Strategisch partnerschap

Transcriptie

1 Strategisch partnerschap Wat is wijsheid? Over bestuur en toezicht in het semipublieke domein Boekpresentatie Rienk Goodijk, 1 juni 2017

2

3 Via transformatie naar een nieuw perspectief op governance? Van Naar Afvinkgedrag Lessons learned Formele verhouding Cultuur van verantwoordelijkheid en aanspreekbaarheid Good practices, nieuwe concepten en perspectieven Verhouding die waarde oplevert

4 Context: ontwikkelingen in het private domein Van Cadbury Code (1992), Code Tabaksblat (2003), Sarbanes Oxley (2002)/Sox-cultuur Angelsaksische benadering Naar Herziene CG-Code/Van Manen (dec. 2016) Principle-based oplossingen Herwaardering van Rijnlandse principes Lange(re)termijn waardecreatie Vertrouwen in ontwikkeling van binnenuit Belang van cultuur en gedrag/omgang

5 25 jaar ontwikkeling governance in het semipublieke domein Valse start (vanaf 1990) Teveel gekopieerd Onderschatting complexiteit ( ) Verontwaardiging en regels Periode van herbezinning (vanaf 2015) Onvoldoende aandacht voor bestuurlijk vermogen, inrichting governance en publiek belang Onvoldoende aandacht voor het specifieke van het (semi)publieke domein Bestuur en intern toezicht vaak onvoldoende in staat om met toegenomen risico s om te gaan Toen het hier en daar misging, leidde de verontwaardiging tot ingrijpen van buitenaf via meer en meer regels Op zoek naar nieuwe concepten van binnenuit en herstel van vertrouwen

6 Lessons (to be) learned Te veel Op afstand Top-down sturing Beheersingsdrang Meegaand gedrag Sturing op rendement Grenzen opzoeken Gesloten circuit Te weinig Inhoudelijk debat Zicht op/verbinding met organisatie Aandacht voor onzekere factoren Elkaars kritisch-tegenover zijn Sturing op legitimiteit Moraliteit Aanspreekbaarheid

7 Transitiefase? Uitdaging: ontwikkeling van betrouwbare governance van binnenuit Van in control en compliance naar responsiveness Hybriditeit en competing logics vragen meer aandacht voor leiderschap Veranderende verhouding tussen externe disciplinering en intern bestuur en toezicht

8 Ontwikkeling en transities? Van Regels/procedures Tweeluik Comply Blauwdruk Model Naar Cultuur/gedrag Driehoeken Explain Maatwerk Dynamiek

9 Het doorprikken van (in ieder geval) 3 mythes Een rationele top-down benadering De mythe van de bestuurbaarheid van grote complexe organisaties Die te veel gericht is op risicobeheersing en control De mythe van de beheersbaarheid van ontwikkelingen Met de behoefte aan steeds meer harde informatie De mythe van het meten is weten, de mythe van het zeker weten

10 Bepalende factoren voor deugdelijke governance 1. Duidelijkheid over het waartoe (de bedoeling, taakopvatting, ) 2. Waarden-gedreven en waarde-gericht 3. Strategisch-inhoudelijke betrokkenheid (het debat) 4. Wederkerigheid en tegenspraak 5. Verbinding met organisatie en stakeholders 6. Zichtbaarheid en aanspreekbaarheid, leiderschap en verantwoording

11 Governance as leadership Visie (waarden) LEIDERSCHAP Verbinding (dialoog) Verantwoording (legitimering)

12 Concept van strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht Belang van visie en inhoudelijk debat Tot nieuwe vormen van verbinding komen Invulling geven aan de verantwoording

13 Visie en voorkantbenadering Aan de hand van 5 V s: verkenning, verdieping, verbreding, verbijzondering en vergelijking Samenspel én tegenspel, inspireren én uitdagen, generatieve rol én kritisch-tegenover (Leren) omgaan met dilemma s Van rolvastheid naar rolbewustzijn Tussen samenleving en interne besturing

14 Verbindingen Verbinding met de bedoeling Waardecreatie via verbinding/dialoog met stakeholders Benutten van driehoeken Verbinding tussen corporate en internal governance Ook zintuiglijke waarneming

15 Invulling geven aan de verantwoording 1. Via verslaggeving en documenten meer dan een kort stukje tekst verwachtingen van anderen (wie?) voorbereiding op visitaties, 2. Samenstelling/posities op bestuurlijk niveau voldoende evenwichtigheid checks and balances 3. Activeren van de interne organisatiecultuur doorleven, praktijk, herkenning 4. Organiseren van tegenspraak via driehoeken benutten van derden 5. Dialoog met/verantwoording aan stakeholders het debat organiseren 6. Instelling extra orgaan: belanghebbendenorgaan, maatschappelijk forum? externe disciplinering

16 Strategisch partnerschap strategische positionering Netwerkrol verbinden strategisch partnerschap genereren controleren beïnvloeden procedurele rol expertrol inhoudelijke betrokkenheid

17 Strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht Verhouding (ik-jij relatie) die waarde oplevert Samenspel én tegenspel Elkaar ondersteunen, aanspreken en uitdagen/scherp houden Onderlinge dynamiek: van rolvastheid naar rolbewustzijn Wederzijdsheid en tegenspraak Controle in vertrouwen

18 Operationalisering Inhoudelijke betrokkenheid Voorkantbenadering Generatieve rol (waardecreatie) Inhoudelijk debat (preparing and debating) Netwerkondersteuning Strategische positionering Interacties, stakeholderdialoog Zichtbaarheid en aanspreekbaarheid

19 Strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht Niet het bestuursmodel maar de onderlinge dynamiek is bepalend voor deugdelijke governance De onderlinge verhouding bestuur/intern toezicht levert veel meer waarde op als aan de voorkant het debat wordt gezocht Inclusief strategisch partnerschap versterkt het innovatief vermogen van organisaties Dat vraagt een wijsheid voorbij de technische competenties