Voedingsadviezen na plaatsing van een ileostoma

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Voedingsadviezen na plaatsing van een ileostoma terTER_

2

3 Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Vocht- en zoutbehoefte 4 Producten met veel zout en weinig calorieën 5 Producten met veel zout en veel calorieën 5 Voorkomen van obstructie/verstopping van ileostoma 6 Algemene adviezen 6 Bijzondere situaties 8 Buitenland 8 Adressen 9 Tot slot 10 3

4 Voedingsadviezen na plaatsing van een ileostoma U heeft een afspraak in Tergooi gehad voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw afspraak informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom de voedingsadviezen na plaatsing van een ileostoma. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterop vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. Algemeen Een ileostoma is een kunstmatige uitgang op de dunne darm. Die uitgang is aangelegd omdat de dikke darm is verwijderd of (tijdelijk) niet kan worden gebruikt. In de dikke darm vindt, normaal gesproken, indikking van de ontlasting plaats en neemt het lichaam vocht en zout weer op. Om deze reden is de ontlasting die via het ileostoma het lichaam verlaat dun tot brijachtig. In deze brochure kunt u meer lezen over voeding bij een ileostoma en vindt u tips die kunnen helpen om klachten te voorkomen. Vocht- en zoutbehoefte Wanneer een ileostoma is aangelegd, verliest u veel vocht en zout met de ontlasting. Wanneer u het vochtverlies onvoldoende aanvult, kunnen er klachten ontstaan als dorst, sufheid, vermoeidheid en verminderde eetlust. 4

5 Daarom adviseren we om, verdeeld over de dag, ongeveer twee tot twee en een halve liter vocht te drinken. Dit komt overeen met de inhoud van dertien tot zeventien glazen (à 150 ml). Alle vloeibare producten rekenen we mee; dus naast de dranken ook soep, pap, yoghurt en dergelijke. Aan de hand van uw urineproductie kunt u controleren of u voldoende heeft gedronken. Als u te weinig drinkt, is uw urine donkergeel van kleur. Wanneer u het zoutverlies (natriumchloride = NaCl = keukenzout) onvoldoende aanvult, kunnen er klachten ontstaan als vermoeidheid, duizeligheid, prikkelbaarheid, slaapstoornissen, concentratiestoornissen, spierkrampen en snel gewichtsverlies. Omdat er met de ontlasting veel zout verloren gaat, raden we u aan extra zout te gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld door ruim keukenzout over de maaltijd te strooien en/of regelmatig zoutrijke producten te gebruiken. Let er wel op dat sommige zoutrijke producten ook veel calorieën leveren en dus invloed kunnen hebben op uw gewicht. Producten met veel zout en weinig calorieën Keukenzout, aromat, ketjap, maggi, tomatenketchup, curry, rookvlees, rauwe ham, 20+ en 30+ (smeer) kaas, groentesap, tomatensap, bouillon en heldere soep. Producten met veel zout en veel calorieën Bacon, ontbijtspek, cervelaatworst, salami, 48+ (smeer)kaas, rookworst, chips, zoutjes, zoute nootjes/pinda s en haring. NB: Drop is geen goede zoutleverancier, hier zit namelijk geen keukenzout, maar salmiakzout in (ammoniumchloride in plaats van natriumchloride). NB: Ga nooit over op een natriumbeperkt (zoutbeperkt) dieet zonder overleg met uw specialist en/of diëtist. Mocht u al een natriumbeperkt dieet gebruiken, overleg dan ook met uw specialist en/of diëtist. 5

6 Voorkomen van obstructie/verstopping van de ileostoma Na het aanleggen van een ileostoma mag u alles eten en drinken. Maar gedurende de eerste twee weken na de plaatsing van het ileostoma is het verstandig om voedingsmiddelen met grove vezels en vellen te vermijden omdat deze de stoma kunnen verstoppen. Voedingsmiddelen die het ileostoma kunnen verstoppen zijn: asperges gedroogde vruchten bleekselderij (pruimen/dadels/vijgen) champignons verse ananas zuurkool noten en pinda s maïs kokosproducten taugé popcorn harde rauwkost/wokgroente amandelspijs citrusfruit taai en draderig vlees peulvruchten grof volkorenbrood met hele korrels Algemene adviezen Eet rustig en kauw goed Het is belangrijk om rustig te eten, het voedsel goed fijn te snijden en goed te kauwen. Dit bevordert de vertering en opname van voedingsstoffen en helpt verstopping van het ileostoma te voorkomen. Eet en drink regelmatig Voor een goede indikking van de ontlasting is het belangrijk om geen maaltijden over te slaan, meerdere kleine maaltijden te gebruiken en het drinkvocht goed te verspreiden over de dag. Wanneer de ontlasting te dun is, kunt u drinkvocht met vaste voeding combineren (bijvoorbeeld met een cracker of beschuit met hartig beleg). Een grote maaltijd vlak voor het slapen gaan kan de ontlasting bevorderen en uw nachtrust eventueel verstoren. Gewicht Zorg ervoor dat uw gewicht ongeveer gelijk blijft. Grote schommelingen in uw gewicht kunnen er namelijk voor zorgen dat er lekkage van het stoma optreedt en daarbij soms ook huidirritatie. 6

7 Gasvorming, geur en kleur Gas-, geur- en kleurvorming zijn niet helemaal te voorkomen. Het is een normaal gevolg van de spijsvertering. De mate waarin gas-, geur- en kleurvorming van de ontlasting ontstaat, kan per persoon verschillen. Het gebruik van de hieronder vermelde producten hoeft u niet te vermijden. Houdt u er echter wel rekening mee dat het mogelijk is dat er gasvorming, geurvorming en/of verkleuring kan optreden. Gasvorming Gasvorming of winderigheid ontstaat voor het grootste gedeelte door ingeslikte lucht. U krijgt minder lucht binnen door rustig te eten en te drinken. Ook bij het kauwen van kauwgom, bij het roken en het praten tijdens de maaltijd slokt u vaak ongemerkt lucht in. Een aantal producten kan extra gasvorming veroorzaken. Dit zijn: koolsoorten paprika nieuwe aardappelen uien en knoflook onrijpe banaan peulvruchten spruiten koolzuurhoudende dranken prei bier Ook grote hoeveelheden vruchtensap, suiker en producten met veel suiker of gezoet met sorbitol kunnen last veroorzaken. Geurvorming Bij een goed passend stomazakje komen er, behalve bij het wisselen van de zakjes, geen geuren vrij. Een aantal producten kan extra geurvorming veroorzaken. Dit zijn: prei uien eieren spruiten vis asperges oude kaas champignons sterk gekruid voedsel knoflook vitamine B-tabletten peulvruchten koolsoorten, vooral als ze lang gekookt zijn 7

8 Verkleuring Verkleuring van de ontlasting kan worden veroorzaakt door: spinazie bieten bosbessensap/rozenbottelsiroop ijzerpreparaten Bijzondere situaties Bij diarree, braken, hevige transpiratie, koorts of warm weer treedt extra vocht- en zoutverlies op. Bovendien kan er sprake zijn van eetlustvermindering waardoor de inname van vocht en zout minder is. Een extra vocht- en zoutaanvulling is dan noodzakelijk. Naast uw gebruikelijke voeding kan Oral Rehydration Salts (ORS), opgelost in water, een goede aanvulling zijn. Dit middel is verkrijgbaar bij apotheek en drogist. Buitenland Wanneer u in tropische of subtropische landen verblijft, heeft u te maken met hogere temperaturen en met andere hygiënische omstandigheden. Hierdoor is het risico op het krijgen van diarree extra aanwezig. Neem geen risico s. Maak bij voorkeur geen gebruik van: ongekookt leidingwater rauw vlees onverpakt ijs en/of ijsblokjes rauwe vis ongeschild fruit rauwe groenten Zorg er bovendien voor dat u altijd Oral Rehydration Salts (ORS), bouillon tabletten en/of zouttabletten bij u heeft. 8

9 Adressen Voor meer informatie kunt u terecht bij: Voedingscentrum Postbus 85700, 2508 CK Den Haag, T De Nederlandse stomavereniging Bisonstaete Bisonspoor 1230, 3605 KZ Maarssen, T

10 Tot slot Als u vragen heeft over uw voeding kunt u altijd uw diëtist raadplegen. Naam diëtist: De afdeling Diëtetiek is telefonisch bereikbaar, T Tergooi TER-6219-nl

11 7

12 T Locatie Blaricum Rijksstraatweg AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp