Leren van de praktijk: leren van Jan. Begrijpen van de persoon als startpunt van zorg en ondersteuning bij een goede kwaliteit van leven

Transcriptie

1 Leren van de praktijk: leren van Jan Begrijpen van de persoon als startpunt van zorg en ondersteuning bij een goede kwaliteit van leven

2 Even voorstellen: Nanny van Aken-Noordman, moeder van Jan en auteur van Jan, een levensverhaal Herman Fabriek, begeleider van Jan Anneke Ellerbroek, kwaliteitsfunctionaris van Sherpa 2

3 Wie is Jan? Een man van 48 jaar Dagelijks leven als ieder van ons: zorgen voor je zelf, je huishouden, werken, ontspanning en rust Gaat graag naar zijn werk: technische belangstelling, buitenmens In vrije tijd; wandelen, fietsen, zwemmen, boeken, t.v., tekenen en feestjes 3

4 Jan en zijn familie Jan is oudste van drie broers En oom van twee neefjes en twee nichtjes Kerst met de familie bij Jan thuis 4

5 Het leven van Jan in vogelvlucht 0 4 jaar: van flinke baby tot kleuter met typisch eigen spel en achterstand in sociale ontwikkeling. Diagnose, therapeutisch klasje, vakantie. Verhuizing naar Amsterdam vanwege speciaal klasje. 8 jaar oud: eerste opname, 11 jaar oud overplaatsing, 13 jaar oud idem, 14 jaar oud: verhuizing naar Eemeroord: klasje, arbeidstherapie. 22 jaar oud: einde arbeidstherapie, vastgelopen situatie 25 jaar oud: consulententeam, de begeleiding verandert. 32 jaar: positieve ontwikkeling stagneert, opnieuw verstrikt raken in problemen. 40 jaar oud: verhuizing naar Zwin, andere wijze van begeleiden, dagprogramma. 42 jaar oud: uitbreiding activiteiten op allerlei gebied. Ontwikkeling van mogelijkheden, herstel van gewone leven. 5

6 Jan en boeken: 6

7 Jan, een levensverhaal Lieve Jan. Dit boek is van jou. Het vertelt over jouw leven. Het vertelt wie jij bent. Aan iedereen om je heen. Aan iedereen die jou helpt je eigen leven te leven. Het vertelt over fijne, leuke, spannende dingen die jij hebt meegemaakt, over jouw pleziertjes, over jouw eigen humor. Het vertelt over gelukkige perioden in je leven. Het vertelt ook over soms lange perioden waarin het leven heel moeilijk was en je nauwelijks kans kreeg te zijn wie je bent. Het vertelt hoe je, dankzij goede begeleiding en je eigen veerkracht, weer terug kon komen bij jezelf en weer plezier kreeg in het leven. Jij houdt zo van boeken. Je hebt er heel wat bekeken en met veel aandacht. Gebruik dit boek maar om aan anderen te vertellen wie je bent. 7

8 Het gaat nu goed met Jan Waardering, bewondering en begrip voor begeleiders wordt alleen maar groter als je weet hoe het geweest is Om een goed leven te leiden is veel nodig: intensieve ondersteuning, gebaseerd op kennis van Jan, een goed begrip voor zijn ondersteuningsvraag, en een specifieke attitude van zijn begeleiders. Dit is een dynamisch proces, waarbij zowel Jan als de mensen om hem heen voortdurend in ontwikkeling zijn. 8

9 Herman: begeleiding in ontwikkeling De eerste jaren van Jan en Herman Verhuizing en een andere aanpak Bergen verzetten 9

10 Eerste kennismaking met Jan Aparte, rare man, zoiets had ik nog nooit meegemaakt, had er geen begrip voor; veel agressie Team: onmacht, weinig handvatten voor begeleiding Wel liefdevol Gehospitaliseerd gedrag van begeleiders en cliënten, daarin met elkaar gevangen zitten: team en cliënten zaten vast Deskundigen wisten het antwoord ook niet, schreven adviezen voor, met beste bedoeling verandering vertraagd/ probleemgedrag in stand gehouden. 10

11 Verhuizing en andere aanpak (Wat werkt): De persoon als uitgangspunt Dat betekent: kijken, luisteren, voelen: waarnemen dus! Proberen te begrijpen, goed verstaan van signalen. Bewustzijn van je manier van kijken, je houding, je eigen gedrag. Werken aan kennis, en die concreet maken in de praktijk. Bijvoorbeeld: het begrip structuur, wat betekent dat voor Jan? Grote omslag in denken èn doen! Grote stappen werkt. 11

12 En ook: leren van familie en levensverhaal 12

13 Wat is belangrijk om te leren Wel: Kijken, luisteren, voelen naar de mens. Denken in mogelijkheden en kansen. Leren kijken naar betekenis/functie van gedrag. Vertaling van de beperking/stoornis naar de betekenis voor deze unieke persoon. Invloed van omgeving (huisgenoten, locatie, begeleiders, familie, werk & dagbesteding). Blijven kijken naar je zelf om de ander te kunnen zien. Niet: Denken in onmogelijkheden. Je laten leiden door vooroordelen. Groepsbelang boven het individuele belang stellen. Uitgaan van zorgaanbod in plaats van zorgvraag 13

14 Belangrijk: Basishouding: Open, Eerlijk, Nieuwsgierig, en Kwetsbaar Zelfkennis, zelfbewustzijn, reflecteren, samenwerking, communicatie met familie en collega s: allemaal nodig voor verdere ontwikkeling Organisatie moet dit mogelijk maken, visie en beleid moeten er op gericht zijn dat medewerkers zich voortdurend blijven ontwikkelen, ten behoeve van de ontwikkeling/kwaliteit van bestaan van de cliënt 14

15 Dat betekent ondersteunen van: Samenwerking in team en tussen team wonen en team dagbesteding. Coaching on the job/leren van en in de praktijk. Deskundigen die aansluiten bij vragen van begeleiders en de vertaalslag maken van kennis naar doen. Heldere overlegstructuur; KZO etc: beleid sluit aan bij vragen van team, team verzorgt input. Ethiekbesprekingen. Trainingen. 15

16 Om dit te bereiken: 16