PROJECTBESCHRIJVING DROMEN

Transcriptie

1 PROJECTBESCHRIJVING DROMEN Leerlijn Erfgoed Thema Utopie Groep 1en 2 10 oktober 20

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Erfgoed Thema Utopie Groep 1 en 2 10 oktober 2017 Deze projectbeschrijving wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Hierbij treft u een projectbeschrijving: waarmee u een project van 6-8 lessen van 45 min. kunt uitvoeren; waarin veel ruimte is voor uw eigen inbreng; waarop u uw lesvoorbereidingen kunt baseren. De structuur van de projectbeschrijving is gebaseerd op het doorlopen van het creatief proces. Na de introductie van het project oriënteert de leerling zich op de inhoud van het thema. Hierbij doorloopt de leerling drie deelopdrachten waarin hij steeds onderzoekt, uitvoert, presenteert en evalueert. Bij elke stap van het creatief proces zijn reflectievragen geformuleerd. Maak hieruit een keuze of formuleer zelf passende vragen. Gebruik ook vooral uw eigen inzicht en ervaring bij andere onderdelen, zoals het filosofisch gesprek en de evaluatievragen. Lees allereerst de korte beschrijving van het project in het document Informatie voor de leerkracht, zodat u een goed beeld krijgt van de opdrachten, werkwijze en context. 2

3 DROMEN 1.Introductie van het project Het project kan op verschillende manieren worden geïntroduceerd: Richt het lokaal in zodat kinderen ontspannen kunnen luisteren; laat de kinderen in een kring zitten of liggen op kussens. Lees voor uit één van de volgende boeken: - De wonderlijke droom van Alice Lewis Carroll, Siska Goeminne en Chiara Carrer - De dromen van de koning en de kip Catharina Valckx - Wat is een droom? Hubert Schirneck en Sylvia Graupner - Diego Zonnesteek & De meester van de dromen Maurits van Huijstee - Max en de Maximonsters, Maurice Sendak - De Gorgels, Jochem Myjer Vertel over een spectaculaire droom waarin een relatie wordt gelegd met de activiteiten die komen gaan op school, zoals bijvoorbeeld schoolreis. Bespreek met de leerlingen het begrip dromen: - Hoe weet je dat je droomt, of dat je gedroomd hebt? - Zijn dromen altijd fijn? - Kan je zelf bepalen wat je droomt? - Kun je voordat je gaat slapen besluiten om fijn te dromen? (Ja, dat kan.) - Kun je voordat je gaat slapen besluiten niet naar te dromen? (Nee, dat kan niet. Je brein verstaat alleen opdrachten die wel kunnen.) 2.Oriëntatie 2.1. Het filosofisch gesprek Tijdens het filosofische gesprek kunnen de volgende vragen met de kinderen besproken worden: - Wat is een droom? - - Waar droom je over? - Weet je altijd nog waar je s nachts van hebt gedroomd? - Droomt iedereen, overal in de wereld, hetzelfde? - Zouden mensen die in Amerika of Australië /ver weg wonen anders dromen dan wij in Nederland? - Jij woont in de stad Den Haag, zouden mensen uit de stad Amsterdam anders dromen? - Vind je het weleens jammer dat een droom ophoudt? Als je s ochtends wakker wordt bijvoorbeeld? - Kun je van tevoren kiezen wat je gaat dromen? - Wanneer vind je het jammer dat een droom ophoudt? - Wanneer is een droom fijn? Of wanneer is een droom naar? 3

4 2.2. Oriëntatie op het thema Dromen doe je vaak s nachts, als je slaapt, soms zelfs over de dingen die je overdag hebt meegemaakt. Of over de verhalen die worden voorgelezen uit boeken, of filmpjes of t.v. programma s die je gezien hebt. Ter oriëntatie kan één van de volgende filmpjes worden getoond op het DigiBord: Dromen kan ook overdag, met je ogen open. Dat noem je dagdromen. Als je even niet luistert of kijkt kun je wegdromen en denken aan dingen die er (nog) niet zijn. Dit verhaal gaat over een reiger die droomt over eten en hoe hij makkelijker aan zijn eten komt. Uiteindelijk komt hij terecht in de stad. Reflectievragen Oriëntatie DROMEN Welke dromen kwamen in de filmpjes voor? Kun jij je herinneren waar je over gedroomd hebt? Hoe is het om over je dromen te vertellen? Wat is het verschil tussen dagdromen en s nachts dromen? Wat is het verschil tussen een droom en een fantasie? Wat kun je met je dromen doen? 4

5 3.Deelopdracht 1: Droomvlucht 3.1. Onderzoek Droomvlucht 1. Bekijk en bespreek een filmpje over keepvogel, bijvoorbeeld: 2. Inventariseer bij wie de dromen wel eens in de stad afspelen. Wat droom je dan? Zie je oude gebouwen, voorwerpen, plekken, of ook nieuwe? Wat doe je in je droom in de stad? 3. Toon op het DigiBord enige afbeeldingen van gebouwen en plekken in Den Haag. - Stel dat je over de stad vliegt, wat zou je willen zien? - Hoe zou je over de stad willen vliegen? Als een ooievaar, een roodborstje, in een helikopter, aan een drone, een raketje, als wesp, als een wolk, als bliksemschicht, hangend aan een ballonnetje, of iets anders? Waarom? - Stel dat er marsmannetjes met hun ruimteschip over de stad vliegen, wat zou hen opvallen? 4. Bespreek met de leerlingen de verschillen en overeenkomsten tussen droom, fantasie, en wens. Reflectievragen Onderzoek Droomvlucht Wat is er leuk aan om de stad vanaf een wolk te zien? Hoe ruikt en klinkt het boven Den Haag? Met wie zou je samen willen vliegen en waarom? Waar zou je als eerste naar toe willen vliegen en waarom? Wat doe je het liefst? Dromen, fantaseren of wensen? Licht toe Uitvoeren Droomvlucht 1. Knip een aantal grote wolkvormen uit. 2. Laat kinderen uit tijdschriften plaatjes knippen of scheuren over de stad, waar ze graag over zouden willen dromen. Laat hen deze afbeeldingen op de wolken bevestigen. 3. Bespreek met elkaar het groepswerk en probeer samen een ordening te benoemen. 4. Geef de leerlingen de opdracht een tekening te maken van hun droomvlucht over de stad, geïnspireerd op de wolkencollages. In de tekening moet je kunnen zien: - Hoe ze vliegen - Wat ze zien tijdens het vliegen Reflectievragen Uitvoeren Droomvlucht Zijn er echte jongens- en echte meisjesdromen? Welke zijn dat dan? Komen bepaalde dromen vaker voor? Welke tekeningen passen goed bij elkaar? Aan welke tekening kun je goed zien dat je over Den Haag vliegt? Welke afbeelding heb je niet kunnen vinden maar had je er wel graag bijgeplakt? 3.3. Presenteren Droomvlucht 1. Bekijk en bespreek samen de tekeningen en maak een ordening naar: 5

6 - Droominhouden - Vervoersmiddel - Andere opvallende onderwerpen 2. Kies een aantal tekeningen uit en bedenk gezamenlijk een titel voor. Reflectievragen Presenteren Droomvlucht Welke onderwerpen komen veel voor? Wat valt op aan het weer in de tekeningen? Zijn alle dromen fijn of zijn er ook nare dromen? 3.4. Evalueren Droomvlucht Zoek combinaties van tekeningen en geef leerlingen de opdracht om in duo s een dialoogje uit te spelen over wat ze zien tijdens hun droomvlucht. 6

7 4.Deelopdracht 2: Tijdreizen 4.1. Onderzoek Tijdreizen 1. Bekijk en bespreek twee klassenfoto s van een (kleuter)klas, vroeger en nu. Gebruik hiervoor de beeldbank van het Gemeentearchief Den Haag ( zoekterm kleuterklas). Benoem de overeenkomsten en verschillen: - Kleding - Opstelling - Inrichting - Aantal kinderen - Houding - Etc. 2. Neem uw eigen klassenfoto van vroeger mee. Vertel over uw eigen kleuterschooltijd: regels, gebeurtenissen, verschillen tussen toen en nu. Vergelijk de foto met de klassenfoto van nu of vorig jaar. Reflectievragen Onderzoek Tijdreizen Wat is je het meest opgevallen op de oude foto? Wat zou je kunnen vertellen over de kinderen op de oude foto? Hoe zou het ruiken in die klas? Wat kun je over de juf bedenken en vertellen? Welke regels zouden er in de klas op de oude foto zijn? Waaraan herken de juf als kleuter? 4.2. Uitvoeren Tijdreizen Wat er vroeger gebeurd is, weten we al. We kunnen gebeurtenissen, gebouwen, voorwerpen, kleding en vervoersmiddelen uit het verleden bekijken op foto s, schilderijen, prenten, tekeningen, etc. veel van deze voorwerpen kunnen we bekijken in musea. Maak indien mogelijk een excursie naar een Haags museum. Wat nog moet komen, weten we niet. Daar kunnen we alleen over dromen of fantaseren, bedenken hoe het zou kunnen zijn. Bespreek met de leerlingen hoe zij de toekomst zien. Dit kan over hun directe omgeving zijn, of plaatselijk/ landelijk/ mondiaal/ universeel. Hoe zien de mensen eruit, de omgeving, de stadsinrichting, vervoermiddelen, natuur, etc.? Geef de leerlingen de opdracht om in de tijd te reizen naar hun toekomst en dit weer te geven in een schildering, liefst op A2 formaat. Reflectievragen Uitvoeren Tijdreizen Kun je dromen over wat er in de toekomst gebeurt? Kun je fantaseren wat er in de toekomst gebeurt? Wat is makkelijker, dromen of fantaseren? Hoe vind je het om over de toekomst na te denken? Welk gevoel krijg je bij het dromen over de toekomst? Hoe ging het verbeelden van je gedachten met verf? 7

8 4.3. Presenteren Tijdreizen Richt een tentoonstelling in met het werk van de leerlingen en laat leerlingen over hun werk te vertellen. Vraag leerlingen om te vertellen over het werk van anderen: wat denken zij te zien? Reflectievragen Presenteren Tijdreizen Welke dromen lijken erg op elkaar? Welk gevoel krijg je bij het zien van de schilderingen: is de toekomst eng, leuk, etc.? Hoe was het om te vertellen over de droom van iemand anders? Over welke schildering zou je verder willen dromen? 4.4. Evalueren Tijdreizen Bekijk en bespreek het proces en de gemaakte producten: - Welke dromen zouden in het echt kunnen plaatsvinden en welke helemaal niet? - Waar ben je liever, in het verleden, in het heden of in de toekomst? Waarom? - Wat hebben de andere leerlingen in jouw toekomstdroom gezien? - Hoever reikt jouw droom in de tijd/ Heel ver weg of juist dichtbij? - Hoe kun je je tijdreis nog meer laten zien? Kun je een tijdreis ook dansen, zingen, uitbeelden? 8

9 5.Deelopdracht 3: Vervoer in Onderzoek Vervoer in 2222 Op de schilderingen van de leerlingen zullen zeker vervoermiddelen te zien zijn. Neem deze als vertrekpunt en vergelijk ze met historische vervoermiddelen en vervoermiddelen van nu. Denk hierbij aan: - Koetsen - Hondenkarren - Draagkoetsen - Sleeën - Vliegende tapijten - Auto s - Vliegtuigen - Zappelins - Luchtballons - Boten - Trein - Metro - Tram Bekijk ook de (voor zijn tijd utopische) schetsontwerpen van vervoermiddelen die Leonardo Da Vinci maakte. In een paar 100 jaar kan er veel veranderen in de manier waarop mensen zich vervoeren. Bespreek mogelijke manieren van vervoer in het jaar Bespreek het begrip recycling en bekijk een aflevering van Huisje, Boompje, Beestje waarin van oude materialen nieuwe voorwerpen worden gemaakt: Bekijk en bespreek ook het filmpje van Hoelahoep over materialen verzamelen: Verzamel vervolgens zoveel mogelijk utopisch materiaal waarmee de leerlingen een voertuig van de toekomst kunnen gaan bouwen: scrapmateriaal, tijdschriften, plastic flessen, dierenplaatjes, kroonkurkjes, dopjes, oude kranten, aluminiumfolie, cadeaupapier, oude kleding, plastic zakjes, etc. Reflectievragen Onderzoek Vervoer in 2222 Welk vervoermiddel verraste jou het meest? In welk oud vervoermiddel zou jij je graag nu willen vervoeren en waarom? Wat zijn de belangrijkste verschillen en overeenkomsten tussen fietsen van vroeger en fietsen van nu? Heb je thuis ook wel eens van iets ouds iets nieuws gemaakt? Geef een voorbeeld. Welk materiaal dat jullie verzamelde vind je echt bij de toekomst horen? 5.2. Uitvoeren Vervoer in 2222 Geef de leerlingen de opdracht om alleen of in duo s een vervoermiddel te bedenken en maken waarmee de leerlingen hun tijdreis gaan maken. Besteed aandacht aan: - Je moet aan het model kunnen zien hoe het zich voortbeweegt. 9

10 - Het moet duidelijk een vervoermiddel van de toekomst zijn. Geef de leerlingen de opdracht voor hun vervoermiddel een naam te verzinnen. Reflectievragen Uitvoeren Vervoer in 2222 Hoe verliep het samenwerken? Waren alle materialen aanwezig die je nodig had? Hoe ging aan elkaar maken van de verschillende onderdelen? Hoe hebben jullie er voor gezorgd dat het eruit ziet als een vervoermiddel van de toekomst? 5.3. Presenteren Vervoer in Zet alle werkstukken bij elkaar en maak samen een ordening. Dit kan zijn naar soort, naar materiaal, naar formaat, naar kleur, naar kleur, naar lucht/land/water, etc. 2. Laat de leerlingen over hun werkstuk vertellen. Reflectievragen Presenteren Vervoer in 2222 Welk vervoermiddel gaat het hardst? Waarom denk je dat? In welk vervoermiddel zit je het lekkerst? Welk vervoermiddel valt het meeste op? Hoe ging het vertellen over je werkstuk? Aan welk vervoermiddel kun je het beste zien wat het doet? Welk vervoermiddel ziet er het meest uit als een vervoermiddel voor de toekomst? 5.4. Evalueren Vervoer in 2222 Kies een aantal vervoermiddelen en geef de leerlingen makers de opdracht een verhaal te verzinnen waarin al die vervoermiddelen voorkomen. Laat hen het verhaal uitspelen. 10