Smeltveiligheden. Smeltveiligheden worden in het algemeen toegepast in twee uitvoeringen:

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Smeltveiligheden. Smeltveiligheden worden in het algemeen toegepast in twee uitvoeringen:"

Albert Sanders
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Smeltveiligheden Smeltveiligheden worden in het algemeen toegepast in twee uitvoeringen: Schroefpatronen, ook wel DIAZED-patronen of D-patronen genoemd Mespatronen, ook wel NH-patronen genoemd In een

Met kleine druppels metaal op de smeltdraad of smeltstrip kunnen snelle temperatuurstijgingen een beetje worden vertraagd. Dit wordt gedaan om inschakelpieken van apparaten aan te kunnen.

1 Smeltveiligheden Smeltveiligheden worden in het algemeen toegepast in twee uitvoeringen: Schroefpatronen, ook wel DIAZED-patronen of D-patronen genoemd Mespatronen, ook wel NH-patronen genoemd In een smeltpatroon zit een smeltdraad of smeltstrip. Deze smeltdraad of smeltstrip smelt door bij een te hoge temperatuur. Deze hoge temperatuur wordt veroorzaakt door de te hoge stroom. Met kleine druppels metaal op de smeltdraad of smeltstrip kunnen snelle temperatuurstijgingen een beetje worden vertraagd. Dit wordt gedaan om inschakelpieken van apparaten aan te kunnen. Elke smeltpatroon heeft een melder. Deze wordt ook wel verklikker genoemd. Dat is meestal een gekleurd stukje metaal dat uit de smeltpatroon schiet of een veertje dat omhoog klapt. Hieraan is eenvoudig te zien dat de smeltpatroon defect is geraakt. Dit meldersysteem is niet voor 100% betrouwbaar. Het gebeurt wel dat een smeltpatroon defect is geraakt, maar dat de melder nog vastzit. De smeltpatroon is gevuld met fijn zand. Het zand blust de vlamboog die ontstaat bij het doorsmelten van de smeltdraad of smeltstrip. 1

Bij een overbelasting kan het soms wel meer dan een half uur duren voordat een smeltpatroon doorbrandt. Dat is aan de buitenzijde goed voelbaar.

2 Een smeltpatroon brandt door bij overbelasting en bij kortsluiting. De tijd van doorsmelten is afhankelijk van de grootte van de stroom. Bij een kortsluiting met een hoge kortsluitstroom kan het doorsmelten binnen enkele milliseconden gebeuren. Bij een overbelasting kan het soms wel meer dan een half uur duren voordat een smeltpatroon doorbrandt. Dat is aan de buitenzijde goed voelbaar. Een smeltpatroon die door een kortsluiting uitschakelt heeft nog geen tijd gehad om op te warmen. De kortsluitenergie zorgt voor een zeer beperkte opwarming (enkele graden) van de smeltpatroon. Een smeltpatroon die is doorgebrand door overbelasting kan erg heet zijn: tot meer dan 200 C! Het is dan ook belangrijk om voor het met de hand aanraken van een smeltpatroon voorzichtig te voelen of deze heet is. Bij smeltpatronen die in een porseleinen of kunststof houder zitten, is de houder altijd veel koeler dan de patroon zelf. Schroefpatronen Bij schroefpatronen is de kopdikte afhankelijk van de stroomsterkte. In de patroonhouder is een passchroef geplaatst die maakt dat nooit een te hoge waarde van smeltpatroon geplaatst kan worden. De passchroef en de kleur van de melder op de smeltpatroon moeten overeen komen. Het is ook toegestaan een smeltpatroon van lagere waarde te plaatsen. Smeltpatronen worden in enkele maten gemaakt. De lengte van de smeltpatronen is altijd 50 mm.de smeltpatronen t/m 25A hebben een doorsnede van 22 mm. Deze smeltpatronen worden aangeduid met en worden in een -kop geplaatst. De smeltpatronen van 32 t/m 63A hebben een doorsnede van 27 mm. Deze smeltpatronen worden aangeduid met D3 of DIII en worden in een K3-kop geplaatst. Als een smeltpatroon van 16A in een K3-kop geplaatst moet worden, dan moet hiervoor een verloopring worden gebruikt. Deze verloopring zorgt dat de smeltpatroon recht in de houder zit. Zonder de verloopring zou de smeltpatroon scheef in de houder zitten. Het contactoppervlak is hierdoor veel kleiner en dit kan tot ongewenst hoge temperaturen leiden. 2

3 De snelle zekering wordt gebruikt voor eindgroepen in woonhuizen en kantoren. Voor motorgroepen worden trage zekeringen gebruikt. Deze zijn te herkennen aan de letter T, het woord traag of het symbool van een slak op de smeltpatroon. Nominale waarde smeltpatroon Kleur melder Smeltpatroonaanduiding Kopaanduiding of Coupes 2 4 roze bruin groen rood grijs blauw geel zwart wit koper D3 of DIII D3 of DIII D3 of DIII K3 K3 K3 Schroefpatronen mogen van NEN 3140 door leken worden vervangen, op voorwaarde dat er geen aanrakingsgevaar in de buurt te duchten valt. 3

4 Mespatronen Mespatronen zijn lastiger beveiligingen. Er is bij mespatronen geen beveiliging die voorkomt dat de verkeerde waarde wordt geplaatst. Het is eenvoudig mogelijk om een 16A-mespatroon te vervangen door een 63A-mespatroon. Mespatronen worden geleverd in 6 maten: l k m type k l m NH 00C NH NH NH 1 C NH NH 2 C NH NH 3 C NH NH 4a afmetingen in mm Van de diverse maten is steeds een compacte (smallere) versie gemaakt. Bij de grootte 00 wordt deze aangeduid met 000 of 00C. Een mespatroon van grootte 000 mag in een houder van grootte 00 worden geplaatst, maar een mespatroon van grootte 00 mag niet in een houder 000 worden geplaatst. 4

Bouwgrootte mespatroonhouder t/m Ampere Ιn Geschikt voor mespatroon 000 (00C) 100 A NH 00C = (000) 00 160 A NH 00 1 250 A NH 1 2 400 A NH 2 3 630 A NH 3 4a 1250 A NH 4a* * Toepassingen tot 1600 A

5 Bouwgrootte mespatroonhouder t/m Ampere Ιn Geschikt voor mespatroon 000 (00C) 100 A NH 00C = (000) A NH A NH A NH A NH 3 4a 1250 A NH 4a* * Toepassingen tot 1600 A zijn toegelaten. Patroonhouders grootte 4a zijn alleen verkrijgbaar in aanraakveilige uitvoering met klapdeksel waarin de mespatroon opgehangen wordt. Mespatronen kunnen zijn geplaatst in een kunststof klapscheider. In dat geval kan de mespatroon met de hand worden vervangen. Zit de mespatroon in een andere houder, dan is voor het vervangen een speciale handgreep nodig. Als een mespatroon alleen maar vervangen kan worden in spanningsloze toestand, dan zijn de oude zwarte mespatroontrekkers toegestaan. Is de mespatroon bij vervanging wel stroomloos, maar niet spanningsloos, dan moet een mespatroontrekker met onderarmbescherming worden toegepast. Verder moet bij de vervanging van mespatronen worden gelet op de toelaatbare spanning, de karakteristiek, de lengte en het materiaal van de treklippen en de plek van de melder. 5

6 De toelaatbare spanning is meestal 500V. In de industrie komen steeds meer installaties met een voedingsspanning van 690V voor. Hiervoor moeten mespatronen met een hogere nominale spanning worden gebruikt De karakteristiek wordt aangegeven met de volgende aanduidingen: Karakteristiek gg am gtr gf gff Toepassing Leidingbeveiliging en algemene toepassing Back-up-beveiliging en motorbeveiliging (alleen beveiliging tegen kortsluiting) Beveiliging transformator Beveiliging lange leidingen Beveiliging extra lange leidingen Het materiaal van de treklippen (trekoren) is metaal of kunststof. De meeste metalen treklippen staan in bedrijfsomstandigheden onder spanning. Bij volledig geïsoleerde houders kan het wenselijk zijn om mespatronen met kunststof treklippen te gebruiken. De melder kan aan de bovenkant van de mespatroon zitten of midden op de voorkant. Het hangt van de mespatroonhouder af welke uitvoering het best zichtbaar is. Bij de kunststof klapscheiders is meestal de melder aan de voorzijde het best zichtbaar. 6

Vergelijkbare documenten

De voorgeschiedenis. Het begin. NH KTF MK mespatronen

De voorgeschiedenis. Het begin. NH KTF MK mespatronen NH-smeltveiligheden De voorgeschiedenis Het begin In 1926 werd in Duitsland een norm opgesteld voor Zekeringen voor algemene toepassing ter beveiliging van elektrische leidingen en toestellen. Ze moesten