bijeenkomst KNX professionals 17 maart 2011 Marten van der Laan - HUMIQ

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "bijeenkomst KNX professionals 17 maart 2011 Marten van der Laan - HUMIQ"

Transcriptie

1 bijeenkomst KNX professionals 17 maart 2011 Marten van der Laan - HUMIQ 1 Experience you can trust.

2 Even voorstellen HUMIQ is één van Nederlands grootste zelfstandige, beursgenoteerde software-ontwikkelaars. Onder het motto Advanced Software bieden wij geavanceerde oplossingen op proces- en productgebied. Aktiviteiten: detachering projecten consultancy service trainingen Marktsegmenten: Communications & Multimedia Defence Energy & Utilities Healthcare Logistics Machine & System Industry Manufacturing Traffic & Automotive Marten van der Laan Operations manager 2

3 Inhoud Smart Grids Wat gebeurt er in Hoogkerk? Het gaat om flexibiliteit. Smart Grids en gebouwautomatisering 3

4 Smart Grids Waarom? Verschuiving naar duurzame energiebronnen Decentralisatie WKK HRe-ketels in woningen Toenemend elektriciteitsverbruik Warmtepompen Apparaten Elektrische auto s Betere benutting infrastructuur 4

5 Smart Grid Wat is het? Betere besturing van het net Inpassing duurzame bronnen Intelligente apparaten Vraagsturing Opslag Betrouwbaarheid/leveringszekerheid Autonome energie-eilanden Platform voor nieuwe diensten Ketenoptimalisatie 5

6 Ketenoptimalisatie Peak Load duration curve Mid merit Base load capacity Must run capacity (e.g. industrial CHP) Load duration: dispatch of production 6

7 Impact van windenergie Peak Mid merit Load duration curve Load duration curve minus wind production Base load capacity Must run capacity (e.g. industrial CHP) Load duration: dispatch of production 7

8 Optimalisatie - Peak shaving System demand [MW] Peak generation Mid merit generation Base load generation 0 Peak shaving by transferring peak power to the through. 6am Midday 6pm midnight Time of day Profile of regular power demand Profile of power Demand with peak shaving 8

9 Optimalisatie - onbalans Challenges for the electricity sector System demand [MW] Peak generation Mid merit generation Base load generation 0 E program (predicted power demand production) Realized power demand/production 6am Midday 6pm midnight Time of day 9

10 Optimalisatie ramp-up System demand [MW] Peak generation Mid merit generation Base load generation 0 Minimizing ramping steepness and reducing spikes in the profile 6am Ramping speed plant 4 Ramping speed plant 3 Ramping speed plant 2 Ramping speed power plant 1 Midday Time of day 6pm Profile of power generation And demand midnight 10

11 Uitdagingen netwerk operator Vermijden congestie Optimaal gebruik van beschikbare capaciteit Invoeren decentrale productie Voorkomen overbelasting Verminderen transportverlies Uitstellen investeringen 11

12 Inhoud Smart Grids Wat gebeurt er in Hoogkerk? Het gaat om flexibiliteit. Smart Grids en gebouwautomatisering 12

13 PowerMatching City Hoogkerk 13

14 PowerMatching City overzicht infrastructuur 23 huishoudens + demolab μwkk/hre (6 kw th, 1 kw e ) Hybride warmtepompen (4,5 kw th, 0,8 kw e ) PV zon (14 m 2 per woning) Windenergie (Kreileroord) Electrische auto s (golf, hybrid prius) Smart Appliances ((af)wasmachines, smart Freezer) micro Gas Turbine (30 kw) VPN Netwerk met Centrale Servers Portals per gebruikersgroep (eindgebruiker, beheer, analyse) 14

15 Powermatching city Hoogkerk Electric vehicles 15

16 Web-portals 16

17 Optimalisatie 2 assen 17

18 Grid balancing in huis 18

19 Grid balancing woonwijk 19

20 Grid balancing net 20

21 Inhoud Smart Grids Wat gebeurt er in Hoogkerk? Het gaat om flexibiliteit. Smart Grids en gebouwautomatisering 21

22 marktontwikkeling decentrale energie Technologie Type Aantallen 2020 Ordegrootte effectief vermogen in 2020 Micro-WKK E-productie 0,5-1 miljoen MWe Warmtepomp E-vraag 0,5-1 miljoen MWe PV E-productie MWe piek Wind E-productie MWe Elektrische auto E-vraag MWe 22

23 Baten van sturing 23

24 Elektriciteitsprijs 24

25 Sturing via prijsprikkels Met het huidige dag/nacht tarief komt de consument niet in beweging... Flexibele tarieven nodig over de hele keten 25

26 Inhoud Smart Grids Wat gebeurt er in Hoogkerk? Het gaat om flexibiliteit. Smart Grids en gebouwautomatisering 26

27 woningen bewoner netwerkbedrijf leverancier Slimme meter vraagsturing internet 27

28 Utiliteitsbouw flexibele vraag Waar zit de flexibiliteit? HVAC installatie WKO opslag voorverwarming Verlichting Elektrische auto s/scooters Apparaten/machines 28

29 Utiliteitsbouw - gebouwautomatisering Uitlezing meters via telemetrie-oplossingen Oplossingen voor monitoring ICT netwerk is aanwezig Makkelijke aansturing apparaten Groter verbruik, zakelijke contracten Contract management flexibele vraagsturing klaar voor Smart Grid toepassingen? 29

30 Smart Energy Collective Vervolg: Smart Energy Collective Doelen Het ontwikkelen en testen van een set geïntegreerde, interoperabele slimme energiediensten met bijbehorende technologieën en infrastructuren die zodanig zijn opgezet dat bij grootschalige invoering een positieve business case ontstaat. Het opzetten van een open innovatieomgeving en bijbehorende organisatie waarmee deze geïntegreerde, slimme energieproducten en -diensten: ontwikkeld kunnen worden; gedemonstreerd kunnen worden aan publiek, beleidsmakers en betrokkenen; grootschalig getoetst kunnen worden in verschillende testlocaties. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke markt voor slimme energiediensten met voldoende schaalgrootte. Deelnemers: ABB, Alliander, APX-ENDEX, DELTA, Draka, Eneco, Enexis, Essent, GasTerra, Gasunie, GEN Nederland, Heijmans, HUMIQ, IBM, Imtech, Itron, KEMA, KPN, Logica, Miele, Nedap, NXP, Philips, Priva, Rabobank, Siemens, Smart Dutch, Stedin, TenneT en Unica Installatiegroep. 30

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Koen Kok ECN Power Systems and Information Technology Conferentie Energie, Metering en Billing, 26-27 mei 2009 www.ecn.nl 2 27 mei 2009 The Electric Revolution

Nadere informatie

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst!

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst! SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring Bereid u voor op de energie van de toekomst! 1 ACTIVITEITEN SOLARCLARITY ENERGIE MANAGEMENT OPLOSSINGEN WARMTE POMPEN INTELLIGENTE PV SYSTEMEN

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Ketenanalyse Energiedistributie ICT staat voor groen!

Ketenanalyse Energiedistributie ICT staat voor groen! Ketenanalyse Energiedistributie ICT staat voor groen! 2012 ICT - Alle rechten voorbehouden - WWW.ICT.NL pagina 1 Historie Versie Datum Auteur Omschrijving 0.1 31-7-2012 Gerrit Lindenschot Initiële versie

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017

DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM. Zoetermeer 1 juni 2017 DE WAARDE VAN OPSLAG IN EEN SLIM ENERGY SYSTEEM Zoetermeer 1 juni 2017 Agenda voor vandaag Introductie Veranderingen in energiemarkt Locale flexibiliteit als game-changer Het energiesysteem USEF en opslag

Nadere informatie

Eandis smart metering uitdaging en uitrol

Eandis smart metering uitdaging en uitrol Eandis smart metering uitdaging en uitrol Agenda 2 Visionair Seminarie 2010 10 05 Eandis Cijfers Eandis actief in 239 gemeenten 1.5 milljoen LP gasaansluitingen 2.5 milljoen LV elektriciteitsaansluitingen

Nadere informatie

Gebruikers en smart grids

Gebruikers en smart grids Gebruikers en smart grids KIvI NIRIA 23 Juni Gorinchem Geert Verbong Inhoud Belofte van Smart Grids: de actieve gebruiker Verschillende rollen Homo economicus De groene consument Nieuwe diensten De lastige

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

All about Energy College Doel van dit ronde tafel gesprek

All about Energy College Doel van dit ronde tafel gesprek All about Energy College Doel van dit ronde tafel gesprek Een gezamenlijk project definiëren, dat samen met ons netwerk succesvol kan worden gerealiseerd. Het definiëren van uw Roadmap naar 26 mei 2025

Nadere informatie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Roadmap naar Smart Grids ECN s visie Martin Scheepers Program Manager Intelligent Electricity Grids Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland, Utrecht, 19 oktober 2009 www.ecn.nl Inhoud Waarom slimme

Nadere informatie

Duwen en trekken aan het distributienet. 15 december 2010

Duwen en trekken aan het distributienet. 15 december 2010 Duwen en trekken aan het distributienet 15 december 2010 Ontwikkelingen Verduurzaming energie: better city, better life Toename e-vraagkant: Warmtepompen in plaats van gasketels E-auto in plaats van benzineauto

Nadere informatie

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij Groener door ICT Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij 2 Groener door ICT Smart energy systems door ICT Slimmer rijden door ICT Slimmer werken door ICT Vergroening van ICT Smart Grids

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Innovatieprogramma Intelligente Netten - IPIN Presentatie geleerde lessen: 1. Vanuit proeftuinen en IPIN programma 2. Voor het innovatiesysteem

Nadere informatie

Smart Industry 4.0. Edwin van Rensch/Eric Megens

Smart Industry 4.0. Edwin van Rensch/Eric Megens Smart Industry 4.0 Edwin van Rensch/Eric Megens Agenda o Introductie Hotraco Group o Introductie Smart Industry 4.0 o Data model Hotraco Product improvement Remote service Benchmark Additional service

Nadere informatie

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Gaston Halders (Enexis) Arjan van Diemen (TNO) Derek Rodenberg (KPN) Energie Informatie Agenda Introductie sprekers Projectachtergrond Het

Nadere informatie

AGENDA KNOW HOW PROFESSIONALS

AGENDA KNOW HOW PROFESSIONALS SOFTWARE DEVELOPMENT EXPERTISE PROFESSIONALS PROCESS AUTOMATISERING Algemene Vergadering van Aandeelhouders 30 mei 2011 1 AGENDA KNOW HOW PROFESSIONALS 1. Opening en mededelingen 2. Jaarrekening en jaarverslag

Nadere informatie

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving ABB Electrification Products, Business Development Agenda Smart Energy Management ABB De

Nadere informatie

Smart Grids Varianten en voorbeelden

Smart Grids Varianten en voorbeelden Smart Grids Varianten en voorbeelden Prof.dr.ir. Han Slootweg Enexis Technische Universiteit Eindhoven Nieuwjaarsbijeenkomst 26 januari 2011 Agenda Over Enexis en de TU/e Smart Grids: een definitie Doelstellingen

Nadere informatie

De toekomst van de netten

De toekomst van de netten De toekomst van de netten Speelveld, energieneutrale wijk, rol van smart grids dr. C. (Cor) Leguijt, presentatie Kivi-Niria, 8 okt. 2013 Inhoud de toekomst van de netten Kort: over CE Delft De hoeken van

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Smart Grids & Elektrisch vervoer. Innovatie workshop. Delft, 7 januari 2011. Joris Knigge Innovatie Asset Management

Smart Grids & Elektrisch vervoer. Innovatie workshop. Delft, 7 januari 2011. Joris Knigge Innovatie Asset Management Smart Grids & Elektrisch vervoer Innovatie workshop Delft, 7 januari 2011 Joris Knigge Innovatie Asset Management Inhoud Inleiding Energietransitie en Elektrisch vervoer (mobile) Smart Grids Praktische

Nadere informatie

Proeftuinen. intelligente netten 2011-2015

Proeftuinen. intelligente netten 2011-2015 Proeftuinen intelligente netten 2011-2015 Datum 30.12.2011 Status Tekst kan wijzigen, afhankelijk van het verloop van de proeftuinen en/of gewijzigde inzichten van de deelnemers. Informatie over de proeftuinen

Nadere informatie

MSS Micro SCADA Systeem

MSS Micro SCADA Systeem Wijnand van Asseldonk / Alex Otten MSS Micro SCADA Systeem Agenda ICT in een oogopslag Aanleiding ontwikkeling MSS Keuzemogelijkheden Uitwerking van de keuze Aanvullende wensen ICT in een oogopslag Opgericht

Nadere informatie

Energietransitie. Energietransitie

Energietransitie. Energietransitie Gedragsverandering Gedragsverandering ter ter bevordering bevordering van van de de Energietransitie Energietransitie dr. dr. Carina Carina J. J. Wiekens Wiekens Toegepaste Toegepaste Psychologie Psychologie

Nadere informatie

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys

I-Balance een eerste overzicht. Rolf Velthuys I-Balance een eerste overzicht Rolf Velthuys R.J.Velthuijs@pl.hanze.nl Overzicht Waarom is energievoorziening uberhaupt iets waar we aandacht aan moeten geven? Stabiliteit Continuiteit Betrouwbaarheid

Nadere informatie

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst

Slimme microgrids en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst en virtual power plants: bouwstenen van het net van de toekomst dr. ir. Tine Vandoorn Universiteit Gent Vakgroep Elektrische Energie, Systemen & Automatisering (EESA) Laboratorium voor Elektrische Energietechniek

Nadere informatie

Inleiding in de wereld van energieopslag

Inleiding in de wereld van energieopslag FME-CWM themamiddag energieopslag Jasper Groenewegen Duurzame lokale opwekking verschuift de balans 2 Duitse elektriciteitsprijs volgt nu al de PV productie 3 met extremen tot gevolg! 4 Kortom, we live

Nadere informatie

Smart Grid. Verdiepende opdracht

Smart Grid. Verdiepende opdracht 2015 Smart Grid Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over het onderwerp Smart Grid. Pagina 1 Inhoud 1. Smart Grid... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 8 Pagina

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

De Minor Energie en ICT aan de Hanzehogeschool Groningen. 30 jan 2014 Driebergen-Zeist / Antropia. Rolf Velthuys R.J.Velthuijs@pl.hanze.

De Minor Energie en ICT aan de Hanzehogeschool Groningen. 30 jan 2014 Driebergen-Zeist / Antropia. Rolf Velthuys R.J.Velthuijs@pl.hanze. De Minor Energie en ICT aan de Hanzehogeschool Groningen 30 jan 2014 Driebergen-Zeist / Antropia Rolf Velthuys R.J.Velthuijs@pl.hanze.nl Overzicht Onderwijs en Onderzoek aan de Hanzehogeschool Groningen

Nadere informatie

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Ben Voorhorst COO TenneT 1 Onderwerpen TenneT algemeen Aandeel duurzaam Uitdaging inpassing duurzaam: - invloed weer - balanshandhaving - prijsontwikkeling

Nadere informatie

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014

Smart Wind Farm ConTrol. Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Smart Wind Farm ConTrol Frederik Hindryckx - SET5Y 28/01/2014 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders Fluxys Leveranciers Klanten

Nadere informatie

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen Amsterdam 4 december 2018 NKL Jeroen Kroonen Programmaleider strategische opgaven NKL jkroonen@nklnederland.nl Sinds 1993 afgestudeerd op EV 2 Versnellen groei

Nadere informatie

ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek

ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek Toekomst volgens TenneT Klaas Hommes Arnhem, 25 april 2012 Stay tuned. Safety first! Voor uw en onze veiligheid vragen wij uw aandacht voor de volgende veiligheidsmaatregelen:

Nadere informatie

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw Evoluties in het energielandschap Peter De Pauw Inhoud We consumeren meer energie We produceren zelf elektriciteit We zullen anders consumeren We gebruiken de netten op een andere manier 2 3 december 2015

Nadere informatie

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige

Nadere informatie

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch

Nadere informatie

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Activiteit Toelichting Categorie Doelgroep In samenwerking met Initiatief geplaatst onder Financiering activiteit Zelf Energie

Nadere informatie

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie

Nadere informatie

SOPRA lokale opslag systemen in de elektriciteits-voorziening

SOPRA lokale opslag systemen in de elektriciteits-voorziening SOPRA lokale opslag systemen in de elektriciteits-voorziening onderwerpen Alfen Elektriciteitsvoorziening van de toekomst Alfen s rol in verschillende innovatie projecten ICU laadoplossingen Solar PV projecten

Nadere informatie

Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014

Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014 Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014 www.energymatters.nl Aanleiding Grote interesse in WP-en: Gasprijs is duur; dus ketels duur WKK is momenteel marginaal (met netlevering)

Nadere informatie

Inpassing van duurzame energie

Inpassing van duurzame energie Inpassing van duurzame energie TenneT Klantendag Erik van der Hoofd Arnhem, 4 maart 2014 doelstellingen en projecties In de transitie naar duurzame energie speelt duurzame elektriciteit een grote rol De

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

Intelligent E-transport Management

Intelligent E-transport Management Resultaten en bevindingen van project Intelligent E-transport Management Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks-

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

De toekomst van huisbatterijen

De toekomst van huisbatterijen De toekomst van huisbatterijen ENECO INNOVATION & VENTURES Dirk-Jan Middelkoop @DJ_Middelkoop Groei duurzame productie Groei duurzame producten Groei curve elektrische voertuigen Groei curve warmtepompen

Nadere informatie

Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort

Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort GELEERDE LESSEN BOTTOM UP AANPAK Basis voor concepten - FLEX4ALL - SOLAR4ALL - INSIGHT4ALL - TOGETHER4ALL - PROFIT4ALL Bottom-up engagement Tradi&onal Top-

Nadere informatie

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV

Wat is VITO. » Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. » Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Wim Cardinaels Wat is VITO» Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek» Vision on Technology 01/10/2013 2 2013, VITO NV Onderzoek op maatschappelijke uitdagingen Minder afhankelijk fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Hoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners

Hoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners Hoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners Dit onderzoek is gedaan in opdracht van STEDIN. Eindhoven, augustus 2016 Luc van Summeren en Ruth Mourik DuneWorks Samenvatting bewonersonderzoek

Nadere informatie

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 Welkom Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 : probleemstelling Meer lokale productie Lokale injectie zorgt voor opwaartse stroom Fluctuerend en weinig controleerbaar Het netwerk

Nadere informatie

Een Flexibele energiemarkt

Een Flexibele energiemarkt Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien Uitgebreid onderzoek

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien TenneT participeert in

Nadere informatie

EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag

EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag EOS DEMOS Project Smart Storage Een flexibel net met decentrale opslag Ir. A.J.M. Schouwenaar Dinsdag 8 oktober 2013 Innovator Asset Management Enexis B.V. 1 Enexis kerncijfers 2 Enexis heeft een faciliterende

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

26-11-2010. In balans met Smart Grids Willem Kooiman 29 november 2010. Team Smart Grids. Stelling! Inhoud. Wat is Smart Grid

26-11-2010. In balans met Smart Grids Willem Kooiman 29 november 2010. Team Smart Grids. Stelling! Inhoud. Wat is Smart Grid Team s John v.d. Ven, DLV GE Marco Polet Priva Sjoerd Leij Yacht Maarten Pennings NXP Marc Vlemmings NXP In balans met s Willem Kooiman 29 november 2010 Johan Hugh Egbert Irin Hans Euson Maaskant Bouwhuis

Nadere informatie

Slotconferentie WCWM. Erik Duim DELTA Netwerkgroep

Slotconferentie WCWM. Erik Duim DELTA Netwerkgroep Slotconferentie WCWM Erik Duim DELTA Netwerkgroep 1 Even voorstellen: DELTA NV Energiedienstverlener in Zeeland Producent, leverancier, neteigenaar Elektriciteit, gas, datadiensten Ook water (via Joint

Nadere informatie

Privacy by Design bij Enexis

Privacy by Design bij Enexis Privacy by Design bij Enexis Boas Bierings Privacy Officer Enexis 7 november 2017 Bijeenkomst Privacy by Design III Georganiseerd door Privacy en Identity lab (PI.Lab) en ECP Platform voor de Informatie

Nadere informatie

ICT Automatisering. Jaarcijfers maart

ICT Automatisering. Jaarcijfers maart ICT Automatisering Jaarcijfers 2010 18 maart 2011 www.ict.nl 1 1 Introductie Carlo D Agnolo (1953) Bedrijfskunde - Technische Universiteit Eindhoven Directeur DAF Trucks Directeur Enschede/Sdu B.V. Senior

Nadere informatie

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink Jaron Weishut Delft, 7 maart 2018 Foto: Alwin Wink In de stad van de toekomst raakt alles steeds meer geïntegreerd 2 wonen werken publieke ruimte mobiliteit energie water circular iteit Homie - wasmachine

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Alliander Rol E- opslag

Alliander Rol E- opslag Alliander Rol E- opslag Drs. J.H. Blom MBE Wednesday, 22 November 2017 1 Jos Blom Info Energy Life 5 juni 2012 Opslag in een groter perspectief De Mens Produktie Proces De Nederlandsche Bank Positief Energie

Nadere informatie

Utilities congres: Nieuwe energie voor de industrie

Utilities congres: Nieuwe energie voor de industrie Elektrificatie in de Industrie en uitkomst studie nettarieven en Flexibiliteit Utilities congres: Nieuwe energie voor de industrie 5 oktober 2016 B. den Ouden, Berenschot b.denouden@berenschot.nl Elektrificatie

Nadere informatie

Binnen klimaat verbeteren & Energie besparen. HVAC met Zelflerende software die 24 uur vooruitdenkt en ingrijpt

Binnen klimaat verbeteren & Energie besparen. HVAC met Zelflerende software die 24 uur vooruitdenkt en ingrijpt Binnen klimaat verbeteren & Energie besparen HVAC met Zelflerende software die 24 uur vooruitdenkt en ingrijpt Energietransitie Fossiele brandstoffen uit faseren CO 2 -footprint verkleinen Energie besparen

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

Kosteninschatting energietransitie

Kosteninschatting energietransitie Kosteninschatting energietransitie Inschatting van de kosten voor RNB s onderzoeksvraag/scope en aanpak Augustus 2009 Kostenschatting EnergieTransitie 1 Experience you can trust. 1 De overheid wil slimme

Nadere informatie

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen

Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag Rob van Leeuwen Agenda Introductie Jules Energy Uitleg project Energie-opslag op het boerenbedrijf Uitrol project in Drenthe Eerste

Nadere informatie

Powered by the Sun. ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag

Powered by the Sun. ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag Powered by the Sun ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag Korte video snellaadlocatie onderwerpen Partners Hoofdlijnen project Korte video over het snellaadstation

Nadere informatie

Feedback WG System Operations 21 November 2012

Feedback WG System Operations 21 November 2012 Feedback WG System Operations 21 November 2012 User Group 06/12/2012 Wim Michiels Content Feedback IGCC Winter action plan Draft ENTSO-E winter outlook 2012 2013 Capaciteit noordgrens Overview of dynamic

Nadere informatie

Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Is flexibiliteit het nieuwe goud? Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen

Nadere informatie

Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht

Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht Hoorzitting Vlaams energienet in evenwicht 24.02.2016 Marc Van den Bosch FEBEG Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven Fédération Belge des Entreprises Électriques et Gazières Federation

Nadere informatie

Zon en wind: extreme prijzen op spotmarkt. Stijn Schlatmann 2 oktober 2013

Zon en wind: extreme prijzen op spotmarkt. Stijn Schlatmann 2 oktober 2013 Zon en wind: extreme prijzen op spotmarkt Stijn Schlatmann 2 oktober 2013 www.energymatters.nl Inhoud Nieuwbouw van vermogen afgelopen jaren Recente marktontwikkelingen Huidige merit order Verdere groei

Nadere informatie

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV?

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? Thong Vu Van BelPV ODE thong.vuvan@ode.be Inhoud Context Uitdagingen met de huidige situatie Transitie naar slimme netten en slimme meters Kansen en uitdagingen

Nadere informatie

HISTORIE Van steenkool naar mijnwater

HISTORIE Van steenkool naar mijnwater HISTORIE Van steenkool naar mijnwater Jaar Tot 1974 Actie Steenkoolwinning 1974 2003 Mijngangen vulden zich met grondwater, natuurlijke opwarming door aarde 2003 Diep gelegen water = warm (28 graden),

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Ervaringen I-Balance TKI Urban Energy

Ervaringen I-Balance TKI Urban Energy Ervaringen I-Balance TKI Urban Energy R.J.Velthuijs@pl.hanze.nl, Lech Bialek KennisCentrum Energie Hanzehogeschool, Groningen 2016-02-15 Hanzehogeschool, TNO, I-NRG, GasUnie, GasTerra, Hooghalen Duurzaam,

Nadere informatie

ideego programma 2015

ideego programma 2015 ideego programma 2015 Wijnand van Hooff Programmadirecteur TKI Solar Energy TKI Solar Energy zonnestroomtechnologieën 1. Zonnestroom 2 TKI EnerGO energie in de gebouwde omgeving 2. Warmte en koude 3 TKI

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Betrouwbare verbindingen. De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar

Betrouwbare verbindingen. De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar Betrouwbare verbindingen De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar Inhoudsopgave De energietransitie in kaart Betrouwbare verbindingen door de lucht Betrouwbare verbindingen onder de grond

Nadere informatie

Innovaties op warmtepompgebied in Nederland

Innovaties op warmtepompgebied in Nederland s op warmtepompgebied in Nederland de norm vormt geen uitdaging! 20 november 2013 Onno Kleefkens De omgeving Toepassingsgebieden in Nederland en daarbuiten Samenvatting 2 1 De omgeving Lokale energie initiatieven

Nadere informatie

Smart Grids en ICT. Willem Altena Symposium Kivi/Niria 15 November 2011

Smart Grids en ICT. Willem Altena Symposium Kivi/Niria 15 November 2011 Smart Grids en ICT Willem Altena Symposium Kivi/Niria 15 November 2011 Inhoudsopgave 1 Introductie 2 Ontwikkelingen m.b.t. Smart Grids 3 Impact op de netbeheerder 4 De plaats van ICT 5 Praktijkvoorbeelden

Nadere informatie

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt 2 oktober 2013 Dynamieken in de elektriciteitsmarkt Eneco Energy Trade Paul Hendrix, Bart van Paassen Kengetallen Eneco Groep 2,2 miljoen klanten in Nederland en België 7.000 vakkundige en betrokken medewerkers

Nadere informatie

Wereld in transitie. Drivers en trends

Wereld in transitie. Drivers en trends Wereld in transitie Drivers en trends Batterij vereisten Uitdagingen Veiligheid GRID EV ELECTRONICA Lange levensduur Hoge energiecapaciteit Snel laden Goedkoop Duurzaam 3 @VITO/EnergyVille Missie Doel:

Nadere informatie

Energieke Buurt Gepubliceerd op Stadslab2050 ( Energieke Buurt. Page 1 of 6

Energieke Buurt Gepubliceerd op Stadslab2050 (  Energieke Buurt. Page 1 of 6 Page 1 of 6 Burgers en bedrijven ontginnen energieke wijken Onze kijk op energie is aan een update toe. We zien de zonnepanelen op het dak van onze buren liggen, fietsen tussen lanen met hoge windmolens

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

Energietransitie en schaalvoordelen

Energietransitie en schaalvoordelen Energietransitie en schaalvoordelen Samenvatting McKinsey-onderzoek Oktober 2013 CONTEXT Recent is door McKinsey, in opdracht van Alliander, een onderzoek uitgevoerd naar de vraag: Wat zijn de voordelen

Nadere informatie

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens MeppelEnergie Lokaal Duurzaam EnergieBedrijf MeppelEnergie Openingshandeling op 26-1-2012 Duurzame energie voor de woonwijk Nieuwveense

Nadere informatie

De convergentie naar gemak. Hans Bos, Microsoft @hansbos, hans.bos@microsoft.com

De convergentie naar gemak. Hans Bos, Microsoft @hansbos, hans.bos@microsoft.com De convergentie naar gemak Hans Bos, Microsoft @hansbos, hans.bos@microsoft.com ge mak (het; o) 1. kalmte, bedaardheid: iem. op zijn gemak stellen kalm laten worden 2. het vermogen iets zonder moeite te

Nadere informatie

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland Cofely Energy & Infra INHOUD Voorstellen Waarom eigenlijk Smart Grids? De transitie naar Smart Grids Verschillende

Nadere informatie

WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S

WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S 4 april 2019 dr.ir. ing. Sander Mertens WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S Even voorstellen De Haagse Hogeschool 26.000 studenten uit 140 landen 1.900 medewerkers 25 lectoren toegepast onderzoek

Nadere informatie

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata!

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! HelloData een service van MPARE MPARE faciliteert standaardisatie van energiedata. Maatschappelijk doel: versnellen energietransitie. HelloData: maatschappelijke

Nadere informatie

Ketenanalyse Energiedistributie ICT staat voor groen!

Ketenanalyse Energiedistributie ICT staat voor groen! Ketenanalyse Energiedistributie ICT staat voor groen! 2012 ICT - Alle rechten voorbehouden - WWW.ICT.NL pagina 1 Historie Versie Datum Auteur Omschrijving 0.1 31-7-2012 Gerrit Lindenschot Initiële versie

Nadere informatie

De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten

De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten Sjak Lomme SLEA Baarn, 19 mei 2006 Introductie Clustering De markten voor elektriciteit Missing link: intraday markt Risico s en mogelijkheden onbalansmarkt

Nadere informatie