Mediation: opkomende geschiloplossing in polderland

Transcriptie

1 Mediation: opkomende geschiloplossing in polderland M r. A. G. W e n n e k e s * Inleiding Mediation als conflictoplossing is vooral sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw in Nederland in opkomst. Hieraan liggen verschillende oorzaken ten grondslag. Ten eerste past mediation als conflictoplossing goed in de Nederlandse traditie: het zogenoemde polderen. Daarnaast zijn er destijds verschillende organisaties gevormd die initiatieven hebben genomen op het gebied van conflictbemiddeling en op deze manier mediation meer bekendheid hebben gegeven. Enkele voorbeelden zijn: de Vereniging van Advocaten en Scheidingsbemiddelaars (VAS), die later is gefuseerd met de Vereniging voor Personen- en Familierecht Advocaten (VPFA) in de Vereniging van Familierecht Advocaten en -Scheidingsbemiddelaars (vfas), het Nederlands Instituut Conflictmanagement Overheid en Arbeid (NICOA), de Stichting ADR Centrum voor het Bedrijfsleven (ACBMediation) en het Nederlands Mediation Instituut (NMI). Het aantal mediations in Nederland neemt per jaar gestaag toe en mediation is mede daardoor de meest gebruikte vorm van Alternative Dispute Resolution (hierna: ADR) in Nederland. 1 Deze stijgende lijn is onder andere het gevolg van een bredere bekendheid met mediation en de voordelen van mediation ten opzichte van bijvoorbeeld een gerechtelijke of arbitrale procedure. Mediation is minder tijdrovend, minder kostbaar en daarnaast ook minder belastend voor de betrokkenen. Inmiddels bestaan er verscheidene branchegerichte professionele organisaties die actief zijn op het gebied van mediation: de Nederlandse Vereniging van Mediators in de Verzekeringsbranche (NVMV), de Vereniging van Mediators en Scheidingsbemiddelaars in het Notariaat (VMSN) en de Vereniging van Fiscale Mediators (VFM). We kunnen mediation omschrijven als een vorm van bemiddeling in conflicten, waarbij een neutrale bemiddelingsdeskundige, de mediator, de communicatie en onderhandelingen tussen partijen begeleidt om vanuit hun werkelijke belangen tot * Mr. A.G. Wennekes is senior knowhow adviseur en NMI mediator bij Loyens & Loeff te Rotterdam. 1. Het totaal aantal mediations door bij de NMI aangesloten mediators bedroeg in Nederland in 2009 circa Zie De stand van mediation in Nederland, Stratus-rapport 2010 in opdracht van het NMI. Het rapport is te vinden op de website van het NMI: < on.nl/>. een gezamenlijk gedragen en een voor elk van hen optimale besluitvorming te komen. 2 Aanleiding tot het schrijven van deze bijdrage is het wetsvoorstel met betrekking tot bepaalde aspecten van bemiddeling/ mediation in burgerlijke en handelszaken 3 (hierna: het Wetsvoorstel) ter implementatie van de Mediationrichtlijn 4 (hierna: de Richtlijn) dat op 12 november 2010 aan de Tweede Kamer is aangeboden. Ten tijde van het schrijven van deze bijdrage ligt het Wetsvoorstel bij de Eerste Kamer. De Richtlijn en het Wetsvoorstel De Richtlijn regelt mediation in grensoverschrijdende burgerlijke en handelszaken, tenzij deze betrekking hebben op rechten en verplichtingen waarover de partijen uit hoofde van het toepasselijke recht van mediation geen zeggenschap hebben. 5 Zo kennen we in het familierecht rechten en plichten die niet ter vrije bepaling van partijen staan, zoals de regels aangaande het gezag over minderjarigen en het uitspreken van de echtscheiding. Ook in het arbeidsrecht kennen we dergelijke dwingende bepalingen die niet ter vrije bepaling van partijen staan, bijvoorbeeld de verplichting voor de werkgever om de werknemer die zich ziek heeft gemeld twee jaar te moeten doorbetalen. Bestuursrechtelijke, fiscale zaken en douanezaken vallen buiten het bereik van de Richtlijn. In Nederland is ervoor gekozen om met het Wetsvoorstel het toepassingbereik van de bepalingen niet te beperken tot grensoverschrijdende zaken, maar deze ook van toepassing te laten zijn op niet-grensoverschrijdende (nationale) zaken. 2. Deze omschrijving sluit aan bij de definitie van Brenninkmeijer. Zie A.F.M. Brenninkmeijer e.a., Handboek mediation, Den Haag: Sdu Uitgevers 2009, p Wetsvoorstel Aanpassing van Boek 3 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering aan de richtlijn betreffende bepaalde aspecten van bemiddeling/mediation in burgerlijke en handelszaken. Kamerstukken II 2010/11, , nr Richtlijn 2008/52/EG. Deze Richtlijn had op 21 mei 2011 geïmplementeerd moeten zijn. 5. Voor een bespreking van het Europese Commissievoorstel en het Groenboek betreffende alternatieve wijzen van geschillenbeslechting op het gebied van het burgerlijk recht en het handelsrecht zie: P.A. Wackie Eysten, De Europese Mediationrichtlijn en zijn implementatie in het Nederlandse recht, NTER 2008, p. 330 e.v. 230 V & O , n u m m e r 1 2

2 De Richtlijn regelt niet de mediationprocedure zelf, maar ziet onder andere op de mogelijkheid voor de rechter om te verwijzen naar mediation. Eveneens ziet de Richtlijn op de mogelijkheid om het resultaat van een mediation vast te leggen in een vorm waarin dit resultaat ten uitvoer gelegd kan worden. Daarnaast voorziet de Richtlijn in een regeling die de mediator verschoningsrecht geeft met betrekking tot hetgeen hem is toevertrouwd tijdens de mediation. Ter implementatie van de Richtlijn in de Nederlandse wetgeving zullen met name Boek 3 van het Burgerlijk Wetboek (BW) en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) moeten worden aangepast. Het gaat om de verwijzing naar mediation, de regeling betreffende de vertrouwelijkheid van de mediation waaronder het verschoningsrecht en de regeling betreffende verjaring. In navolging van de Richtlijn is het Wetsvoorstel alleen van toepassing op burgerlijke en handelszaken. Het Wetsvoorstel ziet dus niet op mediations in het bestuursrecht, het belastingrecht en het strafrecht. Diverse fracties binnen de Tweede Kamer en de Eerste Kamer hebben aan de minister opheldering gevraagd waarom het Wetsvoorstel niet van toepassing is op het bestuursrecht, het belastingrecht en het strafrecht. In de praktijk blijkt er namelijk op eerstgenoemde terreinen veelvuldig van mediation sprake te zijn en wordt er in het strafrecht ook al zij het niet op zeer grote schaal met deze vorm van bemiddeling gewerkt. Verder is gevraagd wat de dwingende argumenten zijn om bij deze rechtsgebieden van een officiële erkenning van de alternatieve geschilbeslissingswijze mediation af te zien. 6 Het is mijns inziens een gemiste kans dat dit Wetsvoorstel deze rechtsgebieden niet bestrijkt. Het is immers aantoonbaar dat ook in deze disciplines met succes gebruik wordt gemaakt van mediation. Op de officiële website van de rechterlijke organisatie zijn uitgebreide brochures over mediation te downloaden, waaronder die van het bestuursrecht en het belastingrecht. 7 Dit geeft aan dat vanuit de overheid mediation als conflictoplossing wordt gestimuleerd. Definities mediation en mediator De begrippen mediation en mediator, zoals genoemd in het Wetsvoorstel, sluiten aan bij hetgeen de Richtlijn hieronder verstaat. De Richtlijn hanteert een ruime definitie voor het begrip mediation. Een mediation is volgens artikel 3 sub a van de Richtlijn elke gestructureerde procedure, ongeacht de benaming, waarin twee of meer partijen bij een geschil zelf trachten 6. De Werkgroep Mediationrichtlijn van het NMI stelde hier vragen over (reactie op de nota naar aanleiding van het verslag): Kamerstukken II 2010/11, , nr. 7 en Kamerstukken I 2011/12, , B. 7. Diverse brochures over mediation zijn te vinden op de volgende website: < default.aspx>. om op vrijwillige basis en met de hulp van een mediator hun geschil te schikken. Voor de definitie maakt het niet uit of de mediation plaatsvindt op initiatief van partijen zelf, na verwijzing door een rechter, of op basis van een wettelijke verplichting of een rechterlijk bevel tot het voeren van een mediationprocedure. Mediation door een rechter valt alleen onder de definitie als deze niet verantwoordelijk is voor de behandeling in rechte van het geschil en als het niet gaat om schikkingspogingen in de gerechtelijke procedure. Ook het begrip mediator is ruim gedefinieerd. Een mediator is volgens artikel 3 sub b van de Richtlijn een derde die wordt verzocht een mediation te leiden op een doeltreffende, onpartijdige en bekwame wijze. De benaming of het beroep van deze derde doet daarbij niet ter zake. Eveneens is voor de definitie niet van belang hoe de mediator is aangezocht of aangewezen. Volgens de definitie van de Richtlijn is het dus mogelijk dat eenieder die zichzelf mediator noemt en als zodanig optreedt onder de reikwijdte van de Richtlijn valt én daaraan rechten kan ontlenen. Nadere eisen, zoals lidmaatschap van een mediationorganisatie of kwaliteitseisen, worden niet gesteld. Omdat de Richtlijn een kaderregeling 8 betreft, is het aan de lidstaten om deze regels zelf verder uit te werken. De wetgever heeft aangekondigd met een wetsvoorstel te komen waarin een stelsel van kwaliteitsborging wordt geïntroduceerd voor mediation. Vertrouwelijkheid en verschoningsrecht Ingevolge het Wetsvoorstel kan een mediator niet worden verplicht in een gerechtelijke of een arbitrale procedure te getuigen over informatie die voortvloeit uit of verband houdt met de mediation. Een vereiste is dat het vertrouwelijke karakter van een mediation uitdrukkelijk is overeengekomen. Wanneer dit het geval is, kunnen de mediator en degenen die bij de mediation zijn betrokken, zich verschonen van de verplichting om een getuigenis af te leggen met betrekking tot informatie die voortvloeit uit, of verband houdt met, een mediation over rechten en verplichtingen die ter vrije beschikking van partijen staan. Het verschoningsrecht geldt overigens ook voor niet-professionals. Voor de uitleg en de afbakening van welke onderwerpen naar Nederlands recht ter vrije beschikking van partijen staan, wordt aangeknoopt bij de uitleg van artikel 1020 lid 2 Rv ten aanzien van arbitrage. Onder vertrouwelijk karakter van een mediation uitdrukkelijk is overeengekomen wordt in ieder geval verstaan: dat beide partijen bewust voor mediation inclusief een geheimhoudingsclausule hebben gekozen. Dit kan zowel mondeling als schriftelijk zijn overeengekomen, eerstgenoemde zou echter in de praktijk tot een bewijsprobleem kunnen leiden Zie de considerans overweging 7 van de Richtlijn. 9. Kamerstukken II 2010/11, , nr. 3, p. 17. V & O , n u m m e r

3 De mediator en degenen die bij de mediation zijn betrokken, zijn verplicht getuigenis af te leggen voor zover partijen dit overeenkomen of wanneer deze informatie nodig is om dwingende redenen van openbare orde, met name om de bescherming van de belangen van kinderen te waarborgen of om te voorkomen dat iemand in zijn lichamelijke of geestelijke integriteit wordt aangetast, of indien openbaarmaking van de inhoud van de via mediation bereikte vaststellingsovereenkomst noodzakelijk is voor de uitvoering of de tenuitvoerlegging hiervan (art. 165 lid 3 Rv). Anders dan bij de toepassing van het verschoningsrecht van bijvoorbeeld een advocaat of een notaris, kunnen betrokkenen bij een mediation afspreken dat de mediator wel mag getuigen. In dat geval kan de mediator zich dus niet op het verschoningsrecht beroepen. Kwaliteitseisen Artikel 4 van de Richtlijn schrijft voor dat de lidstaten gedragscodes, kwaliteitscontrolemechanismen en basis- en vervolgopleidingen bevorderen ten behoeve van mediators. In het Wetsvoorstel zijn daarentegen geen kwaliteitseisen of andere regels neergelegd waaraan een mediator zou moeten voldoen. De afwezigheid van kwaliteitseisen en de ruime definitie van het begrip mediator betekent dat eenieder die zichzelf mediator noemt en als zodanig optreedt onder de reikwijdte van de Richtlijn en het Wetsvoorstel valt, en daaraan dus rechten kan ontlenen, zoals het verschoningsrecht. Door diverse fracties binnen de Eerste Kamer en de Tweede Kamer is kritiek geuit op het voorstel dat eenieder die zichzelf mediator noemt en het vertrouwelijke karakter van de mediation mondeling overeenkomt, zich kan beroepen op het verschoningsrecht. 10 Verwezen wordt naar het Nederlands Mediation Instituut (NMI), waarbij een groot aantal mediators is aangesloten. Dit instituut voorziet onder andere in een concreet kwaliteitssysteem (reglementen, modellen en het NMI Register van Mediators) en accrediteert en registreert mediators. Daarnaast voorziet het instituut in een klachtenregeling en tuchtrechtspraak. 11 De Hoge Raad heeft zich eerder over deze kwestie gebogen en beslist dat de groep van mediators weinig vastomlijnd is, waarbij naast mediators die op grond van het voldoen aan bepaalde opleidings- en andere kwaliteitseisen door een mediationorganisatie als zodanig zijn gecertificeerd, ook ad hoc -mediators voorkomen voor wie geen kwaliteitswaarborgen gelden. Dit betekent dat erkenning van het verschoningsrecht van mediators in algemene zin zou meebrengen dat de kring van verschoningsgerechtigden aanzienlijk zou worden uitgebreid zonder voldoende waarborgen voor de kwaliteit van de mediators. Dit verdraagt zich niet met het uitzonderingskarakter van het verschoningsrecht en bij een met het oog daarop noodzakelijke 10. Kamerstukken I 2011/12, , B en Kamerstukken II 2010/11, , nr Ook diverse andere organisaties, waarvan enkele genoemd in de inleiding, kennen gedragsregels en leggen kwaliteitseisen op. beperking van die groep zouden regelmatig geschillen ontstaan met betrekking tot de daarbij te hanteren criteria en de wijze waarop die zouden moeten worden toegepast, met alle nadelige gevolgen van dien voor de voortgang van procedures. 12 De minister heeft tijdens de parlementaire behandeling van het Wetsvoorstel aangekondigd zich te buigen over het in de vorige alinea opgeworpen punt en later met een nadere uitwerking te komen, zodat de kwaliteit van mediation beter wordt gewaarborgd. Omdat de implementatietermijn van de Richtlijn is verstreken, is de tijd te kort om dit nog in het bestaande Wetsvoorstel mee te nemen. 13 Vervolgens is op 31 oktober 2011 door de minister de innovatieagenda rechtsbestel aan de Tweede Kamer aangeboden. Hieruit blijkt dat aan mediation in het stelsel van geschiloplossing een belangrijke rol wordt toegekend. De minister kondigt aan dat er een wetsvoorstel komt voor de kwaliteitsborging van mediation. Daarnaast komt er een register waarin mediators ingeschreven worden die voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. Tevens wordt voorzien in een klachtenregeling, die kan leiden tot schrapping uit het register. Alleen mediators die ingeschreven staan, kunnen aanspraak maken op het verschoningsrecht. Met het wetsvoorstel zullen de volgende elementen in de wet worden geregeld: de kwaliteitseisen waaraan de mediator moet voldoen, de wijze waarop deze eisen worden vastgesteld en gecontroleerd, overige voorwaarden die worden gesteld aan de inschrijving van mediators in een register, bijvoorbeeld een verklaring aangaande het gedrag, de wijze van registratie van mediators en de rechtsgevolgen van deze registratie, het verschoningsrecht en het klacht- en/of tuchtrecht. Tevens zal in 2012 een nieuwe, gerichte campagne worden gestart om mediation te bevorderen. Verjaring Een ander aspect uit de Richtlijn is het voorkomen van verjaring van rechtsvorderingen tijdens een mediation. In artikel 8 van de Richtlijn staat: De lidstaten zorgen ervoor dat de partijen die voor bemiddeling/mediation kiezen om te pogen een geschil te schikken, daarna niet wordt belet een gerechtelijke procedure of arbitrage met betrekking tot hun geschil aanhangig te maken door het verstrijken van verjaringstermijnen tijdens het bemiddelings-/mediationproces. De huidige Nederlandse regeling is in het licht van de verplichting van artikel 8 van de Richtlijn niet toereikend om ervoor te zorgen dat een rechtsvordering niet tijdens de mediation verjaart. Stuiting van de verjaringstermijn is in Nederland slechts mogelijk door het instellen van een eis, alsmede elke andere daad van rechtsvervolging van de zijde van de gerech- 12. HR 10 april 2009, NJ 2010, Kamerstukken II 2010/11, , nr. 7, p V & O , n u m m e r 1 2

4 tigde (art. 3:316 BW). Het aanvangen van een mediation kan niet worden aangemerkt als een dergelijke daad. De minister heeft bovendien opgemerkt dat het verjaringsrisico partijen ervan zou kunnen weerhouden voor mediation te kiezen. 14 Daarom zullen de artikelen 316 en 319 van Boek 3 BW worden aangepast. In het voorgestelde lid 4 van artikel 3:316 BW is bepaald dat de rechtsvordering die onderwerp is van een mediation tussen de vorderingsgerechtigde en de wederpartij door die mediation wordt gestuit. Het gaat dan alleen om die rechtsvorderingen die onderwerp zijn van mediation en waarover wilsovereenstemming tussen partijen bestaat. Het eenzijdig inbrengen van een vordering is niet voldoende om die rechtsvordering te stuiten. Tevens is in lid 5 van artikel 3:316 BW een verwijzing naar de definitie van mediation uit de Richtlijn opgenomen. Om duidelijk te maken wat de gevolgen van de stuiting van rechtswege ingevolge artikel 3:316 lid 4 BW zijn, wordt een derde lid aan artikel 3:319 BW toegevoegd: door stuiting van de verjaring begint een nieuwe verjaringstermijn te lopen met de aanvang van de dag volgend op de dag dat de mediation is geëindigd doordat een van de partijen of de mediator aan de andere partij schriftelijk heeft meegedeeld dat de mediation is geëindigd, of doordat in de mediation gedurende een periode van zes maanden door geen van de partijen enige handeling is verricht. De nieuwe verjaringstermijn bedraagt in dat geval drie jaar. Het doel van de stuiting van de rechtsvordering door mediation is om partijen niet in het mes te laten lopen van de verjaring, waardoor de mediation onder druk zou kunnen komen te staan. 15 Tenuitvoerlegging mediationresultaat Artikel 6 van de Richtlijn schrijft voor dat partijen gezamenlijk, of een van hen met uitdrukkelijke instemming van de ander, moeten kunnen verzoeken dat de inhoud van de schriftelijke overeenkomst die het resultaat is van de mediation uitvoerbaar wordt verklaard. Veelal wordt aan het einde van de mediation tussen partijen een vaststellingsovereenkomst gesloten, waarin gemaakte afspraken worden opgenomen. Een vaststellingsovereenkomst moet voldoen aan de vereisten zoals neergelegd in artikel 7:900 lid 1 BW. Deze vaststellingsovereenkomst kan op verzoek van partijen worden vastgelegd in een notariële akte, waardoor deze in Nederland ten uitvoer kan worden gelegd op grond van artikel 430 lid 1 Rv. Daarnaast is het mogelijk om in een dagvaardingsprocedure het proces-verbaal in executoriale vorm op te maken (art. 87 lid 3 Rv) indien in het kader van een comparitie een schikking tot stand komt. Voor de verzoekschriftprocedure is dit echter niet geregeld. Om het mogelijk te maken dat het proces-verbaal ook in een verzoekschriftprocedure in executoriale vorm kan worden opgemaakt in die gevallen waarin hangende de procedure een schikking wordt 14. Kamerstukken II 2010/11, , nr. 3, p Kamerstukken II 2010/11, , nr. 3, p. 9. bereikt, bijvoorbeeld na mediation, wordt artikel 279 Rv aangepast. Tijdens de behandeling van het Wetsvoorstel heeft de VVDfractie aangekondigd een initiatiefwetsvoorstel aan te bieden, waarbij mediation een aparte plek in het wetboek (Rv) zal krijgen. Naast het vastleggen van kwaliteitseisen voor de mediator, zal onder andere ook het resultaat van een mediation, in casu een vaststellingsovereenkomst, een executoriale titel krijgen. 16 Verplichte mediation De Richtlijn laat onverlet dat de EU-lidstaten voor of na het begin van een gerechtelijke procedure mediation verplicht kunnen stellen, mits partijen hierdoor niet worden belet om hun recht van toegang tot de rechter uit te oefenen (art. 5 lid 2 van de Richtlijn). Mediation is onder andere in Italië met de implementatie van de Richtlijn verplicht gesteld. Op 20 maart 2011 is in Italië een wet 17 van kracht geworden die partijen verplicht voorafgaand aan alle civiele procedures met of zonder bijstand van een advocaat een mediationtraject op te starten. Het Nederlandse recht kent vooralsnog geen verplichte mediation. Volgens de minister past verplichte mediation niet in het Nederlandse beleid. 18 Wel krijgt de rechter de bevoegdheid om partijen mediation in alle gevallen en in elke stand van de procedure voor te stellen. Deze bevoegdheid van de rechter geldt zowel voor de dagvaardings- als voor de verzoekschriftprocedures (art. 22a Rv (nieuw), art. 87 Rv wordt aangepast). Het voorstel tot mediation heeft echter geen dwingend karakter, dit wil zeggen dat partijen dus niet verplicht zijn om in te gaan op het voorstel, hetgeen eveneens een kenmerk is van het vrijwillige karakter van mediation. Mediationclausule afdwingbaar? In toenemende mate hanteren bedrijven een mediationclausule in de arbeidsovereenkomst met de werknemer of zetten zij een dergelijke clausule in hun algemene voorwaarden of contracten. Het doel van de mediationclausule is dat partijen zich verbinden om in het geval dat een conflict is ontstaan over de interpretatie of de inhoud van een contract, of wanneer er een conflict is tussen de werkgever en de werknemer, zij eerst door middel van mediation een oplossing proberen te vinden. Als blijkt dat de mediation niet tot het gewenste resultaat heeft geleid, kunnen partijen alsnog naar de rechter of, wanneer dit is overeengekomen, naar een arbiter stappen. Interessant is de vraag of een mediationclausule afgedwongen kan worden. Allereerst is het afdwingen in strijd met een van de belangrijkste kenmerken van mediation: de vrijwilligheid. Ten tweede heeft een mediationclausule niet dezelfde status 16. Handelingen II 2010/11, nr. 92, p Decreto legislativo n. 28 van 4 maart In het kader van deze bijdrage gaat het te ver om een rechtsvergelijking te maken met de andere lidstaten van de EU en hoe zij de Richtlijn hebben geïmplementeerd. 18. Kamerstukken II 2010/11, , nr. 3, p. 5. V & O , n u m m e r

5 als een arbitrageclausule. Een arbitrageclausule leidt immers tot de onbevoegdheid van de rechter waar het geschil aanhangig wordt gemaakt (art lid 1 Rv), hetgeen bij een mediationclausule niet het geval is. De Hoge Raad heeft dit ook beslist in een zaak waarin sprake was van een mediationafspraak. 19 De Hoge Raad overwoog in r.o. 3.4: Het gaat hier om geschillen tussen twee particulieren, die in de loop van een geding hebben afgesproken om te pogen een minnelijke regeling langs de weg van mediation te bereiken. Gelet op de aard van het middel van mediation staat het beide partijen te allen tijde vrij hun medewerking daaraan alsnog te onthouden, dan wel die om hen moverende redenen te beëindigen. Zowel de rechtsklacht als de motiveringsklacht van het middel stuit hierop af. Op het eerste gezicht lijkt de uitspraak te impliceren dat een mediationclausule de vorm heeft van een gentlemen s agreement en dat een partij zich ondanks een mediationclausule toch tot de bevoegde rechter kan wenden. Omdat de Hoge Raad uitdrukkelijk overwoog dat het om geschillen ging tussen twee particulieren die in de loop van een geding hadden afgesproken te pogen een minnelijke regeling langs de weg van mediation te bereiken, bestaat de kans dat de beoordeling van een vooraf afgesproken mediationclausule tussen professionele partijen anders zou kunnen uitvallen. Zelfs wanneer er geen sprake is van een mediationclausule zou het mijns inziens, afhankelijk van het stadium van het conflict, wenselijk zijn wanneer de advocaat of de arbiter (de) partij(en) wijst op de mogelijkheid van mediation als conflictoplossing. Dit zou dan als bepaling kunnen worden opgenomen in de gedragsregels van de beroepsorganisatie. Samenvatting Op 12 november 2010 is het implementatiewetsvoorstel van de Mediationrichtlijn door de minister van Veiligheid en Justitie bij de Tweede Kamer ingediend. In Nederland is met het Wetsvoorstel gekozen om het toepassingbereik van de bepalingen uit de Richtlijn niet te beperken tot grensoverschrijdende zaken, maar deze ook van toepassing te laten zijn op nationale zaken. de mediator en degene die bij de mediation is betrokken, zich kunnen verschonen van de verplichting om een getuigenis af te leggen met betrekking tot informatie die voortvloeit uit of verband houdt met een mediation over rechten en verplichtingen die ter vrije beschikking van partijen staan. Daarnaast worden de verjaringsregels aangepast omdat ons huidige recht geen bepaling kent die de verjaring stuit van een vordering die voorwerp is van een mediation. Voorts krijgt de rechter de bevoegdheid om in alle gevallen en in elke stand van de procedure partijen mediation voor te stellen. Partijen zijn echter niet verplicht om in te gaan op dit voorstel. Ook is er door diverse fracties binnen de Eerste Kamer kritiek geuit op het voorstel dat eenieder die zichzelf mediator noemt en het vertrouwelijke karakter van de mediation mondeling overeenkomt, zich kan beroepen op het verschoningsrecht. Dit verdraagt zich slecht met artikel 4 van de Richtlijn, waarin wordt bepaald dat de lidstaten verplicht worden gedragscodes, kwaliteitscontrolemechanismen en basis- en vervolgopleidingen te bevorderen. Daarnaast is de vraag gesteld waarom het Wetsvoorstel niet van toepassing is verklaard op het bestuursrecht, het belastingrecht en het strafrecht. Het Wetsvoorstel geeft echter geen regels die zien op kwaliteitseisen waaraan een mediator zou moeten voldoen, ondanks de kritiek binnen de Tweede Kamer. Kortom, er zitten nogal wat haken en ogen aan het Wetsvoorstel. Het was beter geweest het Wetsvoorstel op enkele punten door middel van een nota van wijziging aan te passen. Nu zullen we moeten wachten op het aangekondigde initiatiefwetsvoorstel. Op 31 oktober 2011 is door de minister van Veiligheid en Justitie de innovatieagenda rechtsbestel aan de Tweede Kamer aangeboden. Hieruit blijkt dat mediation in het stelsel van geschiloplossing een belangrijke rol wordt toegekend. De minister kondigt aan dat er een wetsvoorstel komt voor de kwaliteitsborging van mediation. Daarnaast komt er een register waarin mediators ingeschreven worden die voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. Tevens zal in 2012 een nieuwe, gerichte campagne worden gestart om mediation te bevorderen. In navolging van de Richtlijn is het Wetsvoorstel alleen van toepassing op burgerlijke en handelszaken. Het Wetsvoorstel ziet dus niet op mediations in het bestuursrecht, het belastingrecht en het strafrecht. Dit is een gemiste kans, omdat mediations al veelvuldig en succesvol in deze disciplines plaatsvinden. Het Wetsvoorstel voorziet erin dat, indien het vertrouwelijke karakter van een mediation uitdrukkelijk is overeengekomen, 19. HR 20 januari 2006, NJ 2006, 75, RvdW 2006, 107. Zie ook Hof Den Haag 8 juli 2009, LJN BJ3798 en Rb. Zutphen 24 februari 2009, LJN BH V & O , n u m m e r 1 2