt op de endoscopie afdeling van CWZ voor een sigmoïdoscopie. Dit is een onderzoek waarbij

Nadere informatie

Dikkedarmonderzoek. Afspraak U wordt voor een dikkedarmonderzoek in het DarmCentrum Midden Nederland (route 36) verwacht op: Datum:. Tijdstip:.

Dikkedarmonderzoek. Afspraak U wordt voor een dikkedarmonderzoek in het DarmCentrum Midden Nederland (route 36) verwacht op: Datum:. Tijdstip:. Dikkedarmonderzoek Afspraak U wordt voor een dikkedarmonderzoek in het DarmCentrum Midden Nederland (route 36) verwacht op: Datum:. Tijdstip:. Inleiding Binnenkort wordt bij u een darmonderzoek (coloscopie)

Nadere informatie

Coloscopie. Patiënteninformatie

Coloscopie. Patiënteninformatie Endoscopie Patiënteninformatie Coloscopie U ontvangt deze informatie, omdat u een coloscopie bij ons krijgt. Wij informeren u graag over dit onderzoek van uw dikke darm. U kunt uiteraard contact met ons

Nadere informatie

leverarts In deze folder leest u meer over het onderzoek.

leverarts In deze folder leest u meer over het onderzoek. Coloscopie Inwendig onderzoek van de dikke darm Afspraak coloscopie Datum: Tijd: Melden op afdeling: Bloedverdunnende medicatie Stopdatum: In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een coloscopie.

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Gastroscopie onderzoek van de maag. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Gastroscopie onderzoek van de maag. rkz.nl Patiënteninformatie Gastroscopie onderzoek van de maag rkz.nl U bent verwezen voor een maagonderzoek, ook wel gastroscopie genoemd. Dit is een onderzoek waarbij eventuele afwijkingen van slokdarm, maag

Nadere informatie

Onderzoek laatste deel dikke darm

Onderzoek laatste deel dikke darm H.65151.1014 Onderzoek laatste deel dikke darm (sigmoïdscopie) 2 Inleiding U krijgt een onderzoek (sigmoïdscopie) om meer te weten te komen over de binnenkant van het laatste deel van uw dikke darm. Via

Nadere informatie

Coloscopie met Moviprep voorbereiding

Coloscopie met Moviprep voorbereiding Coloscopie met Moviprep voorbereiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een coloscopie te laten doen. Bij dit onderzoek wordt met een kijkinstrument, de endoscoop, de binnenkant van uw dikke darm en,

Nadere informatie

Colonoscopie Onderzoek van de gehele dikke darm

Colonoscopie Onderzoek van de gehele dikke darm Colonoscopie Onderzoek van de gehele dikke darm H08.055-09 Inhoudsopgave Uw afspraak... 2 Inleiding... 3 Colonoscopie... 3 Voorbereiding op het onderzoek... 3 Voorbereiding thuis... 3 Voorbereiding tijdens

Nadere informatie

Een onderzoek naar de binnenkant van de endeldarm en de dikke darm

Een onderzoek naar de binnenkant van de endeldarm en de dikke darm Sigmoïdoscopie Een onderzoek naar de binnenkant van de endeldarm en de dikke darm Binnenkort wordt er bij u een sigmoidoscopie gedaan. Dit is een onderzoek waarbij met een kijkinstrument, de endoscoop,

Nadere informatie

10 gevallen Uitslag 10 Afspraak 11

10 gevallen Uitslag 10 Afspraak 11 Inleiding U komt binnenkort naar het behandelhuis (route 43) van Nij Smellinghe voor een onderzoek van uw gehele dikke darm. Uw behandelend arts heeft met u besproken waarom dit onderzoek bij u gedaan

Nadere informatie

Colonoscopie. Onderzoek van de dikke darm Voorbereiding met Picoprep. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.

Colonoscopie. Onderzoek van de dikke darm Voorbereiding met Picoprep. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden. Colonoscopie Onderzoek van de dikke darm Voorbereiding met Picoprep Informatie voor patiënten F1076-4380 november 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Dikkedarmonderzoek. Datum: Tijdstip:. Datum:...

Patiënteninformatie. Dikkedarmonderzoek. Datum: Tijdstip:. Datum:... Patiënteninformatie Dikkedarmonderzoek Afspraak U wordt in het verwacht voor: Intakegesprek: locatie Zeist Prof. Lorentzlaan 76, 3707 HL Zeist (navigatieadres: Jagersingel 3, Zeist) Datum:... Tijdstip:..

Nadere informatie

ercp onderzoek galwegen en alvleesklierwegen

ercp onderzoek galwegen en alvleesklierwegen patiënteninformatie ercp onderzoek galwegen en alvleesklierwegen U heeft met uw arts besproken om uw galwegen en/of alvleesklierwegen te laten onderzoeken. Dit onderzoek heet een ERCP (endoscopische retrograde

Nadere informatie

Sigmoïdscopie darmonderzoek

Sigmoïdscopie darmonderzoek Sigmoïdscopie darmonderzoek Sigmoïdscopie (darmonderzoek) Afdeling: Scopie centrum (Zuid 2) Telefoon: 088 066 1206 Datum:. Tijd:.. Het onderzoek wordt gedaan door: Wat is een sigmoïdscopie? Op advies

Nadere informatie

Functieafdeling - Scopieafdeling. Colonscopie I

Functieafdeling - Scopieafdeling. Colonscopie I Functieafdeling - Scopieafdeling Colonscopie I Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht. Plaats Als u van huis komt 0 U gaat via de ingang van de polikliniek naar de eerste etage, waar u kunt

Nadere informatie

Functieafdeling - scopieafdeling. Colonoscopie II

Functieafdeling - scopieafdeling. Colonoscopie II Functieafdeling - scopieafdeling Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht. Plaats Als u van huis komt 0 Indien u het onderzoek zonder roesje krijgt volgt u route 45 (functieafdeling-scopieafdeling,

Nadere informatie

coloscopie of sigmoïdscopie

coloscopie of sigmoïdscopie patiënteninformatie coloscopie of sigmoïdscopie in de ochtend Endoscopie- en Behandelafdeling (EBA) / Polikliniek MDL Telefoon: EBA (020) 599 29 09/ polikliniek MDL(020) 599 30 06 Plattegrond: Zie pagina

Nadere informatie

Datum :... Locatiegegevens Tijdstip :...

Datum :... Locatiegegevens Tijdstip :... Dikkedarmonderzoek Afspraak U wordt verwacht op: Datum :....................................................................................................... Locatiegegevens Tijdstip :.......................................................................................................

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek

Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek 2 Waarom deze folder? U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. We hebben bloed in uw ontlasting gevonden Bloed in uw ontlasting kan verschillende

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek

Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek 2 Waarom deze folder? U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. We hebben bloed in uw ontlasting gevonden Bloed in uw ontlasting kan verschillende

Nadere informatie

Single/dubbel ballon enteroscopie - oraal

Single/dubbel ballon enteroscopie - oraal ENDOSCOPIE Single/dubbel ballon enteroscopie - oraal ONDERZOEK Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken u om 15 minuten voor het onderzoek aanwezig

Nadere informatie

Sigmoïdscopie (onderzoek van het laatste deel van de dikke darm)

Sigmoïdscopie (onderzoek van het laatste deel van de dikke darm) Sigmoïdscopie (onderzoek van het laatste deel van de dikke darm) Intakegesprek Inleiding In overleg met uw arts heeft u besloten om een sigmoïdoscopie te laten verrichten, waarbij een ontspanningsmiddel

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie. Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar

Sigmoïdoscopie. Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar Sigmoïdoscopie Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar Inleiding Door middel van deze folder wil het Ikazia Ziekenhuis u informeren over de sigmoïdoscopie die voor u is afgesproken. In de folder wordt

Nadere informatie

ERCP-onderzoek Inwendig onderzoek van de galwegen en alvleesklier

ERCP-onderzoek Inwendig onderzoek van de galwegen en alvleesklier ERCP-onderzoek Inwendig onderzoek van de galwegen en alvleesklier Uw afspraak U heeft een afspraak voor een ERCP-onderzoek. Wij verwachten u op: om: uur U kunt zich melden bij de balie van de afdeling

Nadere informatie

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een Wat is een ERCP? ERCP is een afkorting voor endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Met een ERCP kan

Nadere informatie

Interne Geneeskunde SIGMOÏDOSCOPIE (DARMONDERZOEK)

Interne Geneeskunde SIGMOÏDOSCOPIE (DARMONDERZOEK) Interne Geneeskunde SIGMOÏDOSCOPIE (DARMONDERZOEK) w behandelend arts (huisarts/specialist) heeft u een sigmoidoscopie voorgesteld. In deze brochure leest u informatie over het onderzoek, over de voorbereidingen

Nadere informatie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Poliepen in de dikke darm

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Poliepen in de dikke darm Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Poliepen in de dikke darm De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid

Nadere informatie

Galstenen. Interne Geneeskunde

Galstenen. Interne Geneeskunde 1/5 Interne Geneeskunde Galstenen Inleiding In deze folder leest u alles over de galblaas en galstenen. Heeft u meer informatie nodig, dan kunt u hiernaar vragen bij de polikliniek Interne Geneeskunde

Nadere informatie

Onderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP)

Onderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP) Onderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP) Afspraak Mw./ Dhr.... U wordt verwacht op..dag Datum.20 Om uur U meldt zich nuchter bij het Opnamebureau van het HagaZiekenhuis, locatie

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie (onderzoek van het laatste deel van de dikke darm )

Sigmoïdoscopie (onderzoek van het laatste deel van de dikke darm ) Sigmoïdoscopie (onderzoek van het laatste deel van de dikke darm ) Inleiding Met u is een afspraak gemaakt voor een sigmoïdoscopie (onderzoek van het onderste deel van de dikke darm). In deze brochure

Nadere informatie

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een at is een ERCP? ERCP is een afkorting voor endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Met een ERCP kan

Nadere informatie

Maag-, Darm- en Leverziekten. Sigmoïdscopie.

Maag-, Darm- en Leverziekten. Sigmoïdscopie. Maag-, Darm- en Leverziekten Sigmoïdscopie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is een sigmoïdscopie?... 3 Voorbereidingen... 3 Medicijngebruik... 4 Het onderzoek... 4 Tijdsduur... 5 Risico s en complicaties...

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van de dikke darm

Sigmoïdoscopie Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van de dikke darm Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van de dikke darm Sigmoïdoscopie Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van de dikke darm. Een

Nadere informatie

9 gevallen. Wat houdt het onderzoek in? Bij een coloscopie bekijkt de arts de binnenkant van uw dikke darm en

9 gevallen. Wat houdt het onderzoek in? Bij een coloscopie bekijkt de arts de binnenkant van uw dikke darm en Inleiding U komt binnenkort naar het behandelhuis (route 43) van Nij Smellinghe voor een onderzoek van uw gehele dikke darm. Uw behandelend arts heeft met u besproken waarom dit onderzoek bij u gedaan

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie Voorbereiding Het onderzoek Duur van het onderzoek Mogelijke complicaties De uitslag Nazorg...

Sigmoïdoscopie Voorbereiding Het onderzoek Duur van het onderzoek Mogelijke complicaties De uitslag Nazorg... Sigmoïdoscopie Inhoudsopgave Sigmoïdoscopie... 1 Voorbereiding... 1 Het onderzoek... 1 Duur van het onderzoek... 2 Mogelijke complicaties... 2 De uitslag... 3 Nazorg... 3 Uw afspraak : d.d om uur Plaats

Nadere informatie

Divertikels en diverticulitis. Oorzaak en behandeling

Divertikels en diverticulitis. Oorzaak en behandeling Divertikels en diverticulitis Oorzaak en behandeling In deze folder krijgt u informatie over divertikels en diverticulitis. Deze folder geeft informatie over de oorzaak van divertikels en diverticulitis.

Nadere informatie

Prikkelbare darm syndroom

Prikkelbare darm syndroom Prikkelbare darm syndroom Inhoudsopgave Wat is het Prikkelbare darm syndroom? Wat zijn de klachten? Wat zijn de oorzaken? Hoe wordt de diagnose gesteld? Wat zijn de behandelopties? Wat kunt u zelf doen?

Nadere informatie

Informatie. Rectosigmoïdoscopie

Informatie. Rectosigmoïdoscopie Informatie Rectosigmoïdoscopie Inleiding Binnenkort krijgt u een onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm Een rectosigmoïdoscopie of sigmoïdoscopie. In deze folder leggen wij u uit wat het

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van de dikke darm terTER_

Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van de dikke darm terTER_ Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van de dikke darm 1234567890-terTER_ Sigmoïdoscopie Informatie over inwendig onderzoek van het laatste stuk van

Nadere informatie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Ontlastingsincontinentie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Ontlastingsincontinentie Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Ontlastingsincontinentie Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Sigmoïdoscopie

Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Sigmoïdoscopie Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Sigmoïdoscopie 1 Sigmoïdoscopie Wij verwachten u op... om... uur. Endoscopiecentrum, route 0.5 Telefoon (050) 524 5940 (poli MDL) Bereikbaar op werkdagen van 08:30 uur

Nadere informatie

Röntgenonderzoek van de galwegen en de alvleesklier met sedatie (roesje) E.R.C.P.

Röntgenonderzoek van de galwegen en de alvleesklier met sedatie (roesje) E.R.C.P. Röntgenonderzoek van de galwegen en de alvleesklier met sedatie (roesje) E.R.C.P. Binnenkort ondergaat u op de afdeling radiologie een onderzoek dat in medische termen endoscopischeretrogade-cholangio-pancreatografie

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie Onderzoek van het laatste deel van de dikke darm

Sigmoïdoscopie Onderzoek van het laatste deel van de dikke darm 00 Sigmoïdoscopie Onderzoek van het laatste deel van de dikke darm afdeling Endoscopie Melden aan de balie op het Dagcentrum (route 32) Datum: Tijd: Het onderzoek wordt gedaan door: Tijd onderzoek: Binnenkort

Nadere informatie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Gastroscopie

Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Gastroscopie Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Gastroscopie Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie. Endoscopieafdeling Apeldoorn/Zutphen. Wat is een sigmoïdoscopie? Inbrengen van de klysma in het ziekenhuis

Sigmoïdoscopie. Endoscopieafdeling Apeldoorn/Zutphen. Wat is een sigmoïdoscopie? Inbrengen van de klysma in het ziekenhuis Sigmoïdoscopie Endoscopieafdeling Apeldoorn/Zutphen In overleg met uw behandelend arts wordt bij u een sigmoïdoscopie uitgevoerd. Deze folder geeft u informatie over wat het onderzoek inhoudt, het verloop

Nadere informatie

Sigmoïdoscopie met sedatie (roesje) bij dialysepatiënten. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm

Sigmoïdoscopie met sedatie (roesje) bij dialysepatiënten. Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm Sigmoïdoscopie met sedatie (roesje) bij dialysepatiënten Onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm 2 U heeft een afspraak gemaakt op de endoscopieafdeling van CWZ voor een sigmoïdoscopie. Dit

Nadere informatie

Oesophago-, gastro- en duodenoscopie

Oesophago-, gastro- en duodenoscopie Oesophago-, gastro- en duodenoscopie Inhoud Inleiding... 3 Endoscopie: hoe en waarom?... 3 Voorzorgsmaatregelen medicatie... 3 Voorbereiding op het onderzoek... 4 Het onderzoek... 4 Na het onderzoek...

Nadere informatie

Colonoscopie in het kader van het bevolkingsonderzoek

Colonoscopie in het kader van het bevolkingsonderzoek Patiënteninformatie Colonoscopie in het kader van het bevolkingsonderzoek rkz.nl Intake-gesprek U heeft een intake-gesprek gehad met onze gespecialiseerde verpleegkundige of arts. Na het intake-gesprek

Nadere informatie

Inwendig onderzoek van de dikke darm

Inwendig onderzoek van de dikke darm Inwendig onderzoek van de dikke darm Coloscopie (voorbereiding met Colofort ) Inleiding U komt binnenkort naar de endoscopieafdeling van het MCL voor een onderzoek van de dikke darm. Uw behandelend arts

Nadere informatie

U wordt verwacht op de Dagbehandeling A1, 1e etage, wachtruimte Endoscopie.

U wordt verwacht op de Dagbehandeling A1, 1e etage, wachtruimte Endoscopie. Sigmoidoscopie Uw afspraak U wordt verwacht op de Dagbehandeling A1, 1e etage, wachtruimte Endoscopie. op: ------------------------------------------------------------------- -------------------------------------

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Ballon enteroscopie. Ballon enteroscopie

Patiënteninformatie. Ballon enteroscopie. Ballon enteroscopie Patiënteninformatie Ballon enteroscopie Ballon enteroscopie 1 Ballon enteroscopie Wij verwachten u op... om... uur. Endoscopiecentrum, route 0.5 Algemeen Neemt u bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw

Nadere informatie

H.64920.1014. Onderzoek van de maag (Gastroscopie)

H.64920.1014. Onderzoek van de maag (Gastroscopie) H.64920.1014 Onderzoek van de maag (Gastroscopie) 1 Inleiding Uw arts heeft u voorgesteld om bij u een maagonderzoek (gastroscopie) te doen. U krijgt een gastroscopie om meer te weten te komen over de

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Sigmoïdoscopie

Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie. Sigmoïdoscopie Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Sigmoïdoscopie 1 Sigmoïdoscopie Wij verwachten u op... om... uur. Endoscopiecentrum, route 0.5 Er zijn meerdere artsen die u door kunnen verwijzen naar het Endoscopiecentrum.

Nadere informatie