/

Transcriptie

1 Jour 2

2 Programma 7.45 Ontbijt in hotel 8.15 Naar het station 8.31/8.36 Station Anvers (Metro) 9.00 Palais Garnier Opéra La Fayette Gallerie (20 min vrijetijd) Grand Boulevards Passages Palais Royal Louvre Aanvang Il de la cite, lopen richting museum en onderweg eten Aanvang Musée d Orsay Vertrek richting Saint-Germain des Prés Eten bij. De McDonald s Boottocht langs de Seine Wandeling naar het hotel Aankomst hotel

3

4 Ochtend wandeling De dinsdag ochtend begint met een soort wandeling langs bekende plaatsen in Parijs. De route is te zien op de kaart hiernaast. We zullen proberen om bij het Opéra Garnier naar binnen te gaan, en iederereen krijgt wat vrijetijd bij La Fayette Gallerie. We gaan er een leuke dag van maken!

5

6 Opéra Garnier Door Wiebe Steinfort Het Opéra Garnier, werd gebouwd tussen 1861 en Het is ontworpen door architect Charles Garnier in opdracht van Napoleon III in Het bouw duurde zo lang vooral vanwege het water dat uit de moerasachtige grond omhoog zwol. Toen de fondering van het 2,200 zitplaatsen grootte opera huis gelegd was, kwamen er rumoeren over een groot, vis-gevuld ondergronds meer dat onder de bouwconstructie zou liggen. Eén Parijzenaar, Gaston Leroux, hoorde van het gerucht en was geïntrigeerd door het verhaal. Leroux gebruikt het verhaal als inspiratie om zijn bekende gothic liefdes verhaal te schrijven: De Fantoom van De Opera Het gebouw is een van de grootste theatergebouwen ter wereld in oppervlakte. Het gebouw is 125 meter breed, 172 meter lang en heeft een hoogte van 73,6 meter. De gevel is rijkelijk versierd met grote vergulde standbeelden, marmeren roze zuilen, friezen en beeldengroepen.

7 Het interieur van het operagebouw is nog vele malen indrukwekkender dan de buitenkant. Het interieur is uitgevoerd in rood fluweel en goud. Binnen staat een 30 meter hoge brede wit carrara marmeren trap. De 54 meter hoge foyer met een mozaïek belegd plafond heeft een hele reeks indrukwekkende lusters. Voor een gedeelte overschilderd door Chagall. Véron nam in 1830 het Parijse Opéra over na de Juli-Revolutie. Hij vond dat de Juli-Revolutie een triomf van de bourgeoisie was. Deze triomferende bourgeoisie zou zichzelf weer willen vermaken zoals voorheen aan het hof gebruikelijk was en daar diende het Opéra voor. Hij maakte van het Opéra een commercieel succes door de plaatsen exclusiever te maken en riep leven in de zogenaamde Foyer de la Danse. In deze exclusieve salon konden vaste bezoekers acher de schermen dansers ontmoeten en voor en na het officiële programma wat informelere voorstellingen aangeboden krijgen. Maar nog wel de belangrijkste reden om naar het Opéra te gaan was: om gezien te worden en anderen te zien, sociale redenen. Het is ook daarom dat de zaal hoefvormig is, zodat iedereen elkaar kan zien. Waar in de bouw van het gebouw nog meer rekening gehouden werd met het sociaal aspect, is in de hal. Rond de grote trap en de zaal is veel ruimte overgehouden zodat mensen buiten voorstellingen met elkaar kunnen spreken. Het Opéra wordt vandaag de dag eigenlijk alleen nog maar echt gebruikt voor balletvoorstellingen, andere voorstellingen worden in het moderne operagebouw de Opéra de Paris Bastille gehouden.

8 Door Thomas Houtman Haussmann Boulevard De Haussmann Boulevard was een onderdeel van de negentiende-eeuwse verbouwing van Parijs, in opdracht van Napoleon de 3 e. In 1857 werd het eerste en grootste gedeelte van de Haussmann Boulevard aangelegd, tot 1922 werd deze nog verder uitgebreid. De totale kosten waren 100 miljoen francs. De bedenker en architect, waaraan deze boulevard niet geheel toevallig zijn naam ook aan te danken heeft, baron Haussmann wilde de boulevard niet alleen bekostigen vanuit belastinggeld maar het moest tevens gefinancierd worden door particulieren. Dit kwam echter pas laat op gang, in 1914 werden de eerste aandelen uitgezet met een gezamenlijke waarde van francs. Trivia: - De boulevard is 2,53km lang. - De breedte ligt tussen de 30 en 33,6 meter. - De particulieren investeringen kwamen pas in 1914, 23 jaar - na de dood van Haussmann, echt van de grond. - Boulevard Haussmann is het grootste commerciële centrum van Europa, met mensen die er dagelijks doorheen lopen en de vele kantoren, warenhuizen, winkels en hotels.

9 Lafayette Galleries De Galleries Lafayette stamt af van een winkel gespecialiseerd in naai materiaal, opgericht door de neven Théophile Bader en Alphonse Kahn. Ze noemde het Aux Galeries Lafayette, vernoemd naar het adres. De neven gingen zich al snel bezig houden met mode en begonnen met het produceren hiervan en begonnen het te verkopen. De winkel werd te klein en ze moesten dus gaan uitbreiden. Ze kochten wat panden aan de andere kant van de straat. Deze expansie zette in de jaren daarna flink door en het groeide uit tot een warenhuis van aanzienlijk formaat. In 1905 kreeg Georges Chedanne, een Franse architect, de opdracht op de panden te herbouwen. Hij was hier twee jaar mee bezig en niet lang daarna werd het gebouw al weer verder uitgebreid door de leerling van Chedanne, Ferdinand Chanut. Hij bracht het in de staat zoals het nu te zien is. Lafayette werd officieel geopend in Het meest opvallende onderdeel van de verbouwing was wel de enorme gekleurde koepel. Hier hield het gebouw de bijnaam Magasin Coupele aan over. In de jaren hierna opende Galeries Lafayette meerdere warenhuizen in Frankrijk en in 96 werd in Berlijn het heerste warenhuis buiten Frankrijk. Trivia: Het enorme warenhuis heeft alleen in Parijs al een aanbod van boven de merken. Het is de grootste schoenenwinkel ter wereld. De schoenenafdeling bestaat uit meer dan vierkante meter.

10 Door Pim van Wulfen & Bart van Mierlo Grands Boulevards en passages In de 19e eeuw werden rond de Grands Boulevards passages en Galeries aangelegd die het winkelend publiek meer winkelcomfort boden dan de grote straten waar veel verkeer reed. De passages danken hun succes ook aan de kwaliteit van de handelszaken die er zich vestigden. Nadat de Grands Boulevards opnieuw populairder werden, werden decennia lang deze verlaten passages verwaarloosd. In de afgelopen jaren zijn ze weer opgeknapt en vormen ze een oase van rust waar nog goed de sfeer van vroeger te proeven is. Galeries Vivienne en Colbert De Galerie Colbert is eigendom van de tegenovergelegen Bibliotheque Nationale en verbindt de rue Vivienne met de rue des Petits-Champs. In de Galerie Colbert zijn vaak gratis tentoonstellingen van delen van de collectie van de bibiliotheek te bewonderen. De galerie bevat ook een Brasserie met erg leuke cafeetjes en lunchrooms die in typische stijl uit het begin van de 19 e eeuw zijn gehuld. De naast gelegen Galerie Vivienne staat bekend om zijn rustige sfeer en de volledig in klassieke stijl Parijse-theesalon A Priori Thé. Palais-Royal Palais-Royal is een voormalig koninklijk paleis en een tuin. Tegenwoordig is het Franse Ministerie van Cultuur, de Franse Raad van State en Grondwettelijke Raad in het paleis ondergebracht. In 1624 kocht de eerste minister Kardinaal de Richelieu in de buurt van het Louvre een herenhuis met een stuk grond dat zich uitstrekte tot de stadsmuur van Karel V.

11 In 1632 gaf hij architect Jacques Lemercier opdracht het reusachtige herenhuis te bouwen dat bekend zou worden als het paleis van de kardinaal. Het paleis ligt tussen het Louvre en de grote rechtbank. In de grote binnenplaats Cour d'honneur staan sinds 1986 speciaal voor de binnenplaats gemaakte kunstwerken gemaakt door Daniel Buren, de kunstwerken staan beter bekend als Les Colonnes de Buren. Het Louvre Het Louvre is een van 's werelds grootste musea.. Het ligt net ten noorden van de Seine. Het bestaat uit drie vleugels: de Richelieu-vleugel, de Sully-vleugel en de Denon-vleugel. De Mona Lisa van Leonardo da Vinci is waarschijnlijk het beroemdste stuk uit de collectie van het Louvre. Het museum maakt deel uit van de Réunion des musées nationaux et du Grand Palais des Champs-Élysées. Het is sinds jaren 's werelds bestbezochte museum. Coole weetjes: Het Louvre heeft een totale oppervlakte van m². Het Louvre heeft verschillende werken in zijn bezit en stelt daarvan werken ten toon. Dit is dus eigenlijk maar 10% van wat het Louvre heeft. Er werken in het Louvre ruim 1800 mensen. Veel mensen denken dat de glazen piramide bestaat uit 666 ruiten. Maar eigenlijk bestaat de piramide uit 603 ruitvormige ruiten en 70 driehoekige ruiten.

12 Musée d Orsay Door Nina van den Eeden Vandaag gaan we naar het Musée d Orsay; een museum wat vroeger een treinstation was. Het overweldigende gebouw is al een ervaring op zich om te zien; vooral met ook nog de beroemde kunst die er te zien is. We krijgen een korte inleiding over de geschiedenis en algemene informatie van het museum. Hierna hebben we de tijd om vrij rond te lopen en de kunst te bewonderen. Geschiedenis Aan het begin van de 20e eeuw werden er in Parijs twee grote spoorwegstations gebouwd: het Gare de Lyon en de Gare d Orsay. Dit laatste station had een prachtige ligging; aan de oever van de Seine tegenover het Louvre. Het Gare d Orsay werd gebouwd door de Compagnie d Orléans die hierdoor de modernste treinen in Parijs wilde brengen. Eugène Hénard was de eerste gelukkige architect die de eer had gekregen om een ontwerp te maken voor het nieuwe station. Hij wilde een erg modern station bouwen waarbij van buiten industrieel materiaal zichtbaar zou zijn; om de moderne veranderingen in die tijd aan de mensen te laten zien. Zijn idee stuitte helaas op een groot verzet, zodat de Compagnie d Orléans besloot een wedstrijd te houden om de strijd wie het station mocht ontwerpen. De winnaar hiervan was de Franse architect Victor Laloux; het werd een indrukwekkend gebouw met veel metalen constructies.

13 Treinstation Het Gare d Orsay werd in 1900 officieel ingehuldigd en werd aanzien als een meesterwerk van industriële architectuur. Echter duurde het niet lang totdat de perrons te kort weren voor de moderne, lange treinen en al in 1939 werd het station buiten gebruik gesteld. In 1978 werd besloten om het leegstaande station als een museum te gebruiken voor de 19 e en 20 e eeuwse kunst (schilderingen, foto s, films, architectuur).

14 Museum Musée d Orsay werd op 29 november 1986 officieel gedoopt als museum en werd geopend met zo n schilderijen, beelden en nog andere objecten. Sindsdien is de collectie erg uitgebreid, vooral dankzij aankopen en giften. De collectie bevat beroemde werken van artiesten zoals Monet, Manet, Renoir en van Gogh. Kunst collectie Voorbeelden van beroemde en interessante werken die hier te bewonderen zijn: Regattas at Argeteuil - Claude Monet (1872) Panthère marchant (lopende panter) - Rembrandt Bugatti (1904) Zelfportret - Vincent van Gogh (1889

15

16 Saint-Germain des Prés Door Tim Glaser De kerk De 1000 jaar oude kerk Saint-Germain-des-Prés geeft haar naam aan de hele wijk. De Romaanse kerk was eens het centrum van een machtig Benedictijnenklooster dat het huidige 6de en 7de arrondissement besloeg. De abdij zelf werd gesticht in 558 en verwoest tijdens de Franse Revolutie. Slechts een van de drie klokkentorens van de kerk is bewaard gebleven. De graven van de Franse Merovingische koningen uit de 6de en 7de eeuw werden vernield en in 1794 brandde de beroemde bibliotheek helemaal af. De eens zo machtige kerk werd een parochiekerkje en het land dat ze bezat werd gereduceerd tot het tuintje rondom de kerk. Vandaag wordt ze veelal bezocht omwille van de orgelconcerten die er doorgaan de kerk heeft een fantastische akoestiek- of voor het graf van René Descartes, die in een van de zijkapellen begraven ligt. Een groot deel van het interieur is 19de eeuws.

17 Les Deux Magots Aan de kerk van St Germain des Prés ligt dit wereldberoemde café waar Rimbaud, Sartre, Vian, Hemingway en André Breton kwamen. Het café heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het Parijse culturele leven, en sinds 1933 wordt de literaire prijs Le Prix des Deux Magots uitgereikt. Raymond Queneau was de eerste die hem in ontvangst mocht nemen. Nog steeds komen er vaak politici, artiesten uit de theater-, film- en modewereld, en evenveel toeristen. s Morgens kan je hier een heerlijke warme chocolademelk komen drinken. De koffie wordt in een kannetjes opgediend door obers in zwart en wit kostuum. Op ieder moment van de dag kan je een salade eten of een broodje en vanaf 19:00 uur kan je kiezen uit het seizoensmenu. Ondanks de hoge prijzen vind je moeilijk een plaatsje op het terras. Place de Furstenberg Place de Fürstenberg is een romantisch pleintje met een ouderwetse lantaarn in het midden, en drie Paulownia s, prachtige bomen met geweldige, klokvormige bloemen. Een plaatje, en dat is ook filmregisseurs en schilders niet ontgaan. Het pleintje wordt vaak als filmset gebruikt, en vormt het onderwerp van ontelbare schilderijen. Het was ook het laatste adres van Eugène Delacroix, meester van de romantische school, die besloot naar deze buurt te verhuizen om dichter bij Eglise Saint Sulpice te wonen, waar hij werkte aan de muurschilderingen voor de kapel van de Heilige Engelen. Zijn appartement met tuinatelier is nu een intiem museum. De vaste collectie omvat enkele zelfportretten, tekeningen, aquarellen en persoonlijke souvenirs. Er worden wisselende tentoonstellingen georganiseerd rond zijn werk, maar voor een overzicht ga je best naar het Louvre of Musée d Orsay.

18 Le Procope In Le Procope heb je afspraak met de geschiedenis. Het café werd voor het eerst geopend in 1675 en was een van de eerste eetgelegenheden in de stad. Generaties kunstenaars, acteurs en filosofen hebben hier aan de toog gehangen en hier was het dat een nieuw exotisch drankje werd geïntroduceerd - koffie. Voltaire, Diderot en Rousseau waren vaste klanten. Later was het het stamcafé van de revolutionairen Danton, Marat en Robespierre. Ook de romantici Musset en George Sand kwamen er graag en eind 19de eeuw behoorden Verlaine en Oscar Wilde tot de stamgasten. Naast de voordeur ligt Napoleons hoed in een glazen vitrine. Hij liet hem hier als onderpand met de belofte dat hij zou terugkeren om zijn rekening te betalen. Ze wachten nog steeds op hem. Marche St-Germain Marché St-Germain is een oude, overdekte markt die werd geopend in Ze werd opgeknapt in de jaren 80, en achter de arcades vind je nu een chic shoppingcentrum met marmeren vloeren en een 30-tal winkels. Toch is een deel nog steeds gereserveerd voor de voedingswarenmarkt. Je vindt er groenten en fruit, een bakker, een vishandelaar, een slager, een kaaswinkel, een bloemenwinkel en een Italiaanse delicatessenzaak.

19 Place Saint Sulpice Het elegante Place Saint Sulpice dateert van de tweede helft van de 18de eeuw. In het midden staat de fontaine des Quatre Evêques, gebouwd in 1844 naar de plannen van Visconti. Rondom liggen er heel wat leuke boetiekjes (Vanessa Bruno, Muji, Paul & Joe,...) en kunstgalerijen. Boekenwurmen zullen zich in het paradijs wanen in Librairie Touzot, een internationale boekhandel met een overweldigend aanbod. Enkele blokken ten zuiden van het plein ligt het prachtige Jardin du Luxembourg. McDonald s 65 Boulevard Saint-Michel

20 Boottocht langs de Seine + wandeling Start boottocht 21.00h Start wandeling 22.00h Door Lena Jansen

21 Boottocht en wandeling We hebben de hele dag al gelopen, en het leek ons een goed idee om na het eten en boottocht te doen, zodat we s nachts de stad en de gebouwen kunnen bekijken. In het Frans en Engels verteld een gids over de onderstaande gebouwen en monumenten. De boottocht duurt een uur, en als we teruglopen naar het hotel, komen we ook langs wat mooie interessante plekken. 1 Louvre Het Louvre is een van de grootste bekendste museums. Er worden ongeveer voorwerpen tentoongesteld. Het Louvre begon als een fort, dat gebouwd werd in de 12 de eeuw. In de 14 de eeuw werd het omgebouwd tot koninklijk paleis. In de 15 de eeuw werd het oorspronkelijke fort afgebroken. Pierre Lescot begon in de 16 de eeuw met het paleis uit te breiden tot een complex met 2 pleinen. Het diende een lange tijd als vesting in de strijd tegen de Vikingen en ook werden Koninklijke schatten en geschenken hierin opgeslagen. Deze staan nu nog steeds in het Louvre tentoongesteld. In 1989 werd de glazen piramide door de Chinese- Amerikaanse architect Ieoh Ming Pei ontworpen.

22 2 Place de la Concorde De Place de la Concorde is in 1763 ontworpen door Ange- Jacques Gabriel. Het plein is een grote achthoek met twee fonteinen, en in het midden een obelisk. Eerst stond er in plaats van een obelisk, een ruiterstandbeeld van koning Lodewijk XV. Tijdends de Franse Revolutie werd dit vernield. Er werd toen een guillotine in het midden van het plein gezet. In tweeënhalf jaar werden hier 1119 executies voltrokken. Hier werden ook koning Lodewijk XVI en Marie Antoinette geëxecuteerd. In 1836 werd hier de obelisk neergezet. Deze obelisk is een gescherk van Mohammed Ali. Hij is de onderkoning van Egypte. De obelisk komt uit Loxor, en stond ooit voor de Luxortempel. Hij dateert van 1250 v. Chr. Het duurde 2 jaar om hem te vervoeren, en nog eens 3 jaar om hem recht neer te zetten. Er zijn drie van deze obelisken. Ze worden de naalden van Cleopatra genoemd. De andere staan in London en New York. In de 19de eeuw zijn de fonteinen gemaakt. De fontein in het zuiden heet de Fontaine des Mers, en de fontein in het hoorde heet de Fontaine des Fleuves.

23 3 Pont Alexandre III Deze brug is gebouwd tussen 1896 en Op de brug staan versierde lantaarns, engelen, nimfen en gouden paarden. De brug is genoemd naar tsaar Alexander III. De brug is in de stijl gemaakt van het Grand Palais, waarop de brug uitkomt. 4 Eiffeltoren De Eiffeltoren werd tussen 1887 en 1889 gebouwd voor de wereldtentoonstelling van In datzelfde jaar was het ook de honderdste verjaardag van de Franse revolutie. Voor deze twee gelegenheden ontworp Gustave Eiffel deze toren, die later naar hem werd vernoemd. Er werden 250 arbeiders aangenomen. Het was in die tijd heel bijzonder, dat geen van deze arbeiders door dit gevaarlijke werk was verongelukt. De Parijse bevolking was in het begin totaal niet blij met het werk. Ze vonden het niet mooi. De bedoeling was dat de Eiffeltoren 20 jaar bleef staan en daarna afgebroken zou worden, maar hij was erg handig voor antennes en het uitzenden van radio. Uiteindelijk is hij toch erg populair geworden. Voor nieuwjaarsavond werden in 2000 knipperlichten en zoeklampen op de toren gemaakt. Die waren zo geliefd, dat ze hier altijd zijn gebleven, en iedere avond weer worden aangezet. 5 Museum d Orsay Het museum d'orsay zit in een stationsgebouw. Dit was gebouwd in 1900, maar de perrons waren erg kort, en de modernere treinen pasten hier niet meer op. Al erg snel kon het niet meer gebruikt worden. Het gebouw had functie gehad als parkeerplaats, schietterrein, theaterlocatie en een ontvangstzaal voor krijgsgevangen. Het werd uiteindelijk net gered door de president, en in 1978 werd besloten het te gebruiken als museum. In het museum staat 19de een 20ste eeuwse kunst, voornamelijk schilderijen en beelden.

24 6 Notre Dame De Notre Dame is een grote, belangrijke kerk, die staat op het eiland in de Seine. Hij is in 1163 gebouwd, in opdracht van bisschop Maurice de Sully. In 1245 zijn ze gestopt met het bouwen van de torens. Die zijn nooit meer afgemaakt. In 1345 was de rest van de kerk eindelijk af. Tijdens de Franse Revolutie werden erg veel beelden en schatten gestolen en vernield. Veel van de beelden aan de buitenkant werden onthoofd. In 1845 begon een restauratie van de schade door Eugène Viollet-le-Duc die 23 jaar duurde. Hij verving veel beelden, door zelfontworpen beelden, dus niet iedereen was hier blij mee. Vanaf 1991 tot 2001 was er een nieuwe renovatie, en hierbij probeerden ze de originele architectuur intact te houden. In de Notre Dame worden 3 kostbare relikwieën bewaard: de doornenkroon van Jezus, een stuk hout uit het kruis, en 1 nagel waarmee Jezus gekruisigd werd. 7 Hôtel de Ville Hôtel de ville betekend stadhuis. Sinds 1357 wordt hier de stad bestuurd. In 1871 ontstond er een brand in het gebouw, door een groep mensen die het stadhuis bezetten. Het complete gebouw brandde af. De commune werden verjaagd, en de regering schreef een wedstrijd voor een idee voor het bouwen van een nieuw stadhuis. Dit werd gewonnen door twee architecten, die het stadhuis in zijn oorspronkelijke vorm wilden nabouwen. Zij kregen geld om dit uit te voeren, en dit gebouw staat er nog steeds.

25 8 Pont Neuf De Pont Neuf is de oudste brug over de Seine. In de 16de eeuw waren er maar 2 bruggen over de Seine. Ze waren uiteraard altijd vol, en daarom besloot koning Hendrik III om een nieuwe brug te laten bouwen in Pas in 1607 werd de brug geopend door de volgende koning; Hendrik IV. Hij noemde de brug Pont Neuf. De brug was erg modern, omdat er geen huizen op gebouwd mogen worden, en er een voetpad aanwezig was. Nadat Hendrik IV stierf werd er een ruiterstandbeeld in het midden van de brug van hem gemaakt. Hij werd helaas in de revolutie omgesmolten, maar hij is door een replica vervangen. 9 Ponts des Arts De Pont des Arts is een brug over de Seine. De brug verbindt het Institut de France met de Cour carée van het Louvre. De brug is naar het Louvre genoemd, want die werd onder het Eerste Franse Keizerrijk Palais des Arts genoemd. Nu is de brug bekend omdat liefdeskoppeltjes van over heel de wereld komen en hangsloten aan de brug vastmaken, en de sleuteltjes in de rivier gooien, als teken van hun eeuwige liefde.

26 10 Jardin des Tuileries De Jardin des Tuileries zijn de tuinen van het koninklijk paleis (Palais des Tuileries). Dit paleis is in 1871 afgebrand. Het was de verbinding tussen de twee nog bestaande vleugels van het Louvre. De tuinen lopen van het Louvre tot aan de Place de la Concorde. In 1553 is deze tuin in Italiaanse stijl aangelegd, in opdracht van Catharina de Medici. In 1664 werden de brede laan en geometrische bloemperken door André le Nôtre gemaakt, in opdracht van Jean-Baptiste Colbert. In deze tuin is ook het Musée de l Orangerie waar beroemde werken staan, onder andere de Waterlelies staat van Monet. 11 Place Vendôme De Place Vendôme is een groot achthoekig plein, genoemd naar Hotel Vendôme die aan het plein ligt. Het plein voor het plein is in 1699 ontworpen door Jules Hardouin-Mansart. Een groot deel van de gevels zijn historische monumenten. Napoleon Bonaparte liet in 1810 een triomfzuil neerzetten, met zichzelf erop, die Colonne Vendôme heet. Hij werd neergehaald tijdens de Commune van Parijs, maar na de opstand werd hij weer nagemaakt.

27 12 Galeries LaFayette In 1893 openden Theophile Bader en Alphonse Kahn een klein warenhuis in Parijs, op de hoek van de Rue La Fayette en de Rue de la Chaussée d'antin. Het warenhuis werd in de periode 1896 tot en met 1905 fors uitgebreid. In 1912 werd de reusachtige koepel van glas in lood gebouwd door de architect Cahnautin. In dit tien verdiepingen tellende warenhuis worden meer dan merken aangeboden en bevinden zich meerdere restaurants en bars. Het gebouw is een stadsmonument. Er bestaan nu meer dan 60 warenhuizen met de naam LaFayette, in grote steden over de hele wereld. 13 Notre-dame-de-lorette De Notre-dame-de-lorette is een Franse militaire begraafplaats. Hier liggen meer dan soldaten, die slachtoffer zijn van de Eerste Wereldoorlog. De helft ligt in individuele graven, en de andere helft in massagraven. Op deze begraafplaats staat een basiliek en een lantaarntoren met een crypte.

28 LOW 2013, Orion Lyceum Dag 2 Boekje gemaakt door Chrisje Boemaars