Lespakket - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p. 2

Transcriptie

1

2 Lespakket - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p. 2

3 INHOUD Woordje van het Huis van het Nederlands en het Red Star Line Museum LESPAKKETTEN ALFA.. P. 4 RG 1.2 P. 40 RG 2.1 EN P. 82 RG 2.3 EN P. 126 RG 3 EN 4....P. 153 EXTRA BEELDMATERIAAL NUTTIGE LINKS AANVRAAGFORMULIER TRANSIT VERHALENBUS Lespakket - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p. 3

4 Beste docent Het Huis van het Nederlands Antwerpen en het Red Star Line Museum stellen met gepaste trots dit lespakket voor. De activiteiten uit dit pakket, bereiden jouw cursisten voor op een bezoek aan de Transit Verhalenbus van het Museum. In het toekomstige Red Star Line Museum ligt de focus op het historische verhaal van meer dan 2 miljoen Europeanen die een eeuw geleden via Antwerpen naar Amerika vertrokken. De geschiedenis van de Red Star Line en haar passagiers wordt verteld als illustratie van een breder, tijdloos en universeel fenomeen: de groeiende menselijke mobiliteit en migratie. Het is dan ook vanzelfsprekend dat er in de vaste opstelling ruimte zal zijn voor hedendaagse migratieverhalen. Sinds 18 december 2010 rijdt, in het kader van het NANE-traject, de Transit Verhalenbus rond om verhalen te verzamelen. Deze verhalen bieden een boeiende inkijk in de gedachten en emoties van een zeer diverse groep. De concrete omstandigheden verschillen van persoon tot persoon maar de gevoelens van angst, verwachting en hoop zijn universeel. Wij hopen dat dit lespakket je cursisten via verschillende luister-, spreek-, lees- en schrijfactiviteiten warm maakt om hun migratieverhaal te vertellen en de Transit Verhalenbus te bezoeken. Tenslotte willen we de docenten NT2, die deze pakketten samenstelden, hartelijk bedanken voor hun fantastisch werk. Antwerpen, oktober 2011 Huis van het Nederlands Antwerpen Red Star Line Museum - Lespakket - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p. 4

5 LESPAKKET VOOR ALFA DOOR TANIA POLAK Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 5

6 INHOUD LESPAKKET ALFA 0 INLEIDING 1 INLEIDENDE TEKST OVER RED STAR LINE 2 OEFENING MET SCHILDERIJ AFSCHEID VAN ENGELAND 3 OEFENING AFFICHES RED STAR LINE MET WERKBLAADJES 4 OEFENING SCHILDERIJ MET MENSEN AAN DE KADE 5 KRUISWOORDRAADSEL RED STAR LINE 6 DINSKA BRONSKA 7 AFFICHE TONEEL 8 HIER BEN IK: PANELENOEFENING IN DE KLAS 9 VERHALEN UIT DE BUS BIJLAGEN Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 6

7 INLEIDING Doelgroep Dit lespakket bevat oefeningen voor cursisten alfa, maar je kunt ze makkelijk aanpassen voor andere groepen NT2. Het is ook niet de bedoeling dat je al deze oefeningen in de klas doet. Je maakt een keuze uit de oefeningen naargelang het niveau van je groep en de doelstellingen van je les. Duur 30 minuten Materiaal Doelen Lesverloop Foto s Red Star Line (zie extra beeldmateriaal achteraan in deze bundel) Introfilm Red Star Line: De cursisten kunnen informatie uit een tekst en of affiche/afbeelding halen en kunnen onderwerp voorspellen. De cursisten kunnen het globale onderwerp uit een tekst halen. Laat foto s zien van de Red Star Line. (zie extra beeldmateriaal achteraan) Wat zie je op de foto s? Wanneer zouden die foto s genomen zijn? Lang geleden of onlangs? Hoe lang geleden? Wat gaan de mensen doen? Wat doen de mensen? Zijn ze blij? Noteer de verschillende antwoorden op bord (kort) zonder te zeggen of de antwoorden correct zijn of niet. Introfilm Red Star Line: Zijn de mogelijke antwoorden die genoteerd zijn op het bord nog correct? Info bijvoegen? Info weglaten? Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 7

8 1 INLEIDENDE TEKST OVER RED STAR LINE Materiaal Lesverloop Inleidende tekst Red Star Line (werkblad 1) Werkblad bij inleidende tekst (werkblad 1) Laat de cursisten de tekst over de Red Star Line lezen. Bij zwakkere groepen of Alfagroepen lees je de tekst zelf voor. Overloop terug de info op het bord. Is de info nog correct? Info bijvoegen of weglaten? Zo wordt het verhaal/de inleiding van de RSL stilletjes aan gereconstrueerd. Maak de Juist- / Foutoefening (10 minuten). Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 8

9 2 OEFENING MET SCHILDERIJ AFSCHEID VAN ENGELAND Duur 20 minuten Doelen Materiaal Lesverloop De cursisten kunnen hun mening geven. De cursisten kunnen een beschrijving geven. De cursisten kunnen in een gesprekssituatie hun beleving (wensen, noden en gevoelens) verwoorden en vragen naar de beleving van de gesprekspartner. Werkblad 2 Afbeelding schilderij van Ford Madox (Afscheid van Engeland) op werkblad 2. Het schilderij toont een groep mensen die Engeland verlaten en hun geluk gaan zoeken in een ander land. Het schilderij is gebaseerd op een echte gebeurtenis. Ford Madox Brown had een vriend, de beeldhouwer Thomas Woolner, die in 1855 met vrouw en kind naar Australië emigreerde. Het is een verhaal over landverhuizers. Indien het past in de groep laat dan het schilderij zien van Ford Madox (Afscheid van Engeland) en bespreek in de klas met vragen van het werkblad. Nabespreking: Vind je het schilderij mooi? Waarom? Zou dat vandaag ook nog gebeuren? (eventuele verwijzing naar bootvluchtelingen?) Hoe verhuizen mensen naar een ander land vandaag? Waarom? Zo kun je al polsen of mensen zelf met hun verhaal naar buiten willen treden en of ze het eventueel in de bus willen vertellen. Vragen en antwoorden van het werkblad 2 1. Hoe voelt de man op de voorgrond zich? (kijk naar zijn gezicht) Aan de frons op zijn voorhoofd en de starende ogen kunnen we zien dat de man boos en vastberaden is, en misschien ook een beetje bang. 2. Hoe voelt de vrouw op de voorgrond zich? (kijk naar haar gezicht) De vrouw kijkt in de verte en ziet er verdrietig uit. Misschien huilt ze zelfs. Ze houdt de hand van de man stevig vast om troost te zoeken. Waarschijnlijk zijn ze getrouwd. 3. De vrouw heeft iets in haar linkerhand. Wat is het en wat zegt het over de vrouw? In haar linkerhand houdt de vrouw een kinderhandje. Rechts onder haar cape is vaag het hoofdje van het kind te zien. Waarschijnlijk is het het kind van de man en de vrouw. 4. Het is duidelijk dat deze mensen zich aan boord van een schip bevinden. Maar waar is het schip? Op de achtergrond zijn witte kalkrotsen te zien. Daarom bevindt het schip zich waarschijnlijk voor de zuidkust van Engeland, misschien in de buurt van Dover. 5. Hoe heet het schip? Kijk achter op de reddingsboot. Het schip heet Eldorado. Dit was de naam van een verzonken land met gouden bergen. Nu wordt de naam gebruikt voor elke plaats met grote rijkdommen en mogelijkheden. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 9

10 6. Hoe zien de hemel en de zee eruit? De zee is ruw en de hemel dreigend. Bovendien waait het hard. De man heeft zijn hoed met een koord vastgemaakt aan de knoop van zijn jas, zodat hij niet kan wegwaaien. 7. Wat hangt er op de voorgrond aan de touwen en waarom? (dit is een moeilijke vraag, maar ook wel belangrijk). Er hangen kolen aan de touwen op de voorgrond. Het zoute water houdt ze vers. In kool zit veel vitamine C, die de passagiers op een lange reis nodig hadden om geen scheurbuik te krijgen. Daaruit kunnen we afleiden dat de Eldorado lang op zee zal blijven. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 10

11 3 OEFENING AFFICHES RED STAR LINE MET WERKBLAADJES Duur 10 minuten Materiaal Doelen Afbeeldingen affiches Red Star Line op werkblad 3 Werkblad 3 oefeningen affiches Red Star Line De cursisten kunnen uit mondelinge of schriftelijke informatie eenvoudige, concrete gegevens begrijpen en/of noteren. 4 OEFENING SCHILDERIJ MET MENSEN AAN DE KADE Duur: 5 minuten + nabespreking Doelen Materiaal Lesverloop De cursisten kunnen hun mening geven. De cursisten kunnen een beschrijving geven. De cursisten kunnen in een gesprekssituatie hun beleving (wensen, noden en gevoelens) verwoorden en vragen naar de beleving van de gesprekspartner. Afbeelding schilderij mensen aan de kade op werkblad 4 Werkblad 4 oefeningen schilderij mensen aan de kade Dit is een aanvulling op de klassikale oefening met het schilderij van Madox. 5 KRUISWOORDRAADSEL RED STAR LINE Duur: 20 minuten Doelen Materiaal De cursisten kunnen uit mondelinge of schriftelijke informatie eenvoudige, concrete gegevens begrijpen en/of noteren. Inleidende tekst Red Star Line op werkblad 1 Werkblad 5 met puzzel Red Star Line Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 11

12 Lesverloop Dit is een extra oefening op de inleidende tekst die je eventueel klassikaal kan laten maken. Antwoorden: 1. Waar gingen de mensen naartoe? Amerika 5. Hoeveel mensen zijn er naar Amerika vertrokken? Bijna 33 miljoen 2. Wat was de naam van de firma met de grote boten? Red Star Line 3. Hoe gingen de mensen naar Amerika? Met de boot. 4. Uit welke stad vertrokken de mensen? Antwerpen Maak eventueel een aangepaste puzzel aan het niveau van je groep en de tekst of doelstelling. 6 DINSKA BRONSKA Duur: 30 minuten of langer Doelen Materiaal Lesverloop De cursisten kunnen hun mening geven. De cursisten kunnen een beschrijving geven. De cursisten kunnen in een gesprekssituatie hun beleving (wensen, noden en gevoelens) verwoorden en vragen naar de beleving van de gesprekspartner. De cursisten kunnen het globale onderwerp uit een tekst halen. Gedicht Dinska Bronska van Karel van den Oever op werkblad 6 Werkblad 6 gedicht Eventueel extra materiaal (zie extra oefeningen) Bespreek eerst enkele moeilijke woorden op voorhand: haarlok, Plocka in Polen, inktvlek op papier, knoflook, spar, tranen in de ogen, Dinska Bronska (voornaam/naam), almanak, Je kan de cursisten een woordkaartje geven en naar de betekenis laten zoeken of gissen en dit klassikaal bespreken. Je kan er een matchoefening van maken (zie werkblad). Je kan de matchoefening ook vergroten en klassikaal maken aan het bord. Lees nadien het gedicht voor. 1 keer globaal. Nadien per stukje. Je kan extra oefeningen geven: Hoeveel kleuren hoor je? Hoeveel keer hoor je Dinska? Stel inhoudsvragen: Naar waar gaat Dinska? Welke kleur heeft haar hoofddoek? Verdere mogelijke extra oefeningen met het gedicht Dinska Bronska: Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 12

13 Geef de cursisten een kleur (kaart of potlood): bruin, blauw, geel Auditieve discriminatie: als je een kleur hoort steek dan het juiste potlood omhoog. Je kan de foto s (matchoefening) ook combineren met grotere stukken uit het gedicht afhankelijk van het niveau. Welk gezicht past bij dit gedicht? (zoek eventueel andere emotiegezichtjes op Maak grote kaarten met pictogrammen of apart werkblad. Aanleiding tot gesprekje over het onderwerp. Voorlezen terwijl je een woord weglaat. Cursisten volgen mee en vullen aan. Eventueel gatentekst (schriftelijk) Matchoefening met prenten en woorden uit het gedicht (variatie op het werkblad hierboven) Deel woordkaartjes uit met verschillende woorden die in het gedicht voorkomen. Cursisten bespreken eerst (per 2) het/de woord(en) op hun kaartje(s). Wat zou het kunnen betekenen? Maak een goede zin met het woord. Breng het voor de klas. Nadien lees je het gedicht nog eens voor en de cursisten steken hun woordkaartje in de lucht wanneer ze hun woord horen. Gebruik eventueel de muzikale versie: Dinska Bronska door De Vaganten (muziek: Paul Heyninck). Gebruik eventueel filmpje op YouTube: Dinska Bronska gezongen door NT2-koor Antwerpen 7 AFFICHE TONEEL Duur 15 minuten Doelen Materiaal Lesverloop De cursisten kunnen het globale onderwerp uit een tekst halen. De cursisten kunnen uit schriftelijke informatie eenvoudige, concrete gegevens begrijpen en/of noteren. De cursisten kunnen een korte informatieve tekst zoals een berichtje schrijven. Affiches met aankondigingen/uitnodigingen over Red Star Line (authentiek materiaal: toneel, opening museum, tentoonstelling, aankondiging busbezoek, ). Gebruik actueel materiaal. Zie ook werkblad 7. Werkblad 7 Dit werkblad is een voorbeeld. Je kan Juist- / Foutoefeningen maken, meerkeuzevragen, invuloefeningen of al naargelang het onderwerp of de doelstelling de cursisten een kattenbelletje laten schrijven. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 13

14 8 HIER BEN IK: PANELENOEFENING IN DE KLAS Duur voorzie zeker 1 uur Doelen Materiaal Lesverloop De cursisten kunnen het globale onderwerp uit een tekst halen. De cursisten kunnen informatie uit een tekst chronologisch rangschikken. De cursisten kunnen relevante gegevens selecteren en/of overzichtelijk ordenen uit informatieve teksten. Panelen van de tentoonstelling Hier ben ik. De panelen zijn op kleiner formaat uitgebracht zodat ze in de klas kunnen gebruikt worden. Je kunt ze ook downloaden als pdf. Werkblad 8 Hier ben ik. Voorbeelden van oefeningen met panelen in de klas Hang de panelen op in de klas. Laat cursisten rondlopen en de panelen bekijken/lezen. Cursisten kunnen gaan staan bij de foto of de tekst die hen het meest aanspreekt. Zij verwoorden nadien waarom ze dat paneel hebben gekozen. Eventueel klasgesprek. Je kan ze zowel laten kiezen aan de hand van de foto s die erop staan als aan de hand van de teksten (al naargelang je een mondelinge of schriftelijke groep hebt). Carrousel spel voor hogere modules of niveaus: deel de klas op in een aantal groepen (evenveel als de panelen die je gebruikt). De cursisten krijgen per groepje een paneel dat ze samen moeten lezen en bespreken. Elke groep krijgt een nummer of letter of kleur. Nadien worden de groepen gehergroepeerd zodat er nieuwe groepen zijn met in elke groep mensen met een verschillend nummer of verschillende letter of kleur. Zij vertellen aan elkaar wat er op hun paneel stond. Nadien controle of alles goed is doorverteld en begrepen. Gemakkelijke (auditieve) variatie hierop: je verdeelt de klas in groepjes. Van elk groepje moet er iemand naar buiten. Je leest voor de rest van de klas het verhaal voor (van een van de panelen). De cursisten die buiten staan komen terug binnen en gaan bij hun groepje zitten. Het groepje tracht zoveel mogelijk over het paneel te vertellen aan die cursist. De cursisten die buiten zijn gaan staan moeten nadien het Wie ben ik -verhaal zo goed mogelijk trachten na te vertellen en elkaar aanvullen. Klopt het verhaal dan met het oorspronkelijke? De educatieve leest het nog een voor. Gebruik de oefeningen uit de werkbladen: de cursisten vullen dit in (eventueel in groepjes van 2) terwijl ze door de klas wandelen en zoeken naar de juiste panelen. Ze kiezen een persoon en vullen het paspoortje in waarna ze de persoon eventueel nog eens klassikaal voorstellen. Ze kunnen ook een individueel paspoortje invullen. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 14

15 9 VERHALEN UIT DE BUS Duur ongeveer 40 minuten Doelen Materiaal Lesverloop Algemeen: met deze oefening kun je het busbezoek specifiek voorbereiden of nabespreken. De cursisten kunnen het globale onderwerp uit een tekst halen. De cursisten kunnen informatie uit een tekst chronologisch rangschikken. De cursisten kunnen relevante gegevens selecteren en/of overzichtelijk ordenen uit informatieve teksten. Werkblad 9 met authentieke verhalen op papier of te beluisteren. De teksten kunnen ofwel voorgelezen worden of door cursisten zelf worden gelezen (zie vereenvoudigde versie). Je kunt als educatieve nog extra oefeningen bijmaken al naargelang de groep. Juist-/Foutoefeningen Meerkeuzevragen Invuloefeningen Sorteeroefeningen (de tekst in stroken verknippen, een zin voorlezen en de cursisten zoeken de juiste strook) Woordverklaring: trek een lijn tussen woord en tekst of maak hiervan een matchoefening. Woorden aanduiden in de tekst (of woorden laten overschrijven, evt. als huiswerk). Kijken naar hoofdletters en leestekens. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 15

16 BIJLAGEN LESPAKKET ALFA WERKBLAD 1 INLEIDENDE TEKST RED STAR LINE WERKBLAD 2 SCHILDERIJ Afscheid van Engeland WERKBLAD 3 AFFICHES RED STAR LINE WERKBLAD 4 SCHILDERIJ MENSEN AAN DE KADE WERKBLAD 5 KRUISWOORDRAADSEL RED STAR LINE WERKBLAD 6 DINSKA BRONSKA WERKBLAD 7 AFFICHE TONEEL WERKBLAD 8 HIER BEN IK! WERKBLAD 9 VERHALEN UIT DE BUS Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 16

17 WERKBLAD 1 of INLEIDENDE TEKST RED STAR LINE Red Star Line Museum uit jaar geleden, einde 19 de eeuw. Het leven is moeilijk in Europa. Niet alleen in België maar ook in veel andere landen. Er is oorlog, slechte politiek en slechte economie. Er is veel armoede. Veel mensen moeten vluchten. In Amerika is er veel werk en veel land. Veel mensen willen naar Amerika. Zij willen een nieuw leven met hun familie. In Antwerpen is er een grote haven. Er varen grote boten van Antwerpen naar Amerika en Canada. Mensen komen uit heel Europa naar Antwerpen. Zij kopen een ticket voor Amerika bij de Red Star Line. Tussen de jaren 1850 en 1930 verhuizen 33 miljoen mensen uit Europa naar Amerika. Veel mensen gaan met de Red Star Line. Er zijn plaatsen voor rijke mensen en ook voor arme mensen. De arme mensen moeten beneden in de boot. De rijke mensen boven. Zieke mensen mogen niet mee. Veel mensen blijven dan maar in Antwerpen. Op de plaats waar de mensen op de boot stapten, komt in 2012 een museum. Het museum brengt verhalen van mensen die van hun land verhuizen naar een ander land: vroeger en vandaag. Het museum heet: Red Star Line Museum. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 17

18 Omcirkel Juist of Fout 1. De mensen gaan dit jaar met de Red Star Line naar Amerika. Juist / Fout 2. De Red Star Line vaarde meer dan 100 jaar geleden naar Amerika Juist / Fout 3. De Red Star Line vertrok in Antwerpen. Juist / Fout 4. Alleen rijke mensen vertrokken naar Amerika. Juist / Fout mensen verhuisden naar Amerika. Juist / Fout 6. Mensen uit heel Europa vertrokken in Antwerpen naar Amerika. Juist / Fout 7. Zieke mensen mogen mee. Juist / Fout 8. In 2012 komt er een museum over de Red Star Line. Juist / Fout Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 18

19 WERKBLAD 2 SCHILDERIJ Afscheid van Engeland Afscheid van Engeland Ford Madox Brown Voorbeeld van oefeningen met schilderij Afscheid van Engeland, uit 1855 door Ford Madox Brown. (uit Het Kunst Pakket Junior ISBN ) Wat is het verhaal? Probeer erachter te komen door volgende vragen te beantwoorden. 1. Hoe voelt de man op de voorgrond zich? (kijk naar zijn gezicht) 2. Hoe voelt de vrouw op de voorgrond zich? (kijk naar haar gezicht) 3. De vrouw heeft iets in haar linkerhand. Wat is het en wat zegt het over de vrouw? 4. Het is duidelijk dat deze mensen zich aan boord van een schip bevinden. Maar waar is het schip? Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 19

20 5. Hoe heet het schip? Kijk achter op de reddingsboot. 6. Hoe zien de hemel en de zee eruit? 7. Wat hangt er op de voorgrond aan de touwen en waarom? (dit is een moeilijke vraag, maar ook wel belangrijk). Nabespreking: Vind je het schilderij mooi? Waarom? Zou dat vandaag ook nog gebeuren? (eventuele verwijzing naar bootvluchtelingen?) Hoe verhuizen mensen naar een ander land vandaag? Waarom? Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 20

21 WERKBLAD 3 AFFICHES RED STAR LINE Affiche (1899), ontwerp Henri Cassiers, collectie Letterenhuis Antwerpen Welk land lees je hier? Welke stad lees je hier?. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 21

22 Red Star Line affiche Henri Cassiers MAS Nationaal Scheepvaartmuseum De boot vaart van Antwerpen naar: Wat is de naam van de boot?. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 22

23 WERKBLAD 4 SCHILDERIJ MENSEN AAN DE KADE Schilderij Eugeen van Mieghem Wat doen deze mensen? Omcirkel. Je mag meer antwoorden geven. a. dansen b. werken c. slapen d. wachten e. instappen Wat vind je van deze tekening? Omcirkel. Je mag meer antwoorden geven. a. Mooi b. Niet zo mooi c. Lelijk d. Triestig e. Blij Welk gezicht past bij deze tekening? Omcirkel. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 23

24 WERKBLAD 5 KRUISWOORDRAADSEL RED STAR LINE Lees tekst WERKBLAD 1 over Red Star Line Van links naar rechts 1. Waar gingen de mensen naartoe? 5. Hoeveel mensen zijn er naar Amerika vertrokken? Bijna 3. Van boven naar beneden 2. Wat was de naam van de firma met de grote boten? 3. Hoe gingen de mensen naar Amerika? Met de Uit welke stad vertrokken de mensen? Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 24

25 WERKBLAD 6 DINSKA BRONSKA Karel van den Oever Uit een oud dorp, - kameelbruin als de steppe - uit Plocka, kwam Dinska Bronska. Haar hoofddoek was pruisisch-blauw en haar haar vlas-geel; ook waren haar ogen blauw als fjord-water. Zij rook naar knoflook en spar, zij droeg laarzen en ging zeer zwaar en gauw. In het "Hotel Lapland" zat zij bij een tafel aan het straat-raam zij schreef 'n brief. Een haarlok viel laag op haar rode kaak en zij stak haar tong uit, want ze schreef moeilijk die brief en daaronder "Dinska Bronska", haar naam. Ze stak ook de penstok in haar mond en zocht met haar ogen langs het plafond. Op het papier waren 'n inktvlek en groot gestompel van letters: zij kocht het voor tien centiem in de kruidenierszaak over het hotel. Er was 'n beetje inkt aan heur kaak. O, Dinska Bronska; gij vertrekt naar Canada: de verroeste stoomboot wacht langs de kaai. Gij laast op een almanak der "Red Star Line" dat Canada grotere appels, o, hoger en geler koren heeft dan Plocka. Het moet in Canada veel beter zijn! O, Dinska Bronska, met je zeer dikke vingers: je schrijft zo moeilijk die brief. Je ogen zoeken vliegen op het plafond. "Moj Boze!" Er zit 'n tranen-veeg, o zo verdrietig, van je blauwe ogen naar je mond. O, Dinska Bronska! Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 25

26 Trek een lijn Haarlok Plocka in Polen Inktvlek op het papier Knoflook en spar Red Star Line: boot langs de kaai Tranen in de ogen Canada Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 26

27 Belgische Landverhuizers (1890), olie op doek van Louis van Engelen, collectie Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen uit Affiche collectie Museum aan de Stroom Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 27

28 Red Star Line. Triple-Screw Belgenland Tons, prentbriefkaart, collectie MAS - Nationaal Scheepvaartmuseum Eugeen Van Mieghem, 1925 Echtscheiding van zijn tweede vrouw, vakantie in Blankenberge - Van Mieghemmuseum Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 28

29 WERKBLAD 7 AFFICHE TONEEL Mortsel speelt 6, 7, 12, 13 mei u15 8, 15 mei u in Mark Liebrecht Schouwburg Heilig Kruisstraat Mortsel De Red Star Line van Alex Van Haecke door Ronny Verheyen Epische vertelling over een authentiek stuk Antwerpse geschiedenis Omcirkel Juist of Fout Dit is een affiche over toneel. Het toneel is in Deurne. Het toneel is in Ik kan op 5 mei naar toneel. Ik kan op 13 mei naar toneel. Ik kan op 10 mei naar toneel. Ik kan op 6 mei om 15u naar toneel. Ik kan op 12 mei om 20u15 naar toneel. Juist / Fout Juist / Fout Juist / Fout Juist / Fout Juist / Fout Juist / Fout Juist / Fout Juist / Fout Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 29

30 Schrijf een briefje voor je vriend of vriendin. Je wilt naar toneel. Stel afspraak voor (dag, uur en plaats). Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 30

31 WERKBLAD 8 HIER BEN IK! Zoek de foto. Trek een lijn naar de juiste naam. Afbeeldingen uit panelen tentoonstelling Hier ben ik! Van het Red Star Line Museum en Ontmoetingscentrum Atlas Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 31

32 Waar zijn zij geboren? Kwok Fan Cheung? Orly Vetury? 4 Myriam Jaidi? 5 Véronique Kabonga? 2 Razia Alibhai? 3 1 Schrijf de letters uit de grijze vakjes hieronder op de juiste plaats. Als het juist is, krijg je het lekker warm! Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 32

33 Hier ben ik! Dit is... Hij / Zij woont in... Hij / Zij heeft... kinderen. Hij / Zij is geboren in... in het jaar. Hij / Zij is in het jaar... naar België gekomen. Hij / Zij spreekt Nederlands en... Dit kan ik nog over deze persoon schrijven: Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 33

34 En jij? Ik ben... Ik woon in... Ik heb...kinderen. Ik ben geboren in...in het jaar... Ik ben in het jaar... naar België gekomen. Ik spreek Nederlands en... Dit kan ik nog over mezelf schrijven: Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 34

35 WERKBLAD 9 VERHALEN UIT DE BUS of (te combineren met authentieke opnames) Verhalenbus Red Star Line Museum Mijn naam is Amalia Axinia. Ik woon al 4 jaar in België. Ik kom uit Roemenië. Ik ben getrouwd met een Belg. Wij zijn in België komen wonen, in Menen. Dat ligt aan de grens met Frankrijk. Ik heb in België zorgkunde gestudeerd. Binnenkort begin ik te werken in Roeselare. Mijn eerste dag in België? Eerlijk? Ik dacht dat wij in het echte communisme zaten. Veel regels, strenge mensen, alle huizen dicht op elkaar, de gordijnen dicht. Het was winter en het was donker. In Roemenië zie je veel meer mensen op straat. Na 4 jaar denk ik daar nog steeds hetzelfde over, echt waar. De eerste 2 maanden in België waren heel moeilijk voor mij. Ik ben onmiddellijk begonnen met een taalopleiding en een opleiding als zorgkundige. Mijn man zei dat ik best een beetje zou wachten, maar ik wou niet. Ik ben heel actief. Ik las veel: vooral brochures. Ik spaar ze ook allemaal. Zo heb ik veel Nederlands geleerd. Met mijn man spreek ik geen Nederlands, maar Frans. Dat is een gewoonte. Mijn man spreekt Nederlands in dialect. Niet gemakkelijk te verstaan. Maar hij zei tegen mij: als je Nederlands met mij praat, krijg je een kindje, dus misschien praat ik binnenkort Nederlands met mijn man. Ik ga 1 keer per jaar terug naar Roemenië. Als ik niet regelmatig terug kan gaan word ik heel nerveus. Misschien verhuis ik ooit terug naar Roemenië. Ik voel me daar gelukkiger. Eerlijk. Er is daar meer natuur en meer muziek. En ik mis mijn familie. Zij zijn allemaal in 2007 naar hier gekomen, op mijn trouwfeest. Mijn vader en mijn zus Felicia zijn een jaar later nog eens teruggekomen. Dat was een verrassing voor mij. In 2009 heb ik voor mijn broer en zijn familie tickets betaald naar België en in 2010 heb ik hetzelfde gedaan voor mijn zus en haar familie. Dit jaar komt mijn jongste zus nog eens terug. Ik blijf ook met hen in contact via Messenger. Op de foto zie je mijn màrtisor. Dat brengt geluk. In Roemenië kan je dit krijgen of weggeven op 1 maart, voor de lente. Je kan er verschillende krijgen maar dus ook weggeven. Je hebt màrtisors met een bloemetje, met een speldje met een koordje Ik draag altijd mijn màrtisor. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 35

36 Vereenvoudigde versie: Mijn naam is Amalia Axinia. Ik woon 4 jaar in België. Ik kom uit Roemenië. Ik ben getrouwd met een Belg. Mijn eerste dag in België? Dat was niet plezant. De mensen lijken soms boos. Zij lachen niet veel. De gordijnen van de huizen zijn altijd dicht. In de winter is het donker. De mensen zitten binnen in de huizen. In Roemenië zijn er meer mensen op straat. Ik moet 1 keer per jaar terug naar Roemenië. Anders word ik nerveus. Ik verhuis later misschien terug naar Roemenië. Ik ben daar meer gelukkig. Echt waar. Er is meer natuur en meer muziek. Ik mis mijn familie. Op de foto zie je mijn màrtisor. Dat is een juweel. Dat brengt geluk. Dat is een cadeau dat mensen geven in Roemenië. Ik draag altijd mijn màrtisor. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 36

37 of Verhalenbus Red Star Line Museum Ik ben Monique Kakonga. Ik kom uit RDC-Congo. Ik ben getrouwd en heb 3 kinderen: 2 hier en 1 in Congo. Ik heb ook 2 kleinkinderen. Ik ben in 1992 met het vliegtuig naar België gekomen. Er waren toen politieke problemen. Ik was toen samen met een man die hooggeplaatst was in de regering van Mobutu. Hij is toen gevlucht. Toen zijn ze mij komen lastig vallen en bedreigen. Ik ben vastgehouden in de gevangenis. Ze wilden weten waar mijn man was, maar dat wist ik niet. Ze hebben mijn vingers gebroken met een geweer en hebben mij verkracht. Toen ben ik naar België gevlucht. Ik heb mijn kinderen verstopt bij een oom in Brazzaville. 2 zijn er later naar België overgekomen. Mijn man heb ik nooit meer teruggezien. Ik heb om hem gerouwd. Ik was toen 36 jaar en gaf in Congo Engelse les aan het personeel van een vliegtuigmaatschappij. Ik was al veel in België geweest voor mijn werk. In Congo ben je ofwel heel arm ofwel heel rijk. Toen ik in België kwam had ik geen papieren. Ik moest alles opnieuw uitleggen. Ik moest persoonlijke dingen vertellen. Ze waren heel hard voor mij. Ze beschuldigden mij dat ik om die problemen zelf had gevraagd, ook de verkrachting. Maar uiteindelijk ben ik toch in België mogen blijven. Gelukkig. Mijn 2 oudste kinderen die zijn overgekomen naar België studeerden hier niet goed. Ze moesten teveel inhalen. Ze zijn snel gaan werken. Mijn jongste kind is nu 23 jaar en woont nog altijd in Congo bij mijn zus. In Congo liet ik mij regelmatig testen op HIV. In 1990 was ik nog negatief. Toen ik mij opnieuw liet testen in België, in 1992, bleek ik seropositief. Ik ben toen preventie gaan geven in de Afrikaanse gemeenschap als vrijwilligster. Ik ga spreken voor groepen over hoe je HIV en aids kan vermijden maar ook hoe je ermee om moet gaan. Ik vind het mijn plicht om dit te doen. Alleen op televisie komen met mijn werk doe ik niet graag omdat mijn kinderen dit moeilijk vinden. Ondertussen heb ik een lieve man leren kennen en ben ik opnieuw getrouwd. Sinds ik weet dat ik HIV-positief ben, wil ik mijn leven nog meer zelf in handen houden. Ik durf niet meer in het vliegtuig en zeker niet meer naar Congo. Een paar jaar geleden heb ik van familie en vrienden een ticket gekregen naar Congo. Ik werd heel ziek in de vliegtuig, van de angst. Ik ben op de luchthaven van Kinshasa in paniek geraakt en heb het eerste vliegtuig terug naar België genomen. Ik ben zelfs niet uit de luchthaven geweest. Van mijn moeder die heel gelovig was heb ik een medaillon gekregen met Maria op. Dat draag ik nu nog altijd. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 37

38 Vereenvoudigde versie: Ik ben Monique Kakonga. Ik kom uit Congo. Ik ben getrouwd en heb 3 kinderen. Ik heb ook 2 kleinkinderen. Ik ben in 1992 naar België gekomen. Er waren toen politieke problemen. Mijn man is door de politie meegenomen. Ik heb hem nooit meer terug gezien. Ik ben naar de gevangenis gemoeten. Ik ben daar geslagen en verkracht. Toen ik vrij was, ben ik naar België gevlucht. In België liet ik mij testen op HIV. Toen kwam slecht nieuws. Ik ben seropositief. Ik ga veel spreken voor groepen. Ik vertel de mensen wat HIV is en hoe je gezond kan blijven. Ik heb een nieuwe man leren kennen en ik ben getrouwd. Ik durf niet meer naar Congo. Een paar jaar geleden ben ik naar Congo geweest. In de vlieghaven werd ik heel bang. Ik was in paniek. Ik heb het eerste vliegtuig terug naar België genomen. Ik ben niet uit de vlieghaven geweest. Mijn moeder was heel gelovig. Zij heeft mij een juweel gegeven met Maria op. Dat draag ik nu nog altijd. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 38

39 of Verhalenbus Red Star Line Museum Ik ben Christiana Ajufon Ik ben 44 jaar en kom uit Nigeria. Ik ben al 5,5 jaar in België. Ik ben naar België gekomen om te studeren. Ik deed mijn doctoraat in Leuven en ben daar nu nog altijd mee bezig. Mijn werk gaat over de integratie van dove kinderen in het gewone onderwijs. Ik doe ook naschoolse begeleiding van Afrikaanse kinderen. Ik ben al 22 jaar getrouwd met mijn man en heb 5 kinderen tussen 2,5 jaar en 20 jaar. Zij wonen allemaal in België. Ik mis vooral mijn familie in Nigeria. Zij hebben mijn steun uit België hard nodig. Ik mis ook het Nigeriaans eten: de traditionele schotels. Hier kan je wel een en ander kopen, maar het is niet vers. Ik heb mijn waarden meegenomen uit Nigeria. Dat is vooral respect. Het groeten en respecteren van de ouders is heel belangrijk. Dat is voor Belgische kinderen soms anders. Hier zie je ook meisjes op straat roken. Ik hoop dat mijn dochters dit nooit zullen doen. Vereenvoudigde versie: Ik ben Christiana Ajufon Ik ben 44 jaar. Ik kom uit Nigeria. Ik ben 5,5 jaar in België. Ik ben naar België gekomen om te studeren Ik ben al 22 jaar getrouwd en heb 5 kinderen. Zij wonen allemaal in België. Ik mis vooral mijn familie in Nigeria. Ik mis ook het Nigeriaans eten. In Nigeria is er meer respect. Respect voor de ouders is belangrijk. Ook het groeten van de ouders. Dat is voor Belgische kinderen soms anders. Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 39

40 Lespakket voor Alfa - Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 40

41 LESPAKKET VOOR RG 1.2 DOOR KIRSTEN DE MAESSCHALK MAITHÉ DILLE KATIA WOLFF Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 41

42 INHOUD LESPAKKET RG 1.2 LESBLOK 1 IN DE KLAS 1 VOORBEREIDING 2 INLEIDING 3 HET MIGRATIEVERHAAL VAN HAMET BA 4 HOEKENWERK 5 TERUGKOPPELING LESBLOK 2 BUITENSCHOOLSE OPDRACHT EN VERHALENBUS 6 TERUGKOPPELING 7 VERHALENBUS EN INTERVIEW/ENQUETE BIJLAGEN Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 42

43 LESBLOK 1 IN DE KLAS 1 VOORBEREIDING De leerkracht vraagt de cursisten om een object mee te brengen uit hun land waaraan ze veel waarde hechten en een foto van zichzelf die ook te maken heeft met hun land van herkomst. bv.: een foto waar ze samen met hun familie opstaan of een foto van zichzelf getrokken in hun land, 2 INLEIDING Lesduur 20 minuten Werkvorm Klasgesprek Materiaal 4 A4 bladen met themawoorden op (bijlage 1) Lesverloop De leerkracht vertelde in de vorige les waarover deze les ongeveer zal gaan en vraagt de cursisten een object mee te brengen waaraan ze veel herinneringen hebben of veel waarde hechten. Met andere woorden een object dat de cursisten relateren aan hun land van herkomst. Niet alle cursisten zullen dit doen, maar dat is niet het doel. Het doel is dat de leerkracht een inleidend klas gesprek kan voeren met de cursisten over hun land van herkomst en hun vertrek uit dat land. De cursisten vertellen over hun voorwerp en waarom het zo belangrijk is voor hen. De leerkracht hangt tijdens het gesprek 4 papieren op het bord met de woorden: vertrek onderweg aankomst vandaag Na het gesprek legt de leerkracht de papieren met de thema s op vier afzonderlijke tafels. De cursisten kiezen naargelang hun interesses aan welke tafel ze gaan zitten. De leerkracht begeleidt dit zodat aan elke tafel ongeveer evenveel cursisten zitten. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 43

44 3 HET MIGRATIEVERHAAL VAN HAMET BA (FILM) Lesduur 50 minuten Werkvorm Luisteroefening, spelvorm Materiaal Lesverloop filmpje migratieverhaal Hamet Ba - A4 foto s emoties (eventueel color cards of foto s die de leerkracht zelf voorziet), kaartjes domino emoties (bijlage 2) kaartjes matching oefening omdat-zin (bijlage 3) vragenlijst film (bijlage 4) F1: De cursisten bekijken het filmfragment van Hamet Ba, een jongeman uit Mauretanië die drie jaar geleden in Antwerpen aankwam. In de film vertelt hij waarom hij moest vluchten en hoe hij in Antwerpen terecht kwam. Zowel vertrek, onderweg, aankomst als zijn leven vandaag komen aan bod. F2: Elke groep krijgt dezelfde vragen over de film. (Kan eventueel ook klassikaal.) F3: De leerkracht vraagt aan de cursisten welke emoties ze gehoord of gezien hebben in de film. De leerkracht ondersteunt eventueel met foto s. De cursisten zeggen op welk moment Hamet zich zo voelde. De leerkracht helpt het gevoel te verwoorden indien de cursisten dit woord nog niet kennen. Woorden worden op bord geschreven (semantisch veld rond het gevoel ). Bord: Bang Verdrietig Blij Zenuwachtig F4: Inslijpen woordenschat gevoelens aan de hand van domino emoties (bijlage 2). F5: Matching oefening met omdat en want constructie (bijlage 3). Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 44

45 4 HOEKENWERK ROND DE VIER FASES VAN MIGRATIE: VERTREK ONDERWEG AANKOMST - VANDAAG Lesduur 50 minuten Doelen Werkvorm De cursisten kunnen informatie geven over hun ervaringen. De cursisten kunnen over een ervaring, gevoel of droom schrijven. De cursisten kunnen samenwerken en luisteren naar elkaar. Groepswerk, groepsgesprek Materiaal Lesverloop themamateriaal ter inspiratie (zelf mee te brengen) vragenstrookjes hoekenwerk (bijlage 5) antwoordenblad (bijlage 6) sjabloon poster (bijlage 7) wereldkaart (zelf mee te brengen) F1: De cursisten werken rond het gekozen thema, gelinkt aan emoties. Op elke tafel ligt (foto)materiaal dat inspiratie kan opwekken: een familiefoto, een vliegtuig, een huurcontract, een inschrijvingsformulier van de school, een wereldkaart (!Tafel onderweg), een paspoort, een uitwijzingsbevel, foto s van eten, mensen met typisch westerse kleding,... Er liggen strookjes met concrete vragen op de tafels rond het gekozen thema. Om de beurt neemt een cursist een strookje en stelt de vraag aan de andere cursisten. De cursisten geven antwoord op de vragen. De andere cursisten krijgen een antwoordenblad waarop ze kort de antwoorden van de andere cursisten noteren. F2: Met het resultaat van de groepsgesprekken wordt een poster gemaakt. De cursisten krijgen een sjabloon met de foto van een andere cursist uit hun groepje. Hierop vullen ze de informatie in van deze cursist in de derde persoon (in de rechthoek op het sjabloon) F3: Afronden. Hierna volgt een klassikale afrondingsfase waarin de cursisten aan de hand van het sjabloon mondeling informatie geven over de andere cursist in de derde persoon enkelvoud. Tenslotte krijgen ze hun eigen sjabloon terug en vullen het wolkje zelf in. Deze plaats is voorbehouden om hun dromen voor de toekomst weer te geven! Hoe ze dit doen, mogen de cursisten zelf kiezen. Ze kunnen bijvoorbeeld iets schrijven of iets tekenen. Het doel van deze poster is dat ze later een houvast hebben om hun verhaal te vertellen in de Transit Verhalenbus. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 45

46 5 TERUGKOPPELING NAAR DE RED STAR LINE Lesduur 30 minuten Doelen Werkvorm De cursisten kunnen in groep nadenken over het migratieverleden van Europa. De cursisten kunnen samenwerken. Quiz, luisteroefening Materiaal Lesverloop foto s groepsherverdeling (bijlage 8) quizvragen (bijlage 9) sleutel quizvragen (bijlage 10) filmpje Red Star Line ( De groepjes van vorige fase worden herverdeeld in nieuwe groepen. Dit kun je doen aan de hand van foto s van de RSL. De cursisten zoeken andere cursisten met dezelfde foto/prent en vormen zo een nieuw groepje. Als de cursisten in hun nieuwe groepen zitten vraagt de leerkracht of ze denken dat er ooit vanuit België of Europa een grote migratiestroom naar een ander werelddeel is geweest. Het is niet de bedoeling dat hier klassikaal diep op ingegaan wordt. De cursisten denken hier in hun groepjes over na aan de hand van een quiz. Elke groep krijgt een papier met multiple choice vragen. Wanneer iedereen klaar is, wordt er klassikaal gekeken naar het filmpje van de RSL. Het is jammer dat het in het Engels is, maar het schept een zeer duidelijk beeld. De cursisten verbeteren de vragenlijst van een ander groepjes. Wie de meeste vragen correct heeft beantwoord, krijgt Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 46

47 LESBLOK 2 BUITENSCHOOLSE OPDRACHT EN VERHALENBUS 6 TERUGKOPPELING NAAR DE RED STAR LINE Zie lesblok 1. Indien je hier vorige les niet toe gekomen bent, kan dit ook perfect hier. 7 VERHALENBUS EN INTERVIEW/ENQUETE Lesduur 90 minuten Doelen Materiaal Lesverloop De cursisten kunnen zich kort voorstellen aan een onbekend persoon. De cursisten kunnen een kort interview doen met een onbekend persoon. De cursisten kunnen de resultaten van een enquête vergelijken. De cursisten kunnen hun migratieverhaal vertellen. (niet verplicht!) enquêtes/vragenlijst (bijlage 11) schrijftabletten resultatenblad enquête/conclusies (bijlage 12) F1: In deze tweede les komt de Transit Verhalenbus naar de school. De cursisten die naar de Transit Verhalenbus gaan, kunnen een kopie (leerkracht neemt op voorhand kopies) van hun deel van de klasposter meenemen naar de bus. Terwijl een aantal cursisten hun verhaal doen in de Transit Verhalenbus, trekken de andere cursisten per twee de straat op. Ze gaan mensen die hier niet geboren zijn interviewen. Overloop deze vragenlijst op voorhand in de klas. Elk duo interviewt 10 mensen. Ze wisselen onderling af in de rollen als interviewer en schrijver. F2: Klassikale afronding Als de duo s hun 10 interviews hebben afgenomen, komen ze terug naar de klas. In de klas gaan ze hun informatie uitwisselen en vergelijken. Ze krijgen hiervoor een blad van de leerkracht waarop ze hun conclusies kunnen noteren. De leerkracht stelt tenslotte klassikaal nog enkele vragen waarbij begrippen zoals: meer dan, minder dan, veel, weinig, meeste, minste, aan bod komen. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 47

48 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD BIJLAGE 7 SJABLOON POSTER BIJLAGE 8 KAARTJES HERVERDELEN GROEPJES BIJLAGE 9 QUIZVRAGEN BIJLAGE 10 QUIZVRAGEN SLEUTEL BIJLAGE 11 STRAATINTERVIEW BIJLAGE 12 CONCLUSIES STRAATINTERVIEW Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 48

49 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 49

50 VERTREK Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 50

51 ONDERWEG Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 51

52 AANKOMST Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 52

53 VANDAAG Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 53

54 BIJLAGE 2 KAARTJES DOMINO EMOTIES START VERLIEFD BANG VERDRIETIG VERBAASD Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 54

55 BLIJ BOOS ZENUWACHTIG TROTS EINDE Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 55

56 BIJLAGE 3 KAARTJES OEFENING MATCHING Hij is verliefd WANT dit meisje is wel heel speciaal voor hem. Hij heeft schrik OMDAT de familie van zijn vriendin hem dood wil. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 56

57 Hij is verdrietig OMDAT hij zijn familie moet achterlaten. Hij is verbaasd WANT zijn vader is niet dood. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 57

58 Hij is blij WANT hij heeft nu een appartement en werk. Hij is boos OMDAT de mensen in zijn land racistisch zijn. Hij is zenuwachtig WANT hij weet niet waar hij heen gaat. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 58

59 Hij is trots WANT hij spreekt al goed Nederlands Hij is ongeduldig WANT hij wil zijn moeder snel terugzien. Hij is bang WANT hij heeft nog nooit sneeuw gezien. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 59

60 Dank je wel! Hij is dankbaar OMDAT zijn stiefmoeder heel veel voor hem gedaan heeft. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 60

61 BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM Wat weten julllie over Hamet Ba? Zoek samen een antwoord op de vragen. 1. Uit welk land komt Hamet? o Uit Guinea o Uit Senegal o Uit Mauretanië o Uit België 2. Hoelang woont Hamet in België? o 3 jaar o Bijna 4 jaar o Bijna 5 jaar 3. Welk soort vluchteling is Hamet? o Een politiek vluchteling o Een economisch vluchteling 4. Waarom heeft de familie van Hamet geen vader? o De vader is gestorven door een ziekte. o De vader is verdwenen tijdens de oorlog. o De vader is vermoord tijdens de oorlog. o De vader is militair in Ivoorkust. 5. Wat is het beroep van Hamet in zijn land? o Hij heeft geen beroep. Hij is student. o Hij werkt in de winkel van zijn moeder. o Hij heeft een winkel. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 61

62 6. Waarom moet Hamet vluchten uit zijn land? o Het is er gevaarlijk door de oorlog. o Hij heeft een relatie met een Arabisch meisje. o Hij wil werken in Europa om voor zijn familie te zorgen. 7. Wie helpt Hamet om naar België te komen? o Zijn broer o Zijn nonkel o Een vriend van zijn vader 8. Hoe komt Hamet naar België? o Met de boot. o Met het vliegtuig. o Met de vrachtwagen. 9. Hoelang is Hamet onderweg naar Europa? o 1 week o 2 weken o 3 weken 10. Wat moet Hamet eerst doen als hij in België komt? o Hij moet asiel vragen. o Hij moet vluchten voor de politie. o Hij moet het adres zoeken van zijn vriend. 11. Wat vond Hamet moeilijk in België? (meer dan 1 oplossing) o De mensen in België begroeten elkaar niet. o Het is heel koud in België. o Het eten is niet lekker. o De huizen zijn lelijk. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 62

63 12. Wie vindt Hamet terug in België? o Zijn vader o Zijn beste vriend o Zijn nonkel 13. Wat is vandaag de droom van Hamet? o Hij wil een gezin. o Hij wil in Mauretanië gaan wonen. o Hij wil ander werk. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 63

64 BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK (in stroken knippen) VERTREK Wanneer ben je vertrokken? Waarom ben je vertrokken? Ben jij snel vertrokken of heb je lang moeten wachten? Wat heb je meegenomen? Van wie heb je afscheid genomen? Van wie heb je geen afscheid genomen? Hoe ben je vertrokken? Was je bang? Waarom? Was je blij? Waarom? Was je zenuwachtig? Waarom? Was je verdrietig? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 64

65 (in stroken knippen) ONDERWEG Hoelang ben je onderweg geweest? Ben je direct naar België gekomen? Heeft iemand jou geholpen? Was het een moeilijke reis? Waarom? Hoe ben je naar België gekomen? (vervoer) Via welke landen ben je naar België gekomen? Duid aan op de kaart. Was je bang? Waarom? Was je blij? Waarom? Was je zenuwachtig? Waarom? Was je verdrietig? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 65

66 (in stroken knippen) AANKOMST Wat vond je moeilijk de eerste weken in België? Wat was anders dan in jouw land? Wat was hetzelfde als in jouw land? Wie was de eerste Belg met wie je sprak? Waarover ging dit gesprek? Was deze persoon vriendelijk? Hoe ben je naar België gekomen? (vervoer) Waar ben je gaan wonen? Had je een adres? Was je bang? Waarom? Was je blij? Waarom? Was je zenuwachtig? Waarom? Was je verdrietig? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 66

67 (in stroken knippen) VANDAAG Wat vind je moeilijk in België? Hoelang ben je nu in België? Wat is het grootste verschil tussen België en jouw land? Heb je soms heimwee? Wie of wat mis je het meest? Wat is je grootste wens voor de toekomst? Ben je gelukkig met je situatie in België? Wat zou je willen veranderen? Ben je soms bang in België? Waarom? Ben je soms blij dat je nu in België woont? Waarom? Waarvan word je zenuwachtig in België? Waarom? Ben je soms verdrietig in België? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 67

68 BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD VERTREK Schrijf kort de antwoorden van de anderen op. - Wanneer ben je vertrokken? - Waarom ben je vertrokken? - Wat heb je meegenomen? - Hoe ben je vertrokken? - Was je bang? Waarom? - Was je blij? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 68

69 ONDERWEG Schrijf kort de antwoorden van de anderen op. - Hoelang ben je onderweg geweest? - Ben je direct naar België gekomen? - Heeft iemand jou geholpen? - Hoe ben je naar België gekomen? - Was je bang? Waarom? - Was je blij? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 69

70 AANKOMST Schrijf kort de antwoorden van de anderen op. - Wat vond je moeilijk de eerste weken in België? - Wat was anders dan in jouw land? - Wat was hetzelfde als in jouw land? - Hoe ben je naar België gekomen? - Was je bang? Waarom? - Was je blij? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 70

71 VANDAAG Schrijf kort de antwoorden van de anderen op. - Wat vind je moeilijk in België? - Hoelang ben je nu in België? - Heb je soms heimwee? Wie of wat mis je het meest? - Wat is het grootste verschil tussen België en jouw land? - Ben je soms bang in België? Waarom? - Ben je soms blij dat je nu in België woont? Waarom? Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p 71

72 BIJLAGE 7 POSTER Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.72

73 BIJLAGE 8 PRENTEN/FOTO S RED STAR LINE VOOR HERVERDELING GROEPJES Red Star Line Museum Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.73

74 BIJLAGE 9 QUIZ 1. In welke periode zijn er heel veel Europeanen gemigreerd? o o o Naar welk land vertrokken de Europese migranten? o Congo o Rusland o De Verenigde Staten o Engeland 3. Hoelang waren de Europese migranten onderweg? o 14 tot 18 dagen o Minder dan 14 dagen o Meer dan 20 dagen 4. Waarom gingen zoveel mensen weg uit Europa? o Omdat er hongersnood was. o Omdat ze meer geld wilden verdienen. o Omdat het oorlog was. o Omdat er veel racisme was. 5. Vanuit welke stad vertrokken deze mensen? o Parijs o Londen o Antwerpen o Barcelona Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.74

75 6. Hoe vertrokken de migranten? o Met de boot o Met het vliegtuig o Te voet of met de fiets o Met paard en kar 7. Was de reis comfortabel? o Ja. Iedereen kreeg een bed en 3 maaltijden per dag. o Neen. De passagiers hadden bijna geen plaats, stonden en sliepen dicht op elkaar. o Alleen de rijke mensen kregen een goede plaats. 8. Wat namen de mensen mee op hun reis? o Een koffer per persoon o Een koffer per persoon en hun dieren (hond, kat, koe, paard, ) o Een beetje geld en verder niets o Al hun bezittingen (kleding, meubels, dieren, ) 9. Was het in die tijd gemakkelijk om te migreren? o Ja. Mensen konden in die tijd vrij reizen. o Neen. Je moest een geldig visum hebben. o Neen. Je moest gezond zijn en een paspoort hebben. 10. Hoeveel mensen gingen er in die periode weg uit Europa?. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.75

76 BIJLAGE 10 SLEUTEL QUIZVRAGEN 1. In welke periode zijn er heel veel Europeanen gemigreerd? o o o Naar welk land vertrokken de Europese migranten? a. Congo b. India c. De Verenigde Staten d. Engeland 3. Hoelang waren de Europese migranten onderweg? a. 14 tot 18 dagen b. Minder dan 14 dagen c. Meer dan 20 dagen 4. Waarom gingen zoveel mensen weg uit Europa? a. Omdat er hongersnood was. b. Omdat ze meer geld wilden verdienen. c. Omdat het oorlog was. d. Omdat er veel racisme was. 5. Vanuit welke stad vertrokken deze mensen? a. Parijs b. Londen c. Antwerpen d. Barcelona Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.76

77 6. Hoe vertrokken de migranten? a. Met de boot b. Met het vliegtuig c. Te voet of met de fiets d. Met paard en kar 7. Was de reis comfortabel? a. Ja. Iedereen kreeg een bed en 3 maaltijden per dag. b. Neen. De passagiers hadden bijna geen plaats, stonden en sliepen dicht op elkaar. c. Ja en neen. De rijke passagiers hadden een ticket voor een luxueuze eerste klasse reis. De passagiers in tweede klasse stonden en sliepen dicht op elkaar en hadden bijna geen lucht. 8. Wat namen de mensen mee op hun reis? a. Een koffer per persoon b. Een koffer per persoon en hun dieren (hond, kat, koe, paard, ) c. Een beetje geld en verder niets d. Al hun bezittingen (kleding, meubels, dieren, ) 9. Was het in die tijd gemakkelijk om te migreren? a. Ja. Mensen konden in die tijd vrij reizen. b. Neen. Je moest een geldig visum hebben. c. Neen. Je moest gezond zijn en een paspoort hebben. 10. Hoeveel mensen gingen er in die periode weg uit Europa? (meer dan ) Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.77

78 BIJLAGE 11 STRAATINTERVIEW STRAATINTERVIEW NR. 1. Bent u hier geboren? JA (ga naar vraag 2) NEE (het interview stopt) 2. Hoe heet jij? 3. Uit welk land kom je?. 4. Wanneer ben je naar België gekomen?. 5. Waarom ben je naar België gekomen? o Om te werken. o Omdat het hier veilig is. o Om te trouwen. o.. 6. Hoe ben je naar België gekomen? (kruis aan) o Auto o Vliegtuig o Boot o Te voet o Trein o Te voet o Vrachtwagen o. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.78

79 7. Wat vind je moeilijk/gemakkelijk in België? Moeilijk:.. Gemakkelijk:. 8. Waar heb je Nederlands geleerd? o Op straat o Met vrienden en familie o Op het werk o Op school o Spreekt geen Nederlands o. 9. Ben je gelukkig in België? Ja / Neen Waarom wel / niet? 10. Wil je later graag terug in je eigen land wonen? o Ja o Neen Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.79

80 BIJLAGE 12 CONCLUSIES STRAATINTERVIEWS Hoeveel mensen heb je geïnterviewd?... Vraag 1 - Hoeveel mensen komen uit...? Europa Afrika Amerika Azië Oceanië Vraag 5 - Hoeveel mensen zijn naar België gekomen...? om te werken omdat het hier veilig is om te trouwen andere reden Vraag 6 - Hoeveel mensen zijn naar België gekomen...? met de auto met het vliegtuig met de boot met de trein te voet met de vrachtwagen andere => Resultaat: De meeste mensen zijn naar België gekomen. Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.80

81 Vraag 8 - Hoeveel mensen hebben Nederlands geleerd...? op straat met vrienden of familie op het werk op school spreken geen Nederlands => Resultaat: De meeste mensen hebben Nederlands geleerd. Vraag 9 - Hoeveel mensen zijn gelukkig/niet gelukkig in België? Gelukkig Niet gelukkig => Resultaat: De meeste mensen zijn in België. Vraag 10 - Hoeveel mensen willen ooit terug in hun eigen land wonen? Wel Niet Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.81

82 Lespakket voor RG Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.82

83 LESPAKKET VOOR RG 2.1 en 2.2 DOOR JES LEYSEN (m.m.v. Joyce Peeters) Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.83

84 INHOUD LESPAKKET RG 2.1 EN 2.2 DEEL 1 OPWARMER. DE WERELD IN DE KLAS DEEL 2 KOMEN EN GAAN. VAN STATION NAAR STATION STATION 1: HET VERHAAL VAN YUSUF EN EVA STATION 2: FRAGMENT UIT HET LIED VAN LOT (STEF BOS) STATION 3: POËZIE/TEKST MIGRATIEGEDICHTJES STATION 4: INFORMATIE RED STAR LINE DEEL 3 AFSLUITEN BIJLAGEN Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.84

85 DEEL 1 OPWARMER DE WERELD IN DE KLAS (bron: De slaper en andere verhalen/wablieft stap 8) Lesduur 20 minuten Werkvorm Individueel en klassikaal Lesdoelen Materiaal Lesverloop Schrijven De cursisten kunnen informatie over kenmerkende dingen/personen van hun land beknopt noteren. Lezen/spreken De cursisten kunnen aan de hand van de informatie en eventuele extra vraagstelling het correcte land en de naam van een medecursist aan de informatie koppelen. Een enveloppe voor iedere cursist om de productjes uit de stations in te verzamelen. Kaartjes om info te noteren. Wereldkaart Kaartjes/vlaggen/etiketjes met de namen van de cursisten om op de wereldkaart te hangen. Iedere cursist krijgt een enveloppe om de producten uit de verschillende stations in te verzamelen. De cursist zet zijn naam op de enveloppe. We kijken al even naar de foto s die op de enveloppe gekopieerd werden: het Red Star Line busje van de Red Star Line rederij. Wie weet hier iets over? (De docent geeft nog geen extra uitleg over de bus op dit punt) De cursist krijgt een kaartje en noteert 1 of 2 bekende personen en 1 of 2 bekende/kenmerkende dingen uit het land van herkomst. De cursist schrijft zijn/haar naam land niet op het kaartje. De docent haalt de kaartjes op (zonder naam en zonder vermelding van het land) en deelt ze opnieuw uit. De docent zorgt ervoor dat de cursisten een kaartje van een andere cursist krijgen. Tip: haal eerst de kaartjes op van de ene klashelft en daarna van de andere klashelft. Wissel de stapels, zo heb je weinig kans dat toch iemand zijn eigen kaartje terugkrijgt. Klassikaal: Van welke cursist heb jij het kaartje? Over welk land gaat het? De docent noteert de naam van de cursist en het jaar dat de cursist naar België is gekomen bij op het kaartje en hangt het kaartje op de wereldkaart. Als op die manier de wereldkaart dreigt te verdwijnen onder de kaartjes, kan de docent ervoor opteren om de kaartjes rond de wereldkaart te hangen en met pijlen te werken vanuit de desbetreffende landen naar de kaartjes van de cursisten. Tip: als er meer dan 12 cursisten in de klasgroep zitten, kan de docent de cursisten eerst snel in duo s laten overleggen van wie ze het kaartje hebben. Zo wordt de klassikale fase korter. Product Het kaartje met de namen van bekende/kenmerkende personen of dingen uit het herkomstland komt op het einde van het lesblok in de Red Star Line enveloppe. Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.85

86 DEEL 2 KOMEN EN GAAN. VAN STATION NAAR STATION Lesduur 120 minuten Werkvorm Rotatie met 4 groepen: 4x30 min. Verdeel de klas in 4 groepen. Groep 1 start in station 1, groep 2 in station 2, groep 3 in station 3, groep 4 in station 4. Na 30 minuten wordt er doorgeschoven. Groep 1 naar station 2, groep 2 naar station 3, enz. Na 120 minuten zouden de 4 groepen ook de 4 stations bezocht moeten hebben. Alternatieve werkvorm Rotatie met 3 groepen: 3x30 min. Het derde station met de poëzie vervalt. Zo blijft er op het einde van de les meer tijd om eventueel klassikaal naar een paar verhalen van cursisten te luisteren. De docent regisseert het geheel en kijkt na of de cursisten de opdrachtenbladen begrijpen en of ze ook effectief aan een productje werken. De docent zorgt er ook voor dat voor het doorschuiven, de materialen van de stations ordelijk worden achtergelaten zodat een volgende groep zonder problemen aan de slag kan. Materiaal zie elk station apart de Red Star Line enveloppe waarin de cursisten hun producten verzamelen opdrachtenblad per station (bijlage 2) 1 of 2 computers om in station 4 videofragmenten te bekijken of OLC of computerklas 3 mp3-spelers + oortjes (met 2 cursisten aan 1 set oortjes) of Cd-speler of internetcomputer voor station 2 We vrezen dat het geluid in station 2 en 4 in eenzelfde lokaal storend kan zijn, vandaar dat we pleiten voor mp3, maar station 2 met het liedje kan evt. ook ingericht worden in de gang met een cd-speler. Indien er gebruik kan gemaakt worden van een OLC is er natuurlijk geen enkel probleem. Dan verloopt alles via de computers en oortjes. Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.86

87 STATION 1: HET VERHAAL VAN YUSUF EN EVA Doelen Materiaal Lesverloop Product Lezen (strategie) De cursisten kunnen gegevens uit informatieve teksten over migratieverhalen sorteren en koppelen aan bijbehorende afbeeldingen. Schrijven De cursisten kunnen naar analogie van de voorbeelden uit de strategische leesoefening, zelf korte informatieve tekstjes schrijven over hun eigen migratiesituatie. Opdrachtenblad 1 (bijlage 2 opdrachtenblad station 1) Hand-out station 1 (bijlage 1 hand-out station 1) 1 pagina per cursist met daarop de 3 kaartjes voor station 1. In mijn land : Onderweg naar België : In België : uit pdf HBI_panelen telkens twee maal kopiëren op A3 Yusuf Özer en Eva Vergaelen Yusuf: Eva: 1 kopie = sleutel (bijlage 4) 1 kopie het label met de persoonsgegevens van Eva en Yusuf, de titel en de lead uit de poster knippen. Deze gegevens in enveloppe met nummer 1 steken. station 1: Eva Vergaelen foto s: Link: tekstjes (bijlage 3). Foto s en losgeknipte onderschriften in enveloppe met nummer 2 steken. Tip: Schrijf op elke foto en op elk strookje met tekst het nummer van de enveloppe, anders raken de materialen in de war.station 1: Yusuf Özer foto s: Link: rg_2_1_en_2_2 (Ozer 1-6) tekstjes (bijlage 4). Foto s en losgeknipte onderschriften in enveloppe met nummer 3 steken. Tip: Schrijf op elke foto en op elk strookje met tekst het nummer van de enveloppe, anders raken de materialen in de war. De cursisten krijgen enveloppe 1. Daarin zitten de namen en de labels met gegevens van Yusuf en Eva. In de enveloppe zitten ook de titels, de leads. De cursisten lezen de gegevens en leggen de titel, de lead en het label bij de correcte naam. Vervolgens krijgen ze opnieuw twee enveloppen: 2 en 3. In enveloppe 2 zitten de losse foto s en losse onderschriften van Eva. De cursisten koppelen de onderschriften en foto s. In enveloppe 3 zitten de losse foto s en onderschriften van Yusuf. Dezelfde werkwijze. Als dat gelukt is krijgen ze de volledige posters te zien en kunnen ze vergelijken. Nu krijgt iedere cursist de hand-out met daarop 3 kadertjes. Ze bekijken nogmaals de foto s van Eva en Yusuf en denken na over foto s (echte of beelden in hun hoofd). Als de cursisten echte foto s hebben, kunnen ze die gebruiken om notities bij te maken. Op de hand-out noteren de cursisten belangrijke momenten uit hun leven. (cf. onderschriften bij de foto s van de tentoonstelling) Tip: Als het schrijven niet wil vlotten kan je hen de opdracht geven om in elk kadertje één zin te schrijven over iets wat goed/slecht was/is in hun land, onderweg en in België. De hand-out met zinnen over belangrijke momenten uit hun leven komen in de Red Star Line enveloppe. Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.87

88 STATION 2: FRAGMENT UIT HET LIED VAN LOT (STEF BOS) Doelen Materiaal Lesverloop Product Luisteren/lezen De cursisten kunnen een liedje over migratie, ondersteund met de lyrics, globaal begrijpen en uit een lijst met een opsomming van verschillende gevoelens, die emotie(s) selecteren die volgens hen in het lied zit(ten). Attitude De cursisten willen uit de lijst met gevoelens eigen emoties over eigen migratie selecteren en op hun hand-out bevestigen. Liedje Stef Bos: Hand-out station 2 uit hand-outs (bijlage 1) De hand-out van station 2 heeft op de voorkant een korte intro tot het lied: waarover gaat het? Vervolgens staat er de link naar het internet en de tekst van het liedje (met een aantal verklaringen). Op de achterkant van de hand-out staat de vraag naar de emotie die in het lied zit + vraag naar hun eigen emoties: In mijn eigen land Onderweg naar België In België. Een blad met daarop kaartjes waarop verschillende emoties staan afgebeeld en verwoord.(hand-out station 2 uit bijlage 1) Iedere cursist krijgt dit blad met alle kaartjes zodat hij zelf een keuze kan maken. De kaartjes van hun keuze komen op de hand-out. Er staan ook lege kaartjes die ze desgevallend nog kunnen invullen. Lijm/nietjesmachines/scharen om de kaartjes met de emoties uit te knippen en op de hand-out te kleven/te nieten. Tip: in het OLC op de verschillende computers de links voor station 2 en station 4 op het bureaublad beschikbaar zetten, zodat de cursisten maar moeten doorklikken. De cursisten krijgen een hand-out met een intro en de tekst van het liedje van Stef Bos en op de achterkant van de hand-out plaats om de kaartjes met de emoties te kleven. De cursisten lezen eerst de intro op de hand-out. De cursisten luisteren minstens 2 keer naar het liedje (en lezen desgevallend de tekst op de hand-out). De cursisten kiezen op het blad met de emoties het kaartje (of: kaartjes) dat volgens hen het best bij het liedje past. Ze knippen uit en bevestigen het kaartje (of de kaartjes) op de handout. Dan denken ze na over de emoties die zij zelf hebben gevoeld of voelen toen ze in hun land vertrokken, onderweg naar het nieuwe land en aangekomen in België. Ze knippen uit en bevestigen opnieuw op de hand-out. Ze mogen ook zelf emoties noteren. Er zijn lege kaartjes. De hand-out met het liedje en de kaartjes met de emoties komt in de enveloppe. Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.88

89 STATION 3 POËZIE/TEKST MIGRATIEGEDICHTJES Opmerking vooraf: Deze hoek kan je laten vallen, zo blijft er meer tijd over op het einde van het lesblok om eventueel naar verhalen van cursisten te luisteren. We laten het aan de inschatting van de docent om het wel of niet te proberen. Bij het proefdraaien van het materiaal gaven de cursisten van 2.1 en 2.2 aan dat dit het moeilijkste station is en dat 30 minuten kort is om zelf een tekst te schrijven. Toch hebben heel wat cursisten in de proefgroepen fijne dingen geschreven bij het zintuiggedicht België Mijn land. Doelen Lezen ( literaire tekst / leesplezier) De cursisten kunnen een aantal (poëtische) teksten over migratie lezen en globaal begrijpen. Schrijven (creatief) De cursisten kunnen een poëtische tekst die gepresenteerd wordt in een schrijfkader creatief aanvullen. Materiaal (Bron: het Vreemde Gedicht 2010, Artikel Vonk poëzie) Lesverloop Product 15 gedichten uit het Vreemde Gedicht op A4 kaarten (bijlage 5 - gedichten station 3) hand-out station 3 (uit bijlage 1 hand-outs) met daarop op de voorkant een invulgedicht en/of op de achterkant twee zintuiggedichten die ze zelf kunnen aanvullen. Leg de kaarten met de verschillende gedichten in het groepje. De cursisten mogen een aantal gedichten kiezen en lezen. Welk gedicht spreekt hen aan? Ze nemen de hand-out voor station 3 en kiezen welk gedicht ze zullen aanvullen. Ze mogen ook meerdere gedichten aanvullen. De hand-out met de aangevulde gedichten komt in de Red Star Line enveloppe. Originele versie van het invulgedicht Mijn gewonde land In alle mooie gezichten zie ik je gezicht. In alle magische ogen zie ik je oog. In alle glimlachende lippen zie ik je charmante glimlach. In het licht van de dag zie ik je licht en de zon schijnt van je gezicht. In de engelachtige stemmen, in de meest prachtige muziek hoor ik je stem. Je bent altijd en voor eeuwig in mijn hart. Je stem in mijn oren, je naam op mijn tong: Irak, Irak, Irak. Land van de beschaving, land van de uitdaging. Ik huil om je vertrek als het huilen van de weeskinderen. Ik mis je als de dorstige woestijn de regen mist. Mijn gewonde land Wanneer helen je wonden? Wanneer doven je vuren? Ik hou van je, mijn gewonde land, ik hou van je. Evan Fathulla Jassem, Irak Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.89

90 STATION 4: INFORMATIE RED STAR LINE Doelen Lesmateriaal Luisteren / (ondersteunend) schrijven De cursisten kunnen uit een informatief luisterfragment specifieke gegevens halen en de gegevens noteren in de hand-out. Spreken / (ondersteunend) schrijven De cursisten kunnen de informatie uit het luisterfragment al sprekend vergelijken met de informatie van een medecursist en indien nodig hun hand-out aanvullen. Beeldmateriaal 1) Landverhuizers eerste drie minuten 2) Red Star Line van A tot Z deel eerste 3 minuten Optioneel maken: enkel voor sterke groepen 2.2) hand-out station 4 (bijlage 1 hand-outs station 4) met daarop een tekst over Red Star Line en luistervragen voor de beeldfragmenten. Tip: in het OLC op de verschillende computers de links voor station 2 en station 4 op het bureaublad beschikbaar zetten, zodat de cursisten maar moeten doorklikken. Luistervragen bij het fragment Landverhuizers 3 minuten Link: Luister verschillende keren naar de eerste 3 minuten van het fragment 1. Waarom vertrokken de mensen naar Amerika? - verdrukking (bv. Joodse mensen) - armoede - avonturiers 2. Wat controleerde men tijdens de medische controle? - besmettelijke ziekten, bijvoorbeeld: oogziekten, cholera 3. Hoe konden de landverhuizers aan informatie komen? - gelezen in de plaatselijke krant - over gehoord - brieven van mensen uit Amerika aan de thuisblijvers 4. Waarover schrijven de mensen uit Amerika? Over gewone dingen, bijvoorbeeld: - de gezondheidstoestand van de mensen - over het weer in Amerika - over de hoop om eens terug te komen naar Antwerpen (bijvoorbeeld om te werken in de nieuwe haven) Er is niets te beleven in Amerika. Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.90

91 Optioneel voor heel sterke 2.2 groepen: Luistervragen bij het fragment Van a tot z deel 1 Link: Luister naar de eerste 3 minuten van het fragment 1. Hoeveel mensen verhuizen er op ongeveer 100 jaar tijd van Europa naar Amerika? 23 miljoen 2. Hoeveel van die mensen nemen een boot van de Red Star Line? Meer dan 2 miljoen 3. Hoeveel procent landverhuizers komt terug naar Europa? 30% 4. Hoe lang duurde de tocht naar Amerika? Vrij kort eigenlijk: 8 à 10 dagen De cursisten luisteren eerst een paar keer en proberen individueel de hand-out in te vullen. Dan gaan ze in duo s hun oplossingen vergelijken en luisteren ze nogmaals. Product De hand-out komt in de Red Star Line enveloppe. Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.91

92 DEEL 3 AFSLUITEN. Lesduur 20 minuten Doel Lesverloop Attitude/spreken De cursisten willen aan de hand van de producten uit de verschillende stations hun migratieverhaal vertellen. We bekijken nu de enveloppe waarin ze hun producten hebben verzameld. Daarop staat een foto van Red Star Line affiche. Hier de link maken met de luisterfragmenten en de leestekst van station 4. Wat hebben zij allemaal gehoord? Extra uitleg geven over het Red Star Line Museum. We bekijken ook de foto van het busje (zie extra beeldmateriaal). We schetsen duidelijk het doel van het busje migratieverhalen verzamelen. Sommige verhalen zullen in het museum gebruikt worden. Er is geen enkele verplichting om het verhaal in het busje te vertellen. Duidelijk uitleggen dat de producten die de cursisten in hun Red Star Line enveloppe hebben verzameld voor de medewerkers van het busje een aanzet kunnen vormen om met de cursist te praten. Eventueel een paar cursisten een deel van hun verhaal laten vertellen aan de hand van hun producten. Dit kan ook verschoven worden naar een volgend lesblok. De cursisten die willen gaan dan naar het busje hun verhaal vertellen en anderen vertellen het als ze dat willen in de klas. Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.92

93 BIJLAGEN LESPAKKET RG 2.1 EN 2.2 BIJLAGE 1 HAND-OUTS BIJLAGE 2 OPDRACHTENBLADEN STATIONS BIJLAGE 3 TEKSTJES STATION 1 EVA VERGAELEN BIJLAGE 4 TEKSTJES STATION 1 YUSUF ÖZER EN SLEUTEL BIJLAGE 5 GEDICHTEN STATION 3 Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.93

94 BIJLAGE 1 HAND-OUTS Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.94

95 HAND-OUT STATION 1 KAARTEN In mijn land Onderweg naar België In België Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.95

96 HAND-OUT STATION 2 HET LIED VAN LOT (ZANGER: STEF BOS) Intro Dit liedje gaat over een vrouw. Ze heet Lot. Ze gaat weg uit haar land. Haar stad is kapot. De huizen zijn kapot. Haar stad is een ruïne. Maar weggaan is moeilijk. Ze twijfelt: zal ze echt weggaan? Of zal ze toch blijven? Ze staat op een grens. Een grens tussen het leven in haar land en het nieuwe land en tussen haar leven vroeger en haar nieuwe leven. Ze wil in een ander land opnieuw beginnen. Ze heeft geen toekomst meer in haar eigen land, maar ze houdt ook van haar land. Klik op deze link: Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.96

97 Opdracht: Luister één of 2 maal goed naar het liedje. Je krijgt de tekst. Welke emotie zit in het liedje? Het Lied van Lot Stef Bos Ik sta op de grens van vroeger en later Voor mij een ruimte die ik nog niet ken Achter mij alles wat ik achter moet laten Ik sta hier met niets meer dan alleen wie ik ben Ik maak van wat was een veilige haven Al heb ik die stad daar al tijden vervloekt Toch lukt het me niet het verleden te laten Voor dat wat het is: een gesloten boek En als ik nu omkijk ben ik verloren Maar iets houdt me tegen om verder te gaan Als ik nu omkijk dan blijf ik voor altijd Gevangen in alles wat niet meer bestaat En al zou ik ook teruggaan, er is niets meer over Ik weet het en toch ligt de twijfel nog dwars Al vind ik niet meer dan ruïnes en spoken (grens = lijn tussen landen) (ruimte= plaats) (achterlaten = niet kunnen Meenemen) (Ik heb niets meer. Ik heb alleen mezelf.) (veilige haven=hier: goede plaats) (vervloeken= lelijke dingen zeggen) (Ik moet aan vroeger denken) (een gesloten boek= een verhaal dat gedaan is) (omkijken=naar achter kijken) (verloren zijn=kwijt zijn /hier: ik weet niet wat ik moet doen) (gevangen = vastzitten) (ruïnes=kapotte gebouwen, huizen) Het laat me niet los, wat houdt mij nog vast Ik kan nog niet breken met dat wat voorbij is Ik woon in mijn dromen nog steeds waar ik was Ik sta op de grens van vroeger en later spoken= (Ik kan vroeger niet vergeten) (dromen doe je s nachts in je bed) En achter mij ligt daar een brandende stad branden= Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.97

98 Welke emotie past bij dit liedje? Kies een kaartje. Kleef het kaartje op dit papier. Welke emotie voelde jij? Kies nog kaartjes met emoties of schrijf je emoties op. In je land? Onderweg naar België? In België? Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.98

99 verdrietig gelukkig / content ongelukkig / niet content het gaat prima bang / angstig boos afscheid nemen veel zorgen in je hoofd denken aan gezin / familie slechte dingen denken goede dingen denken niet weten wat je moetdoen genieten hard roepen samen lachen mensen missen vrienden maken twijfelen: ja? Nee? er niet bij horen ongeduldig / hoe lang nog? verliefd troosten blij weerzien studeren Lespakket voor RG 2.1 en Wie ben ik? Migratieverhalen vertellen p.99